Katalog

12 MAYIS1994 PERSEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Teletas'ı krediler batırdı' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-PTT Genel Müdürü Veü Bettemir, Teletaş Şirketi'ni "PTT'nin batırdığı" iddialanna karşı çıkarak, bu kuruluşun aldığı yüksek krediler nedeniyle battığmı savundu. TBMM K İ T Komisyonu'nda PTT'nin hesaplan ele alındı. Komisyon üyelerinin, Teletaş'la ilgili sorulannı yanıtlayan Bettemir, PTT'nin Teletaş'ın yanı sıra Simko ve Netaş şirketlerinden santral alımı yaptığınısöyledi. Damgavergisive hapçJarzamlandı ANKARA (ANKA) - Damga vergjsi veharçlarzamlandı. Maktu damga vergisi ve maktu harçlaryüzde 100, nispi damga vergisi ve harçlar ise yûzde 20 oranlannda arttınldı. Ekonomik denge vergileriyle ilgili yasayla birlikte artünlması öngörülen damga vergisi ve harçlarla ilgili yeni tarifenin 7 mayıstan itibaren geçerli olduğu bildirildi. Daha önce binde 4 olarak alınan maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aıdat, ikramiye. yemek. hararah, tazminat gibi hizmet karşılığı ödenen paralar üzerinden abnan damga vergisi binde 4.8'e yükseltildi. TaşıtItttatatmda KDVertelemesi yok • ANKARA (ANKA)- Ekonomik Denge Vergisi Kanunu kapsamında, teşvikli yatınm mallan ithalatı için öngörülen KDV ertelemesinden. motorlu taşıtlar, yat, kotra ve özel tekneler yararlanamayacak. Maliye BakanlığTnın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğiyle KDV ertelemesi konusuna açıklık getirildi. Buna göre Maliye ve Hazine tarafından ortaklaşa belirlenen yaünm teşvik belgeleri kapsamındaki sektörlere ait yaünm mallannın, Ekonomik Denge Vergisi Kanunu'nun yayım tarihi olan 7 mayıstan sonraki ithalinde KDV ertelemesi uygulanacak Her vatandaşa vergi numarası • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Dokuz ayn vergi yasasjnda değişiklikler öngören yasa tasansı, TBMMPlanveBütçe Komisyonu'nda dün kabul edildi.TasanTBMM'de' aynen yasalaşırsa, her yurttaşa bir vergi numarası verilecek ve vergi kontrolü bilgisayar sistemiyle bu numaralardan yapılacak. Bankalar yasası • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ekonominin koordinasyonundan sorumlu Devlet Bakanı Aykon Doğan, Bankalar Yasası'nda değişiklik öngören düzenlemeyle, banka kurmanın ve '"maceraperest banka yönetmenin" kolay olmayacağını söyledi. TBMM Genel Kurulu'nda konuşan Devlet Bakanı Doğan, "Bankalar Kanunu'nun 69. maddesini değiştirmeyi düşünüyoruz. Banka sahipliğinde yiizde 10'dan fazla hissesi olanlann kötü yönetimden sorumlu kıhnmasıyla, bu oranı mutlak olmaktan çıkaracağız" dedi. ŞİRKETLERDEN •TÜTÜNBANK 70'inci kurululuş yıldönümünü k'utluyor. I924yıhnda Akhisar Tütüncüler Bankası adı altında kunılan ve 70 yıldan bu yana hizmet veren Tütünbank, kuruluş yıldönümü nedeniyle İzmir Hilton Oteli'nde bu akşam bir davet verecek. •ORGTEKSTİLAŞ, Türkiye distribütörlüğünü üstlendiği Avrupalı kumaş ve aksesuarüreticisi firmalann sayısını 58'e yükseltti. •CNRUluslararası Fuarcılık ve Ticaret A.Ş 15-19 haziran tarihleri arasında, İstanbul Dünya Ticaret Merkezi'nde "İntemak 94" Uluslararası lş, İnşaat Makinalan ve Bina Teknolojileri Fuan düzenleyecek. • CMA Alman Tanm ve Pazarlama Kurumu, Hyatt Regency Otel'de düzenlenen birkokteylile Türkiye'deki gıda ihracatçılanna tanıtıldı. • FENtŞ Topluluğu'nun tslami Kalkınma Bankası'ndan 16 milyon 650 bin dolarhk kredi aldığı belirtildi. Çfller, TEK'i zararaıığrattı KEMAL YURTERİ ANKARA - Özal Baysal'ın Türkiye Kalkınma Bankası (TKB) Genel Müdürlüğü'nden alınmasına neden olduğu öne sü- rülen İktisat Bankası ve Finans- bank'a yönelik haciz işlemlerinin durdurulduğu öğrenildi. Baysal'- ın "Bankaıun borçlannı almak üzere olduğum sırada Başbakan'ın talimatı \e eşinin uyarılan beni en- gelledi" doğrultusundaki açıkla- masının benzeri, faaüyetleri dur- durulan bankalarda para batıran Türkiye Elektrik Kurumu yöneti- cileri tarafından da yapıldı. TEK yetkilileri, "Marmara- bank'taki alacağımızın ödenmedi- |i gûn Hazine ve Dış Ticaret Müs- teşarlığı Kamu Finansmanı Genel Viüdürlüğü'nden bize de benzer talimat iletildi" dediler. tktisat'uı talebi Clller'den batık banka savunmasi: Mevduatı birden çekmek yanlış ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- • • • " ^ ^ Ö L T " — ~ W M grubunda>aptığı Görevden alınan Türkiye ^ ^ ^ • B ^ H b u y H konuşmada. bankalardaki Elektrik Kurumu ve Türkiye ^ ^ ^ | H ^ H ^ H ^ H yolsuzluklannaraştınldığını, Kalkınma Bankası genel H H P P * ^ ^ ^ W İ ^ H sonuçlananlannsavcılıklara müdürlennın. Başbakanlık'tan ^^^f '"hûm^K 'letildiğini anlatan Çiller, gelen talimat üzerine, batık BRhy '<'^JHHBİ görevden alınan TKB Genel bankalardaki kaynaklannı H^Ry " ' ^ ^ _#*^^H Müdürü Özal Baysal'ın çekmedikleriniaçıklamalannm H r a â * &\^^M iddialannıdaüstükapalıolarak ardından. Başbakan Tansu pHHff^ « h f l ^ H yanıtladı. Çiller, bazı bankalara Çiller, verdiği talimatın ^ r ^ ^ B usulsüz mevduat yatıraniar varsa doğruluğunu savundu. Çiller, eşı fl^L M B H üzerine gideceklerini bildirirken, özer Çiller'in de kanştığı ^ ^ ^ & ^ J S H M "Ama.o mevduatı birden Kalkınma Bankası olayı için • • H _ M — * • • • çekmek deyanlıştır.Bu "Usulsüz mevduat yatırmak özer Çiller'i eşi savundu bankalan zor duruma düşüriir" kadaronu birden çekmek de dedı. Çiller. banka yanlış"dedi. Çiller, bankalarkonusundada, mevduatlannagetirilendevletgüvencesini de "Bankalar kapatılması gerektiği için savundu ve mevduat girişinde artma olduğunu kapatılmtstır" görüşiinü dile getirdı DYP söyledi. İktisat Bankası'nın mart ayı ortalannda, TKB'ye, kredi limiti- nin 15 milyon dolar daha artın- lması için talep götürdüğü. ancak bu talebin reddedildiği öğrenildi. Yetkili çevrelerin verdiği bil- gilere göre Baysal, bu istemi ban- kanın yönetim kurulunun günde- mine almadı ve başvurunun yapıldığı Jstanbul'dan geri çevir- di. Baysal'ın yakın çevresine. bu talebi gen çevirmesinin ar- dından. kendisine yönelik saldınlann başladığını belirttiği öğrenildi. TKB vöneticileri, Jktisat Ban- kası ve Finansbank için başlatı- lan haciz işlemlerinin durdurul- masını, "Bir bankanın borcumı ödemesi, diğer bankanın da öde- meye başlaması" gerekçesiyle açıkladılar. Borcunun tümünü ödeyen bankanın Finansbank olduğu. İktisat Bankası'nın borcunun bir kısmını ödediği belirtilıyor. TKB'nin ikı bankadan alacak tablosu, Finansbank (22 milyon dolar), İktisat Bankası (İktisat İstanbul-6 milyon 821 bin dolar, BIC-Gcnevc 3 milyon dolar. BlC-Paris 9 milyon 704 bin dolar olmak üzere) topiam 18 milyon dolar şeklindeydi. Baysal. Fi- nansbank'ın 20 Nısan 1994 tan- hınde vadesi dolan borcunu öde- memesi üzerine bankaya ihbarda bulunduklan sırada, Başbakan Tansu Çiller'in eşinden uyan aldığını ve bu bankaya 30 nisana kadar süre tanımak durumunda kaldığınıaçıklamıştı. TEK de uvarıldı Marmarabank'ta 335 milyar lirası batan TEK'in yöneticileri, HDTM Kamu Finansmanı Ge- nel Müdürü Namık Dağalp'in. kendilerine Baysal'a iletilen talı- matın benzcrini aktardığını söy- lediler. Hazine bonosu almak için 15 nisanda Marmarabank'a başvurduklannı belirten TEK yetkilileri. "AKTAŞ Elektrik bize olan borcu bu bankaya yatınrnştı. Bankava gittiğimizde 110 milyar liralık talebimize olumsuz yanıt verdiler. Hazine'ye, bono almak için taahhiitümüz vardı. Dolavısıvla Hazine'yi aradık. Durumu kendilerine bil- dirdiğimizde, Dağalp bize Başba- kan'ın talimatını ileterek, endişe etmememizi söyledi" diyc konuş- tular. SHP'li Milletvekili Mümtaz Soysal, yasanın iptali için dilekçe hazırlayacak Ozelleştimıe yetkisine şartlı oııay ANKARA (Cumhuriyet Bû- rosu) - Cumhurbaşkaru Sûley- man Demirel. hükümete özel- leştirme konusunda kanun hükmünde kararname çıkarma olanağı veren Yetki Yasası'nı onayladı. SHP Ankara Millet- vekili Prof. Dr. Mümtaz SoysaT- ın, yasanın iptali için birkaç gün içinde Anayasa Mahke- mesi'ne başvuracağı bildirili- yor. Soysal'ın başvuru dilekçe- sine, SHP'li milletvekillerinin yanısıra, RP, ANAP ve CHP- den de bazı milletvekillerinin imza atması bekleniyor. Özelleştirmeye 1 ilişkin Yetki Yasası'nı dün onaylayan Cum- hurbaşkanı Demirel, yasayla Hazine'ye devredilen "Kamu Ortakkğı Fonu"'nun kullanımı konusunda, Başbakanlığa bir uyan yansı gönderdi. Demirel, uyan yazısında, "Hazine'ye devredilen Kamu Ortaklığı Fo- nu'nun görevleri arasında bu- lunan otoyol ve baraj gibi altyapı yatırımlarının finansmanı ile kalkınmada öncelikli yöreierde yapılan yatırımların desteklen- mesi görevlerinin aksatılmama- smı" istedi. Cumhurbaşkanı. daha önce de Radyo Tele\iz- Demirel onavladı. Çiller Hükümeti'ne özelleştirmeler için kanun hükmünde kararname çıkartma yetkisi veren Yetki Yasası, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından onaylanırken, SHP Milletvekili Prof. Mümtaz Soysal'ın. yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurması bekleniyor. Sovsal itiraz edecek. yon Yasası ve Vergi Yasası'na şartb onay vermişti. Hükümete özelleştirme uy- gulamalannın düzenlenmesi ve özelleştirme sonucunda doğa- bilecek istıhdamla ilgili sorun- lann çözülmesine ilişkin olarak üç ay süreyle kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisini sağlayan, Kamu Ortaklığı İda- resi'nin. "Özelleştinne Idaresi Yuksek Kurulu"na dönüştürül- mesini öngören yasa, TBMM Genel Kurulu'nun 5 mayıs tari- hinde yapılan ve DYP ile RP milletvekilleri arasında kavga- ya sahne olan olaylı oturumun- da kabul edilmişti. ANAP ve DYP milletvekille- rinin. memurlara sendikal hak verilmesini öngören yasa ta- sansının Adalet Komisyonu'- nda görüşülmesini engellemeve çalışmalanna tepki göstermek için SHP'li milletvekilleri bu oturuma katılmamışlardı. Hükümet. yasa uyannca. başta KİTler ve kamu kuruluş- lanna bağlı iştirakler olmak üzere çok geniş bir özelleştirme yetkisine sahip oldu. Yasanın iptali isıemiyle Ana- yasa Mahkemesi'ne başvur- mak için Cumhurbaşkanfnın onayını bekleven SHP Ankara Millet\ekili Mümtaz Soysal'ın. önümüzdeki birkaç gün içinde başvuru dilekçesini hazırlaya- rak. imzaya açacağı bildirildi. 90 imza gerek Başvuru için 90 imzaya ihti- yacı olan Soysal'a, SHP'li mil- İetvckillerinin yanısıra. RP. ANAP ve CHP'den de bazı milletvekillerinin destek verme- leri bekleniyor. PTT'nin Tsi satılıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - PTT'nin telekomünikas- yon bölümünün. Türk Teleko- münikasyon AŞ adıyla ayn bir şirket olarak aynlmasını ve bu şirketin hisselerinin yüzde 49'- unun satılmasını öngören yasa tasansı TBMM Ba>ındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Ko- mısvonunda kabul edildi. Ka- rara'. SHP'li Ali İbrahim Tutu. DYPIı Turgut Tekin ve RP'lı Hüsevin Erdal muhalefet şerhi kovdular. Komisyonda yapılan deği- şiklikle. şirketin kuruluşu ayn bir yasa olmaktan çıkanlarak PTT Yasası'na eklenırken. tele- fon ücretlerinin Ulaştırma Ba- kanı'nın ona>ıyla belirlenmesi de hükme bağlandı. Askeri amaçlarla kurulan haberleşme sistemleri ise kapsam dışında bırakıldı. Özelleştirmeden elde edile- cek gelirden posta hizmetleri- nin geliştirilmesine de pa> av n- lacak. özelleştirme bölgesel ve a>n ayn ihalelerle yapılacak, tekel oluşmasına izin verilme- vecek. Tasan daha sonra Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görü- şülecek. TOBB'de "tek aday" olma çabası içindeki Yalım Erez "renk vermemeye" çalışıyor "Başbakan Tansu Çiller'le aranı açık değil • Tansu Çiller'in, DYP liderliğine yükselişi sırasında ve başbakanhğının ilk dönemlerinde en büyük destekçisi olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Yabm Erez, yeniden başkan olmak için kulise ağırlık veriyor. NURSUN EREL ANKARA - Yalım Erez in, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) 29 mayısta yapılacak genel kurulunda, se- çimlere "tek başkan adayı ola- rak ginnesi" için çaba harcam- yor. Birlik tabanında aday olmalan istenen isimlere hükü- metten "Aday olmayın" baskısı yapıldığı, Rona Yırcalı ve Ya- vuz Zeytinoğlu'na da Başbakan Tansu Çilfcr'ın haber göndere- rek, "Erez'in karşısma çıkma- malannı rica ettiği" öne sürül- dü. TOBB Başkanı Yalım Erez. Cumhuriyet'e yaptığı açıklama- da, Zeytinoğlu ile Yırcalı adma konuşarak, "Bana aday ouna- yacaklarını söylediler" dedi. TOBB Başkan' Vekili Yavuz Zeytinoğlu ile Sanayi Konseyi üyesi Rona Yırcalı ise açıklama yapmaktan kaçındı. TOBB'da. yaklaşan genel kurul dolayısıyla geniş çapb ku- lisler yürütülüyor. 29 mayısta yapılacak seçimlerde, birliğin bin delegesi adma 2 yıl önce se- • Erez, Çiller ile arasında soğukluk olup olmadığı konusundaki söytentileri yanıtlarken de "böyle bir şey yok. Olsa bile bunu basın aracılığıyla tartışmaya açmam" şeklinde "temkinli" bir dil kullanmaya özen gösteriyor. EREZ - Tepki alacaksam, herkes Odalar Birliği Genel Kurulu'nu beklesin. kımse fal- cıhk yapmasın. Ben hergün de- lcgemle tabanımla beraberim. Bızde de ekonomik koşullann ağırlaştığı konusunda sıkıntılar var, bunlan dıle getiriyoruz. Ama bunlar. dünden bugüne oluşan sıkıntılar değil. Ben 1990'da bugünkü duruma gele- ceğimizı söylemışim - Çüler'le ilişkileriniz nasıi? EREZ - Başbakan'la aranıızda herhangi bir soğukluk yok. zaten olsa da ben basını tercüman olarak kullanmam. Çiller, Erez'in seçime "tek başkan adayı olarak ginnesi" için çaba harcıvor. çilmiş bulunan 138 konsey üye- sinin oy kullanacak olmasının "tek aday obnası halinde Yalun Erez'in şansını arttıracağı" ıla- de ediliyor. Erez. Cumhuriyet'in seçimle- re yönelik sorulanna, şu yamt- lan verdi: - Bin kişilik delege tabanı yeri- ne 2 yıl Önce seçilmiş konsey üyelerinin TOBB Genel Ku- rulu'nda oy kullanacak olmalan eleştiriliyor... EREZ- Yasamız değişmedi. dolayısıyla böyle seçim son de- rece normaldir. Odalar Birliği'- nde delege olabilmek için oda- lardan delege seçilmek lazım. Bunlarla bin kişilik genel kurul oluşur, bu bin kişi de 138 kişilik konseyi seçer.bu 138 kişı de vö- netım kurulunu seçer. Şımdi seçime itiraz edenler delegedir. ama 138 kişilik konsey lere seçi- lemedilcr. Mevcut bin delege o arkadaşlan konseve sccmedi. itirazlar yersizdır. - Hükümeri desteklediğiniz için isminize tepki duyanlar ol- duğu sö}leni>or... İşadamlannın Çüler'le soğuk savaşı bitmek bilmiyor: Bu kadın bizleri batınyor YAKUP BtLGE 5 nisan istikrar kararlanndan sonra hükü- met ile iş dünyası arasındaki soğuk savaş bit- miş değil. Hükümet işadamlannı sadece çı- karlannı düşünmekle suçlarken. işadamlan da Başbakan Tansu Çiller'i yanlış ya da geç aldığı kararlardan dolayı suçluyor. Büyük bir grubun adının acıklanmasmı istemeyen başkanı. Çiller'i "Bizi (ekonomivi) batıran kadın" olarak niteliyor. Aynı işadamı, Çiller'in banka mevduatına getirdiği güvenceyi değerlendirirken de, hem 'Iiberal ekonomiyi uyguluyoruz' dediğini, hem de bankalann kamulaşmasına neden olacak bir karar ahndığını belirterek şö>le konuştu: "Rekabetin olduğu yerde ekonomi- nin gelişme şansı var. Rekabetin olmadığı Yer- de ise sahtekariık ile suiistimal olacak. Ban- kalarla ilgili alınan karar, özellikle küçük bankalann sahtekariık vapmasına uvgun bir zemin hazırladı. Sonuçta şirketler kredi öde- melerini geri vermeyecek ve bankalar batma noktasına gelecek. Sonra da devlet bizdtn topladığı vergilerden bankaları kurtaracak.." işadamlan. banka mevduatlanna getiri- len güvenceyle bankalara akan mevduatın nerelere gideceğinin önemli olduğunu vur- guladı. Devletin uyguladığı yüksek faizden dolayı mevduatın Hazine ve Merkez Ban- kası dışında başka yere gitme şansının ol- madığını. bunun anlamının da devletin borçlanması olduğunu açıklayan işadamla- n. sonuçta bu döngüden ekonominin hiçbir yarar sağlamavacağına dikkat çekti. Mısır patlakları TİSK Başkanı Refik Baydur mısır patlağı gıbı bankalann onaya çıktıg! bir ülkede. so- run çıkmasınındogaloldüğunubelirten Bay- dur, şunlan söyledi: "Devletin, bankalann kurulmasını köklü esaslara bağlaması gerek. Sağlam bir bankacılık geleneğinin vaşanması için her önüne gelen banka kuramamalı. Dev- let de bankacılık sektörünü denetieyecek bir sistetn kurnıalıdır." "Taviz verilmedi" - Paketin u>gulanışını nasıl değerlendirij orsunuz? EREZ- Şu ana kadar paket- ten taviz verilmedi. vcrgi ka- nunlan çıkanldı. özelleştirme \asa tasansı çıkanldı. Edindiği- miz bilgilerc göre. tasarruf ge- nclgesıne aynen uyulujor. Sadece Eximbank kredileri tam işlemivor. bunun kaynağını bulmak da hükümetın görevi- dir. Reeskont kredileri ile Eximbank'a kaynak varatmak lazım. - Nisan ayı fîyat endekslerini nasıl değerlendirdiniz? EREZ- Bu vılın enflasvonu diye görmevın bunu. 1989'dan bu yana bekletilen KİT zamla- nnın yarattığı bir enflasyondur bu. Her istikrar programından sonra enflasyon böyle yüksek çıkar. 24 Ocak'ta da böyle oldu. Biz. önlemleri savunurken eksiklenni de söylüyoruz. Me- sela ek vergi yasası. Türkiye'- nin, ancak 1994'teki açığının bir kısmını kapatır. Türkive'nin temelde vergi- lendirilmemiş, tüm kesimleri içine alacak daha düşük oranlı bir vergi yasasına ihtiyacı var. Bir mali reform yapılması gere- ği ortada. IŞÇENINEVRENENDEN ŞÜKRAN KETENCİ Skandal Gazete manşetlerindeki bu çarpıcı sözcüklerle ye- rin yerinden oynaması gerekiyor. Milyonlarla dolar, milyarlarla, trilyonlarla lira akışından, haksız kazanç- lar, çıkarlar sağlanması, yolsuzluklardan söz edili- yor. İşin içinde değilseniz, isimlersizin için çok fazla bir anlam taşımıyorsa, bürokrasi, şirketler, bankalar- daki büyükleri yeterince tanımıyorsanız, kimin hangi tarafta, kimin adma işin içinde olduğunu da pek kav- rayamıyorsunuz. Çıkar çatışması, hem siyasal hem de parasal arenada öylesine büyüdü ki, her gün bir yeni skandal patlak veriyor. Toplum olarak birinin algılamasına varamadan, karşı cepheden bir diğeri ortaya atılıyor. Ortada cezalanan, sonuçları alınan da olmadığı için, çoğunluğu somut, belgelere dayalı da olsa, suçlama, dedikodu düzeyinde kalıyor. Toplumsal duyarlılık, tepki birisine kanalize olamadan, üzerine onu unuttu- ran bir diğeri geliyor. Ekonomik paketin ülkeyi kurtarma adma getirdiği ağır yükün altında ezilmiş vatandaş, işçi, memur, çalışan, nasıl geçineceğinin. ekmeğinin derdine düş- müş sıradan insan, öfkesini, tepkisini nereye yönelte- cek? Bosna Hersek'teki Müslümanlarayardım parası toplayıp Almanya'da aklayan, Refah'ın seçim çalı-' şmaları için Türkiye'ye aktaran, Islamcı gazetelerle de bağlantılı kirli işlere bulaşmış, faiz haram derken, faizin her tür oyunlarına girmiş, radikal, şeriatçı Islamcılara mı? Akıl almaz banka skandallarının, Başbakan Çiller e kadar uzanan, ünlü pek çok bürok- rat ve işadamını içine alan kirli oyunların sahiplerine mi? Sizin ücretinize, işinize göz dikmiş, bununla tasar- ruf edileceğini, ekonominin düze çıkarılacağmı söyleyenler, başkalarına, kendi çevrelerine akıl al- maz özel çıkarlar sağlayan kararları insafsızca alabi- liyorlar. Talimatla Karabük'ün zarar ettirilmiş gibi gösterilip, ekonomik paket içinde kapatılması kararı- na gerekçe yapıldığı, belgeleri ile ortaya çıkıyor. Çe- lik vurguncularının çıkarları adına. kamunun malı bir işletme, Karabük insanının ekmek kapısı, ülke ekono- misi için önemli bir üretim merkezi, yok edilmeye kalkışılıyor. Genelkurmay Başkanlığı skandalının, banka skan- dalları ve döndürülen oyunların dikkatlerden kaçırıl- ması için çıkarıldığının bile senaryosu yazılıyor. An- cak çıkar çatışmasının ortaya çıkardığı akıl almaz bo- yutlu, birbirini unutturan skandallara rağmen, çark bir doğrultuda, girdiği yolda işliyor. Birileri birilerini kullanarak bildiği yolda hızla yürüyor. Şomağızlılar işlerin giderek daha kötü boyutlara vardığını, bu gün- leri de arayacağımızı söylüyor. Sanki elimiz, ağzımız, becenimiz, kıpırdayamaya- cak biçimde bağlanmış, evimizin bir köşesinde, evi- mizin yağmalanması, yakılıp yıkılmasını seyrettirili- yor gibiyiz. Beynimiz esir alınmış, bir doğrultuda düşünmeye, davranmaya, daha doğrusu hiçbir şey yapmayıp, dü- şünmemeye koşullandırılıyoruz. Bank-Sen'in Baş- kanı Hulusi Karlı nın bir küçük sitemi, uyarısı üzerine, ne kadar kötü koşullandırıldığımızı, istenilen kalıplar içinde düşünmeye alıştırıldığımızı acı acı, biraz da utanarak düşündüm.. Evet, günlerdir banka skandallarını, batan banka- ları, alınan önlemleri tartışıyoruz. Kapitalizmin kuralı, serbest piyasa ekonomisinin felsefesi ayaklar altına alınıyor. Yüksek faız, ranttan kazanan kişı ve bankalar, rısk bedelini devletin sırtına yüMüyor. Para yatıranlara devlet güvencesi veriliyor. Daha önce batmış banka- lardaki paralar için de kurtarr.ia yolları aranıyor. Kim- senin aklına bu bankalarda çalışanlar gelmiyor. Alı- nan karar ve önlemler, yürürlükteki yasalar içinde banka çalışanlarının yeri yok. Banka çalışanın hak- ları, çıkarları gundeme bile gelmiyor. Sabah ban- kalar tartışması ile uyanıyor, akşam bu tartışmalar içinde uyuyakalıyoruz. Siz hiç bu tartışmalar içinde banka çalışanları ve haklarından söz edenini duydunuz mu? Böyle bir so- run olduğu aklmıza geldi mi? Karabük'ü kapatmak için Karabük işçisinin, halkının ne olacağını, ülke eko- nomisinin zararını düşünmeden talimatla zarar etti- ren kafa yapısı, ancak binlerle sayılabilecek banka iş- çilerini, haklarını neden düşünsün ki? Hele de ortalı- kta ülke, işçi çıkarı, halk yararını gündeme getirecek solda siyasal partiler, sendikalar, örgütlenmeler ol- mazsa. STAND-BY ANLAŞMASI Hükümet ^erken açıklama' için ısrarl ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Ankara'da temaslannı 10 gündür sürdüren Uluslararası Para Fonu (IMF) heyetı ile stand-by anlaşması için "erken duvTiru" yapılabileceği bildirili- yor. Haziran ayında yoğunlaşa- cak olan iç ve dış borç ödemeleri- nin endişeye sevkettiği hükümet çevrelerinin. dış 1 redi kaynakla- nnın açılması için "erken açıkla- ma" üzerinde ısrarh olduklan öğrenildi. Thomas Reichmann başkanh- ğındaki IMF heveti.görüşmeleri- nin ılk aşamasını tamamladı. Ankara'da Devlet Planlama Teş- kilatı Müsteşarhğı (DPJ). Hazi- ne ve Dış Ticaret Müsteşarlığı (HDTM) ve Merkez Bankası yet- kilileri ile sürdürülen yoğun gö- rüşmelerde, heyet üyeleri bugüne değin Türkiye ekonomisinin fo- toğrafmı çekme çabası gösterdi- ler, sorulanna yanıt aradılar. Görüşmelerin dünden itibaren başlayan ikinci aşamasında ise, heyet üyeleri ile bürokratlann "performans kriterleri" diye ad- landınlan konularda uzlaşma arayacağı belirtildi. İmzalanacak stand-by anlaşmasının ilk adımı- nı oluşturacak "niyet mektubu", Türk hükümetinin önümüzdeki bir yıl içinde almayı pianladığı ekonomik önlemlere yer vererek, rakam bazında taahhütler içere- cek. Görüşmelerde, yoğun iç-dış borç ödemelerinin yapılacağı ha- ziran ayının çok kritik olduğu dikkate ahnarak, IMF ile stand- by anlaşması üzerinde mutabık kalınması halinde, bu mutabaka- tın hemen iç ve dış piyasalara duyurulması üzerinde duruluyor. Haziran ayında vadesi gelen dış borç ödemelerinin 500 milyon dolarhk bir bölümü ödenecek. Odemeler için yeterli kaynağın bulunmadığı, ancak IMF ile stand-by anlaşmasının yapılaca- ğırun açıklanması halinde. Tür- kiye'nin dış piyasalardan kredi bulabilmesinin mümkün olabile- ceği dikkate alınıyor. Haziran ayının sadece dış borç yükümlülükleri değil, iç borç yü- kümlülükleri acısından da "zoriu geçeceği" kaydediliyor. Hazine'- nin önceki gün ilk kez başlattıgı 1 aylık borçlanmanın geriye öde- melerinin de gelecek ay yoğunla- şacağı dikkate alındığında, hükü- metin iç yükümlülükleri için 100 trilyon lira dolaymda kaynak sağlaması gerektiği belirtilıyor. DÖVİZ CANLI YAYJN 09009911104Tûrtoy.nir IMT 8 ) a r IMTy«taa«ı ıa»«ı«S«M