Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
11 NİSAN1994PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Perry'nin
yıldızı parladı
• WASHINGTON(AA)-
ABD'deyaklaşık iki ay önce
Savunma Bakanlığı görevine
geler VVilliam Perry, dış
polit ka alanında önemli
roller üstlenmeve başladı.
Siyasi gözlemciler, yumuşak
tavniledikkatleriçeken66
yaşındaki matematik
profesörii Perry'nin, "etkisiz"
kalmakla eleştirilen Dışişleri
Bakanı Warren
Christopher'ın "neredeyse
rakibi haline geldiğini"
belirtiyorlar.
Pern "nin, ABD'nin en
büyük veen karmaşık
bürokratik yapısına sahip
olduğu bilinen Pentagon'un
başına gelmesiyle, Beyaz
Saray'ın Genelkurmay ile
ilişkiİerinin düzeldiği de ifade
ediüyor. William Perry'nin,
Rusya ile ilişkiler ve Kuzey
Korekonulanndaki ABD
polıukalanna ılışkın
açıklamalannın, bır "dışişleri
bakanından beklenen
düzeyde" olduğu
kaydediliyor.
Fener Patriği'nin
gezisi ertelendi
• ATİNA(AA)-İstanbul
Fener Patriği
Vartolomeos'un 17 mayıs
tarihinde gerçekleştirmeyi
planladığı Atina ziyareti
ertelendi. Erteleme isteği
Yunan kihsesinden geldi.
Yunan kiüsesinin
açıklamasının. henüz resmi
olarak patrikhaneye
iletilmediği öğrenıldi.
Macar
komutan geliyor
• ANKARA (AA)-
Macaristan Hava Kuvvetleri
Komutanı Tümgeneral Bela
Balogh. Hava Kuvvetleri
Komutanı Orgeneral Halis
Burhan'ın resmi konuğu
olarak bugün Ankara'ya
gelecek. Temaslanna Hava
Kuvvetleri Komutanı
Orgeneral Halis Burhan'ı
ziyaret ederek başlayacak
olan konuk komutan, daha
sonra Genelkurmay Başkanı
Orgeneral Doğan Güreş
tarafından kabul edilecek.
Makedonya'ya
ambargo sorunu
• ATİNA (AA)-
Makedonya Cumhuriyeti'ne
uyguladığı ekonomik
ambargo nedenıyle üyesi
olduğu Avrupa Birliği (AB)
tarafından Avrupa
Mahkemesi'ne sevk edilmesi
' ararlaştınlan
Yunanıstan'ın akıbeti
çarşamba günü belli olacak.
AB Komisyonu'nun 13
nisandan gecerli olacak
Yunanistan"ın Avrupa
Mahkemesi'ne sevk edilmesi
karan. Dışişleri Bakanlığı
Genel Sekreteri Hristos
Zaharakis'in BM Genel
Sekreteri ButrosGali'nin
Makedonya Özel Temsilcisi
Cyrus Vance ile yann ve salı
günüNeu. York'tayapacağı
görüşmelerde 'ambargoda
ısraretmesi"halinde
uygulamava konulacak.
Bulgar Savunma
Bakanı Ankara'da
• SOFYA (AA) - Bulgaristan
Savunma Bakanı Valentin
Aleksandrov dört günlük
resmi bir ziy aret için bugün
Türkiye"ye geliyor. Bulgar
Savunma Bakanı. savunma
alanında iki ülke arasında son
üç yıldan büyük ilerleme
kaydeden ilişkilerin daha da
geliştirilmesi amacıyla
temaslarda bulunacak
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel ve Başbakan Tansu
Çiller tarafından da kabul
edilecek olan Bulgar
Savunma Bakanı Valentin
Aleksandrov, aynca F-16
uçak fabrikasında da
incelemelerde bulunacak.
Atina'nın
Türkiye
sendromu
• ATİNA (AA)-
Yunanistan'ın, Türkiye'ye
karşı "aşağılık kompleksi'
içinde bujunduğu belirtildi.
Haftalık İkonomikos
dergisinde yayımlanan
'Türklerin değil. bizim ne
yaptığımıza bakahm'
başhklı yazıda.
Yunanistan'ın dış
politikadaki seçeneklerinin,
Türkiye'nin dış
politikasındaki
seçeneklerinin "tutsağY
haline geldiği belirtildi.
Yazıda "Pek çok konuda
kendi milli poliükamızı
çizeceğimıze, Türkiye ne
yapsa paniğe kapılıyoruz.
Sonuç da aleyhimize
oluyor. Yabancılar bile,
uluslararası kuruluşlarda
Türkiye bir şe\ söyledimi,
Yunanistan'ın hemen tepki
göstermesine alışülar"
denildi.
NATO Sııpları vurduGorajde'ye giren Sırplar bombalandı. BM, kimyasal saldın haberini yalanladı.
Dış Haberler Servisi - Bosnalı
Sırplann dün Gorajde'ye yeni
bir saldın başlatıp kente girme-
leri üzerine NATO, Sırplar'a
karşı bir hava saldınsı gerçek-
leştirdi. Sırplann Gorajde'ye
kimyasal saldın düzenledikleri
yolundaki haberler ise Bosna'-
daki BM yetkilileri tarafından
yalanlandı.
Genelkurmay Başkanlığı Ba-
sın ve Halkla İlişkiler Daire
Başkanlığı'nın NATO makam-
lanndan aldığj bilgiye göre, dün
mahalli saatle 18.22. TSI 19.
22"de iki NATO uçağı. Goraj-
de'nin güneyindeki Sırp tank-
lanna 8 kez dalış yaparak hava
taarruzu gerçekleştirdi.
Reuter ajansı da NATO'ya
bağlı iki adet Amerikan F-16 C
uçağının dün akşam Gorajde'-
deki Sırp mevzilerini bombala-
dığını bildirdi. Washington'da
bir askeri sözcü, ••Bosna'daki
BM Barış Gücü, NATO'dan ha-
va desteği istedi. NATO da bu
talebe uydu" dedi.
Bölgeden ulaşan haberler-
de binlerce ifade edilen Boşnak
zayiatının 100 dolayında oldu-
ğu belirlendi.
BM Mülteciler Yüksek Ko-
miserliği (UNHCR). Sırp bir-
liklennin yoğun bir top ateşin-
den sonra, Gorajde'nin güne-
yinden gecen Drina Nehri'ni
dün öğleden sonra yerel saatle
15:00 sulannda geçtiklerini ve
güneydeki mahallelere girdikle-
rini bildirdi. Birliklerin nehri
geçmesinden yanm saat sonra
Sırp topçulannın yeniden ateşe
başlayarak Baçi ve Vinariçi
köylerini vurduğu bildirildi.
Drina nehrinin yanındakı stra-
tejik bir tepeyi ele geçiren Sırp-
lar. buradan kent merkezini sü-
rekli bombalıyor. Panik için-
deki 15 bin kadar sivilin, kentin
batısına kaçmaya çalıştığı bildi-
riliyor. UNHCR sözcüsü Peter
Kessler. çevredeki üç köyün de
Kimyasal silah saldınsı haberine tepkiler
Çetin: Doğruysa suçlu BM
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri
Bakanı Hikmet Çetin. Sırplar'ın Gorajde'ye
saldırmasının Birleşmiş Milletler'in
"ihmalkârlığından" kaynaklandığını söyledi.
Bosna Hersek'teki güvenlikli bölge Gorajde'-
de Sırplann Müslümanlara karşı kimyasal si-
lah kullandığı yolunda Türkiye çıkışlı haber-
lerin ardından halkın henüz
doğrulanmayan bir habere
tepki olarak sokağa dökül-
mesi. Dışişleri Bakanlığı'nı
sıkıntıya soktu. Sıkıntı. Bos-
na Hersek'teki BM BanşGü-
cü'ne Türkiye'nin asker gön-
denneye hazırlandığı bir sıra-
da halkın sokağa dökülmesı-
nin yaratabıleceği olumsuz
etkiden kaynaklandı.
Başbakan Tansu Çiller'in,.
öğlen saatlerindc vaptığı yanlı açıklamada.
"Gorajde'de kimvasal silah kullanılmış" gibi
bir ifade kullanması da Dışişleri BakanlığY-
nda rahatsızlık yaraUı. Çillcr'in tüm gelişme-
leri yakından takip eden Dışişleri Bakanlığf-
ndan bilgi almak üzere dün temasa geçmediği
de öğrenildi.
Çetin, basın-yayın organlannı da uyararak.
somut kanıtlar olmadan. halkta "infiaT'
uvandıracak vayınlar yapmamaya özcn gös-
termelerini istedi.
Çetin, şöyle konuştu:
JL-^ışişleri Bakanı,
'Umarım Sırplann
Gorajde'ye kimyasal
silahlarla saidtrdıklan
haberi doğru değildir'
dedi.
"Gorajde'de kuşatma devam edivor. Durum
gergin. Ancak, Bosna Hersek Başbakanı ile
dün iki kez görüştüm. ama kimyasal silah kul-
lanıldığı ya da toplu ölümler olduğu şeklinde
kendisinde bilgi olmadığını söyledi.. Onun için
vatandaşlaruna özellikle çağrı yapmak istiyo-
rum. Elbetteki oradaki kan bizim içimizi
sızlatır ve herkesten önce Türki-
ye oradadır. vatandaşlann bu
konudaki duyarlılığını da
saygıyla karşılıvorum. Ama bu
doletin hükümeti >ar, hüküme-
tin yetkilileri var ve bütiin za-
manlannı buna vermiş bakanlık
>ar. Çetin, dün İsrail Dışişleri
Bakanı Şimon Peres'i karşıla-
mak üzere geldiği havaalanında
gazetecilerin sorulannı yanı-
tlarken "L'marım, kirmasal si-
lah saldırısı doğru değildir. Aksi takdirde so-
nımluluğu Birleşmiş Milletler ve dünyanın ola-
caktır" dedi. Çetin. şu değerlendirmcyi yaptı:
•'Dün geceden beri sürekli temaslarunı sür-
düriiyorum. Gerek BM Newyork merkezi,
gerekse Zagreb'deki BM merkezi ile Saray-
bosna'da ortaya çıkan haberler üzerine sürek-
li temastayun. Şu ana kadar, kimyasal silah
kullamldığı şeklinde bir haber doğrulanmadı.
Yalnız Gorajde'de olaylar çok kritik. Bir haf-
ta, 10 gündür BM, tehlikeyi görmesine rağ-
men üzerine düşen görevi yapmıyor."
alevler içinde olduğunu açıkla-
dı.
Sırp saldınsı üzerine Hına-
tistan'ın Split kentinden Brük-
sel'e uçmak üzere olan Bosna'-
daki BM Koruma Gücü'nün
komuıanı General Michael Ro-
se'un karar değiştırerek derhal
Saraybosna'ya döndüeü bildi-
rildi.
Sırplann Drina Nehri'ni gcç-
mesmden önce. Gorajde'de gö-
rev yapmakta olan. 'Sınır Tanı-
mayan Doktorlar' örgutünden
Eric Stobbaerts. Sırplann bü-
yük bir saldın başlattığını ve
kentin birkaç saat içinde düşe-
bileceğini söyledi.
Sırplann saat 14:00'e doğru
saldımı başlattıklan 29 mart
tarihinden bu yana en ağır
bombardımanını gerçekleştir-
dıklerini belirten Stobbaerts.
"Tehdidi çok ciddiye alıyoruz »e
kentteki sivillerin gü\eıiliği için
endişeleniyoruz'" dedi.
Bosnalı Sırp kuvvctlerinin
komutanı General Milan Gve-
ro. Gorajde'ye saldınrken kim-
vasal silah kullanmadıklannı
iddia ettı.
Saldında kimyasal silah kul-
lanılıp kullanılmadığı konusu
belirsizliğini koruyor. Bosna-
Hersek yönetimi, binlerce kişi-
nin can verdiği saldında Sırpla-
nn kimyasal silah kullandığını
ısrarla öne sürerken, BM gö-
revlileri, iddialan kabul etmi-
yor.
Bosna'daki BM Koruma
Gücü sözcüsü Rob Annink,
Sırplann kimyasal silah kullan-
dığı yolundaki iddialan yalan-
layarak "Strplar büjük olasılık-
la kente sis bombaları attı" dedi.
Bosna-Hersek Cumhurbaş-
kanı Yardımcısı Eyüp Ganiç ıse
önceki gün yaptığı açıklamada,
Sırplann Gorajde'ye üç kez
kimyasal silah saldınsı düzenle-
dişini söyledi.
Bosna-Hersek Cumhurbaş-
kanı Alia İzzetbegoviç, Sırp sal-
dınlannın sona erdirilmesi için
BM Güvenlik Konseyi'ni der-
hal harekete geçmeye çağınr-
ken Cumhurbaşkanlığı Sözcü-
sü, Sırplann kente kimyasal si-
lah attığı yolundaki haberleri
doğruladı.
Sözcü, Sırplann Gorajde
kentinin iki banliyösü olan Baçi
ve Mlinariçe'ye kimyasal silah
attıklannı söyledi. Sırplann da-
ha önce de Drina Köprüsünü
tahrip ettiklerini belirten sözcü,
saldın sonucu çok sayıda kişi-
nin öldüğünü, ancak kesin ra-
kam veremeyeceğini bildirdi.
İstanbul'da bulunan Bosna-
Hersek Cumhurbaşkanı Yar-
dımcısı Eyüp Ganiç, Sırplann
kente üç kez kimyasal silah attı-
ğını belirterek "Dünya artık bu
vahşete seyirci kalmamalıdn'"
dedi.
Gorajde'yi ele geçirmek için
taarruza gecen Sırplann. Bos-
nanın kuzeybatısındaki Bihaç
kentine de yeni bir saldın dü-
zenlediği bildirildi.
Saraybosna Radyosu'nun
bildirdiğine göre Sırplar. tank
ve top desteğinde kente yeni bir
saldınbaşlattı.
Radyonun haberine göre.
Bosna-Hersek yönetimıne is-
yan ederek Sırplarla uzlaşan
eski Başkanlık Konseyi üyesi
Fikret Abdiç'e bağlı birlikler de
Bosna ordusuna karşı yer yer
top ateşi açtılar.
Ülkede dün ateşkes ilan edildi. Çatışmalar Ruanda'yı kan gölüne çevirdi
Ruanda'da onbinlercekişikaüedildiDış Haberler Servisi - Ruânda dev let
başkanının Burundi devlet başkanı ile
birlikte öldürülmesinden sonra patlak
veren etriik çatışmalarda onbinlerce kişi-
nin öldürüldüğü bildirilirken dün ülkede
ateşkes anlaşması yapıldığı açıklandı.
Batılı ülkeler ise Ruanda'daki vatandaş-
lannı tahliye etmeye çalışıyor.
Ruanda'daki BM gücünün Belçikalı
Komutanı Albay Luc Marchal, her iki
tarafın anlaşmaya varmalanndan sonra
ateşkese genelde uyulduğunu belirtti.
Bu arada, başkent Kigali'de durumun
nisbeten sakinleşmesine karşın kentteki
yabancı uyruklulann ülkeden tahliyesi-
nin sürdüğü bildiriliyor.
Hutu Kabilesi'ne mensup Ruanda
Devlet Başkanı Juvenal Habrayimana-
nin. Burundi lideri Cyprien Ntaryamira
ile birlikte bulunduğu uçağın bır roket
ateşiyle vurulması sonucu hayaünı kay-
betmesinden sonra başlayan çatışmalar,
ülkeyi kana buladı.
Suikasttan ülke nüfusunun onda bıri-
ni oluşturan Tutsi Kabilesi'ni sorumlu
tutan Hutularla hükümete bağlı bazı or-
du birlikleri, başkenti kan gölüne çevir-
diler. Başkent Kigaü'deki Kıalhaç yetki-
lileri. çatışmalarda onbinlerce kişinin
öldüğünü bildirdiler.
Örgütün tıbbi koordinatörû Herve le
Guillouzic. Reuter ajansına yaptığı açık-
lamada, "Evler, sokaklar, her yer eeset-
lerle dolu. Dün binlerce ölüden söz ediyor-
duk, bugün onbinlerle baslavabiliıiz"
dedi.
Kentteki BBC muhabiri de korkunç
şeyler yaşandığını belirterek. "Hastane
koridorlarında yürümek için insanların
üzerinden atlamak zorundasınız. Buraya
kucağında bebeğiyle gelen bir kadın gör-
düm. Bebeğin bacakları kesilmişti"' dedi.
Hutu ağırhklı yönetimle 1990 yılında
uzlaşan, ancak katliamlarla birlikte ye-
niden ayaklanan Tutsi ağırbklı Ruanda
Yurtsever Cephesi (RYC) gerillalan,
başkente doğru ilerlemelerini sürdürü-
yor.
Ülkenin kuzeyinden Kigali'ye doğru
harekete geçen 4 bin kadar gerillanın,
kentin 50 kilometre kadar kuzeyindeki
Biumba kasabasına ulaştıklan bildirildi.
Kurtarma telaşı
BM Güvenlik Konseyi, BM Genel
Sekreteri Butros Gali'ye, Ruanda'da bu-
lunan 2 bin 500 BM banş gücü askerini
korumak için her türlü önlemi alma yet-
kisi verdi.
Ülkenin hızla iç savaşa sürüklenmesi
üzerine Belçika, Fransa ve ABD başta
olmak üzere Batılı ülkeler, burada yaşa-
yan 4 bin yabancıyı kurtarmak üzere
harekete geçtiler. Ancak eski bir Belçika
sömürgesi olan Ruanda'nın ordu birlik-
leri, Belçikalı askerleri taşıyan uçaklann
Kigali Havaalanı'na inmelerine izin ver-
miyorlar. Askerlerin, yalnızca Fransız
uçaklanna izin vennesi nedeniyle diğer
ülkeler, vatandaşlannı kara yoluyla ül-
keden çıkarmaya çalışıyor.
Fransa'nın şu ana kadar 43 vatandaşı-
nı ülkeden kaçırdığı ve operasyonlann
başanyla sürmekte olduğu bildirilivor.
172 kişinin de özel arabalanyla karayo-
lundan Burundi'ye geçmeyi başardığı
öğrenildi.
Sulkast
Şevardnadze'yi protesto Tmsteildbİbatım
sıziık g
ö^
terisinin Kızıl Ordu birlikleri taraftndan kanlı bir biçimde bastırıldığı noktada, ölen 16
kişinin anısına mum yakıyor. Gürcistan'ın başkentinde önceki gün, Sovyet müdahalesi-
nin yıldönümünde 4 bin kişinin katılımnla gerçekleştirilen bir gösteride, hükümet pro-
testo edildi. Devrik lider Zviad Gamsahurdia'nm posterlerini taşıyan göstericiler, sık
sık hükümet aleyhtarı sloganlar attılar. Polisin, Şevardnadze'nin Hz. İsa'yı ihbar eden
Judas'a benzetifdiği sloganlar atılması üzerine göstericileri copladığı görüklü.
Mısır'da
general
öldürüldü
• İstihbarat teşkilatında
görevli Tümgeneral Rauf
Hayrat, şoförü ve
koruması ile birlikte
önceki akşam uğradığı
bombalı saldın sonucu
öldü. Radikal İslamcı bir
örgütün üyesi olduğu
sanılan saldırganlar
kaçtı.
KAHİRE (Ajanslar) - Mısır'-
ın başkenti Kahire'de bir tüm-
general ile şoförü ve koruması,
önceki akşam uğradıklan bom-
balı saldın sonucu yaşamlannı
yitirdiler.
Güvenlik kaynaklanndan
alman bilgiye göre istihbarat
teşkilatında göreli Tümgeneral
Rauf Hayrat'ın otomobiline.
Mısır Piramıtlen yakınlarında
bulunan El-Haram Caddesi"-
nde bomba atıldı. Tümgeneral
Hay rat ile şoförü ve koruması-
nın bombalı saldında öldüğü,
aşın dinci terör örgütü üyesi ol-
duklan sanılan saldırganlann
kaçtıklan bildirildi.
Güvenlik güçlcrinin, saldır-
ganlann yakalanması için geniş
çapta araştırma başlattıklan
belirtildi.
Polis kaynaklannın bildirdi-
ğine göre Tümgeneral Hayral"-
ın otomobiline: içinde 3 kişi bu-
lunan bir otomobille, 2 kişinin
bindiği bir motosiklet yaklaştı.
Generalin otomobilı önce oto-
matik silahlarla tarandı, ar-
dından bomba ile havaya uçu-
ruldu. General Hayrat, Mısır'-
da radikal İslamcılara karşı yü-
rütülen savaşın kilit adamla-
nndan biri idi. '
Suikasttan sonra kaçan sal-
dırganlann yakalanması için
geniş güvenlik önlemleri alındı-
ğı bildirildi.
Cezayir'de %40
devalüasyon
Öte yandan. radikal İslamcı
terörle boğuşan diğer bir ülke
olan Cezayir'de para birimi di-
nar, %40 oranında devalüe
edildi. Gözlemciler. Cezayir Di-
nan'nın devalüe edilmesinin ül-
kedeki sosyal kargaşayı büs-
bütün arttıracağını bildiriyor-
lar.
P0LTI1KADA
SORONLAR
ERGUN BALCI
Cezayir Orneği
Cezayir, kanlı bir iç savaşın içinde "International He-
rald Tribün" gazetesi "Cezayir'de herkes birbirini vur-
maya başladı. Ülke, başına buyruk aşiretlerin birbirleri
ile çarpıştıkları Afganistan'a dönüşüyor" diyor.
Geçen hafta Herald Tribune'de Cezayirli genç bir ka-
dının Fransa'daki kadın arkadaşına yazdığı mektup ya-
yımlandı. Mektup, Cezayir'de peçe takmayan iki kız öğ-
rencinin 30 martta öldürülmesinden birkaç gün önce
yazılmış.
Şöyle diyor genç Cezayirli kadın:
"Sevgili Dostum,
Radikal Islamcılar 10 martta yayımladıkları bildiri ile
17 marttan sonra umumi yerlerde peçe takmayan tüm
kadınların, saldın hedefi olacağını açıkladılar. Nitekim
18 martta 16 yaşındaki bir kız öğrenci peçe takmadığı
için okula giderken vurularak öldürüldü. O tarihten beri,
yönetici olarak çalıştığım fabrikada tüm kadınlar peçe
takıyor. Biz Müslümanlığa saygı duyanz. Ama hiçbiri-
miz peçe takmak istemiyoruz. Ne var ki, öldürülme kor-
kusu ile takıyoruz. Çevremiz korku ile kaplı Anne baba-
mız bize şöyle diyor: Peçe tak ve hayatta kal. Bunlar
geçecek.' Ama geçmiyor. Her gün daha kötüye gidiyor.
Bugün İslamcılar bizi peçe takmaya zorluyor. Yann ça-
lışmamızı hatta okula gitmemizi yasaklayacaklar.
İslam, insan onuruna, hoşgörüye ve başkalanna, ka-
dın-erkek, saygıya dayanır. Ama Cezayir'de kadınlara
karşı açılan savaş. islamın bu ilkelerine değil, Iran'daki
terörist mantığa dayanıyor.
Benim sesimi duyacağınızı ve sizin de seslerinizi bi-
zim için yükselteceğinizi umut ediyorum."
• • •
Cezayir'in bu duruma gelmesinde acaba ordunun da
suçu yok mu?
Ülkede Aralık 1991'de yapılan genel seçimlerin ilk tu-
runda Ulusal Selamet Cephesi (FIS) büyük bir başarı ka-
zandı. Halk Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) rejiminin yak-
laşık 30 yıl süren tek parti iktidarından usanmıştı. Yö-
netim tümüyle yozlaşmış, ülke ekonomisi batağa sap-
lanmıştı. Ulusal Selamet Cephesi, bu ortamda tepki oy-
larını topladı.
Cumhurbaşkanı Şadli Bin Cedid, seçimlerin ikinci tu-
runun da yapılmasını savunuyordu. Bin Cedid, ikinci tu-
run iptal edilmesinin, şiddet olaylarına yol açacağını be-
lirterek demokratik çerçevenin içinde kalınmasını ikti-
darın Islamcılarla paylaşılmasını öneriyordu. Laik cum-
hurbaşkanı, temel hakların güvencesi olacaktı, Ulusal
Selamet Cephesi de anayasanın sınırları içinde hükü-
met faaliyetlerini sürdürecekti.
Ancak ordu, Ocak 1992de darbe yaparak seçimlerin
2. turunu iptal etti ve Ulusal Selamet Cephesini kapattı.
Şadli Bin Cedid de görevinden alındı.
Bin Cedid'in önerdiği şekilde bir iktidar paylaşımı yü-
rür müydü?
Bilemiyoruz.
Ama olaylar Bin Cedid'in öngörüsünü doğru çıkarmış-
tır. Herdurumda, laik Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin iktida-
rı Islamcılarla paylaşması, bugünkünden daha kötü so-
nuç doğuramazdı.
Ulusal Selamet Cephesi, yönetime gelseydi, Cezayir'-
in muazzam ekonomik sorunları ile büyük bir olasılıkla
başa çıkamayacağından o da yıpranacaktı. Aynca, se-
çimle işbaşına geldiğinden, meşruiyetini yitirmemek ve
halkı ürkütmemek için daha ılımlı bir politika izleyebilir-
di.
Şimdi ise Ulusal Selamet Cephesi'nin ılımlı liderleri
tasfiye olmuş durumda. Ya Cezayir hükümeti tarafından
hapse atılmış. ya da cephe içinde radikaller tarafından
uzaklaştırılmışlar. Meydan iki taraftadasertlikyanlıları-
na kalmış; Ulusal Selamet Cephesi, iktidarı alırsasavaş-
la gelmiş olacağından kan dökeceği ve bir daha gitme-
yeceği açık. Zaten, halen savaşın başını, Ulusal Selamet
Cephesi'nin içinden çıkan çok daha radikal Silahlı İslam
Grubu adındaki örgüt çekiyor. Cephenin ılımlı elemanla-
rı sahneyi terk etmiş durumdalar.
Karşı tarafta da Cumhurbaşkanı Liamine Zeroual'ın
Islamcılarla diyalog çabaları ordu komutanları tarafın-
dan engelleniyor.
• • •
Batılı ülkeler ise iki yıl önce Cezayir'de demokrasinin
rafa kaldırılmasını görmezden gelerek seçimleri iptal
eden orduyu desteklemişlerdi. Şimdi, bu Batılı ülkeler-
den bazılarının (Almanyagibi), Ulusal Selamet Cephesi
ile gizliden gizliye temaslarda bulunduklarına ilişkin ha-
berler geliyor. Batı, iki yıl önce Cezayir'de demokrasiyi
gözden çıkarmıştı. islamcıların ağır basmaya başladığı
günümüzde ise laikliği gözden çıkarıyor.
Cezayir örneğinden, Batılı ülkeler dahil herkesin ala-
cağı dersler var.
İSRAİL DIŞİŞLERİ BAKANI PERES:
Türkiye su konusunda
inisiyatîfi ele almalı
LALE
SARIİBRAHİMOĞLU
ANKARA- Türkiye. Filistin
Kurtuluş Örgütü ile İsrail ara-
sında \anlan banş anlaşması
çcrçe\csınde Filistinlilere kısmi
özerklık \erilen Gazze ve
Eriha'da konuşlandınlacak
olan "Geçici Uluslararası Güç"-
te yer alacak. İsrail Başbakan
Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
Şimon Peres, dün Cumhunyet'e
özel bir demeç verdi.
Cumhuriyet'in Peres'e yö-
nelttigi sorular \e yanıtlan şöy-
le:
- Türkiye ve İsrail arasuıdaki
ilişkiler. özellikle de İsrail tara-
fından daha fazla resmi ziyaret-
lerle kısa süredc hızlandı, ancak
anlaşmaların uygulamaya kon-
ması gecikti. Bu konuda bir ra-
hatsızlığınız var mı? Türkiye,
Ortadoğu barış sürecinde ne gibi
somut rol oynayabilir. Örneğin
su konusunda inisiyarifi almasını
bekliyor musunuz?
PERES- Türkiye \e İsrail
arasındaki ilişkilerin gösterdiği
gelişmelerden memnunum.
Türkiye ve İsrail. güvenlikten
turizme ve kültüre kadar her
alanda işbırliği yapıyor. Tür-
kiye-İsrail ilişkilerinde uyuyan
güzel uyanıyor.
Türkiye'nin (Ortadoğu çok
taraflı görüşmeleri çerçevesin-
de) su konusunda inisiyatifi
almasını çok istiyoruz. Türkiye,
Ortadoğu'da su sıkıntısı olma-
dan tek ülke. Ortadoğu'da su
için verilen mücadele belki de
toprak için verilen mücadele-
den çok daha ciddi. Bölgedeki
su sıkıntısı yüzünden çöl ekile-
bilir alanlan yok ediyor. Hepi-
mizin. bu sorunu cözmek için
gücümüzü birleştirmemiz ge-
rektiğini düşünüyorum.
- Türkiye'nin bölgede oluşro-
nılacak bir güce katılmasını des-
tekliyor musunuz?
PERES- Türk Başbakanı
Tansu Çiller. bölgede oluşturu-
lacak güçte Türkiye'nin yer
alması konusunda bize teklif
getirdı. Bölgedeki banş süreci-
ne katkılan çerçevesinde Gazze
\e Eriha'daki yaşamın normale
döndürülmesine katkı için oluş-
turulacak bu güçte Türkiye'nin
> er almasına meslektaşım Çetin
ile sıcak bakıyoruz.
- Türkiye ile güvenb'k işbirü-
ğinden söz ctriniz. Her iki ülke-
nin de terörle başı dertte. Bu
konuda işbirliği imkanlan nelcr-
dir? PKK'yı bugüne kadar ad
vererek kınamadınız?
PERES- Türkiye ve İsrail gü-
venlik konusunda karşılıklı bil-
gi değişimi yapabilir. Bu konu-
da daha fazla aynntıya girmek
istemiyorum. Her iki ülkenin de
terör konusunda kendi sorunla-
n var. Farklıhk örgütlerin adla-
nnın değişik olması. Benzerlik
ıse törör örgütlerinin uygula-
dıklan strateji. Terörü nereden
gelirse gelsin her zaman kınıyo-
ruz.