Katalog

30 ARALIK 1994 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Tolaş yüzde 8 zam yapö • BLRSA (AA) - Tofaş Otomobıl Fabnkası. ürettığı otomobıllere ortalama yuzde 8 oranında zam yaptı Tofaş'tan yapılan açıklamaya gore yanndan ıtıbaren. Tofaş otomobıllen ortalama yuzde 8 oranında zamlı olarak satılacak Tofaş yetkılılen, otomobıllenn >enı zamdan sonrakı fıyatlannı ıçeren hstenın hazırlanmakta olduğunu ıfade ettıler ATİAD, Yunan vetosonu kınatfı •Ekonomi Servisi -Avrupa Turk Işadamlan ve Sanayicılen Derneğı (ATİAD). Yunanıstan Başbakanı Andreas Papandreu'ya bır mektup gondererek. Yunanıstan'ın Turkıye'nın AB ıle gumruk bırlığını veto etmesını ağır bır dılle kmadı ATİAD Başkanı Kemal Şahın tarafından kaleme atınan mektupta. "Yunanıstan ın komşulannın AB ıle butunleşmesı her şeyden once Yunanıstan"ın kendı çıkannadır" dendı Gıda htisas Gumrugu kupuluyor •Ekonomi Servisi - Resmı Gazete'de yayımlanarak yurûrlüğe gıren karar gereğı, açılacak Bınncı Sınıf Istanbul Gıda lhtısas Gümruğu ıçın, Istanbul Gıda Toptancılan Imalat Sanayıı ve Depoculan Yapı Kooperatıfi, her turlu altyapı hazırlığına başladı Toplam 30 bm metrekarelık ve 300 dolaymda TIR kapasıtelı depolama alanı, 5 bın metrekareden buyuk soğuk hava deposu, 1500 metrekare kapalı alana sahıp laboratuvarlan bulunacak Gıda lhtısas Gumruğu ıdan burolan ıçın de tamamlanan ış merkezlennden bınnde 2 kat tahsıs edılecek Sanayi üretiminde gerileme • İSTA>BUL(AÎNKA)- Istanbul Sanayi Odası, sanayi uretımının yılın ılk dokuz ayında geçen yılın aynı dönemıne gore, yuzde 13 2 azaldığını bıldırdı Istanbul Sanayi Odası'nın (İSO> uretım endeksıne gore. uretım hacmı. yılın uçuncu uç aylık donemınde geçen yılın aynı dönemıne gore yuzde 15 3 oranında genledı Soz konusu donemler ıtıbanyla otomotıv sanayıındekı genleme yuzde 44 1 olurken. elektnklı makınelerde yuzde 40. beyaz eşyada yuzde 39 2, metal eşyada yuzde 26 8 oranında uretım duşuşu meydana geldı 7 maddesi Meclis'ten geçen tüketici yasası asıl görevi tüketiciye yüklüyor Once l>iliiK\ sonra yasa\HMETÇELİK 'Tuketıcıyı koruma yasası' çık- sa da 1^ > ıne tuketım bılıncıne ka- lıyor Antı-Kartel Ya^ası'ndanon- ce Meclıs'e sev kedılen, ancak hu- kumetın gumruk bırlığı oncesın- de daha avantajlı gorduğu Antı- Kartel Yasasfnıncıkmasıylaıkın- cı plana ıtılan tasan, Meclıs gun- demınde goruşulmeye başlandı <\vrupa Bırlığı ıle ılışkılerın onemlı ayaklanndan bınnı oluştu- ran tasannın 7 maddesi Meclıs Genet Kurulu'nda kabul edılır- ken, bırtakım tartışmalan da be- rabennde getırdı Yasanın tuketı- cı bılıncı vaygınlaşmadığı surece Avrupa Bırlığı'ne \aranmaktdn başka pek ışe yaramavacağı ılen surulurken "Yasallassada tüketi- ci şikâyet etmezse hicbir anlamı obnaz" şeklınde degerlendınlıyor TSE"nın yasaya karşı çıkışının ıse kurumun yetkılennın elınden alınmasından kaynaklandığı be- lırtılıyor Kurulun başkanı Doç Dr Hur- şh Giineş. yasa ıle bırlıkte tuketı- cıye guvenlı mal alma olanağı ge- tınleceğını belırtırken TSE Baş- kanı Mehmet Vılmaz Anyö- rük,~Vasa çıksuı. ama halk bilinç- ü olmadığı siirece başanlı olamaz- lar* dedı 1928vılındaAmenka nın\e2 Dunya Savaşı'ndan sonra da Av- rupa'nın gundemıne gıren tuketı- cı yasalan Turkıye'dekı venne ıse ancak gumruk bırlığı goruşmele- rı ertesınde oturabıldı Batı ıle sağlanacak ekonomık entegras- yonda olmazsa olmaz gozuv le ba- kılan anti-kartel, tuketicı haklaru patent haklan,telif haklanve eko- nomı>ı ılgılendırmese de terörle mücadete >asası konusunda Tür- kıye ancak yumurta kapıya da- yandıktan sonra hareket edıbıldı. Neler yasa kapsamında? Ayıplı mal. tıyat ajnmı tuketicı ayrımı, taksıtlı satışlar, kampanyalı satışlar. sureklı satışlar, kapıdan satışlar, tuketicı kredılen. fıyatetıketlen. garantı belgelen. kullanım kılavuzlan, servıs hızmetlen, tıcan reklamlar kalıte kontrolu, zararlı veya tehlıkelı mallar Yasa neler getiriyor? - Ayıplı mallarda yasa hem uretene. hem dağıtana, hem de satana sorumluluk >ukluyor Ayıplı mal soz konusu bolumlerden hangısıne goturulurse goturulsun değıştırılmek zorunda Sadece mal değıştınlırken veya malın parası gen odenırken kullanılan mıktar kadar bedel duşurulerek odeme yapılıyor - Satış sırasında tuketıcıyı başka bır malı almaya zorlamak kesınlıkle yasaklanıyor - Tuketıcıye ıstedığı malı ıstedığı mıktarda alma olanağı sağlanıyor Taksitli satışlar - Mal veya hızmetın peşın fıyatı - Faız mıktarı - Faızın hesaplandığı yıllık ara - Gecıkme faız oranı - On odeme tutan - Odeme tutarı - Faızle bırlıkte odenecek toplam tutar Batı'da tüketici örgütleri 1928 vılında Amenka'da kımlık bulan tuketicı haklan, Avrupa'nın gundemıne ıse 2 Dunya Savaşı ndan sonra gırdı Avrupa tarafından 1975 yılında uç aşamalı tuketıcının korunması programlan 1992 yılında tamamlandı Programın ılk bolumunu oluşturan 1975-1980 donemınde tuketicı haklan, sağlık ve guvenlığın korunması. ekonomık çıkarlann korunmaM, tazmın edılme, bılgılendırme. eğıtım ve temsıl edılme hakları olarak belırlendı ve yerleştı Programın ıkıncı bolumunun oluşturulduğu 1981-1986 yılları ve uçuncu bolumunu oluşturan 1987- 1992 yılları arasında ıse tuketicı kuruluşlannın guçlendınlmesı uzlaştırma burolarının kurulması ly^T ve tuketicı haklanyla ılgılı /' olavların uyelere aktanlması > amacıy la hızlı bılgı değışım «=js^.V sıstemının tamamlanması gerçekleştırıldı \\rupa Bırlığı'nın tuketıcıyı koruma hareket ve polıtıkaları Avrupa Ekonomık ^e Sosyal Komıtesı ıle Avrupa Parlamentosu tarafından yonlendınlıvor Bu konuda avrıca AB Komısyonu na bağlı Çevre ve Tuketıcıyı Koruma Servisi ıle Tuketicı Danışma Komıtesı çalışma vapıvor Bu arada Tuketicı Bırlıklerı Avrupa Burosu, AB Aıle Orgutlen Komıtesı. Avrupa Işçı Sendıkalan Konfederasyonu, AB Tuketicı Kooperatıflerı olmak uzere AB merkezınde bırleştırılen dort kuruluş daha tuketıcılenn korunması konusunda çalışmalar yapıyor kanlığı karşı çıktı." Guneş. I mılvondan daha du- şuk değerlı malları ıçeren sorun- ların her ılde ve ılçede oluşturula- cak hakem heyetı tarafından çozu- leceğını belırttı Heyetın bakan- lıktan beledıyelerden,tuketicı or- gutlerınden tıcaret odalanndan ve esnaf ve sanatkâr odalanndan bırer olmak uzere 5 kışıden olu- şacağını kaydeden Guneş kuru- lun vereceğı karan beğenmeven tuketıcının mahkemeve başvuru hakkının da bulundugunu soyle- dı Guneş, Adalet Bakanlıgı'nın cıddı ıtırazlan olduğunu ıtade et- tı Tuketicı derneklennın de mah- kemeve başvurma yetkısının bu- lunduğuna dıkkat çeken Guneş, yasanın en eksık tarafını ıse sınıf davalarını ıçermemesı olarak açıkladı Guneş şoyle konuştu "Sınıf davalan denikn yani her- hangi bir malla ilgili bir olumsu/- luk yaşandığında o cınsten tum mallann toplaülması zorunlulugu \ ardır. Tazmınat soz konusu oldu- ğunda isesadecedava>ı açanın a- rannın tazminini değil, malı kul- lanan herkesin zarannın ta/nıini- nı gerektirir. Biz yasaya bu nıad- deyi koyamadık. Çünkü. Türk hu- kuk sistemi buna izin vermiyor." Bilinç olmazsa olmaz BENCE ÖZTtN AKGÜÇ Hıç beklenmeyen bırşekılde -\n- tı-Kartel Yasası. Meclıs'te uç sa- atte kabul edılmesıne rağmen on- dan çok daha kolay gecmesı bek- lenen tuketıcıyı koruma vasası ıse hala goruşuluyor Güneş. şov îe konuştu "Tüketici yasalan konusunda iki ekol var. Birinde sorun mahke- melere. dığennde ıse ıdareve bıra- kılıvor. Bırdedunvanın hı«,hır u\- kesinde gorulmeven bir komıklik- le şikâyetinızi tıcaret odasına vapı- yorsunuz. Netkinın tuketicı orgut- İerine verilmesi. S07 konusu >apı- lanmalann gelişmediğinı \e tiu so- rumluluğu taşıvamavacağını ileri suren Sanav ı Bakanlığı tarafından benimsenmedi. Ancak bu imkân venlmezse hıç gelişemezler duşun- cesıv le bır ara bulundu «e vasada onların vetkılı olnıası. kararın mahkeme tarafından verilmesi yer aldı. Vasada tuketicı mahke- melen var ve karaıian onlar vere- cek, fakat bu kez de ycni mahke- mevuklengelecekdıye Adalet Ba- Anyoruk ıse. "Önemliolan >-a- tandaşa hakkını koruma bilinci- nin verieştinlmesıdır. \asa çıksa da vatandaş şıkâyet etmezse bir anlamı >ok" dedı TSE'nın zaten bu konuda çe- şıtlı çalışmalar vaptığını belırten Anvoruk "TSE damgasıolan bir malda standartlara avkınlık var- sa tuketicı zarannın ta/mınını ya da malın değıştınlmesını ister. Bu talep karşılannıadığında ise biz devreve prenz" dedı Çiller'in ydbaşı armağam Karabük'e HULY4 GENÇ Ozçelık-lş Sendıkası'nın butun talep- lennı kabul eden Çıller. yılbaşı hedıye- sının en buyuğunu Karabuk'e goturu- yor Ozelleştınne Yuksek Kurulu tara- fından dun kabul edılen ozelleştırme ka- rannda Ereğlı Demır Çelık Işletmele- n'nde bulunan \uzde 25'hk Kardemır hıssesımn gen venlmesı ısteğı dişında sendıkanın butun ısteklerı kabul edıldı Yetkılılerden alınan bılgıye gore Erde- mır'de bulunan ve daha sonra Kamu Or- taklıgı Idaresı"neaktanlan>uzde25'lık hıssenın yenne. Kardemır 'KŞ'nın ser- mayesıne para aktanlacağı kaydedıldı Turkıye'nın ılk entegre demır çelık tesısı olan Karabuk Demır Çelık Işlet- mesı'nde kullanılan ozelleştırme mo- delı de "Turkiye'deki ilkler" arasında yer alı>or Kardemır'ın >uzde 30'unun sendıka- •Karabuk Demır Çelık Işletmelen'nın tum borçları sıfırlanacak •Turkıye Taşkomuru Kurumu ve Devlet demıryollan ıle proto- kol ımzalanacdk Balıkısık. Demırhan Guma>anı ve Dıvnğı komur ışletmelennın kullanma hakkı Kardemır'e geçtı •Tesıse aıt sosyal tesıslenn vuzde 75'ı Kardemır AŞ'ye venle- cek. Tesıslenn yuzde 25'lık bolumu hukumet tarafından ozelieştır- me kapsamına alınacak •Kardemır'dekı fırınların bakım ve onanmlan. revatmanlan, kuvvet santrallannın bakımı hukumet tarafından >apılacak •Erdemırde bulunan yuzde 25 lık hısse KOl'ye verıldığı ıçın, gen lade edılmeyecek Erdemır hısselen karşılığmda Kardemır AŞ've hukumet tarafından sermaye aktanmı yapılacak •Işçılenn tazmınatlan odenecek l$çı çıkanlmavacak. Jmemur ataması yapılmavacak Emeklılıkleraynlacaklar ya, yuzde 25'ının yore halkı ve emeklı- ve l'er lıradan devredılmesını oneeren modelde, tesısın dıger yuzdelen y orede- kı sanavıcılere ve esnafa satılacak 1995 Yılına llişkin Ekonomik Tahminler Turkıye gıbı belırsızlığın, dalgalanmaların buyuk boyut- lu olduğu bır ulkede, modeller kurarak, bazı ıstatıstık yon- temler kullanarak, eğılımlen saptayarak saglıklı ekonomık tahminler yapmak çok zor Yanılma payı olmakla beraber, ekonomık gostergelere bakılarak, gozlemlere dayanıla- rak, 1995 yılına ılışkın kabaca bazı tahminler yapılabılır Ekonomının buyume hızına ılışkın program hedefının yuzde 4 4 olmasına karşın, bu hedefın tutturulması guçgö- zukuyor Bununla beraber, 1995 yılında tarım ve ımalat sa- nayıınde buyumenın başlaması, bunun hızmetler sekto- rune yansıması beklenıyor Yılın ılk uç ayında buyume hı- zının negatıf olması, ancak ıkıncı ve uçuncu uç aylık dö- nemlerde artıya donuşmesı ve sonuçta yıllık buyume hı- zının yuzde 2 veya yuzde 3'te kalması buyuk bır olasılık. 1994 yılı, yatırımlarının ozellıkle makme-donatı (teçhızat) yatırımlarının buyuk olçude azaldığı bır yıl oldu 1995 yı- lında gereksmımler ozellıkle ozel sektorde, yatınmlarda bır olçude hareketlenme doğuracaktır Ancak sabıt sermaye yatırımları artışı konusunda program hedefı yuzde 6 1 çok ıddıalı gozukmektedır Yuzde 6 1 duzeyınde sabıt serma- ye yatırımı artışı, ancak çok daha yuksek bır buyume hızı ve onemlı bır dış kaynak katkısı ıle sağlanabılır Programın 1995 yılına ılışkın toptan eşya fıyatlarında yıl- lık ortalama yuzde 43 2, yıl sonu yuzde 22 5 oranında ar- tış hedefı herhalde gerçekleşmesı olanaksız bır beklentı- dır Fıyat artış hızının, şubat ayından ıtıbaren yavaşlama gostereceğı, ancak esas kırılmanın nısan ayında gerçek- leşeceğı beklenılebılır Onumuzdekı aylardayenı bırpaket açılıp buyuk zamlar yapılmadığı takdırde, antmetık olarak fıyat artış hızı, nısan ayında belırgın bır kırılış gosterebıte- cektır Bununla beraber bu yıl fıyat artış hızının yuzde 70 0'ın altına ınmesı beklenmemelıdır Yıllık ortalama fiyat artışı kuşkusuz yuzde 70 0 duzeyının de ustunde olacak- tır 1995 yılı konsolıde butçesının 198 trılyon TL açık ver- mesı program hedeflenarasındadır Butçe açığının, bu du- zeyde tutulabılmesı, buyuk olçude ıç borç yonetımıne ve faız odemelerının butçede ongorulduğu gıbı 388 trılyon TL'yı aşmamasına bağlıdır 1995 yılında devlet memurla- nnın maaş ve ucretlerınde reel bır artış olmayacağı ve ya- tırım odeneklennın butçe harcamaları ıçmdekı payının yuz- de 10 0 duzeyının dahı altında kalacağı hemen hemen ke- sın olduğuna gore butçe açığını belırleyecek en onemlı etken, butçe harcamalarının yuzde 30 0 duzeyıne ulaşmış olan faız odemelerı olacaktır 1995 yılı ıçın programın, dışsatım hedefı 19 5 mılyar USD dışalım hedefı de 27 0 mılyar USD'dır Programın dı- şalım ve dışsatım hedeflerı, dığer tahmınlere gore daha gerçekçı gozukmektedır 1995 yılında dışsatımın 19 0 mıl- yar USD'ye yaklaşması, dışalımın da 27 0 mılyar USD'nın bıraz altında kalması beklenebılır Turkıye'nın verebılece- ğı 7 0 mılyar USD'lık bır dış tıcaret açığı, yonetılebılır, çe- kıp çevrılebılır bır boyuttur 4 mılyar USD'yı bıraz aşkın tu- rızm gelırı 3 0 mılyar USD'ye yakın ışçı dovızı, gerçekçı tahminler olarak gozukmektedır Turkıye'nın 1995 yılında carı ışlemlerde açık vermemesı, hatta ufak bır fazlalıkla yı- lı kapatması beklenılebılır Turkıye'nın 1995 yılına ılışkın onemlı bır sorunu da 8.0 mılyar USD'yı aşkın dış borç anapara odemesı ıle 4 0 mıl- yar USD'ye yakın dış borç faızı odemek zorunda olması- dır Turkıye dış borç faız odemelerını yukarıda belırtılen ca- rı ışlemler dengesı çerçevesınde yerıne getırebılır Sorun, anapara odemelerıdır Turkıye'nın bu boyutta bır dış borç odeme gucu yoktur veya daha ıvımser bır deyışle, dış borç | anapara odemelerı bu koşullarda Turkıye'nın ekonomık sı- ( kıntılarını da buyuk olçude ağırlaştırır Turkıye, borçlannı yenıleyerek yenıden fınansman olanakları bularak, daha teknık bır deyışle fınansçıların 'roll over', re-fınansman dı- ye nıtelendırdıklerı yontemlerı kullanarak çozmek duru- mundadır Yukarıdakı kısa çozumlemenın de ortaya koyduğu nor- mal koşullarda 1995 yılında Turkıye'de ekonomık felaket- ler ekonomık krızler beklenılmemelıdır 1994 yılı son de- rece başarısız kotu bır yıl olduğu ıçın 1995 yılında enflas- yonda ekonomının buyume hızında hafif de olsa lyıleşme- ler olasıdır Kotu bır yıldan sonra ufak lyıleşmeler bıle başan gıbı kamuoyuna sunulabılır 1995'te ya olacak ya olacak Y enı olan her şey, umut doludur Yenı bır ev, yenı bır ış, yenı arkadaşlıklar Ve yenı bır yıl Gelecekten hep lyı ve guzel şeyler beklenır Yoksa yaşam anlamsızlaşır, zorluklarla mucadele gucu kaybolur Yılın ılk aylarında başlayan bu koşede, ustelık hıç ıstemeden çoğu kez karamsar tablolar çızdık Eleştınlerımızde hep negatrf unsuriar ağıriık taşıdı Ancak 1994'un sonuna geldığımız şu gunlerde gorunen tablo o kı, ışçı, memur, emeklı, kuçuk esnaf ve kuçuk çıftçının penceresınden dunya, bızım baktığımızdan daha aydınlık gozukmuyor Geçen 12 aydan aklımızda kalanlar, duşen kredı notuyla bırlıkte dış kredı musluklannın kesılmesı, dovız knzı, uç hanelı enflasyon, ışten çıkarmalar, ruşvet ve yolsuzluk skandallan, ek vergıler, Avrupa Bırlığı kapısından bır kez daha elı boş donuşumuz, çığ gıbı buyuyen ıç borçlar, yılan hıkâyesıne donen ozelleştırme tartışmalan ve ekonomi yonetımınde sen- ben kavgası 10 mılyonu bıle bulmayan şanslı azınlık ve rantıye, bır kenara bırakılırsa, 50 mılyonluk Turkıye, 1995'e daha da fakırleşerek gırıyor iç borç gerı odemelen nedenıyle daha ocak ayında yaşanmaya başlanacak sıkıntı, yuksek oranlı kamu ve ozel sektor zamları ıle daha da tırmanacak enflasyon, dış borç ve gumruk bırlığı kapılarının açılıp açılmayacağının stresı, genei grevlere kadar uzanacak ışçı ve memur eylemlen, KİT'lenn kıme ve hangı koşullarda satılacağı tartışmalan ve KIT çalışanlarının yaşayacağı ışsızlık endışesı, 1995'ın bugunden gorunen yuzu Ancak her şeye rağmen, 1995 umıt dolu 1994 bır geçış yılıydı 1995 bır değışım yılı olacak Bugunun ekonomi polrtıkalanna tanınan sureler doldu. Işçı ve memur gıbı, sanayıcı ve ışadamı da ayakta. Başbakan'ın "Ya olacak, ya olacak" soylemlen artık coşkuyla değıl, "Ne olacaksa artık olsun" yanıtıyla karşılaşıyor Hukumet yenı yılda, kaynak yokluğu, borç yuku ve KIT zararlan gıbı gerekçelenn arkasma saklanmaktan vazgeçıp Turkiye'deki gelır adaletsızlığını duzeltmek zorunda Turkıye'de yeterlı sermaye bınkımı var 1994'te atlatılan krızler, bunun en açık gostergesı Ancak ulkedekı fonlar devletın denetımı dışında kullanılıyor, buyuyor, gelışıyor. Yuksek faızlı borçlanma yoluyla saadet zıncırlerı yaratılmaya devam edıyor Ve mıllı gelırın yuzde 80'ıne sahıp olan şanslı azınlık, ulkenın kaynaklarını ve dar gelııiı mılyonlann yaşam koşullannı tuketmeyı surduruyor 1995'te ozelleştırme başlayacak Değerlendırmeler doğru, satışlar namuslu ve şeffaf yapıldığı, çalışanların hakları korunduğu takdırde, bu konuaa çok buyuk engellerle de karşılaşılmayacağı ortada. Butun bır 1994 yılı boyunca, dış borç almadan borç odemenın de Turkıye'nın kredıbılıtesı uzerınde olumlu etkılerı olacağı kesın Bu sureçte dış borç bulma olanağının da yenıden gundeme gelebılme olasılığı var Ancak IMF de, ışçı, memur ve ışveren kesımlerı gıbı 'Ya olacak ya olacak'\ara ıtıbar etmıyor Gumruk bırtığı de mart ayında gerçekleşebılır Ancak Turkıye'nın pazarlık şansını yok ettığı bır sureçte, bunun malı yardımla desteklenmesı oldukça zor gorunuyor Hukumetın, ulkedekı fonlan vergı polıtıkalarıyla denetım altına almak, buradan sağlanacak kaynakla borç yukunu hafıfletmek ve boylece gelır dağılımını daha adıl hale getırmekten başka çaresı yok. Gerekçeler ve sabırlar tukendı 1995, beklentılenn ve arayışlann sonuç vereceğı bır yıl olmak zorunda. Mutlu ve umutlu bır yıl dıleğıyle • Kırklareli, Muş ve Hilvan fabrikalan tarım ve kredi kooperatiflerine satılıyor Hükümet özelleştirmede düğmeye hastı A^KAR.\(CumhuriyetBü- rosu) - Ozelleştırme Yuksek Ku- rulu (O\ K) Yem Sanayi ve Tı- caret A Ş'ye aıt Kırklareli Fabrı- kası'nın. 26 mılyar 500 mılyon lıraya Tanm ve Kredı Koopera- tıflen Bırlığı'ne satılmasına ka- rar v erdı Resmı Gazete'nın dunku sayı- sında yayımlanarak yururluğe gıren OYK karanna gore, kamu- nun Bursa Aroma Meyve Sulan ve Gıda A$dekı 5 mılyar 503 mılyon 882 bın nomınal değerlı yuzde9 !7hısselennın.2mıl\ar 223 mılyon 500 bın lıralık bolu- muçalışanlara 3mılyar280mıl- yon lıralık bolumu de şırket or- taklarından Omer Duruk'a satı- lacak Karara gore Çanakkale Sera- KIT'lerin haczi yeniden gündemde ANKARA (ANKA) - Ozelleştırmeye ılışkın yasal düzenlemenın yapılamaması nedenıyle çıkanlan, ancak Ozelleştırme Yasası ıle ıptal edılen borçlu KlT'lenn haczı yenıden gundeme getınlıyor Hukumetın, DYP kanadı bankalardan ve ışverenlerden gelen baskılar uzenne, 'başlabian hacizlerin devamma olanak sağlayan" yasa teklıfî hazırladığı oğrenıldı Devlet Bakanı Bekir Sami Daçe konuyla ılgılı olarak yaptığı açıklamada, yenı yasanın hacız ışlemı başlatılmış KlT'len kaps^masının amaçlandıgını belırttı Daçe, Ozelleştırme Yasası'nın geçıcı 15'ncı maddesıyle tum hacızlenn durdurulduğunu. bunun da sıkıntı varattığını belırterek. "Teklif yeni haciziere imkan tanımıyur. Zaten haczedilıniş bir KİT'i de satabilmemiz imkânsız. Ancak başlatılmış hacizlerin devamını öngöruyor" dedı mık Fabrikalan A Ş "de muhtelıf tertıp v e grupta olan v e şırket ser- mayesının yuzde 5 80'ını oluş- turan toplam 5 mılyar 670 mıl- yon 353 bın lıra nomınal değe- rındekı kamu hısselerı de 34 mılyar 22 mılvon lırava Ibrahım Bodur Holdıng'e satılacak \ ıne aynı karara gore, Pan Tohum Is- lah ve Uretme A Ş dekı kamu hısselen, 3 mılyar lırası peşın, 2 mılyar lırası da 4 eşıt takMtte odenmek uzere. Şeker Sanayıı Mensuplan ve Yardımlaşma Vaktı na satıldı O> K bu satış- lardakı butun ışlemlenn yerıne getırılmesı satış sozleşmesının ımzalanması ve satışla ılgılı dı- ger konuların belırlenmesınde Ozelleştırme Idaresı Başkanlı- ğrnı vetkılı kıldı Resmı Gazete'de yayımlanan kararda Yem Sanayıı ve Tıcaret AŞ'ye aıt KırklarelıFabnkasrnın çalışanların ılgılı yasa ve yurûr- luktekı toplu ış sozleşmesınden doğmuş veya dogacak alacakla- n alıcıy a aıt olmak uzere. 26 mıl- yar 500 mılyon lıra peşın bedel- le Tanm ve Kredı Kooperatıfle- n Merkez Bırlığı'ne satılmasının ongorulduğu belırtıldı Taşınmazlar Karara göre. Muş ve Hilvan yem fabnkaları da satış yontemı ıleozelleştınlecek Ayrıca Koy Hızmetlen Genel Mudurluğu ıle Malıye Bakanlı- ğı'na aıt 4 ay n arsa uzenndekı ta- şınmazlar da ozelleştırme kap- samına alındı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin hazırladığı vergi önerileri 1995 hedefi ile uyuşmuyor Vergide indirîm bir başka bahara kaldı ^URSU^ EREL \NKARA-TurkıyeOdalarve Borsalar Bırlığı bunyesınde ha- zırlanan 'vergi onerileri'nın hu- kumetın 1995 hedeflen ıle bağ- daşmadığı bıldırıldı 1 Ocak 1995 te y ururluğe gırecek butçe- de, 880 tnlyon lıralık vergı gelı- rı hedeflendığıne dıkkat çekıle- rek "Bu hedef mevcut vergi oranlan dikkate alınarak belir- lendi. Bu nedenle oranlarda indt- rim mumkun degil" goruşu ba- vunuldu Hukumetın, gerek KDV ge- rekse gelır vergısı tanfesınde 'in- dirim yapma yetkisi bulunduğu" da anımsatılarak bunun ıçın ek yasal duzenlemeye gerek bulun- madığı belırtıldı Cumhuriyet'ın edındığı bılgı- ye gore, yenı yılda uygulanacak gelır vergısı tanfesınde alt dılım, 150 mılyon lıraya kadar olan ka- zançlann yuzde 25 oranında ver- gılendınldığı basamaktan başlı- yor Vergı uygulamalarını yakın- dan ızleyen kaynaklar. "Huku- metin bu oranı y iızde 15e kadar çekme yetkisi vardu bu yetkisini kullanmadı; şimdi yeniden bu yetkinin hukumete verildiği bir tasarıyı kamuoyunda tartıştır- mak oyalamacadır" dıye konu- şuyorlar 'Zaten gelirde düşme var' Aynı kaynaklar, Odalar Bırlı- ğı bunyesınde hazırlandığı kay- dedılen vergı taslağı u?ennde şu yaklaşımlan ılen surduler HLKÜMETİN VETKİSİ: Yururlukte bulunan yasalar. hu- kumetın. KDV oranlannı yuzde 1 "e kadar ındırmesıne ya da yuz- de 40'a kadar çıkarmasına ım- kântanıyor Dolayısıylabuoran- ları değıştırmek ıçın reform yap- maya gerek yoktur ORANLARlNDİRİLEMEZ: Hukumet, yenı butçedekı 880 tnlyon lıralık vergı gelın hedefı- nı mevcut oranlan dikkate ala- rak belırlemıştır Buna rağmen IMF'nın bu hedefı gerçekçı bul- •Hükümetin 880 trilyon liralık vergi geliri hedefıni yürürlükteki vergi oranlanna dayandırdığına dikkat çekilerek, "Bunun ötesinde bir indirim, gelir hedeflerine ters düşer" deniliyor. madığı ve butçe açığının en az 150 tnlyon lıra daha yuksek go- runduğunu soyledığı bılınıyor Hal boyle ıken sız hangı vergıyı nereye ındıreceksınız 7 YATIRIM İNDİRİMİ:Taslak denecek olursa. bu metındekı en mantıklı yaklaşım. yatınm ındı- nmlen ıle ılgılı olandır Geçen yıl buyuk olçude budadığı yatı- nm ındınmlennı yenıden getıre- rek hukumet. ışledığı hatadan ge- n donmuş olacaktır SIRDAŞHES\PLAR: Huku- met geçen v ıl stopajlarla oynaya- rak tasarruf sahıplennı rahatsız ettı ve hesaplann buyuk bolumu dovıze ka\dı Bunun pıvasalan ne hale getırdığını hep bırlıkte ızledık Şımdıeğersırdaşhesap- lar kaldırılacaksa benzerı bır ka- os daha yaşanacak demektır Bu paralar da hesaplardan çozulup dovıze altına ya da toprağa gı- der Vfergitarifesi 1 Ocak 1995'te yururluğe gı- recek ve yenı yıl boyunca uygu- lanacak sjelırvereısı tanfesı şoy- le 1. DİLİM: 150 mılyon lıraya kadar kazançlar yuzde 25 ora- nında vergıye tabı tutulacak 2. DİLİM: 300 mılvon lıraya kadar olan kazançların 150 mıl- yon lırası ıçın ^7 mılyon 500 bın lıra vergı alınacak, fazlasına yuz- de 30 vergı oranı uvculanacak 3. DİLIİM: 600 mTlyon lıraya kadar olan kazançların ılk 300 mılyon lırası ıçın 82 mılyon 500 bın lıra vergı alınacak fazlasına yuzde 35 oranı uygulanacak 4. DİLİM: 1 mılyar 200 mıl- yon lıraya kadar olan kazançla- nn ılk 600 mılyonu ıçın 187 mıl- yon 500 bın lıra vergı alınacak. fazlasına yuzde 40 oranı uygula- nacak 5. DİLİM: 2 mılyar 400 mil- yon lıraya kadar olan kazançla- nn ılk 1 mılyar 200 mılyon lıra- sı ıçın 427 mılyon 500 bın lıra vergı uygulanacak. fazlasına yuzde 45 oranı uygulanacak 6. DİLİM: 4 mılyar 800 mıl- yon lıraya kadar olan kazançla- nn ılk 2 mılyar 400 mılyon lıra- sı ıçın 967 mılyon 500 bın lıra vergı uygulanacak. fazlasına yuzde 50 oranı uygulanacak 7. DİLİM: 9 mılyar 600 mıl- yon lıraya kadar olan kazançla- nn ılk 4 mılyar 800 mılyon lıra- sından 2 mılyar 167 mılyon 500 bın lıra vergı alınacak. kalan mıktara yuzde 55 oranı uy- gulanacak