Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3ARALIK 1994CUMARTESİ 10 DIŞ HABERLER • SOFYA(AA)- Bulganstan'da karşı istıhbarat servisı ile anti terör örgütünün ortaklaşa düzenledıkleri operasyonda, devlet ilaç şirketinin kanştığı büyük bır ilaç kaçakçılığı skandalı ortaya çıkanldı. Içişleri Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre devlete ait "Sofpharma" adlı ilaç üretim şirketinin depolannda uyuştunıcu içeren ve üretimi yasak olan toplam 16 ton kaçak ilaç bulundu. Cenevre'ye gitti • İSTANBUL (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş. BM Genel Sekreteri Butros Gali iie görüşmek üzere Isviçre'ye gıttı. Denktaş. hareketınden önce Atatürk Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, Genel Sekreter Gali ıle görüşme ısteğının kendilennden geldigini söyledi. Denktaş, "Rum tarafının olaylan tersyüz eden bir tutum içine gırdiğını" belirterek Genel Sekreter ile yapacağı görüşmede, bu konudaki gerçekleri dile getıreceğını bildirdı. Çin'de 7 kaçakçıya idam • PEKlıN(AA)-Çin'de uyuşturucu kaçakçılığı yapan 7 kişı ölüm cezasına, 15 kişı de ömürboyu hapıs cezasına çarptınldı. Guangming gazetesi, habennde, 29 kasım tarihinde mahkeme karanyla ölüm cezasına çarptınlan 7 kışiden üçünün cezalannın ınfaz edilip edilmediğının bilinmediğını, ancak dığer 4 kışinin ınfazlannın 2 yıl sonra yapılmasına karar venldiğını kaydettı. Yargıda Ortaçağ'a dönüş • LONDRA(AA)- Iskoçya'nın en kıdemli yargıçlanndan Lord McCluskey. "islah olmaz" suçlulara kırbaç, pranga ya da idam gibı cezalar verilmesi gerektiğini söyledi. idam cezasının uygulanmadığı tngiltere'de geleneksel hapis cezasının vahşı suçlulan caydırmadığını söyleyen yargıç "Mevcut sistem işe yaramıyor. Caydıncı olmuyor, islah etmıyor. Yanlış yapanlann ceza çekmesıni ısteyen ilkel yanımızı tatmın etmiyor" dedi. Atina, ABD'den tanker alıyor • NEY\ YORK(AA)- Yunanistan'ın ABD'den bır tanker ıle 30 konteyner gemısı almak üzere anlaşma imzaladığı belırtıldi. Forbes dergısinın haberine göre Yunanistan, "Tennec Inc." şirketıyle bır tanker inşaası ıçm 150 milyon dolarlık anlaşma yaptı. Yunanıstan'ın 30 konteyner gemisi yapımı ıçın de "'Mcdermott Internatıonal" şirketıyle 830 milyon dolarlık ıkincı bir sözleşme imzaladığı bildirılıyor. Optega, hastaneye kaldırıldı • MANAGLA(AA)- Nikaragua eski Devlet Başkanı Danıel Ortega'nın Küba'nın başkenti Havana'da hastaneye kaldınldığı bıldirildi. Sandinist Partı Sözcüsü Victor Tirado. Managua'da yaptığı açıklamada, eskı sandinist devlet başkanının koroner damarlannda bır rahatsızlık olduğunu ve bir kalp ameliyatı geçirebileceğini söyledi. Sözcü, 49 yaşındaki Ortega'nın üç yıl önce bir enfarktüs geçirdiğini hatırlattı ve sağlık durumunun endişe verici olmadığını ifade etti. ABD'de yabancı gazeteci cînayeti • NEWYORK(AA)- ABD'de son 25 yıl içerisinde faaliyet gösteren 10 yabancı gazetecinın cinayete kurban gittiği açıklandı. Merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) tarafından yapılan açıklamada, gazetecılenn, verdiklen haberler yüzünden öldürüldükleri ifade edildi, amacın "muhalif gazetecilenn sesini kısmak" olduğu vurgulandı. Evlilik dışı çocuklan çogalıyop Nüfusu giderek azaian Rusya'da evlilik dışı çocuklann sayisında artış saptandı. Son zamanlarda evlilik dışı çocukların sayıanın, yılda ortalama 200 bine ulaştığı açtklandı. Türk çikletleri Rusya'yı fethettiBu yılın ilk yarısında Türkiye'nin Rusya'ya ihraç ettıği mallar arasında ılk sırada ... çiklet yer alıyor. Altı ayda 33,8 milyon dolarlık hacme ulaşan çiklet satışı, Rusya'ya toplam ıhracatımızın yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturuyor. Daha sonra bitkısel yağ (11,2 milyon dolar), sabun (7 milyon dolar) ve ayakkabı (6,8 milyon dolar) gelıyor. Bizse Rusya'dan 175 milyon dolarlık gaz ve çeşitli hammaddeler aldık. Nisana dek ulaşımda komünizm Rusya'nın Taganrov kentinde kamu taşımacılığında bilet basımına ve denetçılere harcanan para hesaplandı ve bunlardan vazgeçilip halkın parasız taşınmasının daha ekonomik olabileceği kanısına varıldı. Uygulama nisan ayına dek sürecek. Moskova'da ayrı bayrak Moskova kent yönetimi, bir süredir kendini "Moskova hükümeti" olarak adlandınyor. Geçenlerde belediyece alınan bir kararla Moskova'ya resmi bir bayrak belirlendi. Muhalefetin defaiarca yolsuzlukla suçladığı başkent Belediye Başkanı Yuriy Lujkov, Rusya'nın en etkili liderieri arasında bulunuyor. Yeltsin daha "Müzelik" olmadı Lıderler de sıradan insanlar gıbı doğuyor. Ama sonra doğumlan, doğdukları yerier, akrabaları ve çocukluk anıları tanınamayacak kadar değer kazanıyor. Sovyet liderter, doğup büyüdükleri yerlen cennete çevirmekte birbirleriyle yarıştılar. Yeltsin ise tersini yaptı; doğup büyüdüğü Butka köyüne ve akrabalarına hıç ilgı göstermedı. Geçenlerde bir televızyon programında, yaşamını köyde sürdüren 84 yaşındaki teyzesi ondan "hayırsız"olarak söz etti. Köylerindekı yaşamın zorluğu ve "Moskova'daki başkan dan artık ümıdı kestiklerini anlatarak şunu ekledi: - Boris'i ancak televizyonlarda görebiliyoruz. Haline bakılırsa hep yorgun ve içkili. Yaşını da aldı. Artık emeklıye ayrılsa da köyüne dönse!.. Başkan'ın bir grup hemşehrisi geçenlerde onun doğduğu evi müze haline getirmek için bir girişimde bulunmuşlar. Ama şimdiki evsahibi buna kesinlıkle izin vermeyecegıni, evin kendi tapulu malı olduğunu söylüyor.Yeltsın'ın bir başka uzak akrabası ise bu müze fikrin\ anlamadığını belirterek şöyle diyor: - Lenin müzesi var. Onu anlıyorum. Lenin iyiydi ya da kötüydü; ama çok akıllı, yetenekli bir liderdi. Lenin kim, Yeltsin kim?.. İngiltere hükümeti ile Sinn Fein çarşamba günü elsıkışacaklar IRA'nın siyasi kolu Sinn Fein, Bafı Belfast'ta banş yürüyüşü düzeniedi. Yürüyüşe katılan küçük kız banşı simgrieyen bir pankart taşıyor. Maııcla\la banş kazatıdı • Londra hükümeti ile IRA'nın siyasi kolu Sinn Fein arasında ilk kez resmi olarak yapılacak doğrudan §örüşmeler çarşamba günü aşlıyor. LONDRA (Cumhuriyet) - Ingıltere hükümeti ile trlanda Cumhuriyetcı Ordu- su IRA'nın siyasi kanadı Sinn Fein arasın- da doğrudan görüşmeler haftaya çarşam- ba günü başlıyor Kuzey frlanda sorunu- na kalıcı ve adil bır çözüm bulunması amacıyla hükümet. yakın zamana kadar "terörist" olarak tanımladığı bır örgürün temsilcileriyle bir araya gelecek. Hükümetle Sinn Fein arasında ıkı haf- ta sonra ise bölgenin kalkınması ve eko- nomik sorunlannın ele alınacağı ikincı bir toplantı daha yapılacak. Ingılız ve Amerikalı işadamlanyla ABD Tıcaret Bakanı Ron Bımvn'ın da katılacağı bu toplantıda ise Kuzey Irlanda ekonomısı- nın en kısa sürede nasıl diriltilebileceği tartışılacak. Toplantının önemi. Sinn Fein partisin- den belediye meclıs üyelenntn de katıla- cak olması. Yerel yönetimde bellı bır et- kinlıği olan Sinn Fein'li üyeler. dığerpar- tiler tarafından yerel yönetimde sürekli dışlanıyorlardı Kuzey Irlanda'da banşın hızla sağlan- ması ve bir daha bozulmaması ıçin Ame- rikan yönetıminin hem tngıltere'ye hem IRA yandaşlanna destek verdiğı görülü- yor. Sorunun çözümü için geçen yıl özel Kronoloji Banşa giden tarihi cıdım 31 Ağustos 1994 - Irlanda Cumhuriyetçi Ordusu IRA, ateşkes ilan etti. Buna, IRA'ya karşı kendi şiddet eylemlerini sürdûren protestan milisier katılmadı. 6 Eyiöl - IRA'nın siyasi partisi Sinn Fein'in lideri Gerry Adams, ilk kez resmen trlanda Başbakanı Albert Reynolds ile görûştû. 16 Eyfül - Kuzey trlanda ile îrianda Cumhuriyeti arasında 20 yıh aşkm sûredir kapalı duran 10 sınırnoktası yeniden açıldı. İngiltere, Sinn Fein'e 1988'den beri uyguladığı radyo televızyon yasağınj kaldırdı. Irlanda ise 1974'de başladığı benzer yasağı Ocak 1994'de kaldırmıştı. 24Eylfil-Sinn Fein lideri Gerry Adams'a iki hafta süreyle Amerika'yı ziyaret fırsatı tanındı. Başbakan John Major, Sinn Fein ile bu yıluı Noel'inden önce, yani aralık ayı bitmeden görüşeceğini açüdadı. 13 Ekfan - Protestan milisler de ateşkes ilan etti. 21 Elrim - Gerry Adams ve yardımcısı Sinn Fein örgûtlenme yetkilisi Martin McGuinness'e tngiltere anakarasına girme yasağı kaldınldı. 17 Kasun-1983-1992 arasmda milletvekili seçilen, ama mazbatastnı almadığı için görev yapmayan Gerry Adams, ilk kez Avam Kamarası'nı ziyaret ederek basın toplantısı düzeniedi. 1 Arafak - Hükümet, Sinn Fein'le 7 aralıkta görüşeceğini açıkladı. temsilci atamayı planlayan Clinton yöne- timi, lngiltere'nin şiddetli itirazlan üze- nne bundan vazgeçmişti. Başkan Clinton, özel temsilci olarak Temsılciler Meclısı Başkanı Thomas Fo- ley'i önermıştı. Ancak Başbakan Major sert çıkınca bu plan yürümedı. Şımdı ise Başkan Clinton, bır özel temsilci atıyor. lngiltere'nin en azından bu kez "ses çt- kartmadığı*' bu özel temsilci, senatonun görev den aynlan başkanı George Mhc- hell. Başkan Clinton'a yakınlığı ıle tanı- nan Mıtchell, Kuzey Irlanda'nın ekono- mik sorunlan konusunda ona bilgi vere- cek. Mitchell, Beyaz Saray'da, atanma tö- reni sırasında yaptığı konuşmada şöyle dedi: "Kuzey İrlanda konusunda umut yiiklü oJduğumuz bu aşamada çalışacak olmam, benim için büyük anlam ifade edi- yor. Çünkü babam. yetim bir İrlandalıy- dı ve İrlanda'dan Amerika'ya göç etmiş- ti. Ben de şimdi İrlanda'nın çalışkan hal- kj ile el ele vererek bu güzel adanın bu so- rununun çözümüne katkıda bulunaca- ğun." Kuzey Irlanda'ya çözüm önerilerinde İngiltere'den çok, Amenka'nın etkısı bel- li oluyor. ABD'de irlanda asıllı nüfusun 50 milyona yakın olması nedenıyle Ku- zey trlanda, Amerikan yönetimi için coğ- rafi bakımdan uzak olsa bile, düşünce dü- zeyinde çok yakın bir yöre. Amenka'nın bu konudaki etkinlıği her aşamada belli: Başlangıçta, Sinn Fein'in, 14 aralıkta ya- pılacak ekonomik kalkınma toplantısına alınmayacağı anlaşılınca. Sinn Fein lide- ri Gerry Adams'ın derhal Amenkan ma- kamlannı aradığı ve Washington'dan Londra'ya yönelen baskılar sonucunda Sinn Fein'li belediye meclis üyelerinin de katılmalannın sağlandığı brîdinliyor. Sinn Fein cephesınde meydana gelen birdiğergelişme de IRA'nın siyasi kolu- nun lideri Gerry Adams'ın Beyaz Saray tarafından Ulusal Güvenlik Danışmanı Antony Lake ile görüşmeye davet edılme- sı. ABD'lı yetkililer Lake'ın Adams tan Kuzey İrlanda'da bundan sonra meydana gelebilecek olaylar hakkında bilgı almak istediğini ve aynca görüşmede "banş iis- recinin yol açacağı siyasi ve ekonomik gelismeler"ın tartışılacagmı belırttıler. AVRUPA'DAN EDİP EMİL ÖYMEN Dışbakansızlık Mümtaz Soysal yine de iyi dayandı. Ayrılırken yine de az söyledi. Tabii, anlayan olduysa. Bu dönemdeki devlet yönetimi için, "çocu/(oyuncağ/naçeWrd//er"dedenilemez. Çünkü artık çocuk oyuncağında bile ilerı teknolojı kullanı- lıyor. Dışbakansız kaldık yine. Daha önce de kalmıştık. Gün- lerce kamuoyu gündemıni işgal eden pek gereksiz biçim- de hem de. Şimdi de, Türkiye'nin Avrupa'da ve Batı'da bir- birı ardından geçmek zorunda olduğu dar boğazlarda dı- şişlerinin siyasi kılavuzu yok. Dışişlerıne vekalet edilmesi, kılavuz anlamına gelmiyor tabii. Üzerine titrediğimız ve biri bir ters laf etse kabardığımız imajımızı yine kendi elceğizımizle bozduğumuzun farkın- da mıyız? Elbette hayır. Biz, kendi imajımızı hiç bozar mı- yız? Onu, olsa olsa kökü dışarda, kötü niyetli, haçlı zihni- yetli yabancılar kasıtlı olarak bozar. Ama ışte tam bu aşamada, Türkiye'nin nerede olduğu- nu görmüyor mu yabancılar? llle bızım ıstediğimiz gibi dü- şünmelerı ıçin sıkboğaz ettiğimız Batılılar? Bir devlet ciddıyse, bunu gösterir. Hem halkına hem dün- yaya. Bir devletin ciddiyetının dış dünyaya yansıyan yüzü dışişlen bakanıdır. Bu cıddiyetı, ehıl bir görevlisıyle makul bir sürede gösteremıyorsa bir devlet, imaj şirketlerine mil- yonlar da akıtsa fayda etmez. Göz boyamak için "sanşın ve kadın bır başbakana sahıp olduğunu" söylese de. Ba- tılı için önemlı olan ıçenktır. Kılıf değıl Çünkü kılıfın alası Ba- tı'da zaten var. Biz, zırt fırt dışişleri bakanı değıştirir ve yenılerinı atamak- ta da çok zorlanırken, Batıda pekışen ımajımız şudur: "Nereli olduğuna karar verememış bir ulus. Yöneticile- ri, sözüm ona Batı'yı hedef almışlar. Bıçimsel olarak Batı- lı da gorünebilırter. Ama zihniyet bakımından öyle davran- mıyorlar. Ve bu davranış bozukluklan azalacağına artıyor. Acaba biz bunlan aramıza almaya kalksak ne olur? Bütün kafa bulanıklıklannı ve alaturkalıklarını üzerimize yıkmazlar mı? Yunanistan'ıaldık. Ama çaresizdik. Yunanistan'laba- şımız yeterince derde girmedi mı? Avrupa Birliği dönem başkanlıklarına nasıl da zarzor tahammül ettik? Başımız- dan savana kadarakla karayı seçmedikmi? Türkiye'nin da- ha farklı olacağını gösteren bir kanıt var mı? Ekonomisın- den adaletıne, dış siyasetınden tanmına, sağlığından eği- tımine kadar Türkiye, gıtgıde buyüyen bır sorunlar yuma- ğı değil mı? Bunlann hepsını getinp kucağımıza bırakırsa ne yaparız? Ve üstüne ustlük bır de kafa bulanıklığını ve alaturkalığını da? Batı bızim için bu soruları soruyor. Yüzümüze karşı pek değıl belki. Ama Gümrük Birliği tartışmalan sırasında ger- çek fikn bellı olacak. Kapısından içeriye sorun sokup, ken- di sorunları yetmezmış gıbı bır de bu yeni sorunlarla uğra- şacağına, bize arka kapıyı gösterecek. Ön kapıyı kullan- madan, konağın salonlannda falan salınıp dolanmadan, mutfak ve kilerle, aşçı ve kahya ile hızlı teması sağlayan arka kapıyı: Bizimle ticaretinıze evet. Ama bizımle hısım ak- rabalığınıza hayır. Geçen yuzyıllardan kalma bır lafları var Batılıların. "Doğu ıçin yeterlıdır" dıye. Sanki bugün de geçerli. "Türkiye mi? Önce zıhnıyetlennı düzeltsinler. önce Batılı olsunlar. On- dan sonra bizımle aşık atmaya kalksınlar. Gümrük Birliği onlara yeter. Avrupa Serbest Tıcaret Bölgesi EFTA ıle de anlaşmalan var zaten. Bununla ıdare etsinler. Onlar için yeterlıdır. Ha...bır de dışişlen bakanını görevden nasıl alıp nasıl atayacaklannı ve nasıl kaçırmayacaklannı öğrensın- ler." LÜBNAN'DA HÜKÜMET KRİZİ Başbakan Harari istifa ettiDış Haberler Servisi - Lüb- nan Başbakanı Refik Harari kabınesındekı uyumsuzluk ne- denıyle ıstıfa ertığını açıkladı. Öncekı gece tartışmalı geçen hükümet toplantısından sonra ıstıfa edeceğıni açıklayan Hara- n dün düzenlendığı basın top- lantısında bu karardan vaz geç- mesının söz konusu olmadığını açıkladı. Dünyanın en zengın ışadam- ian arasında yer alan Haran şu sıralar Beyrut şehır merkezınin ınşasını üstlenmiş olan bir şırke- tınde yolsuzluk yapıldığı ıddı- alan üzenne "(ki seneden beri ülkenin yeniden inşası yolun- da yaptığımız çabalar engel- lenmeye çalışılıyor, iki yıldır bazı kişiler önümüzc du\arlar örüyorlar. Bu kararı bu yüz- den aldım. Lübnan'ın yeniden inşası ve dünyada hak ettiği yeri kazanması için her türlü fedakarlığa ha/ırım" dedi. Hükümet kaynaklannın ver- diğı bılgıye göre ıkı yılı aşkın bir süreden ben başbakanlık gö- rev mı yürüten Hann'nın u lstifa etnıeyekesin kararlı olduğu" yo- Iundakı açıklaması siyasi çevre- lerce büyük bır sürpnz olarak karşılandı. Hann'ye yakın kaynaklar. Başbakan'ın 29 üyeden oluşan kabınesınde uyumsuzluktan şi- kayetçı olduğunu belirterek ba- zı bakanlann hükümetın çalış- malannı \e ülkenin kalkınması- na yönelık hayatı projelenn ka- bulünü engellediklerini belırttı- ler. Aynı kaynaklar. Hann'nın öncekı akşam tartışmalı geçen Bakanlar Kurulu toplantısında, Devlet Başkanı Elias Hravi'ye sözlü ıstıfasını sunduğunu, an- cak Hravı'nın ncası üzenne ba- zı önemlı kararlann kabulü için toplantı sonuna kadar görevıni sürdürdüğünü kaydettiler. Hari- n, toplantı sonunda "istifa etme- ye karariı olduğunu" belırterek evıne çekildı. Bazı gözlemciler, Surıye'ye çok yakın bakanlann giderek buyüyen muhalefetı yüzünden Hann'nın zor duruma girdığını, bunun da Başbakan'ı istifa nok- tasına getırdığını söylediler. Dığer bazı gözlemciler ise Hann'nın ıstıfa karannı "hükümet içinde uyumu sağ- lamaya yönelik bir şantaj" o- larak nıteledıler. Geçen mayıs ayında da hak- kında istifa söylentılen yayılan Hanrı, Lübnan üzennde kesın etkısi olan Sunye'ye gidip Dev- let Başkanı Hanz Esad ıle görüş- tükten sonra görevıne devam et- mıştı. Suriye Devlet Başkanı Yardımcısı Abdülhalim Had- dam,Hann'nın "hamisi" olarak tanınıvor. KANADA Muhalefet lideri 'et yiyen bakteri' kurbanı MONTREAL (AA) - Kana- da'da muhalefet lideri Lucien Bouchard'ın "et yiyen bakte- ri"nin kurbanı olduğu bıldirildi. Kanada tele\ ızyonundan ve- rılen haberde, Quebec Blo- ku'nunliden Bouchard'ınet yi- yen baktennın neden olduğu enfeksiyondan ötüru bır baca- ğının kesıldığı belırtıldi. Haberde "Enfeksiyon,strep- tokok A bakterisinden kaynak- lanmıştır. Bu bakteri de ölüme yol açabilen et yiyen bakteridir" denildı. Muhalefet tarafından yayım- lanan bıldınde de Bouchard'ın salı günü öğle saatlennde kan pıhtılaşmast nedeniyle hastane- ye kaldınldığı ve yapılan mu- ayene sonucu sol bacağının ke- sildığı ifade edildi. 56 yaşında- ki muhalefet lidennın halen yo- ğun bakımda olduğu ve duru- munun kntık olarak nitelendi- rildığı kaydedildı. Resmi bir ziyaret için Paris'te bulunan Kanada Başbakanı Je- an Chretien de yayımladığı bil- dınde. Bouchard'ın sağlık du- rumunu öğrendığınde şok oldu- ğunu belirterek bütün Kanada halkı adına kendisine "geçmiş olsun" dediğıni kaydetti. Chretien "EJouchard'ınduru- munda hepimiz siyasi farkühk- lanmızı bir yana bırakmalıyız'' dedi.