Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 26 ARALIK 1994 PAZARTESİ
HABERLER
Ctecekondu afftna
önlem arayışı
• ANKARA (Cumhurivet
Bürosu) - Bağımsız Ankara
Mıllcnckili TınazTitız.
"gjcekondu affı" olarak
adlandınlan ımarafîına ili^kın
>asa çıkarılmasını onlemek
anıacıv la anayasa değışıkliği
önensi hazı.iadı Değışıklik
önensinin şu ana kadar 60
millctvekilince imzalandığı
belirtıldı. Tınaz Tıtiz,
gecekondu affıyla anayasanin
mülkıvet hakkını düzenleyen
35. maddesinin çığnendiğini
v urgulayarak. anayasada
dcğışiklik öngören biryasa
önerisi hazırladıklannı
kaydeni
Saylan'm Adana
konferansı
• ADANA (Cumhuriyet
Güney llleri Bürosu) - Çağdaş
Yaşamı Destekleme Derneği
Genel Başkanı Prof. Dr.
Türkân Saylan. Türkiye'nin
70 yıl önce seçtiğı uygar
düzeni yolundan saptırmamayı
ve iyıye götürmeyı
sağlamanın. ülke ınsanının en
doğal yuntaşlık görevi
olduğunu söyledı. Konferans
vermek üzere Adana'ya gelen
Çağdaş Yaşamı Destekleme
Derneği Genel Başkam ve
Istanbul Üniversttesı Kadın
Soruıılan Araştırma Merkezi
Müdür Yardımcısı Prof. Dr.
Türkân Saylan, ülkenin bir
hukuk de\ leti olduğunu
belirterek şunlan söyledi: "70
yıl önce seçtiğimiz bu uygar
düzeni. yolundan
saptırmamak. yasalann ve
anavasanın uygulanmasını,
bunlardan çağdaşlıklannı
yitirmiş olanların daha yeni ve
iyılenyle değiştirilmesini
sağlamak. bizim en doğal
vurttaşlık görevimizdir.
Binmizın ugradığı haksızlığı,
hepımız kendimize yapılmış
sayıp tepkı gösterebilirsek pek
çok veni haksızlığın
olusıımunu önleyebiliriz."
Cindopuk
Azepbaycan'da
• \\k ARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM Başkanı
Hüsamettın Cındoruk. bugün
A/erbavcan'ın başkenti
Bakü"yegıdıyor. Azerbaycan
Mıllı Meclıs Başkanı Resul
Gulıvev "in daveîı üzenne
Baku've gıden Cindoruk'un.
nııllot\ckıllen \e
gazetetıierden oluşan heyetle
bugün başlayacak olan resmi
gozisi üç gün sürecek. Millı
Meclıs Ûaşkanı Resııl
Guiıvev "le bıraraya gelecek
olan Cındoruk, Azerbaycan
Curnluırbaşkanı Haydar
Alıu". ve Dışişleri Bakanı
Hasan Hasanov "la da
gönı^ecek Azerbaycan'da
Şehıtler Hıyabanı'nı ziyaret
edeeek olan Cındoruk. çeşıtli
tonaslarda bulunacağı
sıczısinın son günü.
Azerbaycan Mıllı Meclısı
Genel Kurul'na hitaben bir
konu.şma yapacak.
GelH
1
uzmanlığı
• ANKARA (UBA) - Maliyc
Bakanlığı Gelirler Genel
Müdürlüğü Devlet Gelir
Uzmanlığı Görev, Çalışma ve
Atama Yönetmeliğı Resmi
Gazete'de yayımlanarak
yûrürlüğc girdi. Yönetmclik,
Gelırler Genel Müdürlüğü
Merkez Teşkilatı, dev let gelir
uzmanlanmn göre%,
sorumluluk. çalışma ve
atanmalanna ilişkın usul ve
esaslan düzenliyor
Çüler'e 'Marcos'
benzetmesi
• İSTVNBI L (UBA)-ANAP
Trabzon Mılletvckilı Fahrettın
Kurt. ûlkenin son derece kötü
vönctilmesinden Başbakan
Çiller'i sorumlu tuttu Kurt,
"Çiller bir nevi Fmelda
Marcos gibi, ülkeyi
diktatörlüğe götürüyor" dedi.
Kurt, bu durnmun kcndisıni
'"çok sıktığını" ifade etti.
Ana\atan Partisi (ANAP)
Trabzon Mılletvckili Fahrettin
Kurt. Türkiye'nin gıdişatından
mcnınun olmadCını belirttı.
Nesep tartışması
büyüyop
• ANKARA (ANKA) - ANAP
lıderı Mesut Yılmaz'ın. bütçe
konuşması sırasında Başbakan
Tansıı Çıl'er'ın Fransız
Observaîeur dergısıne verdiği
demecındc yer alan
"Atalarımızı bilmeyız"
sözienni anımsatması ıle
başiayan nesep r.ırtışması
bü\üvor DYP Ankara
Millervekıh Irfan Koksalan.
C ıllcr'ı eleştirdı ve hükumctı
"ö/ürlüler vöneiımı' olarak
nılclcndırdı Irfan Koksalan.
her f'rsatta millıyetçi olduğunu
söyleven bir kişmin böyle bir
d'jmet; veımesinm yanlış
nlJuğunu belirterek. "'Bu
çırkıiı bir beyana' "Dıl
«üıımcsı olmııştur" gıbi
»ö/lcîic ycçıştınlıvor. Konu bu
kadar haf'ıt'e alınmamalı" dedi.
Sıvas davasında karar günü
Mahkeme, Aziz Nesin ve Pir Sultan Abdal Demeği yöneticileri
hakkmda soruşturma açılıp açılmayacağmı da karara bağlayacak
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Ankara Devlet Güvenlik
Mahkemesı (DGM), Sıvas'ta 37
kişının yakılarak öldürüldüğü
katliamla ılgılı olarak 33'ü tutuk-
lu 124 sanığın yargılandığı ve
müdahıl avukatlann protesto et-
tıği davada bugün karar verecek.
Mahkeme. DGM Başsavcıs
Nusret Demiral tarafından "ola-
yı tahrikle" suçlanan ve hakla-
nnda suç duyurusunda bulunul-
ması ıstenen yazar Aziz Nesin, Pır
Sultan Abdal Külriir Derneği Ge-
nel Başkanı Murtaza Demir ve
bazı dernek yönetıcileriyle ilgılı
olarak da soruşturma açılıp açıl-
mayacağını karara bağlayacak.
2 Temmuz 1993 günü 37 kişi-
nın Madımak Otelı'nde yakıla-
rak öldürüldüğü katlıam sonun-
da. 33'ütutuklu 124 sanığın yar-
gılandığı davada, biri fırari top-
lam 31 sanık için Türk Ceza Ya-
sası'nın 146/1. maddesı uyann-
ca idam cezası istenıyor. Davanın
basına ve kamuoyuna kapatılma-
sının ardından duruşmalan pro-
testo eden müdahıl avukatlann.
bugün de salona girmemeleri bekleniyor.
Karar duruşması, Ceza Muhakemelen Usu-
lü Kanunu (CMUK) uyannca basına açık
yapılacak. Madımak Oteh'ndc ölen kışıle-
nn aılelen ıle Pir Sultan Abdal Kültür Der-
neği yetkılılennın DGM'ye geleceklen. an-
cak karan salonun dışında kaiarak öğrene-
cekleri belirtıldı.
Bazı kaynaklar, mahkemenın kararda *ey-
kmin niteligj"ne ilişkın farklı bir
hukuksal yorum getırebıleceğini
ve sanıklann hareketının "devle-
tin laik düzenini yıkmaya yöne-
lik" olarak görülebıleceğini be-
lirftiler. Bu durumda sanıklann
bir bölümü, Türk Ceza Yasa-
sı'nın 146/1. maddesı uyannca
idam cezasına çarptınlacak.
DGM Başsavcısı Demıral, esas
hakkındakı görüşünde, eylemi
bu çerçevede değerlendirerek
olayda "asli fail" durumundakı,
bıri firan, 31 sanık için 146. maddenin uy-
gulanmasını ıstcmişti.
DGM heyeti, Demiral'ın "tahrik" suçla-
masıyla haklannda suç duyurusunda bulu-
nulmasını istedıği yazar Aziz Nesin. Murta-
za Demır ve bazı dernek yöneticileri için so-
ruşturma açılıp açılmayacağmı da karara
bağlayacak
Murtaza Demir. DGM Başsavcısfnın
"tahrik" suçlamasını eleştinrken. "Bir kat-
iiamdan tesadüfen kurtulduk. Devletin izin
verdiğû valiliğin açtığı şenlikte tahrikçi olma
iddiasnla suçlanıvoruz. Bu.dünvanın hiçbir
yerinde görülemez" dedi
Derneğin bombalanmasının Sıvas davası karanna denk düşen bir tarihe rasttaması dikkat çekti.
Demir, olayın gelişimiyle ılgilı görüşleri-
ni şöyleanlattı:
"İ'ç sokak ötede olan irfaive gelmedi, gön-
derilmedi. 'Gazanız mübarek olsun" dediği
herkesin duydugu Moltaoğiu denilen bir be-
lediye başkanı \ardı başlannda. Katliamdan
sonra *Benim odullendınlmem gerekir1
di-
vordu. Ödüllendirildi de. Görevine iade edil-
di ve yeniden başkan seçildi. Bir de meşhur
iJıvas'ta 37 aydının yakılarak
katledildiği olayın bir numaralı sanığı
ve eski belediye meclisi üyesi Cafer
Erçakmak halen firarda. 124 sanıktan
33'ütutuklukaldı.
fîgüranlararasında 'Dev letı bulamadım" di-
yen vali vardı, Nerede bu zavallı? Neden ko-
nuşmuvor? Devleti kim tıkadı? Susarak kim-
ler korunuyor? Bu şahıs bulunmalı ve ko-
nuşturulmalıdır. Mahkemede sanıklar," Uız
orada yoktuk. ama bugün olsa yakanz bun-
lann hepsını' diyorlar. Hem toplu insan \a-
kıp çe\ resindedans edecek denli özgürlükle-
ri var. hem de mazlum rolü ile sesieri herkev
ten daha gür çıkıyorf
Sıvas olaylannın ardından, Sıvas Agır ve
Asliye Ceza Mahkemesı ile Ankara
DGM'nin karşılıklı görev sızlık kararlannm
ardından. Yargıtay 10. Ceza Dairesı, davaya
bakmakla görevlı mahkemenın DGM oldu-
ğuna karar vermıştı
Davada dınlenen kamu tanıklanndan bü-
yük bölümü. olaylara kanşan ve otelin ya-
kılması sırasında orada bulunduklannı bc-
Iırttikleri sanıklan mahkemede teşhisetmiş-
lerdi. Dinlenen kamu tanıkları. özellikle sa-
nıklardan Halil İbrahim Düzbi-
çcr. Turan Kaya, Ali Kurt, Cafer
Ta>yar Soykök. Muhsin Erbaş,
Mevlüt Atalav, Faruk Beikavli,
Latif Karaca ve Hayrettin
Gül'ün de aralarındaolduğu bır-
çok sanığı, olayların her aşama-
sında gördüklerini belirtmışler-
dı.
Devlet Güvenlik Mahkemesı.
dava başlamadan öne dosya üze-
rinde yaptığı inclemede tutuklu
124 sanıktan45'inı tahliye etmis
ve 21 Ekim 1993 tanhinde görülmeye baş-
lanan davanın ılk duruşmasında 79'u tutuk-
lu 124 sanık yargılanmaya başlanmıstı.
tlerleyen duruşmalarda 46 sanığın daha
tahliye edilmcsi ile tutuklu sanık sa> ısı 33 'e
düştü.
Davanın 2 numaralı sanığı YunusKarataş,
bir süre önce Sıvas Cumhurivet Başsavcılı-
ğı 'na teslım olmuş ve toplu davada yargılan-
masına başlanmıstı.
Duruşmanın 1 numaralı sanığı ve olayın
tahnkçısi olduğu ileristirölen cskı Sıvas Be-
lediye Melısı üyesi Cafer Erçakmak ise ha-
len firarda bulunuyor.
Maddi zarar var
Sıvas
Dayanışma
Derneği 'ne
bomba
İstanbul Haber Servisi - Sivas
Dayanışma Demeği'nin
(SfDAD) Bakırköy'dekı genel
merkez bürosunun camına
yerleştınlen bomba polısler
tarafından kontrollü patlatma
yapılarak ımha edildi. Ölen ya
da yaralanan kımsenin
olmadığı patlamada dernek
bınası zarar gördü.
Demek üyelen olayın
Ankara"da sürmekte olan Sıvas
davasının bugün yapılacak
karar durus.ması öncesine
rastlamasının dikkat çekicı
olduğunu belirttiler. Bombanın
gazetemız yazan Prof
Toktamış Ateş'e suıkast
amacı>la hazırlanan ve "boru
tipi" olarak tanımlanan
bömbayla aynı tip olduğu
belirlendi. SlDAD'ın Bakırköy
Incırli Caddesi Çetiner Sokak
Onur Apartmanı No: 3 Daıre:2
adresinde bulunan genel
merkezinin camına poşet
ıçerismde persembe günü
yerleştırildıği belirtilen bomba
bına sakınlerinin polısc haber
vermesiyle ortaya çıktı 155
Polis Imdat'a yapılan ıhbar
uzerıne dün sabah 11.00
sıralannda olay yenne gelen
bomba ımha ekiplen yaptıklan
ıncelemedc poşetın ıçinde
patlayıcı olduğunu saptadılar
Fün>eyle kontrollü olarak
patlatılan bomba. binada
hasara yol açtı.
Görgü tanıkları poşetin
perşcmbc gunü bırakıldığım,
ancak o günden düne kadar
derneğe kımsenin gelmemesı
üzerine süphelenerek poşete
baktıklannda ıçinde kırmızı bir
ış<k gördüklerini sövlcdıler
Zaman avarlı olduğu sanılan,
ancak hanüz balistık ıncelemesı
tamamlannıavan bombanın ılk
belirlemelere göre "boru
tipi"olduğu belırtildi.
BİZBÎZE
1978 yılııun Aralık ayında gerçekleştirilen Kahramanmaraş katliamında 102 kişi öldürülmüştu
Pir Sultan Abdal Derneği Başkanı Sadık Boral 16 yıl sonra suçluyor:
'Sorumlu MHP ve Ülkü Ocaklan'
ADANA (Cumhuriyet Giiney İlleri
Bürosu) - Pır Sultan Abdal Derneği
Başkanı Sadık Boral, cumhuriyet
tanhının en büvük katlıamlanndan binsı
olan Kahramanmaraş olaylannın asıl
faillerinın yakalanamadığını. katliamın
esas sorumlusunun da Ülkü Ocaklan ıle
MHP teşkilatı olduğunu söyledı. Pır
Sultan Abdal Derneği'nde düzenlenen
toplantıda konuşan Sadık Boral, 1978
vılı aralık ayında gerçekleşen katliamda.
kadın, çocuk, genç ıhtıyarolmak üzere
102 yurttaşın öldürüldüğünü
anımsatarak şun[an söyledi: "Katliamın
esas sorumlusu Ülkü Ocaklan Derneği
ve MHP teşkilatı idi. O kadar insan
bürün insanlığın »n/leri önünde
güpegündüz katledilmiştir. Srvil faşist
güçlerce Kahranıanmaraş'ın giriş çıkışı
rutulmuştu. Saldınya uğrayacak evler,
önceden işaretlenmiştL Iktidarda Büient
Rcevit'in başbakanlığında bir sosyal
demokrat iktidar vardı." Üç yıl süren
yargılamalar sonunda katliamı
gerçekleştiren örgütün ortaya
çıkarılmadığını savlayan Bir Sultan
Abdal Demegi Başkanı Boral şöyle
dedi "Birkaç zavallıva üç-beş yıllık
cezalar verilerek davalar bitiriidi. Esas
suçlularcezalandınlmadı. Hatta
katliamın clcbasılanndan birisi Ökkeş
Kenger ı SendilJer) şu anda millefvekiJi
bile olmuştur. Kahramanmaraş katliamı
srvil ve silahsız, suçsu/ insanlara vapılan
ilk katliam da değil son katiiam da
değildir. Nihavct Sıvas katliamı da
bunun bir devamıdır." Kahramanmaraş
katüamının 16. yıldönümu dolayısıyla
Işçi Partisi Adana İl Örgatü'nde de bir
toplantı düzenlendı 1978 y ılında
Kahramanmaraş"ta DSTde görev yapan
Fevzi Onaç, başından geçenleri
anlatırken avukat Banş Yiğit, davanın
hukuki yanlanndan söz etti.
Kahramanmaraş katliamının tanığı polis anlatıyor
'Polisler kendi canını koruyabiliyordu'
UFL'KTEKİN
ADA.NA - Mcslek yaşamının henüz 5
yılındavdı Acemı sayılırdı. Yıllar sonra
başkomıser rutbesıvle emeklı olduğunda
bıle 'çokhatalaryapıldıönı'-söyluyor. 16
v ıl önceki göruntülen anlatırken sözcuk-
lerın boğarında düğümlenmesinc enge!
olamıyordu
Saldırganlann. kadın. çocuk. hatta be-
bek biledcmedcn vurupöldürdüğünûan-
latı\ordu Öldürulenlerarasındaak sakal-
lı dcdelcr ve yaşlı kadınlarda vardı. "Öl-
düren, insanlıktan çıkmış oimahydı, {jözü
dönnıüş olmalıydı"* diyor ve ekliyordu:
" Polisleıi de insan gibi görmek gerek.
Hatııiıvorum; olaylan hastırmak için ca-
nını siporcdcnk-r bile \ ardı aramı/da. Çe-
\ik ku\-vet, >eni kurulmustu ve pınl pınl
çocuklar vardı. \ncak sivasi subedtıı çok
baskıj>cliv()rdu.PolivikikesinH'a>nlınış-
tı. Ben Pol-Der'e v akındım, ama ön plan-
da değildim. Pol-Biriiler ise kilit yeıierde
görevlivdiler. Örneğin sivasi şube. Top-
lunısal olavların ön bilgisini almak engel-
lemek, bastırmak va da basrırtmak onla-
rın işivdL ama Pol-Biıii olup da ülkücü,
.MHP'li olmayan yoktu ncrvdcvse."
Adını. 'basına belasarmamakiçin' •• er-
nıek istemeven emeklı polis memurunn
göre: polis. istedığı halde istedıği gıbi gö-
rev yapamamış ve pas>ıf kalmıştı. Olayla-
rın başiadıgı sırada K.Maraş Emniyet
Vluıluru Kamuran Korkmaz ızındc. yc-
rine Cafer Demirtaş adındaki bir emniyet
amiri vckâlet ediyordu. Polis memuru, ta-
rafsız bir kişi olarak hatırladığı emniyet
müdürvekıli Demirtaş'ın verdıği birem-
ri hatırlı>ordu'
•'Adını şu an hatırlavamadıgım bir
MHP milletvt-kili jjelnıiş, bir sinemada ko-
nusuvordu. Olav lardan birkaç hafta önce-
siydi. Tah rik edkri bir konuşmav dı. Emni-
yet amiri 'dağıtın' dedi. Zorlanarak da ol-
sa dağıttık ve 5-10 kişivi gö/altına aldık.
MHP toplantısında görevli polislerin ço-
ğunun isiıııleri alınmış. Kısa sütv sonra
görev verleri değiştirildi."
Polis memuru da tanıktı Mşaretlievler'.
Kendısınden çok sıyası poiısın bılmesı
gcrektığını sö>lü>ordu "Pbl-Birlidostla-
nmız görmezlikten geldiler. Evi işaretle-
nenlerin çoğu bugün vaşamıvor. Polis is-
tese>diibuin<.anlarıtahliveedehilirdi.>a-
pdamadr ıi:yor.
Olaylar başlamadan kısa süre önce
K.Maraş ve çevresınde müthış bir sılah-
lanma başladığını da anınısıyor emeklı
polis. Emnıvete gelen bir emır u/erinc
Afşin ılçesıne arama yapmaya gıttıklen-
ni belirterel. şunlan söylüyor
"İlçeve gittik. Beledive hoparlöründen
anons yapılıvurdu. "Mara^'tan polısler
geldi, silah araması yapacak, lütfen say-
gılı olun" denıyordu. Önceden haber ve-
riliyordu anlavacağını/. Kim ilctti. ne-
dcn bu kadar açık anons edilebildi an-
lavamadık. Ancak bu uvarıva rağmen
17 silah bulmuştuk. Hemcn hepsi ülkü-
cü görüştendi."
Emeklı polıse gore. ola> lar. eğer asker
müdahale etmeseydi bınlerce ınsanın ölü-
müylesonuçlanabılecekbırkıyımadönü-
scbılırdı Polis de yer ver müdahale cdı-
\ordu. ama nedense pasıf kalıyordu
"İktidarda Ecevit vardu ama demek ki
polis-feşkilatı harekete pek geçirilemivor-
du. İş o kadar çığnndan çıkmıştı ki, her-
kes canını kurtarmav a çatışıv ordu. Ben de
Alevilerin oturduğu ^'örükselim'de otu-
mvordum. Diğer birçok polis gibi kendi
canımıkorumavaçalıştım. Katliamdıgcr-
çektende. Eğer asker olnıasavdı.İKİki bu-
gün ben de ülma/dım."
ERDAL ATABEK
Şiddet Dönemi Bitecek mi?
Tıme dergısınin 'Global 100' başlığı altında topladığı '3.
Binyılgençlerı 'nın özellıklerıne bakıldığı zaman, dünya öl-
çeğindeki yenı temalar da ortaya çıkıyor. Türkıye kamu-
oyunun sadece "Cem Boyner de bu listedeymiş" diye
duyduğu gerısıyle ılgılenmedıği bu konu, aslında dünya-
nın hangi konularla uğraştığını anlamanm da biryolu. Bos-
nalı Radyo Zid yayıncısı Vlado Azenovic (31) ile başlayan
listede, Fransa'dan Harlem Desir (35) sivil haklar aktivis-
ti ve politikacı; Almanya'dan Christian Gatz (36) molekü-
ler bitki genetıkçisı olarak yer alıyor. Hollanda'dan Paul Gil-
ding (35) çevre aktivistı olarak listeye gıriyor. Cem Boy-
ner de (39) Avrupa bölümünde Türkiye'den 'zengin ve ba-
şanlı tekstılci olarak polıtikaya atılışıyla' dikkate deger bu-
lunuyor. Kuzey Amerika'dan Marc Andeersen (23) önem-
li bir bilgisayar programıyla, Bill Gates (39) Micrasoff'un
kuruculuğuyla; John F. Kennedy Jr (34) sağlık hizmeti gi-
rişimciliğiyle listede yer alıyor. Latin Amerika'dan Lourdes
F. Nano (35) Peru'da muhalefettekı politikacı avukat; Ju-
an Navarro (33) Panama'dan çevreci; Guatemala'dan
Ronalth Ochaeta (30) insan haklan savunucusu olarak lis-
tede. Cezayir'den Islamı hareket yandaşı fundamentalist
(köktendinci) Ali Belhacı da (37) listede yer alıyor. 12 yılı-
nı hapısregeçiren Ali amacını, "Kuran 'la bağdaşmayan ha-
yatı ve kurumları değıştirmek" olarak açıklıyor. Mısır'dan
Mona Zürfikâr (45) avukat, femınıst ve insan haklan sa-
vunucusu olarak listeye giriyor.
Böyle bir listenın nasıl hazıriandığını, hangi ölçütlerle ha-
reket edıldiğini bılmiyoruz. Ama bu listeye gırenlerfe ilgili
kısa açıklamalardan -bir ölçüde de olsa- dünya gündemi-
ni anlama olasılığı var. Bu gündemde 'genç girişimciler',
'insan hakları savunuculan', 'bıyoteknoloji uzmanlan, te-
lekomünikasyon öncüleri', 'muzısyen, yazar, yontucu' gi-
bi sanatçılar, 'genç polıtıkacılar' gibi geniş bir perspektif
görülüyor. Bu perspektifte 'dünyanın genç hızlandıncıla-
n' gibi bir ızlenim alınıyor. Listedeki seçımler, elbette der-
ginin öznel seçimıdir ve tartışılabılır. Ancak bu bakış açısı-
nı anlamakta özellikle Türkiye'nin geleceğı için büyük bir
önem vardır. Bu listede yer alan 100 genç insanın özellik-
lerı dikkate alınırsa; 1) Yenı teknolojılerin biyoloji alanın-
da.iletışim alanında, bılim alanında, egitım alanında taşı-
dığı önem, 2) insan haklan, ırk aynmcılığı ve cinsıyet ay-
rımcılığına karşı çıkışlar, azınlık hakları savunuculuğunun
yükselen önemi, 3) Toplumların kaderini değiştirecek po-
litikaların kazandığı önem. Bu alanlarda gelecek binyılda
kendilerinden söz ettıreceği umulan kişilerın böyle bir lis-
tede toplanması. Türkıye ıçın de önemli sayılmalıdır. Ne-
denlerınegelince...
• • •
Bu nedenlerin başında 'gençlehne önem vermek' gel-
mektedır. Gençlerıne önem vermeyen toplumlar gelecek-
lerine önem vermıyor demektır. Bizim toplumumuz bu yan-
lıştan kurtulamamaktadır. Bu durumu sadece 12 Eylül'ün
etkisine bağlamak, yeterli bir açıklama değildir. Bir hafta
içınde 1995 yılına gırıyoruz, beş yıl sonra da hem yüzyıl de-
ğişiyor hem de yenı binyıl başlıyor. Gençlerın bilgi bırikimi-
ni, bilgı hızını, zıhınsel enenısinı toplumunun üretimıne ve
yönetımıne katmayan toplumlar, sadece zaman kaybet-
mekle kalmazlar, nıtelık sıçramasını da yapamazlar. Bu bir.
'Geleceğıne önem vermek', bu nedenlerin çok önemli
bir başkasını oluşturmaktadır. Türkıye ise geçmişiyle he-
saplaşmasını yapamamış, kendi tarihınden gelen birikim-
leri dengeye oturtamamış durumdadır. Bu yüzden de geç-
mışıyle çok uğraşmakta, en çok da yaşadığı günlerin so-
runlarından dışarıya çıkamamaktadır. Bu sorunları da açık
yüreklilikle tartışamadığı için geleceğe dönük bir projeksi-
yon yapamamaktadır. Oysa artık gelecek de güncel bir
önemle ele alınmalıdır. Üstelık bu güncellik, dunyadaki bü-
tün değışimın ıçinde ele alınması gereken bir yakın gele-
cektir.
Dünyanın değişen yeni kavramları da çok dikkat'e ince-
lenmehdir. Buyenı kavramlar, 'çevre'gıbi, 'banş gibi', 'in-
san haklan' gibı, 'ayrımcılıklara karşı çıkmak' gibi insanlı-
ğın ortak değerleridır. Artık uluslararası planda saygınlık ka-
zanmak bu kavramlara sahıp çıkmakla olabılecektır.
Hemen görüleceğı gibi bütün bu gelışmelerın 'şiddet
uygulamalan 'yla gerçekleşecek hıçbır yanı yoktur. Genç-
lerin toplumsal dinamığe katılması da, geleceğe önem ve-
rılmesı de, yeni evrensel kavramlar da hep 'bırbırini anla-
ma ', 'karşılıklı hakları tanıma', 'ortak toplumsal sorumlu-
luğu paylaşma' yollarıyla olabilecektir.
1995 yılının yeni bir yıl olması da, 1994'ten daha kötü bir
yıl olması da hepimızın seçimine bağlı olacaktır. Yeni bir yıl
dilemekten daha önemlısi de 'akılcı, banşçı, üretıcı, yaratıcı
bir toplum olmayı' dılemektir.
İlk bombayı Şendiller patlattı
Irkçı şovenizmin
ve utancın tarihiADANA (Cumhumet
Günev İlleri Bürosu) -
Resmi venlere göre en az 102
kişinın ölümüyle sonuçlanan
"kanlı Kahramanmaraş
olavlan", 1978 yılının Aralık
ayında patlak verdı
Milliyetçi-mukaddesatçı dı>e
tanımlanabilecek gerici
çevrelerın tahrıkıyle
gerçekleştirilen ve en fazla
can kıyımınm olduğu
ülkemizin en büyük mezhep
çatışmasının meydana geldıği
olaylar. Çiçek Sineması"nda
Sovyet aleyhtarı "Güneş Ne
Zaman Doğacak" isımli bir
filmin gösterılmesiyle patlak
verdi.
Film gösterildjği sırada
ülkücü sanık Ökkeş Keıtger
(RP-MCP-1DP ittifakıyla
I99l'de milletvekilı seçıldı.
soyadını Şendiller diye
değiştırdi) tarafından bir
bomba patlatılınca. sınemada
bulunan ülkücü Mustafa
Özdemir v e Türkoğlu"ndan
gelen bir grup. "Müslüman
Türkive" ve "Kanımızaksa
da zafer İslamın" diye slogan
atmaya basladılar.
Katliamın başlangıcı
Gerılımın artması ve doğan
provokas>on ortamının
ardından sinemadan çıkan
300 kışılık grup, CHP ve PTT
binalarını taşa tutmaya
basladılar. Kente bir anda
yükselen gerilimin üç gün
sonrasında 22 Aralık 1978
günü Fndüstri Meslek
Lısesı'nın sol gorüşlü
öğretmenlerinden Hacı Çolak
ıle Mustafa Yüzbaşıoğlu,
kımlığı belirsız kışıler
tarafından öldürüldüler.
Solcular da misilleme olarak
sağcı mılitan Mehmet
Güngör Gencav'ın evine
dinamit attılar. Bu gelışme
üzerine sag kesım de
Alevilerle komünistlerin
cenaze namazının
kılınamayacağı gerekçesiyle
ikı öğretmenın cenazesine
katılan Alevıler ve
CHP'lilerden oluşan
topluluğa saldırdılar. Bir anda
çığnndan çıkan olaylar. kısa
sürede mezhep çatışmasına
dönüştü.
İdamhklar affedildi
Kaysen ve Gazıantep"ten
takviye getirilen güvenlik
güçlerinın müdahalesı ile
güçlükle denetim altına
alınabilen olaylarda. resmi
açıklamaya göre, 105
yurttaşımız öldü. 176 kişı
yaralandı. 210 ev ve 70 işyeri
yakılıp yıkıldı. Olayların
sorumlusu olarak bının
üzennde kişi yakalandı
Yapılan sorgu ve yargılama
sonucu 22 kışı idam cezasına
çarptınldı. 9 ceza temyizde
bozuldu.
13 kişinin onaylanan idam
cezası ise 1991 yılında
çıkanlan Terörle Mücadele
Yasası uyannca kaldınlarak
13 idam mahkumu salıverildi.
Olayların bir numaralı sanığı
olarak yargılanan Ökkeş
Kenger (Şendiller) ise
Adana"da kurulan asken
mahkemede beraat etti