Katalog

18 ARALIK1994 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / YATIRIMCI REHBERt BORSA VERİLERİ Hrsse S«nedi Piyasası Işlem Hacmı (milyac TU Işiem Mıktan (Bhı adet) B'teşık Endeks Malı Endeks Sanayı Endeksı Repo Piyasası Işlem Hacmi (mılyar Tl) Hattahk Fau (Yıllık Agırlıldı Ortalama %) Aylık Faız (Yıllık Agır1*!t Oftalama %) Tahvil Piyasası l-şlem tıacmı (mılyar TU Tascfl Piyasası Işlera rıacmı (mılyar TL) Önceki Hafta 25.412 4 412.080 28582.55 2291151 32619.70 23969 61.31 77 71 11159 239.950 Geçen Hafta 17.427 3 008.860 27874 79 22962.81 31394 59 24288 105.25 83.64 6760 269.151 Değişim % -31.42 -31.80 -2.82 0.22 -3.76 13 30 71.66 7 63 -39 42 12 11 BORSADA GEÇEN HAFTA BİRİHCİPA2AR Atana Elektromekanık •Adana Çımcnto W 'Adana Çımento (C) Afyon Çımento *Akal tefcstil *Akbank •Akrimento AMıl Fırıans *Aksu Iptık •Aksa Aktaş Elektnk 'Alarko Holdırtg 'Alarko Sanayı •ARınyıldB Anadolu Cam Anaddu Bıracılık •Afçelık •Aselsan AKsıgorta *A«ıdobıSiflrts AsİMÇimnto Atlas Yat.Ort. Altınyunus Çeşme (Btt) *Ayga2 'Bagiaş Banvrt •Bekoteknık Bıriık TütOn *Bo(u Çımento •Brısa Borusan "Bursa Çımento Bugün Yayıncılık Burcelık ÇelıkHjlst Çımsa •Çımentaş Çanakkale Çımento 'Çukurova Elektrrt Çumra KâSrt Dardanel Onentaş Gtda Demırbank "Denıflı Cam DerımcKİ *0eva Hotdmg •Dışbar* •Oıtaş Oogan Oogusan •Dojan Holdıng *OSktas Duran Ofset •Eczacıbaşı llaç •Eczacıbaa Yatınııı Edip Iplık *Ege Bıracılık *Ege Endüstn EgeGübre EgeProfıl(BÜ) *Ege Seramık Emek Sıgorta EmsanPas.Çelitı Emsao Bentlckz Enka HoMıng Egeplast 'Ercıyas Bıracıtık freglı 0 Ç Esbank Facto Fınans Fenış Alûmınyum *f ınans Fın.Kır 'Fınansbank 'Garantı Bankası •Gentaş Gıma Global Yat.Ort •GoodYear Gübre Fab. •Gûney Bıracılık Gûneş Sıgorta Hektaş HalkSıgorta HOrnyet Gaz. Ihlas Holding İHısat Fm.lör. Intema •IşBankasılM İ ; Bankası (B) *l$ Bankası (C) Is Bankası (Kurucu) •IzmırD.Ç. *tzocam •Karfcmsan Kav •Koç Holding *Koç Yatmm Kent Gıda 'Kepez Elektrik Kerevitaş Gıda KelebekMobılya •Ksnya Çımento •Hordsa Konıteks KAytaş Karsu Tekstıl 'Kûtahya Porselen Lüks Kadıfe Marmaris Altınyunus Makina Takım Maret Medya Hotdins MerkoGıda Metaş "Mıgros "MıllryetGazetecilik •Mılpa Marmarrs MO. •Mardın Çımento Marshall Mutlu Akü (BÛ) •Netaş Telekom. •OysaNıgkÇtm. *Net Holding NetTurizm OkanTekstü Olmuksa "Otosan Parsan Peg Profılo Petkım Pimaş PmarSu PetrokentTıif. Pınar Entegre Et 'Pınar Sût Pınar Un PorjtentBfo •Petrol Ofisi •Raks Elektronik *Sabah Yayıncılık Sabah Pazartama *Sart«ıysan Sıfaş (BÜİ *Şise Cam •Sıemens Soksa (BÜ) Sönmez Fılament *TatKonserve •T.Tuborg Tekstılbank Teletaş •Transtürk Fren THY •Tıre Kutsan T.Kalkınma Bank. *Tofaş Oto.Fab *Tofaş Oto Tıc. *Trakya Cam •Transtûrk Holding TSKB •T Demır Dökûm Tukaş •Tiıpraş •Turcas Petrolcülük Tûtünbank *lsaş *Ünye Çımento Usak Seramık Vakıl Fın.Kır. •Vestel VakıfYatOrt. BU Mlktan 8 232 218.596 29.410 1.258 56.792 11.845 3.563 109273 96.982 45 427 9 721 23.443 77 526 8.578 32.791 88.515 44.540 127.788 32.017 20.536 238 67 782 207 11.778 20.866 37 516 112 42.179 27 792 133.928 65 287 2.238 11.405 83.665 9.901 16.423 2.533 29.908 26.202 20.020 16.691 76.516 828 82.080 29.401 10.497 12.328 353.161 1.188 1760 264 614 30.388 58.238 61.906 10.928 75.338 3.948 72.847 27.316 14 074 7.929 1.832 80 972 7 756 1891 99 623 10.838 191 117.638 48.617 9.276 76.541 1.905 43.565 511 127.077 12.983 10.233 94.704 2.459 5.638 70.801 42.285 20024 1.085 56.102 828 797 125 268.365 127.739 26.243 46.985 117.063 268.942 33.446 2.585 7.889 19.456 792 19.504 30.227 4.594 44.989 48.336 115.403 7150 15 839 75.969 7.361 22.636 152.989 49.450 15.581 18.294 46.341 41290 86.604 13.721 630 240.420 21.055 611.379 12.008 207.250 36.443 89.716 46.606 24.643 620.537 2.947 12.168 3101 80.934 14.210 6.031 5.231 1.256 231.599 37.540 7.018 43.678 46 822 1.217, 95.038 23.417 9.422 50.409 5.403 83.451 52.780 11İ16 519.220 162.088 3.038 272.084 8.380 91.508 118.396 2.585 6.587 50 801 519 156 46 328 11.803 160.024 49.704 100.199 4.882 267.511 10.188 H A F T A İ Ç İ N O E En DOfük 1500 19.250 3.400 42.000 7 400 11500 59.000 5.800 5.600 26.500 30.000 30.000 23.500 19.000 12.250 4.700 9.750 5.800 9.000 6100 12.250 4.500 10.000 8.200 8200 18.500 7.100 9.000 5.800 7.000 27.500 19.250 2.050 9.200 6.200 92.000 25.500 7.500 8.800 12.000 57.000 3.300 73.000 30.000 2.125 2.450 6.000 1.550 2.850 12.750 38.000 4.500 8.700 26 000 24.500 6.200 12.000 5.300 13.250 3.550 5800 10.750 25.000 13 250 29 000 46 3 800 1325 4 400 9.800 2 376 4.050 9.000 7.200 32.500 3 550 9 750 3.850 14.500 14.250 2.450 11.750 2100 6.700 3 550 9.800 950 000 40.500 7 900 125.000 ( 6.300 2.225 8 500 18.750 18.750 25.500 28.000 19 000 7.900 32.000 8 000 370.000 16 000 18.500 3.750 11750 9.500 17.250 3.850 1675 7.300 1575 6.200 3.700 76.000 1.560 2.375 1800 11.500 7.8O0 19.250 12.250 13 750 2 560 5 500 6 500 7.800 9.700 2.400 2.600 19.000 6.700 5.800 1.850 5 400 8100 24.000 3.750 70 14.500 13.000 1250 5.800 23 500 5.700 02 4 150 18.500 2.225 8.600 55.000 23.000 3.450 12.250 9.700 8.300 13.000 3.800 30.500 27 500 9.700 1.750 4.100 6.400 23.000 15.250 10.000 2.400 295.000 9.600 12.000 3.650 3.800 4.450 EnYOknk Rytt 1725 21.000 3.750 47.000 8.200 13 000 64.000 6 500 6.400 26.500 32.500 34 000 26 000 20 500 13.750 5.300 10.750 6.700 9.800 8.500 13.500 4 900 11750 9.300 9.800 18.500 7 800 10.000 6200 7.500 29.500 20.750 2.350 10.500 7 200 99 0O0 26.000 8.500 10.500 13 500 61.000 3.900 80.000 31.500 2.300 2.900 7.000 1.750 3.250 13.500 42.000 4 900 9 400 37 500 26.000 6 900 13.750 6.400 14 500 3.850 6.600 12.000 29.000 15 000 30.008 3.900 1.450 4 950 10.100 2.650 4.450 9.500 8100 66 000 3.950 12.250 4.650 15.500 16.250 2.850 12.000 2.700 7.200 4.300 10.500 1000 43.500 8 900 00 125.IKK 11000 2.450 9100 22.000 21.500 26.000 29.000 23.000 8.900 36.500 8.500 405.000 17.500 19.750 4.150 13.500 10.500 18.500 4.750 1.900 7.900 1.750 7.400 4.200 81.000 1.800 2.850 2.450 13.000 8.900 23 500 13.750 15 250 3.050 6.300 6.800 8.800 11.000 4 400 5.050 22.500 7.500 6.500 2.300 6.200 8.800 26.000 4.250 16.500 14.500 1400 6.600 26.500 6.200 4.700 19.750 2.750 7.500 61.000 24.000 4.250 13.750 13.000 10.000 14.000 4 400 33.500 32.500 10.300 1.950 4.350 7 500 25.500 18.000 11.500 3.150 320.000 10.500 12.500 4.100 5.050 4.80 Upını* Ry*t 1700 19.500 3.450 44.000 7.600 12.500 60.000 6.000 6.100 26.000 31500 31.500 24 000 19.500 12.500 4.850 10.000 6.000 9.600 8.400 12.250 4.500 10 000 8.700 8.200 18.500 7.300 10.000 5.800 7.200 28.000 20.250 2.150 9.300 6.700 98.000 25 500 8000 9.000 12.500 59.000 3.650 74.000 31.000 2.300 2500 6 300 1.675 2 900 12 750 36.000 4.850 8.900 25.500 24 500 6 800 12 250 5.500 13 750 3.700 5.900 11.250 25.000 13.750 29.000 3.650 1.375 4.450 10.100 2.525 4.100 9.300 7 400 63.000 3.700 10000 3.950 14.750 14.750 2.575 11.750 2.200 6.800 3 850 9 700 300 1.000 41.000 8.200 000 125 0 8.500 2.275 8.800 20 000 19.750 27.500 29.000 21.500 7.900 34 000 8100 370.000 16.500 18.750 3.800 12.250 9.600 18.500 4.450 1.750 7.400 1.575 6.400 3.900 77.000 1575 2.800 2.400 11.750 9.000 20.500 12.750 14.000 2.650 9.100 5.700 8000 9.800 3.650 4 500 20.000 7.300 6000 2.150 5.500 8.200 25.000 3.900 15.250 13.750 1.325 5.900 24.000 5.900 4 500 18.750 2 625 6.9O0 55.000 23.500 3.800 13.750 12.000 9.200 13.500 3.900 32 500 27.500 9.700 1.825 4.250 6.700 23.500 16.250 10 500 3.000 300.000 9.700 12.500 3.850 5.050 4.650 VERİM % H*fU Iftltfe 784 -4.84 -8.76 -8.33 -6.25 0.00 0.00 -3.23 -4.89 0.00 -4.55 0.00 -5.88 -4.88 -5.86 • -4.90 -6.98 0.00 3.23 1.59 -10.91 -6.19 0.00 1.16 -13.68 5.71 -5.19 13.64 -3.33 -4.05 -3.45 6.58 -4.44 -11.43 0.00 8.80 -7.27 0.00 -14.29 -5.86 -3.28 8.96 -3.90 3.33 0.00 -9 09 -5.97 0.00 -9.38 -5.58 -1.30 0.00 -3.25 30.22 -3.92 4 62 -3 92 -4.40 -179 -2.63 -10.81 -6.25 •5.86 -3 61 -1.80 -135 0.00 -6 32 3.06 -0 98 0.00 -211 -7 50 90 61 -5.13 -20.00 -9 20 -3.28 000 -6.36 000 -16.98 -5.56 -8.33 -5.37 100 6.36 2.50 0.00 •OOOOO.M 30.34 -4.21 -112 -9.09 -5.96 5.77 3 57 13.16 -11.24 -5.56 -5 81 -6.33 -5.71 -2.80 -5.00 -5.77 -4 00 1.37 11.25 -6.67 -513 -5.97 -13.51 6.02 -3.75 -10.00 9.80 29 73 •7.84 -1011 -12 77 -3.77 6.67 0.00 1.67 5.56 -8.05 2.08 50.52 57 89 -6 98 1.39 -7 69 6.17 -8.33 -6.82 • 1 % -3.70 -4.89 -1.79 -3.64 -7 81 -7.69 -3.28 7.14 -2.80 9.38 2.99 -8.33 -2.08 8.57 7.84 23.08 -6.12 -1.82 -7.14 6.56 -1.79 -1.02 -6.41 -1.16 -8 22 -6 00 -8 46 -6.67 25.00 -3.23 -3.00 316 -3.75 21.88 -1.08 Vıl lçintf« -10 53 102.73 56 88 85.60 •2103 102.00 189İ9 -23.43 3170 189.95 -44.26 79.83 7.88 0.17 182.63 0.00 46.97 41.94 -4.95 -21.90 20.31 264 00 48.38 10.76 -21.78 204.29 -18.21 92.31 94.88 97.17 16.67 149.00 -52.75 132.93 67.32 87.29 125.97 120.90 -47.69 -29.58 -26.25 -23.58 347.76 15.26 5.49 -24.81 -16.77 -49.54 -37.28 2.36 442.86 1.85 -10.29 776.54 96.05 -5U5 3421 -36 80 215 98 1144 -42 24 -33.23 54 92 77 90 175.29 28.58 -36.52 -6130 52.73 -40.19 4.26 58.92 183.34 15.22 33.27 39.29 24.00 122.18 -15.71 -14.02 8.82 13 73 31.56 -70.60 76 43 20.19 -11.39 -26 97 169.25 61.50 40.67 -9.96 187.86 163.33 60.14 10.88 220.95 -53.16 28.30 75.00 10514 187.84 97.94 34.87 4.26 239.76 422.00 32.84 -19.12 30.78 -74.30 14.29 -8.24 97.40 -74.13 -51.98 35.38 46.90 27.92 -46.44 138.12 7819 43.37 -42.40 67.85 359.09 -28.73 32.73 22.02 227.87 10.19 15.13 65.96 32.82 -42.79 132.36 99 36 115.32 36.19 -42.87 -80.67 181.96 101.73 53.86 100.78 -7.89 14.29 341.60 47.08 70.40 -31.25 -22.42 104 58 270.88 -1169 -12 82 -51.59 68.33 -52.71 -4.78 -10.67 0.00 15 71 -8 98 32 54 166 48 80.68 612 38 25.00 39.18 34.80 Gözler, döviz piyasalarında Ekonomi Servisi - Para piya- salarında kurulan "suni den- ge", dövizdeki çıkışla yeniden kanştı. Hafta içinde piyasaya gi- ren para, dövize çark edince Merkez Bankası'ntn eli ayağına dolaştı. Çıkışa müdahale edip etmemekte kararsız kalan Mer- kez Bankası, cuma günü yûksek faiz ve müdahale silahlannı çe- kince ortalık dumldu, ancak do- lar 38.000 lirada kilitlendi kal- dı. Böylece haftaya 36.850 lira- dan giren dolann getirisi de ay- lardan sonra yûzde 3.12'yi bul- du. 23.350 lira ile haftaya adım atan markın getirisi ise yûzde 3.51 ile dolann, ûzerinde oldu. Uzmanlar, dövizdeki çıkışın ana nedeni olarak kasım ayı enflas- yonunun yüksek çıkmasını gös- terirken, uzun zamandır baskı altında tutulan ve 36.000 seviye- lerinde sabitleşen dolarda psi- kolojik bir beklentinin oluştu- guna da dikkat çekiyorlar. Mer- kez Bankasi'nın gafleti ile çıkı- şa geçen döviz, diğer yatırım araçlannı solladı. Geçen hafta yaşanan kıpır- danmayı önce hafîfe alan cLaha sonra müdahale eden Merkez Bankası'mn bu tavn, bazi çev- reler tarafindan "bilinçli" ola- rak değerlendirilirken bazıları da "bir anlık şaşkınlık1 'olarak yorumluyorlar. Ancak tabii ki yıl sonu dolar hedefinin 15 ara- lık itiban ile aşılması hükümeti endişelendiriyor. Bu nedenle bundan sonraki günlerde Mer- kez Bankası'mn, tüm kozlannı oynayarak çıkışın önüne geçme- si bekleniyor. 3.511 F _ 2.02 o â D 5 •c Ö g. S. | Yatırım araçlarının haftalık getirisi (%) Faizler, net ve dönem sonu olarak hesaplanmıştır. Repo faizleri, İMKB verileridir. Döviz ve altın, serbest piyasa fiyatıdır. SPK, 13 aracı kurumu uyardı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sermaye Piya- sası Kurulu (SPK), 13 aracı kurumun uyanlmasına karar verirken 6 aracı kurum yöneticileri hakkında da Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulu- nacak. SPK'nin haftalık bültenine göre bildirim formlannı zamanında göndermediklen gerekçesiy- le uyanlmalan kararlaştınlan 10 aract kurum şöy- le: Ali Alpay Menkul Degerier Ticaret AŞ, Birikim Menkul Değerler Ticaret AŞ, Data Menkul Kıymet- ler AŞ, Değer Menkul Deferler AŞ, Denge Menkul Değerler AŞ. Kapital Menkul peğerter AŞ, Mustafe Yılmaz Menkul Değerter .AŞ, Önder Menkul Değer- ler AŞ, Sojmen Menkul Kıymetler AŞ, Tezal Men- kul Değerler AŞ. SPtv, izinsiz aracıhk faaliyetıni yûrüttüğü gerek- çesiyle de Türmen Menkul Değerler ve Finansman AŞ ile Alan Menkul Değerler AŞ'nin uyanlmasına karar verdi. Aynı gerekçeyle Deha Menkul Kıymet- ler AŞ'nin ise hem bu faaliyetleri, hem de Sermaye Piyasası Mevzuatf na aykınlıklan nedeniyle uya- nlması kararlaştınldı. SPK, izinsiz aracıhk faaliye- tinde bulunan Samsun Menkul Kıymetler, Sistem Menkul Değerler Aracıhk Hizmetleri Şirketi, Dam- gacı Menkul Kıymetler ile Karmen Karabük Men- kul Aracı Kurum Acenteliği yöneticileri hakkında da cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda buluna- cak. Ekol Menkul Değerler AŞ'nin ise sorumlu yö- neticileri hakkında mevzuata aykırı işlemleri nede- niyle cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bu- lunulması kararlaştınldı. DÖVİZ - ALTIN NE GETİRDİ? AmenlunOolan AhBMİUrtu ingüizSterlim Isviçrt Franp Hoüanda norini Fransıı Ft»n»' Cnmhuriyet Hrrjnı 24ayarkûlçe (Tl) 14.SU 1575 21.950 10 030 7650 2515 1.248 M8 İM.BM 179.5N ni) 36 850 23.356 57.6N 27.6M 20.980 439000 fll) 38.000 24^00 59 750 28.550 21.600 7020 3.100.0M 4S4.500 454.000 3.12 3.51 3.73 3.44 3.34 2 93 3.33 3.62 3.41 154.18 182.21 172J0 164.64 182.35 179.12 150.00 152.44 152.92 YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatırım Fonu Ayhk Oefljjm Yıliçi Oejlşim ATTFI Iş Yatırım-2 Iş Yatırım-3 Iş Yatırım-7 interfon-5 Iktisat Yat-4 ikt.Atılım F. Garanti Yat-4 Garantı Yat-5 Yonca Fon-1 . Esbank Fon-3 Vakıf Hisse Vakıf Fon-6 Dışbank Mavı Dışbank Beyaz DtşbankPembe Tütün Fon-1 Tûtün Fon-2 Finans Fon-2 Finans Fon-4 Halk Fon-3 Emlak Fon-2 EmlakFon-5 Ege Fon-2 Kalkınma Fon-2 Demır Fon-1 Türkbank Fon TSKB Uzman F. Akbank A Tipı Tekstil Fon-3 Atafon Koçbank Fon-1 Koçbank Fon-3 Global Fon Kfirfezfon-1 Tebinfon Kentfon CU Sigorta Fon BTİPİ Alternatif Fon Hakfon-1 Şeker Fon-1 Iş Yatınm-1 Iş Yatınm-4 Iş Yatırım-5 lşYatmm-6 Interfon 4 iktisat Yat-3 -0.27 -0.73 -0.34 -0.03 -1.62 -1.30 2.73 -0.92 -0.70 -2.11 -0.22 -0.14 -0.20 -0.49 -0.45 0.60 -0.41 -2.73 -2.09 -0.02 -0.24 -0.09 -0.41 -1.02 0.10 -110 -".98 0.06 -2.55 -1.03 -0.49 -0.98 -0.68 -0.04 -0.91 -1.26 -1.82 -2.50 -1.59 -1.14 1.34 1.07 3.34 1.51 1.42 1.41 52.11 73.31 49.52 39.60 125.13 93.15 82.87 136.19 33.07 12.77 75.14 50.23 158.95 40.17 83.98 44.07 -88.54 105.56 110.09 53.92 82.35 24.24 28.17 55.41 -2.19 15.35 83.83 93.64 103.60 123.63 313.58 149.11 165.46 222.59 104.05 54.11 90.29 -2.33 34.22 66.77 38.28 44.99 116.03 133.64 42.04 103.96 Yatırım Fonu Ayhk Dejişim Yıliçi Oejişim Garantı Yat-1 Garanti Yat-2 Garantı Yat-3 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 YKB Fon-1 YKB Fon-2 YKB Fon-3 YKB Fon-4 YKB Fon-5 YKB Fon-6 YKB Fon-7 YKB Fon-8 YKB Fon-9 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Dûnya Tûtün Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-5 Ziraat Fon-1 Zıraat Fon-2 Ziraat BaşakF. Zıraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon-1 Pamuk Fon-2 Emlak Fon-1 Emlak Invest Emlak DenizF. Sümer Fon Ege Fon-1 Kalkınma Fon-1 Demir Fon-2 Tariş Fon-1 Tariş Fon-2 Ortak Fon Eti Fon Akfon-1 Ak Karma Fon Tekstil Fon-1 Tekstil Fon-2 1.41 1.37 1.40 1.39 1.19 1.21 1.19 -4.47 1.20 1.20 1.19 1.24 1.22 2.18 1.29 1.32 2.23 1.53 1.51 1.52 0.88 1.47 1.52 1.49 1.12 1.01 1.24 1.28 1.55 1.64 1.54 0.81 1.39 1.32 1.39 1.45 1.45 -2.01 1.46 1.24 1.32 1.36 1.41 Koçbank Fon-2 1.38 105.06 109.00 109.69 84.56 114.89 126.34 114.89 86.80 126.38 103.66 104.94 147.49 148.70 127.58 89.84 101.92 141.47 87.58 185.90 144.72 118.72 121.77 142.86 155.67 107.37 80.97 57.82 65.60 100.64 134.98 116.30 69.09 87.65 82.78 130.41 90.66 114.37 38.86 94.54 87.33 80.13 74.25 145.S7 169.67 A.A. Fon Geç.haf. Haftalık Endeksleri endeks endeks AABıleşik A.A.CA) Tipi AA(B)Tipi 0.47 92.24 -0.61 74.25 1.48 123.13 BANKALAR NE FAİZ VERİYOR? (Yüzde) BANKA A0I Zıraat EaMtunk Ntak YapıKiHİı Vatıfbv* PanM Garaotı Tirktunk Tuninbant Etıbank Esta» Şetatant Osnanlı Iffi Egebank Fm«ısb Iktisat Ot^ank Decnırbank Koçbank Körtezbank Mertank frap-TM Tekstılb. Cıtıbank BmkEte fentban» Topıatt. Bir Hafta Bıray Vadelı TL Üç ay vadelı TL US$ 2.5 3.5 3.5 325 2 75 3.5 3.2 2.5 325 3.2 3! 3.25 35 35 35 DM 45 4.5 45 «5 35 5.5 55 525 5.25 55 56 55 56 55 52 5.5 56 Altı ay vadelı TL US$ 2.5 35 45 4.5 45 3.25 4.5 425 44 3.5 4.5 44 4.3 4.5 4.5 44 4.5 4.5 45 DM 65 5.5 55 6.5 6.5 65 6.5 65 67 65 6.5 6.5 6.4 6.25 6.5 45 Bir yıl vadelı TL 10/90 T1OT0 no/M HOflO 106 105 103 10/105 10/105 10/105 106 105 106 10/105 EftlO 106 106 10A06 100 10/100 100 us$ 3.5 3.5 55 5.5 3.75 4.3 52 55 5.5 5.2 5.1 55 5.5 55 DM 55 55 55 75 55 6.75 725 45- 5.5 725 74 7.5 725 71 725 6.5 3.5 5.75 55 YORUM OZTIN AKGUÇ Nedensellik Niçin? Neden? Nasıl? Bu sooılan genellikle sormayız. Bize soru yönettildiğinde de çoğu kez savunduğumuz gö- rüşün niçin ve nedenini bilinçli bir şekilde bilmediğimiz- den veya özümsememiş olduğumuzdan veya altında çok basit çıkar hesapları yattığından tepki gösteririz. Bu tür sorulan, lafa boğarak, konuyu saptırarak, konu dışına çı- karak, bazen küstahlaşarak, soru soranı küçümseyerek, hatta alaysılama (istihza) ile geçiştiririz. Eğitim sistemimizde de illiyet, neden-sonuç ilişkisine genelde ağırlık verilmez; irdeleme ya yoktur ya da çok sı- nıriıdır. Bunun sonucu, nedenini niçinini bilmediğimiz, ge- çeriiliğini irdelemeden edindiğimiz bilgi, bilinçli, kullanıla- bilir bilgi şekline dönüşmez; sadece bir süre belleğimiz- de yer tutar. Oğrenim bilinçli degil, belleğe yöneliktir. Edinimlerimi- ze gerçek anlamda bilgi demek de zordur. Özümseye- mediğimiz bir bilginin bellegimizde kalmasının dafazla bir yararı yoktur. Bilgi, bizim görüş ufkumuzu genişlettiği, çözüm üret- meyeteneğimizi geliştirdiği, algılama yetimizi (melekemi- zi) arttırdığı ölçüde yararlıdır. Niçin ve nedeni irdelenme- den, belleğe yüklenmiş yanlış, yanıltıcı da olabiiecek bil- ginin yaranndan çok zaran vardır. Yarım bilgi, özümsenmemiş bilgi, sağduyuyu da körle- terek, sağduyu ile ulaşılabilecek doğrulan, çözümleri de önler. Kişi, o yanlış bilgilerin, yanlış edinimlerin, belki de aşılanmalann bir tür tutsağı haline gelir. llüyet ilişkisi kuramayan, yaşanan olaylann niçin ve ne- denini irdelemeyen bir kişi, düşünme, yaratma yetisini de zamanla yitirir. Düşünme tembelliğine itilir. Hazır çözüm- ler aramaya başlar, kendisine yapılan aşılamaları (telkin- leri) doğru olarak benimseme egilimine girer, kendi dü- şünce kişiliğini yitirir. Düşünmeme, irdelememe, nedenini, niçinini araştir- mama, kişileri de topfumlan da yazgıcılığa, kaderciliğe (fa- talizme) yöneltir. Yazgıcılık kişilerin, toplumlann, savaşım gücünü de kırar, boyun egiciliği (teslimiyeti) arttınr. Böy- le bir ortamda demokratik bir düzeni kurmak, geliştirmek de zortaşır. Nedenleri, niçinleri araştırmayan, ekonomik, politik, toplumsal olaylara ilişkin neden-sonuç bağlantısını kura- mayan kişi ve toplumlar, umutlannı mucizelere bağlartar. "Inşallah" en çok kullanılan temenni sözcüğü olmaya başlar. Çözümler, iyi sonuçlar daima Tanrı'dan beklenir hale gelir. Kuşkusuz inanç kişiye güç verir. Ancak kişilerin, toplumlann, sürekli mucize beklentileri, durağanlaşma- ya, hatta uyuşukluğa yol açar. Gerçekten kalkınmış, başarılı, savaşımcı (mücadeleci) bir toplum olmak istiyorsak, düşünce sistemimizi değiş- tirmemiz, niçin, neden sorulannı sık sık sormamız, olay- lar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya çahşmamız gerekir. Ezbere dayanan, belleğe yük getiren bir eğitim siste- minden, tartışmaya açık, irdeleme yetisini geliştirici bir sisteme yönelmeliyiz. Unutmamak gerekir ki, ortaçağın skolastik düşünce sisteminin sınırlarından kurtulduktan sonra dünya hızlı bir değişme göstermiş, uygarlık yeni boyutlar kazanmıştır. Iç ve dış odaklann yönlendirici etkisine, ayartılarına (iğ- valarına) karşı korunmak için, insanımızın düşünce, irde- leme yetisini geliştinrıek zp.çundayız. Düşünmeyen, irdeıerrişyeın,.olaylann niçin venedejpi- ni araştırmayan, önsel olarak bazı şeyleri doğru, gerçek gibi kabul eden bir toplumun atılım yapma olanağı çok zayıftır. Düşünme, irdeleme, olaylann niçin ve nedenini araş- tırma, ayartılara karşı bilinçli bilgi ve öğrenim ile donat- ma, kişilere, toplumumuza verilmesi gereken temel ni- telikler olmalıdır. Türkiye'nin belli açmazlardan, çıkmazlardan kurtulma- sı, düşünce sisteminin, eğitim sisteminin değişmesine bağlı bulunmaktadır. Unutulmamalıdır ki bir ülkede kalkınmanın dinamiği, o ülkenin insan gücüdür. Insan gücümüzün ansal (zihinsel) donanımını da zenginleştirmeliyiz. Bunu engellemeye çalışan politikacılara, akımlara da karşı çıkmak, bu tür kişi ve partileri oylarımızla cezalan- dırmak görevimiz olmalıdır. Panasonic Printer günleri basladı! Hâlâ ını Bankamız konut pro)elerınin yeni etap satışları başlamıştır. Tüm Emlak Bankası şubelert için hizmetinizdedir. EMLAK BANKASI j ' D a h a U y g a r B i r Y a ş a m I ç i n ' " Panasonic Printer 'Şimdi tam zamanı" 1 3 OCAK 1 995 ' E KADAR Pan KX. P t t SO KJC. r* t69S KX. P f I2t foe. ı* ı*2+ KX. P Z&Z+ KX. f +*OO 9 Plrt BO Kolon 9 **ln t SA Kolort 2+ Rln BO Kolort 2+ f^n f j < Kotor, 2+ f*in 0O Kotort 2-* Pln 13A Kolon i«-|-iııı»ııırınn *•*<> K-mr/sn 3BO KmrS*n X+O KmrSm 192 KmrS*n 2+O Kar/sn 3OO Kv/m + Sayfa. 3 o O «* p 1. t m t> fT m m w« L E l> t • M n o t oj 1 * / ZO5 S ++9 S 27« S S39 S +29 S *39 S A49 S PANCOM AŞ Sokir Kesebir Sk. Balmumcu Ploza 2 No 32 D 4-6 BALMUMCU BEŞİKTAS/ISTANBUL Tel : 274 71 91 • 274 47 56 - 274 47 55 274 47 23 • 274 47 24 Fox . 274 71 90 Panasonic bulusma nolctalaan İSTANBUL lAKBULUT 23 1 32 1 1 • ALfA 2 1 1 4O 6 7 - ARENA 233 3O 3O • ARGOS 57O 6O Ol • BET6GA 211 42 82 - CAN 326 4 7 OS -CONNECT 348 39 42 • FONT 288 OO 66 - IKON 222 46 86 • IMFO 272 34 24 • KRN 274 2O SO - PROTEK 282 38 3O • PRES 28 1 2O 81 • SMART 249 68 1O •TA^ 414 36 5O • VATAN 247 47 O2 - YAAAANI 652 4O OO - YILDIZ 288 İO O5 • 4K 259 3S OO • PRIMTER TKHNOLOGY 272 53 33 ANKARA AREI^A 467 55 42 • HALJCI 425 83 26 • INFO 441 5O 55 • AAETROOOAA 434 22 91 • PROKOAA 425 41 62 • PROTEK 427 47 5O İZMİK ARENA 44 1 82 95 • DATA 463 29 2 1 • İNFO 463 19 43 I U » A : AAİNERVA 25 1 1 7 63 * A D A N A NOHSAN 453 1 1 1 5 - YILDI2 352 51 O3 I A M S U N VIP 23O 88 52 • a A Z l A N T I K YILDIZ 23O 67 23 • KONYA HAUCI 233 84 1 6 • ANTALYA BIUŞIM 247 14 21 • İZMİT . ROBOSİS 324 4O 25 • ADAPAZARI ROBOSIS271 25 18