Katalog

8KASIM1994SALJ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI İıracat Sempozyumu I F.konomi Servisi - Türkıye Odaiar ve Borsalar Bırliğı TOBB) tarafindan bır süre önce başlatılan. "Ihracatı Geliştirme Konferanslan Dizisi"nin beşincisi yann Erzurum'da yapılacak. Saat O9.30"da başlayacak olan konferansa, TOBB danışmanlannın yanı sıra Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı. Eximbank ve ÎGEME üst düzey yöneticileri de katıtacak. Konferansta, ihracat politikamızın geliştirilmesinde yeni stratejiler. küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik ihracat teşvikleri, ihracatta pazar bulma arayışlan, ihracatta gümrüklerde karşılaşılan sorunlarve A\Tupa Birliği'ne uyum gibi konular ele alınacak. Apjantin'den çağrı • ANKARA (AA.)- Arjantin'ın Ankara Büyükelçisi Jose Pedro Pico, Türk işadamlanna, iki ülke arasmdakı ticari ilişkilerin dengeye kavuşturulması için çağn yaptı. Büyükelçı Pico, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde Arantin lehine dengesizlik bulunduğunu belirterek, ticaret hacminin büyük kısmının, Arjantin'in Türkiye'ye ıhracatından oluştuğunu bildirdi. Büyükelçi Pico, iki ülke arasında ticari ilişkiler için yasal altyapının oluşturulduğunu belirterek, yatınmlann teşviki ve korunması, nükleerenerjinin banşçı amaçlarla kullanılması. ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi gibi anlaşmalann imzalandığinı söyledi. fcıracatçı kazanıyor • İZMİR(AA)-Izmir Ticaret Odası Başkanı Reşit Kurşun, üreticinin bu yıl iyi fiyat almayı umdugu satsumadan yine istediği parayı kazanamadıgını söyledi. Kurşun, "Son iki yılda tüccar, satsumayı üreticiden hep düşük fiyatlarla aldı. Bunda nakliye güçlükleri nedeniyle Avrupa'ya yapılan ihracatın daralması da etkili oldu" dedi. Bu yıl da ihracatçı tüccann satsumayı üreticiden 7 bin liraya aldığını ve 25 bin liraya ihraç ettigini anJatan Kurşun, "Üreticinin bir yılda kazandığı parayı, tüccar bir haftada defalarca katlıyor" diye konuştu. Zeytinoğlu da otomotivci oMu • ANKARA (ANKA) - °',erek üretim gerekse >. ıstribütörlük için otomotiv sektörüne giren Koç, Sabancı, Oyak. fhlas ve _ Borusan gibi gruplann arasına Zeytinoğlu Holding de katıldı. Esbank'ın da sahibi olan Zeytinoğlu Holding, "Zeytinoğlu Motorlu Taşıtlar AŞ" adıyla bir şirket kurdu. Istanbul'da kurulan şirketin, her türlü motorlu taşıt ve yedek parçasının dağıtım ve ticaretıni yapacağı, bunlann bakım ve onanmı için servis " istasyonlan kuracağı bildirildi. JKonya'ya meyve suyu îabrikası • KONYA (AA) - Konya'da özel idare öncülüğünde meyve suyu fabrikası kurulacak. Vali Atilla Vural, Konya ve çevresinde meyveciliğin önemli ölçüde gelişme gösterdiğini belirterek, yöre ürünlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapımı planlanan fabrikayla ilgili fizibilite çalışmalanna başlandiğını söyledi. Doğal içeceklerin sağlık açısından da büyük önem taşıdığına değinen Vali Vural, meyve suyu üretiminin daha cazip hale getırilmesi için çalışmalar yapılacağını da sczlerine ekledi. Borsalara Mgl • ANKARA (AA) - Türkiye Odaiar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye'de faaliyet gösteren tüm borsalann ortak « bılgi ağına kavuşturulması £ için bir proje başlattı. f Tîrkiye'de faaliyet gösteren f 82 ticaret borsasının ortak f blgi işlem ağına J kıvuşturulmasını öngören i "ficaret Borsalan Bilgi Ağı Pojesi"yle Türkiye'deki » b>rsalarda işlem gören , irünlerin bütün hareketleri 5 h:ran izlenebilecek. 1995 • ylınm ocak ayında 5 borsa j ie pilot uygulamaya » grçilecek projenin merkezi J icin yaklaşık 300 bin dolar J yıtınm yapılacak. TEK'i mahkemelerde uğraştınp Karayollan'ndan alacaklannı kolayca tahsil ettiler Aktaş devleti de çarpıyor AHMETÇELtK Hukuki dayanağı bile olmayan Aktaş Elektrik'e devlet söz geçiremiyor. 3 trilyon liralık borcu nedeniyle TEK'le mahkeme- lik olan Aktaş, "karanlıkta bırakmak" tehdidiyle. Karayollan'ndan olan alacağı- nı tahsil etmeyi başardı. Bir süre önce 1 milyar 200 milyon lira- lık borcunu ödemediği gerekçesiyle Kara- yollan 17. bölgedeki çevre yollannın elekt- riğini kesen şirket, borcun bir kısmını tah- sil ettikten sonra kalanını da protokole bağ- layınca yollan yeniden aydınlattı. Aktaş. kamu ile olan ilişkisini kendi lehine yön- lendirirken. hukukçular Danıştay'ın iptal kararlanndan sonra yasal dayanağı kalma- yan Aktaş'la yapılan sözleşmenin feshedil- mesi gerektiğini savunuyorlar. Enerji Ba- kanlıgı ise, Aktaş'ın hesaplannı incelemek için özel bir birim oluşturmak çabasıyla zaman geçiriyor. Yaptıklan açıklamalarda Kamu Ortaklı- gı Idaresi Başkanı'ndan üst düzey bürok- ratlar ve siyasilere kadar herkes tarafin- dan, * ÖzeMeştirmede kötü örnek" olarak nitelendirilen "Aktaş", 5 yıldır kamuoyu- nun gündemınden hiç düşmedi. Ancak Ak- taş'ı çevreleyen ''tepki çemberi" son günlerde iyice daraldı. Enerji Bakanlığı kamuoyundan gelen yoğun baskılara daya- namayarak Danıştay'ın karannı uygular ve Aktaş ile yapılan anlaşmayı feshetmek zo- runda kalırsa. toplumun birçok kesimince karşı çıkılan ilk özelleştirme maceralann- Aktaş 'ayöneltilen suçlamalar 1992 yılının ağustos ayında Elektrik Mühendisleri Odası Istanbul Şubesi şirketin 900 bin abonesinden Elektrik Tarifeleri Yönetmeliği'ne aykın bir uygulamayla haksız kazanç sağladığını ileri sürdü. Oda ucuza aldığı elektriği TEK'le aynı fiyattan satan Aktaş'ı abonenin kendine ait olan sayaçtan kira almakla suçladı. Odaya göre şirket bu yolla 2.5 milyar lira haksız kazanç elde etti. Aynı tarihlerde şirket ındirici merkezleri inşaatını Hazine arazilerine yapmakla suçlandı. Şirket.TEK'le yaptığı sözleşme gereği devraldığı personeli, maaşlannın arttığı gerekçesiyle işten çıkaımakla suçlandı. Çalışma yasalanna göre bir ayda 10 kişiden fazla kişinin işten atılması yasak olduğundan şirketin her ay 9 kişi olmak üzere bu güne kadar yaklaşık 50 kışiyi işten çıkardığı belirtiliyor. Son olarak da TEK'ten devraldığı aboneleri sözleşme yenilemeye zorlayan şirketin, itirazlan ise elektriği kesmekle tehdit ederek önlediği belirtildi. danbiribaşansızlıklasonuçlanmışolacak. Enerji Bakanı Veysel Atasoy hakkında Danıştay karannı uygulamadığı gerekçe- siyle Meclis soruşturması açılması için TBMM'de imza toplayan CHP Istanbul Milletvekili Algan Hacaloğlu, soruştuma gerekçesini şöyle açıkladı :**Danıştay'ın 29 Nisan 1993 tarihli iptal karan ve ve yi- ne Danıştay Daireler Arası Kurulu'nun 21 Ocak 1994 tarihli yapılan yüriitmeyi dur- durma istemli itirazı reddertiği halde Ak- taş, TEK'e ve kamuya ait mal varlıklan üze- rindeki tasarrufunu sürdürmeye devam edivor. İptal edilmiş olan sözkşme 'sözleş- menin feshi halınde bakaniıgin işletmeye el koyarak, daha önce TEK'e ait olan mal varlığının ve TEK'ten Aktaş 'a gecmiş olan çalışanlann kamunun ilgili kurumunadev- rini' öngörmüş olmasına rağmen Enerji Bakanhğı gereğini yapmadı ve hukuksal hiçbirdayanağı kalmayan şirketin faaüyet- lerinin devamına göz yumdu." Aktaş nasü doğdu, neler yapti? 24 Aralık 1989'da Enerji Bakanlığı ay- nı tarihlerdeki Bakanlar Kurulu karan çer- çevesinde, daha önceden TEK'e inşaat ta- şaronluğu yapan Aktaş ile ihale açılmadan Istanbul Anadolu yakasının elektrik üreti- mi iletimi dağıtımı ve ticaret yapma ile il- gili görev verme sözleşmesi imzalandı. 30 Mart 1990'da ise TEK ile Aktaş arasında 30 yıllık işletme hakkı devir sözleşmesi imzalandı ve şirket bölgede TEK yerine sorumlu kuruluş olarak TEK'e ait hizmet- lerle ilgili tüm malvarlığını devralarak fa- aliyetebaşladı. Söz konusu devir işlemi sonucu mağdur olan özlük haklan konusunda kayıplara uğrayan TEK'ten aktanlmış Aktaş çalışan- lan adına TEK Genel Müdürlüğü aleyhi- ne açılan dava sonucu 1991-1 esas ve 1993-1752 nolu oybirliği ile alınmış karar ile Danıştay 10. Dairesi ilgili işletme hak- kı devir sözleşmesini iptal etti. Yine 21 Ocak 1994 tarihınde ise Danıştay Idari Da- valar Genel Kurulu Jıükümetin yüriitmeyi durdurma istemli itirazını da reddetti. Danıştay tarafindan işletme hakkı devir sözleşmesi iptal edildikten sonra Aktaş Elektrik varlığını görev sözleşmesine da- yandırmaya başladı. Ancak bu kez de gö- rev sözleşmesinın geçerli olabilmesi için elektrik üretmek gerektığı. şirketin ise sa- dece TEK'ten satın aldığı elektriği dağıt- tığı dolayısı ile varlığını bu sözleşmeye de dayandıramayacağı gerceği ile karşılaştı. Son olarak ortaya çıkan birgerçeklede İş- letme hakkı devir sözleşmesi yapılabilme- si için 3096 sayılı yasanın 5. maddesinegö- re Bakanlar Kurulu karan gerektiği TEK ile Aktaş arasında 30 Mart 1990'da yapı- lan İşletme hakkı devir sözleşmesi için Ba- kanlar Kurulu karannın olmadığı ortaya çıktı. Ziraatçılar Derneği'ne göre rekabet eksikliği bağımlılığa yol açacak Tanmda gümrük birliği endişesi MERİH AK İZMİR-Türkiye Ziraatçılar Derneği Baş- kanı İbrahim Yetkin, Türkiye'de gümrük bir- liği konusuda birçok tartışma yapılmasına karşın tanmda ne gibi sonuçlar doğuracağı- nın bilinmediğini belirterek "Gümrük bir- liği Türkiye için açhk veyetersiz beslenme an- lanunagelebflir" dedi. Yetkin, Avrupa Birli- ği'nde çiftçi başına 12 bin dolar, Türkiye'de ise 230 dolar desteklemeverildiğinideanım- satarak gerekli önlemleralınmadan gümrük birliğine geçilmesi durumunda Türkiye'nin, tanm sektörünün büyük bölümünü ^tasfîye etmek" zorunda kalacağını da dile getirdi. Yetkin, gümrük birliğinin ne olduğu ya da Türk halkına ne katkıda bulunacağı konula- nnda tartışma açılamadığını vurguladı. Avrupa Birliği'nde ortak tanm politikala- n sonucu çiftçi başına Türkiye'den yaklaşık 45-46 kat fazla destek verildiğini, bu çerçe- vede Avrupa ülkeleriyle rtltabet edilmesi- nin mümkün olmadığını belirten Yetkin şun- lan söyledi: "AB et ve et ürünlcri, süt ve süt üriinleri, tahıl \e tahıl ürünleri, şeker ve şe- ker üriinlerinde net ihracatçı konumdadır. Bunlann bircoğu da ihracaO desteklediği hal- de büyük miktarda stoklar birikmiş durum- dadır 1990 vılında tahılda 14 bin 300 ton, süttc 333 bin ton, tcreyağında 252 bin ton, sı- •Türldye'nin AB'yle gümrük birliğine gitmesinin et, süt ve tahıl gibi temel besin maddelerindeki üretimini "tasfiye" etmesini getireceğini savunan Yetkin, "Bunlann tasfiyesi demek, halkın beslenmede dışanya bağımlı hale getirilmesi demektir. Üstelik bu, ekmek, et, süt ve diğer ürünlerin dolar ve marka endekslenmesini getirecektir" dedi. ğır etinde 529 bin ton stoku vardı. Bunlan eri- tebilmek için 1993 >ılında AB'de pevTiir ih- racatına ton başında 1758 dolar. süttozunda 1365 dolar, tereyağında 200 dolar, donmuş et- te 1867 dolar destek verilmiştir." Türkiye'nin kendı kendine yeterli olan mı- sır dışındaki tahıllar, kuru soğan ve patates, şeker, çay, yem. gübre, ilaç gibi alanlarda re- kabet şansının bulunmadığını savunan Yet- kin. "Mevcut üretim deseni içinde fındık mercimek. nohut, kuru incir, kuru üzüm, pa- muk. ayçiçeği, soya fasuNesi gibi ürünlerde rekabet şansı vardır. Bu arada Türkiye'ye yemlik tahıllar ile yağlı tohumlar ve rurfan- da sebze, mev-ve ve balık üretiminde uzman- laşması tavsiye edilmektedir" diyc konuştu. Yetkin. 'Bunlann tasfiyesi demek, halkın beslenmede çhşanva bagımlı hale getirilme- si demektir. Üstelik bu, ekmek, et, süt ve di- ğer ürünlerin dolar ve marka endekslenme- sini getirecektir. Bunlardaki artış, günlük ola- rak rükettiğüniz besin maddelerine zam ya- pılmasına \ol açacaktır. Türk Lirası ile kaza- nıp. fiyati dolar ve marka endeksli zorunlu ihtivaç maddelerini satın almak zorunda kal- marnı/. >eterslz \e dengesiz beslenmemize yol açabilir. Hatta birçok insanı açlıkla kar- şı karşıya bırakabilir" dedi. Yetkin, bu tablonun diğer bir sonucu ola- rak tohum, gübre. ilaç gibi temel gırdilerde dışa bağımlı kalınacağını savundu. Bu çerçeve içinde gümrük birliğini savun- malannın olası olmadığını belirten Yetkin. "Gümrük birliğine girerken Türkiye halkı yaranna ortaya ko\acağımız taleplerin başın- da, Türkiyeli üreticinin ortak tanm politika- lannın finansmanını sağlayan Avrupa Ta- nmsal Yönlendirme ve Garanti Fonu'ndan yararlanılmasının sağlanması gelmektedir. Aynca TARİŞ gibi birliklerin, T.MO, EBK, SEK gibi kurumlan tasfiye etmek yerine, ye- ni koşullara uyarlanarak, piyasayı düzenle- me işle\ lerine devam etmelidirler" dedi. Anayasa Mahkemesi TEK için karar günü A N K A R A (AA)-Anayasa Mahkemesi. 3974 sayıh TEK'in özel- leştirilmesini öngören yasa- nın iptali istemini yann esas- tan görüşecek. Anayasa Mahkemesi'nin da- ha önce 3 defa gündemine al- dığı, ancak görüşmediği söz konusu iptal istemini yann so- nuçlandıımaîıi beklenıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Veysel Atasoy, daha ön- ce Anayasa Mahkemesi'nde sözlü açıklamada bulunarak özelleştirme gerekçelerini an- latmıştı. Dışışlen Bakanı ve SHP An- kara Milletvekili MümtazSo>- sal ile çeşitli partilere mensup 91 millet\ekilinin. TEK'in özelleştirilmesini öngören ya- sanın iptali istemiyle açtıklan davada, Yüksek Mahkeme, "yürürlüğün durdurulmasına*" da karar vermişti. 35 trilyonluk vergi alacağı için satılacak mülkler işletme yönetimiyle birlikte belirleniyor Maliye KTPleri hacizle özeüeştiriyor ANKARA (ANKA) - KİT mallannın haczine olanak tanıyan yasa değişikliğin- den sonra Maliye Bakanlığı da harekete geçti. Bakanlığın, 35 trilyon lirayı bulan KlT'lerden alacağı için haciz uygulama- ya başladığı öğrenildi. Haciz işlemleri, Maliye-KİT işbirliğiy- le gerçekleştiriliyor. Maliye Bakanlı- ğı'ndan bir yetkili, bakanlık olarak ala- caklannı tahsil ederken KlT'lerin üreti- mini aksatacak bir adım atmalannın söz konusu olamayacağına dikkat çekerek ha- ciz işlemlerinin. üretimi etkilemeyecek gayrimenkullerüzerinde yoğunlaştınldı- ğını söyledi. Anlaşmalı haciz Hangı gayrimenkule haciz konulacağı konusunda KİT yetkilileriyle birlikte ka- rar verildiğini belirten yetkili, şunlan söy- ledi: "Bir KİT'in makinesine, teçhizatına. yani bir üretim aracına haciz konulması söz konusu değil. Biz. ilgili KİT'lerin yetkiüleriy İe bir ara- ya geliyor, hangi ga>Tİmenkullerin satıla- bileceği, buradan elde edilecek paradan kuruhışa da bir miktar kalıp kalmayaca- ğı gibi konulan görüşüyoruz. Lygun gay- rimenkul üzerinde görüş birliği sağladık- tan sonra da hactzleri bu ga> rimenkulde topluyoruz." Maliye yetkilileri, KİT'lerin vergi bor- cunun 35 trilyon lira dolayında olduğunu belirttiler. Verilen bilgiye göre en borçlu KİT, yak- laşık 20 triKon lirayla Tekel. Bu kuruluş. özellikle tahsil ettiği ek vergiyi Maliye'ye ödemekte zorlanıyor. Aynca Tekel"e, Hazine tarafindan gö- rev zaran olarak kaynak aktanlmasında ortaya çıkan gecikmeleryüzünden bu ku- ruluşun Maliye'ye ödemelerinde aksama olduğu belirtiliyor. Ford'un yeni otomobili YERLİ OTOMOBİLLER Serçe Şalım Dojan Kartal RaJTıpo TempraSX TempraSX-A TempraSX-AK Henault12TXToros RenaultSpmKi RenauHBroa*«y RenaultFlash RenauüManager RenaultConcofde FordTaunus1.6 FordTaunus2.0 Ope)Vectra18 OpelVectra2.0 1991 107-118 145-155 165-175 160-170 240-260 210-235 220-240 240-265 150-160 170-180 185-200 205-225 250-270 370-400 170-180 190-210 380415 440-470 1992 120-125 165-175 196-210 190-210 260-280 240-260 255-275 290-320 165-175 175-190 205-220 230-245 300-330 445-470 180-210 210-245 430-460 500-540 İTHAL OTOMOBİLLER UdaSamara LadaNiva NıssanSunny NıssanNXCoupe Mazda323Sedan 1991 120-1X 160-166 250-265 330-345 2603» 1992 130-145 170-185 280-320 365405 300-325 1993 128-142 175-188 240-255 240-265 29M10 275-300 30<W20 380400 186-200 190-210 230-245 340-360 380410 525-560 210-260 260-300 480-510 57O«0 1993 150-170 210-250 360410 420-530 330-390 1994 150-165 195-215 265-285 285410 310-325 310370 340400 420460 200-225 215-235 250-270 380400 453-520 58O«5 290430 320-370 520-560 64fr€70 1994 165-185 240-300 450-500 550-600 430455 NOT: Cennet Açık Oto Pazan'nda oluşan fiyatiardır. OKm. 203 2505 344.8 371.5 385.6 4433 492 5492 2644 286.3 3368 464 707 825 435.5 525.6 630 728.8 OKm. 2735 3708 6619 7796 499.4 F ord Escort, serisinin yeni modeli Ford Escort CLX 1.8i'yi Türk otomobil pazanna sunuyor. Yeni model Ford'lar 7 ayn renkte üretilecek. Ford Escort CLX'lerin 105 beygir gücü ve 16 subaplı 1.8 ZETEC motoru bulunuyor. Escort'lann en önemli özelliklerinden biri arka aks üzerine yerieştirilen viraj denge çubuğu. Denge çubuğu sayesinde otomobil daha iyi bir yer tutuşu sağlıyor. Yeni Escort otomobilleri 3 ayn gövde tipi ve 8 ayn modelden oluşuyor. Bunlar Escort Sedan, Hatcback, Sports Wagon. Otomobillerin motorlannda kullanılan 16 supaplı 1.8 It. hacimli ZETEC motor donanımı otomobilde yüksek düzeyde etkin yakıt kullanımı sağlıyor. Yeni otomobillerin yakıt tüketimi ile ilgili bazı verileri ise şöyle: Ford Escort Sedan'ın 90 km hızda saatte tükettiği yakrt miktarı 6.1 litre. Şehir içinde normal kullanımlarda bu miktar 9.5 litreye çıkıyor. Aynı şekilde Hatcback'lerin 90 km hızda bir saatte tükettikleri benzin miktarı yine 6.1 litre iken bu oran şehir içerisinde 9.5 litreye çıkıyor.B Motor yıpranmasına B akır, gümüş, kurşun birleştirilmesiyle elde edilen ve motorun çizilmiş, yıpranmış bölümlerinin içine girerek tahribatı önleyen Restore'un Türkiye ithalatcısı BFN AŞ bayilik veriyor. BFN'den yapılan açıklamaya göre Türkiye çapında toplam 20 bayiliğin verileceği ESTORE belirtilirken, şu ana kadar yine Türkiye çapında 31 adet bayi bulunduğu. ancak bunun talebi karşılamadığı belirtildi. Restore, ilk olarak NASA uzay araştırma merkezinde yapılan araştırmalar sonunda bulunmuş ve kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda dünyanın 22 ülkesinde kullanılıyor.l İŞÇtNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kuvayı Milliye'den, Sivil Toplum Öpgütlenmesine Kurtuluş Savaşımızın destanını yaratan Kuvayı Milliye ru- hu nasıl oluşmuştu? 1967 yılında İlk Meclis'ten yasayanlan bulup röportaj yap- maya çalıştığımda, yaşlı belleklerin bölük pörçük anılan ara- sında bir ortak vurgulama, üzerimde soguk duş etkisi yap- mıştı: Ismet Inönü'den, Celal Bayar'a, Yusuf Kemal Ten- girşek'e, Fuat Canm'a uzanan, o zaman yaşayan 23 ilk Meclis'in üyeten' anlaşmış gibi, direniş öncesi yılgın, çök- müş, teslim olmuş, "direnelim" dıyenlere kızan moralsiz brr toplumdan söz etmişlerdi. Savaşların, üst üste gelen boz- gunlann, ödenen ağır bedellerin, yoksullaştırmanın yıldırdığı toplum, önceleri tek tek çıkmaya başlayan direniş yanlıları- na büyük bir tepki gösteriyor. Kurtuluş için baska bir yolun olmadığını gördüğü noktada ancak büyük bir değişimle di- renişin destanını yaratıyordu. Nâzım Hikmet'in, NATO'nun en ucuz askeri, 23 sente mal olan Mehmetçiği anlatan şiirinde de bir insanda iç içe bulunan korkaklık ve cesaret duygulan ne güzel vurgulan- mıştır? Olumsuzluklann üst üste yığılması ile topluma egemen olan umutsuzluk, değerler çöküşü, ülkenin işgal edilmesine boyun eğen saltanat yönetimi, sömürgeciliği savunan aydın- lar.. Sahipsiz kalan halk yığınlannın oluşturduğu küçük kü- çük direniş odaklannın Mustafa Kemalöncülüğünde, Kuva- yı Milliye ordusuna dönüşmesi, özünde, önce küçücük odak- larda, sonra ülke çapında büyük bir sivil toplum örgütlenme- si degil mı?.. Toplumlardan her zaman Kuvayı Milliye destanı yaratma- lan beklenemez elbette. Ancak haklar gaspedildiğinde, yü- rürtükteki düzen içinde hak arama yollan tıkandığında, yö- netimler, var olan örgütlenmeler toplumlann sorunlanna çö- züm üretmediğinde, hatta hakların gaspedilmesine ortak ol- duklannda, insanlar yaşama. var olma, haklannı koruma, or- tak tehdide karşı kendilerini savunma içgüdüsü ile kendi ko- şullannın sivil toplum örgütlenmelerini yaratırlar. Bugün de yaşamın her alanında bir çözümsüzlük, umut- suzluk yumağı ortaya çıkmışken, değişik sorunlar çevresin- de, küçük küçük çözüm üretme odakları, sivil toplum örgüt- lenmeleri oluşuyor. 12 Eylül'e, YOK'e, yıllar içinde sürüp giden bilimden, üre- tımden, ünıversal ortamdan kopartılmalanna, kimlik erozyo- nuna ses çıkarmayan bilim insanlannın, üniversite öğretim üyelerinin, bugün ülke çapında gerçekleştirdikleri eytemleri kendi özel koşullannda bir sivil toplum hareketi, tepkisi ola- rak görebıliriz. Ancak öğretim üyeleri ortak sorunları çerçe- vesinde, öğretim üyeleri dernek ve sendikalarında ciddi bir örgütienmeyi henüz oluşturamamışlardır. Işçinin sivil toplum örgütlenmesi sendikalarda, geçmişe dayalı bir yasal düzen ve örgütlenme söz konusu olduğu hal- de. burada sayılamayacak kadar çok çeşitli nedenlerie, sen- dikalar ciddi bir kimlik erozyonuna uğramışlardır. 600 bin ka- mu işçısinin toplusözleşmelerinde, özelleştirme, ekonomik krize bağlı iş yerı uygulamalannda yaşanan son olaylann her biri tek başına bir çöküşü, bir ihanetı simgelemektedir. Türk- Iş yönetimi yasa ve hukuka aykın olarak 600 bin kamu işçi- si için hükümetle bir aniaşma yapmıştır. Türk-lş içinde, uygulamaya karşı çıkanlar cezalandınlmış- tır. Hak aramanın, bu anlamda örgütlenmenin yol olması ön- lenmek istenmiştir. Buna rağmen işçi adına açılan davada yargının verdiği ka- rar. işçi örgütünün. Türk-lş ve hükümetin düştükleri konumu sergilemek bakımından ibret vencidir: "Sözleşmeden yararlanma hakktna sahip çalışan işçinin muvafakatı olmadan toplu iş sözleşmesinde taraf olmayan başka kuruluşlann toplu iş sözleşmesınin ücret ödenmesi ile ilgili maddesinı değiştirme, dondurma. faizsiz olarak ertele- me, yürüriükteki anayasa ve yasalanmıza göre mümkün de- ğildir..." Sendikaların lider kadrolarının sendikal işleve ihanetleri büyüdükçe, her yerde küçük küçük tepki örgütlenmeleri, ye- ni arayışlar büyümektedir. Selüloz-lş'ten sonra Harb-lş ve Yol-lş üyesi işçiler adına hak edilmiş ücret zamlanna ilişkin davalar açılmaya başlanmıştır. Zonguldak ve Karabük'ün kapatılması, Erdemir'in blok sa- tışına karşı Zonguldak'ta küçük çaplı bir Kuvayı Milliye nite- liğinde oluşturulan tepki örgütlenmesi, sivil toplum hareke- ti, bu hafta boyunca ve devam edecek eylemleri ile karrtu- oyunun gündeminde olacaklardır. Memurlar değişik iş yer- lerinde özlük. ücret ve sendikal haklarına ilişkin zaman za- man gerçekleştirdikleri eylemleri, direnişlerini yeniden can- landınna, hızlandırma eğılımindeler. Demiryolu çalışanları- nın eylemleri haftalardır demiryolu ulaşımında, haberleşme çalışanlarının eylemleri haberteşmede önemli hizmet aksa- malanna yol açıyor. Sırada, sağlık elemanlarının ve ülke ça- pında kamuda çalışan mimar ve mühendislerin olduğu açik- lanıyor. Bu küçük. konulanna göre büyüyen, birbiri ile kenetlenen sivil toplum tepki eylemleri, örgütlenmeleri, topluma aykın çö- reklenmiş yapılanmada çok önemli değışimleri getirebilir. Insanımız; herhalde bugünkünden daha gerçek demokra- siye, insan haklanna, daha dürüst siyasetçiye, işçiyi satma- yan sendikacıya layıktır. Bunlan elde etmenin savaşımını, kendi koşullan içinde tepkisini dile getirerek, örgütlenerek ve- recektir. MESSten hükumete elestiri ve uyarı 'Kayıt dışı% rejimin sonunu getirir ANKARA (ANKA) - Hükü- metin vergi kaynağı olarak yal- nizca işçi, işveren ve mumuru gördüğünü. kayıt dışı ekonomi- nin üzerine gidemediğini bildi- ren işverenler. "Arhkyolunaeak tfly kalmadı" dedi Türk Metal Sanayicileri Sen- dikası'ndan yapılan açıklamada Türkiye'deki 19 milyon çalışa- bilirinsanınyalnızca5 milyonu- nunkayıtlı olduğu, bunun da 3.5 milyonunun gerçek ücretinin resmi kayda geçtiği bildirildi. Devletın. elinin altındaki işve- ren. işçi \e memura yüklendiği, bu kesimin gelir vergisinin yüz- de 55'ını karşıladığı vuı^gulanan açıklamada, kayıt dışı sektörün ekonominin yüzde 50'sine ulaş- tığı. devletin kayıtlı kesimi "kö- mese sıkışmış kaz" gibi gördüğü \e "kazlardan bir tüv daha yot- ma"yoluna gittiği kaydedildi. VHUİDOK F 1 N A N S MARKET Finans MarketTunalı Hilmi Cad. No: 75 ANKARA Tel:(0 312)468 83 70(6Hat) Faks:(0 312)468 83 79 VakrfBank21. Yüzyıl Bankacıhğı