Katalog

CUMHURİYET 30 KASIM 1994 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER züğürdün kamçısıdır . E - ETtBCX^ AN SORAL 3 -flevı ırt. y§?J t lebon,ara- •ıradiK. .jlışd'len >an»ıtan •3^21 y^zde li-şler \ardir 3 a n j r » g ı s ^ Turkçemı- zt Tiüi -»»e lesreden geldığı » i a m : z Eu* ozdevışler- r j i c i p i î a n n ı ne. fctanyığıt'tebu- Ş ı n u ö flra- Oellıi «^ sava$ vılla- ıU ı -CJzde>ış lierı Cri*ıu bır~haşereılacı- gTre-sınden sonra r gratsTnrnwn dı^rmuş ve bov- t l l >O«duğunu soy- annrasamıvorsak p ı l k n n i ş t r Og?uncerr*ı gunumuze T i r k î ' ı n £uıtİernnı«den duşmek -13 tia.a ytv gır ts»r tı«eımde kulla- vafc»;al^au-ai'tı TUIK^ burjuvazısı •»•nn es^ınJeı bor; >emevı pek e l o j n n -\a\ş^aratxın bır ucu bu d 1*^801a vıllarda bu «m«k o>plırmun tum kat- '-nnı Ir t>jaş.ur»-asU-ıikgıbı vavıl- ' B*. yEdrı «;<ık-»a> ıdıfcankerban- 1 ı m a a p karınık^apaTînak zorunda G fla<J»*ı vecoku:>- ^ekn- seıesdın, polıçe- ı m ı c a u s l ı eller ve Va-nenkantaıc- l i g < t a e r a m ) t r . Acatoa bu neden ~nıw y ı ı d r kaırçası draiası ıçınon- < c iiır grçtkter \ıg|t orraası gerekır * ı ; ı »«rçec l<e>tırenlerın letıne MfmzeVa. çalj-^kan ınanç- '• la.^ajJaj s.uıturu« ozjxansemış du- •"<• vıur<e;a ı>»an «"»gı-ıyte dolu bır > l e r d ı r l y -»i: vıntasınr Hurafele- •""* ndefc>-şni-\arıCiını\er"«ıtenınlabı- ds s,kd!ı"b Inerm Uınnefendının . sonrı -suvadabu r r ">ın tutvuij elnıa>ar irastgele ol- r* 1 bunııaeic dırra^lar» .aldatmaca- I- 3 krraM çilışmavan bır" ınsandır enykdcgıl. gençekb-^tırdıklerıv- le ovunen \e gururduyan bırguzel ınsan- dır L lkemızde bu guzel ınsanlann yerı- nı, gıderek çırkınlenn aldığı goruljr Tur kıye bu noktalara nereden nasıl gelmış- tır> 1978 Mİının başmda Turkıvenın dış borçlan 18 mıl>on -VBD Dolan Livarın- dadır !ç borçlan ekonomık dengelen boz- mayacak kadar azdır Varım aarda alınan borçlann ıkıbuçuk katı kadan 1980 den sonrakı vıllarda alınmış ve tuketılmı^tır 24 01 1980 kararlannın arkasmda \atan belırle\ıcı ekonomık değışken'ödemekr bılançosu" açıklarıdır Llkemızde ode- meler bılançosu ıkı tur nedenle a<,ık ve- nr Bmncısı ekonomınınmaluwcnsek- torlenndeureömındüşükolmasıdır Ikın- cısı, uretılenın dunya malı>etfi>«bn uze- rınde uretılmesıdır Bu nedenlerdongesel değıl vapısal nedenlerdır Turkıve tarım ve sanayı gıbı anasektorlerdedunvama- lıyet fi\atlanyla bol mıktarda mal uretme- den Turkıye'nın odemeler bılançosu so- rununun çozumlenmesı olanaklı değıldır \nılan sektorlerde üretımın çagda$ norm laragore gerçekleştınlmesı sektorlerara- sı bağımlılık (ınter-dependence)nedenıv- le dıger sektorlerde uretılen mal \e hız- metlerın de uretım normlannın değışme- sını gerektınr Örnegın sanavıdekullanı- lan ara ve yatırım mallannın vağdaş normlara gore uretılmelen (ılen teknolo- jı kullanımı) ınsanoğesınınortalanıakul tur duzeyının yukseltılmesı ne denlı onemlı ıse ulaştırma bankacılık fınans ve benzerı hızmetlerın avnı nonnlarda uretılmesı deo kadar onemlıdır Bu vapı ial donuşumun gerçekleşmesı pı>a>a me- kanızmasınınsıhırlıellennebırakılamaz Ç unku boyle bır yapısal donuşumun ger- çekleşmesmde çok sa\ıda belırkvıcı de- gışkendevrevegırer Bunlardanbırbolumuıçsetbırbolumu de dışsal degı^kenlerdır Bu değı^kenler "zaman'* ve -mekân" ıçenkîıdır Bır ul- ke bellı bır zamanda yapısal donu>umu- nu gerçekleştırırken bırbaşkası avnı za- man kesıtınde bunu basaramamı^^a ne- denı bazı kalkınma kuramcılarının ılen burduklen gıbı o ulke ın^anının gen kal- mı^lıgı ıle degıl ancak gen bırakılmı^lı- ğı\la açıklanabjlır Bu da farklı mekanlarda farklı duzey- lerde orta>a v'kar Lıberal kapıtalızmın uygulandığı 19 uncu vuzyılda bunun »a- vısız orneklerı va^anmı^tır Llkelerının :>ovulmasınadestel< veren verlıişbırhkçı- lerıyle vabancı somuruculer zamanı va- kalavamamış mazlum ulkelere buyuk dramlar ya^atmı^lardır X\'ncı>U7>ılda bu ulkeler bır arpa bovu vol almı^larsa bu- nu pı\asa ekonomısının dogal ışlevışıvle değıl ınanvlı bır planlama u\gulamasıv- la >>ağlamı^lardır Turkıye nın dış odemeler bilanço- sul980'denoncekı \ı!lardadaaçık verır- dı Turkıye buaçıklarını kapatmak ıçın o >ıllardadadı>dunyadanborç alıvorduve o yıllarda da reel sektorun sorunları var- dı Ne var kı sorunlar çozumsuzluğe bı- rakılmnor malı (.ozumlerıv le bırlıkte bır butun olarak ele alınıvordu Anılan vılla- nn ekonomı vonetımının bovle bır avrı- calığıvardı Ovıllarda uvgulanan "Kam- bi\ove DjşTicaret Rejımı" bugun bıle dc- gı^ık nuatiilarda AET nın ve gelı^mekte olanbırçok ulkenın usguladıklan reıımın ızlennı ta^ıvordu Bu reıım "•Kontrollu Kambho \e Dış Ticaret Rtjımıdır" Ovıl- larda parlamento devlet bankaları uze- rındekı denetımını askıyaalanvasalarçı- karmıvordu Ovıllarda devlet kurulu^la- rını once borıjandınp sonra ozelle^tırelım bunlan dıve kıvametı kopannıvordu O vıllarda ekonomı vonetımı bugun oldu- gu kadar ozel »ektorun etkisınde değıldı O vıllarda memurlarının nıaa^lannı don- duran üjçılennın ucretını Hazıne bonola- rına bağlavan ^ermavenın fıvatını (faız- len) duijururken karları v c kıralan serbest pı>a;>a ekonomiMnın doğal ışleM^ıne bı- rakan hukıımetler ı^ba^ında değıldı O vıllarda nı>pı tıvat sistemı dengelennıe- den ekonomıde "genel dcngenın" sagla- namayacagını sokaktakı adam btle bılı- vordu Buna karıjin Turkıve 1980 lı yıllarda olduğu kadar kolav diı> borç bulamıvor- du Acabaneden'Çunkugunumuzdedu- rum dunva ekonomibi açiMndan da pek parlak değıldır ^"'O lı villardaba!jla\an stagflasvon zaman ıı,ınde onemlı dalga lanmalar gostenvordu Ornegın 1980 lı vıllann ıkıncı vansında gehşmı> kapıta- list ekonomılerde buvume hızlanndakı du>uş >ogun bır ışsizlıge neden oluvordu Mıllı gelınn azalması vapisal donu^uın ıçın buvuk vatırım harcamalarına gıtmek durumunda olan bu ulkelerı faız oranla- nnı du^urmeye zorunlu kılıvordu Faız oranldrınınbelırlenmeM uvgulanan **pa- ra politikasının" bır pan,asını oluşturur Para arzı \1erkez BankaM aracılıgı ıle devlet yonlendırnıeMiıe aı,ıktır Bu olgu yalnız Turkıve ıçın degıl tum kapıtalıst ulkeler ıçın geçerhdır Gelışmii kapıta- IIM ulkelerde 197() lerde ba^lavan buna- lım kısa donemlı dongesel bırbunalım değıldır ^apısal bovutları olan bır buna- lımdır Teknolojık vapıvı zamanmda de- Siştırmemiiolmaktandoğanbırbunalım- dır Turkıve ıçın sorun ıkı vuzludur \la- dalvonun bırıncı vuzunde veterlı mıktar- da uretım vapamamak ıkıncı v uzunde pa- halnauretmekolgulanvardır 19S0 h\ıl- lardaTurkıve nınavagınagelen>ans ge- lışmı^kapıtalist ulkelerınaiîmavaçalıştık- ları vapısal bunalımdır Bınnın nıutlulu- gu d'gerının mutsuzluğu olabılır mı' Ka- pıtalızm bovle bır ıkılem uzerıne otur- mu^tur Vekendı mantığı ıçındetutarlıdır Gelıijmekte olan ulkelerın yınsı nereden kavnakljnmı^tır' >enıden vapılanmayı gerçekle^tıımek ıçın gelıijmı^ kapıtalıst ulkeler tiız oran- larını du^uk tutnıak \e \atırım teaıhını arttırmak durumundavdılar Nıspı tıvat Mstemındepıvaoadengesınınbozulması- nı onlemek ve enflasvonıst baskıvı kır- mak ancak dıger faktor tıvatları ıçın de benzerpolıtıkavı surdjrmekleolanaklıv- dı "Kemer sıkma polıtıkasının" gerek- ÇCM bov le bırolguvadavanır Azgclı^mı^ ulkelerdekı faız oranları daha vuksektır Çunku bu ulkelerde nıspı fıvat Mstemı ekonomıde genel denge gıbı kavramlar halkı aldatmak n.m kullanılan sıradan araçlardır Nıtekım ulkemızde I989vılı- na kadar emegın fi>atı sabıt tutulurken ser maveıçın vuksek faızpolıtıkasi uvgu- lanıvordu Bu polıtıka ulkemıze cumhu- rıvet donemınde rastlanmavan olçulerde kısa vadelı vabancı sermave akışına ne- den oluvordu Bır baska onemlı noktaser- mave akısında gozlenen sureklılıktı Bu akış 16Ocak 1994 bunalımına kadar sür- muştur Llkemız ıçın onemlı bır şans doğ- mu^tur \ uksek faızlı ve kısa donemlı de olsa dovız sikıntısı denılen sorun Turkı- ve nın gundemınden kalkmıştır Bu aşamada çok pahalı bu borcu kul- landıracak vıgıtlere gerekstnme vardır Kavnak. ıster vabancı ıster verlı olsun ulke ıster gelışmış ıster azgelışmış olsun dunyanın her \ennde kavnak "bankalar" aracılıgı ıle kullandırılır Bankalar kapı- talızmın atardamarlandır Ve Batının ge- lısmış ulkelerındebankaların yonetımıne vığıt kı^ıler getınlır 1980 lı vıllann Tur- kıvesı nde bunun tam tersı vapılmış <\BDden devşırılen zuğurtlere kamu ve ozel bankaların kapı ve de kasa anahtar- ları bılınçlı olarak teslım edılmı^tır Borç zugurdun kamçısıdır denılmıştır Sonuç' Ekonomı vonetımı Turkhalkı- nın buvuk ozverisivle elde edılen bu pa- halı kavnagı tuketımevonlendırecek ver- de devlet denetımındekı bankalar elıvle bugun olduğundan ddha farklı koşullar- dareel sektoreaktarabılırdı Bu vapılma- mıs ve toplum uretımden zıvade tuketıme yonlendırılmıştır Ithalat kapıları ardına kadar açilmıs dış ticaret bılançosu açık- ları Turkıve ıçın duşlenemevecek bovut- lara ula^mıştır 5 Nısan 1994 ıstıkrar pa- ketının kısa donemde dıbe \urup Turk toplumunun onune venı paketler venı dertler açmak ıstemıvorsak bugunku ekonomı vonetımının kendısını "dogma- lar"dan kurtanp sennkanlılıkla "guçlu de\let", "planlı ekonomı", "kontrollu kambıvd \e dış ticaret rejımı" gıbı kav- ramları venıden duşunmesı bılmıvorsa zahmet edıp ogrenmesı gerekır Çunku bu ekonomık ve toplumsal orgutlenme bıçımı gelışmıs kapıtalıst ulkelenn çogunda vardır PENCERE ••Körler Çarşısında Ayna. Herbert George Weüs ılgınç bır ingılız yazarıdır Pro fesyonel knketoyuncusu gazetecı.bılımyazarı roman- cı ve Fabıancı sosyalıst Wells ı genış kıtleler Gorun- meyen Adam ya da Doktor Moreau nun Adası gıbı yapıtlarıyla tanır lar yazarın çok eskıden okuduğum bır oykusunu anımsıyorum Gozlerı çok lyı goren Bay X yolunu şaşınr yalçın dağ- lar arasındakı bır patıkada yurürken ayağı kayar, teker meker yuvarlanırken kendını yıtırır, gozlerını açtığında başucunda kendısıne bakan kışler gorur ama, bakanla- rın tumu de kordur Gozyuvalarında gozlerı olmayan bu ınsanlar, kahra- manımızın sozlerı ve davranışlan karşısında şaşırırlar, sonunda Korler Vadısı nın yonetıcılerı, gozlerı goren adam ıçın şu kararı verırler Bay X ın mutsuzluğu, tuhaf davranışlan anlaşılmaz sozlennın kaynağı gozyuvala- rına yerleşmış olan gozlerınden kaynaklanıyor, korleştı- rılırse X de doğallaşacak, garıp davranışlarını bıraka- cak yaşadığı topluma uyum sağlayacak, mutlu olacak- tır Sonuç9 Neonemı varsonucun'? Belleğımdekırıkdokukçızgı- lerle ız bırakan oykudekı X ın sonu vurgulanmak ıste- nen gerçeğı değıştırır mı9 Wells ın altını çızdığı kural tarıh boyunca geçerlı bır gerçeğın yazıya yansıtılmasıdır Doğu bılgesı Şeytı Sadi-i Şirazi ne demıştı Korler çarşısında ayna satılmaz1 " İngılız yazar belkı de bu ozdeyışı bılıyordu oykusu- nun kurgusunu ona gore duzenledı • Mümtaz Soysal, Dışışlerı Bakanlığı ndan ıstıfa ettı Uşenmedım oturdum medyada bu olay uzerıne yayım- lanan yorumları okudum bırını bırakıp otekını elıme al- dım dorken dedıkoduya kendımı sardım tat almaya başladım, Bayan Çiller ıle Bay Soysal arasındakı ılışkı- ler uzerıne yukselen medya kurgulanması ıçı kof brıket- lerden oluşan apartkonduları soylentılerın gokdelenlerı- ne donuşturuyordu Bılgısayardan pek anlamam ama, bu kadar soylentıyı dedıkoduyu lâf-ı guzafı yuzeysel yorumu en guçlu bılgısayara yuklesen altından kalka- maz, çatlar Oysa Mumtaz Soysal ın derdı başka Soysal nerdeeeee 7 RADA BIR lç. Dr. MJVTT ALTINKAYA J <--ahpt$u Tıp Fak. Çocuk Sağ \e Hast ABD İrbanlı Eylem! • CerahpaşaTıp Fakultesı Çocuk Sağlığı ve Hasta- •'•' AnabıliT Da» Yenıdoğan Bebek Yoğun Bakım Ser- vı al Sarvıse cırmecJen once dışarıda gıyılen beyaz 9 c 3kler jıkanlır, kollar dırsek uzenne kadar sıvanır, sa- t > t e suıle yıkanır, kurulanır kısa kollu ozel gomlekler 9'^ekservsegınlır Bu aradatırnaklarkısakesılmış, bo- y a sus ?ş/alan ve aksesuvarlar çıkarılmış, saçlartop- •a f ş olrraldır Bjtun t m onlemler, enfeksıyonlara karşı dır-^ı çot ouşuk olanfc>ebeklenkorumak ıçın alınmak- tac yenı ınternler (son sınıf oğrencılerı) gelır, bu oğ- , fer9 r C jer e'kekler uygun şekılde servıse gırerken ortu- 1 ' u '<ız oğ'encı ıçende erkek doktorlar olması nedenıyle ı ko'.nı sıvamalarının tesettureaykırı olduğunu onesure- | r e K a n r r a y reddecJerier ve sorumlu oğretım uyesı tara- ; fınc-ı servse alınrnazlar. içerı gıren erkek oğrencılerden i t>ırn , şetılde duşunmeKtedırveKuran'danorneklerve- j rertkıZ arKadaşlarını savunmaya gırışır Boylece yoğun bahda t»bekler ıçın harcanması gereken zamanın bır J bol-|U yıtrılır Oğrenmeyı reddeden kız oğrencılere, ın- j sara ya tırı kurtarrnaya yonelık çabalara katılmanın kut- ( sal Juğu.asıl gorevlerının doktor olarak hastanın lyıleş- • tırılr»S| vezarar verılmemesı olduğu anlatılır, sonuç alı- | na^z. Bırlcaç saat sonra bu kız oğrencı, kara çarşaflara ' b u r m u ş jeKilde oğretım uyesının odasına gelır ve ya- nınc hıılunan ve> PŞI nlritj<junu soylftdıgı artamın rig h , dıt tyutu olan sozlen ıle bır tartışma yaşanır I B/e benzerı olaylar ttp fakultelennde amelıyathane , 1~n?^ıde, faboratuvarîardTa, ûrolojı uygulamalı derslerde t &erek artan sıklıkta /aşanmaktadır Bayan doktorun, k t h t ( k l t l ) ya da«rkek doktorun, ba- y a n a s t a ıle ılgılenmeyı reddetmesı de ender olmayarak duyan olaylardır Tum dunyada tıp elemanları temızhk serrD |u o | a n beyaz gomlek gıyerler Amelıyathanelere, ozelastaların odalarına gınlırken her zamankınden fark- lı on-mier alınır Bunlar, temelı her sağlık okulunun ılk sı- nıflaida anlatılan bıhmsel kurallara uygun olmalıdırvebu OKulra gırmış olan kışı de mesleğın gereklerını yerıne ge- tırmt zortndadır Istemıyorsa, kendısıne uymuyorsa, o okulj okumak zorunda değıldır Bılımsel temellere daya- nan jrallar keyfıyete gore değıştınlemez Epy bır suredır hastanemız bahçesınde ebelık okulu oğre-ı|e n tjrban ıle uygulamalı derslerealınmadıklan ge- '•ekç-jı ıle bır eylemı surdurmektedırier Bu eylem hasta- neyeaşınan kara çarşaflı, sakallı, cuppelı ınsanlar tara- fınd£ destsklenmektedır Fonda, bacılarının namusun- danoaşortu ışkencesınden soz eden ve yıne tukuruk edet/atı yapılan çelenkler goze çarpmaktadır Ba ozel 'elevızyon kanallanndaolay ınanç ozgurluğu- nun ^3ıtlanrnası olarak uzun uzun venlmekte, dını sıyase- te aleeden polıtık goruş desteklenmekte, halk yanıltılma- ya çcşılmartadır (nsan haklan soz konusu edılırken elle- nnı y amadan kuçuk bır bebeğe bıle bıle zarar vermeyı gozejian tıp elemanının, hasta haklarına çarpık yaklaşı- mı, gzardı edılmektedır Hasta haklan, hıçe sayılmakta- dır. Dotorun, hemşırenın, ebenın, temızlık kadar genel go- runuru d e hasta ıçın onemlıdır Yalnızca gozlen açıktaolan sıyah-arşaflı bır sağlık elemanı, kuçuk bır çocuk hasta ıle ne deıh sağlıkh ıletışım kurabılır'' Oğîncılerın ınançlarına hıçbır zaman karışılmamıştır ve karışiTnamaktadır. Herkesın ınancı vardır Ancak gerçek ınanç/urektedır, çarşaf, turban, sakal ıle şova gerek yok- tur D»ı, polıtık goruşlenn aracı yapılmamalıdır Oğrencıle- rımız hmlıklennı, ortuler ardına saklanarak değıl, yaşadık- larını -endı gozlerı ıle değerlendırerek, kendılerıne sunu- lan g'ruşlerı sorgulayarak, pozıtıf bılımlerı kavramaya çalışaak daha barışçı çozumlerde bırleşerek oluştur- nalıdr ( iuzel ınsan. sevgı emekçısı, vetenner hekım CANAN D. ÜÇOK Geçen hafta bugun aramızdan a>nldı Acısı dayanılmaz Tum canlılann ve dostlann başı sağolsun Gerçek bır sevenlennı yıtırdıler Eşi:A.BÜLENTÜÇOK Amerıka va Lldşan Gultnnzlu Bır Turk Ha\a \ollan 6ı \ıllık dtnevımı Medya nerde' Eskı Dışışlerı Bakanı bu ışın başından berı bır ger- çeğın altını çızıyor Demokratıkleşmeyı hıç zaman yıtırmeden yapa- lım toprak ayağımızın al- tından kayıyor Özelleştır- meden çok daha onemlıdır demokratıkleşme 1 Benım kışısel ağırlığım dış dunya- da yetmez Hem dış dunya ıstedığı ıçın değıl bız ıste- dığımız ıçın demokrasıyı kuralım 1 Çağdaşlaşma sorunu bu' Mumtaz Soysal medya- nın karşısında korler çarşı- sında ayna satan kışıye dondu Yok Çiller mış yok Vol- kan'mış yok şuymuş yok buymuş yok elının koruy- muş • Onuri Dort harflı bır sozcuk' Onursuzlar vadısınde onurdan soz açan kışıye nasıl bır ışlem reva goru- lur? Onursuzlar ıle omurga- sızların ortaklığında omu- rılığınden yoksun olanların ağır basmasıyla oluşan du- it kısılmııış beyınlerını Oldu da bıttı maşailah—dtye mekolanağı var mı' Yokcanım Guzelım ınsanlann en kırlı havada bıle temız so- luk alıp verebıldıklerı bır ulkede yaşıyoruz sen âle- mı kor herkesı sersem sanma1 uhşııı ı\ ıhu pncrımın jkMinudın TURK HAVA YOLLARI İLAN T.C. ALİAĞAASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİ'NDEN DUYURULUR EsasNo 1994 20 KararNo 1994 609 Davacı Mıllı Eğıtım Ba- kanlığı vekıh tarafından davalılar Rafet Ustun ve Ramazan Çakıa aleyhlen- ne açılan Alıağa'da kaın 5045 parsel no'lu taşınmaz ıle ılgıb açılan cebn tescıl davasının >apılan açık du- ruşması sonunda venlen karar gereğınce Mahkememızde açılan cebn tescıl davasında. da- valı Ramazan Çakıa nın Haddecıler Çarşısı. Can Kardeşler Haddehanesı, Balıkesır adresıne vapılan da\ a dılekçesı tebbğınde, tebhgat bıla ıkmal geldığın- den \e tebhğ >apılamadı- ğından ılanen tebbgat yapıl- masına karar venlmış olup, 2942 sayılı yasanın 17 maddesı u>annca talebın kabulu ıle Alıağa, Yeldeğır- meru me\hı, 374 m2 mıkta- nndakı 5045 parselın Hazı- ne adına tapu>a tescılıne, tescıl karannın tapuya bıldınlmesıne karar venl- mıştır İlan olunur 14 09 1994 Basın 44953