Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 KASIM 1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Van-Erte işler
yolunda
riVAN(AA)-Van-Et
ıtegre Et Sanayii, bu yılın
ılk 6 ayında 28 milyar lira
kâr ettı. Fabrika Müdürü
Münir Karam. "Yöredeki
Mılli Savunma Bakanlığı
(MSB) ve Jandarma Genel
Komutanlığı'na bağlı askeri
birliklerin et ihtiyacı,
şirketimiz tarafmdan
karşılanıyor" dedi. 1988
yılında 3 milyar lira sermaye
ılekurulan, 1991 yılına
kadar zarar eden Van Et'te bu
yıl öncelikle sermaye 12
milyar 500 milyon liraya
çıkanldı. Yüzde 40.48
oranındaki hissesi de Van tl
Özel Idaresi'nedevredilen
Yan Et, sonuçta bu yılın ilk
altı ayında 28 milyar lira kâr
etti.
Murgul Bakır'da
üretim aptü
• MURGUL (AA)-
Karadeniz Bakır
Işletmeleri'ne (KJBİ) bağlı
Murgul Bakır tşletmesi'nde,
üretimde geçen yıla oranla
artış sağlandığı bildirildi.
Izabe ve asıt ünitelerinin
1989 yılında devreden
çıkanlmasıyla üretimde
ağırlığı. bakır cevheri. bakır
konsantresı ve pınt
konsantresine veren
işletmede, venmliliğin de
arttığı vurgulandı.
işletmede bu yılın
ocak-ekim döneminde 2
milyon 573 bin ton bakır
cevheri işlenerek 48 bin 642
ton pirit konsantresi üretimi
sağlandı. Geçen yılın
tamamında ise bu miktar 40
bin 331 ton olarak
gerçekleşmişti.
İskandinav pazarı
canlanıyor
• ANTALYA (AA) -
Turizmde lskandinav
pazannın en büyük
bölümünü oluşturan
lsveç'teki ekonomik
sıkıntının aşılmaya
başlanmasıyla, turizmciler
gözlerını yeniden bu ülkeye
dıktiler. Son üç yıldan ben
Isveç'te yaşanan ekonomik
sıkıntı nedeniyle. bu ülkeden
gelen tunst sayısında azalma
olmuştu. Yetkililer. Isveç'te
ekonomik krizin aşılmaya
i başlandığını ve dolayısıyla
! tatil yapan insanlann
sayısının da arttığını
bildirdiler.
Yetkililer, Isveçlilerin,
geçen yıldan bu yana. daha
ekonomik olduğu içın
tek bir kenti kapsayan
3-4 günlük kısa
tatillere yöneldiklerini
belirttiler.
Gümrük birliği
(artışması
• ANKARA (AA) - Hazine
\e Dış Ticaret Müsteşarlığı
(HDTM)MüMeşar
Yardımcısı Vekilı ve AT
—Genel Müdürü
19 aralıkta toplanacak
Avrupa Birliği (AB) Ortaklık
KoıTseyîloptârmsırîdaîte
alınacak gümrük birliği
belgesinin, Avrupa
Parlamentosu'nun onayını
gerektirip gerektirmediğine
üişkın tartışmalann devam
ettiğinı. ancak konseyin,
belgeyi Avrupa
Parlamentosu'na
gönderebileceğini bildirdi.
Eren. "'Bu onlann iç sorunu,
engellememiz mümkün
değil" dedı.
Zeytinyağında
Özelleştirmeyi sihirli değnek gibi görenlerin ortaya attığı rakam, gerçekleri yansıtmıyor
60 ıııihar dolar masah•Özelleştirme Yasası'nı sihirli değnek gibi görenlerin ortaya •Özelleştirmede en büyük umut, PTT'nin T'sinden gelecek
attığı 60 milyar dolar, kamunun tüm vamklannın tutannı tutara bağlanıyor. T'nin özelleştirilmesi konusunda somut bir
gösteriyor. KOİ, borsada işlem gören THY, TÜPRAŞ, PETKİM, rakam bulunmuyor. Bir başka büyük özelleştirmeyi de TEK
Petrol Ofisi ve Ereğli'deki hisselerinin tümünü satabilse, elde oluşturuyor. Borcu bulunan TEK'in, bu borçla birlikte
edeceği hasılat 5.5 milyar dolar. özeîleştirilmesinin çok zor olacağına dikkat çekiliyor.
ANKARA (ANKA) - Özel-
leştirme Yasası'nı sihirli değnek
gibi gören ve bu yasa sayesinde
60 milyar dolarlık özelleştirme
yapılacağını öne sürenler hayal
kınklığına uğrayacak. 60 milyar
dolara ulaşmak bir yana gerek
kamuoyu desteği olmaması, ge-
rekse hükümetin kararlı davra-
namaması yüzünden özelleştir-
mede ciddi biradım atılamayaca-
ğı görüşü ağırlık kazanmaya baş-
ladı.
60 milyar dolar
Özelleştirme Yasasf nın Mec-
lis'ten geçmesiyle birlikte ortaya
atılan v e başta medya olmak üze-
re herkesin sanldığı. "60 milyar
dolarlık özeUeştirme yapılacağT
görüşü, bir rakamın \anlış yo-
rumlanmasından kaynaklanıyor.
60 milyar dolar, kamunun elinde-
ki tüm varlıklar için bir süre ön-
ce yapılan bir çalışmayla ortaya
konulan değeri gösteriyor. Yani
60 milyar, dolar özelleştirmede
bir hedefi ifade etmiyor. Zaten
60 milyar dolarlık bir özelleştir-
me de, iddialı olunmanın ötesin-
de ulaşılamaz bir rakam olarak
görülüyor. Hiç kimse 60 milyar
dolara hangi kuruluşlar satılarak
Özelleştirme Yasası neleri kapsıyor?
Ekonomi Servisi - Özelleştirme
uygulamalannm düzenlenmesine ve bazı
kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik
yapılmasını öngören yasanın yüriirlüğe
girmesi ile birlikte Başbakan'ın başkanhğında
'ÖzeBeştirme Yüksek Kunıhı' oluşturulacak
ve kararlan oybirliği ile alacak. Özelleştirme
Yasası'nın bazı temel hükümleri ise şöyle:
Değer tespiti: Özelleştirme kapsamındaki
kuruluşlann değer tespiti bu kuruluşlann
nitelikleri ile bunlara uygulanacak
özelleştirme yöntemleri dikkate ahnarak
yapılacak.
KİT mallannın haczi: Bundan sonra
özelleştirme kapsamındaki KlT'lerin taşınır,
taşmmaz her türlü mal, hak ve alacaklan, bu
kuruluşlar özelleştirme kapsamında kaldıklan
süre ıçinde haczedilmeyecek.
lş kaybı tazminatı: Özelleştirme uygulamalan
nedeniyle işini kaybedenlere mevcut yasalarda
ve toplusözleşmelerde öngörülen tazminatlara
ekolarak 'iş kayİM tazminatı' verilecek.
Özürlülerde ise bu miktar yüzde 50 fazlasıyla
ödenecek.
20 bin kadro kuruMu: Özelleştirme kapsamına
altnan kuruluşlarda çalışan personelden, diğer
kamu kuruluşlanna atanacaklar için
kullanılmak üzere 20 bin kadro oluşruruldu.
tmtiyazh hisseter: Özelleştirme Kurulu,
stratejik sayılacak konu ve kunıluşlan tespit
edecek ve devletin sahip olacağı imtiyazlı
haklan belirleyecek. THY, Ziraat Bankası,
Halk Bankası, TMO Alkoloid müesssesesi ve
TPAO'nun sermayelerinin yüzde 49"undan
fazlasının özelleştirilmesi halinde bu
kuruluşlarda imtiyazlı hisseler oluşturulması
zorunlu olacak
49 yıl süre üe devir Baraj, gölet. otoyol, yataklı
tedavi kurumlan. limanlar ile benzeri mal ve
hizmet üretim birimleri kamu hizmeti gören
tekel niteliğindeki KtT'lerin işletme haklannın
verilmesi 49 yıiı geçnıeyecek.
ulaşılacağını, bir başka ifade>le
hangi kuruluşlann değerinin ne
olacağını söyleyemiyor.
Halen özelleştirme kapsamın-
da bulunan 48 kuruluştan 8'inin
hisse senetleri İMKB'de işlem
görüyor. İMKB'de oluşan son fi-
yatlar esas ahnarak >apılan bir
hesaplama, 8 şirketin kamudakı
tüm hisselerinin borsa fıyatı üze-
rinden satılması durumundaelde
edilecek hasılatın yaklaşık 5.5
milyar dolar olacağını gösteriyor.
KOl'nın THY. TÜPRAŞ,
PETKİM ve Petrol Ofisi'ndekı
payı yüzde 90"ın üzerinde. KOİ;
Ereğli'de yüzde 26, Tofaş Oto-
mobil fabrikalannda yüzde 4.33,
Tofaş Oto Ticaret'te yüzde
17.23, Pmar Et'te ise yüzde 5.76
paya sahip bulunuyor. Borsada
oluşan son fiyat üzennden satıl-
dıgı takdırde KOİ'nin bu şırket-
lerden hissesi oranındaeldeede-
ceSı hasılat şöyle: "PETKİM
6477 trilyon, THY 54 trilyon, Pet-
rol Ofisi 440 trihon, TLPRAŞ
26.2 trilyon, Ereğli 5.8 trilyon, To-
faş Otomobil Fabrikaları 1.5 tril-
yon, Tofaş Ticaret 279 milyar, Pv-
nar Et 44 milyar lira."
Özelleştirme kapsamında bu-
lunan borsa dışındaki 40 şirketin
değerinin, 8 şirketin değerinden
çok daha az olduğu belirtiliyor.
Buna göre, KOİ'nin elindeki tüm
hisse senetlerinı satması duru-
munda elde edilecek toplam ha-
sılatın 10 milyar dolan bile bul-
mayacağı vurgulanıyor.
Özelleştirmede en büyük
umut. PTT'nin T'sinden gelecek
tutara bağlanıyor. T'nin ne kada-
nnın kaça salılacağı konusunda
somut bir rakam bulunmuyor.
Bir başka büyük özelleştirmeyi
de TEK oluşturuyor. Ancak
TEK'in çok önemlı tutarda bor-
cu bulunduğuna ve bu borçla bir-
likte özeîleştirilmesinin çok zor
olacağına dikkat çekiliyor. Bor-
cuyla birlikte TEK'ın alıcı bul-
masının bile zor olabileceğı be-
lirtiliyor.
DÜNYA EKONOMtSİNE BAKIŞ / ERGÎN YILDIZOĞLULOM)ft4
Dünya Borsalannda Sarsıntı
S
alı günü New York
Borsası hisse sene-
di piyasaları sert bir
düşüşle sarsıldı,
sarsıntı çarşamba
günü genleşerek Avrupa ve
Hong Kong borsalarına sıçra-
dı. Nomura (Londra) menkul
kıymetler analisti Nick Night
müşterilerine "hâlâ satabiliyor-
sanız satınız" derken, Panmu-
re Gordon'dan Robin Aspinel
"Financial Times indeksinin yıl-
başına kadar 2 750 'ye düşece-
ğine ve de 2200 'e doğru yolu-
na devam edeceğine inandı-
ğını açıkladığmda, yaklaşık %
29'luk bir düzeltmeden bahse-
dıyordu (FT 26/11/94). Yoksa
The Economist (26/11/89) ma-
kalesinin ifade ettiğigibi "dün-
ya borsalan yeni bir çöküşe
doğru mu gidiyorlardı."
Bu soruya cevap aramadan
önce göz önüne alınması gere-
? SS 39! 00 **l
1* 5S* *î
York Borsa sında başlavan sarsıntı. Avrpa ve Japonya'ya da sıçradı
ken iki konu var. Birincisı, ABD hisse senedi piyasa-
larındaki bu düşme eğilimınin nedenleri. Ikıncisi, Av-
rupa borsalarının adeta otomatik olarak Wall Street'ı
takip ederek hızla gerilemesi.
dört aylık döneminden itibaren giderek yavaşlıyordu.
Geçen iki haftada bir serı gelışme ABD'de yatınm-
cmın havasını değıştırdi. ABD seçimlerinden sonra
Kongre'nin Cumhuriyetçilenn eline geçmesi bütçe
açığının azalmasına yönelik beklentılerı zayıflattı.
Cumhuhyetçiler3efmayoyGuygulanalanan ver îıların art—
dılar. Daha önemlisi, Walt Dis-
ney, Merck, AMP gibi büyuk şir-
ketlerin ellerınde bugüne kadar
bırikıne fonları yatırımda değıl
de kendi hısselerıni satınalmak-
ta kullanmaya başmaları, piya-
saların zor zamanların gelmek-
te olduğuna olan inancını arttır-
dı. Oncekı hafta kısa vadelı fa-
izlerin tekrar artması ile yatınm-
cılar kâr realize etmek ıçinde için
ellerindekı hısselen satmaya
başladılar. Cuma günkü düşuk
hacimli ışlemler üzerinden ya-
şanan bir toparlanmaya rağmen
Dow Jons ındeksı haftayı % 3.4
değer kaybederek kapattı.
Avrupa'ya ne oluyor?
Ekonomik toparlanmanın he-
nüz başında ve tüm korkulara
rağmen enflasyon tehhkesı çok
daha düşük olan Avrupa'da ne
oluyor? Neden borsalar hemen
ertesi gün VVall Street'ı izlediler?
Bunun birnedeni sermaye piyasalarındaki globalleş-
me ile Avrupa borsalarının ABD'ye sıkı sıkıya bağlan-
mış olması. Avrupa yatınm fonlarının % 30'unun ABD
ve Uzakdoğulu yatırımcıların elinde olduğu söylenı-
yor. Buna Avrupa borsalarının VVall Street'e gore çok
nfak \IP ri^h
a
ft? olgun olması da eklenınce
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPENEK
Satış Başlıyor, Ancak...
Tüm beklentilerın bir direğe bağlanmasının ilgınç so-
nuçları, öyle anlaşılıyor ki önümüzdeki aylarda ve yıllarda
yaşanacaktır.
Yaşanan ekonomik güçlüklerin "tek çözümü"nün özel-
leştirme olduğu, kamuoyunda egemen kılındı. Sonuçta,
kendi deyimlerıyle "Son sosyalist devlet yıkıldı... Türkiye
kurtanldı". Geçen günlerde Özelleştirme Yasası çıktı. Bun-
dan sonra satış süreci yaşanacaktır.
iyi de, gerçek durum nedır? İç ve dış koşullar özelleştir-
me için ne derece uygundur?
Özelleştirme, siyasal istikrarortamındayapılır. Öbürye-
tersizlikler bir yana, son bir hafta boyunca yaşanan "se-
çım tartışmalan" bile siyasal belirsizliğin kanıtıdır. Aslında
siyasal belirsızlik, özelleştirmeyi kamu mallannın yağma-
sı olarak algılayan, daha doğrusu sislı havayı seven kurt-
lann iç ve dış sermaye kesimlennin işıne yarayabilir. Bu ne-
denle de genel kamuoyunun KİT satışlarını çok daha ya-
kından izlemesı, bu konuda daha duyarlı olması gereki-
yor. Çünkü özelleştirmenin "en çözümsüz" yönü, satıla-
cak KİT'in "gerçek satış değerinin" saptanmasıdır.
Özelleştirmenin öbüryerlı ön koşulu, genel fiyat istikra-
rıdır. Gerek ekonomi kurammda gerekse başka ülkelerin
uygulamalannda, enflasyon oranının yüksek olduğu du-
rumlarda, özelleştirme yapılmasının yanlışhğı vurgulanır.
Bunun nedenı de açıktır. Köfte fiyatlarının bile her gün art-
tığı bir ortamda KİT fıyatı belirlenemiyor. Enflasyonun ön-
lenemeyen yükselışı ise sürüyor.
Dış koşullar da Türkiye özelleştırmesi içın pek parlak gö-
rünmüyor. Yabancı özel sermayenın genel duyarlılığı bir ya-
na, son yılların ıkı öznel gelışmesi de ek olumsuzluklar ıçe-
riyor. Yabancı özel sermaye, Sovyetler Birliğı'nın dağılma-
sından sonra Doğu Avrupa'da önceden beklemedıği ya-
tınm ve kazanç olanakları elde etmiştır. Üstelik bu ülkeler,
ışgücünün nıteliğı yönleriyle üstünlükler taşıyor. Ek olarak
da Avrupa Birliği'ne tam üyelik kuyruğunda Türkiye'nin
"önüne geçmış" bulunuyor. Üretim süreçlerının tüketıci
odakh bir özellik kazandığı günümüzde, en başta "üret-
ken sermayenin" bu ülkelere yönelmesı doğaldır.
Ek olarak, dünya ekonomisı uzerıne yapılan çözümle-
meler, gelecek bırkaç yılın gelışmış ekonomılerde büyü-
me ve gönenç yılları olacağını gösteriyor. Özellikle ılerı tek-
noloji üretimi alanında yeni ve çok kârlı üretim olanakları
açılıyor. Bu ortam, sermayenın gelişmiş ekonomılerde "kal-
ması" sonucunu verir. Çok daha önemlı olarak da "finan-
sal serbestleşmenın" katkısıyla Türkiye gıbı ülkelerden
"sermaye çeker". Uluslararası ekonomik toplantılarda
"sermaye yetersizliğinin" özenle vurgulandığı bir ortam-
da Türkiye özelleştırmesinın, yabancı özel sermayeyı çek-
mesi içın "daha fazlasmı verecek" bir konumda bulunma-
sı gerekır. Bu da KİT'in "sudan ucuza" elden çıkarılmasıy-
la olabılir.
Özelleştirmenin kamu açıklarının ortadan kalkmasını
sağlayacağı ve bununla enflasyonun önleneceğı beklen-
tısı de gerçekçi görunmüyor. KİT açıklan, toplam kamu
açıklarının çoğu yıllarda yüzde 30'u dolayında kalıyor. Ör-
neğin KİT'in en kotu yıllarından bıri olan 1994'te toplam
kamu açıklarının, ulusal gelirın yüzde 7.5'ı dolayında ola-
cağı anlaşılıyor. Bu açığın ıçinde konsolıde bütçe yüzde
3.5: KİT yüzde 2 ve SSK başta sosyal güvenhk kuruluşla-
rı ve fonlar da yüzde 2 ile yer ahyor. Bu durumda KİT açık-
lan "tümüyle yok edılse" bile kamu açığına yalnızca bu
oranda olumlu katkı yapar. Kısaca, özelleştirmenin "tek ba-
şına "kamu açığı sorununa çözüm olamayacağı bılınmeli-
dır. Bu durumda. kamu açıklarından kaynaklandığı ölçü-
de enflasyonun aşağı çekümesınde özelleştirmenin işe
yaramayacağı açıktır.
Özelleştirme sonrasında sabit sermaye yatırımlannın ar-
tışı ve buradan ış bulma ve üretim olanaklannın nasıl bir
gelişme göstereceği ise gelecek aylarda ve yıllarda açık-
lık kazanacaktır. Yedıncı Beş Yıllık Plan (1996-2000) ile bir
"atılım "yapılabılır mi? Izleyeceğız. Koşullar bunun gerçek-
leşme olasılığını çok azaltıyor. Koıkarız, yıllar sonra " Biz
bu işi neden yaptık" sorusunun yanıtı boşlukta kalacaktır.
•
Cumhurıyet'in "Arada Bir" köşesinde, 24 Kasım günü,
12 Eylül "repmınin" Millı Eğitim Bakanı, laıklik karşıtı ge-
• Arka\ı6. Suyfudtı
ABD Federal Reserve (Merkez Bankası) yılın ılk ay- masından ve savunma harcamalarının kesilmesınden
"ianrrctan t»aşlayarak-kisa dönemli faizleri yükscltme—yana değıldilor. Glinton'ın. GATT anlaşmasınıpjmza^
ABD'dekı güçlü bir fiyat hareketının hemen Avrupa'.
da etkiledıği görüluyor.
• ANKARA (AA)-
Türkıye'de 1994-1995
sezonunda son 10 yılın en
yüksek düzeyinde
gerçekleştiren zeytinyağı
rekoltesinin en iyi şekilde
değerlendirilip.
>"üksek döviz girdisi
sağlanması amacıyla bazı
tedbirler alındı.
Hazine ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı (HDTM)
yetkililerinden edinilen
bılgiye göre yeni
düzenlemeler kapsamında,
\anllı, dökme, rafine veya
ham zeytinyağı yerine, ilke
olarak sadece "'fjrüt 18
kilograma kadar
ambalajlarda" zeytinyağı
ihracatına izin verildı.
karşılığında mal
ve hizmet
• ANK.\RA (AA) -
Rusya, bu yıl 374 milyon
dolar olarak belirlenen
doğalgaz bedelinin 265
milyon dolannı,
Türkiye'den mal ve hizmet
alımında kullanacak.
SSCB'nin dağılmasından
sonra kurulan ülkelere
doğalgaz geçış ücreti
. ödenmesi nedeniyle.
; gelecek yıl doğalgaz
; kapsamında ihracat
•azalabilecek.
ye başladığında, türevlerle lyice şişmiş tahvil piyasa-
lan hızla erimemeye başlamışlardı. Avrupa'da da,
ABD'ye benzer bir şekiTde, ekonomik topartanmanm
beklenenden daha hızlı ilerlemesı ve şu sıralarda kro-
nikleşme tehlıkesi gösteren bir bütçe açığı/borç krı-
zinin yaşanmakta olması tahvil piyasalarının burada
da benzer bir eğilim içine gırmesine yol açtı. Ancak,
tahvil piyasalarındaki bu global çöküşü hisse sene-
di piyasaları, hemen aynı hızla izlemedi. Ne ki, tahvil
ve hisse senedi piyasaları arasındaki getiri (faiz geli-
ri/fiyat) oranları farkı ABD'de, şubattan bu yana
2.3'den 2.8'e, yani 987 çöküşünden onceki düzeye
ulaşmıştı. Bu iki piyasanın arasındaki makasın daha
uzun zaman açılmaya devam etmesı beklenemedı.
Hisse senedi piyasalan da eninde sonunda tahvil pi-
yasalarının eğıliminı takıp ederek benzer bir "duzelt-
me" yaşayacaktı. Düzeltme geçen hafta başladı.
Hisse senedi piyasalarının tahvil piyasalannı izle-
mesındekı bu gecikmede en önemli rolü güçlü eko-
nomik toparlanma oynadı. Yatınmcılar yakın zama-
na kadar bu toparianmanın şirket geliıierini ve temet-
tüleri olumlu bir şekilde etkileyeceğini düşünerek
ABD ortak yatınm fonlannda kalmaya devam ettıler.
Ancak bu fonlara yönelen yatınm mıktan da 1993 II.
lanmasına karşılık kuaımlar vergisıne ılişkin verdiği ta-
vizden de görüldüğü gibi Cumhuriyetçilerle uzlaşmak
FT-100
Dow Jons
Japon Nikkei
Fransa Cac 40
Alman Dax
Italya
Honkong
BORSALAR
21 -25/11 Yıtbaşına göre
-3.4
-2.8
-3.3
1
-2.3
-4.5
-8.2
-11.3
-1.2
7.2
-14.4
-9.5
-1.7
-27.2
zorundaydı. ikincisi ABD ekonomik toparlanmanın
zırve noktasına ulaştığı, ya da faiz artışlan ile yakın-
da ulaşacağı düşünülüyordu. İşsizliğin gözle görü-
lebılır bir şekilde azalmamış olması bunda buyük rol
oynuyordu. Tüketici bankalardan kredi almaya da
yanaşmıyordu. Ekonomik toparlanma yavaşladıkça
bu eğilimin güçlenmesi beklenmeliydi.
Diğer taraftan bazı büyük şirketler de gelirlennın ya-
vaşlamakta olduğuna dair işaretler vermeye başla-
Buna geçen hafta Ingiltere'de hükümetin AB föri
7
larına ilişkın bir yasadan dolayı yıkılma noktasına
doğfutterleflieyebaşlamas», italya'daiyicezayıflamıs
olan Berlusconi hükümetinin bir genel grevı engel-
lemek için sendikalara cıddı tavızler vermeye başla-
ması gibi yerel etkenlerı de ekleyerek geçen hafta Av-
rupa hisse senedi piyasalarının ABD'yı bu kadar bü-
yük bir hızla izlemesinı açıklayabiliriz.
Sonra ne olur? En azından üç değişkenm orta dö-
nem eğilimleri belli. ABD ve Avrupa'yı etkileyen büt-
çe açığı/borç krizi devam edecek. Sermaye hareket-
leri, ABD lehıne düzelmeyecek.
ABD'de ekonomik toparlanma yerini giderek bir
yavaşlamaya bırakacak. Bunlar orta vadede hisse
senetlerinın eskı düzeyine dönmesinin pek olası ol-
madığını soylüyor.
Yatırımcılar arasında oluşan genel kanı, First Chı-
cago Bank'ın Londra stratejiti Kirit Shah'ın da ifade
ettiğı gıbı, "hakim psikolojisinın giderek hisse senet-
lerinden tahvil piyasalarına doğru biryönelme oldu-
ğu" (VVall Street Journal 24/11/94) doğrultusunda.
Artık tahminler gerilemenin yavaş bir kanama mı,
yoksa sarsıntılı travmalar şeklinde mi olacağı üzeri-
ne yapılıyor.
Emlak Bankası'ndan
geliyor.
EMLAK BANKÂSi
a (322J - 3S9 9E K (41»)
Cep telefonum ergonomik!
Üstelik piyasanın en kârlı
taksit tablosu da onda!.. ]
P T T H A T T I , S I M K A R T I v e K D V D A H İ L
a^er^ 215 30 30
231 5906Bert Murendsl* 417 22 55 Çagcaş 'teöşm xi6 6<
EidflnttjH 45 78 Ona Aıadöu 436 50 60 Softstar 417 51 fii T
Vem S«WTI
T
e»etor 42S 57 66 YenışfiNr Teleton 416
|312t AflKafaNeeef 4T 22 X ftiesan 230 62 63 Bemaş H
a^ 437 39 S4 Fors DeMrco*-119 5* 34fcernTetekfm 419 C3 64 Crsa
Zîi E6 B0'ösm*ia52Ci Test El»lron* 229B7 58 VerıN « S 5 l E6
Aıan/3 513 99 9'' Anetsan 2T 56 X Ef« T^aref
241 49 26 Gûrlaç Teleton 247 69 CO One^er 241 45 55 Şenc^tu Otonotrv 323 18 96 îefeses T«ekam 248 80 80 * f * H (256) Net
Teekon (Hı^aöas) 614 70 00 ••Mn»rfc (2M| Bkam 2*3 75 76 •«!• PT4) Ner TÖÖ'C^- 2'2 M 32 Onw TeteiO" Oûjce) 5!4 37 97
l « ı (234) IWüses 255 96 06 f h f c ı l ı (2M) Çan*kaJe Teıekcn ZM 22 M
DMridl (258) Efel 264 75 50 M r v b a k v (412)
Gap net 223 97 77 Gtanö Star 228 20 96 Tırt 'eleton 221 88 <6 E * « * (3S4) Ustun EieWr* 225 2-t 36 E r m m (44»} Efzjrun l&ekr
218 84 24 rıtİHfch (222) Esnet TeUtom 230 18 2C Ûztûk Telelon 231 76 8? O u M t » (342) AyOn Tetelor 232 27 32 Dts*n
PEŞİN rtYATI
44.950.000 TL
ra*lHAT
8.500.000
VAOE
6AY
9AY
12AY
TAKSİT
7190.000
5.250 000
4 355.000
TOPLAM
51 640 000
55.750 000
60 760 000
Not • 16 A/ai* '9*4 ta"--^öe sona &>ece*> o-ar t: '
!wMı 94/2 3 "ö«j •eC"3ne ı/vgyo..' » K ^ i r t 3-û^ ve'; o
TC Tcareı Batta-> fl n<n 2S 05 1994
Bekledîğiniz
yılsonu fırsatı şimdi Netaş
Yetkili Satıcıları'nda!
Tatefcfi 232 4ö 33 Ok««an (4»4> Şe»* Teteton 21674 80 ttatay (33S) Harout Tetöan [Antak,3 212 55 66 rtarpul Teıeton tl
614 37 77 l ı l i ı i m |212) As E««fQn« 254 81 45 OtfâKOm 227 72 67 Fors Elekiro-* 275 3* 45 ae«n Teiefccm 212 22 66 Me-kez
Teiefaı 2?5 19 36 NeBö 638 23 73 Net Töaton 274 63 32 Netser 2^5 39 25 CZÎJ* E«k.îrk 585 23 U SĞzpa 245 18 7i Ş*nş» Te*kc»ıı
267 22 19 Tan Te*efwı 232 47 37 Te»etonsw 261 53 53 Tesan 245 35 06 Lça Tel*om 2 i ' 42 49 IrtantMİ I21«| Alkantö 386 09 09
Busa ilei>şjrr 341 r)t 54 Oa'-aton 417 49 9T Hus E'ektror* 366 04 97 Tetecrf^ 325 67 58 Unıw*sal 342 36 24 taadr (2S2) OMC
Teiefejm «4- 82 &4 Ege Netser 48906 22 EgeTaetton « 1 £i 74 Es»
T
ekftk*8S77 5C Wac L!d Şe *S9 22 62 Nefctn 463 97 4* "«îsar
4Ö9 55 2S Sanrat Tetefctn 463 25 4< Serd» Tetefen 44i r 07 K ^ M I M I — mş (3441 Habef T
mto 1M 89 51 KjrantM (33B| Erton
Teteton 2'3 15 BC K«rwf4 (352J SeiçjK Teielw 232 6' 7ı Unm T e « ^ 23ı 0 6 ' Î K M M K ( » 2 ] ^ar =azaflamâ 321 W 22 Netsan
Tefet.cn- 224 ^4 U K o n r
, (JJI) E-hm T « e ^ 236 01 17 Ne*on 351 32 55 »alatya (422)T
wapı 32S fiO 17 Itorain (3*4) Nenei
238 33 33 Tetenafke! 237 57 86 Telemehan « 23' *3 T
& H«4<« (252) frger* 3c3rurr 3i£ 95 8B Fe'co^ fFe!hı,et 612 15 3?
Neımat ı3odrum| 31E 64 53 Netmaf (Marmaosj 412 51 9 » » k « f » a | H 4 | Lıder Eie«lnk 277 54 zı %mmww ( M 2 ) Den Tet
432 30 03 T*kWda« (242) -Je' Servts rQo< L) 6S1 >6 26Tf»»«on (4«2) Sa<-tei 32t m 40
Van (432» Vesui Teltftom 214 27 99 T#ın* Te^e'on 2 \ 2 38 » Tııi|iHılı (3T21 Oem 25' €S 45 _Hetcts