Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 EKİM1994 ÇARŞAMBA 14 KULTUR 17" ) • :JİiJ J J U -1 VJ 1 J ' CUMHUR CANBAZOĞLU I Bülent Ortaçgirin yeni kaseti bir ay sonra çıkıyor 4 Bu Şarkılar Adam Olmaz' Yazlannı geçirdjği Bozburun'dan Istanbul'a dönen Bülent Ortaçgil, yeni kasetine son rötuşlannı vermefle meşgul. Bir ay içinde piyasaya çıkması planlanan kasetin adı 'Bu Şarkılar Adam Olmaz.' 1974'te Beoimle Oynar mısın? adh çabşmasıyla yola koyulan Ortaçgü'in yeni yapıtı yine toplumdakı çarpıklığı, boşvermişliği, başıbozukluğueleştiren parçaJardan oluşuyor. Yirmi yılda değişen bir şey yok, rota ayru, sözler yine vurucu, müzik yme rafıne. Bülent Ortaçgil yazın Bozburun'da, kışın lstanbul'da ve Avrupa'da müzik yaparak para kazanıyor. Yeni kasetıni de bu bırikımleriyle kendisi çıkartıyor. -Sont kaset Ojtuna Devam, 1991 yazında > a> unlandı. O günden bugüne neier vaptınız? tlk yıl kasetin yorgunluğu vardı, pek birşey yapamadım. Sonra 1993 Martı'ndan başlayarak bir yıl çalışum yeni kaset üzerinde. Dört kişilik grupla çaldık. Serdar Ateşer hem çaldı, hem kayıt etti. Cem Aksel davulda, Bulutsuzluk Özlemı'nden Akuı Erdil gitardaydı. Türkıye'de bulunduğu dönemlerde Erkan Oğur da yardım etti. Birde İmer Demirer trompet çaldı. Son yıllm hızü geçtı ashnda. Kültür Bakanlığı'na üç kişi altı ay gibi kısa bir sûrede müzikal hazırladık. Librettosunu Ümit Krvanç yazdı, mûziğini ben ve Ayşe Tütüncü yaptık. Adı: Ordaaa Şehir Var L zakta. Anladığım kadanyla Türkiye'de müakal yazımını desteklemek ıçın gerçekleştirilen bir projeydı. Müzikal şu anda bakanlığın elinde. Nasıl kullanacaklannı bilmiyorum. - Kaset ne zaman piyasaya çıkacak? Bu kez kaç parça koydunuz? On tane şarkı var. Adam Sen de, tntegralimi Al gıbi birkaç tane radıkal söylemı olan şarkıya yer venyorum. Adam Sen de mimarlar, doktorlar, hakimler gibi birtakım meslek gruplannın artık saçmaladıklannı anlatıyor. Kasetin tüm çalışmaJan bitti; ancak dolum fiyatlanna zam yapılmasına karşın saüş fıyatına yapıl- madı. Zaten üç kuruş para kazanacağız, o da gidecek. Bu nedenle kasete zam geldıkten sonra piyasaya süreceğiz. Bir ay içindeçıkar herhalde. • Satış bir başan ölçüsüdür, ama mutlak değer değildir. Böyle bir tüketim toplu- munda yirmi yıl önce yaptığım İcaset satıyorsa, hala taze bir şeyler bulunuyorsa benim için başan budur. - Yurtdtşı kooserleri devam ediyor ma? 1991 'den bu yana yılda bir kez Avnıpa turu düzenliyoruz Erkan Oğur'la. Tur genelde Almanya ağırlıkh.. ama Belçika, Hollanda ve tsviçre'ye de uzuyor. Konserlerde bizi izleyen Türk sayısı yüzde 5 filan. Çünkü benim müzığımın Almanya'daki Türkler arasında hiçbir esprisi yok. Yurtdışı etkinlikleri kapsamında Almanya'da CD'lenmızdeyayımlandı. Türkiye'de ise konser olayı azalmış durumda. Cumhuriyet gazetesinin pazartesi günü yayımladığı sanat çizelgesine bakın. Konser sayısı üç, dördü geçmiyor. Çok acıklı durum. Türkiye'de müzik görüntü açısından önemseniyor, müzik olarak değeri az. - Şarkı sözü yazanlar içinde kalite açısından ilk sıralarda y er alıyorsunuz. Yeni parçaların mesajlannı, sözterini nasıl \orumluyorsunuz? Söylemekte rûç mahzur yok, ınsanlar layık olduğu şeyı bulurlar. Türkıye'de böyle müzik olmasın diyen yok. Dünyanın her yennde bu müzik en basıt şekilde yapılan güzel ınsanlann bulunduğu, şoviann, danslann yer aldığı bir türdür. Bu şarkılar müzik sanayimın tabancasıdır. Yabana parçalann sözlerinın de Bandıra Ban- dıra'dan farkı yoktur. Bizdeeksık olan. bütün müzik olayının bu tür olduğunun sanılması. Televızyon seyreden insan Türkiye'de başka müzik olmadığına ınanıyor. Eskiden Cem Karaca, Bartş Manço, Fikret Kızılok, Ajda Pekkan ve birkaç isım daha vardı, hepsı ayn bir kışılıktı. Şimdi baktığımda bir kişilik farkı göremiyorum. kanştınyorum şarkıyı kım söylüyordiye. Farklı müzik yok, söz yok. Tam aksine geçerü şablonu yakalamak için uğraşıyorinsanlar. - Pekiyi neden kaliteli müzik iklnci planadüştü? Suçlama olacak ama, bu ülkenin yetışmış ınsanlan sanat faalıyetlerine arkaçıkmadılar. Kendimi de suçluyorum. Alınması gereken kıtabı almadım, izlenmesi gereken filmi izle- medım. Müzikte de böyle oldu. Sonuçta, tek boyutlu müzik çıktı ortaya. Bu müziğin dinlerune yaşı ilkokul. - Kapasitesi olan gencler bile yapımcılar isti) or diye şaMon müziğe yönetivoriar, yeteneklerini daha sonraki kasetlere erteliyorlar... Biz o gayya kuyusunu yırmı yıl önceden biliyoruz. 'Hete bir yerimi sağlamlaştırayun, görûn bakın neler yapaeağım' derler. Bunu Türkıye'de başarmış Sezen Aksu gibi bir iki isim var yalnız. Bu arada Sezen Aksu'nun "Deü Kızın Türküsü" adlı kasetinin son yıllarda yay ımlanmış en iyi yerli kaset olduğunu söylemeliyım. Önceleri satmadı, espn bile yaptık hoşgeldin dünyamıza diye. Arada sırada iyı parçalar da çıkıyor. Örneğin Gökhan Kırdar diye bir genç var; imajı sekızıncı sınıf Michael Jackson ımajı ama, Fayton adlı parçası çok güzel. - Protest müzik şu anda ne kadar ilgi görüyor? Bülenç Ortaçgil'i dinteyenlerin say tsı arü j or mu? Türkiye'de protest müzik anlayışı başka yönleredoğru kaydığı için protestin şımdı ne anlama geldiğini bihniyorum. Ben yapıtlanma radikal söylemi olan parçalar diyorum. Benim dinleyici grubum düzene uyum gösterdikçe fanatık olmaktan çıkıyorlar, onlann yerinı gençler alıyor, taze grup gelıyor. Topu topu yirmi bın insan bunlar. Benim stıhm hep aynı, normal değişunler dışında hayatımı 180derecedeğiştırmedim. Dolayısıyla insanlar belkı bu müzikte tutarlılıkğı, az kirlenmişliğı görüyorlar. Satış bir başan ölçüsüdür ama mutlak değer değildir. Böyle tüketim toplumunda20 yıl öncekı kasetim satıyorsa, hala taze şeyler bulunuyorsa benim için başan budur. Anadolu popta68 çığlıkları Anadolu rock, Anadolu protest ve Anadolu pop diye tanımlanan müzik türlerinde yapıtlar vermiş isimlerle yapılan söyleşileri, hak- lannda yazılanlan ve şarkı sözlerini kapsayan 68 Çığlıkları adlı kitap Akın Ok ımzasıyla piyasaya çıku. Türk pop müziğirun oluşmasında kilometre taşlan olan sanatçılann yapıtlan ve felsefeleri üzerine araştır malar yapan Akın Ok, bu sektörde ki öngöyargılan ve yanlış bililenme- yi giderebilmek için kıtabı haar- ladığını belirtivor. "Ben müzikte bizi anyorum. Batı'- da müzik kültürü var, kjtaptan da, arastırmaları da hazır. Bizde ise bazı şeyterin adı konmuş ama altı boş, herkes önyargılarla birbirini dinlemi- yor... Batı müziği adına ülkemizde birçok kitap çıkıyor. Dünya mûziğini bu kadar iyi biİen insanlann bizim müziğunize eğUmemelerini garipsi- yorum..." Ok'un "müziğiınizde büyük atdım dönemT olarak nıteledığı 68 kuşağın- dan kitabma şu ısımleri aJmış: Cem Karaca, Mehmet Soyarslan, Sevhan Karabay, Ünoi Büyükgönenc. Taner Öngör, Cahit Berkay, Turhan Yük- seler. Uğur Dikmen, Oğuz Durukan, Sarper Ozsan, Erkin Koray. Özde- mir Erdoğan, Edip Akbayram, Fik- ret Kızılok, Fuat Güner, Bülent Or- taçgil, Do- ğan Canku, Esin Afşar, Banş Man- ço, ÖzerŞe- nay Hüroey- ra, Üç Hiirel. Konser- eği- ümı gören ve Akın Ok folklöre ilgisi olan Akın Ok'un kısa süre sonra Türk sine- masında Fibn Müzikfcrinin Dünü ve Bugünü" adlı bir kıtabı daha piya- saya çıkacak. - Müzikte 68 kuşağuıın özellikleri neydi? Bu müzikçilerin felsefeleri vardı. 68'liler bizi yakalamaya çahşıyor- lardı. Bugün de, starlann biçim ola- rak felsefeleri var ama içeriği boş. Anadolu popta altı çizilmesi gere- ken nokta Cem Karaca, Banş Man- ço gibi burjuva kökenli gençlerin kalkıp Anadolu'yu söylemesidir, aydın ve köylülerin müakteki bu- luşmasıdır. Özal sonrası Türkiye'de müzik de değişti; çünlcü hep mesaj- larla yatp kalkan bir ülke olduk. 68'de büyük ağırbğı olan enstrü- mantal müzik artık yok, çünkü söz ve görüntü önemli. Entrümantal müzik deyince de akla oryantal geli- yor. Kitapta yer alan isimler şu anda da çok kuvvetliler; yaptıklan yine kaliteli, çünkü müziklerinin temeli ve geleceği var. Gençlerden de iyi müzikçıler çıkıyor, ancak sanatçı diyebileceğirniz isimler az. - Film müzikkriyle ilgi kitapta ne- ler yer alıyor? Yerli film müziği piya- sası ne durumda? Film müziklenni 40'lardan baş- layarak inceliyorum. 70'lerin orta- lanna dek özgün film müziği çok az. Samanyolu adb çaüşmanın özel yeri-var. o kadar. 80'lerden sonra C.Berkay, E. Engin, A. öz- demiroğlu, Z.Livaneli, M.Kibar, O. Tunç gibi isimler bir yerlere getir- mişler film mûziğini. Yeni dönemde dikkat çeken nokta, film müziği ya- zanlann artık daha organize olup iyi paralara bu işi yapmalan. Yüzyılınen büyükpop bestecisi Gershwin'in anısına büyük orkestra eşliğinde doldurulan Trıe Glory of Gershwin adlıkasettePeter Gabriel, Sting, Kate Bush, Elton John, Cher, Jon Bon Jovi, Sinead O'Connor, Lisa Stansfield, Chris De Burgh, Carly Simon Meat Loaf gibi ünlüler yer alıyor. "Gershwin bana göre yüzyılın en büyük pop bestecisi, çünkü Beatles gibi basit yapılı parçalar besteleme- den zirveye çıktı. O yülann caz ve biuesunu çok iyi birleştirip pop klasikleri üretti. Bugün birçok grup Beaties'ı örnek alarak bu işe girdikle- rini söylüyor. Gershwiıı de olmasay- dı, Beatles olmazdı." Uzun yıllar müziğin içinde yaşa- yan birinin, Beatles'ın ünlü prodük- törü George Martin'in düşencelen bunlar. George Martin, Gershwin'in par- çalannı bir albümde toplamaya ta- Ûp olmuştu. Başardı da, ancak fikir Gershvvin'in çok yakın arkadaşı ar- monika sanatçısı 80'lik Larry Ad- ler'indi. Pop ve rock yıldızlan bir arada Adler, Gershv»in'le birçok plakta çalışmıştı. Uzun süre din arkadaşının yapıt lannın genç kuşaklara aktanlması- na yardıma olacak bu projeyi planlıyordu. Ama kafasında şarkıa olarak ünlü isimler yoktu. Daha 'getenek- seT şarkıalan seçip 30-40'b yıllarda büyük ilgi gören Gershwın'in parça- 39 yaşında ölen Gershvvin yüzyılın en iyi pop bestecisi kabul ediliyor. lannı yorumlatacaktı... Projeye Martin de katılınca işin seyri değişti. Gershvvin'in müziğinden etkile- nen birçok pop ve rock yıldızı Mar- tin'in davetinı kabul edip albüme katıldılar. The Glory of Gershvrin adı verilen Sinead O'Connor albümde kimler var kimler! Büyük orkestra eşliğinde kompozitörün bi- rer parçasını seslendirenlerin liste- sinde ilk olarak Peter Gabriel dikkat çekiyor. Gabriel. Porgy and Bess Operası'ndan alınan Summertime'ı yorumluyor. Kate Bush, Billie Holli- da> klasiği The Man I Love'ı, Carly Simon, Frank Sinatra'nın en iyi par- çalanndan I've Got A Grush On You'yu, Sting müzikseverlerin ku- laklanna aşina Nice VVork If You Can Get It'i, Elton John, Someone To VVatch O>er Me'yı, Cher, It Ain't Necessarily So'yu, John Bon Jovi de How Long Has This Been O u ses- lendiriyor. Rhapsody in Blue'yi vermedi Bu isımlerin dışında Elvis Costel- lo, Sinead O'Connor, Robert Pal- mer, Lisa Stansfield, Oleta Adams. Meat Loaf, Oıris De Burgh, Court- ney Pine ve VVillard VVhiteda albüm- de yer alıyorlar. Larry Adler o ünlü Gershwin klasiği Rhapsody in Blue'- yu kendine ayırmış... Yıldızlar, Gershvvin bestelerini Si- natra, FitzgeraM ayannda yorumla- yabilmek için ellerinden geleni yapı- yorlar; aralannda başanlı olanlar da var. Türkiye'de de yayımlanan The Glory of Gershvvin, hemen birkaç yıl önce rockçılann Cole Porter için yaptıklan Red Hot and Blues adlı al- bümle kıyaslandı ve Porter çalışması daha başanlı bulundu, çünkü yıldızlar yeni albüme oranla yo- rudmda 'rahat bırakumtşlardı.' Gershvvin kimdir? Pop müzikte tüm zamanlann en iyi bestecilerinden biri kabul ediliy or George Gershvvin (Brooklyn. 1898- 1937). Pop, caz ve bluesun yıldızlan için klasikler. büyük orkestra kompozis- yonlan. müzikaller ve film müzikleri yazdı. 1920-37 arası Fred Astraier (Lady Be Good-Funny Pace) ve Ginger Rogers (Girly Crazy) gibi isimler Gershvvin'in yapıtlanyia yıldızlaştı- lar. 'Yaşadıklanmı, duygulanmı getiriyorum' Naşide Göktürk, pop müziğin yeni seslerinden. İlginç bir girişi var müzik piyasasına. Ne ünlü bir şarkıcının vokalisti, ne de manken. Bestecilik ve söz yazarlığından geli- yor. 'Yüreğim Rehin' adını verdiği ilk kasetinde yedı bestesi, sekiz şarkı sözü var. Diğer parçalan Yüdız Til- be, Ahmet Kaya ve Cem Akgün'den almış. Ankara'daki bannda baş- ladığı şarkıcılık serüvenini İstan- bul'a aktanp profesyonelce sürdür- meye karar vermiş. Soyadını da yazmış kasetin kapağına, ancak Na- şide diye tanınıyor. İki klibi son gün- lerde ekranlarda. İlk bakışta aşın tı- cari kaygıdan uzak bir yapım izleni- mini veriyor kaset. Tekerlemeli söz- ler, sürekli tekrar edilen şablon ri- timler yok parçalarda. Bir iki parça hariç. uzun süre dinledikten sonra akılda kaiacak, duygu yoğun bir çabşma; 'Yüreğim Rehin'. - Pop müzik piyasasında mikrofon karşısına yeni geçen bir isim olarak neier yaşadınız son bir aylık dönem- de? Hiçbir şeyin bu kadar kısa sürede ivme kazanacağını tahmin etmiyor- dum. İnsanlar kasetlerini hazı- rlarlar, ıkj-üç klip yaparlar, sonra da listeler- de geb'şmeyi ta- kip ederler diye düşünüyordum. Aynı gün üç- dört röportaj yapılacağmı, iki- üç radyo gezile- ceği. TV kanal- lanna koşula- cağını hiç bibni- yordum. Tabıi kendine saygısı olan bir insamn hayatından bu kadar zaman çahnması, son derece rahatsız edici bir durum. Uzun suredır tam anlamıyla beste yapamıyorum. - Türk popuna ne katacağınıza inani) orsunuz? Yaşadıklanmı, duygulanmı geti- riyorum. Suni hiçbir şey yok. slogan ve argo sözler yok. Bana yakışma- • Naşide Göktürk, pop müziğin yeni seslerinden. ilginç bir girişi var müzik piyasasına. Ne ünlü bir şarkıcının vokalisti, ne de manken. Bestecilik vesöz yazarlığından geliyor. yanı yapmak yerine. ışlerin kötü gjt- mesını daha şerefle karşılanm. Ben bu kasetle pop müzikte şansımı vc insanlan denemıvorum. Yapabile- ceğim bu. İlunci kaset daha iyi olabi- lir, ancak tarzdeğışmeyecek. - Yorumculuğunu/dan önee besteci ve soz yazan yo- nünüz önplan- daydı. Geciş nasıl, şarkıcıİH ğa? Şiir yazarak başladım, arka- dan şarkı sözü geldi. Beste bana verilmiş, tınılan belb olan bir şeydi. Sözleri müziğe uydunmaya uğ- raşıyordum. Bir süre sonra ben de yapabi- lir miyim. diye düşünmeye başladım; de- nemelerim oldu. Yorum- culuğu düşünmediğim için eğitim görmedim. Olaylann böyle gelişe- ceğını bılseydim eğitim ahrdım şüp- hesiz. Şimdilik gitar bilgim, beste yapmaya yetıyor. - Şu anda popta ilgi gören besteleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Aynı şeyler yazılıp çiziliyor sonuç- ta, çünkü aynı şeyi düşünüyor her- kes. Çok güzel bir besteye, akılda kalsın, çocuklar da öğrensin, dillere dolansın diye sıradan laflar yaalı- yor. Ben buna beste katliamı diyo- rum. Şimdi şarkılann dile dolanması için slogan, kliplerin seyredilmesi için porno kullanılıyor. Bu patlama- dan, Türk klasiklerine bir tane bile parça kalmıyor. Gereksinim var diye, üzerinde uğraşılmadan parça- lar piyasaya sürülüyor. Kısa sürede tüketiliyor ve üç-dört ayda bütün emekler kayboluyor. - Neden Edirne ötesinde ses getire- cek beste yapamıyor yerli sanatçılar? Edirne dışında tek. Samanyolu adlı parça ses getirdi. Bu kalabalığa rağmen şimdi kimse başararruyor, çünkü geniş düşünülmüyor. Üstüne üstlük birçok şarkı, Edirne'den girip cilalanıp biraz makyaj çekilerek yeni beste diye insanlara sunuluyor. Al- lah'tan Yunanistan, İsrail ve Mısır var. Bu parçalara söz yazılıp piyasa- ya çıkıyor. Sonunda ortaya çıkan müziğin adı tamamen türsüzlük olu- yor. J numanaTürk pop müziğinde geçen haf- ta Ahmet Kaya, Şarkuarun Dağla- ra adb çalışmasıyla yine 1 numa- raydı. Edip Akbayram sürpriz bir çıkışla Türküler Yanmaz adb kase- tıni ikinci sıraya taşırken, Mustafa Sandal, Suç Bende'yle üçüncülük- te kaldı. Türk sanat müziğinde Muazzez Abacı, Kar Yanguıları'yla haftalar süren liderlığini korurken, Muaz- zez Ersoy, Sizi Seviyonun'la Abacı'yı izledi. Üçüncü sırada Tatiı Belayla Ebru Gündeş var. Edip Akbayram Türk halk müziğinde Songül Karlı, Oralıyam Ben'le bınna, Hi- lal Özdemir, İrem Kızı'yla Karlı-. nın hemen ardından ıkincı. Yabancı popta REJVI, iki haf- tadır Monster adb kasetlenyle en fazla satan grup unvanına sahip. İkinci sırada Rolling Stones, Voo- doo Lounge adlı çalışmasıyla yer alıyor. Üçüncü sırada Kylie Mino- gue'nun piyasaya yeni çıkan kaseti Deconstruction var. Klasik Batı müziğinde ise Car- reras, Domingo, Pavarotti üçlüsü- nün Mehta eşliğinde, doldurduk- lan The 3 Tenors in Concert 1994 rakipsiz lıder sa|(isa - Fazla kilolan nedeniyle insan içine çıkmaktan çekinen Mina, plaklar yoluyla hayranlanna ses- İenmeye devam ediyor. 21 ekimde tüm •Avrupa'da aynı anda yayı- mlanacak çift albümüne "Canari- no Mannaro" adını veren Mina bir plağı eskı parçalannın veni düzen- lemelenne, diğerini de yeni beste- lere ayırmış. - İslamiyetı seçtikten sonra mü- zik sayfalan yenne politıka sütun- lanna sıçrayan Yusuf İslam (eski adıvla Cat Stevens) yeni plağmı bıtırdi. EMİ tarafından uluslara- rası piyasaya sürülecek plağın adı "Son Peygamberin Hayab" Level 42 dağüıyor. -Level 42 dağılıyor. Grubun b- derbğini yürüten. sobst ve basçı Mark King şu anda sürdükleri tur- ne sonunda grubun dağılacağını açıkladı. Kıng, grubun dağıbna nedenini müzikal anlaşmazlık ola- rak nıteledi. - Frankie Goes to HoUywood'un eski liden Holly Johnson son plağı Legendary Children'da şarkı sözü yerine eşcinsel olduğunu iddia et- tiği ünlülenn isımlerini sıralıyor. Johnson'un olay yaratan listesin- de Miehelangeİo, Leonardo da V inci, Shakespeare, Boy George gıbı isimlerin yanıda Hz. tsa da var. - Naomi Campbell'dan sonra Julia Roberts da pop müziğe me- rak sardı. Kocası Lyle Lovett'ın albümünde I Love Everybody ve Fat Babies adlı parçalara eşlik edi- yor Roberts. Twelve Deadly Cyns - and then some -Cyndy Lauper The Time is Now - B.G. The Prince of Rap Anything Goes - C + C Music Factory Pandora's Toys- Aerosmith Pops Staples - Father Father Deeonstruction - Kybe Minogue Driginal Soundrack Album - Airheads Nilüfer The Essential Collection - Elvıs Presley Hints Allegaitons and Things- Collective Soul Evolver - Grid Above The Rim - The Sound- rack 12'den Vuracağun - Mahsun Kırmızıgül Sana Deliyim - Fatih Erkoç Ne Masal, Ne Rüya - Nilüfer Bir Çiçek Yıü Sonra - Murat Özyüksel