Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 OCAK1994 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Ingiltere'de 200yıldır Türkelçisi varDış Haberler Servisi - Türkiye, İngiltere'ye ilk büyükelçisini 200 yıl önce gönderdi. İlk tngjliz Büyükelçisi VVilliam Harborne. 1583'te îstanbul'a gelerek Sultan'a itimatnamesi sunmuştu. Bu tarihten yaklaşık 200 yıl sonra 1793"te Sultan 3. Seüm, Yusuf Agah Efendi'yi Londra'ya atadı. 1878'deimzalananBerün Anlaşması'na kadar iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli bir pürüz görülmedi. Ancak bu tarihten 1926'ya kadar geçen dönemde Türk-İngiliz ilişkileri zaman zaman çok gergin aşamalardan geçti. Çanakkale'dekı kanlı savaşta iki ülke de çok ağır kayıplar verdi. Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından patlak veren Musul sorunu, iki ülke arasında yeni bir gerginlik yaşanmasına yol açü. Musul sorununun 1926'da İngiltere'nin isteği doğrultusunda ÇÖzülmesinden sonra Türk-İngiliz ilişkilerinde uzun yıllar sürecek bir işbirliği dönemi başladı. Soğuk Savaş döneminde iki ülke NATO ittifakı içinde müttefık oldular. Aynca Bağdat Pakü ve CENTO örgütleri içinde de müttefık olarak yer aldılar. Türkiye ile İngiltere arasındaki ilişkiler. yalnızca siyasal alanda sınırlı kalmadı. İki ülke ekonomik veticari alanlarda da aralanndaki işbirliğini düzenli biçimde geliştirdiler. İngiltere, genişletilmiş bir Avrupa BirfiğTnden (eski AT) yana. Londra. aynca Avrupa Birliği (AB) içinde hükümranbk haklanrun kısıtlanmasına karşı çıkıyor ve Avrupa Birliği'nin gevşek bir konfederasyon şeklinde olmasıru istiyor. İngiltere I992'de AT dönem başkanlığıru yaparken Türkiye'nin toplulukla bağlannı sıklaştırmak için bir dizi girişimde bulunmuştu. Savunma politikalannda da Türkiye ile İngiltere arasında görüş birliği bulunuyor. İki ülkede NATO'nun Avrupa'nın güvenliğinde başrolü oynamasını ve ABD'nin örgütün önderliğini sürdürmesinden yana. Türkiye de İngiltere de Batı Avrupa Birliği'nin (BAB) NATO'ya rakip bir örgüt olmasıru istemiyorlar. Lozan'danbuyanadüzenli yakınlaşma PETER GOULDEN (İngillere 'nin Ankara Büyükelçisi) Geçen yıl Türkiye ve İngiltere karşılıkh diplomatik ilişkilerin 200. yıldönümünü kutladı. Ekim 1793 yılında III. Selim, Os- manlı döneminin yurtdışındaki ilk büyü- kelçisi olarak Yusuf Agah Efendi'yi Lond- ra'ya atadı. Bu olay. Osmanlılann dış dünyaya karşı bakışımn tarihsel olarak değiştiğini simge- liyordu; o zamana kadar Osmanlı hüküm- darlan yurtdışına bir büyükelçi gönderme ihtiyaanı duymuyorlar, ancak îstanbul'a tayin edilen yabancı büyükelçileri kabul ediyorlardı. Ömeğjn, İngiltere I582'de İs- tanbul'a bir büyükelçi atamıştı. Ancak 1793 yıhnda -özelikle 1836 yıbnda Dışişleri Bakanlığı'nın İstanbul'da kurulduktan sonra- Türkiye ve İngiltere arasında karşı- lıkb resmi diplomatik ilişkiler başlamış ol- du. 18. ve 19. yüzyıllarda, İngiltere'nin Os- manh İmparatorluğu'nun devamhlığı iste- mesi ve reformu teşvik etmesinin stratejik bir nedeni vardı. Amacımız, Hindistan ile olan bağlantımızı kesecek ülkeleri engelle- mekti. ingiltere ve Osmanlılann bu ortak çıkan, müttefık olarak Napoleon'a karşı ve yine Kınm'da, Rusya'ya karşı savaştı- ğında kendini göstermiştir. 1914 ile 1923 yıllan arasında, İngiltere ve Türkiye ortak tarihimizde nadir görülen bir düşmanlık dönemi geçirmişti. Her iki ülke bu olaydan çok zarar gördü. Ancak 1923 yıbnda Lozan Anlaşmasf nın imzala- masıyla iki ülke arasındaki ilişkiler düzenli bir şekilde gelişti. Ve bunun mimarlan Atatürk ve İnönü gjbi büyük devlet adamlan idi. İngiltere gjbi önde gelen demokratik bir ülke, Türkiye için tabii bir ortaktı. 1936 yıbnda Kral 8. Edvvard, Atatürk'ün konuğu olarak Tür- kiye'yi ziyaret etmişti. Bir yıl sonra da Cumhurbaşkanı İnönü. 1937"de Kral 6. George'un tahta çıkış merasimini izlemek için Londra'ya gider. Bunu takiben Churc- hill 1943 yılında Türkiye'yi ziyaret ediyor; Inönü'yü müttefıklere katılmaşı için ikna etmeye çabşır ve Türkiye'nin İngiltere ve Amerika ile bağlannın güçlenmesi için bü- yük gayret sarf eder. Müttefikler İngiltere ve Fransa, Türkiye ile 1939 yı- lında başlayan bir müttefık anlaşmasına imza atmıştı. Ancak İkinci Dünya Savaşı'- ndan sonra gerçek anlamda müttefık ol- muştuk: 1950'de Kore Savaşı. daha sonra 1952'de NATO, sonra 1958'de CENTO ve daha sonrası 1991 'de Çekiç Güç. Bu askeri bağlar siyasi, kişisel ve ekonomik ilişkileri- mizin daha sağlam bir şekilde gebşmesine yol açü. Siyasi ibşkilerimiz çok iyidir. Genelbkle İngiltere ve Türkiye birçok ana konuda ay- nı görüşe sahiptir: Savunma, terör ve eski Sovyetler Birliği'ndeki gelişmeler. İngiltere uzun bir süreden beri Avrupa 1793'te Londra'ya gönderilen ilk Türk Büyükelcisi Vusuf Agah efendinin İngiltere Kralı'na itimatnamesini sunuşunu gösteren resim. Birh'ği ve Batı Avrupa Birliği'nde Türkiye'- 1994 tarihinde Ankara'da yapılacak ziya- eksikbk, burada İngiliz okulu veya üniver- nin en iyi dostudur. 1992 yıbnda Avrupa ret sırasında da kendini gösterecektir. sitesi bulunmamasıdır. Bununla birükte, Birliği Başkanbğı'nı aldığımız dönemde, B u ziyaret csnasında 20 ocakta ilk defa Türkiye'de birçok okul ve üniversitelerde Türkiye'nin bu iki kuruluş ile ibşkilerine Türk, İngiliz ve Alman Dışişleri Bakanlan görülen eğitim ya tamamen ya da kısmen yepyeni bir canlıbk getirdik. arasında bir toplantı gerçekleşecektir. ingiliz öğretmenlerin yardımıyla İngilizce Kıbns meselesinde de her ne kadar geç- Umanm, bu toplantı bu üç dost arasında olarak yapılmaktadır. miştebazen karşı görüşlere sahip olmuş ol- yapılacak bir dizi toplantının başlangıa İngiliz üniversitelerinde • --• - olacaktır. Aynca bu yıl içinde Sayın Başbakan Çil- öğrencilerine yurtdışında yüksek lisans ve ler'in Londra'yı ziyaret edeceği ümit ediyo- doktora programlan sağlayan Türkiye'nin ruz. sak da ülkelerimiz bu yıl Kıbnsb Türk ve Rumlar arasında güven arttına tedbirlerin sağlanması için her fırsatı değerlendirmek istiyoruz. Bu, esnek bir federal yapıya bağlı uzun vadeb bir anlaşmanın en iyi yaklaşımı olacaktır. eğitim gören 1200 Türk öğrenci bulunmaktadır. Türk Kişisel ilişkilerimiz en büyük burs programı, İngiltere hükü- meti. Türk Eğitim Vakfı ve Bankalar Birli- ği gibi bağımsız kuruluşlarla ortaklaşa yü- rütülmektedir. Bunlar. Türkiye'ye bölgede eşsiz olma Bosna konusunda görüşlerimiz biraz Her iki ülke arasında sağlam temele da- farklı olabilir. Türkiye, Bosna'daki Müslü- yanan iyi ilişkilerin kaynağı kişisel dostluk- manlarla güçlü, kişisel bağlara sahiptir ve İardır; sadece bakanlar arasında değjl, nor- özelbğinı kazandıran demokratik, çağdaş tabii ki onlanp çektiklerinden hiddet duy- mal vatandaşlar ve işadamlan arasında ve laık bir toplumun uzun vadelı koruyu- maktadırlar. İngiltere'nin Bosna'da bulu- özel ilişkiler de son derece önemlidir. nan üç ayn gruptan herhangi biri ile özel Geçen yıl. yaklaşık 400.000 İngiliz Tür- bir bağı yoktur. Ancak 2300 Ingiliz askeri, kiye'yi ziyaret etmiştir. Bununla birlikte Fransızlarla birlikte 2.7 milyon Bosnalı va- 50.000'den fazla Türk vatandaşı İngiltere'- culandır. Ticaret marruz burada faaliyet göstermekte ve bu rakam gittikçe daha da artmaktadır. İngi- liz bakanlan ve müşavirlik fırmalan da özelleştirme ve GAP projelerine karşı ar- tan bir ilgi duymaktadır. Gidişat çok umut verici, ancak her iki ta- rafta yapılacak daha çok şey vardır. Gerçekkştirmek istediklerimiz Örneğin İngibz tarafı olarak şunlan ger- çekleştirmek istiyoruz: - İngiltere'nin Türkiye'deki piyasa payı- nı yükseltmek (şu anda sadece % 5). - Türkiye'nin gittikçe uzmanlaşan sa- vunma sanayii ile işbirliği yapmak. - İngiliz firmalannın İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki, örneğin Adana, Konya, Bursa, Kayseri, Antalya ve Karadeniz'- deki kentler gibi hızla gelişen piyasalarla temaslannı geliştirmek. - Aşkabad havaalanının yapımını ortak olarak alan Laıng ve Alarko fırmalar gibi Orta Asya cumhuriyetlerinde ortak giri- şimleri teşvik etmek. Türk larafında ise şunlan göreceğimizi ümit ediyorum: - Avrupa Birliği ile Türkiye'nin rekabet gücünü ve ihracatını arttıracak Gümrük Birliği'ne geçilmesi. - Ingiltere'de Türk yatınmlann artması, ki şimdiden diğer ülkelerden daha fazladır. - Türkiye'de yatınm yapmak isteyen ya- bancı devletler için önemli engel teşkil eden yüksek enflasyon ve bütçe açığının azalma- sı. - İhalelerin iptali veya gecikmelerin azal- ması, ki bu konuda zaman ayıran ve çaba gösteren yabancı şirketler için umut kıncı- dır. Yeni etkenler, Türkiye ile İngiltere ara- sındaki 450 yıllık dostluğa daha da canlıbk katıyor. Ve tabii ki lisan olarak İngilizce"- nin daha da yaygınlaşması ve büyük ölçü- de turist ve öğrencilerin her iki ülkeyi ziya- ret etmeleri en büyük etkenlerdendir. Daha da önemlisi her iki hükümeün ticaret. sa- vunma ve siyaset alanlannda ibşkilerimizin daha üst seviyelere ulaşması için kararbdır. İleriye bakış Ancak ikili ilişkilerin başan derecesinin tandaşa yiyecek ulaşürmak amaayla ön yi ziyaret etmiş bulunmaktadır. Ne mutlu somut göstergeşi ticari ilişkilerdir. cephede bulunmaktadır. Birçoğu Müslü- ki birçok vatandaşımız, artık ilk defa birbi- 1993 yılında İngiltere hükümeti Türk pi- man olan bu vatandaşlar, özellikle kış ayla- rinin ülkesini ziyaret etme fırsatını elde ede- nnda vaşamak için bu yardıma muhtaçtır- bilmekteir. lar. ' yasasına özel bir ilgi göstermeye karar ver- di. Bu nedenle ihracat ve yatınmı teşvik et- Türk-İngiliz turist ve işadamlanrun artık mek için 2 işadamı tayin edildi. Ticaret Ba- Bu arada, müttefık olarak Çekiç Gücü'- birbirinin ülkesinde daha rahat ettikleri bir kanımız Sayın Needham, Türkiye'yi 20 üst nün operasyonunu İncirbk'ten devam et- gerçektir. BÖylece iki faktörden biri Tür- düzey işadamı ile birbkte temmuz 1993'te tirmekteyiz. Bu son derece başanb faaliyet, kiye'de İngilizce'nin çok yaygınlaşması ve ziyaret etti. askeri işbirliğinin iyi bir örneği olmakla be- BBC yayınlannı izlenebibrıesidir. Buna Bu girişimin neticesi şimdiden kendini raber yine de İngiltere hükümeti, Türkiye'- karşıbk kültür abşverişi de teşvik edilmek- göstermeye başladı. 1993 yıbnda her iki ta- nin Irak'taki olaylardan duyduğu rahatsız- tedir. Bu tür etkenler ilk önce devlet düze- rafın. toplam ticari abşverişi 2 milyar dola- lığı ve bu olaylann Türkiye'ye neye mal ol- yinde başlamıştır. Örneğin Dame Ninette nn üzerine çıktı. İngiliz fırmalan, İzmit Su duğunun farkındadır. de Valois, Türk Devlet Balesi'nin kurucusu ve British Aerospace'in yeni çıkan 100 adet Müşterek ilişkilerimiz, hükümetlerimi- idi. Bugün ise bu tür faabyetler, kişisel te- bölgesel jeti Türk Hava Yollan'na kirala- zin bakânlar arasındaki iyi ilişkilerle yansı- maslarla daha doğal ve dolayısıyla çok mak gibi bazı büyük ihaleleri kazanmıştır. ~ - - . Türkiye'deki İngibz yatınmlan 1 milyar dolan aşmış durumdadır. Yaklaşık 200 fir- tılmaktadır. Sa\ın Hurd ve Sayın Çetin'in daha geniş ölçülerde yer almaktadır. arasındaki özel dostluk eminim ki 19 Ocak Türkiye ile ilişkilerimizde en belirgin İleriye bakıldığında. şunu görebiliriz: - Türkiye'nin Gümrük Birliği'ne girme- siyle Batı Avrupa ile daha hızb gebşen bir yakınbk. - Dünyayı saran ekonomik durgunluk- tan İngiltere'nin birçok ortaklanndan da- ha erken çıkması. - İngiltere'nin fon yöneticilerinin, Tür- kiye'nin patlayan borsasına daha büyük bir ilgi göstermesi. Demokrasi ve insan haklan Türkiye'de kökleştikçe ve Güneydoğu'daki sorunlara siyasi ve güvenbk tedbirlerinden oluşan kapsamh bir çözüm bulundukça, Türkiye Batı Avrupa için daha da cazip bir ortak haline gelecektir. Bu, Türkiye ile eski bir impatorluk, sağlam bir müttefık ve de- mokratik bir ülke olarak tarihi bağlan pay- laşan İngiltere için özellikle geçerbdir. İlişkilerin kronolojisi 'ngilız elçisi 1582'de atanckANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye ve ingiltere arasında 200. yıldönümü kutlanan ibşkilerin kronolojisi şöyle: 1582:Kraliçel.ElizabethSir VVilliam Harborne' u Osmanlı İmparatorluğu'na ilk İngibz Büyükelçisi olarak atadı. 1599: Kraliçe 1. Elizabeth Sultan 2. Murat'a org hediyeetti. 1625: Sandersons'ın seyahat kitabı Londra'da yayımlandı. 1793: Sultan 3. Selim Yusuf Aga Efendi'yi Osmanlı'nın ilk İngiltere Büyükelçisi olarak atadı. 1799: Türk ve İngiliz ortak donanmalan Napoleon'u yenilgiye uğrattılar. 1853: Türk ve İngiliz askerleri, Kınm Savaşı'nda Rusya'ya karşı birlikte çarpıştı. 1861: Sir James Redhouse ilk geniş kapsamh İnglizce-Türkçe sözlüğü yayımladı. 1878: İngibz Başbakanı EHsraeü Berlin Kongresi'nde Ruslann Boğazlara ilerlemesini engelleyen Yeşilköy Paktı'na tam destek verdi. 1914: Müttefikler Osmanb İmparatorluğu'na karşı savaş ilan etti ve Türk ve İngibz askerleri Gelibolu'da karşı saflarda yer aldı. 1923: Türkiye ve İngiltere Lozan Antlaşması'nın imzalanmasından sonra diplomatik ilişkilerini yeniden kurdular. 1939: İngibz Yayın Kurumu BBC Türkçe >ayınlanna başladı. 1943: İngiltere Başbakanı NVinston Churchil Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile Adana'da buluştu. 1948: Türkiye, Avrupa İşbirliği örgütünde İngiltere'ye katıldı. 1950: Türkiye Avrupa Konseyi'ne üye oldu, Türkiye ve İngiltere Kore savaşında müttefık oldular. 1952: İngiltere Türkiye'nin NATO'ya üyelik başvurusunu destekledi. 1958: Türkiye ve İngiltere CENTO'da müttefık oldular. 1963: Türkiye Avrupa Topluluğu'na ortak üye oldu. 1991: Türkiye ve İngiltere, Kuzev Irak Kürtleri'ni korumak amaayla İncirbk'te konuşlandınlan ve Çekiç Güç olarak bilinen Huzur Operasyonu'nda müttefık oldular. 1992: Türk modacı RifatÖzbek yılın en iyi İngiliz modacısı unvanını aldı. ilişkilerde karşılıkh saygıve anlayış egemen oldu CANDEMİR ÖNHON (T.C. Londra Büyükelçisi) 1993 yıb. Türkiye ile İngiltere arasında yerleşik diplomatik ibşkilerin tesisinin 200'ncü yıldönümü olarak kutlapmışür. Esasen 400 yıllık tarihi bir temele dayab olan Türk-İngibz ilişkilerinde yol gösterici unsurlar her zaman için iki ülkenin karşı- bkb saygısı, anlayışı ve işbirliği havası ol- muştur. Osmanb İmparatorluğu'nda 18'nci Yüz- yıl'ın ikinci yansında gerçekleştirilen bir dizi reform hareketi çerçevesinde Sultan III. Selim, 1793'de ilk yerleşik Türk Büyü- kelçisi'ni İngiltere'ye atamıştır. Türkiye ile İngiltere arasında bugün çeşiüi Avrupa ko- nulanndaki benzer görüşler anılan dönem- de de mevcuttu. Bu da Osmanb Devleti ile samimi ilişkiler içinde olan İngibz yöneti- minin Londra'daki temsilciliğimizi Av- rupa'daki güçler dengesi bakımından çok önemli bir konuma oturtmasıru sağlayan unsurlardan birini oluşturmuştur. Türk-İngiliz ilişkileri, anılan dönemden bugüne kadar her alanda çok çeşitlilik gös- teren, hareketb bir seyir izlemiştir. Siyasi, ekonomik, ticari, kültürel, sosyal ilişkileri- miz, her iki ülkenin de yaranna olacak şe- kilde gebşme göstermiştir. Ortak sorunlar İlişkilerimizin istikrarb bir şekilde seyret- mesinde en önemb ve ortak yol gösterici et- ken, iki tarafın birbirine olan saygısıdır. Bu saygı ilişkilerimizin sağlam temeller üzeri- ne inşa edilmiş yapısmı gelişürecek şekilde hiçbir zaman kaybolmamıştır. iki ülke ibşkilerinde zaman zaman zor aşamalardan geçildiğj gözlenmiştir. Ancak bebrtmek gerekir ki bu zorluklar karşıbkb saygı ve yapıcı yaklaşımlar çerçevesinde aşılabilmiştir. ' İlişkilerimizin bahse konu 200 yıllık ge- bşme seyrine baktığımızda. ülkelerimizin zaman zaman müşterek sorunlarla karşı karşıya kaldıklanru da görmekteyiz. Bun- lann en önemblerinden biri terorizm soru- nudur. Her iki ülke de terorizmden zarar gördükleri için birbirilerini daha iyi anla- makta. terorizmin uluslararası boyut- lannın ortadan kaldınlması için iş- birbği ve dayanı- şmaya duyulan ihti- yacı daha rahatbkla kavrayabilmekte- dirler. Bunun sonu- cu olarak, İngilte- re'nin üst düzeydeki İngibz yetkililerinin ağzından terörist kunıluş olarak ilan ettiği PKK'nın faa- byetlerini yakından izlemesi Türkiye'de memnuniyetle karşılanmaktadır. İki ülke güvenbk makamlan, teroriz- me karşı olduğu gibi organize suçlara - ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ - ^ ^ ^ — • ^ _ - d S y î e etkin biTiş- tngütere Kraîı's. Edward,4 Eylül 1936'da tstanbıd'u ziyaretettiğinde Atatürk tarafından karşılanmıştı. birliği sergilemektedirler. Türk ve İngiliz işbirliği sadece coğrafı bakımdan ait ol- tedir. güvenlik birimleri uluslararası uyuşturucu duklan Avrupa kıtası ile sınırh kalmamak- Ülkelerimiz arasında bugün yoğun bir kaçakçıbğına karşı savaşta etkin bir yardı- ta, Türkiye'nin Sovyetler Birliği'nin dağıl- ekonomik ve ticari ibşkiler ağı mevcutrur. mlaşma ve işbirliği içindedirler. ması sonrasında kurulan Orta Asya ve Ticaret hacmimiz yılbk iki milyar dolar dü- Türkiye-İngiltere siyasi ilişkileri, bu say- Kafkasya cumhuriyetleri ile oluşturduğu zeyine yaklaşmış bulunmaktadır. Bu alan- gın dostluk ve karşıbkb çıkarlanmızın ya- ve yürütmeye kararb olduğu sıcak ilişkiler daki işbirbğimiz son zamanlarda daha da ranna hizmet edecek bir anlayış çerçevesin- çerçevesinde yeni alanlarda da kendini gös- gelişme göstermiş olup, ticaret hacmimizin de yıllar boyunca gelişmiş, aynı ittifakın he- termektedir. Kafkaslar'dan Orta Asya'ya ilişkilerimizin layık olduğu düzeye çıkartıl- defleri doğrujtusundaki ortak çabalarla kadarki alanda yer alan, bağımsızlıklannı ması için gerekb potansiyel.de mevcuttur. güçlenmiştir. İlişkilerimizin bugün vardığı yenikazanmışbucumhuriyetlerdeevrensel 1989 yılında kurulan Türk-İngiliz İş Kon- nokta, gerçek ve sağlam bir dostluğu yan- demokraük değerlerin yerleşmesinde, laik- seyi'nin periyodik toplantılan ile ekono- sıtmaktadır. Karşıbkb ve sık temaslar ve zi- bk, serbest piyasa ekonomisi ve insan hak- mik ve ticari ilişkilerimizin daha da gebşti- yaretlerle bu ilişkilerimizin daha d!t gebş- lanna saygı ilkelerinin geüşmesinde öncü rilmesi imkanlan araştınlmâkta, üçüncü tiribııesi yollan aranmaktadır. Türkiye ile rol oynayan ülkemizin çabaîannın, İngilte- ülkelerde ortak yatınmlann gerçekleştiril- İngiltere birçok bölgesel sorun karşısında re ve diğer Batıb ülkelerin işbirligiyle zen- benzer tutumlara sahip olup, uluslararası ginleştirilmesi, uzun vadede bu ülkelerin fonımlarda birbirlerini desteklemektedir- yaranna olacaktır. ler. Nitekim iki ülke NATO çerçevesindeki Esasea îngütere yöneümi ve İngibz ku- tansiyebn güncel değerlendirilmesi yapıl- yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde, ruluşkrr, Türkiye'nin bulunduğu bölgede maktadır. Türkiye'de de Türkiye ile üçün- Avrupa Konseyi, AGİK gibi kuruluşlann Türkiye ile yakın işbirliği yapmaya hazır cü ülkelerde iş yapmak isteyen İngiliz fir- hedeflerinin gerçekleşmesinde Türkiye'nin olduklanm her fırsatta ifade edegelmekte- malan, savunma, ulaşım, enerji başta ol- Avrupa Birliği ve Batı Avrupa Birliği ile dirler. Bu Türkiye'de memnuniyetle karşı- mak üzere çeşitb alanlardaki önemli proje- ilişkilerinin gelişmesinde samimi ve yapıcı lanan bir husustur. Nitekim. işbirliği için lere ilgi duymaktadırlar. Halen yaklaşık bir işbirliği sergilemektedir. gerekb cabşmalar gerek kamu gerek özel 150 İngibz fırması ülkemizde faabyette bu- Türkiye ile İngiltere arasındaki bu yapıcı sektör temsilcileri tarafından yürütülmek- lunmakta olup, bunlann toplam yabana mesine yönelik projeler hız kazanmakta- dır. Öte yandan, iki ülkede düzenlenmekte olan seminer ve konferanslarda da bu po- sermaye içindeki hisseleri % 15'dir. İngiltere Türkiye'de yatınmda bulunan diğer ülkeler arası- nda ikinci sırada yer almaktadır. Bankacıbk sektö- rü son yıllarda ge- nişleme gösteren sektörlerden biri ol- muştur. Halen İngil- tere'de 6 Türk ban- kasının temsilciliği ile 2 bankamızın şu- besi faaliyet göster- mektedir. Söz konu- su bankalann belb- başb faabyetleri arasında mevduat ve kredi işlemleri, döviz ve para piyasalan iş- lemleri. başta Türki- ye ile olmak üzere ti- caret fınansmanına aracılık ve diğer uluslararası bankacıbk hizmetleri bulunmaktadır. İngiliz Midland Bank da Türkiye'de faabyet göstermekte- dir. İki ülke arasındaki kültür. sanat ve bilim alanlanndaki ilişkiler de çok çeşitlilik arz etmektedir. Türk sanatçılannın Ingiltere'- de katıldıklan çeşitb kültür ve sanat faab- yetleri, İngibz tarafının ülkemizde düzenle- nen etkinbklere katıbmlan, her iki ülkede karşılıkh olarak düzenlenen festivaller, se- minerler, konferanslar ve benzeri etkinlik- ler iki ülke kamuoylannca yakın ilgi gör- mektedir. Hiç şüphe yoktur ki kültürel iliş- kilerin boyutlannın genişletilmesi, iki halkın esasen arasında mevcut olan yakın ibşkilerin daha da çeşitlendirilerek güçlen- mesini sağlayacak bir katabzör rolü oyna- maktadır. 1956 tarihb Kültür Anlaşması uyannca iki ülke ilgili makamlan zaman zaman bir araya gelerek kültürel etkinlikle- rin düzenb olarak ve belirli bir takvim çer- çevesinde yüriitülmesini sağlamaktadır. İngjbzTüniversitelerinde Türk dili, edebi- yatı, tarihi ve bağlı diğer konularla ilgili olarak geçmişi çok eskilere dayanan çabş- malar Oxford. Cambridge, Edinburgh ve Londra üniversitelerinde yürütülmektedir. Oxford ve Cambridge üniversitelerine tah- sis etmiş olduğumuz "Atatürk Araştırma Burslan" çerçevesinde iki öğretim görevli- miz çabşmalanna devam etmekte olup, bu burslann sayısının arttınlması hedeflen- mektedir. İngiltere'nin Türkiye ile eğitim, bilim ve kültür alanlanndaki ilişkilerinin yürütül- mesinden sorumlu olan "British Council" bu alandaki diğer faaliyetlerinin yanı sıra, İngiltere'deki eğitim ve öğretim imkanla- nndan yararlanmak isteyen Türk öğrenci- lere, öğretim ve araştırma görevlilerine ge- rekb bağlantılann sağlanmasmda yardıma olmaktadır. Turizmde gelişme İlişkilerin gelişmesinde önemli bir rol oy- nayan alanlardan birisi de turizmdir. Bu sektör iki ülke arasında son yıllarda hızb bir gelişme kaydetmiştir. Türkiye Ingil- tere'de en cazip tatil yörelerinden biri ola- rak tanınmakta olup. 1993 yılında bu ülke- den gelen turist sayısı yanm milyona yak- laşmıştır. Son yıllarda kaydedilen bu artış- ta, İngiltere'de sürdürmekte olduğumuz yoğun tanıtım kampanyasının büyük rolü olmuştur. Türkiye ile İngiltere arasında, yaklaşık 400 yıldan beri var olan, 200 yıl önce ise karşılıkh yerleşik diplomatik temsilcikleri- nin kurulmasıyla kurumsallaştınlan dost- luk ve işbirliği ilişkileri, aradan geçen süre içinde güçlenerek zenginleşmiştir. İlişkileri- mizin boyutlan iki ülke sınırlannı aşmış, uluslararası alanda etkinliğini hissettiren bir aşamaya ulaşmıştır. Bunun daha da ge- liştirilmesi için gerekli veriler mevcuttur. Zira her geçen gün değişiklikler ve bebrsiz- likler arz eden uluslararası gehşmeler ve bunlann bizlere yüklediği yeni sorumlu- luklar ve roller birbirine dost ülkelerimiz arasındaki dayanışmanın arttınlmasına olan ihtiyacı kendiliğinden arttırmaktadır. Bunun için gerekli olan anlayış ve ivm6 aramızdaki dostluk bağlannın derinbkle- rinde yatmaktadır.