Katalog

13 OCAK 1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYF* DIŞ HABERLER Sydneyyangım yeniften arttı • SYDNEY(AA)- Avustralya'nın Sydney kentini lOgünüaşkın süreden beri kasıp kavuran yangın kısa süren bir yağmur sevincınden sonra yeniden artışgösterdi. 700.000 hektar çalılık ve ormanbk alanla, 300'den fazla evı küle çeviren ve şimdıye kadar4 kişinin ölmesine yol açan alevlerin Sydney'in kuzeyinden doğuya doğm yönelmesiyle bölgedeoturanlannevlerini • terk etmeye hazırlandığı belirtilıyor. Ingltere'ninlpsn Bfiyûkelçiiğineateş • TAHRAN(AA)- İran'daki İngiltere BüyükelçiliğYne pazar akşamı kimîiği bekrlenemeyen kişilerce ateş açıldığı bildirildi. Büyükelçiliğin bir sözcüsü, "birkaçel" ateş sırasında hafif maddi hasar meydana geldiğini, polisin olay hakkında soruşturma başlattığını belirtti. Tehran Times Gazetesi, olayın İran rejimi muhalifı Halkın Mücahıtleri tarafından gerçekleştinldiğını ıddia etti. Aföpgütû Tunus'u kınadı • LONDRA(AA). Uluslararası Af Örgütü (Amnesty Internaüonal). Tunus'takı ınsan haklan ihlallerini kınayarak hükümet yetkililerinin açıklamalanyla ınsani haklannın "ağır ve sistematik bir şekilde ihlal edildiği gerçeği" arasında büyük bir fark bulunduğunu bildirdi. A.Ö.'nün Londra'da yayımlanan raporunda Tunus'ta insan haklan alanında çahşan çok sayıda kuruluşun bağımsız olmadığı belirtıldı. Major'myıldm sönüyop • LONDRA (AA) - İngiliz toplumunun manevi ve ahlaki değerlere önem ve değer veren bir dûzeyde olması için yeni bir kampanya başlattığı sırada hükümetteki ban bakanlann muhafazakar değerleri hiçe sayarak bulaştıklan aşk skadallanyla oldukça sarsılan BaşbakanJohn Major'a halkın güven duygusunu da yitirdiğı ortaya çıktı. The Guardian ile Icm kamuoyu şirketinin ortaklaşa gerçekleşürdiği bir yoklamada, görüşü ahnanlann yüzde 50'si yann bir seçim olsa işçi partisi lehinde oy kullanacaklannı belirtirken. Muhafazakar Parti'ye oy verecekler ıse sadece yüzde 26'da kaldı. Tiran-Atina • TİRAN(AA)-Tiran hükümeti, bir Yunan devriye gemisinin Arnavut karasulanna gjderek ateş açtığı gerekçesiyle Atina'yı protestoetti. Arnavutluk Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada. bir Yunan devriye gemisinin önceki gün saat 16.00 sulannda Saranda yakınlanndaki Kefah burnu açıklanna 1 mıl kadar sokularak ateş açtığı bildirildi. BaüŞeria'da helikopter kazası • KUDÜS (AA) - İsrail ışgali altındaki topraklardan Batı Şeria'da dün sabah meydana gelen helikopter kazasında Batı Şeria'daki İsrail Ordu Komutanı ve beraberindeki üç askeri yetkilinin öldüğü bildirildi. Ordu kaynaklannın açüdamalanna göre Tuğgeneral Nechemia Tamari (47) ile üç askeri yetkilinin içinde bulunduğu helikopter, dün TSİ 02.00'de Batı Şeria'daki İsrail ordu karargahmda düştü. Penis davasında tanıklar dintendi • NEWYORK(AA)- Kocasının penisini bir et bıçağıyla keserek pencereden dışan fırlatan Aınerikalı Lorena Bobitt'in yargılanmasına dün de devam edildı. Savunma tarafından çağnlan tanıklann dinlendiği kesik penisdavasının ikinci gününde Lorena'nın eşi John •\Vayne, karısını sözlü olarak aşağıladığını kabul etti. Manikürcü Bayan Bobbitt, "Virginia eyaletinin Manassas kentindeki mahkemede John Way ne'i kötü nıyetle en mahrem yerinden ağır yaralamakla suçlaruyor. BM Genel Sekreteri, UNPROFOR'dan istek gelirgelmez NATO'ya saldın emri vereceğini söyledi Gali, Sırpları vurmayâ lıazırDış Haberler Servisi - Sırplar. NATO'nun Tuzla havaalanının acılması ve Srebreniça'- daki BM gücünün değiştirilmesinin sağlan- ması yolundaki çağnsını reddederek saldın- lannı sürdürürken BM genel Sekreteri Butros Gali. Bosna'daki BM gücünün iste- mesi durumunda NATO'nun düzenle>eceği bir hava harekatını onaylayacağını bildirdi. Gali. Paris'te gazetecilere yaptığı açıkla- mada NATO hava harekatının nasıl uygula- nabıleceğı konusunu incelediğini belirterek "Size bir şeyler yapmak için siyasi istek bu- lunduğunu söyleyebilirim. Bu siyasi isteğin uygulanması için gerekli adamlan atabilece- ğimizi umuyonım" dedi. Gali. bu siyasi iste- ğin hava saldınlannı kapsayıp kapsamadığı yolundaki bir soruya "Elbette" diye karşılık verdi. BM Güvenlik Konseyi kararlannın hava saldınlanna izin verdiğini ve bu konu- da hiçbir sorun olmadığını hatırlatan Gali, hava saldınsı emri vermesi için Bosna'daki BM askeri, ınsani ve siyasi personelin bu volda bir isteği olması gerektığini belirterek "Şu ana kadar hava gücü kullanılması yohın- da hiçbir istek bana ulaşmış değil. Bana bu yolda bir istek gelirse ve bu görevliler harekat ihtivacının acil olduğunu belirtirlerse, hava saldınstnı destekleven iik kişi ben olacağun" dedi. İstek zirveden geldi Galı'nın açıklamasından sonra radyoda konuşan Fransa Dışişlen Bakanı Alain Jup- pe. BM Genel Sekreteri'nin beklediği isteğin kendısine NATO zirvesinde iletilmış oldu- ğunu söyledi. Juppe. "Bumı oodan biz isrivo- ruz. 16 NATO ülkesi istivor. Saldın niyetiyle değil, oradaki askerlerimizin görevlerini ya- parken güvenliklerinin sağlanması için istiyo- ruz" dedi. NATO'nun bu kez kararlı olduğunu vur- gulayan Juppe, felaketten kaçınmak için 18 ocakta Cenevre'de yapılacak Bosna banş görüşmelerinin son şans olduğunu söyledi. Bu görüşmelerde anlaşma sağlanamaması durumunda, Bosna'da asker bulunduran ül- kelenn cesaretinin kınlacağını belirten Jup- pe. "O zaman mutlak bir felakete gideriz" dedi. Sırplar reddetti Bosna'daki Sırp liderler, NATO'nun çağ- nsını açık bir dılle reddettiler. Bosnalı Sırp kuvvetlerinın komutanı General Manoylo Milanoviç. uyanyı "Bir bardak çayda fırtına koparmak" olarak nitelendirdı. Sırjj ve Müs- lüman cephelennin birbirlerineçok yakın ol- ması nedenıyle NATO'nun bir hava saldınsı düzenleyemeyeceğini öne süren Milanoviç, "İki yıldır tehdit ediliyoruz. Bu tehditierin uy- gulanabilirliği >ok" dedi Bosnalı Sırplann liden Radovan Karadziç de NATO'nun çağnsını reddederek Tuzla havaalanının açılmasına ızin vermelerinin söz konusu olmadığını söyledi. Kendi gene- ralleri ile birlikte çalışılması koşuluyla Sreb- reniça'da BM birliklennın rotasyonunun sağlanabıleceğini belirten Karadziç, "Ulus- lararası garantilere sahip bir banş anlaşması sağlanırsa Banya Luka, Mostar \e Tuzla ha- vaalanları açüacaktır. Anlaşma olmadan Tuzla havaalanının açılması yalnızca Müslü- manlara savaşı sürdünne olanağı sağlar. Ha- vaalanının açılması, savaşın süresiz uzaması demektir" dedi. Çatışmalar sürtiyor Sırplan hava saldınsıyla tehdit eden NA- TO sonuç bildirisinin açıklanmasından son- ra Sırplann açtığj top ateşi söruıcu Bosna'- nın başkenti Saraybosna'da 6 kişi öldü, 44 kişı de yaralandı. Televızyon binası önünde top ateşıyle hayatını kaybeden bir kadının cesedi, yoğun ateş nedeniyle ikı saat kaldın- lamadı. Saraybosna'daki BM yetkilileri, ilk top ateşinin Müslümanlar tarafından açıldı- ğını büdirdiler. Bu arada Müslürnan kuvvetlerinin, Hır- vatlann elindeki Vitez kentine bakan iki önemli tepeyi ele geçirdıkieri bildirildi. İsviçre banş için ortaklık anlaşmasına katılmak istiyor Moskova, NATO zirvesindenmemnunDış Haberler Servisi - Geleneksel olarak tarafsızlık poliükası ızleven İşviçre, NATO zirvesinde imzalanan "Banş İçin Ortaklık" anlaşmasına katılmak ıstediğını bildınrken Rusya zırvede Banş İçin Ortaklık projesı- nin onaylanmasını memnunlukla karşı- ladığını açıkladı. Dışişlen Bakanı Andrei Kozirev, yaptığı açıklamada Banş İçin Ortaklık anlaş- masinı. NATO'nun "doğru yolda attığı bir adım" olarak nitelendırdi. Kozirev. NATO zirvesinden önce >aptığj uyanda. ittifakın Doğu Avnıpa ül- kelerinı üyeliğe kabul etmesınin, "Rusya'- da aşın milliyetçilerin emperyalist eğilimle- rini güçlendireceğini" soylemıştı. Bu arada Roman>a. Bulganstan ve Ma- canstan, Banş İçin Ortaklık anlaşmasını imzalamak istediklenni açıkladılar. Maca- nstan Dışişlen Bakanı Geza Jeszenskv. Banş İçin Ortaklığı 'NATO'ya giden yol olarak' görduklennı söyledı. İsviçre ilgileniyor Tarafsızjık poiıtıkası ile tanınan İsviçre'- nın Banş İçin Ortaklık anlaşmasına katı- lmak istemesi, gözlemciler tarafından il- ginç bir gelişme olarak kabul ediliyor. isviçre Dışışleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ülkenın geleneksel tarafsızlık poliükası gereği NATO'ya üye plamaya- eağını. ancak Banş İçin Ortaklık planına ılgı duyduğunu söyledi. NATÖ Güney Kanadı Müttefik Kuvvet- ler Komutanı Amiral Jeremmy Borda'nın önceki gün Atına'da Yunan Genelkurmay Başkanı Amiral Hristos Limberis ile Yuna- nistan'da kurulması öngörülen NATO ka- rargahlan konusunu görüştüğü bildirildi. Yunan basınında verilen haberlere göre Borda-Lımbens görüşmesınde. "Ülkedeki NATO karargahlarının faali>ete geçmesini önleyen sonınlar ve ittifakın günev ka- nadının çokuluslu acil müdahale gücü karar- gahının nerede konuşlanacağı" ele alındı. A>nı haberlerde, Yunan Genelkurmay Başkanfnın, kurulacak hava ast komu- tanlığının harekat bölgesi sınırlan belirlen- meden ülkesinin gerek kara karargahı ge- rekse hava ve deniz ast komutanlıklannın faaliyeüne izın vermeyeceğini sö> lediği be- lirtildı. Prag'a giden Clinton, NATO dışında kalan eski Varşova Paktı ülkelerine büyük ekonomik yardım sözü verdi ABD,D.Avrupa'nıngönlünüahyorDış Haberler Servisi - ABD Baş- kanı Bill Clinton. önceki gün sona eren NATO zirvesının ardından. dün gittiğı Prag'da Doğu Avnıpa ülkelerinin ağzına bir parmak ba! çaldı. 'Visegrad Grubu' adıyla ta- nımlanan Çek Cumhunyeti, Polon- ya, Macaristan ve Slovakya'nın li- derleriyle Çek Cumhuriyeti'nın baş- kenti Prag'da bir araya gelen ABD Başkanı Clinton, NATO'ya üyelık- leri belirsiz bir tarihe ertelenen dört ülkeye, bol bol ABD yardımı vaa- dinde bulundu. Clinton'ın. Çek Cumhuriyeti Devlet Başkanı Vaclav Havel, Ma- caristan lideri Arpad Goncz. Polon- ya Devlet Başkanı Lech VVaJesa ve Slovakya lideri Michal Kovac ile yaptığı görüşmelerde NATO üyelığı konusunda hiçbir söz vermediği bil- diriliyor. Bill Clinton. buna karşın Doğu Avrupa ülkelerindeki ekono- mik ve siyasal reformlann sürdürül- mesi için ABD'nin destek vereceğini söyledi. Eski Varşova Paktı ülkelerinin NATO'ya üye olmak yerine, Batı ile askeri işbirliği yapmalannı öngören 'Banş İçin Ortaklık' planını NATO zirvesinde kabul ettiren Clinton'ın planlan şu maddeleri içeriyor: - Doğu ve Orta Avrupa ülkelerin- deki Amerikan yaünmlan 50 mil- yon dolardan 200 milyon dolara çı- kanlacak. - Bu ülkelerdekı demokratik gruplara 30 milyon dolar yardım ve- rilecek. - Uluslararası kalkınma kuruluş- lannın kaynaklan, bu ülkelerdekı altyapı çalışmalan için kullanılacak. - ABD, Vısegrad ülkelerinin OECD ûyeliğıne destek verecek. Doğu Avnıpalılar memnun ABD'nin önerdığı 'Banş İçin Or- taklık' planının NATO zirvesinde kabul edilmesi, eski Varşova Paktı ABD Başkanı Bill Clinton, NATO zirvesi sonrasında gittiği Prag'da oktukça neşeli saatler gecirdi. Çek Cumhuriyeti Devlet Başkanı ve yazar olan Vaclav Havel ile önceki akşam Prag'ın eski mahallelerinde dolaşan \e bir birahanede vermk yiyip bira içen Clinton, 24 yıl önce kendisini konuk eden Çek aileyle görüştü. Komünist \ önetim döneminde rejim karşıtlarının buluşma yeri olan "Rcduta' adlı kulûbe de giden Clinton, kendisine hedi- ye edilen saksofonla 'Summertime' ve 'My Funny Valentine' adlı parçalan çaldı. Ointon dün de Yahudi mezarlığını ziyaret etti. (REUTER) ülkeleri tarafından memnunlukla karşılandı. NATO zirvesi öncesinde "Banş İçin Ortaklık planı şantajdır" diyen Polonya Devlet Başkanı Lech VV'ale- sa, Clinton ile dün yaptığı görüşme sonrasında fikrini değiştirdı. Görüş- me sırasında Clinton'a bu planın uygulanmasını engellemeyeceği yo- lunda garanti veren VValesa, daha sonra yaptığı açıklamada, 'Banş İçin Ortaklık planı ile kendilerine su- nulan fırsatı değerlendireceklerini' söyledi. Gözlemciler, VV'alesa'nın. ABD'- nin ekonomik yardım vaadınden et- kılenerek tutumunu değiştırdiğinı belmıyorlar. "Banş İçin Ortaklık' planının kabulü. Visegrad ülkelen- nın yanı sıra. eski Varşova Paktı ü>eleri Ukrayna ve Baltık devletleri tarafından da olumlu karşılandı. Ukrayna ve Baltık devletlennin li- derleri dün >aptıklan değerlendir- melerde. 'Banş İçin Ortaklık" planının eski Doğu Bloku ülkelerine NATO'ya tam üyelik yolunu aça- cağına ınandıklannı belırttiler. SovyetkiÜtürüne Terminatör'çıkarması Dış Haberler Servisi - Faşist Rus lideri Vladi- mir Jirinovski, "Amerika bize sadece sakız verdi" diyor ve fena haldeyanılıyor. Ruslarartık Ame- rikan mallanyla yatıp Amerikan kültürüyle kal- kıyor. Rusya'da Amerikan etkilerini araştıran Fran- sız AFP muhabirine göre artık Sovyet sistemi- nin kalıntılan birer birer yok olurken. yerlerini Amerikan mallan dolduruyor. Moskova sokak- lan, Coca Cola ve Marlboro'dan Rank Xerox gibi fırmalann reklamlanyla dolu. "Amerikanizasyon", Coca Cola'sıyla. McDo- nald'ıyla Rus günlük yaşantısının aynlmaz bir parçası olmuş artık. Babuşkalar, (Rusya'nın ge- leneksel kadın tipi) sokaklarda artık rengarenk eşarplar ve yaban mersinleri değil. Pepsi Cola ve Amerikan çikolatalan satıyor. Kovboy çizmeli Rus gençlen. dıskolarda Amerikalı yaşıtlan gibi son parçalarla çılgınlar gibi dans edıyor. Bu arada Amerikan argosu da Ruslaştınlmış. Rus gençlen "Ruble" yerine Amerikalılann "Dolar" anlamına gelen "Buck" sözcüğünü kullanıyorlar. Ancak onlar "Buc- kov" diyor. Teievizyonlann en gözde programlan ise 1960'lardan kalma sudan Amerikan dizileri. Vi- deo saüşlannda ise "Bask Instinct" (Temel İç- güdü) ve "Terminatör" (Yok Edici) bir numara. Pazar ekonomısıne geçışle birlikte ortaya çı- kan yeni zenginler. Pontiac marka arabalan ve vatkab ceketleriyle dikkat çekjyorlar. Votka ha- la Ruslann baş içkısı olarak yerini koruyor, an- cak ordu ile ilgili haberler yapan bir Rus gazete- cısi. durumun cıddiyetini şu sözlerle ortaya koyuyor: "Rus generalleri artık votka değil, cin tonik içiyor." KORKUNÇIDDIA Jiri'yi KGB yarattıMOSKONA (AA) - Rusva'da en fazla reform yanlısı pohtıkacılar arasında yer aldığı bılınen Petersburg Beledıve Baş- kanı Anatoli Sobçak, 12 aralıkta yapılan seçımlerde büyük başan sağlayan aşın sağcı Liberal Demokratik Parti'nin. eski SSCBnin "reformcu" Devlei Başkanı Mihail Gorbaçov'un emri\Ie KGB tara- fından kurulduğunu söyledi. Sobçak Leteratumaya-Gazeta'da va- yımlanan demecınde. çok az kışınin bıl- diği bir gerçeği açıklamak ıstedığinı be- lirterek Liberal Demokratik Parti'nın kurulmasının bir SBKP polıtbüro top- lantısında kararlaştınldığını sö_\ledı. Sobçak'ın verdiğı bilgive göre 1991 yı- lında Komünist Parti'nın toplumdaki öncü rolünü güvence altına alan anayasa maddesinın kaldınlmasından sonra SBKP politbürosunun ılk toplantısında söz alan Gorbaçov. "Yoldaşlar, ülkeve çok partili sistem gelivor, ola\ların önüne geçebilmek ve yeni sivasi gelişmelerin kontrol edilebilir olmasını garanti altına aunak için ilk alternatif partiyi kurdur- malıyız" şeklınde bir konuşma \aptı. Anatoli Sobçak. bu toplantıda. >eni kurulacak parti'nın lidennın belırlenmesı görevınin KGB">e venldığını. KGB'nın de bu göreve "kendi kadrolarından" Vla- dimir Jirinovsky'vı getırdiğını \e partive "Liberal Demokrat Parti" isminin dc KGB tarafından venldiğını açıkladı. KKTC Atun hüküıııetiııe güvenoyu İZZETRIZAYALIIN LEFKOŞA - KKTC Meclısı'nin dün- kü toplantısında Hakkı Atun hükümeti- ne güvenoyu verildı. Mecliste temsıl edi- len Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile Top- lumcu Kurtuluş Partisi (TKP). karşı oy kullandı. Meclis'te toplam 28 milletveki- li bulunan Demokrat Parti (DP) ile Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) birlik- te oluşturduklan koalisyona tümüyle destek verdiler. Toplantıda iki milletve- kili bulunmadığı için muhalefet partile- rinden 20 aleyhte oy çıktı. Hükümet programının görüşülmesi sırasında, muhalefet partilerinin eleştiri- lerini yamtlayan Başbakan Hakkı Atun, "Hükümet programındaki dış politika esaslannın. muhalif sözcülerin iddialan- nın aksine. KKTC'nde ilk kez, çok geniş bir toplumsal uzlaşmaya, çok güçlü bir ze- min oluşturduğunu" söyledi.