Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 EYLÜL1993ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Türkordusu barış gücü için hazır • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Genelkuımay Başkanlığı. Azerbaycan'da oluşturuürnası planlanan çokuluslu güçte Türkiye'nin de >er alması yolunda bir talepgelmesi durumunda, "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin göreve haar olduğunu" bildirdi. Genelkurmay Başkanlığı, Basın Daire Başkanı Albay Doğu Silahçıoğlu, "Türk Silahlı Kuvvetleri görev verilmesi halinde her yerde ülkesini onurla temsil etmeye hazırdır' dedı. Azerbaycan Milli Meclis Başkanı Haydar Aliyev, önceki gün telefon ile görüştüğü Başbaka Çiller'e, Ermeni saldınlan karşısında Azerbaycan'da kurulması düşünülen banş gücünün niteliği konusunda beklentilerini anlatmış ve bu güçte Türkiye'nin de yer alması yolundakı isteğini iletmişti. İran 10 bin çadıp kurdu • İMİŞLİ/BEYLEGAN (AA) - Iran, Azerbaycan topraklannda Ermeni saldınlanndan kaçan Azenlerıçin kurmayı planladığı lOObınk'işihk cadır kentlenn ılk 10 bın kişilik bölümünü tamamladı. Çadırkentler, İmişli kenti yakınında ve İran sınınna üç kilometre uzakhkta yer alıyor. Yöre sakinlerinden alınan bılgiyegöre İran, Ermeni saldınlanndan kaçarak cadır kentlere sığınan Azerilerin gjda, sağlık. gaz lambasıyla aydınlatma gibi yaşamsal ihtiyaçlannı da sağlıyor. Ermenilepın çekilme takvhni • PARİS(AA)-Karabağ sorununu çözmek üzere toplanan Minsk Grubu, Ermenilenn. işgal ettıkleri topraklardan geri çekılmelerini öngören bir takvimı dün kabul etti. Takvimle birlikte, toplantı Başkanı Mario Rafaelli'nın kaleme aldığı bir mektup, Karabağlı Ermeni ve Azerilerle. .Azerbaycan ve Ermenistan'a sunûldu. Geri çekilme takvimıne paralel olarak birde "güven artüncı önlemlerpaketi' hazırlandı. Paris'te devam eden toplantıda Azeri ve Ermeni taraflarla. Karabağlı Ermeni ve Azerilerin vereceği yanıt bekleniyor. Dazlaklapdan kundaklama • FRANKFLRT(AA)- Almany a'da Türklerin yaşadığı bir ev daha kundaklandı. ancak olayda can kaybı ve yaralanan olmadı. Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti'ne bağlı Gravenbreuch kentinde meydana gelen olayda. Okyay ve Edremitli aılelennin yaşadığı dört daireli bir bınanın catıstndan kundaklandığı kaydedıldi. Anadolu Ajansı'na bilgi veren Mediha Okyay, olaydan iki gün önce. posta kutulanna "evinızı yakacağız" diye tehdit mektubu bırakıldığını, durumu polise haber verdiklerini, ancak pazar günü yerel saatle 16.00 sıralannda evin çatısından çıkan dumanlan fark ettıklenni bildirdi. ÜPdün'de seçimler •AMMAN(AA)- Ürdün'de, 37 yıldan bu yana ilk kez 8 kasımda yapılması planlanan çok partili genel seçimin ertelenmeyeceği açıklandı. Başbakan Abdül-Salam El-Majali, yaptığı açıklamada, seçimlerin öngörülen tarihte düzenleneceğini söyledi. Hükümet kaynaklan, daha önce İsrail-FKÖ anlaşmasımn ardından seçimlerin ertelenmesi yolunda karar alındığmı ve Kral Hüse>in"in hükümetin tavsiyesi doğrultusunda bu karan bir kararname ile açıklamaya haarlandığmı bildirmişlerdı. İsrairde camiye • GAZZE (AA)-İsrail askerlerinin, dün Gazze şehrindeki bir İslam merkezine baskın düzenledikleri bildırildı. Cami.anaokuluve kütüphaneden oluşan İslam merkezinin başkanı İbrahim Al-Yazouri, helikopterler ve jeeplerlemerkeze gelen 30 kadar İsraıl askerinın çızmelenni çıkarmadan camiye girdıklerinı ve çocuklan korkuttuklannı söyledi. Haydar Aliyev Banş Gücü'nün sadece Rus askerlerinden oluşmasını istemiyor BaküMoskova'dankaygdıHALUK GERAY ANKARA - Azerbaycan'da Cumhurbaşkanı yetkılerini kulla- nan Haydar Aliyev, önce Cumhur- başkanı Süleyman Demireli. daha sonra da Başbakan Tansu Çiller'ı te- lefonla arayarak "Karabağ'da Er- meni işgalinin sona erdirümesi baha- nesiylen Rus Ordusu'nun ülkesine gelmesine karşı olduğunu bildirdi. Aliyev'in. Demırel'i geçen hafla arayarak kaygılannı aktardığı ve destek istediği öğreruldi. Başbakan Çilleri de önceki gece telefonla ara- yan Aliyev, Karabağ'da ateşkesin sağlanması durumunda ülkesine gönderilecek banş gücünün sadece Rus askerlerinden oluşmasını iste- mediğini vurguladı. Aliyev'in, Av- rupa Güvenlik ve İşbirliği Konfe- ransı (AGİK) cerçevesinde çokulus- lu bir banş gücü oluşturulmasını is- tediklerini ve bu banş gücünün için- de Türkiye, ABD ve diğer ülkeler- den birliklerin de yer almasını tercih edeceklerini söyledi. Telefon görüşmesi sırasında, Tür- kiye'nin başından beri bu görüşte olduğunu vurgulayan Çiller. bu doğrultuda çalıştıklannı sözlerine ekledi. Çiller, Rusya Cumhurbaşka- nı Boris Yeltsin ve Almanya Başba- kanı Heunut Kohi ile yaptığı görüş- melerde konuyu dile getirdiğini ak- tararak ABD Cumhurbaşkanı BU) Clinton'la ekim ayında yapacağı gö- rüşmede de, Karabağ'a çokuluslu bir gücün gönderilmesini isteyeceği- ni söyledi. Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Bakü'deki yö- netiminin. Karabağ'a sadece Rus askerlerinden oluşan bir banş gücü gönderilmesini istemediğinin bilin- diğini vurguluyorlar. Aliyev'in tele- fon dıplomasisı girişimleri, "son ge- lişnıeler nedeniyle Bakü yönetiminin kaygı ve endişelerinin iyice arttığı- mn" göstergesi olarak değerlendin- liyor. "Moskova'nın adamr olarak ad- landınlan Aliyev'in, aslında Rusya. Türkiye ve İran arasında bir denge kurmayaçahştığını vurgulayan kay- naklar, hem Aliyev'in hem de Azer- baycan'ın çıkarlannm bu doğrultu- da olduğuna dikkat çekiyorlar. Rusya'nın Azerbaycan'daki siyasi ve fiziksel varlığının yerleşmesi so- nucu, eski Cumhurbaşkanı Ayaz Muttalibov'un ülke yönetimi için Aliyev'e oranla daha şanslı hale ge- lebileceği yorumlan yapılıyor. Ali- yev'i kaygılandıran bir başka geliş- mede Rusya'nın Kafkaslan kontrol altına alabilmek ve asken varlığını arttırmak için yaptığı gınşimlerden kaynaklanıyor. Rusya Cumhurbaşkanı Boris Yeltsin. geçen hafta Demirel'e ve NATO yetkililerine bir mektup göndererek Kafkaslarda AKKA gereğınce yapılacak düzenlemelere karşı çıkmış ve anlaşmanın yenilen- mcsini istemışti. Türkiye ve NATO bu isteği reddederken ABD ve İngıl- tere başta olmak üzere Batılı ülkeler daha ılımlı yaklaştılar. Ilımh yakla- şımın nedeninin, pariamentoyla güç mücadelesine girişen Yeltsin'in du- rumunu zorlaştırmamak olduğu bildiriliyor. Rusya'nın 1993 yılı or- talannda aynı konuda, alt düzeyde yaptığı girişımler, uluslararası top- lum tarafından kabul görmemişti BOSNA-HERSEK Liderlerdenplana koşullu'evef Dış Haberler Servisi - Bosna- Hersek Parlamentosu Müslü- manlar'a Adriyatik denizine koridor sağlayan son Cenevre banş planını oylamak üzere dün toplandı. Bosnah Müslü- manlann önde gelen lıderlen- nin önceki gün yaptığı toplantı- da Cenevre banş planı koşullu olarak onaylandı. Cenevre planının oylanacağı Parlamento toplantısı dün saat 11.00'debaşladı. Önceki gün bıraraya gelen Bosna'daki Müslüman toplu- luğun önde gelenlerinin banş planını koşullu olarak kabul et- tiğı bildirildi. Parlamento toplantısının başlamasından önce bıldirilen karara göre. Cenevre planı Sırplann elindeki işgal altında- ki bölgelerin büyük bölümü- nün geri almması ve gelecekte kurulması düşünülen Müslü- man devlete verilmesi şartı ile oylandı. Saraybosna radyosu, toplan- tıya katılan temsilcilerden 53'- ünün planm koşulsuz olarak kabul edilmesı, 78'inin ise pla- nın reddi yönünde oy kullandı- ğmı duyurdu. Müslümanlann önde gelen- leri tarafından yapılan oylama bağlayıcı olmamasına karşın Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Alia İzzetbegoviç ile Bosna Par- lamentosunun banş anlaşma- sıyla ilgilı verecekleri kararda yardımcı olması için yapıldı. Bosna'nın önde gelenleri ara- sında yapılan bu oylamanın Bosna parlamentosu üzerinde- ki etkisinin büyük olacağı kay- dediliyor. Bosna-Hersek Cumhurbaş- kanı Atia İzzetbegoviç. ülkenin kuzey batısındaki Bihaç'ta Müslüman halkının özerklik ilan etmesini "Anayasaya aykı- n" ilan ederek halktan ve ordu- dan "Müslüman BirliğüıT ko- rumasını ıstedi. Kendısine muhalıf olan Baş- kanlık Konseyi üyesı Fikret Ab- diç yönetiminde özerklik ilan eden Bihaç halkına radyodan seslenen İzzetbegoviç, bu ka- rann Bosna'daki Boşnak halkın birligine ve kimliğine za- rar verdiğini belirtti. İzzetbegoviç "Bosna-Her- sek'i tüm göcümözle sa>ıuuna ve ülkeyi bölme girişimini durdur- ma görevini siz Bihaç halkına ve bölgeyi savunan 5. kolorduya havale ediyorum" dedı. Demirel AKKA'da 12e Bosnalı Hırvat mülteci kadın artık kuUanılmayan trenin merdiveninde oturmuş kitap okuyor. karşıçıkü ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in. Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin'e. AKKA indirimleri konusunda herhangı bir mektup göndermediği bildi- rildi. Aynca Demirel'in Rusya'nın Kaf- kasya'ya asker yığrnasınm işbirliği ha- vasına zarar vereceği görüşünde olduğu ifadeedildi. Cumhurbaşkanlığı Basın MüşavirliğT- nden konuya ilişkin yapılan açıklamada şpyledenildi: "Moskoa'da yayımlanan Iz>estia ga- zetesindeki bir haberde, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Başkan Yeltsin'e gönderdiği bir mektupla, Rusya'nın AK- KA indirimlerinden bağışıklık önerisini anlayışJa karşıladtğını bildirdiği kaydedil- mektedir. Bu haber, aynca bazı Türk gazeteterin- de de yer almıştır. Cumhurbaşkanı Demirel, Başkan Yelt- sin'e bu konuda herhangi bir mektup göıt- dermemiştir. Cumhurbaşkanı Demirel, Başkan Yeltsin'in mesajını getiren Rus- va'nın Ankara Büyükeiçisi Çernişo'e, konunun inceleneceğini, ancak Rusya'nın Kafkasya'ya anlaşmalar dışında asker yığmasının Rus\a"nın gü>enilirliğini sar- sacağını ve işbirliği havasına zarar \erece- ğini ifade etmiştir. Türkiye'nin bu konudaki tutumu esasen Dışişleri Bakanlığı'nca açıklanmıştır." Rusya: Mektup almadık Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Grigori Karasin de Cumhurbaşkanı De- mirel'ın. Yeltsin'e cevabi bir mektup ilet-, tiği yönündekı haberleri yalanladı. Karasin, AA'nın haberine göre, ola-; yın tamamıyla bir gazetecinin hayal ürü-' nü olduğunu vurguladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü dünkü basın toplantısında, Moskova'- nın Türkiye ile iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme kararlılığmı koruduğunu ifa- de ederek, uluslararası nitelikte bir tartış- manın ikili ilişkileri etkilememesi gerek- tiğini savundu. Bir gazetecinin sorusu üzerine Kara- sin, AKKA anlaşmasındaki indinmler- den muaf tutulmalan isteğinin tek ama- cının Rusya'nın güvenliğini sağlamak olduğunu öne sürdü ve burada Rusya'- nın tek muhatabının Türkiye olmadıgını vurguladı. Yunanistan'da erken genel seçim tarihi yaklaşırken karşıhklı suçlamalar sertleşiyor Mitsotakis: Papandreuülke içintelılikeli ATİNA (AA) - Yunanistan'da erken genel secimlere 11 gün kala siyasi parti- lerin kendi hükümet programlannı ka- muoyuna yansıtmaktan çok rakip par- tinin iktidannı engellemeye yönelik se- çim kampanyalan da gıderek yoğun- laşıyor. Yeni Demokrasi Partisi (YDP) Baş- kanı ve Başbakan Konstantin Mitsota- kis, "şehir şehir, kasaba kasaba" dolaşa- rak üç buçuk yıllık ıcraatını anlatırken seçmenlere bu süre içinde yapmak zo- runda bırakıldıklan özverilerin semere- sinı iktidannı yeniler yenilemez verece- ğini vaat ediyor. Mitsotakis. özel bir televizyon istas- yonuna verdiğı demeçte, PASOKun !i- den ve 10 ekım genel seçimlenndeki en büyük rakibi Andreas Papandreu'nun dış politıka yaklaşımını sert biçimde eleştirdi. Balkanlar'da halen gerginliğın had safhada oldu- ğunu hatırlatan Başbakan Kons- tantin Mitsotakis, böyle birdurumda Yunanistan'ın da gelişmeleri sorum- luluk ve sağduyu içinde değerlendi- Papandreu rebilecek bir hükümete ıhtiyaç duydu- ğunu belirtti. Mitsotakis, ülkesini uluslararası alan- da yalnızlığa itecek poliükalardan ke- sınlikle kaçınılması gerektiğini de ifade ederek "Kimse yarın Yugoslavya, Arna- Mitluk, Bulgaristan hatta Türkiye'de ne- ler olabileceğini kestiremez. Böy le bir or- tamda Yunanistan'ın sağduyulu, sorunt- luluk duygusu içinde hareket eden istik- rarlı bir hükümete gereksinimi >ardır. İçinde bulunduğu- muzdönemyenide- nemeler y a da tiyat- ro>ari hareketlere müsait değildir" dedi. Siyasi geleceği 10 ekim seçimle- Mitsotakis rinde belli olacak Siyasi Bahar Partisi lideri Andonis Sa- maras ve parlamentoya girebilmek için yüzde 3 oy barajını amaçlayan Komü- nist Partisi Genel Sekreteri Alika Papa- riga ile sol ittifakın lideri Maria Dama- naki de hemen hemen her gün ayn bir şehirde konuşmalar yapıyorlar. Yunan nüfusunun yansının yaşadığı Atina'da siyasi partilerin seçim kam- panyalan kentin görünümünü değiştir- dı. Başkent Atına'da küçük büyük bü- tün meydanlar siyasi partilerin adeta is- tilasına uğradı. Her meydanda en azından üç dört seyyar kulübede siyasi partilenn bro- şürleri dağıtılıyor, marşlan çalınıyor. Bayraktan geçilmiyor Atina'nın en kenar mahallesındekı en küçük sokakta bıle mavi (YDP) ya da yeşil (PASOK) bayraklardan gecılmi- yor. Seçim nedeniyle çehresini değiştıren tek şey Atina'nın caddeleri değıl. TV ve radyo istasyonlan ile gazeteler de artık yalnız seçimlerle ılgıleniyor. TV istas- yonlannda gecenin belirli bir saatınde başlayan açık oturumlann ne zaman bi- teceği ise konuşmacılann sadece yorul- masına bağlı. Cemalettin Kaplan sınırdışı ediliyor KÖLN (AA) -Almanya, Türkiye aleyhinde faaliyet gös- teren Cemaİettin Kaplan konu- sunda tavnnı değiştırdi ve Köln Şehir İdaresi Yabancılar Dairesı, "Karases"i sınırdışı et- me karan aldı. Şehir İdaresi. bu karann önümüzdeki günlerde Kap- lan'a ıletıleceğini belirterek. kendısınin. hakkında tutukla- ma karan olduğu Türkiye'ye iade edılemeyeceğıni belirtti. Yetkililer Kaplan'ın başka bir ülkeye gitmek ıstememesi ha- linde kaldığı Köln şehrinin bu- lunduğu Kuzey Westfalya eyaleti sınırlan dışına çıkama- yacağını kaydetti. Kaplan'ın şiddete teş- vik edıcı konuşmalar yapması- nın yasaklandığı bildirildi. Cemalettin Kaplan, AA'ya yaptığı açıklamada. kendisine henüz bir bıldirim yapılmadı- ğını belirtti ve "Türkiye'ye ge- lecek misiniz?" sorusuna karşı- lık şunlan söyledi: "Bana herhangi bir tebligat gelmedi. Biz her bulunduğumuz yerde vazifemize de>am edece- ğiz. Konuşacağız. İçeride de ol- sak dışanda da olsak ay nı şekil- de görüşterimizi belirteceğiz." DIŞ BASIN THE INDEPENDENT Türkiye Fransa işbirliği Türk-Yunan savaşı mı? PARİS - İki günlük kısa bir gezi için yann Ankara'ya gelecek olan Fransız Devlet ve Savunma Bakanı Francois Le- otard'm, Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel, Savunma Bakanı Nevzat Ayaz ve Genelkurmay Başkanı Org. Doğan Gp- reş tarafından kabul edıleceği oğrenıldi. Perşembe öğleden sonra Ankara'ya gelecek olan Leotard, Nevzat Ayaz'm onuruna vereceği yemeğe katılacak. İlgjli Fransız mercilen. "bölgede özel- likle son gelişmeler" nedeni ile Francois Leotard'ın gezısini "önemli" olarak nite- liyor. Söz konusu çevreler. kısa olmakla birlikte Ankara'daki temaslarda, ikili ihşkilenn yanı sıra, bir yandan Kafkas- ya'dakı karmaşık ve gergin durum. öte yandan da Ortadoğu'da İsrail-Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında ımza- lanmış anlaşma konulannda görüş alı- şvenşinde bulunulacağını belırtıyor. Aynca savunma alanında Paris'in An- kara ile daha sıkı ılışkiler gerçekleştir- mek ıstediğine dikkat çekılirken aynı za- manda. Fransa'nm Türkiye ile geçen yılın eylül ayında askeri malzeme ihraca- tı konusunda, devlet kuruluşu GİATla, teknoloji transferini de öngören bir an- laşma imzaladığı ve çeşitli Fransız firma- lannın Türkiye ile 300 milyon dolar tuta- nnda sözleşme imzaladıklan ınımsatılı- yor. ' s r a ' ' " e Filistin Kurtuluş Örgütü arasında esen barış rüzgarlanna karşın işgal altındakitopraklardagerginlikvarlığınıkoruyor. GazzeŞeridi'ndecemseyledev- riye gezen İsrailli asker pencereyi açmış. eli tetikte bekliyor. İsrail-FKÖ arasındaki özerklik anlaşması gercğince İsrail birlikleri Gazze Şeridi'nden aşamalı olarak bütünüvle çekilecek. (Fotoğraf: REUTER) Türkiye, FKÖ içinkoüarısıvacb LALE SARltBRAHtMOĞLU ANKARA - Türkiye. FKÖ-İsrail banş sürecinin ıvme kazanması ve ba- şan sağlaması için çeşitli bölge ülkeleri nezdınde gınşimlerde bulunmaya hazı- rlanıyor. Ancak diplomatik kaynaklar, Türki- yenin bu girişiminin, "arabuluculuk ro- hlne" soyunmaktan ziyade, banş süre- cıne çok sıcak bakmayan bölge ülkele- rinin yumuşaması için çaba harcan- ması yönünde gerçekleştirileceğinın altını çizdiler. Filıstinlilere. işgal altmdaki Gazze ve Eriha'da ilk aşamada kısmi özerklik veren Filistin Kurtuluş Örgütü-İsrail banş anlaşmasına. örgüt içindeki aşın gruplann yanı sıra Suriye gibi bazı Arap ülkelen de tepki vermişti. Diplomatik kaynaklar, Körfez Sa- vaşı sırasında Irak'tan yana tavır ko- yan Kuveyt gibi FKÖ-lsrail banş an- laşmasına sıcak bakmayan Körfez ül- kclerinin yumuşamalan için Ankara'- nın çaba harcayabileceğine de dikkat çekiyorlar. Ankara'nın bu çerçevede, ilgili ülkelerdeki büyükelçiliklerimiz kanalıyla ve mektup gönderme şeklin- de olmak üzere çeşitli diplomatik yol- lardan banş sürecine sıcak bakmayan ülkclcr nezdindc girişimlerde bulunma- ya hazırlandığı da öğrenildi. Arafat'ın ziyareti sırasında. Türkiye ve Filistin devletı arasında eğitim. bilim ve kültürel işbirliğini öngören bir an- laşma ımzalanarak iki ülke arasında la- rihi nitelik taşıyan ilk yazılı belgedeor- (aya çıkmıştı. Ankara. Dışişleri Bakanı Çetin'in de katılacağı. cuma günü VVashington'da yapılacak olan Filistinlılere Yardım Komitesi toplantısında alınacak kara- ra göre Filistin topraklarının ımarı için somut ginşımlcre başlayacak. Türkiye ile Yunanistan. Balkanlar'da süren savaşa her an bulaşabilir. Bu tehlikeye karşın Batı bu iki ülkeyi yüksek teknoloji ürünü savaş araç gereçlere boğuyor. AT'nin en yoksul üyesi Yunanistan gayrisafi milli hasılatı ile askeri harcamalan kıyaslandığında silah alımında dünvada bir numara. Aynı ölçüte göre Türkiye 2. sırada. Uzmanlar. Batfnın bu iki düşman ülkeyi silahlandırarak yangına körüklegittiğini belirtiyor. Son 3 yıl içinde NATO. gerektiği yönündeki resmi politikasıyla çelışıyor I992'de saldın amaçlı sılah alımına Atina 2. Ankara 1.5 milyar dolar harcadı. Bu harcamalar her iki ülke ekonomisi için de yük oluşturuyor. Türkiye ve Yunanistan aynca N ATO'dan hibe olarak da yüklü miktarda ağır silah alıyor. Bilindiği gibi NATO. elindeki ihtiyaç fazlası silahlan imha etmektense müttefiklerine gönderiyor. Kıbns. Ege kıta sahanlığı ya da Batı Trakya'da yaşayan Türk azınlıktan kaynaklanabilecek sorunlar Türkiye'ye 25 fırkateyn ve Türkiye ile Yunanistan'ı destroyer. 400 F-16 tipi savaş savaşa sürükleyebılir. Böylesi uçağı. 130 askeri helikopter, 2 bin 500 tank. 1000 de top verdi. Bu durum Batı'nın Balkanlar'daki savaşın yayılmasının, dolayısıyla da Türk-Yunan ilişkilerinin gerginleşmesinin önlenmesi birortamda Batı'nın bu iki ülkeyi silahlandırması dar görüşlülükten başka bir şey değil. Batılı hükümetler Atina-Ankara ilşikilerine dikkat etmeli. (27 EyKil) fjueya'ds scçıme gtdılı/or, L« /vtonde 'dan