Katalog

28 EYLÜL1993 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER BM heyeti Irak'ta • MAN AMA (AA) - Bir BM heyeti. Irak'takı kitle imha silah alanlanna yönelik en kapsamlı incelemeleri yapmak üzere Bağdat'a hareketetti. Yaklaşık 100 kişıden oluşan BM heyeti Başkanı Nikita Smidovich gazetecilere yaptığı açiklamada, incelemelerden elde edilecek sonuçlann dosyalanacağını ve böylece Güvenlik Konseyi'nin sonuçlara göre Irak'a uygulanan ambargonun kaldınlıp kaldınlmaması konusunda karar verebileceğini söyledi. BM Güvenlik Konseyi Irak'm Kuveyt'i işgal etmesinden sonra bu ülkeye ambargo uygulamaya başlarruştı. Çin'de 32idam • PEKİN(AA)-Çin'in güneybatısında yer alan Sişuan eyaletindeki Şonking kentınde, adi suçlardan hüküm gıyen 32 kişinin idam edildıği bildırildi. Yeni Çin Haber Ajansı dünkü haberinde, idamlann cumartesi günü halk önünde gerçekleştirildiğjni duyurdu. Hırsızlık, teca\r üz vecinayet gibi suçlardan hüküm giyerek idam edilenlerden 18'ıninköylüolduğu kaydedildi. Ajans, Şonking'de başlatılan, suçla mücadele kampanyası çerçevesinde 15 ağustos -15 eylül arasında 3 bin 600 kişinin tutuklandığını belirtti. FKÖKonseyi toplanıyop • TLNUS(AA)-FKÖ Merkez Konseyi'nin İsrail'le vanlan banş anlaşmasını görüşmek üzere toplanacağı bildirildi. FKÖyetkilileri, Merkez Konseyi'nin 20ekim tarihinde toplanacağını şöylediler. Yaser Arafat'ın İsrail'le VVashington'da vardığı tarihı banş anlaşmasının Merkez Konseyi tarafından onaylanması gerekiyor. Ermemler14 Azeriyi salıverdi • MOSKOVA(AA)- Karabağ Ermenilerinin Azeri beş savaş esiriyle dokuz rehineyi serbest bıraküklan bildirildi. TASS Ajansı. 14 Azerinin Rusya hükümetinin girişımiyle yapılan düzenlemeîer sonucu Azerbaycan'ın Rusya'ya iade ettiği altı Rus paralı askerin karşılığında serbest bırakıldığını duyurdu. Bakü'dekı Rusya Büyükelçiliği görevlilerinin katılımıyla yapılan düzenlemeîer soncu 14 Azeri'nin bugün Bakü'de hükümet yetkililerine teslim edildiği bildirildi. Azerbaycan, Ermeni saflannda çarpışırken yakalanan 6 Rus parah askeri geçen hafta serbest bırakmışü. Yunanistan'da PASOKönde • ATİNA(AA)- Yunanıstan'da lOekimde yapılacak erken genel seçimler öncesinde kamuoyu araştırmalan PASOK lideri Andreas Papandreu'nun sekiz yıllık iktidardan sonra 1989yılındabıraktığı başbakanlık koltuguna yeniden döneceğini gösteriyor. MRC kamuoyu araştırmalarşirketinın 17-24 eylül tarihleri arasında Yunanistan nüfusunun yansının yaşadığı Atina ve Pire'de yaptığı anketin sonuçlanna göre Yunanlılar 10 ekim seçimlerinde yüzde 38.3 oranında PASOK. yüzde 29.6 oranında da Konstantin Mitçotakis'in lideri olduğu Yeni Demokrasi Partisine(YDP) oy vermeyi düşünüyorlar. Eniyi intihar • ATINA(AA)- Japonya'da. en iyi intihar etme şekillerinin anlatıldığı bir kıtabın pıyasaya îürülmesiyle kapışıldığı bildirildi. Yunan basınında /erilen haberlere göre Vataru Turumi'nin yazdığı ve cişinin yapısı ile vaşadığı opluma "yaraşır" çeşitli ntihar yollannın konu •dildiği kitap kısa şürede tam 00 bin adet sattı. İntihar için lverişli malzemelere (ilaç, ilah vs) uzun bir liste halinde er veren kitap 11.5 dolardan aülıvor. Kitapta. Japonlann milli intihar yöntemi" arakın hakkında irbirinden farklı yöntemler e anlatılıyor. Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'nin Suhumi'nin düşmesinden kısa süre önce kenti terkettiği bildirildi AbhazlarSıılımııi\ielegeçîrdi Abhaz kadın çattşmalarda ölen nişanlısının cenazesinde onun silahını taşıyor. Dış Haberler Servisi - Gürcıs- tan'dan aynlmak için savaşan Abhazlar dün Abhazya'nın başkenti Suhumi'yi ele geçirdı- ler. Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'nin Su- humi'nin düşmesinden az önce kenti terkettiği haber verildi. Abhazya'daki Rus bırlikleri komutanlığı, Abhaz bırliklen- nin dün yerel saatle 13:00'te Suhumi'yi bütünüyle ele gecir- dikleriniaçıkladı. Komutanlığın sözcüsü tara- fından yapılan açıklamada. Abhaz askerlerin Suhumi'dekı hükümet bınasına kendi bay- raklannı çektikleri belirtrldı. Şevardnadze aynldı Kentte yer yer sokak çatış- malannın sürdüğünü kaydeden sözcü, Gürcistan Devlet Başka- nı Şevardnadze'nin Suhumi'yi terk ettiğini de doğruladı. Gürcistan hükümet yetkilile- rince de doğrulanan habere gö- re. Gürcistan Devlet Başkanı Şevardnadze kentin tamamıyle kuşatılmasından önce Su- humi'yi terk cderek. 12 kılo- metre güneyindeki Gulrisph'e gıtti. Dün gelen haberlerde Su- humi'yi savunmak üzere bir haftadan fazla bir süredir kent- te bulunan Şevardnadze'nin kenti terk etmeyi reddettiği ve hükümetin Rus askerleri aracı- lığıyla kendisini tahliye etme is- teğini geri çevirdiği bildirilmişti. Şevardnadze'nin kenti terk et- mektense intihar edeceği söy- lentileri dolaşırken, Itar-TASS Gürcü liderin kentten aynlma- dan önce Gürcistan radyosun- dan halka seslenerek takviye birlikler gönderilmedıği takdir- de kentin her an düşebıleceğinı söylediğini haber verdi. Şevardnadze'ye yakm kay- naklar ise. Gürcü liderin Oçam- çira bölgesindeki Gürcü birlik- lerinin "ihanerine" uğradığını söylüyorlar. Devrik devlet baş- kanı Zviad Gamsahurdia'va bağlı bu bırliklerin Gürcü lide- rin çağnsı üzerine Suhumi sa- vunmasına yardım edeceklenni söylemelerine rağmen kente gelmedikleri belirtiliyor. Ruslan suçladı Şevardnadze. Gürcistan Par- lamentosu tarafından yayımla- nan açıklamasıda Abhazlann ilerleyişinden Ruslan sorumlu tutarken. kendisinin Suhumi'yi kurtarmak için elinden geleni yapüğını ancak başanlı olama- dığını vurguladı. Dünkü Abhaz saldınsında yüzlerce kişinin öl- düğünü belırten Şevardnadze. katliam yapan Abhazlann ken- ti yakıp yıktıklannı ıleri sürdü. Şevarnadze, "Suhumi dün (ön- ceki gün) bile kurtanlabilirdi. Rusya'dan durdurmalannı iste- dik ama yapmadılar. thanete uğradık"dedı. Abhaz ordusunda Rus ve Çeçen askerlerin de yer aldığı bildıriliyor. Tiflis'e dönmeyecek Bu arada Gürcistan Parla- mentosu konuyla ilgili olarak dün yaptığı toplantıda Eduard Şevardnadze'nin başkent Tif- üs'e dönmesi çağnsında bulun- du. Parlamento aynca uluslara- rası örgütlere, Abhazya'daki çatışma bölgelerinden kaçan si- vıllerin tahliyesine yardım et- melen için çağn yaptı. Ancak parlamentodan daha sonra ya- pılan açıklamada Şevard- nadze'nin Tiflis'e dönmeyi reddettiği. ve Suhumı'de kalan 20 bin sivilin tehlikede olma- dıklannı göriinceye kadar böl- geden aynlmayacağı bildirildi. PORTRE ŞEVARDNADZE Zor günler yaşıyor Gürcistan'da güç günler geçiren Devlet Başkanı Eduard Şev ardnadze, eski SSCB dağıldıktan sonra ülkesıne dönerken "Belki de hayatımın en büyük hatasuu işliyonım" demişti. Şe\ ardnadze, 25 Ocak 1928'deGürcistan'ın Mamati Lauchkhutsky bölgesinde oldukça tanınmış birailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1948 yılında Sovyetler Birlıği Komünist Partisine (KP) üye oldu. Gürcistan KP'nin Mtskheta bölgesindeki komitede 1961-1963 yıllannda bınnci sekreterlik yaptı. 1963 yıhnda Gürcistan Şovyet Sosyalist Cumhuriyeti İçişleri Bakanı olan Şevardnadze. 1964'te Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e taşınarak Pervomaysky bölgesi parti komıtesinde bırinci sekreterliğe başladı. 1976'da Sovyetler Bırliği KP Merkez Komitesi üyesi olduktan iki yıl sonra Politbüro yedek üyesi secildi. 1985 yılında Gorbaçov tarafından SSCB Dışişleri Bakanlığı'na getirilen Şevardnadze Glasnost ve Perestroyka polıtikasırun önde gelen mimarlan arasında yer aldı; 1990 yılında bugörevden aynldı. 1991 'de KP'denistifae'tti. 1992 yıhnda Gürastan Devlet Konseyi BaşkanlığVna getirildi. Rusya parlamentosunda gerilim artarken, seçim için uzlaşma arayışı sonuçsuz kaldı Yeltsiıııızlaşmaya yanaşmıyorDtş Haberler Servisi - Rusya'da Yeltsin ve parlamento arasmdaki gergınliğin seçim konusunda uzlaş- ma arayışlan ile giderilmesi yolun- daki çabalar dün >ine hayal kınkh- ğıyla sonuçlandı. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, parlamento ve devlet başkanhğı seçimlerinin ay- nı tarihte yapılması önerilerini kesın olarak reddetti. Kuşatmanın sürdüğü parlamen- to)^ korumakla görevli muhafızla- nn pencerelere makineli tüfeklenn yerleştirdikleri sırada. Yeltsin'in tc- levizyondan yaptığı konuşma uzlaş- ma arayışlannı sonuçsuz bıraktı. Yeltsin, konuşmasında milletvekili ve başanlık seçimlerinin aynı tarihte yapılması teklifıni. otorite boşluğu- na >ol açacağı gerekçesiyle reddetti. Yeltsin, konuşmasında, "Çift başlı iktidar çok tehlikeli, hem başkanm, hem parlamentonun bulunmayacağı iktidar boşluğu ise daha da tehlikeli'" dedı. Rusya Devlet Başkanı. feshet- tiği parlamento ile hıçbir zaman gö- rüşmeyeceğıni ka>detti. Boris Yelt- sin parlamentonun bundan sonra herhangj bir fonksiyonla görevine devam etmesinin de sözkonusu ol- madığını söyledi. Yeltsin. arabkta belirlenecek par- lamentonun hazirandaki başkanlık seçimlerinin yasal altyapısını ortaya koyacağını belirtti. Parlamento ve Anayasa Mahke- mesi tarafından anayasaya aykın bulunan Yeltsin'in karamamesı, 12 arahkta milletvekili seçimlerinin, haziran ayında da devlet başkanbğı seçimlerinin yapılmasını öngörü- yor. Halk Temsilcıleri Kongresi ge- çen hafta aldığı kararda, mart ayın- dan önce. ancak başkanlık ve parla- mento seçimlerinin bir arada olması kaydıyla sandık başma gidilmesini öngörmüştü. Anayasa Mahkemesi Başkanı Valeri Zorkin de Yeltsin ve parlamentonun seçim konusunda uzlaşmalan halinde, Devlet Baş- kanı'nın yargılanmasını isteyen ka- Komünist göstericiler Rutskoy'un Beyaz Ev önünde yaptığı konuşma sırasında kolkola girmiş slogan arıyor. rarlannı dondurabileceğinı açıkla- mışü. Rusya Federasyonu'na bağlı 40 kadar yerel parlamento tarafın- dan Yeltsin'e gönderilen çağnda da başkanlık ve parlamento seçimleri- nin bir arada yapılması istendi. Parlamentoda kuşatma Yeltsin, dünkü konuşmasında ül- kedeki hiçbir kurum ya da kişıye taviz vermesinın sözkonusu olmadı- ğını vurguladı Yeltsin'in televizyondakı konuş- ması sırasında makineli tüfeklerin parlamento binası pencerelerine yerleştirildiği haberlen geldi. Gü- venlik güçlerinin bina çevresindeki kuşatması devam ederken, muhalif göstericilerin bekleyişlerinın de sona erdiğı dıkkat çekıyordu. Rusya Parlamentosu Başkanı Ruslan Hasbulatov, parlamentoda düzenlediği basın toplantısında, "Eski De>let Başkanı Yeltsin'in Be- yaz Ev't karşı saldırı emri vereceği konusunda bilgi aldık" dedı. Hasbulatov, bütün milletvekillen ve parlamento yetkilileri ile bir top- lantı yaptıklannı, parlamentoyu sı- lah dahil her türlü olanaklarla savu- nacaklannı belirtti. Parlamentoyu korumakla görevli olan, parlamentonun atadığı devlet ' başkanı Akxander Rutskoy'un em- rindeki muhafızlara 600 adet kaleş- nikof dağmldığı ve gelebilecek her hangi bir saldınya karşı hazır bekle- dikleri belirtiliyor. Ruslan Has- Parlamentonun feshi YeltsinIMFye gözkırpıyor MOSKOVA (A.\) - Boris Yeltsin'in parlamentoyu feshetme karan. Uluslararası Para Fonu'nun. Rusya'ya ekonomik istıkrar önlemleri ıçın sağlamavı taahhüt ettiği I.5milyardolarhkıkincikredi diliminı dondurmasından hemen sonra açıklandı. Rusya Devlet Başkam'nın. parlamentonun muhalefeti yüzünden yürürlüğe koyamadığ reform programlanndaki başansızlık yüzünden IMF tarafından verilen bu cezayı. kendisi için bir "ödûle" dönüştürmeye çahşmak ıstediğini belirten gözlemciler. parlamentosuz birçahşma ortarrunda Yeltsin'in; ekonomik kararlan hızla uygulamaya koyarak kısa bir sürede IMF'nin, bu kredi dilimini serbest bırakmasını sağlayabileceğini belirtiyorlar. Bu kredinin elde edilebilmesi de. Yeltsin'in haziran ayında yeniden seçilmesi için yürütülecek kampanya öncesinde. ekonomiye getireceği rahatlama dolayısıyla. önemli birartı puan olarak devlet başkanının hanesine yazılacak. bulatov, elektrik kesintisi ve ısınma sorununa rağmen bınayı en az 2 haf- ta boyunca terketmeye niyetli olma- dıklannı duyurdu. Moskova Belediyesı tarafından halka yönelik yapılan uyanlarda parlamento binasına kesinİıkle yak- laşmamalan isteniyor. Ancak Dev- let Başkanı Yeltsin'in Sözcüsü tara- fından yapılan dünkü açıklamada da aynı uyannın yapılması gerginli- ğin tırmanması olarak değerlendiri- liyor. John Smith liderliğindeki ana muhalefet İşçi Partisi'nin yıllık kongresi dün Londra'da başladı Iııgiliz İşçi Paıtisi sendikalardanboşamyor EDİPEMtLÖYMEN • İşçi Partisi'nin eski lideri Kinnock gibi Smith de, kamuoyu tarafından dışlanan ve güçlerini sürekli kaybeden sendikalarla yakınlığın partinin seçim şansını kemirdiğini düşünüyor. ndaki geleneksel ve tarihi bağlann nasıl zayıflaülacağı tartışılrnaya baslandı. İşçi Partisi'nin bu yüzyıl başından jlan uygulamasına göre işçi sendi- %dlannın liderleri. partinin yetkili \urullan ve hder seçimı ıçın yapılan ovlamalarda. sendika üyelennın oy- Lınnı tek başlanna temsil ediyorlar. Örneğin. en kalabahk sendika olan Ulaştırma İşçılen Sendikası'nın li- deri el kaldırdı mı 2 milyon üye adı- na karar vermiş oluyor ve üyelenn LOND- RA - On dört yıl ön- cekı seçim yenilgisinin hesâbını hâ- biüremeyen ana muha- lefet İşçi Partısi yolu- nu ve yönü- nü anyor. Dün başlayan yıllık kongresinde, parti yönetımı ile sendikalar arası- Smitti-Refomı istivor. oylan blok olarak kabul ediliyor. Bu nedenle. parti siyasetınde ve yö- nctımınde büyük sendikalann sesi çok çıkıyor. Parti ile sendikalar arasmdaki bağlar çok sıkı. Çok sayıda milletve- kili. seçimlerde sendikalar tarafın- dan aday gösterilir. desteklenir: se- çildikten sonra da bir çok masraflan karşılanır. Partinin yürütme kuru- lundaki 29 sandalyeden 12'si sendi- kalara. 7'si partinin taşra örgütüne, sadece 10'u genel merkeze ait. İşçi Partisi'nin eski liden Neil Kin- nock döneminde parti. sendikalarla olan bu iç içeliği bir ölçüde azaltma- ya çalıştı. Kamuoyunda. partinin sendika- lar tarafından yönetıldiğı imajını sil- me çabası ise bir sonuç vermedi, çünkü parti örgütlenmesi, sendıka- ların etkilerini azaltmak yönünde değıştırilemedi. Kinnock gibi, geçen yıl parti baş- kanlığına seçilen John Smith de ka- muoyu tarafından dışlanan ve güç- lenni sürekli kaybeden sendikalarla yakınlığın, partinin seçim şansını kemirdiğini düşünüyor. Ve parti kurullan için yapılan se- çimlerde bir sendika liderinin tüm üyeleri adına blok halinde oy ver- mesinden artık vazgeçılmesi gerektı- ğini. bu konuda bir reform yapı- lmasını savunuyor. Partinin birson- raki lıden olarak bakılan Tony Blair de, "Parti. sendikalann merhameti- ne muhtaç değildır ve gelecek seçimi kazanmamız bu reforma bağlıdır" dedi. Tek üyeye tek oy Smith'in, sendikalann parti üze- rindeki geleneksel gücünü kırmaya yönelik girişimi sonuç verecek mi? Bu, yannki oturumda belli olacak. Kongre'nin, bu çok hassas konu- da bir karar almayıp sorunu Yürüt- me Kurulu'na bırakması halinde, Smith'in güç durumda kalacağı bili- niyor. Smith'in, "Tek üyeye tek oy" öne- risi kabul edilmezse, liderlikten istifa edeceğini söylediği basında yer aldı. Her ne kadar bu yalanlandıysa da konuyu ne kadar ciddiye aldığnın göstergesiydi. Sendikalar bölündü Sendikalar ise halen bu konuda ikiye bölünmüş durumda. Indepen- dent gazetesinın bir değerlendırme- sine göre reforma evet diyen sendi- kalann temsil ettiği oy oranı yüzde 47, hayır diyenlerinki ise yüzde 51. NATO/KAFKASYA Rusya'nın silahlanma atağına ret Dış Haberler Senisi - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in, Cumhurbaşka- nı Süleyman Demirele yolladığı ve "Av- rupa Kon\ansi>onel Silahlı Kuv-vetler Aıüaşması'nın (AKKA) Rusya tarafından ihlal edilebileceği" mesajını içeren mek- tubun NATO Genel Sekreteri Manfred Woerner'e de iletildiği öğrenildi. Anado- lu Ajansı'nın haberine göre, NATO kay- naklan böyle bir talebin kabul edileme- yeceğini vurgularken, Türkiye ve ABD de konuya ilişkin olarak aynı görüşleri paylaşıyorlar. Türkiye Dışişleri Bakanhğı'nın Yelt- sin'e ilettiğı sert yanıttan sonra NATO ülkelerinin de "AKKA anlaşmasını yeni- den tartışmaya açmamakta kararlı ol- duklan" vurgulanıyor. NATO'daki Türk kaynaklan Yeltsin'in mektubunun zamanlamasına dikkat çekiyorlar ve Ruslann son bir yıldır aynı konuyu üstü kapab şekilde gündeme getirmeye çalış- tıklannı belirtiyorlar. Kaynaklar, AK- KA anlaşmasının Rusya açısından ye- tersizliğinin sözkonusu olmadığını kaydederek şu görüşleri savunuyorlar "Talebin geçerli ve tutarlı bir tarafı yoktur. Rusya'da askerler yavaş yavaş önemli bir güç olarak ortaya çıkıyorlar. Yeltsin'in bu mektubunu son darbeden iki gün önce yazması da anlamlıdır. Gürcis- tan, Ermenistan, Azerbajcan gibi cumhu- riyetlerde Rusya'nın askeri birimlerinin konumu önemlidir. Buralardaki askerle- rini çekmekten kaçınıyor, yeni yığmakla- ra yol açma>a çalışıyorlar. Neticede günev kanatta kımet arttınmı sözkonu- sudur. Bu eski SSCB'nin KGB yöntemle- rine benziyor." AKKA Anlaşması konusundaki Rus taleplerinin NATO'da daha önce görü- şüldüğünü, ABD. Almanya. Fransa gibi müttefıklenn. "AKKA'nın tekrar tartışıl- masına .değiştiribnesine kesinlikle karşı olduklannı >urguladıklarını" hatırlatan kaynaklar. zaten sonuçlandınlması uzun süre alan bu anlaşmanın müzake- releri yeniden başlatıhrsa. Türkiye'nin de yeni öneriler getireceğine işaret edi- yorlar. NATO'nun diğer müttefık ülke dele- gasyonlan da AKKA anlaşmasının tek- rar tartışmaya açılmasının kabul edile- meyeceğini, bunun büyük kargaşalan beraberinde getireceğini. imzacı ülk>4Ğ- rin hiçbir nedenle AKKA'yı ihlal etme- meleri gerektiğini belirtiyorlar. İttifaka üye ülkelerin temsilcilerine gö- re. Yeltsin'in mektubu NATO için ra- hatsız edici bir nıtelık taşıyor. Ankara'daki diplomatik kaynaklar ise Türkiye ile ABD'nin AKKA'nın uygu- lanmasında istisna olamayacağı görü- şünde olduklannı belirttiler. Kaynaklar AKKA kapsamındaki herhangi bircoğ- rafı bölge ile ilgılı konvansiyonel kuvvet tavanlannın aşılmasına müsaade edil- mesinin AKKA'nın ruhuna ters düşece- ğı ve anlaşmayı gecersiz kılacağını belir- tiyorlar. Yetkiüler, anlaşmanın bir bütün olduğunu. değişirse tümünün bir- likte ele alınmasının zorunlu olduğunu ve bu değişikliğin de anlaşmaya laraf tüm ülkelerin nzası ile olması gerektiğini vurguladılar.