Katalog

CumhuriyeC 18EYIÜU993PAZAR70. YILSAYI24818 S A N A T K U L T U R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N Geyik Barajı'nın suyu Dalyan'daki suyun oksijen miktannı düşürünce balıklar oksijensiz kaldı GıÜlük Dalyanı'ndaki balıldar ölüyorOLCAY AKDENİZ MİLAS - Geyık Barajı'ndan. Yaşyer Chasfndakı pamuk tar- lalannın sulanması için sahverilen su, Güllül» Dalyaju'ndakı balı- klann ölümüne yol açtı. Baraj su- yunun. dalyâtîdaki suyun tuz ve oksijen miktannı düşürdüğü \e balıidann bu nedenle öldüğü bıldı- rildi • • ' Ege Bölgesı'mn en bûyük dal- yanı sayılan Güllük Dalyanı'nda- ki balıklar ölüyor Güllük Dalyan Balıkçıiık Kooperatifi Ramazan özkaya'nın verdiği bılgıye göre son bır hafta içınde dalyanın kuzuluk denilen bölürnlenndekı balıklar kendiliklerinden ' ölmeye başla- dılar. Bunun üzerine durumu Milas Ilçe Tanm Müdürlüğü ıle dalyan- •da yaklaşık^bir yıldır araştırmalar yapan Ege Üniversıtesi Su Üriinle- n Fakültesı Deniz Bılimleri ve Balıkçıhk Araştırma Grubuna bildirdiklerinı anlatan kooperatıf müdürü Ramazan Özkaya şöyle konuştu' "Dalyana gittiğimizde bir anda yüzlerce balık ölüsüyle karşılaştık. Dalvandaki sazlıkların ve kargılı- kların dipleri. suyun altı balık ölüle- ri Ue doluydu. Durumu hemen yet- kililere bildirdik. Biz, Sançay kenarındaki peynir mandıralarının sularının dalyana gelmesinden ve balıklann bu neden- le ölmesinden kuşkulandık. Geyik Barajı suvunun pamuk tarunı için salıverilmesi Ue birlikte bu peynir sularının dalyanın sularını kirletti- ğini sandık." Güllük Dalyan Balıkçıhk Koo- peratifı'nın çağnsı üzenne daJyan- da incelemelerde bulunan Muğla İl Tanm Müdürlüğü uzmanlan. dalyandaki sudan ve ölu balıklar- Dalyan'da binde 6 dolaylarında olması gereken tuzluluk miktan son ölçümlerde binde 2.5 olarak saptandı. dan örnekler alarak inceledi. Yapılan inceleme sonunda yapı- lan açıklamada. oksijen yönünden yetersız olan ve içınde çok aşın de- recede mikroorganizma bulundu- ran baraj suvunun, dalyandaki su- yun oksijen miklannı bır anda dü- şürdüğü ve balıklann da oksijen yetmezhğinden öldüğü bıldınldi Açıklamada, açık denızde binde 10'un üzerinde. dalyanda binde 6 dolayında olması gereken tuzluluk miktannın son ölçümlerde binde 2.5 düzeyine düştüğü. bu duru- mun da balıklan öldürdüğü savu- nuldu. Öte yandan yaklaşık bir yıldır Güllük Dalyam'nda araştırmalar yapan Ege Üniversıtesi Su Ürünle- ri Fakültesı Deniz Bılımlen ve Balıkçıhk Araştırma Grubu da. kooperatıf müdürlüğünün duru- mu bildirmesi üzerine Güllük'e ge- lerek incelemelerde bulundu. DPT desteği ıle yöre balıkçılığını ve dal- yan işletmeciliğini gelıştirmek amacıyla oluşturulan TÜBITAK- DEBAG-52 no'lu projenin uy- gulayıpısı olan grup üyelen Doç. Dr. Özdemir Yaramaz. Doç. Dr. Mesut Önen, Doç. Dr Şevket Gök- pınar, Doç. Dr. Setna Girit, Dr. Bel- gin Hoşsun, Dr. LğurSunlu, dalyan- da incelemelerde bulundular. Alınan su ve balık örnekleri üze- rinde yapılan inceleme sonrasında Muğla İl Tarun Müdürlüğü ile çe- lışen bir sonuç ortaya çıktı. Araştı- rma sonucunda, balık ölümlerinin dalyandaki suyun tuzluluk oranı- ndaki ani düşüşten kaynaklandığı ve şoka giren balıklann öldüğü açıklandı. Açıklamada. dalyanda ölen ba- lıklann yenmesınde bir sakınca ol- madığı da bıldinldı. Araştırmdda. denızde binde 13 dolavında olan tuzluluk oranının dalyanda binde 3'e kadar düştüğü belırlcndı Dalyana ulaşan sulan balıklann ölümüne yol açan Geyık Barajı, Yeniköy Termık Santralı'na so- ğutma suyu sağlamak amacıyla yapılmıştı. Ancak baraj inşaatı bıtınce ba- raj alanında kalan çam ağaçlan ve çalılıklar, Orman îşletmesi ile yöre köylülen arasında mülkıyel so- runu nedeniyle mahkemelık oldu- ğu için temızlettınlememış. böyle- çe çok sayıda ağaç ve çalılıklar su içinde kalmıştı. Su içinde kalan bu bitkılenn çü- rümesi ile baraj suyunda aşın dere- cede mikroorganizrna üremış ve baraj suyu kirlenmiştı. Daha ön- ceki yıllarda da pamuk tanmı yapılan tarlalann sulanması amacıyla salıvenlen baraj suyu. dalyanda balık ölümlenne yol açmış, ancak bunun ncdenı anlaşı- lamamıştı. Öte yandan dalyanda meydana gelen balık ölümlennin baraj su- yundan kaynjklandığının anlaşılmasından sonra Mılas Kay- makamlığı. baraj kapaklannm ka- patılması ıçın gınşımlerde bulun- mava başladı Bunun ıçın. öncelik- le yörede pamuk tanmı yapılan arazilerde sulama sorununun kalıp kalmadığının belirlenmesi amacıyla araştırma yapılmaya başlandı. Pamukçulann sulama sorun- lannın acil boyutta olmaması du- rumunda baraj kapaklannın ive- dılıkle kapatılacağı açıklandı. Aynca DSİ yetkılılen ıle de görü- şülerek baraj suyunun dalyana ulaşmaması için alınacak önlemler araştınlmaya başlandı Tırül yiyerek dunya. rekoru . kırdılar LONDRA (AA) -Üst üste dünya rekorlan kıran Çinli atletlerin. bu rekorlan "tntıT yiyerek gerçekleştirdiklen öne sürüldü, 'Asırlardan beri Çinlilerin tırtıl böceğini iktidarsızlığa karşı başan ile kullandıklanna dikkat çeken İngılız tabloıd gazete Today. geçen haftalarda 2*6 yaşındaki Çînli âtlet VVang jonxia'nın 10 bin metrede, takım arkadaşı Qu Yunxia'nın da 1500 metrede dünya rekoru kırmadan önce "tırtıl" yediklenni iddia ettı. Yumuşak derili tırtıl, böceklerinın içinde gelışen ve sonunda onlan öldüren bir çeşit mantann.jnsanlara kuvvet verdiği, TcisTriiğı önledıği. iktidarsızlığın önüne geçtıği. ömrii uzattığı ve sporculara dopıng tesiri yaptığmı yazan gazete. Tıbet kökenli ürtıl böceğinin İngiltere'de de yaygın bir şekılde kullanıldığını ve kilosunun 600 sterhn (12 milyon lira) olduğu belırtti Çin'de dertlenne deva arayan ınsanlann bu sihirli tırtıl böceğini bir ılaç gıbı ' kullandıklannı. Çınli sporculann ıse doping testi sırasında kan ve ıdrarda hiçbir iz bırakmaması nedeniyle bu böceği muntazam aralıklarla yedikleri vurgulanân haberde. Çinlilerin bu tırtıla "dong chong xia cao - kış böceğinin yaz ' çimeni" adı verdikleri kaydedildı. Tırtıl böceği sırnnı ortaya atan Today gazetesi yöneticîleri. Londra'nın Camden semtindeki bir pazardan satın aldıklan 50 gramlık ürtıl böceğini. spora merakh 25 yaşındaki muhabir Mette Johnşon'a yedirerek bir test yaptılar. Gazeteci Johnson her zaman 7.5 dakikada koştuğu bir millik mesafeyi, ürüh yedikten yanm saat sonra 20 şaniye daha az sürede koştu. Çin atletizm takımının kadıri antrenörü Ma Junren. Today gazetesinde yayımlanan ^ürtıl" haberi ile ilgili olarak şu ilginç açıklamayı yaptı: "Çinli sporcklann başarısını sadece - tırtıla bağlamak doğru değil. Attetlerimizin beslenme diyetlerinde kaplumbağa. köpek eti. polen ve ginşeng kökü de var." Ağzında toplar olduğu halde ıslık çalabilen Üç Top Charlie ve Çad da (epsı dudaklı bir Ubangi kadını. Müzede her biri numaralanmış 231 tuhaf ve şaşılası nesne sergileniyor Kopenhag'da İster înan İster înanma Müzesi GÜRHAN TÜMER Kimılerine gore bu dünya hıç de ilginç değıldır. Teİcdüzedir, sıkıadır. İnsanlar insanlara. gün- ler günlere benzer. "Güneşin altı- nda yeni olan hiçbir şey yoktur" de- miştir bir fılozof ve bence de böyle düşünenler büsbütün haksız değil- dirler. Ama bir başka açıdan bakıldığında da. dünyamız bır ha- rikalar dünyasıdır. Bu dünyada. Süneşin doğuşundan kanncanın ayağına, atom çekirdeğinin yapısı- ndan filin hortumuna kadar her şey hayran bırakır ınsanı. Ne var ki bunun bilincine varabılmek için bir başka felsefe gereklıdir, bilgi, bilgelik gereklidir. Bir de herkese, hemen ilk bakı- şta, kolayca ilginç gelen şey ler vardır. Örneğın, Evliya Çelebi'nin. fıl doğuran kızdan soz eden satı- rlan böyledir, Guıness rekorlar ki- tabı böyledir Ve kımı insanlar. hep böyle şey- leri ararlar. bulurlar. İşte bu insanlardan bin de Ro- bert Leroy Ripley'dir Rjpley. 1893 yılının Noel günü California'da doğmuştur Doğuş- tan sanatçı. doğuştan sporcudur. Life dergisine ilk çizimlerini sattığında, henüz 14 yaşındadır. Ama asıl hedefı. iyi bır beyzbol oyuncusu olmaktır. Gelgelelim, daha ilk profesyonel oyunda kolu- nu kırınca. bu umudu suya düş- müştür ve Robert Leroy. za- manının büyük bır boiümünü, öte- kı tutkusuna. çizime adamıştır. Bu çok yönlü Amerikalınm bir başka tutkusu da gezmek, gezmek M.üzede yer alan ilginç eserler arasında 45 cm'lik kuş kafesine hapsedilen bir cüceyle, her gözünde iki gözbebeği bulunan Çinli de var. ve gezmektir. Çok uzun olmayan, 55 yaşında sona eren yaşamı bo- yunca 198 ülkeyT dolaşmıştır. Ve gördüklerini, görüntüledikle- nni, toRİadıklannı, "Believe It or Not - İster İnan İster İnanma" başlığı altmda. dünyanm çeşıtlı yerlenndekı 300 gazetede. 17 dilde yayımlamıştır. Bu yazılar aynca kıtap haline de getınlmıştir. Ö ka- dar çok sayıda okuyucu bulmuş- tur ki bu kıtaplar. hepsi üst üste konsa. uzun zaman dünyanm en yüksek gökdeleni olma rekorunu hiçbir binaya kaptırmayan, New York'taki Empire State Building'- in boyunun 100 katı kadar yüksek olacaktır. Bütün bunlar. 1930'lar- da olmaktadır ve Robert Leroy Ripley. o zamanın parasıyla ayda 10.000 dolar kazanmaktadır. Bugüp dünyada. yirmiye yakın "İster İnan ister İnanma Ripley Müzesi" vardır. Bunlann çoğu Amenka'dadır. Bir tanesı Asya'- da. Kore'de. birkaç tanesi de Âv- rupa'dadır. Bu müzelerden biri de Danımar- ka'da, Kopenhag'da bulunuyor. Müzenin kapısından girer gir- mez, daha bilet almadan, ginş ho- lünde. dünyanın en büyük lastiği ve dünyanın en büyük boya fırçası tarafından karşılanıyorsunuz. Fırçanın uzunluğu. 4.939 m.. ağırlığı 60 kg'dır. Ötekine gelince. onun için kullanılan kauçukla, normal boyda tam 395 lastik yapı- labileceği hesaplanmıştır. Kopenhag'daki RipJey Müzesi'- nde, her biri numaralanmış tam 231 tuhaf. şaşılası nesne var. Bura- Zıkkımın Kökü" dünya festivallerini dolaşıyor TL'RHAN GÜRKAN Muzaffer îzgü'nün yaşamöyküsünu anlatan aynı adlı romanından yöneunen Memduh Ün'ün. se- naryosunu Macit Koper'le bjrlikte yazarak sinema- ya uyarladığı "Zıklumm Kökü" fılmi, yabancı fılm şenliklerinın birinden öbürüne koşuyor İspanya'da 2-7 Eylûl 1993 ğünleri arasında düzenlenen "Avrupa " Köy ve Baukçılık Filmleri e Festivali"ne katılan "Zıkkjmm Kökû". Memduh Ün'e en ıyi yönetmen ödülünü kazandırdı. "Zıkkımın Kökü". 21 Eylül-3 ' Ekim 1993 günleri arasında Almanya'da düzenlenen Frankfurt 19. Çocuk Fıhnlen Festivah'ne katılacak. Aynca. Japonya'da yapılacak Tokyo Uluslararası Film Festivaii'nin ".4Jsya*nın En İvi Filmleri" bolü- münde gösterilecek olan "Zıkkmun Kökü'". 20-27 Ekim 1993 tarihleri arasında yapılacak Amsterdam 7. Uluslararası Çocuk Film ve TV Festivali'ne de YCINE^ID '93) katılacak. 14-23 Kasım 1993'te Hindistan'dakı Udaipur 8. Uluslararası Çocuk ve Gcnçlik Filmleri Festivah'nde de yanşacak olan "Zıkkımın Kökö". Şarjghay'da ilk kez düzenlenecek "The First Shangai International Film Fesrival"dc ül- kemızı temsıl edecek. "Zıkkımın Kökü". bu vıl Ada- jia Altın Koza Film Feştıvali"nde de yanşacak. Muzaffer İzgü'nün Adana'da geçen yoksul çocuk- luk yıllarrnı. ailesiyle- ılişkilennı, eğıtım yapabılmek için verdiği savaşımı anlatan "Zıkkımın Kökü"nün vönetmeni Memduh Ün, göriintü yönetmeni Orhan Oğuz, yapımcısı Kadri Yurdatap. Özgün müziğıni Cahit Berkay'ın, sanat yonetmenhğinı Ali Yenal ve Esra Tuncer'in yaptjğı filmde. Muzaffer İzgü'nün çocukluğunu 9 yaşındaki Emre Akyıldız oynuyor. Fılmın oyunculan Menderes Samancılar, Günay Gi- rik. Meriç Başaran, Ceyhun Elden, Sırrı Elltaş, Cen- giz Gezici, Nilgün Ceylan, Işık Aras, Kemal İnci. Bi- lal İnci, Elif İnci. Öykunün kahramanı Muzo, ışsız babası. çılelı an- nesı. trahomlu ağabeyi Sefa ile Adana'da bir gece- konduda yaşamaktadır. Kışı bulgur yiyerek geçıren geçım sıkıntısı içindeki ailesine katkıda bulunmak için Muzo. yaz aylannda dan satmaktadır. Muzo'- lann karşısındakı eve, zengın ve yaşlı bır adamla. çok genç olan kansı taşınır Muzo'nun sırdaş olduğu kadın. çok djyak yedığinden bır gün evi terk edip gı- der. Ağabeyi okulu bırakıp bir terzının yan:na çırak gırer Ev sahibı kırayı arttırmak ısteyınce. Muzo'- nun babası kendı arsalanna bır gecekondu yapar. Sınemanın makıne daıresınde fılm parçacıklannı ek- leyen Muzo, bır göstenci yardımıyla bunlan çocuk- lara gostenr. On yıl sonra Muzo, yeni komşulan Cu- mali'nın kızı Raziye ıle tanışır ve aralannda bır aşk başlar Muzo. pamuk toplamaya gıden Razıye ve babasının peşınden gidıp onlara yardımcı olur. Ge- celen de gızlıce sevgılısivle yatar Cumalı. kızını al- ması ıçın Muzo'ja baskı yaparsa da. dehkanlı eğitı- mıni bıtırmeden buna yanaşmaz. Razıye. babasının ıstedıği, kendısının ıstemediği birisiyle evlenmek zo- runda kalır Muzaffer İzgü'nün yapıtından sinemaya uyariaıu» iiljnde Kmrt- Akyıldız, Menderes Samancılar, Gü- nay Girik ve Elif İnci oynuyorlar. da bunlann tümünden söz etmek elbette olanaksız Ama ışte birkaç örnek: 003 A'da. Rjpley"m bir palav- racı olduğunu kanıtlamak için. tam 29 yıl boyunca çabalayan. 24.241 mektup yazan. 11.115 yanıt alan. ama Ripley ı yalanlayama- yan adam. Elbette ki yine bır Ame- nkalı. Mr. H'ayne Harbour. 025 numarad"a. 12.000 kıbrit çö- pünden, 13 ayda yapılmış olan ve valnızca süs olmayıp. çalınabılen gerçek bir keman. 063'te, Afrika Çad'dan bir Ubangi kadın. Yani bır kadın ki, daha küçücük bır kızken. dudak- lanna yuvarlak delikler açılmış ve buralara. çaplan gittıkçe büyüyen tabaklar konulmuş. Sonunda. du- daklar birer tepsiye dönüşmüş. Rjpley'in 1934 yılmda rasfladığı böyle bir kadın. yuvarlak dudağı üzennde. 130 metrelık bir film ma- karasını taşıvabılıyormuş. Bir baş- ka Ubangi kadırunın ise çember bi- çımindeki alt dudağırun çevresi 75 cm geliyormuş ve bu j'uvarlak du- dağın içine bir tekerlek kapağı sığabılıvormuş. Neden mı yapıyorlarmış kadı- nlara bunu? Süs o'lsun diye ya da dınsel nedenlerle mi? Hayır. ilk başlarda köle tıcareti- ni öplemek için: böyle dudaklı kadınlar köle tacırîerine çekici gel- mez dıye. Ama daha sonralan. yu- varlak dudaklar. nişan halkası olarak kullanılır olmuş. • 067 numarada. "Lç Top»Char- lie". Bu adamın marifeti. adından anlaşıldığı gıbı. ağzına uç tane l»p sığdırmak ve bu durumda ıslık çal- makmış. Daha daha' 070'te, Mısır'ın İskendenvc ken- tinde, ıhanet ettıği için. bır kuş kafesine hapsedilen 45 cm "iik bir cüce. O75'te. her bır gözünde iki gözbebeğı bulunan bır Çinli. "İster Inan, İster İnanma" dıyor Ripley. Ripley ın "İster İnan İster İnanma Müzesi", Kopenhag mer- kezinde, bcledıyc bınası önundekı kocaman meydana bakıyor ve bu dünyanın hıç de ilginç olmadığını söylevenlere mevdan okuvor.