Katalog

CUMHURBAŞKANIGAZİ M. KEMALPAŞA'NIN SONBAHAR GEZİLERİ Nuri Onat (Ya> ına hazırlay an) 30 000(K.DVıçınde> Çağdaş Yaymlar: TurkocağıCad 39-41 Cağaloğlu-İstunbu! Cumhuriyejl70. YHSAYI24819 / 5000 TL (KDVICmde) KURUCUSU YUNUS MADİ (1924-1945) 8AStAIARI HADİR NADİ (1945-1991) )V1EKTUPLARLA KÖY ENSTİTÜSL YILLARI İ. Hakkı Tonguç 30 000(K.DVıçinde) Yavmlurı Türkoaığı Cad. 39-41 Cağatoğlu-hlanbul Ödemeii göoderilmez 19EYLÜL1993PAZAR Hükümet,kararnamelî yöııetiıııdedireniyor • Hükümet, Anayasa Mahkemesi'nin iptal olasılığına karşı icraatlara yönelik ayn ayn yetki yasası çıkarmaya hazırlanıyor • Çok seri icraat yapmak istediklerini söyleyen Hükümet Sözcüsü Yıldınm Aktuna, yeni yetki yasalan için Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli karannı bekleyeceklerini behrtti. • Aktuna, bır kaç maddelik olacak yetki yasalannı iptal davası açılma olasıbğına karşı TBMM'nın gündemine öncehkle getireceklerini söyledi. Aktuna, mevcut kanunlarla iş yapmarun güç olduğunu savundu. AYŞESAYIN ~ ANKARA - Hükümet, Ana- yasa Mahkemesi'nce Yetki Ya- sası'nın iptal edilmesı üzerine yeni yetki yasası çıkarmaya hazırlanıyor. Anayasa Mahke- mesi'nin gerekçeli karannın Resmi Gazete'de yayımlanma- sından sonra yalnızca yapıla- cak icraatlara yönelik ayn ayn Yetki Yasası çıkarma yoluna Emsal olay' yok KHK'ler tartışılıyor • Yetki Yasası'na dayanarak çıkanlan kararnamelenn durumu konusundaçelışkili değerlendırmeleryapılıyor. Prof. Dr. Tekin Akılhoğlu, iptal edilmesi durumunda kararnameye göre yapılan icraatın hukuki dayanaktan yoksun kalacağını savundu. Danıştay üyeleri ise şımdiye kadar konuya örnek teşkil edecek bır dava olmadığını söylediler. M17. Sayfada gitmeye hanrlanan hükümet, iptal edilen Yetki Yasası kapsa- mında çıkanlan KHK'leri, ip- tal davası açılması olasılığına karşı, TBMM gündemine ön- celikle getirme hazırlığı yapı- yor. Devlet Bakanı ve Hükü- met Sözcüsü Yıldınm Aktuna, "Saym Başbakan özeUeştirme konusunda çok kararlı. Yılma- yacağız" dedı. Aktuna, Cumhunyet'in so- rulannı yanıtlarken öncelikle Anayasa Mahkemesi'nın ge- rekçeli karannı bekleyeceklen- nı ıfade ettı. Yasanın nıçın iptal edildiğinin görülmesınden son- ra. ona göre yeni bır yetki yasa- sı hazırlığı içine gireceklerinı be- lırten Aktuna, şunlan söyledi: "Doiaysıyla o gerekçeyi dik- kate alarak hareket edcceğiz. Çünkü icraatımı/da süratli ha- reket etmek mecburivetimiz var. KİT"lerin özeileştirilınesi, eğitim reformu. sağlık refomıu gibi ya- salar var. Bunları kanunlarla yü- rütmemiz oldukça güç bir iş. Yani Meclis'e gelecek orada 6 ay. 8 ay bekleyecek. Biz süratli icraat yapmak istiyonız. Dola- yısıyla biz yasalara da anayasa- ya da saygılıyız, aksi duşümile- mez. Gerekçeli karar yayımlan- dıktan sonra bu gerekçeyi hu- kukçulara inceleteceğiz, bu ge- rekçeyi dikkate alarak anaya- sayı da dikkate almak suretiyle, yeniden Yetki Yasası hazırlaya- cağız. Dolayısıyla, Anayasa Mahkcmesi'nin bozmayacağı nitelikte hazırlamamamız gere- kir." Aktuna, "Bu yetki yasalan çok dar kapsamİı olacak. \z maddeli olsun ki, çabuk tarttşıl- sm çabuk çıksın diye düşünüyo- ruz. Böyle olduğu takdirde sanı- yorum ki Anayasa Mahkemesi buna karşı çıkmayacaktır. Ama yine söylüyorum, gerekçeli ka- rar yayımlandıktan sonra bunla- UArk'asıSa.l7,Sü.7'de MtLLETVEKİLLİĞİNtN DÜŞÜRÜLMESİ Işıklar,hakkını Avrupa'da arayacak •Anayasa Mahkemesi'nin miUetvekilliğinin düşürülmesine karar verdiği SHP Diyarbakır Milletvekili Fehmi Işıklar, Avrupa İnsan Haklan Komisyonu'na "bireysel" başvuru hakkını kullanacağını söyledi. SHP lideri Karayalçın. İSKİ olayında adı geçen Çengel ve Sözen'i iki yanına alarak partisi- nin karalarunak istendiğini söyledi.(Fotoğraf 2AFER AKNAR) Karayalçın:IddiaJann amaa 'Sol'suzsiyaset• Demokrası Parkı'nm açılışı ıçin İstanbul'a gelen Karayalçın İSKİ skandalında SHP'ye yönelik iddıalan ıncelemek amaayla SHP ıçınde bır kurul oluşturulduğunu söyledi SHP lıden. bu tür iddıalarda solsuz bir siyaset isteyenlerin payı olduğunu ıleri sürdü. • Karayalçın, gösterdikleri duyarlılığın bilındiğmi belirterek, "fddialanndeğişik platformlardaelealınması bizim için bır olumsuzluk değil. SHPnin tertemız, bir örgüt yapısında olacağının kanıtlanacağına ınanıyoruz" dedi. M5. Sayfada SÖZEN.SAVCILIKTAİFADEVERDİ mi4.Savfada SHPTi bakanlar yerlerinde kalıyor Yoğun baskı altinda kaldığı belirtilen Karayalçın'ın partide dengelerin bozulmaması için kabine operasyonundan vazgeçtiği, değişikliğe DYP kongresinden sonra gidileceğini ifade ettiği öğrenildi ANKARA (Cumhuriyet Bflrosu)- Afiayaso MahkemesT- nin miUetve- killiğinin düşürülmesı- * ne karar ver- diği, SHP Diyarbakır Milletve- kili Fehmi Işıklar, hakkını ulus- lararası platformlarda araya- cak. Işıklar, durumunun. TBMM Anayasa Komısyonu ve genel kurulda görüşülmesin- den sonra, Avrupa İnsan Hak- lan Komisyonu'na "bireysd başvunı" hakkını kullanacağını soyledı. TBMM Başkanı Hüsa- mettin Cindonık'un "mahkeme karannın tartışılmayacağı" yö- MArkasıSa. 17,Sü.3'te G. DOĞU'DA 20 KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ M17. Sayfada İLKSANsanıklan Ankara'dasorgulanacak • Aranan 12sanığınyakalandıklannda sorgulannın yapılabilmesi için Ankara'ya nakıllerinin sağlanmasıru isteyen Yargıç Koçak, tutuklama İcarannda sanıklann delilleri karartma olasılığı bulunması, haklannda delillenn tümüyle toplanmamış olmasını göz önünde bulundurduğunu kaydettı. ANKARA (ANKA)- ILK- SAN yolsuzluğu davasında aralannda İLKSAN eski Yö- netım Kurulu Başkanı Bilal Bü- yükkaya'nın da bulunduğu 17 sanık hakkında tutuklama ka- ran 19. Asliye Ceza Mahkemesi Hâkimi Hacı Mehmet Koçak, "Başkasmın baslusıy la karar ve- recek olsaydık hâkim olrnazdık. Biz kürsüye çıktoğmızda vic- dammızuı dtşında hiçbir şeyin et- kisinde kalmayız. Aldığım ka- rar, tamamen CMUK hükümle- rine dayanılarak alınmtştır "- dedi. İLKSAN davası sanıklan hakkında araba kampanyası- nda usulsuzlük iddiasıyla ayn bır soruşturma sürdürüldüğü- ne dikkat çeken Koçak, tutuk- lama karan vermesinde bunun mArkasıSa.l7,Sü.l'de ARSA OFİSİ YASASINA TEPKİ us. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın. Başbakan Tansu Çillerın DYP kurul- tayından sonra kabineyı oluştururken izledıği yöntemı terah etmedi. Kurul- tay sonrası hükümetın SHP kanadında sınırlı bır değişıklik öngören Karayal- çın'ın milletvekih ve parulılerle yaptığı gorüşmelerden sonra hiç'bir değişikliğe gıtmemeye karar verdiği öğrenildi. Bu durumda 2. koalisyon hükümetınin tek yeni bakanı Karayalçın olacak. SHP Genel Başkanı Murat Karayal- çın. gerek kendı yandaşlan. gerek Ay- dın Güven Gürkan ekıbindekiler tara- fından kabıneyle ılgılı yoğun baskı altinda tutuldu. Karayalçın, öncekı gün saat 15 OO'den geceyansına dek ge- nel merkezde MYK üyeleri ve mılletve- killenyle gorüşmeler yaptı. Bu göruş- meler sırasında, Gürkan ekıbindekiler kabinede köklü değişıklik yapılmasını, en az 5-6 bakanın değişmesını isterken, kurultay yanşında Karayalçın'a destek verenler de bakan olmak ıçın ısrarlı ol- dular Gorüşmeler sırasında dengeler altüst olurken. Fehmi Işıkların kabine- ye alınmdsının "partinin bu zor günle- rinde Anayasa Mahkemesi ile zıtlaşmak anlamına gelebileceği"' bclirtıldi Karayalçın'ın kabıneye almayı düşün- düğu Mehmet Dönen, Cemal Şahin ve Nami Çağan ile ilgili olarak da çeşitli ıtırazlardılegetınldi. Aynca çok sayıda mılletvekılının bakan olma istekleri di- le getinldi. Yoğun baskılar karşısında Karayalçın "Nasıl olsa kasun ayında DYP kurultay ı olacak, kabinede deği- şiklikler olacak. Biz de değişiklik için bir sûre bekkyebiüriz" karannı verdi Karayalçın dün Istanbul'dan dön- dükten sonra Başbakan Tansu Çiller'ı ziyaret ettı. Karayalçın görüşmeden sonra gazetecılenn sorulanru yanıtlar- ken, "Kabiney le ilgili düşüncelerimi sun- dum. Açıklamayı Sayın Başbakan, Cumhurbaşkanı ile görüşmesinden son- ra yapar" dedı. Londra Söz hakkı Hyde Park'ta EDİPEMİLÖYMEN • HydePark'taki konuşmaalar köşesinde tek yapacağınız şey, hiç utanıp sıkılmadan konuşmaya başlamak. Öyle kendi kendinıze değil. Gelip geçenlenn gözünün içine bakarak. Moskova Dönülmez akşam HAKAN AKSAY • Yaşlı adamm elleri soğuktan morarmış. Ama yola doğru uzattığı kuru üzümü eli cepte satamaz. Söyleşmeye başladığımızda yaşının 91 olduğunu öğreniyorum. Yaşlılığm hüznünü en lyi Türk sanat müziğinin anlattığını düşünüyorum. Burma Herşey kitabına uygun GÖNÜLDÖNMEZ • Asya'nın Batı etkisinden en uzak ülkelerinden biri Burma. Koka kolanın bile en geç vardığı ülke. Her şeyi kitabına uygun bir sistem var Burma'da. Örneğin trafik sağda. direksiyon da- Kopenhag Toplumsal kültür FERRUHYILMAZ Ders kitabı çilesi Ders kitabı satın almak kolay iş değil. OkuDann açılmasmdan bu yana kitapçıiarın onündeki kuyruklar azalmıyor, artıyor. Üste- lik saarJerce bekledikten sonra girilen kitapçıda, listedeki birçok kitabın kalmadığını öğrenip, küçük bir şoka girmck de cabası. Cağaloğlu'ndaki Vlilli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğu İstanbul Yayınevi'nde halen 22 ders kitabı bulunmuyof. Devlet kitaplannın yanı sıra özel yayınevlerinin kitaplannı da satan kitapçılann önleri de çok kalabahk, veüler bir kuy ruktan diğerine koşturup duruyor. (Fotoğraf K.A.^N SAGANAK) Alıııaııya-Tüi'kiye arasında sıcak döııeııı • Başbakan Tansu Çıller'in Almany a gezisi. iki ülke arasındaki ilişkilerin son biryılda kazandığı ivmenin son halkasmı oluşturuyor. Almanya'dakı Türklere yönelik saldınlann önünün alınamaması ve yaklaşık 2 milyon Türkün ekonomik ve toplumsal haklannda ilerleme sağlanamaması dışında ilişkileri pürüzsüz sayılabilir. • İki ülke Orta Asya'daki Türk cumhuriyetlerindeki faaliyetlerde ışbirliğıru arttırmak konusunda anlaşmaya vardılar. Kohî, PKK terörünü kınadı ve 60 milyon markhk bir askeri yardım paketı sözünü verdi. Çiller'ın gündeminde Türklerin durumu. yabancı düşmanlığına karşı ahnabilecek önlemler, çıfte vatandaşlıânın kabulünün bulunduğu bildiriliyor. HALÜK GERAY'in babert M6. Sayfada. Cürcistan Abhazlar Suhumi'de • Gürastan hükümet birlıklennın, Abhazya özerk cumhuriyetınde denetleyebildıkleri son yerleşim merkezi Suhumi, Abhazlarca kuşatıldı. Rusya, Gürcistan ile imzalanan ateşkes anlaşmasını ıhlal ettığı gerekçesiyle Abhazya'ya verdiği elektrik ile telefon bağlantılannı kesti. • 9. Sayfada. Polonya Reformlar oylanıyor • Polonya'da bugün parlamento ve senato seçimleri için yaklaşık 27 milyon seçmen sandık başına gidiyor. Kamuoyu yoklamalan eski komünistleri iktidannen güçlü adayı olarak gösterirken Cumhurbaşkanı Lech Walesa, seçmenlerden reformlara sahjp çıkmalannı istedi. M 9. Sayfada • Buralarda, yani kuzeyde en çok bulunan somon ile morina bauğidır. Ama bu iki bahk arasında bariz bir aynmcılık, hatta ırkçılık yapılmaktadır. Aslında amaam bahk anlatmak değil, bahk vediğer hayvanlann toplumsal kültürdeki, dolayısıyla dildeki yerine gebnek. U 8. Sayfada Ankara Memurlar miting yaptı •Kamu-Sen'e üye memurlar, dün Kocatepe Carnii önünde yaptığı mitingde sendiİca istediler. Kamu-Sen Başkanı Işıklar, 'Her şeye kaynak bulan hükümet, memura gelince yok diyor" diye konuştu. m 14. Sayfada OLAYLAREV ARDINDAKI GERÇEK SHP'nn Durumu 'So/'un bir tanımı var; çok açık seçik bir tanımdır, halk- tan yana olan solcu, serma- yeden yana olan sağcıdır. Bi- raz daha açıklarsak, bir top- lumda varsıl kesimin siya- setini güden parti sağda, emekçi kesimin hakkını sa- vunmaya çalışan parti solda sayılır. Bu tanım bir yanlışlığa yol açmasın, sağcı bir partinin tabanında yoksul kesimden çok sayıda seçmen bulunabi- lir. Ancak günümüzde siya- seti belirleyen deyimler yine 'sağ' ile 'sol' oluyor. Bir baş- ka sözlük icat edilemediğin- den dünyanın neresinde bir siyasal olay yaşansa, bu de- yimleri kullanmadan edeme- yiz. Doğu'da ve Batı'da neler olup bittiğini anlamak için elı- mizde bir başka anahtar yok. Türkiye çok partili rejime girdikten sonra uzun süre 'sol' sözcüğü çok sakıncalı ve tehlıkeli sayılmıştı Zamanla demokratik yaşam, sol parti- leri politikaya ve parlamento- ya kattı. Gerçı askeri darbe- lerle solun beline vuruldu ve özellikle 12 Eylül bu yolda bir buldozer işlevini gördü, ama solsuz bir demokrasi olanak- sızdır. Son günlerde ISKİ'deki yol- suzluklar nedeniyle medya- nın SHP'ye yüklenmesini Sayın Murat Karayalçın "sol- suz bir siyaset kampanyası" olarak yorumluyor. ••• UArkasıSo.l7,Sü.l'de TüvkülerbugünRuMSu'yu onlotacak Ozan, bugün mezan başında anüacak. Kültür Senisi- Ünlü Türk Halk müziğı yorumcusu. besteci, şaır Ruhi Su ölümünün 8. yıldö- nümünde bugün saat 12.30'da Zincırlikuyu Mezarhğı'ndaki anıt-gömütü başında törenle anı- lacak. Törende Ruhı Su Dostlar Korosu yalnızca Türk halkının mak değil; sanaüyla, yorumuyla tüm ınsanlığa mal olmuş Ruhı Su'nun türkülerinden örnekler sunacak. MArkasıSa.l7,Sü.l'de NİDA TÜFEKÇİ ÖLDÜ m 14. Sayfada İki aşkım var, memleketim ve Paris' • Yıllar sonra Türkiye 'de ilk kez resim yapan Abidın Dino'nun resimleri, İstanbul Sanat Fuan'nda sergılenıyor.Abidin Dino resımlenni anlatıyor.' 'Kalabahk çızgıler, neidüğü behrsiz bıçımler, renkler, kederli ya da sevinçli, somurtkan ya da güleç, karamsar ya da alabildiğine iyimser yüzler. Varla yok arası bırgezınti." UCumhuriyet2'de