Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 1 EYLÜL1993 ÇARŞAMBA Fransız fılozof, yazar ve yönetmen Bernard-Henri Levy Bosna-Hersek'deki yenilginin faşizmin zaferi olduğunu söyledi 'Politikaalarbirşeyleryaparsanırdım. Safihkişte' GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - Bemard-Henri Levy; yazar, fılozof, dram yazan, toplumsal konularda aranılan bir tartışmacı. fılm yönetmeni ve yayıncı. Uzun süredir kollan sıvamış, Avrupa"nın 45 yıldır ya- şadığı en yüz kızartıcı insanlık suçu- nu. kör gözlere göstermeye, sağır sultana duyurmaya çalışıyor. Bos- na-Hersek Cumhurbaşkanı Aliya tzzetbegçviç'le birlikte. Fransa. Al- manya. İngıltere. İtalya ve İspanya hukümet başkanlanyla görûşmüş ve hatta, Vatıkan'a. Papa'ya dek gitmiş. - Politikaalar bır şey yaparlar umuyordum; safhk işte! diyor şim- di. Gerçek, egemen güçlerin, Bal- kanlar'daki statükoyu korumak is- tedıklerinı ve kafalanndaki harita- da, Bosna-Hersek"ın olmadığiTH gösteriyor. Bölge, bu yüzyıbn başın- dan beri kaynamıştı, ama ancak şimdi. Sırplar ve Hırvatlar'ın isteği- ne boyun eğmeye karar verdiler. Bernard-Henri Levy, Fransa Cumhurbaşkanı Mitterrand'ın ku- lağı olarak da tarunıyor. Mitter- rand"ın geçen ılkyazda Saraybos- na'ya yaptığı ani ziyaretin miman. \J nnlü yazar Bosnalılara silah verilmemesini, yüzyılımızm en büyük suçlanndan biri olarak tanımlıyor ve Batı ülkelerini ağır bir dille suçluyor. Levy, son 6 ayda tam 4 kez Saray- bosna'ya gitmiş. Saraybosna'yı, çok kültürlü bır Avrupa" nın başkenti olarak görüyor. Saraybosna'nın düşmesinin, tüm Avnıpa için bir ye- nilgi olduğunu ısrarla söylüyor: - Şimdi Saraybosna düştü. Birleş- miş Milletler'ın Saraybosna'yı ko- ruyacağı lati, bu yenilgıyi maskele- mekten başka bir şey değil. Saray- bosna. çok kültürlü bir Avrupa'nın başkenti olacaktı. Şimdi ne oldu? Bir yenilginin abidesı... Eğer Bos- nalılar. Vance-Stoltenberg planını kabul ederlerse bunu, şakaklanna tabanca dayanmış olarak yaparlar. Batı onlara, ya kmntılara fıt olursu- nuz, ya da havanızı abrsınız, dedi. Şiddet galıp geldı. Taraflann evet ya da hayır diyecekleri öneri, savaştan ve etnik temizlikten geriye kalan bölgeleri içeriyor. Bu öneriyi getiren Batılı güçler. barbarbğı yasallaştın- yorlar. Bernard-Henri Levy Sırplan. "Kana susamış teröristier" olarak tanımlıyor. Bunu yaparkenki tavn, fanatik değil, gördüklenne artık da- yanamayan bir insana özgü. Bos- nalılara silah verilmemesini. yüzyılımızın en büyük suçlanndan olarak kabul ediyor. Bu denli küçük bir yardımı bıle esirgeyen Batı ülke- lerini, ağır bir dille kinıyor: - Batılı güçler ne zaman ciddi gö- züken tehditte bulundularsa Sırplar. hemen bir-iki geri adım attı- lar Yani. onlann tavnnı etkilemek güç değil. Eğer hala Saraybosna'ya gırmedilerse bunun en önemli nede- ni, kendi kayıplannın da yüksek olacağını bilmeleri. Sanıldığı denli güçlü değil bu faşist sürü. Aslına ba- karsanız, Avrupa bugüne dek hiçbır zaman insanLğın ırzına geçilmesine karşı çıkmamıştır; ne 1936 İspan- yası'nda. ne 1956 Budapeştesi'nde. ne de 1968 Pragı'nda. Avrupa'nın tepki gösterdiği zamanlar. kendi çı- karlannm nske girdiği durumlardır. 1956'daki Süveyş bunalımında ve en son Körfez Savaşı'nda olduğu gjbi. Önemli olan, petrol ve para; in- sanı değerler değil. İnsan haklan ayaklar altına alındığı durumlarda Avrupa, gece uykusuna yatarak gözlenni kapıyor. öyle sanıyorum kı. egemen güçlerin çoğu. için ıçin Sırplarla Hırvatlann Bosna'yı pay- laşarak çalkantısız bir Balkan kur- masmı istiyorlar. Böylelikle keyifle- ri kaçmadan Maastricht'le ilgile- nebilecekler. Levy. savaşı, temızlik savaşı ola- rak nitehyor. Taraflan ıse şöyle tanımbvor: Kral Hasan'ın yüz bin kişilik görkemli camisi Haber Merkezi - Casablanca'da yapılan dünyanın en büyük camisi Kral Hasan Camisi, Hz. Muhammed'in doğum yıldönümünde kapılannı inananlara açıyor. 100 bin kişilik kapasitesi olan cami, Özgürlük Anıtı'nın üç katı büyüklükte. Hasan Camısi'nin ibadet alanı St. Paul Katedrali'nın üç katı kadar. Minaresinın uzunluğu ise 210metre. Hasan Camisi, Kral Hasan'ın gösteriş merakının sergilendiği bir anıt ya da Allah'ın büyüklüğünün simgesi olarak görülebilir. Kral Hasan ölünce buraya gömülmek ıstıyor. Caminin her köşesi sanat kokuyor. Caminin dekorasyonu ve projesı kralbğa layık bır şekilde gerçekleştinlmiş. Yapımında 2 bin 500 ışçi ve bin zanaatkârgörev aldı. Son yıllarda Casablanca. İslam dünyasıyla Batı uygarbğırun buluşma noktası haline geldi. Suudi Arabistanlılar, serbestçecinsel ıhşkıde bulunabilmek için Kahire \e Beyrut yenne Casablanca'yı zıyaret etmeye başladı. Casablanca. Arap dünyası sınırlan ıçensınde bulunduğu halde. onu eğlenceli ve ilginç kılan Batı ızlerini de taşıyor. Zenginler için gayet çazip bir yer olan Casablanca. fakirler ıçın kalabalık bir endüstri şehri. Fas'ın en büyük limanı burada bulunuyor. Ülkenin ötekı şehirlennden Casablanca'ya gelen göçmenler. iş ve altın peşinde. Kral Hasan, caminin Fas'ın ve kendisinin prestıjinı arttıracağmı ve Casablanca'nın dünyanın 8. harikasına sahip bölge haline geleceğini söylüyor. Hasan Camisi. Casablanca'ya yeni bır ruh kazandıracak. - Uygarlıkla barbarlık, demokra- siyle \ahşet. kana susamışbk ve kit- Iesel Sırp çılgınbğı savaşıyor. Top- \ekun bır halk, vahşete karşı savıın- masız bırakılıyor. Bosnalılara silah vermerun savaşı uzatacağı tezı çok saçma. Savaşlar, dengesizlikten çıkar. Eğer Sırplar karşılannda yu- tamayacaklan bir lokma bulmuş ol- salardı, dingınlik egemen hale gelır- di. Avrupa, Bosna'da korunması gerekli birdeğergörmedi. Bu, kendi mezannı kazması gibı bır şeydir. Acısını gelecekte çekeceğiz. A\rupalı aydınlann Bosna'>ı yü- züstü bırakıp bırakmadığı İconu- sunda ıse şu görüşte' - Bu tür suçlamalar, biraz abart- malı. Benim verdiğım yarut. hayır oluyor. Yazarlar, akademisyenler ve başkalan, ellennden geleni yap- maktalar. yaptılar. Olanlan yayma- ya, pobtikacılan ıknaya çabşülar. Ikincısı. hükumetlerini harekete ge- çirmek için kampanvalardüzenledi- ler. Cçüncüsü de, yenı bır Avrupa ımajı için girişimlerde bulundular. Buna. komünizm sonrası Avrupası adını takabıbriz Berlın Duvan'nın yıkıbnasından sonra, aydınlann konumunda bır değışikbk varmı? - Yok. diyor Levy. Avrupa uzun süredir bir anti-aydınlık dalgası ya- şamaktavdı. ABD'dekı denli güçlü değil, ama yine de... Aydınlann ha- reket sahalanru sınırlamak ıçin ye- terli güçte Ancak. a\dınlann kendi tavırlan da değışü. Biraz daha tem- kınlıler. biraz daha yumuşaklar. Bernard-Henri Levy. Avrupa'nın en önemli sorununun; hızla artan ulusçuluk. yabancı düşmanhğı ve ırkçılık olduğunu vurguluyor. Bir yandan smırsız bir Avrupa ıçin çaba gösterilirken. şovenizmin artmasını nasıl yommluyor? - Karşılıklı akımlann yoğun oldu- ğu bır zaman dilimınde yaşıyoruz. 90'b yıllar. bırçok bakımdan 1. Dünya Savaşı öncesini anımsatıyor, bırçoklannın savunduğu gibi, 1930'lu >illan değil. O zaman da sa- vaş. sosyabzmle ulusçuluk arası- nda>dı. Bu kanşımdan, ulusal sosyalizm. nazızm doğdu. Fransa'- da Krisis adlı bir dergide. aşın solcu aydınlarla faşıstler, revizj'onistlerle eski komünıstler bir araya gelıyor. Ben bu deneyimi. bır çeşit laboratu- var ızlenimı olarak yorumluyorum. Avrupa'nın birçok yerinde, benzeri durumlar olduğunu biüyorum. Ka- ranbkta dövüşüyoruz. fçınde yalru- zca ulusçuluk, popülenzm, faşizm ve komüruzmı içermeyen, henüz adını koyamadığımız başka bir or- ganizmaya. \arlıgı da ıçeren bir şeye karşı savaşıyor. Sara\ bosna'da sa- vaşı kaybettik. Sıra şimdi Avrupa'- nın gen kalan kısmında... Uyuşturucu Pulcular ilgisizliktenyakınıyor ANKARA (UBA) - En eski hobi- lerden biri olan pulculuk. ilgi bekli- yor. Sadece posta ücretlerinin ödenmesi için değil. Biriktirmek için de basılan pullar, ilginç bir ho- binin de doğmasına neden oldu. 26 yıldır pul koleksiyonculuğu ile uğ- raşan Ulu Pulevi sahıbi Yılmaz Ulu. pahalı pul bulmada zorluk çektiklerini bebrterek, "Şu anda elimde 1863'ten beri çıkan pullar var. Bu pullann bulunmasının ne- deni, gayrimüslimlerdir. Türkiye"- de pulculuğu gayrimüshmler baş- latmışür. Onlar olmasaydı. pulcu- luğun gelişimı çok daha yavaş ola- cakü" dedi. Pulculuğun daha çok İstanbul'- da yaşam şansı bulduğunu belirten Ulu, UBA muhabirine bilgi verir- ken şunlan söyledi: "Bu ışi yürüten pulcular İstanbul'da. Biz burada olanaksızhklar içınde işi yürütme- ye çahşıyoruz Buna rağmen bu ka- dar güzel ve zevkli bir uğraşa ilgi hiçdeyeterlı değil." Öte yandan. pulculuğu yaygı- nlaştırmak ve sevdirmek amacıyla, 1982'den beri PTT bünyesınde hiz- met veren fılateli servisı yetkilisi Şükran Atalay, posta pullannın üzerindeki resimlerin alalade şekıl- ler olmadığını belirterek. "Bunlar bir sembolün, bır canlılığın ıfadesi- dir. Aynı zamanda temsıl ettikleri memleketin kültürüne, güzel sa- natlanna. geleneklerine. tarihi olaylanna \ e ekonomısıne tanıklık ederler" dedi. Atalav şunlan söyled): "Ülkemız- de, sistemli ve düzenli olarak pul koleksiyonculuğu yapılmıyor. Ser- vise, ilk başta çok hevesle üye olan meraklılar, bu işten kısa sürede he- veslerini alıyorlar. Şu anda yurti- çınde 7200 üyeye hızmet veriyoruz. Pulculuğu yaygınlaştırmak ıçin fı- lateli servıslerine üye kampanyası da süriiyor.." ANKARA (AA) - Turgutreis gö- nüllüleri, "aük kağıt toplama kam- panyasf'na destek bekliyor. Gönül- lüler, etkili birçevre eğitim ile "savur- ganlığa karşı toplumsal savaştan. çevre bılincinden ve işbırbğınden" söz edilebileceğine dikkat çekiyor- lar. Turgutreıs gönüllüleri adına AA muhabirine bir açıklama yapan Ga- lip Baran, 20 hazirandan beri atık kağıt topladıklannı, ancak karşıla- nna bazı sorunlann çıktığını belirte- rek. duyarh vatandaşlardan, yerel yönetım ve kitle iletişim araçlann- dan, bu konuya destek olmalannı ıstedi. Kampanyanın, İstanbul Teknık Ünıversitesı Çevre Teknolojisi Ana Bilim Dab Başkanbğı'nca, atık ka- ğıtlann değerlendirilmesi araştırma merkezınin kurulması ve Muğla ili- nın pılot bölge seçilerek uygulama- ya geçibnesi amaayla başlatıldığını anlatan Baran. "Kampanyaya dört K,ampanya düzenleyicileri etkili bir çevre eğitimi ile savurganlığa karşı toplumsal savaştan söz edilebileceğine dikkati çekiyorlar. elle sanldık. Nederu ise çevre eğitı- minin, (tasarruf) boyutuyla yakla- şımla etkib bir araç olacağı inana- mızdır" dedi. Eğitsel yaklaşımın. ormanlann korunması. çevre kirliliğinin önlen- mesi ve ülke ekonomisıne katkısı gibi nedenlerden önce geldığini işa- ret eden Baran, "Sadece kapıya da- yanmış çevre sorunlan değil, ülke çapındaki ekonomik sorunlann da tasarrufa dönük, böylesı çevre et- kınliklerini bir can simidi örneğı aalleştirdiğını düşünüyoruz" diye konuştu. Kampanyadan şimdiye kadar alı- nan sonuçlann. tican \a da yönetım ağırbkb olmaktan çok, eğitsel amaç- b bir yöntemle yaklaşılması yolun- daki savlan doğruladığnı söyleyen Baran. sözlerinı şöyle sürdürdü: "Eğitsel amac gözardı edildiğınde konu. salt bir ticari iş ya da kamu hizmetine dönüşecek. Amaa kar olması gereken ticari yaklaşımda. tüccann kağıt işine ilgi- sinde süreklilik beklenemeyeceğin- den, bu yönetime çözüm olarak gü- venilmez. Yönetim ağırlıklı uygulama zaten başedilmez bir ış yükü altındakı be- lediyeyi daha da zorlayacağından, konu ya tümüyle gözardı edilecek, ya da yetersız şekilde uygulanıp so- runlar zinarine yenı bır halka ola- rak eklenecektir." Turgutreis gönüllüsü Galip Ba- ran. ınsanlann çalışmaya. "kağıdı çöp olarak kapı dışan etme". ya da "işte atık kağıdım gelin alın" deme- nin ötesinde bir yaklaşımla kaülma- sı, kağıda, inançb ınsanın ekmeğe saygısınca ilgi gösterip, binktirip. bir tür paketleyip, hatta olanaklan elverdiğince toplama yenne götü- rüp konuyu sahıplenmesıne, dolayı- sıyla külfetın kendısi kadar, övün- cünü de paylaşmasına imkan sağla- yacağını soyledı. kadınlar Turgutreis Gönüllüleri kağıdın paketlenip çöp toplama yerine gönderilmelerini istiyor Kağıt Toplama Kampanyası ilgi bekliyor CENEVRE (ANKA) - Dünya SağlıkÖrgütü(WHO). uyuşturucu kullanan kadınlann sayısının dünya çapında arttığı uyansında bulundu. WHO. bu konuda yaptığı açıklamada, çok sayıda ülkeden gelen değerlendirmelenn. kadınlar arasında uyuşturucu madde kullanımırun artüğıru gösterdiği bebrtildi. Açıklamada. özelükle uyuşturucuya yönelen genç kızlann sayısında gözlenen hızb yükselme. "alarm vena" olarak nitelendirildi. Kadınlann yapıştıncıdan eroın iğnesine kadar her türlü uyuşturucu kullandıkianna dikkat çekilenVVHO açıklamasında, uyuşturucu bağımbsı kadmlann sayısının bilinmemekle birlikte milyonlarca olarak tahmin edildiği kaydedildi. Uyuşturucu kullanan kadınlann çoğunun aynı zamanda aile sorumlulan da olduğu vurgulanan açıklamada. uyuşturucu bağımbsı kadınlann özel desteğeihtiyacı olduğu. bunun sağlanmaması halinde, ailelerinin addı bır felaketle karşı karşıya kalabileceği vurgulanıyor. SanatYolu ılgı gordu ANTALYA (AA) - Antalya Belediyesı'nce kent merkezinde kurulan "Sanat Yolu'ndaki etkınlikleri üç ay içinde 100 bin kişi ızledı. Alınan bılgiye göre 28 Mayıs 1993 tarihinde açılan 'Sanat Yolu'nda. bugune kadar 11 kankatür ve 5 fotoğraf sergisi düzenlendı. "Sanat Yolu'nda halen, Karikatürcüler Derneğı'nin karikatür, Antalya Fotoğraf Amatörleri Derneğı'nin de fotoğraf sergileri devam ediyor. Karikatur sergısı 3 eylül, fotoğraf sergısı ise 5 e\ lüle kadar görülebilecek