Katalog

Cumhuriyet İmtivaz sahibi: Berin Nadi Genel Vavın Vonetmenı özgen \ear •Gcnel Yavın Koordınatoru Hıkmet Çetınkava •Genel Ya>ın Danışmaru Orhan Ennç •'»azıışlen Mudurlen AydınEngm(Sorumlul Celal Başlangıç • Gor^el \ onetmen Alı \car • Duzenleme Mustafa Sağlamer • Islanbul Haberlen Cevher Kantarcı •Dış Haberler Ergun Bala • lî Ekonomı Dınç Tajanç •Yun Haberlen Mehmet Saraç • Makaleler Samı Karaoren «Spor \bdülkadır \ücehnan «Du zeltme Abduilah \ azKi Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav •Haber Mudurlen Işık Kansu. Hakkı Erdem> AutürkBut\anNo 125 Kat 4 BakanlıUar-Ankara Tel 4I9S020 (7 Hat) Tele\ 42344 Fax (4)419502^ •lzmır Temsılcısı Serdar Kıak, H Zıva Blv H52 S 2 3 Tel 83123OTelex 523^9 Fax (51 (89^^60 •AdanaTemsılası Çetin VığenoğlulnönuCd 1I9S No 1 Kat 1 Tel 522550^22601-522492 Telex 62155 Bax (71)5225 70 MuesseseMuduru Erol Erfcut • Koordmatöft- Ahmet Konıban • Muha^ebe Bülent Yener • tdare Hûsevın Gürer «t^letme önder Çetik . • Bılgı tşlem Naü tnal #Bılgısavar Sısıerru- Mürüvet Ç3er • Reklam Reha Işranan : Ya>nli)uı>eBasaıı. \ enı Gun Haber Ajan^ Basın ve Yavmcılık A Ş TurkocagıCad * 41 GıŞaloğiu 14 14tsı Pk r^tsUnbulTd 5l2O<O<Tetex 22246 Fax 25AĞUSTOS1993 Imsak 4 43 Guneş 6 16 Öğle 13 11 Ikındı 16 55 Akşam 19 56 Yatsı 21 23 Michael Jackson'a ağırsuçlama • Dış Haberler Servisi - Ünlu Amenkalı pop şarkıcısı Michael Jacksorûn. evınde bır çocuea cınsel tacız gerçekleştırdığı yolundakı suçlamalann ardından. Los Angeles pohsı yıldızın evınde genış çaplı bır arama yaptı Polısın haftasonu yaptığı arama ve surdurduğu soruşturma>la ılgıh resmı açıklama > apılmazken, Tayland'da turnede bulunan Jackson'ınçe\resı, ola>ın bır şantajcının komplosu olduğunu ılen suruy or Çavuşesku'nun olüm meleği •SOFYA(\A)-Eskı Romanya dıktatoru Nıkolay Çav uşesku ıle eşı Elena"yı once halk ısy anından kurtanp sonra da ıdamlannı organıze eden eskı suç ortaklan General Vıktor Sıankulesku'nun ulkenın en zengın kışılen arasında yer aldığı bıldınldı Bulganstan'ın yuksek tırajlı gdzetelennden 24 Saat'te yer alan ıddıaya gore Çavuşesku çıftıne ıdam karannı \eren mahkemenın de u>esı olan Vıktor Stankulesku, bugun 'BalfadlılngılızSanayı grubunun ışlennı yurutuyor Şubenın cırosunu bır vılda 22 mılvondan 55 mılyon dolara çıkaran Stankulesku nun şahsı hcsabının da aynı olçude kabardığı v e mtlvarlarlaoynadığı belırtılıyor Ça\uşesku zamanında sav unma bakanı yardımcısı olarak gore\ yapan General Vıktor Stankulesku o donemde sılah ıhracatının sorumlusuydu Iddıalara gore bu sure ıçınde yeraltı dun>ası ıle de sıkı ılışkılerkuran general, 1989 yılında Çavuşesku tarafından Temeş\ar'da çıkanhalkısyanını bastırmakla gore\lendınlmıştı Turistsayısında 17. sıradayız • ANKARA (\ A) - Türkıye, yabana tunst sa> ısı bakımından, duny a sıralamasında 17 oldu Turkıye, son 12 yıllık donemde tunsı sayısmdakı artış oranında ıse İ sırada yeraldı \vusturyaTunngve Otomobıl Kurumu tarafından 1930-1992 yıllan arasındakı 12 yıllık donemde. dunya tunzmındekı gehşmelen kapsay an bır araştırma yapıldı Araştırmada, yabancı tunst sayısı bakımından 1930 yılında dunya sıralamasında 29 sırada bulunan Turkıye'nın. 1992yıhndal7 sırayâ yukseldığı bıldınldı Araştırmaya gore Turkıye, son 12 y ıllık donemde tunst sayısındakı artış oranı bakımından ıse yuzde 18'le 1 sırada >eraldı Sonl2yıl ıçensınde tunst sayısındakı artış oranı sıralamasında yuzde 15 8 ıle Endonezya ıkıncı olurken Çın, y uzde 12 4 ıle uçuncu oldu Hong Kong > uzde 12 2. Fas yuzde 10 8. Ğuney Kore yuzde 10 5 vePortekızvuzde 10 3'luk tunst artış oranı ıle sıralamada yerlennı aldılar Liderlerin aşçıları Paris'te • PARIS(AA)-Dunva lıderlennınyemek tercıhlennı hıç merak ettınız mı° Bu sorunuzun y anıtını en doğru şekılde de\ let başkanlannın aşçılanndan oğrenebılırsınız örneğın Clınton'lar hafıf yemeklen tercıh ederken Muterrand"larav etınden uzakduruvorlar Major aılesı ıse hemen hemen her ^eyeevetdıvor Dunya l'derlennın aşçılannın, Pans tekı toplantılan heryıl olduğu gıbı bu y ıl da oldukça dıkkatçektı A.BDBaşkanı BıllClıntonveeşının hamburgeryemekten buyuk zevk aldıkları >olundakı ıddıalan reddeden aşçılan Fransız Pıerre Chambnn, çıttın genellıkle hafıf yemeklen tercıh ettığını soyledı ElyseeSarayı'nın aşçıbaşı Joel Normand ıse Mıtterrand"lanna\ etınden uzak durduklannı, bunun yenne kuzu etını tercıh ettıklennı behrttı Bilgisayarlaımyetişileıııezlıızı Boston'da düzenlenen Macworld fuan, bilgisayarlı yaşama yeni kapılar açtı. Bilgisayar § sektörü giderek CD diskli, sesli, hareketli görüntülü bilgisayarürünlerine kaymaya başladı. >\ ORHAN BURSALI Boston. MIT ve Harvvard gıbı dunv a bılım ve teknolojılennın atardaman du- rumundakı ünıversıte ve enstıtulennın bulunduğu, Turkıye"den seçkın bılım adamlannı. araştırmdcılan ve oğrencı- len de banndıran ABD nınen ^vrupalı kentı sayılır Amenkalı aydınlann bu seçkın guzel kentı. Ağustos ayı ıçınde. ^pple bılgısayarlan ıçın uretılen yenı >azılımlar. bılgısayarlann venı muthış oyuncaklan CD-romlar, çeşıtlı amaçlı arabınm. renklı ve renksız çıkış baskı ahazlan gıbı. y uzlerce bılgısayar urunu- nun ve yenılıklenn tanıtıldığı Macworld fuanna ev sahıplığı yaptı Bostonlular ve bu fuar ıçın ABD"nın dığer kentlenn- den ve dunyanın çeşıtlı ulkelennden ge- len Mac meraklılan. satıcılan ve uretıcı- len 5 gun boyunca otobuslerle ıkı a>n dev fuar alanına taşınıp durdular Fuarda sergılenen butun yenılıklenn yıldızı ıse Macıntosh sensı bılgısavar- lannın yaratıcısı olan Apple'ın cebe sı- ğacak buyukluktekı venı hankası New- ton'du Fuarda tanıtılmaM ve ılk kez satışa sunulması Amenka çapında bır ola> hahne getınlen Nevvton "kışiseldı- gıtal yardıma " olarak nıtelendınlıyor Nevvton'a yannın cepte taşınacak zekı bılgısayarlannın en onemlı habercısı gozuvle bakılıvor Yeni \önelimler Farklı bilgisavarlar arasında yakınlaş- ma: Yakın zamana kadar çeşıtlı bılgisa- var sıstemlen arasında bılgı alışvenşı pek mumkun değıldı Bu durum kıyası- \a bır rekabetın ve kendı sıstemını tuke- tıcıye kabul ettırerek tekel kurma gın- şımlenrun bır sonucuvdu Ancak za- manla bunun pek mumkun olmavacağı gorulunce, bılgısavar sıstem uretıcılen en çok satan olmak ıçın teknolojık yatınma ağırlık verdıler Makınelennı guçlendırdıler. kullanım kola>lıklannı gelıştırdıler Bılgısavan zamanla ış ve ozel hayatın aynlmaz bır parçası halıne getırecek uvgulamalara yoneldıler Bo\ lece hem uretıcıler hem de uçuncu şırketler farklı sıstemler arasında bılgı data transfennı mumkun kılan ara- bınm ve yazılımlar gelıştırmeye başladı Macvsorld fuannda. İBM uyumlu PC- ler- Mac ve Wındov\s gıbı sıstemlenn bırbırlenyle konuşabılmelennı, anlaşa- bılmelennı ve bılgılenn bırbırlenne ak- tanlabılmelennı hatta aynı ağ uzennde ortak kullanılabılmelennı mumkun kılan programlann arttığı gorüldu Turkıye'den fuan gezen Lğur Teka\ "Sözgelimi DOS sisteminde Cad prog- ramıyla mimari çizimlerini. planlama- larını \ apan bir mımar. diskcti >ey a CD'- romunu cebıne kovup gittiği başka bir yerde orneğin Mac sisteminde çalı- şmasuıı sürdurebilecek. Çalışma ortamı, artık bilgisayar sistemlerinden giderek bağımsızlaşıyor; rekabet tüketıcinin letıi- ne bu dununu yarattı" dıyor Macvvorld fuannın dığer bır ozelhğı dunyanın buyuk yazılımevlennın ve elektronık şırketlennın Apple'la ışbırlı- ğını ve Mac bılgısayarlan ıçın üretımı arttırmalan Lotus, Wordperfect gıbı buyük yazılım uretıcılen programlannı artık Mac makınelen ıçın de yazmaya ve uretmeye başladılar Uğur Tekay. Apple bılgısayarlan ıçın yazılım ve dığer bınmlen ureten şırket sayısırun bu ka- dar artmasının rekabetı kamçıladığmı ve bu sayede programlarda çok belırgın nıtelık ıyıleşmelennın olduğunu belırtı- yor Masaustü yayıncdık multimedya ile birleşiyor : Fuann dığer belırgın bır ozelhğı. bılgısyar uretıcılennın multı- medyaya yonelmelen Fuar bu açıdan çok zengın gostenlere sahne oldu ve her konuda multimedya urunu bulmak mumkundu Multimedya, bılındığı gıbı. konulara renk ve göruntu nun yarusıra, ses ve hareket venlmesını sağ- layan sıstem demek Bılgısayara ses kayıt teknolojılen oldukça gelışmış du- rumda Fuarda bunun çok değışık or- neklennı de gorduk %e Apple ın hopar- lorlen uzennde yepyenı bır tasanmı Zeki bir sekreter El yazısınıtanıyan bilgisayar:Nevvton Fuar, \mcrikalıların bılgisay ar tutkunluklannıiL, bu ulkey i saran bilgisay ar çügınlığının tipik bir anlatunıydı aynı zamanda. ^ergılendı ılk kez olarak Bılgısavarda, çızgı fılmlennı hareketlendıren. hare- ketlı fılm kavdedılmesını sağlayan yazı- lım ve teknolojılenn buvuk bır hızla ge- lışmesı de multımedyava buvuk olanak- lar sağladı Bellek yetersızlığı konusu, bılgısayarlann guçlendınlmesı uzenne ses, renk. hareket ve goruntulenn kay- dedılebıldığı CD-rom dısklenn plaklann çıkarulması ıle aşıldı Aynca sıkıştırma yontemlen savesınde az yere daha çok bılgı depola- mak mumkun oldu Eskıden 1 sayfalık renklı resım bılgısavar belleğınde 1 mega- baytlık yer tutuyordu şımdı sıkıştırma prog- ramlan ıle aynı resmı 15-25 kılobayt gıbı kuçuk bır alana sığdırmak mumkun oldu dıyor Uğur Tekav Nıtekım fuarda harddısk kapa- sıtelennın durmadan arttığı ve yeni sıkıştırma programlany la, ozelhkle bu- yuk bellek gereksınımlennde ıse optık dısklerle bellek azlığı sorununa çok ıyı çozumler sunulduğu goruldu Multimedya ornekleri: Çok canlı bır kalabalığın ızledığı tuarda multimedya urunlenne bır kaç ornek vermek ıstıyoruz Sozgelımı Penthouse dergısı hareketli renklı goruntulu hale getınlmış CD romu takıyorsunuz. dergı ıçınde resımlennı gorduğunuz Penthousa kızlan hem hareket ederken. hem de konuşurken seyredıyorsunuz Seks medyası boylece şımdı de CD- romu ve bılgisay an keşfetmiş oldu z^engın eğıtım programlan paketlen CD-rom dısklere yuklenmış Bılım ve dığer bınlerce konu. seslı, renklı ve hare- ketli. yepyenı boyutlarda çocuklann eğıtımıne sunulmuş Böylece çocuklar konuyu daha eğlencelı ve keyıflı oğrenı- Fuarda sergılenen ve çeşitli bilgisayar sistemlen arasındaki bilgi ahşverişini kolaylaştıran yeni yazılımlar, farklı sistemler arasındaki ayınmlann ortadan kaldınyor. yor Ansıklopedıler CD-romlara yuk- lenmış Gergedan maddesını okurken. ekranda gergedanın sesını, bağınşını dınlıyor ve Afnka'da orneğin gergedan avından sahneler ızlıyorsunuz Sezer Kutay, Bılkom bılgısayarlan gorevlısı. bu gelışme karşısında eğıtımde bılgısa- yarlann kaçırulmaz yennı vurguluyor "'Ömeğin anaokulımdan liseye kadar öğ- renciyi orneğin matematiğc kolayca alışOrabilirsiniz. Her yaş için ders paket- len hazırlanmış. Bilgisayarın üstünlüğû var bilim derslerinde. Orneğin bir fizik deneyini öğretmenlaboratu>ardabir kez i apar. \ma bilgisay arda o deneyı tekrar tekrar izlevebilırsiniz" CD-rom dısklennı bılgisay arda kul- lanmak ıçın bır CD- rom surucusu edın- mek gerekıyor Bunlann fıyallan şımdı- hk300-400'dolar Dısklennfıyatııse 15 dolardan 90 dolara kadar uzanıyor Bu alandakı çok hızlı gelışmeler dısk suru- culennın hızla ucuzlamasını sağlaya- cak Aynca CD dısk suruculu bılgı- sayarlar da satışa sunulmaya başlandı Grafik çalışmalan ıçın hazırlanan venı prog- ramlar ve yazılımlar artık kımseyı şaşırtmı- yor Reklamalar bu programlar sayesınde gazoz şışesı ıçınden ın- san çıkartıvorlar Bu alanda yenı olan. bu programlann artık reklam ve sınema sektorunun dışına çı- karak bır orta gelırlının de sahıp olabı- leceğı kadar ucuzlaması oldu Bilgisa- yar çılgınlığı \menkan toplumunun he- men her kesımını sarmış durumda Yenı çıkan herşey buyuk ılgı çekıyor Bılgisay annız y oksa. bu hanka makı- nelenn daha da ucuzlamasını, daha da gehşmesını beklemeyın Bılgısayarlan artık beyaz. kahverengı ve elektnklı eşya satan dukkanlarda da bulabılırsı- nız En kolay kullanabıleceklennızden bır tane de sız satın abn Newton eğittiğbizzaman(!)dk yazdığnnz herşeji okuyabffiy or Bır avuç ıcı elektronık cıhazı olan Nevvton un en ılgınç ozelhğı el yazısını tanıy or olması K.lavye kullanmıyorsunuz Ozel kalemıyleekranına aldığınız notlannızı normal kıtap harfıne çev ınyor. elle çızdığınız grafik v e şekıllen duzgun çızımlere donuşturuyor Çok genış sozcuk belleğının ve el y azısı tanıma ozellığının olması onu benzerlennden hem ayınyor. hem de şu^şamada benzerMzkılıvor El yazınızı tanıyabılmesı ıçın ona zaman ayırarak. emek vererek eğıtıyor ve kışıselleştınyorsunuz Sorular sorarak el yazınızın ozellıklennı oğrenıyor ve onu kıtap harflenne donuşturuyor Tabıı bu teknolojı oldukça y enı. el y azınızın ozellıklen kolay vey a zor anlaşmanızı belırhyor bırbınnızle ortak bır yan dıh uzennde anlaşabılmek ıçın bazen karşılıklı epey ter dokmenız gerekebılır Cebe sığabılır olması. sızı çalışmak v e duşunce uretebılmek ıçın masa ustunden ev de \eya ofisten bağımsız kıhyor, aklıruza o an gelen duşuncelennızı hemen not edıyorsunuz, planlannızı yapıyorsunuz, ıstersenız şıınnıa y azıy orsunuz. o gunku ışlennızı bırbır not edıy orsunuz. toplantıdanottutuyorsunuz Faksçekıyor Yazdığınızyazıya sozgelımı "Kemal'e faks" notunu ekledığınız zaman, cebınızdekı bu elektronık sekreter metnı hemen faks çekılır hale geüny or Faks ıçın Nevvton'u bırtelefonhattına bağlamanız yeterh oluyor Nevvton'a yanlanyazılarbır yazıa ıle kağıda dokulebılıyor Akıllı bır hesap makınesı gıbıde kullanılabıhyor Masa ustuveyadızüstu Mac veİBM uyumlu bılgisay arlarla bılgı alış venşı yapabılıyor Elektronık posta kutusu olarak da hızmet v enyor Mektuplannızı düzenleyıp formatlıyor Fuarda bır dızı yaalım şırketı New ton ıçın urettıklen onlarca programı satışa sundular Cıhaz ABD de700dolarcıvannda satılıyor 5 yıl sonrasırun duşu Fuan ızleyen Bılkom dan Hayrettın Akay Nevvton'uılenyeyonelıkteknolojılenn başlangıa olarak nıtelendırdı ve *> \ıl sonrasının Nevvton cıhazını şpyle duşledı 'İnsanın butun ıletışım ve haberleşmelennı sağlayan bır cıhaza donuşecek Butun ozel sekrelerlık gorev lennın y anısıra, hatta goruntulu cep telefonu gorevını de ustlenecek. radyolan ve TV kanallannı da uzennde ızleyebıleceğız" Işın ıçıne goruntu gınnce, ceptekı makınenızJe ıkılı uçlu tele konteranslar nıçın y apılmasın'' Bunlara bır ıkı ozelhk daha ekleyebıbnz Sozgelımı avuç ıçı bılgısayannızdoğalkonuşmadılınızıdeanlayabılecek Lehçe ve konuşma tarzındakı, telaffuzdakı farkılıhklar bılgısayann bütun konuşmayı sesı anlayabılmesını zorlaştırsa bıle teknolojının belkı daha uzun v adede olsa bıle bu zorluğun da ustesınden geleceğjne ınanabıhnz Çöplerbnizde yap-îşlet-devretyöntemiyleyok edilecek Çevre Bakanlığı kurulacak tesislerin yılbaşmdan itibaren alınmaya başlanacak olan 'çöp temizleme vergisi'nden de yararlanacak. tstanbuTun sağında solunda biriken çöp dağlan artık modern çop imha mer kezlerinde >ok edilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Turkı- ye çoplennı uluslararası pıyasaya açılarak "yap-işlet-de>Tet" modelıyle yok edecek Çevre Bakanlığı. bolgesel ve havza başı- nda katı atık ımha tesıslennın kurulması ve ışletılmesınde Almanya, Fransa. ABD ve İtalya orneklenru esas alacak Turkıye"- de kurulacak olan çop ımha tesıslennın ış- letılmesı, Çevre Bakanlığı bunyesınde oluşturulacak "Katı Atık Vonetimi Kuru- lu" tarafından kontrol edilecek Çevre Bakanlığı, ulke çapında katı atık ımha tesıslennın kurulması yolunda ycnı bırorgutlenmeye gıdıyor Turkıye genelın- de havza ve bolge bazında katı atık ımha tesıslennın kurulması ve ışletılmesını du- zenlemek. uzere. bakanlığa bağlı "Katı Atık V önetimi Kurulu" oluşturulacak Ku- rul, Turkıye'de kurulacak ımha tesıslennın ışletme esaslannı bebrleyecek. bu ılkelere uyulup uyulmadığını kontrol edecek Çevre Bakanı Rıza \kçaiı'nın verdığı bılgıye gore, Turkıye"de uretılen katı atı- klann yapısını ve kompozısy onunu belırle- mek uzere oluşturulacak olan "Katı Atık Vonetimi Kurulu" aynı zamanda Turkı- ye de kurulacak olan katı atık ımha tesısle- nnın ışletme esas ve standartlanru belırle- yecek Akçalı coplen yok ederken ekono- mık fayda sağlamayı da hedefledıklennı belırterek şunlan soyledı "Tûrkiye'nin katı atık yönetimi. bu ku- rum eliyle gerçekleşecek. Teknik bilgi sevi- yesi yuksek ve uzman elemanlardan oluşa- cak olan bu kurul. çopun yapı \e kompozis- yonunu beliıiedikten sonra, nerelerde nasıl imha edıleceğine karar \erecek. Çöp imha tesislennin kurulacağı yer ve ışletme model- lerinın ekonomik olup olmadığmı belirleye- cek. Bilimsel çalışma lirünü olan planlanıa çalışmalan vapılacak. Bu tesislerin işletim modelleri. tesis parametreleri komısunda yeni bır ihale duzeni oluşturulacak. Daha sonra uluslararası piyasaya çıkılacak, 'yap- ışlet-devret ya da "yap-ışlet-ışletmeye de- vam et° modelleri uygulanacak. Bu kurul. aynı zamanda ımha tesislerini kuran ve işle- ten fırmalara muteahhıt karnesı gibi, lisans verme rolu de ustlenecek." Çev re Bakanlığı nın Dunya Sağlık Ör- gutu, Dunya Bankası ve Alman hukume- tıyle yuruttuğu çahşmalarda. "Çöplerin sağlıklı şekilde ve ayrı olarak toplanması ve depolanması. bu çöplerin yerleşim birimle- rinden uzak, ekonomik kullanım alanı kal- mamış sahalara yerleştirilerek tehlikeli ol- maktan çıkarılması, çöplerin imhadan son- ra ekonomiye geri kazandırılması. çöpten para kazanılması. iş sahaları açüması ve çöpten enerji elde edilmesi" uygulamalan yuruıulecek Kaü \tık Yoneumı Kurulu» katı atık ımha tesısı yaptıracak olanlara Hazıne garantorluğu sağlanmasında ara- cılık gorevını de yenne getırecek "Kirleten öder" ılkesını esas alan bakanlık. bu tesıs- lenn altyapı ve ışletım gıderlennın karşı- lanmasında, yılbaşından itibaren vatan- daşlardan alınmay a başlanacak olan "çöp temizleme vergisi"nden de yararlanacak