Katalog

SAYFA CUMHURIYET 2 23 AĞUSTOS 1993 PAZARTESİ Önceleri yalnızca gazete ve dergi sayfalannda yer alan fallar, artık telefon, televizyon yoluyla insanlara hizmet veriyor Tarot'un gjzemli dünyasında bizi neler bekliyor? PİLEK GİRGİN CAN Geleceğe duyulan merak. herke- sı donem donem kıskacına almışür Bu konudakı merakı bır nebze olsun gıdermenın >olu da faldan geçer "Fala itıanma, falsız da kalma" dusturunun falsız tcal- ma bolümunu hemen herkes uygu- lamıştır da. fallara ınanmaktan da gen durulmamıştır Falın geçmışı. neredeyse ınsanlık lanhı kadar eskı feknolojının bu kadar gelış- tığı gunumuzde de fal. onemınden hıçbır şey kaybetmış değjl Aksine. gelışen teknolojı. falın daha genış kıtlelere daha çabuklukla ulaş- masını sağhjor Öncelen yalruzca gazete \e dergı sayfalannda >er alan fallar. anık lekfon. televız- yon yoluyla insanlara hızmei \en- yor K'sin Uzer'e göre, herkes tarot bakamaz. Çünkü tarot kartlanyla öbür aleme kapı açılır ve bu da tehlikelidir. Bınlerce yıldır hayatımızdakı önemını koruyan fallar da çeşıt çe- şıt En eskı fallardan bın olan. ama Turkıye'dekı yaygınlaşması son yıllara denk gelen "tarot" da epey- ce ılgıye mazhar oluyor artık Ta- rotun geçmışı konusunda venlen bılgıler muhtelıf. aynca bılınçsız bakıldığı takdırde tekın olmadığı da belırtıhyor Tarot"un gızemlı dünyasında bızı neler bekliyor acaba0 "Tdrkiye'de tarotun yaygı- nlaşmasında en buyuk rolii oynavan beninT dıyen Yasemin Boran. tcle- fonla fal bakan ılk kışılerden Aynı zamandd teleuzyonda gerçekleştı- rıien uvgulamalann da oncusu Boran. tarotu kısaca, geleceğı bıl- me sanatı olarak tanımlıyor "Ama tarot, aslında insanlığın evri- mini anlatan bir bilgidir. Tarotun O'dan 22'ye kadar olan buyuk sırkr kartlarını dizecek olursak. bu kartların ü/erindeki sembollerin insanlığın evrimini anlattığını görü- riiz. Geleceği bilme sanatı >e fal aracı olmaktan ote tarot, aslında bir bilgiyi içeren kartlardır" dıyor Tarotun tarihi Boran. tarotun tanhı hakkında ıse şu bılgılen \enyor "Tarot'un eski Mısır'da, bilgiyi veren tanrı Thoto'un kitabı olduğu iddia edilir. \ma tck iddia bu değil. Tarot'un kaynağına doğnı gitriğimizde. ka- ranlıkla karşüaşıyoruz. Kesin bir çıkış noktasına gidemiyoruz. Ne Thoto'un kitabı olduğunu soyleye- biliyoruz, ne de eski Hint kultunıne ait bir bilgidir, diyebiliyoruz. An- cak kartların uzerinde İskandinav kültûnınden Hint mistisizmine, eski Mısır'a kadar pek çok sembol- leri görebiliyonız. Bu kartlara sa- hip olan her kültur, kendi sembolle- rini kuUanmtş; kendi orijini olan bil- gileri. sembolik olarak kartlara yerleştirmiş; böylece kartları ken- dilerine mal etmeye çalısmış. Hatta bu kartlarda Hırıstivan sembolleri- ne de rastlıyoruz. Engizisyon done- minde tarotun bekçilerine rastlanı- yor. Bu donemde. kitabın içindeki bilgilerin. tarotun ortadan kaldırt- lacağından korkanlarca sembolik olarak kartlara aktarıldığını. ki- tabın ortadan kaldınldığuu, günii- müze kadar fal aracılığını ustlen- mck suretiyle geldiğini anlıyoruz. Tarot kartİarı 22 tanedir. Ancak Altın Şafak adlı bir tarikat, gecen yuzvılda tarot kartları uzerinde cid- di bir araştırma yapmış ve 56'lık bir deste daha ila>e etmiş. kartların sayısı 78 olmuştur. Günumuz is- kambil kartları. bu 56'lık desteden turemiştir. Fakat bunlardan iskam- billere geçmiş tek kart vardır, o da jokerdir. Vani. tarotun menşeı ol- dukça karanlık. Çingeneler sahip- lenir kartları \e fal aracı olarak kullanırlar. Onların savesınde bu- gun biliniyor. Ama kartların uze- rindeki tüm semboüerin tam olarak açıklanabildiği de söylenemez." Medyum astrolog Esin Lzer ıse. tarotun geçmışı konusunda bıraz daha farklı bılgıler \enyor "15. yüzydın ortalarına doğnı Avrupa"- da iskambil kartları bulunmuştur. Bonıfacıo Bembo adındaki bir ar- tist. Milanolu \tsconti ailesi için, isimsiz ve numarasız kartlar vapmıştır. Bunlar daha sonra Ta- roccoi adı verilen klasik ttalyan oyununu belirlemiştir. Gunumuzde de bu resimler değişerek tarot adını almtştır. \ani bu kartlar, 15. vuzyı- Ida A>rupa'da turemiştir. Tarot kartları ivi bir falcılık aracıdır. \ ıllar boyunca tarot. kumar ovunu olarak da kullanılmıştır. Antoıne Caurt de Gebelın adında bir bıiyü- cu. tarotun Mısır bu\u tanrısı ta- rafından tüm mundlerine aktar- mak için yazılan Thoto kitabının bir kalıntısı olduğunu açıklamıştır. Tarotun. büyulerle >e Sahudilerin mistik bilimi kabala'vla arasında bağlantı >ar. Daha derinlemesine vapılan incelemelerk- tarot. günü- muze bir ilim olarak getirilmistir. Gizemliliğini yüzyıllar boyunca ko- rumuştur. Tarot kartlanyla büvük kehanetler yapılır. Tarot kartları kendi başlarına derin anlamlar taşıdıklanndan, okunmalarında oluşturdukları şekiller, bizim hakkımızda ve genelde hayat hakkında çok şey öğretebilir. Her kağıdın anlamı vardır. Tarot baka- cak kişinin. kağıtların ifade ettiği anlamı çok iyi bilmesi gerekir" dı- yor 9 yıl kaldığı Ingıltere"de bır astrolojı okuluna gıden, 6 yıldır da tarot bakan Lzer. tarot ıle astrolo- jı arasında bağlantı olduğunu be- hrtıvor Yûkselen burç bılınmedı- ğınde tarot ıle yûkselen burcu tes- bıt edebıldığını soyluyor Uzer, aynca hıpnoz yapıyor. 7 gunluk majıkal çulışmalar \aparak kışıve ozel tılsım kolyeler oluşturuyor Bu kolyeler. para. aşk. ıktıddr bc- reket >ans. evlılık, scmpatık go- runmek gıbı değışık ısteklere ce- vap \ermek uzere hazırlanıyor Lzer aynı zamanda Turknede krıstal kurevc bakan tek kı^ı oldu- ğunu belırtı\or Ortaçağdan kalma kehanet Knstal kurcnın ortaçağdan kalma bır kehanet olduğunu soy- le\erek bu kure \ardımıyla her şe\ı netlıkle gordugunu açıklıyor Lzer tarot kartlanyla ılgılı ılgınç bır açıklamada da bulunarak enerjı yuklemesı denılen majıkal ı^lemden geçmlen kağıtlann ozgul dğırlıklannın değıştığını. orneğın satın alındığmda 100 gram olan kartlann ağırhğının her bınyle ayn ayn ıletişım kurulduğunda. 120 grama kddar çıktığını ıfade edıyor Gufran Erkılıç ıse. Turkıye"de tarotun İnal Erkan ıle başladığını, daha sonra Bülent Kısa ıle kendısı- nın tarotla ılgılenmeye başladığını açıklayarak. "O devirler, ücret karşılığı fal açma gibi şeyler yoktu. Tarotun gizli bilimler yönü kurca- lanır, seminerler yapılırdı. Daha sonra bu iş büyıimeye ve sektör hali- ne gelmeye başladı. Içan kuş, ta- rotçu kesildi. Gittikçe ilgi büyûdü, tercüme kitaplar basıldı. Maddiya- ta dokûldu iş. Oysa tarotun. buyuk sırkır' adlı 22 kartı, meditasyon kartıdır. Imajinasyonunu yapar ve bazı guçler çekmeye çaltşırsınız. Dünyada 440 tarot destesi ve bin- lerce kitap var. Vılların birikimi vardır tarot kartlannın ustunde. Bazı rivayetlere gore tarot, Atlan- tis'e dayanır. Dünyanın bazı sırlarınuı enjekte edildiği var- sayılır" dıyor Erkılıç. tarotta bazı tatsız kehanetlertn gerÇtkleşmesı- ne tanık olduğu ıcın ve olayın fazla guncelleşmesı nedenıyle artık ta- rot bakmıyor "13 yıllık astrolo- ğum ve tarotla astrolojinin bağ- daştınlmasına da karşıyım. Tarot. neticede faldır. Ben Alman>a'da astroloji okudum, ayrıca Dünya Astroloji Komisvonu'na uyeyim, bu nedenle para karşılığı tarot açmak benim için zul." Herkes tarot bakabilir mi? Eskıden ben doğaustu konulara karşı herkesten bıraz daha fazla merakı olan Yasemın Boran. bu ozelhğını bılen bır arkada^ının. ta- rot kartlanyla tarotun ne olduğu- nu anlatan bır dosyayı getırmesıy- le tarot hakkında bıleı edınme\e başlamış O donem. kısa bır sure tarotla ılgılenen Boran. daha son- rakı çalışmalan sıra^ında bır fıgur- le ırtıbat kurmuş Daha sonra bu fıgurun tarot kartlanndan bın ol- duğunu Urketmış Boylece \enı- den ılgılenmeye başlamış 14 yıldır tarotla uğraşıyor \ asemın Bonan "Ama tarot açmam, ilgilenmeye başlamamdan çok sonra oldu. Çün- kü beni asıl çeken. tarotu fal aracı olarak kullanmak değil, onun için- deki bilgiye sahip olmaktı" dıyor Tarota. butun hayatı sormak mumkun Boran'a gore Analiz etme jeteneği Bu sorulara da yuzde 80 oranı- nda cevap verebılıyor tarot \na- lız etme yeteneğı olan herkesın. ta- rot bakabıleceğını belırtıyor Bo- ran Özellıkle tarot kartlannın \ayimlanmasi \e bu konuda kıtap- İann çıkmasmın ardından, Turkı- yede pek çok kışmın tarot bakma- ya başladığını sandığını soyluyor Tarot bakmaya başlayanlann za- manla çok buyuk ısabetler de kay- dedebıleceğını. ozel bır sezgı gerek- medığını belırtıyor "Çünkü ben, butiın insanların vüksek bir sezgive sahip olduklanna inanıyonım. Bir kahve fincamna bakmak bile. bu tur bir seydir. Zamanla da yetenekler ortaya çıkmaya başlar." Esın Uzer'e gore ıse herkes tarot İstanbuFun çeşitli yerlerinden toplanan mozaiklerin düzenlenmesi ve bakımı yapılarak Ayasofya'da sergileniyor Ayasofya'nın deposu SamiBoyar Serş Salonuoldu ERDEM YÜCEL İstanbul'da değişik zamanlarda değisik \erlerden toplanmtş olan mozaik panolar Ayasofya Mıize- si'nde duzenlendi, bakımı yapıldı ve sergilendi. Önceki yıllarda depo olarak kullanılan. gunumuzde ser- gi salonuna dönuşturülen, mozaik- lerin toplandığı salona kadirbilir- lik orneği olarak Ressam A. Sami Boyar'ın ısmı venldı Çağdaş Turk resmının temsılcısı, asker kokenh ressamlardan A Sami Boyar 1939-1944 yıllannda Aya- sofya Muzesı'nın ılk muduru ola- rak gorev yaptı A" Sami Boyar 1880'de İfpr- kapı da dunyaya gelmış, 1898"de Mekteb-ı Bahnye'den teğmen olarak Denız Kuvvetlen ne katıldı. Bahnye İnşaaıye Resım- hane^fnde gore\ yaparken de- vam ettığı Sanayı-ı Nefıse Mekte- bını (Guzel Sanatlar AkademısU bıtırdı (1908) Bunun ardından 1910-1914 \ıllannda Pans Guzel Sanatlar Akademıst nde ressam Cormon'un atolyesınde çalıştı. Turkıye'ye donuşunde yuzbaşı olarak emekhye avnldı Yanm yuzyılı aşkın fırça, bılgı \e kale- mıyle Turk kultunıne buyuk hız- metı oldu. cumhunyetın ılk pul- lan ıle ılk kağıt paralar onun ese- ndır İstanbul Lımanı Eskı Istanbul Ava Innı. Bodrum Ca- mısı. Fenan İsa Camısı Kan>e. Lskudar goruntulen. Rumelıhı- san, Heybelıada. Halıç \e Aya- sofya konulu tablolan da bugun buyuk değer kazanmıştır Ayasotya Muzesı A Sami Bo- yar Sergı Salonu'nda. İstdnbul"- un Kurtkov. Kapalıvarşı Sara*,- hanchdşı. Cdğaloğlu Tuzla. Va- kacık semtlcnnden gctınlen. IX - XIII vuzyıllara aıt Bızans moza- Depodan ser«ı salonu halınc gctırilcn mekanda 9-13. yüzula ait Bizans mozaikleri sergileniyor. ıklerı sergılcnmekte Bıınlann yanı sıra Bızani cyalet uslubu mozaıklenru yansılan Urfa yoresı orneklen de karşılaştırma yapıla- bılmesı ıçın buraya konulmuş ^eşıtlı renklcrde mermer. taş, pışmış toprak, cam ve değerlı laş- ların kuçuk kupler halınde kesı- lıp bıı,ımİLndınlıp harçla bırlcştı- rılmcMvlc vapılan bczcmı.vk; mo- zaik ısmı venlmışüT Mozaik be- zemeyle tanhın erken doncmle- nnden ıtıbaren karşılaşılmıştır Ömeğın M Ö 5000 - 3000 yıllanna aıt Mezopotamya'dakı Lruh ma- bcdınde sıyah. beyaz, kırmızı renklerde geometnk bezemelı ılk mozdik orneklen dtkkdtı çekmış- tır M Ö V vuzvıldan sonra Roma Imparatorluğu'nda İskenderıyelı sanatçılarca mozaik yaygın bıçımde uygulanmtş. çakıl taşlannın yennı uzunluklan 0 50 - I 50 cm arasında değışen tap kupler almıştır Roma Imparatorluğu nun dağılmasından sonra mozaik Bı- zans'ın egemen olduğu yerlerde uygulanmaya devam etmıştır Bezemedc klasik mıtolojık konu- larda gunluk yaşama vonelınmış. parlak renklerde figurlu sahneler dıkatı cekmıştır M S VI yuzyıldan sonra Vene- dık, Sıcılya"da mozaık vapımı surmuş. Ravcnna. San Marco San Pıetro dd ılgı çekıcı mozuık- lerle karşılaşılmıştır Başlıca or- neklen Istanbul Ava>of\ası. Ka- nye'de gorulen Bizans mozaik X-XIII yuzyıllarda doruk noktasına ulaşmıştır Mozaik yapımında kullanılan ı,eşıtlı boylarda. kesılmış taşlar. desenlen onceden çızılmış kumaş veya kaât uzenne uyumlu bıçım- de yerleştınlmışür Bundan sonra desenler ahşap çerçe\elerle sınırlanarak uzerlen- ne harç dokulerek kurutulmuş sonra da ters çevnlerek doşenecek zemıne oturtulmuştur Mozaık \apımında "opus sectile", "opus •vermieularum". "opus aleksandri- num" ve 'opus tesselatum" denı- len teknıkler kullanıllıştır Opus Sectile: Duzgun bıçımde- kı mermer parçacıklannın kakma uygulamasıyla bır araya getınldı- ğı bır teknıktır Bezemede geo- metnk duzen egemendır Opus \ ermiculatum: Kuçuk taş. mermer. cam \e seramık par- çalannın uvgulandığı bu teknık- tekı mozaıklerde doğudan alınmış örneklere yer venlmıştır Opus Alcksandrinum: Mısır'da ortaya çıkarak gelışen bu uslupta mor. erguian ve veşıl renklere ağırlık venlerek porfir taşı kul- lanılmıştır Opus Tesselatum: Mermer parçacıklanndan meydana gelen mozaik kaplamada geometnk fi- gurlere yer venlmiştır Ayasofya Muzesı kulturel çalışmalan kapsamında jenıden duzenlenen ışıklandınlan A Sami Bovar Sergı Salonu nda Istanbul'un çcşıtlı \crlennde bu- lunan. çoğunlukla Roma'nın uy- guladığı 'opus sectile' ve "opus vermıtuldtum' teknıklenndekı bu moz.uk panolannın sergıle- nışındekı amaç. Bizans sanatının en guzel orncklennın bulunduğu Ayasotsa dakı mozaıkterle karşı- laştırma \jpılabılmcsıdır bakamaz Çunku tarot kartlanyla obur aleme kapı açılır ve bu da tehlikelidir Medjumun öbur alemle yaptığı ıletışım, olayı daha guvenılır hale getınr ve kolay- laştınr Aslında Yasemın Boran da, yalnızca merakın tatmın edılmesı ıçın de\amlı tarot açılmasının pek de IM olmavacağını belırtı>or "Kendi kendine tarot bakmak iste- yenlere. tarot kartlannın tekin ol- madığını soylemek istiyorum. Ge- nellikle bilgiden yoksun insanlar, varın ne olacak tünınden meraklan nedeniyle. kağıt o\nar gibi tarot aç- mava kalktıklarında. tarotun için- deki sembolleri çalıştırmava baş- larlar. Böylece tanunadıkları bir enerjiyle ovnamış olurlar. Durma- dan oynamak ise bazı olumsuzluk- lann yasanmasına neden oluyor. Bu semboller. insanın bilinç altını uyarıyor ve insan hiç hazır olmadığı halde, kendi bilinçaltıyla karşıla- şabiliyor. Bu da psikolojik bazı arazların, hatta halüsinasyonların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Öncelikle bilgi sahibi olmak gereki- yor." Istismar edenler >ar Yasemın Boran'ın uzennde durduğu bır başka nokta ıse ozel- lıkle son donemde artan talebı karşılamak uzere bazı kışılenn, ta- rot bakıyonız dıye ortaya çıkıp olayı ıstismar etmelen Bu nedenle tarot baktınlacak kışının dıkkatle seçılmesı gerektığını belırtıyor "Çünkü tarot açan kişi. psikolojik ve psişik açıdan veterinee gelişme- mişse. kendi sorunlarını, sıkıntılarını, açtıran kişiye yansıtır. hatta yaşatır. Bu iş yalmzca para kazanmak için yapılıvorsa. olum- suz elektriğin yansıtıbrıası soz ko- nusu." Gufran Erkılıç da. çoğu kı- şının 78 kartı ezberleyıp bağdaştı- rmaya çalıştığını, dızıİışlenne gore kaıtlann anlamını bılen çok az kışı olduğunu, zaten tarot bılenlenn sayisinın da uçu beşı geçmedığını soyluyor Tekin olmayan yönier Tarotun tekın olmayan yonlen, bu kddarla bıtmıyor Gufran Erkılıç. tarotun kaderı oku- madığına. aksıne kaden değıştır- dığıne daır bır ınanç olduğunu. bu nedenle de kartlann tekın ol- madığının soylendığını belırtıyor. Aynca. pe^peşe tarot falı açtınnak da ıyı değil \ asemın Boran'a gore Omeğın bır aylık fal açtırdınız, bu sure bıtmeden jıne tal açUnrsanız programlar bırbınru bozuyor ve bazı olumsuzluklar yaşayabılıyor- sunuz Bu nedenle bdktırdığınız kışıye. tekrar tekrar gıtmemenız gerekıyor Ama bu göruş de her- kesçe kabul edılmıyor Esın Uzer. ust uste tarot açtırmanın hıç bır sakıncası olmadığı goruşunde Başkalannın kartlanyla tarot açtı- nlmaması gerektığı de bır başka yaygın ınanç Eğer boyle bır ınanç \arsa. başkasının kartlannı kul- lanmamakta fayda var. ama boyle bır jnanç soz konusu değılse. her- hdngı bır kartla tarot açmak mum- kun Tarot açmak ıçın akşam saat- len. hafıt bır muak ve tütsu tercıh edılıvor Yasemın Boran. her ko- şulda rahatlıkla konsantre olabıl- dığını belırtıyor. ama bazılan ıçın mistık bır aımosfer şart Gufran Erkılıç. onemlı olanın. bakanla baktıran arasındakı konsantre ol- duğunu. buhurdanlıklara. mistık muzıklere. kostumlere. kabank saçlara hıç de gerek olmadığını be- •hmvor