Katalog

SAYFA CUMHURIYET2 21 TEMMUZ1993 ÇARŞAMBA KULTUR ¥21.ULUSLARARASI İSTANBUL FESTİVALFNİN ARDINDAN Bol ve nitelikli oda müzikleriEVN tL\ ASOĞLL Klasık muzık dalında Istanbul Festı- valı'nın bu yılkı ağırlığı oda orkestra- lanydı Başta I Musici, The Academy of Ancient Music ve İsrail Oda Orkesl- rası olmak uzere yerlı-yabancı oda or- kestralan dınledık Özellıkle bu uç topluluk bır laboratuvar tıtızhğınde muzığı ınceleyıp estetık butunluğu ku- sursuzlaştırmış Unutulmuş oda muzı- ğı >apıtlanru >aşama ka\uşturup, de- ğışık amaçla vaalmış yapıtlan oda muzığıne uyarlayıp, aynca genç beste- cılere yapıt ısmarlayıp bu dalda dağar- cığ gehştınyorlar Ünlu ve buyuk orkestra olarak Londra Senfonı Orkestrası nın her ıkı dınleüsı de ız bıraktı PiereBoulez gıbı çağımızın unlu bır muzık adamını ko- nuk etmek. onun yonetımındekı Ba- har Ayininı dıniemek ve tumuyle çağ başından bır ortam solumak. belleğı- rruzde >er ettı Belh bır felsefenın or- kestra şeflığıne etkısıne bır kez daha tanık olduk Plak çalışması hazırlıklan Keman dunyasının hanka çocuğu Midori, çocuksu gorunumune karşın olgun bır tonla kendır» tanıttı Neden ıkı konçertoyu bır arada çaldığını son- radan oğrendık Meğerseyakıntanhte CD çalışması ıçın bır ha7irlık yapa- cakmış, ıkısını bırden İstanbul"da dın- leyıcı onunde çalmak ıstemıs Çalgı- sıyla tumleşmıştı Mıdon Ne yazık kı Bukreş Fılarmonı Orkestrası uzun bır otobus yolculuğundan sonra Festı- val'e varmıştı ve çok yorgundu Mı- don'ye eşlık ettığı konserde Dtğer bır hanka kemancı Shlomo Mintz de geçen gelışınden ben yoğun plak çalışmalan ıçındeymı^ 124 tane Vıvaldı konçertosunun yansını CD"\e geçırmış uçunu de bıze çaldı Bır başka plak çalışmasına hazırlık yapıtı da Christopher Hogwood yone- tımındekı The Academy of Ancient Music topluluğunun Anthony Halste- ad solıstlığınde çaldığı Mozart ın Kor- no Konçertosu oldu Halstead hemen ıkı gun sonra plağa alacağı bu konçer- toyu İstanbullulara dınletmek ıstemış önce flgınç bır rastlantı mı bılmem. ama bu yılkı festıvalde boylesı plak çalış- ması ıçın hazırlıklar ve turne ıçın zaten hazır olarun çalındığı bırçok program yaşadık Pıerre Boulez'ın programı da turne ıçın hazır olan bır reçete ıdı Topluluk uyelen. İstanbul'a daha klasık yapıtlarla gelmış olmak ısterdık dedıler. ama ne çare kı Boulez'ın polı- tıkası ıçınde bır turne programı ımış Sarbu ve Canino birlikteliği Bu arada Londra Senfoni Orkest- rası'nın ılk konsennde Debussy ve Schonberg"ın bu\uk orkestra ıçın ya- pıtlanndan sonra Stravinsky'nın ufle- me çalgılar senfonılen ıçın sahnedekı Christopher Hogvtood yönetimindeki The Academv of Ancient Music topluluğu, Ay a İrinrde bir konser verdi. Xestiestıval bu yıl bir geçişdönemındeydi. Bol ve nitelikli oda müzikleri, çok ünlü kemancılar, deneyimli imzalar olumlu yönde akıllarda kaldı. Bir buçuk ay boyunca tek bir piyano koncertosu dinlemeyediğimize biraz şaşırdık ve üzüldük. Açılış konsennde ünlü soprano Montserrat Caballe, herkesi büyüledi. yerleşmeyı bekleyemeyen yetkılıler ışıklan açınca, dınleyıcı de ara oldu sa- nıp salonu terk ettı Oysa Stravınsky yalruz uflemelı çalgılar ıçın yazmıştı yapıtını. dığerlen çıkıyor dıye. prog- ram notlanna bıle goz atmadan herkes çıktı Yırmıbınncı festıvalde bır zama- na ımzasını almış, müzık dunyasının bu>uk ısımlen de yer aldı Açılışı ya- pan Montserrat Caballe, sesındekı cambazlık. ustalık ve ışıltıyla herkesi buyuledı Bestecı ve klavsencı George Malcolm. pıyanıst Aldo Ciccolini ve V'ictoria de Ebs Angeles yıllann bınkı- mı olan ustahklannı gosterdıler Oda muzığı nde kemancı Eugene Sarbu ve pıyanıst Bruno Canino'yu dıniemek tanhı bır olaydı Çellıst Is- serlis ıse başlı başına renk kattı Euge- ne Sarbu gıbı bır mesajı olduğuna ınanmış. halkı ıçın verdığı savaşımda sanatını kullanabılen bır muzık ada- mını tanımak çok ılgınçtı Sarbu. Ro- manya'dakı çatışmanın sesını sanatıv- la dunyanın dort bır yanında duyur- muş Muzığınde mesaj olduğu ıçın Şostako>iç'ı benımsedığını sovleyen Shlomo Mıntz de aynı doğrultuda bır muzık adamı Şostakovıç'ın komunız- me başkaldınsını tum dunyadakı haksızlıkiara bır başkaldın olarak vo- rumluyor Mıntz, bu nedenle konserle- nndeçoksıkyervenyor Herıkıdınle- tıde de Şostakovıç"ın yaylı çalgılar dortlulennden oda muzığıne kazandı- rılmış vapıtlar seslendırdı Bosphorus ve Anatolia Boulez'ın konserlennde açılan çağ- daş muzık kapısı, bu yıl oncekılere kı- yasla bıraz daha genıştı Britten, Şos- takoviç, Barber. Nielsen, Bartok gıbı 20 yuzyıl bestecılenne. çağın ılk çeyre- ğınden olsa da bu ısımlere rastladık Evelyn Glennıenın vurma çalgılann- da, yırmıncı yuzyıla özgu vurmalı tını- sını duyduk Geleneksel muzıkler grubunda ızle- yebıldığım Bosphorus topluluğu ıle Anatolia benı çok etkıledı Bın aslına bağlı yorumu. dığen aslına uyan yenı- lığı ıle kultur yaşantımıza hızmet eden müzıkçıler Bir geçiş dönemi Festıval bu yıl bır geçış donemın- deydı Yonetım değı^ıklığı. son dakı- kada eklenemeyecek. çıkanlamaya- cak programlar ve boşluklara neden oldu İstanbul Kultur te Sanat Vakfı'- nın Genel Muduru. 'taze kan". VJelih Özcan Fereü, buradakı yonetımı dev- let daıresı ızlenımınden kıytarmayı hedeflemış Daha dışan açık. daha k'ı- sa surede yoğun yaşanan. ancak tum yıl ıçınde de etkınlıklennı surdürecek ve bır kımlığe kavuşması gereken İs- tanbul Festıvalfnı ozluyor Önumüz- dekı yılı da bır bakıma geçış dönemi olarak kabul edıyor ve 1995'ın festıva- lını planlama çabalannda Şoyle bır bırbuçuk aydır yaşadığı- mız olaylara bakıp, mûzıkseverlenn nelerden hoşlandığını. neler umup ne- ler bulduklannı ozetlersek Bol ve nıte- lıklı oda muzıklen, çok unlu kemancı- lar, deneyımlı imzalar olumlu yonde akıllarda kaldı Bır buçuk ay boyunca tek bır piyano koncertosu dınleyeme- dığımıze bıraz şaşırdık veuzulduk Bır de Atatürk Kultur Merkea salonla- nnda dınleyıcıye de yorumculara da ışkence yaşatan havasızlık. hayrete duşurdu herkesi KJŞ boyu eser durur bu salonun ruzgân. neden bovlesı vur- dumduymazhklarhâlâsürergıderbıbn- mez! İsrail Oda Orkestrası'm da yöneten usta kemancı Shlomo Mintz, eşliksiz iki saat konser verdi Tek başına bir orkestra yaratabiliyor EVtN İLY ASOĞLL Festıvalın ıkı onemlı oda muzığı top- luluğu geçen hafta A) a İrini'yı şenlendır- dı Christopher Hogwood'un yonetımın- dekı Academy of Ancient Music ve Shlo- mo Mintz'ın yonetımındekı tsrail Oda Orkestrası. Oda muzığı \apmaya soyu- nan Turk sanatçılann mutlaka duyup dınlemesı gereken ola\ lardı Her şeyden önce oda muzığının başlıca ozellığı olan bırbınnı dınleyıp söyleşı ortamı yarata- bılme rutebklen. aynntılann çok ıyı goz lemlenıp herkesın aynı soluğu aynı anda alması, belh bır felsefenın, kımlığın oluş- muşluğu bu topluluklan dunvanm sayılı müak merkezlennde seçkınleştırmış Zamanın özgun çalgılannda zamanın tınısını duyuran Academy of Ancient Music, gerçekten de akademık bır ça- bşmanın laboratuvannda. arna bılımsel- bk kaübğında değıl estetığın en doruk söylemınde vorum yaptılar 18 yuzyılın ıkıncıyansı, Havdn Mozart v e Bocche- nnı'sı ıle çağımıza gelmış. kendı çağ- lannm değerlennı duvuruvorlardı Vivaldi'nin keman konçertoları Onsekızıncı yuzyılı gunumuze taşıvan bır başka usta da Shlomo Mintz. Ikı yıl onoe İstanbul'a geldığınde. Italyan ba- rok bestecı Antonio Vhaldi'nın 124 ka- dar keman koncertosu olduğunu ve bunlan, boşluklannı tamamlayarak bır kulhyat şekhnde CD'lere aktarmakta ol- duğunu söylemıştı Tanhte ılk kez bun- lar bır araya gelecektı "Şımdıbk 60 ka- darbıttı.yanyolageldık Ancak duşün- düğumden de zor ışmış Tıpkı a^ınmış antık tablolann uygun renklennı bulup asbna göre onanlması gıbı bır şey Öyle boşluklar var kı. Vıvaldı uslubunda ta- mamlamak gerekıyor Bendeonauvgun bır şekılde yazıyorum ve çalıp plağa ab- yonım"'dıyor Shlomo Mtntz 124 Vıval- dı keman koncertosu tamamlanınca an- Onsekizinci yüzydı günümüze taştvan usta, 'müzik bugun insanlığın doğal evrimine koşut bir jerdedir' diyor. laşılan bır Vıvaldı-Mmtz ortak yapımı doğmuş olacak Bunlardan uçunu ılk konsennde seslendırdığını ve Türkıye'de ılk kez çalındığını soylûyordu (Gukuk Kuşu, op llno lve'op'öno 4)"Belkı de Vıvaldfnın özgun notalan değıl bun- lar bıraz değışıyor. ama başka çare \ ok. çoğu yen kayıp boşlukta1 ' Shlomo Mintz, 1957'de Mosko^a'da doğmuş Israıl'de büyümuş İlk konse- nnı 11 yaşında Zubin Mehta vonetımın- de tsrail Filarmora Orkestrası ıle vermış 1989'dan bu y ana israil Oda Orkestrası"- nın sanat yonetmenı Halen Nevv York'- takansıveıkıçocuğuıleyaşamakta "Ço- cuklanmın bın 11, dığen 7 yaşında V'i- >ola ve piyano çalıyorlar Şükurler olsun kı kanm sıradan bır ınsan, yanı muzıs- yen değıl Bence boylesı çok daha sağlıklı Ama en buyuk eleştırmenım de yıne kanm, çunku çok ıyıanlıyormuzık- ten." Yılda kaç konseı verdığını sorunca, "Aruk saymak ıstemıyorum galıba 70-80 cıvan oluyor Tam sayısını bıle- mıyorum Zamanım otellerde salonlar- da, uçaklardageçıyor Dınlenmeyedaha çok vakıt ayırmak ıstıyorum Bazen hıç- bır şey yapmadan oylece oturuvorum Öylece duruyorum Boşluğu yaşamak da dınlendınyor benı" Shlomo Mıntz ıçın her şey bır evnmın urunu "Sanat da tanh gıbı evnlerek ge- lışır Mûzık. bugun ınsanlığın doğal evn- mıne koşut bır yerlerdedır Yenı mûzık, çağın muzığı mutlaka çalınmah Ben çok çalıyonım Ama yıne de dınleyıcırun ıs- teğıne savgım var Bence ılk konsenmde Britten ve Şostakoviç'ı ust uste calmam tstanbul dınleyiasıne zor geldı. bunu hıssettım " Konser programlannı pek çok sanatçı o sıralarda yapmakta oldu- ğu plak programına veya o sıradakı tur- nesınegöreseçıyor Shlomo Mıntz, bun- lann büyuk etken olduğunu söylerken, gıttığı ül'ke halkımn beğenısını. düzeyını de gözettığını ekbyor Sonra Şostako- vıç'ten soz edıyoruz tstanbul'da yonet- tığı op 110a ve op 118a Oda Senfonılen aslında yaylı çalgılar kuvartetlennden uyarlama Mıntz, yonetımındekı orkestra bu yapıtlann tek bır nefeste, sankı yalnız dort çalgının tınısma toplanmışcasına seslendırdı "Şostakovıç. mesajı olan bır bestecı Açıktan açığa komünıst rejıme başkaldırmış Notalann arasında acılan duvuyorsunuz Yalnız yerel sorunlar de- ğıl yansıttığı, evrensel olmuş, ınsanlann her verde çektığı çıleler dıle gelıyor Op 110a Faşızm ve Sava^ Kurbanlannın Anasına başlığını taşıyor Bu bır ağıt Hem kendı aalı gunlennın anısı hem de dünyanın her yennde yaşanabılen aalar ıçın bır ağıt Gıderek bu bestecı daha çok ararur. dınlenır, çalınır ve plak yapılır oldu " Mıntz son dınletısınde solıst olarak, tek kemanla, eşliksiz çıktı sahneye tkı saat boyunca tek başına dmleyıcının ılgı- sını dağıtmadan çalabılmenın hunennı soruvorum "Önce kendınızı mandı- nnalısınız. bu genlımı sonuna kadar bı- rakmayacağım.dıye Armonık ve kontr- puantal genlım ıle konsantre olursanız Bach bır solukta çalınır aynı çızgıde " Ve tek başına usta bır kemancı kocaman bır orkestra yaratabılıyor kendı ınancıy- la1 Truva Öyküsü' Truva harabelerinde sahnelenecek Költür Servisi- Tıyatro Araş- tırma Laboratuvan (TAL). du- zenledıklen Tıyatro Yaz Kampı çerçevesınde temmuz aymda Çanakkale ve çevresın- de uç ayn Uyatro çahşması su- nacak TAL uyelen, İstanbul Şehır Tıyatrolan oyunculan ve Beh- ramkale ıle Avvacık halkımn katılacağı ılk çalışma "Truva Öykusu" adını taşıyor Hüseyin Katırcıoğlu nun derleyıp yonettığı Ayla Algan, Beklan Algan, Erol Keskin, Çe- tin tpekkaya, Marietta Rohrer, Vaşar N. Eyüboğlu, Nadi Gü- ler. Murat Dal, Şule Ateş, Aslı Öngören, Murat D. Kılıç, Ay- sel Doğan. Selçuk Gürışık, Çağla Ormanlar, Ali Altunme- şe, Ebru Anıt ve çevre halktan 30 oyuncunun hazırlayacağı oyun Truva efsanesını konualı- yor Dekor ve kostumlen koylule- nn çalışmalanyla gerçekleştın- lecek oyun ^1 temmuz, 1-2 ağustos tanhlennde gunbatımı- nda Truva Harabelen'nde sah- nelenecek Troya I (Troya Içınde Vur- dular Benı) adını taşıyan ıkıncı çalışma ıse Paşakoyu. Buyûk Husun. Bektaş koylen ve Ça- nakkale Arkeolojı Muzesı'nde gerçekleştınlecek Troya I'de Ayla Algan. Bek- lan Aİgan ve Erol Keskin rol alıyor "Kazdağı Eteklennı Zıyaret" adını taşıyan uçuncu çalışmada ıse amaan yoredekı sosyo-kul- turel tıyatro öğelennı açığa çı- karmak ve kulturel alışvenşı sağlamak olduğu belırtılıyor TAL uyelen bu çalışma kap- samında tıyatro mıtını o yorede ve o yore halkı ıle ıletışım ıçınde araştırarak sonuçlannı belgele- yecek Truva Öyküsu adlı çalışma- nın sponsorluğunu ABD'de bulunan ve S0 Troy kentınden bın olan Cıncınatı Kentı Troy Vakfı üstlenmış Çalışmanın gerçekleştınleceğı tanhlerde bu vakıf ıle Çanakkale Truva şeh- nnın kardeşlık protokolu ımza- lanacak Konuralp devlet desteğiistiyor AN KARA(ANKA)-Parçaışı dalında. uluslararası duzeyde gerçekleştınlen sergı ve festıvallerdeTurkıye'yı temsıl eden tek Turk sanatçısı Nuran Konuralp. ekım, kasım avlannda Ingıltere ve ABD'de gerçekleştınlecek parça ışı sergılenne katılabılmek ıçın devletten maddı yardımbeklıyor Nuran Konuralp. parça ışı (patchvvork) veyorganışının(quıltıng) başta Amenka olmak uzere bırçok ulkede buy uk ılgı gorduğunu. her yıl değışık ulkelerde sergı festıv al ve konferanslar duzenlendığını sovledı ABDdekı 'Patchvvorkandquıltıngassocıatıon" ıleKanada, Almanva Norveç Hollanda İngıltere, Belçıka ve Danımarka'dakı "patch vvork and quıltıng" derneklenne uve tek Turk sanatçısı olduğunu kaydeden Konuralp duzenlenen etkmliklereısmen davet edıldığını bıldırdı Kendı olanaklan ıle Houston veOdense'dekı sergılere katılabıldığını belırten sanatçı son olarak, davet edıîdığı Bruksel dekı sergılere valnızcaeserlennı gonderebıldığını dığer sergılere ıse katılamadığını soyledı Konuralp "KatıldığımsergılerdeTurkıye'yıtemsıl edıyorum veTurk bayrağını dalgalandınyorum Yurtdışındakı elçılıklerden. Turkıye vı başanyla temsıl ettığım ıçın teşekkur mesajlan alıyorum, ancak hala dev letten bır destek goremedım"' dıye yakındı 'Kafkasya Yollarında' Kultur Servisi - Trabzon da y ay ımlanan ay lık kultur v e sanat dergısı Kıvı'nın temmuzsay ısında 'atardamar' koşesınde Ahmet Refik Altınay ın "Kafkasya Yollannda- Hatıralar ve Tahassusler adlı kıtabından bolumleryer alıvor AhmetÖzertarafındangunumuzTurkçesıne uyarlanan metınlerde vazar. Trabzon gozlemlennı anlatıyor Dergıde Abdullah Aşçı'nın Nedırİşımız Dunyada Nazif E>ren ın'Avara Kasnak .Muhsin Şener ınTanhın Ikamebi. ZekeriyaSaka nın AtıAlan Uskudar ın ^ ansında", Gıilseren Engin ın Korkunun Kanat Seslen" başlıkh yazılan da okunabıhr Aynca Kenan Sarıalioğlu nun L ğur Mumcu ıçın vazdığı"Gıdenler". Vlirıoslat Holub un 'Okulda Ders. Şukran Kurdakul'un "AğıtDeğıl \cİsmet KemalKaradavı nın ŞurGunluğu" adhşnrçalışmaldnda veralıvor Ozbek'e, Sanremo Karikatür yanşmasında ödül Kultur Servisi- Turk kankatunstı Era> Özbekbuyıl Sanremo de yapılan 46 Kankatur ve Mızah Yanşması'nda AltınHurma ve AvrupaKonseyıozelodullennıaldı Jun başkanlığını unlu kankdtunstlenmızden Nehar Tûblek'ın yaptığı veçeşıtlı ulkelerden çok sayıda sanatçının katıldığı yanşmada AllınPalmıyeodulunu Ingıltere'den Roland Fiddy aldı Konulu kankatur bolumunde bınncı olan Eray Özbek'ın kankaturunde tenıs oynavan Adem ıle Havva konu edılıyor Bu yıl yalnızca Çınlılenn 600 kankaturıle katıldıklanyanşmddaaynca Italya.Çın Arjantın. Kanadave Romar.ya'dan9kankdtunsteçeşıtlıoduller venldı Yanşmada îtalyan Danılo Papareilı.Ghgglıone Luıgı. Chına Corradeschı. Arjantınlı Hector Beas Kanadalı Paul Kentorek ve Romen Flonn Margıneannu daozelodulaldılar LivaneüAnkara y da hipodromda konser verecek ANKARA(A A) - Unlu sanatçı Zülfii Lhaneli. Lozan Antlaşması'nın 70 yıldonumu dolayısıyla 25 temmuz pazarakşamı hıpodromdd bır konser verecek Ankara Buyukşehır Beledıyesı ndenyapılan açıklamayagore, beledıy e ıle Inonu Vakfı tarafından ortaklaşa duzenlenen konserle, cumhunvet tanhınde onemlı bır yen olan Lozan Antlaşması anılacak Sekızıncı hıpodrom konsen olarak gerçekleştınlecek Lıvanelı konsen ucretsız olarak ızJenebılecek Buyukşehır Beledıy esı'nce her yıl duzenlenen ve geleneksel hale gelen hıpodrom konserlennde, banatçı Zulfu Lıvanelı daha once de ıkı kez başkentlılerle bırlıkte olmuştu Lıvanelı nın\anı sıra VeniTürkü.JoanBaez, Mikis Theodorakıs, Leman Sam. Nilüfer gıbı sanatçılar ve Cumhurbaşkanlığı Senfonı Orkestrası da konserler vermıştı Mehmet Seyda sokağı KültürSenisi-Kadıkoy BeledıyeM 1986yılında yıtırdığımız edebıvatçı ve şaır MehmetSeyda'nın adını Kadıkoy Goztepe Mahallesı'nde Cezmı Or ve Guldçn sokaklannı bırleştıren ısımsız sokağa verdı 1929 yıbnda Istanbul'da doğan Mehmet Seyda, Pertevnıyal Lısesrru bıtırdı Sanat yaşamınaşıırvehıkayeyazarakbaşladı Doğan Kardeş Çocuk Romanı Armağanı ve TRT Roman Ödulunu kazandı Sevda'nın Beyaz Duvar( 1962). Zonguldak Hıkayelen( 1964),Garnızonda BırOlay(1968). Anahtarcı Sahh( Î969) sxb\ hıkaye kıtaplan ıle Y aş Ağaç( 1958). Ne Ekersen( 1958). Cınsel Oy un (1966),Bır Gun Buy uveceksın (1964) Sueda Hanımın Ortanca Kızı (1970), YanarTaş( I970)adlı romanlan bulunuyor Ankara'da modern sanat müzesi kuruluyor ANKARA (ANK A) - Kultur Bakanlığı Guzel Sanatlar Genel Mudürluğu. Ankara'va modern sanatlar muzesı kazandınyor Guzel Sanatlar Mudürluğu'nceproje çalışmalan surdurulen modern sanatlar muzesınde plastık sanatlar dalında \ apıtlar sergılenecek Ataturk Kultur Merkezı bunyesınde kurulması planlanan modern sanatlar muzesının etud-proje aşamasında olduğu bıldınldı Özellıkle plastık sanatlarda oncu çağdaş ve yenı eğıhmlı y apıtlann sergıleneceğı muzede ay nca çağdaş çalışmalar yapan sanatçılann da yapıtlanna yer venlecek Ayvahk anfi-tiyatrosu Erol Evgin konseriile açılıyor Kultûr Servisi - Ayvalık Beledıyesı Tarafından Ayvabk'da ınşaa edılen anfı-tıy atro. cuma günu Beledıye ıle Ayvalık Klasık Muzık Derneğı'nın bırlığıyle duzenlenen "25 Sanat Yılında Erol Evgın" konsenyle açılacak Konserde Melih Kibar ve Orkestrası Erol Evgin'e eşlık edecek Konsenn gelın Klasık Muzık Derneğı ağustosayında bır dızı kalsık batı muzığı kursuduzenlıyecek Aynca. Rus çellıst Ale\ander Rudin pıv anıst Victor Ginsburg ve unlu kemancı V ictor Pikayzen yaz kurslan konserlen gerçekleştınlecek