Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 MAYIS 1993 CUMARTESİ 8 BERLER Koh(,i9mayısta Töpkiye'de • BONN(AA)-Almanya Başbakanı Helmut Kohl'un 19-21 mayıs tarihleri arasında Türkiye'ye yapacağı resmi ayarete, ülkenin önde geien büyük şirketlerinin yöneticilerinden oluşan çok sayıda işadamı da katılıyor. AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, siyasi öneminin yanı ara ekonomik konulann masaya getirilmesi yönünden önem taşıyan Kohl'un Türkiye ziyareti sırasında, İstanbul'da Türk ve Alman işadamlannın da hazır bulunacaklan bir toplantı düzenlenecek. Almanya'nın Türkiye'de ilgi duyduğu projelerin başında ise hızlı tren ve İstanbuî Boğazı'na yapılmaa planlanan tüp geçit geliyor. Somali'de çaöşma:60ölö •MOGADtŞU(AA)- Somali'nın güneyindeki Kismayu liman kentindedün sabaha karşı Albay Muhammed Öraer Jess taraftarlan ile Belçika askerlen arasında çıkan çatışmadaöOJess taraftanrun öldüğü bildirildi. BM kaynaklanndan alınan bilgiye göre, hafıf silahlarla donatılmış 200 kadar Jess taraftan, Kismayu'daki Belçika askerlerine ateş açtı. Çatışmada 60militan ölürken. bir Belçikalı yüzbaşı da yaralandı. Somali'deki BM birliklerinin komutanı Çevik Bir'in sözcüsü, Kismayu'da durumun kontrol altına alındığını açıkladı. ABD,46ûsdaha kapatıyor • WASHINGTON (AA) - ABD, 46 denızaşın askeri ûssünü kapatacağını bildirdi. ABD Savunma Bakanüğı tarafından yapılan acıklamada, çoğunluğu Avrupa'da olmak ûzere 46 denizaşın üssün kapatılacağı, 6bin 100 Amerikan askerinin ülkeye çekilcceği kaydedildi. Açıklamada, karann soğuk savaş sonrası savunma bütçesi kısıntısı çerçevesinde alındığı bildirildi. Bakanlık, Almanya'da 22, Ingiltere'de lO.GüneyKore'delO, İtalya'da 3, Fas'tada 1 Amerikan askeri üssünün kapaülacağım duyurdu. Helikopter i:8 ölüduştû: lYENİDELHİ(AA)- Hındistan'a ait bir askeri helıkopterin komşu ülkelerden Bhuıan üzerinde uçarken düşmesi sonucu aralannda generallerin de bulunduğu sekiz subay öldü. Hindistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada. helikopterin diişüs nedeninin henüz belirlenemediği, olayda ölen subaylar arasında Doğu Hindistan Bölgesi'nın Askeri Komutanı General Cemil Mahmud'un da bulunduğu bildirildi. General Mahmud'un. olay öncesinde Bhutan'ı zivaret etmekte olduğu beh'rtildi. Eroğlu: Kıbns'ta göpöşme şart • LEFKOŞE (AÂ) - KKTC Başbakanı ve Ulusal Birlik Partısi Genel Başkanı Deniş Eroğlu, 24mayıs öncesinde Türk ve Rum taraflannın Kıbns'ta biraraya gelmemesi durumunda, New York'ta yapılaak görüşmelerle bir yere vanlmasının mümkün olamayacağmı söyledi. Derviş Eroğlu, Karaağaç, Bahçeli ve Esentepe köylerini ziyaretlerinde yaptığı konuşmalarda, Kıbns'ta yapılan hazırlık görüşmelerinde "Maraş'ın BM'ye devredilmesinin istendiğini bildirdi. Eroğlu, görüşme yapılıp bir yere vanlmadan. toprak ve Maraş konusunu gündeme getirmenin hata olduğunu belirtti. yargılama • PEKtN(AA)-Çin'in Hunan vilayetinde karayollan ve trenlere dadanan 1.500'den fazla hırsızvehaydutun yargılanması bir tek günde yapıldı. Suçlu bulunanlardan 207 kişi idam veya ömürboyu hapiscezasına çarptınldı. Pekin'de yayınlanan Halkın Günlüğü Gazetesi'ne göre mahkemelereçıkanlan 1.547 kişi, toplam 879 silahlı soygun veya hırsızlık olayına kanşmak suçundan yargılandı. Çin'de karayollan ve trenlere yöneltilen saldınlann son zamanlarda artış göstermesi üzerine bu suçlardan yakalananlara daha ağır cezalar veriliyor. Amerikan halkı müdahale istiyor • ABD televizyonunda yayımlanan kamuoyu yoklamalannda Bosnah Sırplann parlamentosunun uluslararası banş planını reddetmesinin halkı askeri müdahaleye destek vermeye yönelttiği ortaya çıktı. WASH1NGTON (Cumburivet) - Ameri- kan basını. son bir haftadır günlük vayın- lannın büyük bölümünü Bosna-Hersek'- teki etnik temizlik harekâtına ayınyor. Sırp saldınlannın acımasızlığı üzerinde durulan haberlerde, kamuoyunun daha fazla vakit geçirilmeksizin yaşanan tarihi ulanca 'dur' denmesini istediği bildiriliyor. TV'lerin ni- san ayı sonlannda gerçekleştirdikleri an- ketlere oranla halkın askeri müdahaleye desteğınde önemlı bir artış gözlendiği vur- gulanıyor. ABD televızvonunun önceki gece yayımlanan kamuoyu yoklamalann- da Bosna Sırp parlamentosunun uluslara- rası banş planını reddetmesinin halkı aske- ri müdahaleye daha fazla destek vermeye vönelttiği ortaya çıktı. ABC'nin anketine göre askeri müdaha- leye yüzde 61 destek veriyor. Yüzde 36 ise "hayır" dıyor. Sırplara hava müdahalesini destekleyenler ise yüzde 65 dolayında. Yüzde 32, hava harekâtına karşı çıkıyor. Kara birliğının Bosna-Hersek'e gitmesini isteyen ABD'li sayısı ise yüzde 40. Bu soru- ya 'hayır' diyenler de yüzde 58 oranında. CBS televizyonunun anketinde ise hava harekâtını destekleyenlenn yüzde 50, karşı olanlann yüzde 38 olduğu kaydedildi. Bu kamuoyu yoklamasına göre kara birlikle- rinin harekâtına yüzde 31 "evet\ yüzde 60 "hayır' diyor. TV ve radyolann ortak görüşü ise "İç sorunlann her geçen gün arttığı ülkemizde. Başkan'dan başanlı olmasmı bekliyoruz. Ancak Bosna sınavı da ABD'nın dünya li- derliği ve özelliklc Üçüncü Dünya ülkeleri önündeki prestijinin daha fazla vıpranma- ması açısından hayati düzeyde" yolunda. Bu arada görüşlerinı açıklayan orta ve genç yaş kuşağını oluşturan ABD'liler. Sırp vahşeune en azından hava müdahale- siyle engel olunabıleceğıni sövlüyorlar. Hırvatların gerçekleştirdiği katiiam nedeniyle köyünü tcrk eden bir Müslüman çocuk. belki de günler sonra ilk iıtsani sıcaklığı \ itez'de bir BM askerinden görüyor. BeyazSaray'da Bosnaiçinnöbet • Washington'da Başkan Bill Clinton'ın bu hafta başında "harekât emri" vereceği görüşleri artarken Pentagon'un hava saldınsı planlannı tamamladığı haber verildi. FUATKOZLUKLL WASHINGTON - ABD yönetiminin Vance-Ovven Banş Planı'nın Bosna-Her- sek'te tek yanlı olarak ilan edilen Sırp par- lamentosunda reddedilmesi ardından ha- vadan askeri müdahale karannı kesinieş- tirdiği öne sürülüyor. Günlerdir Beyaz Sa- ray'da geç saatlere kadar yardımcılanyla art arda toplanülar yapan ABD başkanı Bill Clinton, müdahale karannı kesinleştir- diği önceki günkü konuşmasında, "Zaman geldi" diyerek Bosnah Sırplann tutumu- nun çatışmalann, Avrupa'nın diğer bölge- lerinde de istikrarsızlığın yayılması tehdidi- ni ortaya çıkarttığını bir kez daha vurgula- dı. Bir dışişleri yetkilisi. Cumhuriyet'e yap- tığı açıklamada. ABD'nin dıplomatık giri- şimlerden bir sonuç çıkmayacağı yolunda- ki görüşünün bundan böyle hiçbir biçimde değişmeyeceğini söyledi. Yetkili. "Hala bekleyelim düşüncesinde olanlar, Sırplara yardım ediyor olacaklar. Bosnah Sırplann referandumunu beklemek büyük bir yanıl- gıdır" dedi. Avrupa'ya eleştiri Aynı dışişleri yetkilisi, uluslararası top- luluğun tüm manevralannın Sırplann tu- tumu nedeniyle tümden bloke edildiğini. Avrupa'nın Başkan Clinton'a destek ver- meyişinin de Sırplan cesaretlendirdiğinin bir kez daha görüldüğünü kaydetti. Bu arada ABD Başkanı Bill Clinton'ın Sırplara hava harekatı da dahil bir dizi as- keri müdahale karanna destek toplayabil- mek amacıyla geçen hafta cumartesi günü Avrupa ve Rusya turuna çıkan ABD Djşiş- leri Bakanı \Varren Christopher'ın. başken- te "eli bo§" döndüğü öne sürülüyor. Bosna-Hersek'te 1.5 yıldır süren ve siyasi cözüm beklfcntilerinin tüm uluslararası baskılara karşın hüsranla sonuçlanması, askeri müdahale yolunu önceki gece "ciddi olarak" açtı. ABD başkentinde, Başkan Bill Clinton'ın bu hafta başında "harekat emrini" vereceği görüşleri artarken Penta- gon'un hava saldınsı planlannı tamamla- dığı haber venldi. Washington'da gerek yönetim çevreleri gerekse Batılı ülke diplo- matlannın spekülasyonlan. Clinton'ın hava saldınsına yönelik düşüncesıni. haf- Güvenlik Konseyi Saraybosna, Zepa, Tuzla, Gorazde ve Bihaç'ı güvenli bölge kapsamına aldı BM beşkenti 'güvenli bölge' ilanetti tahk radyo konuşmasında, hayata geçir- meyi kararlaştırdığını açıklayıp halkından destek isteyeceği yönünde. Önceki gün başta Fransa Cumhurbaş- kanı François Mitterrand olmak üzere çok sayıda müttefık ülke lideriyle teiefon trafiği gerçekleştiren Başkan Bill Clinton'ın Sırp- lann durdurulmasının Balkanlann gelece- ği açısından ne denli yaşamsal önem taşıdı- ğına dikkat cektiği ve kendilerinin destek- lenmesini istediği bildirildi. Christopher'dan brifing Avrupa ülkelen ve Rusya'ya yaptığı ge- ziyi tamamlayarak dün gece Washington'a dönen ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher. bugün Başkan Bill Clinton, Başkan Yardımcısı Al Gore. Savunma Ba- kanı Les Aspin. Ulusal Güvenlik Danışma- nı Anthony Lake ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Colin Poweü"dan oluşan kur- maylara brifing verecek. Dışişleri Bakam'nın. bir haftalık turdan Körfez Savaşı sırasında ABD'ye verilen uluslararası desleğin yansını dahi almadı- ğı, bir anlamda başkente "eli boş döndü- ğü" öne sürülüyor. Ancak NBC televızyonu, Beyaz Saray çevrelerine dayandırdığı ve dün sabaha karşı yayımladığı bir haberde, Dışişleri Ba- kanı Christopher'ın, Rusya. Fransa, Ingil- tere, Almanya ve Türkiye'nin kendilerini askeri eylemde desteklediğini söylediğini duyurdu. Gözlemciler, ABD Dışişleri Bakanı'nın Avrupa turunda sözde Bosna Sırp parla- mentosunun aldığı referandum karannın, ülkesinin planlannı engellemeyeceğini söy- lemesine dikkat çekiyorlar. Diplomatik çevreler. Dışişleri Bakanı'nın, bu sözleriyte Clinton'ın askeri müdahale kararlılığını di- le getirdiğini ifadc ediyor. BM'ye karar teklifi Öte yandan. ABD Başkanı Bill Clinton'- ın sözcüsü George Stefanopoulos, önceki gün yaptığı açıklamada, ABD'nin eyleme geçebilmesi ıçin BM Güvenlik Konseyi'nin yeni bir karannm gerekeceğini, bu karar için hazırlık yapüklannı söyledi. Stepha- nopoulos, ABD yönetiminin birkaç gün içinde bu konuda karar teklifini BM'ye su- nacağını kaydetti. Karadzîç Dış Haberler Servisi - BM Güven- lik Konseyi, Bosna-Hersek'te. Sa- raybosna, Zepa, Tuzla, Gorazde \e Bihaç'ı "güvenli bölge" ilan eden bir karan kabul etti. Gihenlik Konseyi'- nin 824 sayılı karan oybirliğiyle aİın- dı. Sırplar'ın Zepa'ya yönelik saMın- lannın ise sürdüğü bildirildi. 824 sayılı kararda. Bosna-Her- sek'e ilişkin olarak daha önce alınan tüm kararlar yeıtiden teyit edildi ve uluslararası hukuk ihlalleri ile etnik temizlik kampanyası kınandı. Zor kullanüarak toprak gaspedil- mesine derhal son verilmesi istenen kararda, daha önce güvenli bölge ilan edilen Srebrenica'nm yanı sıra Zepa, Tuzla, Gorazde, Bihaç ve Saraybos- na ile çevrelerinin güvenli bölge ilan edildiği bildirildi. Bu bölgelerdeçatç- malara derhal son verilmesi istendi. Bosnah Sırp birliklerinin bu bölge- lerden çekilmesi, BM gözlemcilerinin bu bölgelere himayesine engel oluş- turmamalan istendi. Tüm taraflann. BM Koruma Gü- cü (UNPROFOR) ve uluslararası yardım kuruluşlarmın faaliyetlerine saygı göstermesi ve bu bölgelere gir- melerinin engeüenmemesi talep edil- di. Tüm taraflardan. bu kentler ile çevrelerinin birer güvenli bölge olma- sının sağlanması için UNPROFOR ile işbirliği yapmalan istendi. Kararda. taraflardan birinin kara- ra uymaması halinde, yeni önkmlere başvurulacağı vurgulandı. Kararın, Bosna Barış Planı uygu- lamava komıluncaya dek vürürlükte kalacağı da ilan edildi. Srebrenica ve çevresi ise bir süre önce Güvenlik Konsevi tarafından alman 819 sayılı karar ile güvenli böl- ge ilan edihnişti. Tûrkiye katkıya hazır Türkiye, BM Güvenlik Konseyi'- nin Bosna'da güvenli bölgeler olus- turubnası kararının, askeri güç kul- lanılarak uygulamaya geçirilmesine karar verilmesi halinde katkıda bu- lunmaya hazır olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanltğı Sözcüsü Bü- yükelçi Volkan \ural dün düzenle- diği basuı toplantısında bir soruvu yanıtlarken bu konuda bir askeri ope- rasyon gerekirse, Güvenlik Konsevi'- nin NATO ya da başka bir askeri güce görev vermesinin gerekli oia- cağını anımsattı. \ural. "görev veri- lecek birimin vapacağı operasyonel planJara. talep gelirse, Türkiye de katkıda bulunmava hazırdır" dedi. Bu arada Sırplar'ın Bosna-Her- sek'in doğusundaîd Müslüman kenti Zepa'ya yönelik saldmlannın sürdü- ğü bildirildi. Rcuter'in, Fadıl Helyiç adlı ama- tör bir telsizcinin Zepa'dan başkent Saraybosna"y a geçtiği mesaja daya- narak >erdiği habere göre, kenti tanklarla kuşatan Sırplar Zepa'yı bombardımana tutuyor. Helyiç. bölgede çattşmalann baş- ladığı salı gününden bu yana en az 200 Müslümanın öldüğünü. 320 ki- şinin yaralandığmı bildirdi. Ajanslar kentte vaklasık 40 bin Müslümanın bulunduğunu ve Zepa"- nın tamamen Sırplar'ın eline gecmesi durumunda kentte bir katliam yaşan- masından endişe edildiğini kaydedi- vorlar. BELGRAD AMBARGO KARARI ALDI Müoşeviç'ten Bosııab Sırplaradarbe • Sırbisıan hükümeti tarafından yayımlanan bildiride, "Bosna'da tek yanlı ilan edilen Sırp cumhuriyetine, para. petrol ve başka malzemeler göndermek için neden yok" denildi. BELGRAD-^ ASHLNG- TON (AA) - Sırbistan ve Kara- dağ'dan oluşan Yeni Yugoslav- ya. Bosna-Hersek'teki Sırplara karşı ekonomik ambargo ilan etti. Bosnah Sırp parlamentosu- nun, Vance-Ovven banş planını önceki gün reddetmesinin ar- dından. Sırbistan hükümeti ta- rafından yayımlanan bildiride. "Bosna'da tek yanlı ilan edilen Sırp cumhuriyetine, para, pet- rol ve başka malzemeler gön- dermek için neden yok" denil- di. Bununla birlikte ilaç ve yiye- cek yardımının süreceği belirti- len bildiride, "Sırbistan Cum- huriyeti Bosnah yaralılara ve mültecilere yardıma devâm edecektir. Ancak Belgrad'da yaşayan Bosnah Sırplann, hal- ka bir zavallıhk ve kurbanlık si- yaseti önermelerine tolerans gösterilmeyecektır" ifadesi kul- lanıldı. Bildiride aynca, sözde Sırp parlamentosunun banş planıru 15-16 mayıs tanhJerinde halka götürme karan da "sorumsuz- luk" olarak nitelendirildi. Belg- rad yönetiminin, ne zaman yü- rürlüğe gireceği belirtilmeyen bu yeni karannı, Uluslararası Cenevre Konferansı Eşbaşkan- lan Lord Owen ile Thorvald Stoltenberg' in yoğun çağnlan- ndan sonra aldığı ifadeediliyor. ABD Başkanı Bill Clinton ise Belgrad yönetiminin, ekono- mik ambargo karannı "iyi bir başlangıç''"olarak nitelendirdi. Clinton. konu ile ilgili olarak gazetecilere yaptığı açıklama- da, "Bu iyi birbaşlangıçolacak. Bunu görebiliyorum. Bütün olunılu işaretler memnuniyetle karşılarur" dedi. Bir gazetecinin Avrupah müttefıklerin tutumu yolunda- ki bir sonısu uzerine Clinton. Fransa Cumhurbaşkanı Fran- çois Mitterrandile görüştüğünü söyledi, ancak detay vermedi. Önemli bir karar Bu arada, Avrupa Toplu- luğu'nun Yugoslavya konu- sundaki temsilcisi David Owen, da Belgrad'ın Bosnah Suplar'a karşı aldığı ambargo karannın çok önemli ve olumlu olduğu- nu söyledi. CNN televizyonunda konu- şan Ovven, BM Banş Planı'nı destekleyen, Sırbistan ve Kara- dağ'dan oluşan Yugoslavya'- nın bunu eyleme de dökme ka- rannın uygulanması halinde et- kili olacağmı belirtti. Yugoslav liderler ve Sırbistan Devlet Baş- kanı Slobedan Miloseviç'in bü- tün ısrarlanna karşın Bosna Sırplan'nm kendi ilan ettikleri parlamento, BM'nin Bosna ganş Planı'nı reddetmişü. IntematıonaJ Herald Tribune'den Müdahale eîmediğiniz için teşekkürler, BM Savaş Suçlan Komisyonu üyesi Prof. Bassiouni: Sırplarsebzekesergibiinsanöldürüyor CHIGAGO(AA)-Eski Yugoslavya'dakiınsanlıkdışıvahşeti araştırmakla görevli BM Savaş Suçlan Komisyonu üyesi ABD'li Profesör M. Cherif Bassiouni, "Kaçımızın bir tavuk gibı boğazlanacağuu bilmiyorum. Sırplar sebze keser gjbi ınsan öldürüyorlar"dedi. Depaul Üniversitesi'nde hukuk profesörü olarak görev yapan Bassiouni. tclcfonla yaptığı açıklamada. "BoNiuı-Hersek'te.gelişigüzelatılan rx>mbalann çocuk bahçelerine düşmesi sonucu burada oynayan çocuklar sakatlanıyorlar. Çocuklann gözlennde. 'neden ıstırap çekiyonım" sorusu var. Ve siz gerçekten ne söyleyeceğinizi bilmiyorsunuz" dedi.Bassiouni şunlan söyledi: "Altı ay süreyle bir eve kapatılarak 20 değişik msanlacinselilişkıyezorlanan 16 yaşındaki bir kıza nasıl bakabilirsiniz?" Cami tahrip edildi Buaruda Bosna-Hersek'te. 16. Yüzyıl'- dan kalma tarihi iki caminin önceki gece meydana gelen patlamalar sonu- cunda tahrip olduğu bildirildi. Yetkililer, Bosna'nın Sırp denetimi altın- daki Bania Luka kasabasında bu- lunan tarihi Ferhat Paşa ve Arnaudija camilerinde önceki gece şiddctli iki pat- lama olduğunu söylediler. İlgjliler. po- lisin camilerin etrafını kordon altına aldıklan ve patlamalar ile ilgili olarak herhangi biryorum yapmayı reddettik- lerini kaydettiler. Ferhat Paşa Camisi 1583, Arnaudija Camisi ise 1587 yılında vapılmıştı. Hcdkbanş pkumü reddedecek• Karadziç. banş planınm Bosna-Hersek'te yaşayan üç toplum arasında eşitlik sağlamadığmı savunarak bu durumu ortadan kaldıracak yeni biranlaşmaya gerek duyulduğunu söyledi. Dtş Haberler Servisi - Bosnah Sırplann lideri Radovan Karad- ziç halkının Vance-Ovven Banş Planı'nı kabul etmeyece- ğini söyledi. Ka- radziç bir askeri müdahelenin "yalruzca ölü sayısını artüra- ca'ğmı" savundu. Reuter'in haberine göre Karadziç ön- ceki gece Amerikan ABC televizyonun- da yayınlanan "Nightline" programına uydu araahğıyla demeç verdi. Sırp lider, "Bosnah Sırplann halkoylamasında Vance-Ovven Planı'nı kabul etme olasılığı var mı?" sonısunu, "Kesinhkle yok. Yüzde bir bile olasılık yok. Halkımın ne düşündüğünü biliyorum. Böyle bir planı kabul etmeleri olanaksız" diye yanıtladı. Karadziç geçen hafta sonu Atina'da yapılan Bosna doruğunda imzaladiğı Vance-Ovven Banş Planı Bosnah Sı- rplarca tek yanlı olarak ilan edilen parla- mentoda 5 mayısta yaılan oylamada red- dedilmiş, bununla birlikte banş planını 15-16 mayısta halkoylamasına sunmayı kararlaştırmıştı. Plana eleştiri Karadziç. banş planınm Bosna-Her- sek'te yaşayan üç toplum arasında eşitlik sağlamadığmı savunarak bu durumu or- tadan kaldıracak yeni bir anlaşmaya ge- rek duyulduğunu söyledi. Banş planında Hırvat ve Müslüman Bosnahlann korunduğunu öne süren Karadziç bir soru uzerine de, "'Kim bize saldınrsa kendimizi savunma haklcımız doğacaktır. Yeterince silahımız var" de- di. Kosova ve Sancak Bosna-Hersek'teki Sırp ordusunun komutanı General Ratko Mladk, Baü'- nın müdahale etmesi durumunda. çatış- malann Kosova ve Sancak'a sıçrayabile- ceğini söyledi. Mladıc, Belgrad'da yayımlanan Ve- cernje Novosti gazetesine verdiği demeç- te, Batı'nın amacının, "OrtodoİTs Hıristi- yanlan bölmek ve yok etmek olduğunu" savundu. Sırp komutan, Sancak ve Ko- sova'nın ardından. "Rusya'nın hedef ah- nacağını" öne sürdü.