Katalog

8 MAYIS1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Engiç Ardıç'a kınama • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)-SHPİzmirIl Başkanı Turan Karakaş, SHP Genel Başkanı Erdal Inönü'ye basın yoluyla yapılan eleştınleri sert bir dille kınadı. İl Başkanı Turan Karakaş diin yaptığı yazılı açıklamada, Star televizyonu'nda yorumcusu Ergin Ardıç'ın önceki akşamkı göruşlerini 'düzeysız' olarak değerlendirdi. Karakaş açıklamasında, SHP örgütünün İnönü'nün aldığı kararlarda arkasında olduğunu vurgulayarak. "Saygısız bir tipin, halka saygısızlığını. halkı küçümsemesini. medya özgürlüğünü içine sindirememesini kınıyoruz. Sesini olduğundan daha fazla kalınlaşürarak, yûzüne verdiği kıralık tavırlar, mimikler yerleştirerek ekranlardan halka kinle. küçümsemeyle bakan Engin Ardıç tipini ktnıvoruz" dedi TBMM kararları • ANKARA (AA) - Gümrük depolannda yapıldığı iddia edilen suiistimaller ile tüketiciyi koruma konulannda kurulan Medis araştırma komisyonlannn görev sürelerinin uzatılmasına ilişkin TBMM kararlan, bugünkü Resnıi Gazete'de yayımlandı. Kararlarla Maliye ve Gümrük Bakanlığına ait tütün ve gümrük depolan ile TMO ve üretici birliklerine ait depolarda geçen sekİ2 yıllık dönemde yapıldığı iddia edilen suiisümalleri ortaya çıkarmak ve bundan sonra yapıimasını önlemtk için gerekli tedbirleri alnuk amacıyla kurulan Meclis araştırma komisyonunun görev sûresi 10 Mayıs 1993 tarihinden itibaren, tüketciyi korumak ve kaliteli mal üretimini ve üreticisini teşvık etmek için alınacak tedbideri tespit etmek amacıyla kurulan Meclis araştırma komisyonunun görev süresi de 11 Mayıs 1993 tarihinden itibaren 3'er ay süreyle uzatıhyor. Kürtislam Hareketi lideri Ankara'la • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kuzey Irak'taki İran yanlısı şeriatçı Kürt Islam Hareketi lideri Şeyh Osman Abdülaziz, dün Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmelerde bulundu. Abdülaziz'in Türk heyetleriyle yaptığı görüşmelerde sorulan sorulara, Kuran'dan alıntılar yaparak ve ayetler okuyarak yanıt verdiği bildiriliyor. Ankara'daki Kuzey Irakh Kürt ve diğer muhalefet kaynaklanndan alınan bilgiye göre, Şeyh Osman Abdülaziz'in Dışişleri BakanlığVndan randevu alması için Refah Partisi milletvekilleri aracılık ettiler. Dışişleri çevreleri ise Kuzey Irak'tan gelen heyetlerin, bölge konusundaki fîkirlerinin almmak üzere •'teknik düzeyde kabul" edildiğine dikkat çekiyorlar. Buca'da Gezmiş için açlık grevi • IZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)Buca Cezaevi'nde de bir grup tutuklu, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ı anma günününcezaevi yönetimince engellendiği gerekçesiyle süresiz açlık grevine başladı. İzmir Barosu avukatlanndan Ercan Demir, Hülya Üçpınar, cezaevinde Deniz Gezmiş ve arkadaşlannı anma töreninin ardından tutuklulanngözleri önünde dövüldüklerini öne sürdüler. BitJis'te ûçPKK'b öldüruMü • DİYARBAKIR (Cumhuriyet) - Bitlis'te güvenlik güçleriyle çatışmaya giren biri kadın üç PKK'lı öldürüldü. Bir PKK'hdayakaiandı. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği'nden yapılan açıklamaya göre 6 mayıs günü Bitlis'in Tatvan ilcesinin kırsal alanında arama-tarama çahşmalan yürüten güvenlik güçlerine birgrupPKKIı tarafindan ateş açılması üzenne çıkan çatışma sonucunda biri kadın, üç PKK'lı silahlanyla birlikte ölü olarak ele gecirilirken Bitlis'in merkeze bağlıllıcak köyü yakınlanndada bir PKK'iı uzun namlulu silahı ve el bombasıyla yakalandı. Toptan ve Sezgin, modele rejimde sıkıntı doğuracağı gerekçesiyle karşı çıkıyor DYPde îkî lidertarbsmasıANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başbakan Süieyman Demi- rerin Çankaya- ya çıkmasına ke- sin gözüyle bakılırken, DYPde "parti liderliği ile başbakanlığın aynlması" modeli gündeme geldi. Demirel'e yakın kaynak- lar, kasımda yapılması planla- nan olağan kongreye kadar bu modelin uygulanmasının çok uzak bir olasılık olmadığını bil- dirdiler. DYP'de genel başkan adaylan arasında adı geçen Millı Eğitim Bakanı Köksal Toptan, uygulanmasına karşı çıktığı modelin. "koalisyon. • Başbakarf a yakın kaynaklar, Demirerin Çankaya'ya çıkmasının ardından, kasım ayında yapılacak olağan büyük kongreye kadar "parti liderliği ile Başbakanlığın" ayn kişiler tarafindan üstlenilmesinin çok uzak bir olasılık olmadığına işaret ediyorlar. parti-hükümet ilişkileri ve reji- min işleyişi açısından ciddi so- runlara neden olabileceğini" söyledi. İcişleri Bakanı Jsmet Sezgin de, "İttihat Terakki" modeline benzettiği formül için. "Türkiye. bu modelin çok sancılannı çekti" dedi. Olağanüstü kongre yaklaşır- ken, DYP'dekulıslerkaynıyor. Genel başkanlığa aday olmaya- cağını açıklayan Cumhurbaş- kanı Vekili Hüsamettin Cindo- nık'a. karannı değişıirmesi için baskılar sürerken, Cavit Çağ- lar'ın ekıbınden Devlet Bakanı Ömer Barutçu. Köksal Toptan ile görüşerek "destek mesajı" verdi. Demirel'e yakın kaynak- lar. DYPde genel başkanlık ile başbakanlığın, en azından 20 kasım 1993 tarihinde toplan- ması planlanan olağan kongre- ye kadar. ayn kişiler tarafindan üstleniiebileceğine işaret edi- yorlar. Demırel'in en yakın ar- kadaşlanndan Tanm ve Köyiş- len Bakanı Necmettin Cevheri de, iki görevin aynı kişi tarafı- ndan yerine getirilmesi yönün- de bir zorunluluk olmadığına işaret ediyor. Toptan ve Sezgin karşı Bu olasılığın, Başbakanlığa yapılacak atama açısından. Necmettin Cevheri ile İsmet Sezgin'in adını öne çıkardığı da ifade edilen iddialar arasında. Genel başkan adaylan ara- sında adı geçen Köksal Toptan. Cumhuriyet'in sorulannı yanıt- larken, Türkiye'de bu modelin daha önce uygulanmadığına işaret ederek, birden fazla partı- nin dayanışması sonucu ortaya çıkan koalisyon açısından bazı sakıncalara dikkat çekti. 'İttihat Terakki modelT İçişleri Bakanı İsmet Sezgin de, "ittihat Terakki" modeline benzettiği formül için, "Böyle bir şey olacağını sanmıyorum. Olmaz böyle şey. Yani benim kanaatimce olmaz, olmaması lazım" görüşünü dile getirdi. Milletvekillerinin aşın baskısı sonunda DYP liderliğine san ışık yaktı Cindoruk'tan ılımlı yaklaşım Toptan • Cumhurbaşkanı Vekili TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, dün akşam görüştüğü4l milletvekilinin aşın baskısı sonunda, örgütün ve milletvekillerinin istekleri doğrultusunda hareket edeceğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Cum- hurbaşkanı Vekili TBMM Başkanı Hüsa- mettin Cindoruk, milletvekillerinin baskısı üzerine DYP genel başkanhğı ve başba- kanlık konusunda san ışık yaktı. Siyasi kulisler yoğunlaştı Demirel'in cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından DYP genel başkanhğına ve baş- bakanlığa aday olmayacağmı açıklayan Cindoruk'un dün akşam Antalya'dan dönmesi üzerine Ankara'daki siyasi kulis- ler yoğunlaştı. Cindoruk, karayoluyla An- talya'dan dönerken zaman zaman yolunu kesen partililer, haziran ayında yapılacak DYP olağanüstü kongresinde genel baş- kanlığa aday olması isteklerini ilettiler. Partiüler, Cindoruk'a "böyle bir olanağın heba edilmemesi gerektiğini" söylediler. Ancak Cindoruk bu istekleri yanıtsız bı- raktı. Cindoruk'un akşam üzeri Antalya'- dan dönmesinin hemen ardından DYP milletvekilleri. Çankaya'daki TBMM Baş- kanlığı konutunda toplanmaya başladılar. Ayn ayn gelen milletvekillerinin sayısı 41 'e ulaştı. 20 kadar milletvekilinin de, toplantı- ya gelemedikleri için desteklerini telefonla ilettikleri öğrenildi. DYP milletvekilleri Abdülbaki Ataç, Baki Tuğ ve Ömer Lütfü Coşkun da Başbakanlık'ta Demirel ile TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, miUertekiüerinin aşırı ısrarı üzerine DYP Genel Başkanlığı'na ılmJı yakiaştL yaptıklan görüşmenin hemen ardından Cindoruk'un konutuna geldiler. Aşırı baskı • İki saate yakın süren görüşmede millet- vekilleri. Cindoruk'tan olağanüstü kong- rede aday olmasıru istediler. Milletvekille- rinin Cindoruka, "Eğer ortaya çıkıp bu partiyı toplamazsanız, sonraki gelişmelerin sorumlusu siz olursunuz. Parti eğer parça- lanır. olumsuz bir noktaya düşerse vebal altında kalırsınız. Bu vebali kaldıramazst- nız"diyerek ısrarlannı dile getirdiler. Cin- doruk. bu konuşmalann ardından, şu anda gündemde cumhurbaşkanlığı seçimi olduğunu vurgulayarak, genel başkanlık ve başbakanlık için cumhurbaşkanlığı seci- minin sonuçlanması bekknen 16mayıstan sonra tavır alacağını bildirdi. Cindoruk, milletvekillerine "bu tarihten sonra örgü- tün ve grubun eğüimlerine göre hareket edeceği" sözü verdi. Cindoruk'un bu sözle- ri milletvekillerinin alkışlanyla karşılandı. Toplantıdan sonra gülen yüzlerle Meclis Başkanbğı konutundan aynlan milletve- killeri adına açıklama yapan DYP Ordu Milletvekili Rıfaeddin Şahin, Cindoruk'un tavnnı açıkladı. Cindoruk'a. cumhurbaş- kanlığı seçimi konusundaki tavn nedeniyıe teşekkür ettikterini ve partinin birlik ve bü- tünlüğünü sağlayan bu tavnn seçim sonu- na kadar süreceğini söyledi. Cindoruk. ••Cumhurbaşkanlığı seçimi- nin tamamlanmasından sonra DYP genel başkanlığını/ sözkonusu mu?" sorusuna da şu yanıtı verdi: "Hayır, o şimdilik sözkonusu değil. Za- ten gündemde değil. Aşağı yukan haziran ayı içinde olacağı anlaşılıyor. O güne kadar herhangi birşekilde bu konuda bir şey söy- lemek istemiyorum. Geçen gün de adaylıİc- tan çekildiğimi ifade ettim. Arkadaşlanm adaylığım konusunda ısrarhlar. Ben aday- lıktan çekildiğimi söylüyorum, gelişmeleri görelim. Bugün konumun itıbanyla DYP'- deadaylığımı koyabılmem için önce Meclis başkanlığından aynlmam gerekiyor." Demirerîn DYPüebağı sîlinmez DOĞANAKIN Cumhurbaşkanhğıiçinilk tur bugün ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - lür- kiye'nin 9. Cumhurbaşkanrnın seçimi için ilk tur bugün yapılacak. Cumhurbaşkanı aday ı Başbakan Süieyman Demirel'in ilk iki turda anayasanın seçilmek için öngördüğü 300 oya ulaşamaması, üçüncü turda aranan salt eoğunluğun üzerinde bir oyla seçilmesi bekleniyor. Gazetecüerin, birinci tur öncesi heyecanlı olup olmadığı yolundaki sorulaıma, "Hiçbir duygum yok" diye karşılık veren Demirel, şöylede>amerti: "Ben zaten bir heyecan içerisinde değilim. Gayet doğal bir olay. TBMM bir görev ya- pacak. O görevi niiUetvekilleri, vicdanına dayanarak yapacak. TBMM büyük bir mü- essesedir. Millerin beklentilerine uygun bir görevi yapacaktır. Benim sonınum yok." Başbakanlık Konuru'ndan, Devlet Baka- nı Cavit Çağlar ile Tanm ve Köyişleri Baka- nı Necmettin Cevheri ile birlikte Çankaya Merkez Camisi'ne gelen Demirel'e burada Devlet Bakanı Ekrem Ceyhun da katıldı. Cumhurbaşkanlığı seçimi için ikinci tur oylama 12 mayıs, üçüncü tur o> lama 16 ma- ys günü yapılacak. ilk üç turda sonuç alına- maması dunununda 20 ma\ıs günü 3. turda en yüksek ovu a)an iki aday arasında yapıla- cak seçunde salt çoğunluk aranacak. DYFnin adayı olan Süieyman Demirerin karştsma ANAP Bitlis MiÜetvekili Kâmran İnan'ı, RP Gümüşhane Milletvekili Lütfü Doğan'ı, CHP de İstanbul Milletvekili İs- mail Cem'i aday olarak çıkardı. İkinci ya da üçüncü turda RP adayı Doğan'ın AİS'AP adayı Kâmran İnan lehine çekilmesi bekle- niyor. Muhalefet partileriıün SHP Ankara MiJlervekili MümtazSoysaJ'ıadav çıkarma girişimleri sonuçsuz kaldı. Öte yandan Cumhurbaşkanlığuıa aday olmayacağmı açıklayan Cumhurbaşkanı Vekili Hüsamettin Cindoruk. Refah Partisi tarafindan. dün gece yansı başvuruların biti- mine 5 dakika kala. Cumhurbaşkanlığma aday gösterildi. Cindoruk'un bilgisini dışın- da aday gösterilmesine karşı. bugün TBMM Başkanlığı'na aday olmadığına iliş- kin başvuruda bulunacağı ifade ediliyor. Öte yandan, RP Milletvekili Melih Gö'kcek'in, Antalya geasi su-asında Cindonık'u bir kaç kez telefonla aradığı, ancak CindonuVun görüşmek istemediği öğrenildi. Cumhurbaşkanı aday sayısı dün gece ya- rtsı S'e yükseldi. ANKARA - Başbakan Süiey- man Demirel'in Çankaya'ya çıkması durumunda DYP'de genel başkan adaylan arasında adi geçen Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan. "Sayın Demi- rel'in işi, Cumhurbaşkanj seçi- minden daha zor" dedi. Partisi- nin vereceği her göreve hazır olduğunu belirtirken, "Bugüne kadar partimi ve arkadaşlanmı mahçup etmedim" diyen Top- tan, Devlet Bakanı Tansu Çil- ler'in adaybğı konusunda, "Çok büyük bir sorun yarata- cağını sanmıyorum. Tansu Hanım, genel başkan, Başba- kan olduğu takdirde, ohımsuz- luklann hepsini yenecektir" görüşünü dile getirdi. Demirel'in istifasınm ardın- dan haziran ayında toplanması beklenen olağanüstü kongrede aday olmak için nabız yokla- yan Milli Eğitim Bakanı Kök- sal Toptan, Cumhuriyet'in sorulannı yanıtladı. Adalet Partisi (AP) felsefesi ve kadro- lan üzerine oturtulmuş olması- na karşın 12 Eylül sonrasında kuruluşuna izin verilmeyen DYP'nin baa "'artı zorluklar- la" karşılaştığıru anlatan Top- tan. "Bu dönemde AP'ye daya- nan DYP'nin oylan, iki partiye dağıldı. DYP'nin AP'ye göre zorluğu burada. DYP. dağılan oylan yeniden toparlamak gibi bir zorluk içinde kaldı" görüşü- nü dile getirdi. DYP-Demirelbağı Köksal Toptan, Demirerin "tarafsız Cumhurbaşkaru" ol- maya büyük özen göstereceğj- ne inandığını belirterek, "Ama tekrar ediyorum; DYP'nin Sa- yin Demirel'e duygusal bağının silinmesi, kolay kolay mümkün değildir. İstanbul İl Başkanı'- nın güzel bir sözü var, "O bize birşey söylemez. Biz onun gö- züne bakanz, ne demek istedı- ğini anlanz" dedi. POLİTİKA GÜM.ÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Geleceğe Umutla, Güvenle Bakmak... Sabah hava kapalıydı. Yağmur yağdı yağacakt... 69 yıl geride kalıyordu... Gazetemizin sahibi Berin Nadi, kısa ve anlamlı bir ko- nuşma yaptı... Hava birden açtı, gökyüzü sanki maviye boyandı... Ne diyordu Berin Nadi: "Yitirdiğimiz Nadir Nadi, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Agop Arat, Uğur Mumcu ve Hasan Efendi'yi saygıyla anıyoruz. Cumhuriyet, çalışanlarının özverisiyle yayın yaşamını sürdürüyor. inanıyorum ki yüzyıllara ulaşaca- ğ«z..." Geçen yıl bugün yine bahçede toplanmıştık. Çalışan- larıyla, Cumhuriyet dostlarıyla yine birlikte olmuştuk. Bir yıl göz açıp kapayana dek geçmişti. Geçen yıldan bugüne geldiğimiz nokta belliydi artık. Geleceğe güven- le ve umutla bakıyorduk. Nadir Nadi'siz ikinci yıla giriyorduk... Geçen yılki başyazımıza bir göz attım. Şöyle deniliyordu: "Kuruluşumuzdan bu yana insanfık çok değişmiş- tir..." Öyleydi... Başyazıyı bir kez daha okudum... Çok duygulandım... Kimi bölümlerini aktarıyorum: "Cumhuriyet 7 Mayıs 1924te kuruldu. Yıldönûmlerin- de görenektir, kuruluşumuzun öyküsünü anımsarız, an- lamını yeniden düşünürüz, genç kuşaklara yansıtmaya çalışırız. Bu konuya bugün bir sayfamızı ayırdık. Ancak, çok iyi bilindiği gibi Cumhuriyet'in tarihi ne bir gazete sayfası- na sığar ne de bir kitaba!.. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti'- nin tarihiyle bütünleşmiş, eşanlamlı bir deger kazan- mıştır. Gazetemizin tarihi, gelecegimizi belirleyen, kimligi- mizi oluşturan yaşam kaynağımızdır. Emperyalizme karşı verilen kurtuluşsavaşımızda ma- yalandık, Cumhuriyet devrimleriyle özdeşleştık, dernok- rasinin gerçekleşmesindeki işlevimizi ilk günden be- nimsedik. Herkesin bildiğı gerçektir: Bu gazetenin adını Atatürk koydu. Güncel dalgalanmaların üstünde kalan bu gerçek, birfikir gazetesinde sığ siyasetlerden bağım- sız bir uygarlık sorunu olarak düşünülmelidir. 1923, Islam ortaçağını yırtan bir uygarlık atılımınm ka- rarıdır. Batıda yüzyıllar önce yaşanan laiklik olgusu, Anadolu'da ürünlerini verirken, Türkiye aydınlanma ça- ğına Atatürk'ün öncülüğünde açıldı. Bu açılışın çok güç, kimi zaman sert savaşımlarla yürüyebilmesı de tarihsel bir zorunluluk sayılmalıdr. Ulusal bağımsızlığımızın de- mokrasi düzeninde titizlikle korunmasını da güncel si- yasetlerin dalgalanmasındayitirmeyecek kadar bilinçle savunageldik. 68 yıldan beri özümsedigimiz fıkir çizgisi, yalnız tutar- lılığımızın değil, yaşama gücümüzün de kaynağıdır, geçmişini geleceğe bağlayamayan hiçbir fiklr sürekli olamaz. .Kuruluşumuzdan bu yana insanlık çok değişmiştir. 1920lerin dünyasında olmayan nice bilimsel ve tekno- lojik buluş yaşama girdi. Eğer geleceği düşünürsek, bu değişimi de çok geride bırakacak yeni dünyalara doğru yol aldığımızı söylemek bir kehanet olmaz. Hayatta en gerçek yol gösterici, bilimdir 21. yüzyıla yaklaşırken bu sözün ne gerçekçi bir kılavuz olduğu da bir kez daha or- taya çıkmıştır. Ancak, bilimsel ve teknolojik devrim ne kadar yol alır- sa alsın, insanlığın geçmişinden geleceğine doğru pay- laştığı temel ilkelerin daha büyük güçle savunulduğu da izleniyor. Özgürlükleri paylaşmak, bağımsızlığı koru- mak, demokrasiyi toplumun gözeneklerine sindirmek, sömürüye karşı savaşmak. sosyal adaleti gerçekleştir- mek, insan aklının çizdiği yolun göstergeleridir. Cumhuriyet bu ilkeleri savunmaktan vazgeçemez, va- roluşumuzun nedenlerine sımsıkı sarılmakla aniam ve hayat kazanıyoruz." Son birbuçuk yıldır Cumhuriyet yayın yaşamının en güç döneminden geçiyor... Ama Cumhuriyet artık ya- şam kaynağının temel gücüne kavuşmuştur... Cumhuriyet'siz bir Türkiye düşünülebilinir mi? Hayır! Bir 69 yıl geride kaldı... Biz geleceğe umut ve güvenle bakıyoruz... İsmet İnönü seçimi kaybetme ihtimalini öngörmüş ve on iki yıldır oturduğu Çankaya'dan taşınma hazırlığına başlamıştı Lıöııü: En büyükyeııilgim, en büyükzaferimdir Çankaya'dan gelip geçenler Atatürk'ten Özal'a ALPAY KABACALI Bu istekleri CHP grubunda reddedildi. Temmuz ayında getirdikleri, kanunlarda yer alan anayasaya aykın maddelerin değiştiril- mesi yolundaki önerileri de kabul edilmedi. Bunun üzerine 'Takrir'cilerin kimisi parti- den ayrıldı. kimisi çıkanldı. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'den 1 Kasım 1945 günü Meclis'i açış söylevinde ikinci bir partiye gereklik duyulduğunu be- lirtmesiyle yeşil ışık yanmış oldu ve 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti kuruldu. Ertesi gün Celal Bayar yeni partinin başkanhğına seçil- di. 'Hileli' 1946 seçimlerinin ardından. De- mokrat Parti etkili bir muhalefete gjrişti. Seçimleri DP kazanıyor Bu oluşumlar CHP'yi önemli ölçüde sars- tı. Ilımlı bir politika izlenmesi ve başbakanlı- ğa Hasan Sakadan sonra Prof. Şemsettin Günaltay'ın getirilmesi (14 Ocak 1949), tek dereceli. gizli oy ve açık tasnif ilkelerini ön- gören çoğunluk sistemine dayalı Seçim Ka- nununun kabulü (16 Şubat 1950) gibi geliş- melerin ardından, 24 Mart 1950'de seçimle- rin yenilenmesine karar verildi. Bu sıralarda CHP bir "yaprak dökümü" sürecindeydi. Rauf Orbay, Ali Fuat Cebe- soy gibi cskı gencraller bilc "amaç vc düşün- celennin DP'nınkilcrle aynı" olduğunu söy- leyerek istifa edip karşı partiye geçiyorlardı. Dcmnkral Parti halktan da bü>ü^| CHP'nin yenilgivle çıktığı 1950 seçimlerinde Celal Bayar oyunu kullanıyor. destek sağiıyordu. 14 Mayıs 1950 günü yapılan seçimde CHP büyük bir yenilgiye uğradı; Demokrat Parti ise hiç beklemediği sayıda milletvekilliği ka- zandı: DP 393, CHP 62, Cumhuriyetçi Mil- let Partisi 1, bagımsızlar 7. (Seçim Kanunu iki yerden aday olunmasına olanak verdi- ğindcn, 13 DP milletvekili iki yerde kazan- mıştı. Bir DP milletvekili de seçim günü öldü. DP 408 milletvekilliği kazanmasına karşılık Meclis'tc 392 kişiyle tcmsil edildi.) Bu, Demokrat' Partililerin ummadıklan büyük başarıydı. Sc(,imlcrın iki ay öncesinde Ç J l Bayar görüşünü soran Cumhuriyet başyazan Nadir Nadiye "İdaredürüst dav- ranırsa kazanınz" demekle yetinmiş, DP ile- ri gelenlerinden biri ise "Rahatça iki yüz elli milletvekiliçıkarabilirız" diye tahminde bu- lunmuştu. İsmet İnönü ise seçimi kaybetme ihtimalini öngörmüş ve on iki yıldır oturdu- ğu Çankaya'dan taşınma hazırlığına başla- mıştı. 15 mayıs günü İsmet İnönü, Celal Bayar'a seçim sonuçlannı bildirerek "hükümetin devredilmesini" istedi. Böylece CHP'nin ik- tidan bırakmayacağı yolundaki söylentilere de yani! vermiş oluyordu. İleride, demokra- sıye geçışı sağlaniış bir devlet adamı olarak. "Benim en büyük yenilgim, en büyük zafe- rimdir" diyecekti. Ertesi gün Bayar, İsmet İnönü'yü ziyaret etti ve TBMM toplanıncaya kadar hüküme- tin işbaşmda kalmasını istedi. 15-20 mayıs arasında kamuoyu vc gazete- ciler, cumhurbaşkanının kim olacağı, hükü- mctı kimin kuracağı sorulannın yanmnı aradılar. Cumhurbaşkanı adayı olarak Yar- gıtay Başkanlığı'ndan aynlıp DP'den millet- vekili seçilen Halil Özyörük ile Celal Bayar'- ın başbakan adayı olarak daha çok Fuat Köprülü'nün adı gcciyordu. 20 mayısta DP Meclis Grubu. 345 oyla Celal Bayar'ın cumhurbaşkanlığma aday gösterilmesi karannı aldı. O sıralarda Adnan Menderes. Bayar'ı ziyaret etti. Celal Bayar- ın uzun yıllar sonra anlattığına göre (Hürri- yet, 23.4.1985), "DP'li arkadaşlanmın arzu- sunu intikale (aktarmaya) geldim" diye söze başladı."Arkadaşlanmız başvekillik görevi- ne Sayın Köprülü'nün getirilmesi temenni- sindeler, sadece bunu arzetmek için huzuru- nuzdayım." Celal Bayar ise seçimini yapüğı- nı. kendisinin başbakan olacağıru söyledi. "Yalnız başvekil değil, aynı zamanda benim yerime parti reisi olacaksınız" dedi. TBMM 22 mayısta en yaşlı üye Hüseyin Cahit YalçuTın başkanlığında dokuzuncu dönem çalışmalanna başladı. Ant içme töre- ninden sonra Meclis Başkanlığı'na Refık Koraltan getirildi. Bunu cumhurbaşkanı se- çimi izledi. DP grubunun adayt 67 yaşındaki Celal Bayar, 387 oyla cumhurbaşkanlığma seçildi. Oturuma İcaülan 66 CHP'li, ona oy ver- memişti. Frakıru giyerek Genel Kurul'a gelen Ba- yar, DP'liler tarafindan şiddetle alkışlandı. 1946'da İsmet İnönü Genel Kurul'a girdi- ğinde ayağa kalkmayan Demokratlar, şimdi kendi parti başkanlannı da oturarak karşıh- yorlardı. Cumhurbaşkanı içeriye girince CHP'liler ayağa kalkülar... 'Şimdi demokrasi var' Artık ülkede •demokrasi' vardı. Ama de- mokrasinin ne olduğu gereğince bilinmiyor- du. Seçimlerden hemen sonra olup bitenler bunun kanıtıydı. Bursa yakınlanndaki kimi köyierin halkı, büyük arazilen paylaşmaya kalkışülar. Ne yaptıklan sorulduğunda. "demokrasi var" diyorlardı. Sokaklarda gezgin satıcılar "demokrat limonata" satı- yorlardı... Demokrasi savaşımı vererek iktidara gel- miş olan Demokrat Parti, altı yedi yıl sonra muhalefeti susturmak için antidemokratik uygulamalara yönelecek. anayasaya aykırı kanunlar çıkaracaktı... SÜRECEK