Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7MAYIS1993CUMA CUMHURIYET
EKONOMI
Zorunlu tasarruf
mahkemelik
• İZMİR(AA)-İzmir
Orman Bolge
Müdürlüğü'ndegörevh 100
memur ve işçi, işverenın
zorunlu tasarruf kesintilerini
gecikmeli yatırdığı
gerekçesiyle 1992yılı
nemalannı kendilerine
ödemeyen Ziraat Bankası
Karşıyaka Şubesı aleyhinde
dava açtılar. Orman Bölge
Müdürlüğü çabşanlannın
vekaletini üstjenen Avukat
Abdülkadır Özdemir,
gecikmeden dolayı
bankanın, nemalan kesme
hakkına sahip olmadığını
belirterek "'Çalışanlarönco
banka sorumlulanna sözlü
olarak başvurdu. Banka
yönencileri, Orman Bölge
Müdürlüğü'nün bu
gecikmeden dolayı (gecikme
zammı) ödemesi gerektiği
görüşünü bildirdiler. Burada
çahşanlann bır sorumluluğu
yok. İşverenın hatasından
dolayı caüşanlar mağdur
edibyor" dedi.
Kamu
bankalarında
sendikalaşma
• Ekonomi Servisi- Devlet
memuru olduklan
gerekçesiyle yasai olarak
sendika hakkı tanmmayan
kamu bankalan çalışanlan
bugün Ankara'da
"sendikalaşma kurultayı"
topluvor. Ziraat Bankası,
Halk Bankası, Emlak Kredi
Bankası, Sümerbank ve
Etibank çalışanlannın bir
yıldırsürdürdüğü
sendikalaşma çalışmalan
sonucu toplanan
kunıltaydan önce DİSKe
bağb Bank-Sen'de toplanan
geçici sendikalaşma kuruJJan
"işçi-mernur aynmına son
verilmesi, ILO
sözleşmelerinin
uygulanması, sendikalar
yasasının
demokratikleştirilmesi ve
tûm çalışanlara grevli, toplu
sözleşmeli sendikal hak
tanınması"ru istediler.
Reklamcılara
yeni başkan
• Ekonomi Servisi-
Reklamcılar Derneği'nin
önceki gün yapılan genel
kurulunda başkanbğa Atilla
Aksoy seçildi. Demeğin yeni
yönetim kurulu şu ısimJerden
oluştu: Atilla Aksoy
(Başkan), Haluk Mesci
(Asbaşkan), Faruk Kaptan
(Genel Sekreter), Murat
Soysal (Sayman), AJican
Turalı Sedat Scialom,
Ayşegül Dora.
Metal iskolunda
• BURSA(AA)-DİSKe
bağh Maden-İş Sendikası ile
bağımsız Otomobil-İş
Sendikası arasında
sûrdürülen birleşme
görüşmeleri, an laşmayla
sonuçlandı. İki sendika,
DİSK çaüsı altında 'Birleşik
Metal Işçileri Sendikasf
adını alıyor. Otomobil-İş
Sendikası Genel Sekreteri
Servet Baykan, iki sendika
arasında yyrutülen
görüşmelerin
tamamlandığını, 22-23 mayıs
tarihlerinde sendikaya genel
kurullannın olağanüstü
toplanarak birleşme
konusunu görüşeceklerini
söyledi. Baykan, Maden-İş
ileOtomobil-İş'in birleşerek
'DİSK Birleşik Metal İşçileri
Sendikası' adını alacağım
belirtti.
3.2 trilyon vergi
•ANKARA(ANKA)-
• Ücretlilere bu yıhn ilk
. çeyreğinde geçen yılm
! tümündekinin yansına yakın
' tutarda vergi iadesi yapıldı.
' Maliye ve Gümrük
Bakanlığı'ndan edinilen
• verileregöre ocak-mart
döneminde ücretlilere
.' ödenen vergı iadesi geçen
yılın aynı dönemine göre
yüzde 91.3 artarak 3 trilyon
163 milyar liraya ulaştı.
Res'enemekliler
şirket kurdu
• KAJRABÜK(AA)-
TDÇİ'ye bağlı Karabük
DemirÇelik
Fabrikalan'ndan geçen yıl
res'en emekli edilen 300 işçi,
bır araya gelerek dernek ve
1
şirket kurdu. AJınan bilgiye
göre fabnka işçileri, bir
miryar 80 milyon lira
sermayeli "Resen Ticaret
A.Ş.'yi kurdular. Şirket
Başkanı İbrahim Köroğlu,
amaçlannın, demir çelik
Fabrikalannın bakım ve
onanmını yapmak olduğunu
belirterek "Telcnik bilgi ve
fceceri tüm üyelenmizde var.
Turkıye'oin dığer demır çelik
«.şletmelerindekı yüksek
•rınlannda bakımını
jyıpabitecek kapasitedeyiz"
c±ye konuştu.
Avrasya Odalar Birliği, OrtaAsya cumhuriyetleri özel sektörlerini tek çatı altma alacak
Türkişadamlan birleşiyorANKARA (AA) - Bağımsızh-
ğını yeni kazanan Türk cumhu-
riyetlerinin planlı ekonomıden
pıyasa ekonomısine geciş süre-
cınde karşılaştıklan sorunlann
ele alındıjp "Avrasya Ekonomik
İşbırlıği K.onferansı"nda "Avras-
ya Odaiar Bırliği"nin temeli atıb-
yor.
Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği (TOBB) ile Türk İşbirliğı
ve Kalkınma Ajansı'nın (TİKA)
ortaklaşa düzenlediği konfe-
ransın açıbşında konuşan TOBB
Başkanı Yalını Erez, pıyasa eko-
nomisine geciş konusundaki top-
lantılann genellikle Doğu Avru-
pa ülkeleri ve Rusya içın
yapıldığına ışaret ederek "Biz bu
konuda Türk cumhunyetleri üze-
rinde yoğunlaşan ılk uluslararası
topiantıyı TİKA ile birlikte dû-
zenliyoruz Bu toplantının ku-
rumsalJaştınlarak her iki senede
bir Türk cumhuriyetlerinin bır
baskentinde yapılmasını arzu
ediyoruz" dedı.
Bu konuda TOBB'nin maddi
ve düzenleyici destek sağlaya-
cağını da bildiren Erez, Avrasya
Odalar Birliği kurulması konu-
sunda da çalışmalan başlattık-
lannı kaydettı.
Avrasya Odalar BırhğTnın ku»
rulmasıyla bu ülkelenn özel sek-
törlerinin örgütlenmesmde ve
Yardımcısı Saylau Baürsa-Lli,
Avrasya Ekonomık İşbırlıği
Kongresı'nde yapuğı İconuş-
mada, Cumhurbaşkanı özal'ın
Türk dünyası için gösterdiği ça-
bavı saygıyia andıkJannı belirtti.
Kazakistan Dışişlen Bakan
Yardımcısı Batırsa Ulı, "Türk
cumhuriyetlerinde bağımsızhk
laşmadan çok mutluluk duy-
duklannı kaydetti.
Türkmenistan Ticaret ve Sa-
nayi Odalan Başkanı Cari Kuliev
de yapuğı konuşmada, Türkme-
nistan'da bırçok reformun uygu-
lamaya konulduğunu ve dış dün-
yaya açıldıklannı bildırdi.
Türkiye'deki siyasi iktidann
Avrasya Ekonomik İşbirliği Konferansı'nda konuşan TOBB
Başkanı Yalım Erez, Türk cumhuriyetlerindeki özel sektörü
çatısı altında toplayacak birAvrasya odalar birliği kurulması için
çalışmalara başlandığını söyledi.
karşılıktı ışbirb'ğınde yararlı ola-
caklanna inandığmı da bildiren
TOBB Başkanı Erez, benzer bir
faaliyet olarak tesk ve KOSGEB
iie birlikte Türk cumhuriyetlerin-
de iş merkezleri acma girişimleri
bulunduğunu bildirdi.
Kazakistan Dışişlen Bakan
sonrası ekonomik gelişmeler ve
kalkınma stratejileri" konulu
oturumda yapuğı konuşmada.
konferansın amac ve hedeflerini
destekledığinı bildirdi. Kazakis-
tan'ın pek çok ülke üe işbirliği
içinde olduğunu belirten Batırsa-
Uli, bu işbiriiğinden ve yardım-
serbest pazar ekonomısine geçış
reformlannm yapüması ko-
nusunda büyük yardımlarda bu-
lunduğunu kaydeden Kuliev, an-
cak, bu çalışmalar sırasında top-
lumun refah sevıyesinden feda-
karlık etmemeye çalışnklannı
kaydetu. Kuliev, ''Dünyada ılk
kez. nüfusuna ücretsiz elektrik ve
gaz bağlayan bir ülkejiz" dedi.
Türkmenistan'ın halen ruble
bölgesinde olduğunu. bu yüzden
bağımsız olarak enflasvonu
kontrol edemedıklerini bildiren
Kuliev, bağımsız (millı para bi-
rimi) para binmine geçmek üzere
çabşmalann başlatıldığına işaret-
le, 10 yıl gibı bir sürede istedikleri
seviyeye gelebileceklerine
inandığını bildirdi
Japonya'nın Ankara Büyükel-
çisı Youchi Yamaguchi, hüİcüme-
ü'nin 1993 başından iübaren kre-
di ve bağışlar şeklinde yardım
yapmaya başladığına da dikkat
çekerek ciddı şekilde yardım
yapdmasını hedef aldıklannı bil-
dirdi.
Bu çerçevede Japon Interna-
tional Cooperation Agency
"Japonya Uluslararası İşbirliği
Ajansı-JICA) ile Türk İşbirliği
ve Kalkınma Ajansı TİKA'ıun
ilke olarak işbirhği yapmayı ka-
rarlaştırdıklarını söyledi.
Almanya'da işçiler de, işverenler de ödün vermeye yanaşmıyor
Hanslar'ın 'bılek güreşi'Ekooomi Servisi-Almanya'nm, eski Demokratik Almanya toprak-
lannda Saksonya Bölgesi'nde başlayan demir-çelik ve elektrik işçileri
grevi hızla yayıüyor.
İşcilerin örgütlü olduğu IG Metall Sendikası'ndan yapılan açıkla-
mada "36 bin 400'ü kayıtü, 50 bine yakın ışcinın ış bıraktığı ve
sayının artacağı" belirtildı.
Buna karşılık İşveren Sendikalan Konfederasyonu'nca da 'Bau
düzeyinde ücret artışırun kabul edilemeyeceğı' bu" kez daha vurgu-
landı. îşverenler. önceki günkü 'lokavt' tehdıdine ek olarak "bap
fabrikalann zaten zaıar ettiği ve grev yüzünden kapatılabileceği"
tehdıdini de dile geürdiler.
Demir-çelik ve elektrik işçileri ve IG Metall'e destek direnişine gi-
ren sendikalara üye toplam 50 bin işçi 'iş bırakma' eyiemini sürdürü-
yor. Sendika yönetimi, Saksonya'da 10 fabrikada daha 5 bin 500 işçi-
nin bugün greve katılacağını ve Brandenburg'dakı üç fabnkanın 2
bin 400 ışçisinin de işi bırakma hazırhğında olduğunu açıkladı.
IG Metall yönetimi "İşverenlerle bir görüşme daha yapılacak. An-
cak ücret artışı konusundaki katı tutumunu sürdüren işverenlerle an-
laşma umudu kalmamıştır" dedı. Sendikaya göre grevler bugün ve
hafta sonunda daha da yaygmlaştmlacak.
IG Metall temsilcisi Hasso
• IG Metall Sendikası bir
yandan grevci işçi sayısını,
bir yandan da greve katılan
işyerlerini çoğaltmaya
çalışırken; işveren 'Baü
düzeyinde ücreti' kabul
etmeme, lokavt hatta
fabrika kapatma / " " '
üygıılaması başlatrna ^
eğüıminde.
Duevet "İşveren bu tutumunu
sürdürmekte diretirse, grevle-
rin düşündüğümüzden de er-
ken yaygmlaştırmak duru-
munda kalacağız"dedi.
Öte yandan, Oranienburg'-
dakı Krupp Stahl AG soguk
rulo demir fabrikasında iş bı-
rakmaya hazırlanan 270 ışçı,
eylemlerinden son anda vaz-
geçtL
Işçı liderleri, "işveren, fab-
rikanın zarar ettiği ve bu yüz-
den her an kapatılabileceği tehdıdinde bulundu. IşsizliK sonınu ya-
ratmak istemiyoruz" açıklamasını yaptılar.
İşveren Sendikası'nın görüşmelerdeki temsilcisi Hans Peter Muen-
ter de yapuğı açıklamada "Sorunu çözebilmenin tek yolu, görüşme
masasına dönmekür. Yoksa işverenler olarak istemediğimiz önlem-
lere başvurmak zorunda kalacağız" şekbnde konuştu.
Bu arada Hür Demokrat Parti Başkanı Otto Lahsdorff basına ver-
diğı bir demeçte "Uzlaşma umudunun ortadan kalkması ve bunun
sonucunda grev ya da lokavt uygulamalannın yaygınlaşması, darbo-
ğazdaki Aknan ekonomisi için intihar demektir. Bir yandan işsizbk
hızla artar, beri yandan da yatınmcılann paralan boşa gider" sözleri-
ni kullandı.
Eskı Demokratik Almanya'da demir-çebk ve elektrik sektöründe
toplam 330 bin işçi çabşıyor. Bu rakam, Federal Almanya'dakj işçi
sayısının lOkaunıohışturuyor.
Doğulu işçiler, işverenler ile 1991 yıbnda vardıklan anlaşmanın
uygulanmasıru istıyorlar. Bu anlaşmaya göre 1993 yıbnda zam oranı
yüzde 26 olacak ve 1994 sonuna değın Baüb ve Doğulu ışçilenn üc-
retlen arasında, endekslemeye dayab bır eşıtlik sağlanacaktı. Ancak
ekonomik bunalım yüzünden zarar ettiklerini ilen süren ışverenler. _
anlaşma>ı >ok sayarak sadece yüzde 9 oranında zam yapabılecekle- Gre*ci işçüerin çocuklan, anne babalannı destekkmek istercesine kaldınmlara boyayla işveren
rini acıklayınca göriişmeler çıkmaza girdı ve grevler patlak verdi. karikatifrleri çiziyorlar. (Fotoğraf: REUTER)
TSEdamgah
hamburgergeüyorADANA (AA) - Yıl soouna
kadar TSE belgeli glda iiriinJeri
arasına şalgam suyu, İnegöl köf-
te ve hamburger de dahil edile-
cek.
TSE tarafından bir süre önce
başlatılan çalışmalar sonunda
hazırlanan. şalgam suyu ve İne-
göl köfte ile hamburger imalatı-
na disiplin getirecek tasarılar, il-
gib kurum ve kuruluşlann görü-
şüne açıMı.
Şalgam suyuna disiplin
Başta Adana ohnak üzere di-
ğer Güney illerinde yaygın ola-
rak nıketilen, son zamanlarda
büyük şehirierin piyasasma da
girmeye başlayan şalgam suyu
için hazırlanan "standart ta-
sansı" imalat ve piyasaya arz
aşamalannda >eni esaslar öogö-
rüyor.
Tasannuı kesinlik kazaranası
halinde, şalgam suyu, kırmızmı-
trak-morun açık veva koyu
renklerinde olacak. Havuç, şal-
gam ve diğer hammedde parca-
cıklan gözk görünmeyecek. Am-
balaj dibinde mayadan kaynak-
lanan bir miktar tortu buluna-
bilecek.
Türk mutfağının ünlülerinden
İnegöl körYe de TSE'nin labora-
ftrvarlarından geçirildi. Tasan,
İnegöl köftesi hamurunun dana
veya koyunun gövde ktsmından
yapdmasını. lezzet ve çeşni verid
baharatlaruı kanlmasuıdan sou-
ra soğuk hava şartlannda eo az
12 saat dinlendirilmesini ve en
çok 2 santim kalınlıkta olacak
şekilde parçalara ayrıunasını ön-
görüyor.İnegdl köfte, düzgün yü-
zeyli, pembe kınnızıdan kahve-
rengine değişen renklerde ola-
cak. Pişirilıniş köftenin ise elasti-
ki kı>amda olması gerekecek.
Türkiye'de de çokca tüketil-
meye başlanan hamburgenin de
TSE damgalı olabilmesi, bazı
kuraUann yerine getiril/nesivle
mümkün olabilecek. TSE ta-
sansı, hamburger hamurunun
yapılmasına bazı esaslar getirir-
ken, kalınlığuıın en çok 1 santim,
ağırhğının 45 gram olmasını ön-
göriiyor. TSE damgalı çiğ ham-
burger kahu-rengi tonlarında
olacak, yüzeyinde boşluk ve çat-
lak bulumnavacak.
Maliyeçalışanına
bayram soruşturması
Gelirler Genel Müdürü Zekeriya Temizel'in
'bayramda çalışma' genelgesine karşı çıkarak
Maliye Bakanı Sümer Oral'a telgraf çeken
Maliye çalışanlan hakkında bakanlık
soruşturma açtı. Tüm-Maliye-Sen avukatı
Mustafa Ufaak 'Uygularna yasadışı' dedi.
NECATİ AYG1N
ÎZMlR - Şeker Bayrarru'nda zorunlu ola-
rak çalıştınlan Maliye Bakanlığı memurlan
haklannı istedikJeri için soruşturmaya uğradı.
Maliye ve Gümrük Bakanı Sümer Öral'a telg-
raf çeken Mabye çabşanlanndan 293'ü hakkın-
da açılan idari soruşturma tepkiyle karşı-
landı. Tüm-Maliye-Sen'in Avukatı Mustafa
Ufacık, açılan
soruştur-
manın ya-
sadışı olduğu-
nu belirterek
"Kimseye an-
garya iş
yaptınlamaz.
Şeker Bay-
rarru'nda Ma-
liye Bakanlığı
Gelirler Genel
Müdürü Ze-
keriya Temi-
zel'in imzasıy-
la yayımlanan
genelgeyle
çalışanlara an-
garya iş
yaptırümışur"
dedi.
Maliye Ba-
kanbğı Gelir-
ler Genel Mü-
dürlüğü'nce
ya>ımlanan,
bayram tati-
linde vergi dairelerinde normal çalışma saati-
nin uygulanacağını içeren genelge tepkilere
yol açmıştı. Maliye çalışanlan Bakan Oral'a
telgraf çekerek karann geri alınmasını iste-
mişlerdi.
Şeker Bayramı'ndaki zorunlu çalışmanın
İzmir vergi dairlerinde uyguJandığını söyle-
yen Tüm-Maliye-Sen'in Avukatı Mustafa
Oral'a telgraf çekildi.
Ufaak, soruşturraanın yasaya aykın olduğu-
nu öne sürerek bu konudaki görüşlerini şöyle
dile getirdi: "Tepkilerini dıle getirenlere soruş-
turma açılması yasadışıdır. Izmir Defterdan
Kemal Sağ Maliye Bakanı Sümer Oral'a telg-
raf gönderen ve Tüm-Malıye-Sen'e üye olan
memurlar hakkmda soruşturma başlattı ve
savunmalanru istedi.
Suçlama konusu makamı atlayarak bir üst
makama
usulsüz mü-
racaatta, şi-
kâyette bu:
lunmak.
Memurlar
hakkında
açılan açılan
soruşturma
yasaya
aykın. Çün-
kü. memur-
lar 657 sayılı
Devlet Me-
murlan Ya-
sası'nın 21.
maddesinde
belirlenen
esasiara
göre Gelirler
Genel Mü-
dürü'nün ta-
sarufuna
karşı bir üst
makam olan
Maliye ve
Gümrük
Bakanlığj'na başvuru ve şikâyetlerini yapa-
rak haklannı ararruşlardır."
Olayın henüz idari soruşturma asamasında
olduğunu söyleyen Avukat Ufaak, haklan-
nda idari soruşturma açılan memuriann sa-
vunmalannı yaptıktan sonra idarenin verece-
ği karara göre kendilerinin de hukuki girişim-
lerde bulunacaklannı söyledi.
Temizel genelge yayımladı.
MIKRO
DINÇ TAYANÇ
Alavere Dalavere
Düşümün en derin yerinden, ter içinde sıçrayarak
uyanıveriyorum... Bir an, ne gördüğümü anımsama ça-
basında, yarı uyur-yarı uyanık kalıyor, sonra da yataktan
fırlıyorum... öyle birdüş görüyordum ki beni yaşamı ye-
niden 'keşfetmeye' itebilirdi hani... Neyse, uyanmış ola-
rak iki gündür kafamı kurcalayansoruyadönüyorum.
Efendim; iki gündür, DlE'nin Türkiye çapında açık-
ladığı nisan 1993 enflasyonu ve de illa ki, bu enflasyonun
Istanbul'a ilişkin oranları kurcalıyor kafamı. DİE Endek-
si'ne bakacak ve de 'inanacak' olursam; aylık enflasyon
Türkiye genelinde yüzde 4.4, Istanbul özelinde ise yüz-
de 3.7 artmış 'gibi yapıyor!' Bunun son 12 aylık ortalama-
ya göre anlamı da yüzde 63.1 ve de yüzde 60.0. Yani;
Istanbul, Türkiye genelinden daha ucuz!
Buradan öteye geçemiyorum! Geçemiyorum, çünkü
bendeniz, nisan 1993te de, son 12 ay boyunca da bir
'Istanbul vatandaşı' olarak yaşıyorum ve Istanbul'un bü
'ucuzlamışlığını' göremiyorum! Göremiyorum, çünkü
gene bendeniz, bu iki süre boyunca da cebimden çıkan
parayı 'çok iyi' biliyorum...
O halde ya bende ya da DİE Endeksi'nde bir iş' olmalı.
Günün bile ağarmaya uyanamadığı saatte, çalışma ma-
samın başına çöküp DİE Haber Bültenı'ni açıyorum.
Efendim; nisan 1993'te, bu şehr-i Istanbul'da 'Ana Har-
cama Grupları itibarıyla Tüketici Fiyatları Endeksi'nin
(DİE'nin neden hâlâ ısrarla indeks dediğini de anlayamı-
yorum ya...) yüzdelerine göre öurum vaziyetleri şöyle:
Gıda 1.8, giyim ve ayakkabı 11.0, ev eşyası 2.5, sağlık
ve kışisel bakım 5.5, ulaştrrma ve haberleşme 2.6, kültür,
eğitim ve eğlence 5.2, konut 3.3!
Aynı kaiemlerin 12 aylık ortalamalarına göre degişim
yüzdelerı de:
Gıda 55.3, giyim ve ayakkabı 55.9, ev eşyası 61.9,
sağlık ve kişisel bakım 68.4, ulaştırma ve haberleşme
59.5, kültür-eğitim ve eğlence 69.7, konut 66.2!
Pekiyi; nisan 1993'te de, son 12ayınortalamasındada
bu 'değişimler' teker teker mı geldi üzerime? Nasıl gel-
dıler öyleyse: Topyekun!
Eeee?
Yok yok, DlE'nin 'hakkını' alavere dalavereye getirmi-
yorum. Yiğidi öldür, ama hakkını yeme' demişler, nisan
1993'te konut kalemimde bir değişiklik olmadı. Yani ne
kiram değişti ne de 'konutlandırıldım!' Ama gene de ce-
bimden çıkan para ile hayat pahalılığımın artışı arasında
bir 'eşitsizlik' var gibime geliyor...
Meraklıyım ya, bültenin sayfalarını çeviriyorum. O da
ne? Tüketım Açjırlıklı Türkiye Fiyatlarına Göre Aylık En-
deks Artışının Üzerinde Fiyat Artışı Gösteren Maddeler'
başlıklı bir grup tablo çıkıyor karşıma. 'Nelermiş bu
maddeler?' diye göz gezdiriyorum.
Gıdada: Et (dana ve tavuk), sıvıyağlar, zeytinyağı, so-
ğan, patates, limon, portakal, tuz, içecek su, lokantada
yenilenler (...); giyim ve ayakkabı'da: Ceket, pantolon,
gömlek, ayakkabı (..) (Çok şükür iç çamaşırı yok!); Ev
eşyasında: Ampul, dikiş ipliği, yemek odası takımı, nalı,
havlu, temizlik malzemeleri (çamaşır deterjanından tu-
valet kâğıdına değin tümü), tencere ve diğer tür mutfak
eş^aları (...); sağlık ve kişisel bak/mda: llaçlar, berber
(...); ulaştırma ve haberleşmede: Belediye otobüsü,
araç tamirine ödenen ücret (..); kültür eğitim ve eğlen-
cede: Pil, çocuk oyuncağı, ansiklopedi (...)(mevkuteler
dışında ansiklopedi basımı kalmış mıydı?); konut ile ilgili
harcamalarda da: Gerçek kira, elektrik, musluk (...)?
Okumaktan yorulup derin derin soluklanıyorum. Ka--
fam karmakarışık. Ben, bunların dışında hangi kalemie-
re para harcıyorum ki? Bunların tümü enflasyonun üze-
rinde' olduğuna göre genel ortalama oranını düşüren
kalemler ne ola?!
Düşüne düşüne, ansızın düşümü anımsayıveriyorum.
Uyanmazdan az önce, düşümün renklerinde 1980 önce-
sinde, 5 haneli ücretımle gidip gezebildiğim güzellikleri
'düşluyordum!' Kendimi tutmasam, Arşimet misali fırla-
yacağım sokağa! Evrekaü!
Düşümü buluyorum.ama şimdiki 7 haneli ücretimle ne
güzellik gezebilme ne de gezilebilecek güzellik kal-
madığı düşüncesi içimi karartıyor.
Şehir Hatları'nın güvertesinde, gencecik bir memur
dostuma denk geliyorum. Düşlerden, derken beni enf-
lasyon hesabımın çıkmazlığından açılıyor söz. Dostu-
mun gözleri çakmak çakmak kesiliyor ansızın. 'Sen ne
diyorsun? Senin nisan 1993 ya da 12 aylık ortalamalar
dediğin alavere dalavere... Son 12 aylık ortalamanın
başlangıcı DİE'ye göre nisan 1992. Oysa biz memurlar, o
döneme ocak 1992'nin başında aldığımız zamcıklarla'
girmiştik. Ortalamaya giren 12 ay içinde; biri temmuz
1992'de yüzde 25, diğeri de ocak 1993'te yüzde 25-30
arası birer zam gördük. Şimdi, temmuz 1993'e kadar bir
şey alabileceğimiz yok!1
Bir anda kafamın içi ayna gibi' oluveriyor. Memur
dostumun toplamları 50-55'e varan zamlarıyla maaşı 3
milyon 500 bin lira! Demek ki nisan 1992'de 1 milyon 800
bin; ocak 1993'te ise 2 milyon 700 bin lira dolayında bir
para geçiyordu eline. Yani, yüzdesi 'yüksek', akçesi 'al-
çak' bir artış söz konusu...
İşi bir kez de tüketim maddelerinin fiyatları' ve bu fi-
yatlardaki 'artış yüzdeleri' ile hesaplamaya çabalıyo-
rum. Bedeli 15 bin lira olan domatesin, onlarca milyonla
ölçülen mobilyanın ya da nice on milyonlarca ölçülmeye
'çabalanan'konut vekiraların'yüzde 4.4 ya da 24 (...)art-
ması gerçekleri' yansıtabılmeye yeterli mi?
Yiğit alavere dalaveresi mi demeli, yoksa rakamların
azizliği mi?
Anafikir: Yalan, kuyruklu yalan, istatistikü!
Ana fikrin ana fikri: Istatistiklerle beslenen toplumlar,
rakamlann gerçek değerlerini kavrayıp onlara ulaşmak
için el birliği etmedikce, aç kalmaya mahkûm olurlar.
ToyotazammauyduİSTANBUL (AA) - Toyota
Sabancı Otomotiv Sanayi ve
Ticaret A.Ş. (Toyota-SA) bi-
nek ve ticari vasıta grubundaki
modellerin fîyatlanm mayıs
başından geçerli olmak üzere
ortalama yüzde 2.2 oranında
arttırdı.
Toyota-ŞA'dan yapılan acık-
lamaya göre- yapılan zamdan
sonra Toyota'mn en ucuz mo-
deli olan Corolla 1.3 XL mo-
delinin anahtar teslimi fıyatı
171 milyon 933 bin 500 lira
oldu. En pahalı model olan
Toyota Corona 2.0 GLI Apex
klırnaunın anahtar teslimi fi-
yaü ise 368 milyon 486 bin 400
lira olarak beü'rlendi.
Açıklamada aynca 1993 yılı
nisan sonu iubanyla toplam
satışlann 4 bin 659 adete ulaş-
tığı. beklenenin üzerinde sey-
reden bir taleple karşılaşıldığı
ve mayıs ayı kotalannın da
dolduğu belirtildi.
Toyota'mn nisan ayı satışı
ise 1.503 adet oldu. Bu da bir
önceki nisan ayma göre yüzde
151'h'k bir artışı ifade ediyor.