Katalog

Z8NİS/N1993ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK • Bafarafi 1. Sayfada uşkısuz SHP kanadından, örneğin Inönü'den adaylık yönürde bir hareket beklemiyor. Oysa SHP kulısi, cumhurbaşkanı üzerinde geniş uz- laşms olmaz ve hele partı erken seçimi göze alırsa, o zamaı Inönü'nün adaylığının ön plana geleceğinden söz a;ıyor. Inönü ise bır soyleşımizde "aday olacağmı sanrmdığını" söylemıştı Dürkü SHP il başkanları toplantısında Inönü, anayasa anlayşının parti genel başkanlarının cumhurbaşkanı adayı olmalanyla bağdaşmadığını yineledi. SHP liderinin adaylığına bır süredir yanıt arayan kimi çevreer; Inönü'den yansıyan bu son irdelemeleri, aday olmayacağı biçiminde yorumladı. Bu vorumda gerçek payı -dün yapılan ötekı görüşme- lerder edinilen bilgilere göre- büyüktü. Inönu, adaylığını koymayı duşünmüyordu. ÛstelJk Inönü, il başkanlarından koalisyonun sürüp sürmemesinde bir karara varmalarını istiyordu. Iki gün önce bana il başkanlarından "makulbir karar" çıkacağını söyleyen Inönü, ola kı toplantıdan çıkacak ko alisyonla ilgili eğilime göre bir siyaset izlemeye ha- zırianıyor. öğleden sonra 50 dakika süren Demirel-lnönü görüş- mesi, vleclıs koridorlarında heyecan yarattı. Oysa iki li- der, öncelikle dün gece toplanan Bakanlar Kurulu'ndaki meseleleri görüşmeyi bir gün önce kararlaştırmışlardı. Ne var ki Demirel ile Inönü'nün dün başlayan seçim süreci üzerinde kımi bilgıleri bırbirlerine aktardıkları, el- bette Demirel'in SHP'den destek gelmesınden memnun olacağmı bir kez daha ıfade ettiği, Inönü'nün ise buna karşılık parti kurullarıyla göruşmeler yaptığını söylediği öğrenıldi SHP lideri ile Demirel, "ikili görüşmeleri ve partilerarası ilişkiteri sıcak tutmayı da öngören" bir gö- rüşbirlığine vardılar. Oyuniçindeoyun Ana muhalefetin Demirel'i sectirmemek için kurduğu iki oyundan bırı, aday olursa Inönü'ye destek vereceğini vaat etmek. Böylece, Demirel'e SHP'den olası oy kay- malarının önünü seçim sürecinin başladığı ilk on günde kesmek istiyor. Muhalefet -Inönü ile bırlikte- bir başka oyunu, Cindo- ruk üzerine kurdu Meclis başkanına adaylığını koyarsa; başta ANAP, sonra diğer muhalefet partilerinin destek olacağı, oy vereceği haberlerını gönderdi. Cindoruk, çok sağlam durdu. Oyunları hemen başlan- gıçta tersyüz eden davranışlar sergiledi. Muhalefet par- tilerinin ya da toplu olarak milletvekillerinin adaylık öne- rilerine hayır diyeceğini çok açık biçimde söyleyerek, ret cephesinin hem DYP'nin kpini kanştırmaya hem de Demirel'i kendi evinde vurmaya yönelik planını bozdu. Ne var ki on günlük adaylık sürecınde bu oyunlar süre- cek, hatta bilinenlere yenileri eklenecek örneğin, gerek kamuoyunda gerekse muhalefetle bir- likte hareket eden basında Cındoruk'un giderek ağırlık kazandığı, Demirel'e halk desteğinin azaldığı, bu on gün aşama aşama sürekli işlenecek. Bu kampanya Demirel'in adaylıktan feragat etmesine değin sürdürülecek. Bu girişimlerden başarılı sonuçlar çıkmazsa, Demirel'e karşı ret cephesinin çıkaracağı aday önem kazanıyor. Ne çare, DYP oylan olmadan bir cumhurbaşkanı seçmenin zorluğu, hatta kimilerine gö- re, olanaksızlığı ortada. Adaylıktan vazgeçmek ya da seçim turları sırasında feragat etmek gıbı muhalefetı heyecanlandıran önemlı olasılıklara Demirel, "Asla! Sonuna dek, dördüncü tur dahil, sonuna kadar aday kalacağım" diyor. Dördüncü turda Demirel ya da bir başka adayın 226'yı bulamaması, milletvekilliğine hevesli kimi SHP'lilerin -'bugünden daha güçlü geliriz' diyerek- özenle sanldık- ları erken seçimin kapısını ardına kadar açıyor Tabii bugünkü ve yarınki DYP-SHP hükümetinı, Demirel'in adaylığına karşı çıkan bir anlayış, alaşağı ediyor. Dün de aynı konuyu, erken gelecek seçimi görüştüğü- müz DYP kurmaylan, "partinin riski kesinkes göze aldı- ğını" söylediler. Sinirler gerile gerile Çankaya için seçime gidiliyor. örneğin, daha seçime onca süre varken, Demirel seçil- memişken, "aşağı indirmekten"söz açılıyor. Ya seçilirse? ANAP; "Demirel, şaibeli bir biçimde Çankaya'ya çt- karsa, onu itibarsız kılmanın her yolunu deneyecekleri- ni" söyler ve Özal'a reva görülen muameleyi Demirel'- den de esirgemeyeceklerini öne sürerken, manevi li- derleri rahmetliyi "şaibeli bir biçimde yukarı çıkmakla" sucladıklarının farkına varıyorlar mı acaba? Çoplükler saatli bomba HABERLERIN DEVAMI 17 TÜRKİYEDE Meleofoloıı Genel Mudurluğu den alınan bılgıye gore. yurdun kuzey ve doğu kesımlen çok bulutlu, Karadenız, Iç Anadolu nun kuzeydo- flusu Doğu Anadolu'nun kuzey ve doğusu ile Guneydoğu Anadolu bolgesının doğusu yağmur ve yer yer sağanak yağışlı. otekı yerter parçalı ve az bulutlu geçecek Hava sıcaklığında önem1 ; bır değ-ş-ıklık olmayacak Rüzgar kuzey ve batt yonlerden hafrf. ara sıra <x1a kuv- vetteesecek Van Gotu'nde hava çok bulutlu ve saganak yağışlı ge- çecek. Yağmurtu ı Bulutlu Sisli DÜNYADA Amsterdam Amman Atına Bağdat h Bonn • BrıAsel Cenevre Cezayıf franfcfuri f PetersOurg riOTdra Madnd Mılano Moskova Munıh Oslo Pars ITafl Rryad Roma ,VWana B 2 2 Y 26 A 24 Y M B 2 5 B 2 3 Y24 B 2 1 B 2 7 B 2 S A 13 B 2 0 Y 15 Y 2 0 B 2 0 B 2 6 A 24 Y2C B26 B * B Z 3 B 2 1 GOZLEM UĞURMUMCU Ümraniye'de çöp dağı patladı MEHMET DEMİRKAYA HÜRRtYETUYMAZ AHMETŞIK Ümraniye'de "çevre faciası" yaşandı. Kaldınlması için yöre halkının yıllardır çaba gösterdi- ği Hekımbaşı Çöplüğü'nde bi- riken metan gazının patlama- sıyla çok sayıda ev çöp yığını- nın alünda kaldı. Yetkibler, göçük alünda 11 evin kaldığını belirtti. Ancak yörede oturan- lar, göçük alünda kalan ev sayı- sının en az 25 olduğunu, bölge- de yüzden fazla da insan yaşa- dığını söylüyor. ilk bebrlemelere göre olayda 7'sı çocuk 16 kişi yaşamını yıtir- dı. 7 kişi de yaralı olarak çöple- rin alündan çıkanldı. Yetkib- ler, göçük alünda 7 kişinin daha bulunduğunu bebrtirken, bölge sakınlen bu rakamm da- ha fazla olduğunu söylüyor. Ölü sayısının artmasından en- dişe edihyor Başbaİcan Süleyman Demi- rel, patlama haberini abr abnaz İstanbul Emnıyet Müdürü'nü arayarak olay hakkında bilgi aldı. Demirel, "Yığınlann altın- da, yetişkınlerden çok çocukla- nn kaldığını öğrendim. Altta çocuklar var. Fevkalade üzgü- nüz" dedı. Yurtdışından gelen Devlet Bakanı Tansu Çiller ve Sağlık Bakanı Yudınm Aktuna da olay yerine gelerek yetkiblerden bilgi aldılar. Bekleoen patlama Yeni bır padama tehhkesi- ne karşm İTÜ'den teknik heyet istendi. Heyet, incelemelen so- nucunda yeni bir patlamanın olabileceğine dikkat çekerek bölgenin boşaltılmasını istedi. İstanbul Vabliği'nce de kriz merkezi oluşturuldu. Çöplüğün kaldınlması için yapüklan tüm çağnlann so- nuçsuz kalmasından yakınan Ümranıye Belediye Başkanı Şi- nasi öktem, "Buraya çöp dö- ken Üsküdar, Beykoz ve Kadı- köy belediyelerini mahkemeye verdik. 8 mayısta cöplükle ilgıb referandum yapacakük. Deb- nin akbna gelen, başına geldi Böyle olacağmı bibyorduk" de- di. Olaydan sonra çöplüğün kaldınlması için bugüne kadar yapüklan girişımleri özetleyen bir rapor haarlayan Ümranıye Belediye Başkanı Şinasi Ök- tem. çabalannın sonuçsuz kal- masından yakınırken "Burada yaşayan ınsanlar öleceklerini bibyorlardı" dıye konuştu. Kâzımkarabekir, Hekim- Anakent Belediyesi de enkaz kaldırmada yardımcı olmak üzere 1500 belediye işçisini ve çok sayıda kamyonu olay yeri- nın gövdesınin ikiye aynldığını gören baba Öztürk, şok geçirdi. Yağcı aılesınden ise anne Gül- naz ile kızlan Seda ve Sema'nın , ' , . . - , , •• • . - -.- L . - • ı_~- -ı ı.- cesedı çıkanlabıldi Yaralı ne gönderdi. Ancak yololmadı- ve goçük habennı buyük bır olarak kurtanlanlar Haydar- ğı için kamyonlar bölgeye gire- üzuntuyle karşıladığınıbelırten medi. Patlama yıneleyebılır kak lambasnı olay yenne mon- te ettiler İstanbul Ümraniye'deki çöp- lükte meydana gelen patlama İstanbul Haber Servisi - Kaü aük uzmanlan, Ümraniye çöp- lüğünde yaşanan felaketin Tür- kıye'deki diğer çöplüklerde de meydana gelebıleceği konusun- da yetkibleri uyanyor. Uzman- lara göre, kaü aüklann kontro- lü ve uzaklaşünbnasına ilışkin bir yönetmeliğin yürürlükte ol- duğu, ancak uygulanmadığı Türkiye'de, çoğu yerleşim bi- rimlerinin arasmda ve yakının- da bulunan 2 bini aşkın çöp de- polama alanı çevre ve halk sağhğını tehdit etmeyı sürdürü- yor. Dayanılmaz kokusu, ze- hırlı sızınü sulannın yanı sıra bu çoplükler, metan gazı oluşu- mu nedeniyle her an patlamaya hazır bir bomba niteliği taşıyor. Uzmanlar, çöp konusunda yıllar süren ihmalden kaynak- lanan bu sorunun tüm Türkiye geneli için geçerli olduğunu söylüyor. B.U. Çevre Bilimlen Enstitüsü öğretim Üyesi Doç. Dr. Gönay Kocasoy, Ümra- niye'de yaşanan facıa üzerine "Sonunda olacağı buydu" di- yor. Aynı tehhkenin standartla- ra uygun olarak yapılmayan, bu nedenle çevre ve halk sağlığı- nı tehdit eden 2 bini aşkın çöp depolama alanı için de geçerli olduğunu belirten Kocasoy tehlikeye bir kezdaha şöyJedik- kat çekiyor" Türkiye'de stan- dartlara uyan tek çöp depola- ma alanı var. tzmir'de gerçek- leşürilen bu çöp depolama alânında hastane aüklan ve tehlikeb çöpler ayn alanlarda depolanıyor. Sızınü sulannın çevreye yayılmaması ve metan gazı oluşmaması için orada ön- lem alınmış durumda, ama onun dışında ülkemizdeki çop- lükler benzer tehhkeleri taşıyor. Rasgele uzaklaşünlan çöplenn drenajı sağlanmadan üstüste yı- ğılması sonucunda oluşan oksi- jensız (anaerobik) ortamda bo- Hekımbaşı çöplüğünde dün 10.00 sıralannda bir patlama oldu. Patlamayla birbkte Kâ- zımkarabekir mahalksi. Yaya Sokağı'nda bulunan evler gö- çük alünda kaldı. Dere yatağı- na akan çöplenn alünda kalan ev ve bunlann içindeki insan sa- yısı behrlenemedi. Yer yer çı- İcan yangınlar itfaiye ekiplerin- ce söndürülürken çöplükte akşam saatlerinde ulaşılan ceset sayısı 16 'yı buldu.İlk ulaşılan ıkı evden öztürk ve Yağcı aileleri- nin kadmlan ve çocuklannın cesedi çıkanldı. Cemil Öztürk kansı Melek Öztürk, çocuklan Ayşe, Ayla, Ayça, Recep'i teş- his etti. Çocuklanndan binnin yüzünün parçalandığmı. diğeri- zunma (dekompozizasyon) oluşuyor. Bu bozunma sonu- cunda oluşan metan gazı, kendi kendine tutuşabilen bır gaz. Gehşmiş ülkelerde çöplüklerde biriken bu gaz konutlann ısıül- masında kullanıbyor, ama biz de ise sıkışarak patlıyor ve böy- le facialara yol açıyor. Bizim in- sanlanmız da ev yaptığımızda 'kapaühr' düşüncesıvle çöplük- lerin yanına konut yapıyor." Kaü Aük Türk Milli Komi- tesi"Başkanı, B.Ü. Çevre Bilim- len Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Kriton Curi ise, Türkiye'deki çöplükleri her an patlamaya hazır bir bombaya benzetiyor. Düzenli depolama alanlan oluşturulmadığı için çöplükle- rimizden kaynaklanan sızınü sulann ve metan gazının kont- rol alüna alınması için daha raniye, Hekimbaşı'nda yaşa- çöpler dökülmeden depolama yanlar, yıllardır kurtulmak için alânında drenaj kanallannın çabaladıklan tonlarca çöpün yapıbnası gerektiğini belirten alünda kaldılar. Ümraniye Be- Curi, Türkiye'de felaketlere yo- ledıye Başkanı Şinasi öktem laçan mevcut uygulamanın na- de, uzmanlar da, açık havaya sıl olduğu konusunda şu bilgiyi sorumsuzca dökülen çöplenn veriyor:" İstanbul'da dört çöp- halk sağhğını ciddi biçimde teh- lükten bahsedilir, bunlan Ke- dit ettiğini bıkıp usanmadan merburgaz, Halkalı, Ümrani- defalarca söylediler. Ama ne ye, Aydınb olarak sayabiliriz. Belediye Başkanı'ru, ne uzman- Ancak bu bilgi tam değildir. lan ne de yöre halkını duyan ol- Adalanmızın bile hepsinin ayn du. ayn birer çöplüğü vardır. Çöp- Üsküdar 3. Sulh HakimliğT- 1 " ' ' " ' " " "' ne sunulan 1991/76 numarah Bılırkişı Raporu'nda "Ümrani- paşa Numune Hastanesi'nde tedavı alüna alındı Göçük alünda aynca dört çöp kamyonu. bir ış makması. belediye işçilen ile çöp toplayı- cılannm kaldığı tahmın edib- yor. Patlamanın meydana gelme- sınden sonra Ümraniye Beledi- yesi dozerlenyle, itfaıye ekıplen kurtarma çahşmalanna başla- dılar. Çevre ilçelerden ve Ana- kent Belediyesi'nden de yardım istendi. Çevredeki askeri birlik- ler, çevik kuvvet ekipleri de kurtarma çalışmalanna kaüldı- lar. Bu arada yerin alünda 25 metreye kadar koku alabilen eğitilrniş köpekler de olay yeri- ne getirildı. Ancak olay yerinin çöplük olması nedeniyle kö- peklenn yararb olamayacağı anlaşıldı. Krizmasası Olay yerine yakın bir evde de Vab Yardımcısı Namık Kemal Eren, Ümranıye Belediye Baş- kanı Şinasi Oktem, İstanbul Emnıyet Müdürü Necdet Men- zir ve Ümraniye Kaymakamı Nahit Gürkan'm kaüJımıyla bir knz merkezi oluşturuldu. endışesıvle ışçilerin çalışmasına da ian verilmedi. Anakent Belediyesi Genel Sekreteri Tuğnıl Erkin, olayda zarar görenlerin afet konuüan- na yerleştirilecegini acıkladı. Olayı yaşayanlar Hekimbaşı çöplüğündeki patlamaya tanık olanlardan Neda An, tüp değiştirrnek için evinın dışına çıküğı bir sırada büyük bir gürültü duyduğunu söyledi. Patlamayla birlikte bir sarsınü olduğunu belirten An, "Karşıdaki tepeçatladı, kurşun gibı üzerimıze doğru geldi" dıye konuştu. Çöplüğe toprak dö- kerken patlamanın olduğunu gören Bavram öztürk ise kaça- rak canını kurtardığıru anlatü. Bu arada yeni patlamalara karşı önlem olarak İstanbul Teknik Üniversitesi'nden tek- nik yardım istendi. Göçüğe yakın 30 evin de bo- şalülması karan alındı. Bu ev- lerde yaşayanlann gecelemeleri için 300 çadır getirildi. Aktaş Elektrik ve TEK de gece çalış- malannın sürdürülebilmesi için 10 projektör ve 40'a yakın so- Başbakan Süleyman Demirel, konuyla ilgili olarak hemen İs- tanbul Emniyet Müdürü'nü arayarak bilgi aldı. Demirel, "Yığınlann alünda, yetişkinler- den çok çocuklann kaldığını öğrendim. Altta çocuklar var. Fevkalade üzgünüz. Hayaünı kaybeden vatandaşlanma baş- sağlığı diliyorum" dedi. Çöplük afet bölgesi Olay yerine Londra dönüşü saat 15.30 sıralannda gelen Devlet Bakanı Tansu Çiller, bölgenin afet bölgesi ılan edıldi- ğini söyledi. Çiller, bölgede çöp fabrikalannın kurulacağını, mBaştarafi 1. Sayfada Ancak bu suskunluk, daha sonra hiç içinden çıkılmaya- cak yeni sorunlar dogurur. "Tepki", yasaların öngördüğü çerceveler içinde gös- terilecektir. Ancak ne yazık ki çoğu insan böylesine bir uygarlık görevini yerine getirmekten bile korkmaktadır. Örneğin, Amerikalılar Türkiye'de bir radyo ıstasyonu mu kurmak istiyorlar; bunun nedeni, niçini araştırılır, bu konuda yayınlar yapılır, partiler konuyu parlamentoya getirirler. Usler için yeni anlaşmalar mı yapılacak, bun- larda uygarca tartışıUr; yurttaş, olup bitenler konusunda böylece bir düşünce sahibi olur... Ama olmuyor. Bir başka alandan örnek verelim: 24 Ocak kararlarının Atatürkçülükle uzaktan, yakından bir ilgisi yoktur. Ancak bu liberal-kapitalist model Tür- kiye'de yıllardır "Atatürkçülük" diye sunulmaktadır Bu modele alkış tutanlar, Atatürkçülük kavrammın bu IMF modeline kalkan yapılmasından hiç tedırgin olmazlar. Ancak birıleri de çıkıp, "Bu modelin Atatürkçülük ile ne ilgisi var?" diye sorup, Atatürkçü görüşün bir "Ulusal Kurtuluş Devrlmciliği" olduğunu vurgularlarsa, tedirgin olur. "Niçin Ataturkçulükten söz ediyorsunuz?" derler. Atatürkçülüğün sahtesini "resmi ideoloji" yapmaya kal- kanlara karşı bu ulusal kurtuluş ideolojisini savunanlara niçin kızıldığı belli değil midir? Türkiye'de dönekliğe ve kaypaklığa karşı da gereken tepkiler oluşmuyor Bir tarihte, mangallarda kül bırak- mayan "fikir kulüpleri militanı Marksist genç", bir süre sonra anti-komünist bir gazetenin başına geçiyor, kimse ağzını açmıyor! Devrimci işçi lıderleri ile beraber gazete çıkartmak için şirket kuranlar, tutucu gazetelere bağdaş kuruyor da kimse tek söz söylemiyor. Böyle olayiarda daha garip bir tepki oluşuyor. Bunla- rın yazılmasına, çizilmesine kızılıyor. "Ben eski Mark- sistim, şimdi döndüm " diyenler başta YÖK olmak üzere her yerde baş tacı ediliyor. Ama aynı gunlerde en ılımlı sosyal demokratların biledünyaları karartılıyor. Buyurun tepki gösterin... Yok, yok, beylerimizin beyin- leri rehinli, vicdanları ipoteklidır. Bunları bir yana bırakalım da sizlere geçen hafta de- ğindiğimiz bir konuyu yeniden anımsatalım: 19 Ocak 1985 günü yayımlanan Bakanlar Kurulu kara- rı ile ilaç yapımında kullanılan maddeler gümrük vergi- lerinin kapsamı dışında tutuldular. Bunlann arasında ar- senik içeren "Kokadilat" maddesi vardı. Bu madde ilaç yapımında kullanılmamaktaydı Çünkü, insan sağlığına zararlı olduğu anlaşılmıştı. Yine bu maddelerin arası- nda yeralan "Piromidon"zararlı etkileri nedeniyledün- yanın birçok ülkesinde yasaklanmıştı Aynı listede bulu- nan "Katobedmidon" Dünya Sağlık örgütü tarafından yasaklanmıştı. Aynı listedeki "Dihidrostreptomisin"\n sağırlığa yol açtığı belliydi "İnsan sağlığmı korumak amacıyla" diye başlayan kararla, kokain ve "29.42.14" G.T.I sayılı madde "Asitil morfin"d\. Yani eroin... Bunlann tıpta, hangi alanlarda nasıl kullamldığını sor- muştuk. Bu maddeleri hangi ilaç şirketlerinin getirdiğini öğrenmek istiyorduk. Kokainin, eroinin "insan sağlığmı korumak amacıyla "tıangi ilaçlarda ne ölçüde kullamldı- ğını öğrenmek amacındaydık. Ama ne fayda? Kimse bir tepki göstermedi. Sağlık ve Sosyal Yardım Bşkanı'ndan da henüz yanıt almadık. Ya şu benim yazarak, sizlerin de okuyarak btktığıntz silah kaçakçılığı konusunda ilk başta kim tepki gösterdi ki? Sonra ne oldu? Yazılan, çizilenlerin her satırı mahke- roe kararlan ile kanıtlandı. Türkiye'de binlerce vatan evladının öldürülmelerine, binlercesinin sakat kalmalarına ve yine binlercesinin hapis yatmasına yol açan bu uğursuz terörün araştırıl- ması hepimize düşen bir insanlık ve yurftaşlık görevi değil miydi? Hayır, tersine' 'Niçin bu konuları araştırıyorsun?'' diye sorularla karşılaşıyorum. Evet, evet böyle. Neredeyse bunları araştırmak bile suç sayılacak. Kur şirketini, vur parayı, gazetecilikyap, dön köşeyi... Istenen bu! Şu ilaç konusunun solculukla, sağcılıkla, ideoloji ile şunla, bunla hiç ilgisi yok. Hani tepki? Birtoplumun sağırlaşması için sağırlık yapan ilaçlann gümrük vergisi alınmadan yurda sokulmasına hiç gerek yok. Nasıl olsa duymamaya alışmışız! Sessiz ölüm için rcıerand Sessiz ölümbağarabağarageldi Gazetemizde Ümraniye Çöplüğü ile ögfli haberier zaman za- man yer aknışvebu cöpiöğûn halk sa^nıdd^biçiınde tehdit bölge halkma da iş imkanı açı- ettiği vurgulanmtştı. Bu konuyla flgüi düokü gazetemizde yer lacağını, bu konuda İslam Ban- alan haberde de, Ümraniye Belediye Başkanı ve yöre halknm kaa'ndan gerekli yardımın rüm çabalanna karşm kakhnlmayan Ümraniye ÇöpK^â için 8 ahndıgıııı bildirdi. Mayıs'ta halk oylaması yapdacağı duyunıbnuştu. Kimliğibelirlenenler Olayda yaşamını yiürenler- den kiırüikleri belirlenenlerşun- lar Seda, Selda ve Gülnihal Yağ- a, aynı aileden Recep, Ayşe, ağlıyor DENtZTEZTEL y p ç ğ ğ Facia önceden belliydi IstaıİMİ Haber Servisi - Üm- İ ytsı bir evde on da olabilir. on beş de.Zabıtalar gelivor önce. arka- sından itfaiye ve asker. Korkunç bir metan gazı koknsu çevreye siniyor. Kurtarma çalısmalanna katüanlardan ayüanlar ba\ ılan- lar ohıyor. Anakent'in yarduncı belediye işçilen beklemede. Şündilik oo- ler, söylediğim yerlere götüriil- mekte, kamyonlardan boşalül- makta, kimi adamlar tarafin- ye çöp depolama tesisinın, tek- dan geri kazanılabilecek malze- nikte larif edilen 'Kaü aük dü- meler toplandıktan sonra8 çöp- ler bir kepçe ile uçuruma aü- lmakta ve burada bırakılmak- tadır. Bu çöpler anaerobik (ok- sıjensiz) şartlarda çüriime neti- cesinde metan gazı ve karbon- dioksit çıkarmakta, metan gazı oluşmakta, çöpler kendi kendi- ne tutuşmakta ve yanmaya baş- lamaktadır. Yangın hem hava kırliliğıne, hem acayıp kokula- ra sebebiyet vermektedır" zenli toplama-geri kazanma- yakma-kompostlaşürma-uzak- laşürma' gibi metodlann uygu- landığı hiçbir tesise benzemedi- ği, çöplerin sorumsuzca atıldığı ve bu sebepten insan, hayvan ve çevre için her türlü tehhkeye açık olduğu kanaaüna vanl- mışür" denildi. 7 Mayıs 1991 tarihli Bilirkişi Raponı'nun alünda, Kadastro Müdürlüğü Kontrol Memuru Çengiz Göksu, İstanbul Teknik Üniversitesi lnşaat Faküllesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğreüm üyesi Prof. Dr. Dinçer Topacık ve Adli Tıp Uzmanı Dr. Şinasi Umut'un imzalan vardı. Ümraniye Çöplüğü'nün her bakımdan sakıncalı olduğu vurgulanan rapordan bazı bö- lümler şöyle: "15-20 süt ineğinin çöplerle beslendiği gözlenmiştır. Çöp- lükte bulunabılecek bozulmuş zararlı maddelerle beslenen bu ineklerin sütlennde direkt veya indirekt birikebilecek ağır me- taller bu sütleri ıçen insanlara geçebilecekür. Enfeksiyonlu ol- ması halinde ise derhal hasta- lanmalara sebep olacaktır. Ümraniye çöp dökme yeri, tekniğine uygun bir çöp depola- ma yeri değildir. Her çöp depo- lama yerinde, metan, karbondi- oksit, hidrojen sülfür vb. gazla- n oluşur. Bu gazlann kontrollü olarak toplanması ve kontrollü olarak yakılması gerekir. Bu te- siste böyle bir sistem yoktur. Metan belirli oranda hava ile bilmektedır. Bu tesiste dekom- pozisyon sebebiyle ortaya çıka- cak melanın patlamasmı önle- yecek hiçbir tedbir yoktur. Tesis, yağışlı bir havada ge- aldiğı halde çöplüğün pek çok yerinde yangın çıküğı veya çı- kanldığı tespit edilmiştir. Madde 25, çit ileçeyrili ohna- bdır der. Burada çit yoktur. Depo tesisi gırişjnde, tesisin kontrol alünda tutulabilmesi için ışleüne binalan gereklidir. Burada bulunan barakalann hijyen olduğu şüphelidir. Madde 26, depo tabanınm teşkili ve sızınü suyu toplanma- T l k l k d Bir dere ve iki vanında evier. Adres, Asil Caddesi Ya>a So- • . „ . <, . kak diye kaymara duşüyor. Melek, Ayla, Ayça öztürk, Be- otuz ev var yok, tümû gecekon- hke Bayrak ve gebni Telü Bay- du. Sabah," öğlene devrilmek rak, sekiz ayhk hamile Kezban üzere. Önce bir patlama duyulu- Acar, Nazmiye Çetinkaya, se- yor. Sonra bir çöp yığuıı las" gibi kiz ayhk hamile Ayşe Çetinka- akıyor, derenin iki vanını kapb- lara düşen iş yok. Diğer Uçelerin ya, Fadime Çetinkaya, iki yaş- y o r ; (jç foûı bir biiıa 20 metre bdediye başkanlan, Üraraniye lannda Şirvan Çmar. surûkleniyor. Söylentiye göre bu Yetersiz ışıkta çabşma sıra- ev ohnasa rahat 10 ev daha çöp sında cesetler parçalanabileceğı altında. için olay yerinde kurtarma ça- İş saati olması erkekleri mut- bşmalanna saat 23.00 sıralann- lak bir ölümden kurtanyor. Ka- da ara verildi. Arama çabşma- dınlar ve çocuklar evdeler. Bir lanna bu sabah yeniden devam evde kaç kişi var, bOinmiyor? edilecek. Bazı evlerde kmnalar; çocuk sa- Bakanlık:Herkesi uyardık Belediye Başkanı Öktem'in ya- nmda yer alıyor. Halk şokta. Referanduma çeyrek kahnışken yaşadıklan- nın şoku bu. 'lyi ki bizim evimize gehnedi' diyenler var, yarun ek- meğin arasmda kaşar yiyip kola içen de; 'Açılın ben de bir göre- yim' diyen de. ANKARA (Cumburiyet Bû- >Çcvre Bakanlığı Müste- Vekili Aytaç Bflgiç, 11 1992'detümbelediye- ket ettiğini belirtti. Kendilerine bugüne kadar Ümraniye Bele- diyesi'nin olası tehbke ile ilgib olarak bir taleplerinin olmadı- ğını ifade eden Bılgjç, Türkiye çapındaki tüm belediyelerin, geçtiğımiz yıbn ağustos ayında uyanldığını kaydetü. Bilgiç, mâktaiken burada depo gaa ile .Ümraniye'deki olay feerine şöyle konuştu. iİRİli hiçbir ekipman yoktur gomşlenne başvurduğumuz 'Bız, 11 Ağustos 1992 tan- - Y r • - Çevre Bakanhğı Müsteşar Ve- hinde, tüm Türkiye genelinde kili Aytaç Bilgiç, olayın kendi- belediyelere, çöplüklerin ıslahı lerine kısa bır süre ö ettiğini ve çok sı esaslannı açıklamaktadır. lenn çop konusunda uyanldığı- Burada hiçbir tedbir yoktur. n > belırtü. Bilgiç, çopluklenn Madde 27, depo gazının uzak- ^ edılmesını ısrarla \-urgula- laştırma esaslannı ortaya koy- *klannı anımsatü. ileili hiçbir ekipma yoktur Iv?adde30,deposahas»dolduk- ça yesillendirilmesini emreder- r " TTriTr ç p yğ açık tutulmakiadır Madde 38 ve30'dakaüatıkyakmatesisle- ri esaslan acıklanVrken, burada çöpler kendiliğmden kanşması halinde patlayıcı ola- veya yakılıyoriar." Çevre Bakanbğı'- ndan bir genel müdür yardıma- sı ile iki uzmanın İstanbul hare- tedbirİeri ile ilgili bir genelge gönderdik Ümraniye Beledi- yesi'nin bugüne kadar bize bu manada bır lalcpleri olmamış. Tabıi bu üzücü kaza meydana gelmiştir." çöp diğer tarafa konuluyor, bu- radan da alınıp başka tarafa... Göz karan ile arama yapılıyor. Dozerin şansına, ya eve râstlaıu- yor ya rastlanraıyor. Bu artık kurtarma değil, ceset cıkanna çabşmasL Yer yer yanmaya başlryor çöpler. MahaDdi için olağan bir görÛDüm bu. Her gece, uzaktaki çöp dağmda meşale görmeye afaşlunlar çünkü. L yanlar birbirini izliyor. Halk, uyanlar üzerine uzaklaş*- yor çöpten. Ama lusa bir süre soara yine çöpün yanmdalar. Sadece bakanlar ve yetkflHer ge- lince yollar açiryor. Yeniden patlama olur mu; bilen yok.