Katalog

23NİSAN1993CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER ABD: Cezaevinde ayaUanma bitti •LUCASVİLLE(AA)- ABD'nin Ohio eyaletindeki bir cezaevinde. 12 gün önce haşlayan ayakianmanın sona rdiği bildirildi. Cezaevi jöneümi Lİe mahkum temsilcilen arasında cezaevi şarllannın yeniden gözden geçirilmesini öngören anlaşmanm imzalanmasının ardından ayakianmanın sona erdiği belirtildi. Anlaşmanın imzalanmasından sonra mahkumlann rehin tuttuklan beş kişiyi serbest bıraküklan kaydedildi. Ohio'daki cezavinde, 11 nisanda450 mahkum ayaklanmış ve bu arada güvenlik görevlileri ile çıkan cauşmada 7 hükümlü ile bir muhafızölmüştü. İşgaltopraMan kaynıyor • GAZZE(AA)-lsrail tarafından işgal edilen topraklardan Gazze seridinde. İsrail askerlerinin Filistinli göstericilere ateş açması sonucu 24 Füistinlinın yaralandığı bildirildi. Hastane yetkililerinin ve Filiştinlilerin verdıği bilgiye göre İsraılli askerîer. kendılerinelaş atan ve yolda lasük yakarak barikat kuran Filisünli göstencilere ateş açtılar ve çatışma sonucunda en az 2 kışiyaralandı. Filistinliler önceki gün de meydana gelen çatışmalarda iki Filistinlinin Israil askerlerinin açtığı ateş sonucu öldüğünü kaydettiler. Israil askeri yetkilileri ise çatışma ile ilgili haberin araştınlmakta olduğunu belirtmekle yetindiler. Pavei Graçov'a suçlama • MOSKOVA (Retrter) - RusyaBaşsavcıhğı, Savunma Bakanı Pavel Graçov'u, görevini kötüye kullanmakla suçladı. Başsavcılık tarafından dün yapılan açıklamada, Graçov ve bakanlıktaki diğer üst dûzey yöneticilerin, Doğu Almanya'daki eski Sovyetler Bırliği'ne ait malvarlığı ile ilgili yolsuzluklara kanştıklan önesürüldü. Açıklamada.koriüyîaügîli' âraştırma ve incelemelerin sürdüğü belirtildi. G.KıbrısıSipp, BoşnakıöMûrdü • LEFKOŞA(AA) - Kıbns Rum kesiminde meydana gelen bir olayda, Sırp Ratutir Kipronoviç (41). Bosnah Müslüman Armin Mancık'ı (25) kendisine küstüğü için bıçaklayarak öldürdü. Rum gazetelerine göre Armin Mancık. aynı evde birükte kaldığı Sırplının bıçak darbeleriyle yaralandıktan sonra sokağa fırlayarak imdat istemeye başladı. Yardım için çaldığı kapılar açılmadı ve olay yerinden 300 metre mesafede yola düşerek öldü. Rum polisi ve ambülans olay yerine ulaşüklannda, Müslüman Boşnak gencının cesedinı buldular. Saldırgan Sırplının tutuklandıgı ve suçunu itiraf ettiği bildirildi. Çevik Bipr Kanada TV'sinde • MOGADİŞL(AA)- Somali'deki BM güçlerinin komutanı Orgeneral Çevik Bir dün Kanada televizyonuna demeç verdi. Bir demecinde. Somali'deki BM operasyonunda amaçlan ve emniyeti temin ve insani yardım çabalannın Somali'de gerçekleştirilmesi hakkında bilgiler verdi. Daha önce BM barış birliklerinde görev yapan emekli Tümgeneral Lenis MacKenzie tarafından yaplan görüşme bugün Kanada televizyonunda yayınlanacak. Bu arada Çevik Bir. ülkedeki politik yapının yeniden oluşturulması konusundaki çalışmalann da devam ettiğini behrtti. Yeltsiıv karan iptaletti • MOSKOVA (AA) - Rusya De\ let Başkanı Boris Yeltsin, Parlamento Başkanhk Divanı'nın, ülke dışındaki askeri personehn pazar günü yapılacak halkoylamasında oy kullanmasına izin vermeyen karannı iptal etti. Yeltsin, dün açıklanan kararnamesiyle. Savunma, tçişleri ve Güvenlik bakanlıklanna, tüm BDT ülkelerinde de bazı Doğu Avrupa ülkelennde bulunan her üç bakanlığa da bağlı birliklerin oy kullanabilmesi için gerekü düzenlemelerin yapılması talimatını verdi. Genel Sekreter Wörner Bosna'ya askeri harekattan yana, Komutan Şalikaşvili karşı NATOmüdahaleyitarüşıyor • Eski Yugoslavya topraklanndaki BM Koruma Gücü'nün Komutan Yardımcısı CedricThornberry Batılı ülkelerin Bosna'ya etkin askeri yardımda bulunması için 200-250 bin kişi gerektiğini bildirdi. BELGRAD/LONDRA (Ajanslar) - Baü'da, Bosna-Hersek'te Sırplara karşı bir hava saldınsı düzenlenmesini ilişkın tartışmalar yoğunlaşırken Bosnalı Sırp- lann Genelkurmay Başkanı. Srebre- nica'daki Müslümanlann silahlardan anndınlma anlaşmasmı ihlal ettiğini öne sürdü. NATO Genel Sekreteri Manfred Wömer, BM'nin Bosna'daki Sırp mev- zilerine karşı bir hava saldınsı yapılma- sını düşünmesi gerektiğini söyledi. AA'nın haberine göre Wörner, İngil- tere'de çıkan The Independent gazetesi- ne verdıği demeçte Bosna üzerindeki uçuş yasağının uygulanması görevini NATO'nun üstlenmesinden başka Bos- na-Hersek'te "daha etkin önlemler" alı- nması görüşünü savundu. NATO Genel Sekreteri, Bosna'ya ilişkın ne gıbı önlemler almması husu- Sirplarm İddiasi sunda aynntı vermemekle birlikte "Bu, BM Güvenlik Konseyi'ni ilgilendinr. Ancak David Owen bile hava taarruzu- nu önenyor. David Ovven gjbi bir kişi bu öneride bulunursa, BM'nin bu husu- su ciddi olarak düşünmesi gerekir" de- di. kişi gerektiğini bildirdi. NATO Müttefık Kuvvetler Baş- komutanı General John Şalikaşvili de — Bosna'daki Sırplara düzenlenecek bir Turk uçaklan hava saldınsırun oldukça gûç olacağını ve muhtemelen banşı sağlamayacağını söyledi. olan küçük çaptaki süahlannı BM gü- cüne verdi" ifadesini kullandı. 250 bin kişi gerekü Eski Yugoslavya topraklanndaki BM Koruma Gücü'nün Komutan Yar- dımcısı Cedric Thornberry ise Baülı ül- kelenn Bosna'ya etkilî bir şekilde askeri. yardımda bulunması ıcin 200-250 bin Bosnah Sırplann Genelkurmay Baş- kanı General Manojlo Milonaviç, Sere- benica'daki Müslümanlann, eUerindeki silahlan BM Koruma Güc'üne devrini öngören anlaşmayı ihlal ettikJerini öne sürdü. General Manojlo Milovanoviç, yeni Yugoslavya Haber Ajansı Tanjug'a verdiği demeçte "Srebrenica'nın süah- tan anndınknası ile BM koruma gücü- ne yardım edilmesinı öngören anlaşma müslümanlarca ihlal edildi" dedi. Milovanoviç "Müslümanlar, çoğun- luğu eskimiş, kullanılmaz durumda NATO Avrupa Müttefık kuvvetler Genelkurmay Başkanı General James Davis, Atina'nın Türk savaş uçaklannın Bosna operasyonuna kaülabilmek için Yunan hava sahasından geçmelenne izin vermeyişinin ittifak açısından çok sayıda sorun yarattığım söyledi. Tiran'da Arnavut askeri yetkilileriyle görüşmesinde konuyla ilgili bir soruyu cevaplayan Genel Davis, iki ülke ara- sında tarihi anlaşmazhklar bulunması- na rağmen Yunanistan'm bu tutumunu desteklemediklerini beürterek "Türk uçaklan çok yüksekten uçabilirdi" dedi. General Davis, her şeye rağmen Türk savaş uçaklannın Bosna'daki NATO operasyonuna katılmasıyla Türkiye'nin ittifaka önenüi bir katkısı okiuğunu be- lirtti. YUGOFM Adriyatik'te umutdağıtan korsanradyo • Boşnak, Hırvat, Sloven, Sırp, Karadağ'lı 9 gazetecinin başlattıkları yayına, Avrupa Topluluğu Komisyonu, 1.2 milyon dolar bağışta bulundu. EDİPEMİLÖYMEN LONDRA - Bosna-Hersek'te yaşanan felaketm haberleri her geçen gün daha da karanr ve ağırlaşırken belki de ilk ve son iyimser haber: Adriyatik denizinde bir ge- miden Yugoslavya'ya yayına başlayan FM radyo. Boşnak, Hırvat, Sloven, Sırp, Karadağ'lı 9 gazeteanin başlatüklan ya- yına, Avrupa Topluluğu Komisyonu, 1.2 milyon dolar bağışta bulundu. Yaymın amacı, eski Yugoslavya'da halen yaşa- nan felaketin boyutlannı çarpıtmadan ve gerçekçi biçimde duyurmak. "ıfade Ozgürlüğü" adlı gemi-radyo- nun fıkir babası, aynı adlı Fransız fikir klübü Droit de Parole. 65 metre uzunlu- ğundaki, tekne, eski bir deniz araşurma gemısi. İtalya'run Bari limanından hare- ket etti ve halen uluslararası sularda dola- şıyor. 50 kilowatt gücündeki vencisi, 50 metrelik antenj ile şimdiye kadar bir ge- miye takılan en güçlü vericiye sahîp. Savaşa tepki Neden böyle bir maceraya kalkıştıkla- nnı yaymdan sorumlu Cevat SaMakovic şöyle anlatıyor: "Basın, savaşa neden ola- bilir belki, ama savaş sona erdirdiği gö- rülmemiştir. Biz savaş yüzünden oluşan nefreti dindirmeye çahşıyoruz. Yayın- dan, sorumluluk duygusu güçlü zeki in- sanlar sorumlu. Kimseden etkilenmiyo- ruz. Eski Yugoslavya'daki durum insana aklını kaçırtır. Haberlerle çok oynaruyor. Bız, toplumlararası ilişkıyi yeniden İcur- maya çabşıyoruz." Gemiden yapılan yayında ilk konuşan. Saraybosna'da yayınım hala sürdüren Oslobodjenje gazetesinın genel yayın yö- nctmeni Zlatko Dizdarevic oldu. Nobel Banş Ödülü sahibi Elk VV'iesel'in de bir mesajı okundu. Sırplar hoşlanmadı Yaymın Belgrad başta olmak üzere bü- tün savaş bölgelerinden dinlenebildiği an- laşıldı. Ancak Sırp basını. radyo yayınını şiddetle eliştirdi ve bunun "Sırp aleyhtan bir girişim" olarak tanımladı. AT bağışının ancak Haziran sonuna kadarki operasyona yeteceği anlaşıhyor. Droit de Parole, Bosna'da her gün daha da kötüleşen koşullan dikkate alarak ya- yınlan sürdürmek niyetinde. Bunun için özellikle Amerikan kaynaklanndan mali destek anyor. Türkiye'ye yardım ABDTyelO oranını korudu •Washington Türkiye'ye 450 milyon dolar askeri, 143 milyon dolar da ekonomik yardım öngördü. YVASHINGTON (AA) - ABD yönetimi, 1994 mali yılı dış yardım bütçesinde, Tür- kiye'ye 450 milyon dolar askeri, 143 milyon dolar da ekonomik yardım istedi. Yönetim, Yuna- nistan'a da 315 milyon dolar as- ken yardım ayırdı. Böylece, Türkiye ile Yunanistan arasın- daki yardımda kurulan 7-10 oranı korundu. ABD eski yönetimi de, 1993 mali yılında Türkiye'ye 543 milyon d olar askeri, 75 milyon dolar da ekonomik yardım iste- miti. Ancak kongre, bu yıl veri- lecek askeri yardımı 450 milyon dolara düşürmüş, ekonomik yardnru ise 150 milyon dolara çıkarmıştı. Clinton yönetimi. askeri yardımın tamammı hibe erine borç olarak verilmesini is- tedi. 1994 mali yılı dış yardım büt- çesi, Temsilciler Meclisi ve se- natoda komitelerde görüşül- dükten sonra son şeklini ala- cak. Belgrad hastanesinde kalp amdiyatı olmajı bekkyen çocuklar koridoriarda oyun oynuyor.(Fotoğraf.REUTER) Mısır'da7raclikal Maıııcı\a klaııı Dış Haberier Servisi - Msır'da turişt- lere sakiırı düzenkmekle suçianan 7 İs- lamcı militan ölüm cezasına carptınldi. Mahkumlar askeri mahkemece verikn karan tekbir getirerek protesto ettiler. AFP'nin haberine göre Kahire'de so- nuçlanan davada ölüm cezasına çarpıtı- ruan 7 militan, 9 marttan bu yana birdizi silahlı saldırı suçuyla yargdanan 49 mili- tan arasında yer alıyordu. Mahkeme I981'de yûrürlüğe konan yasa gereği askeri maAkemede görülû- yordu. Diğer cezalar Ayrıca 49 militandan 3'ü ömfirboyu, 7'si de 15 yy ağv hapLs cezası aldı. 15'i 2 ile 10 yri arasmda hapis cazalanna çaptı- rüırken 17's de beraat etti. Yaşlan 20 ile 25 arasında degişefl mah- kumlar tnahkenıe karannı "AJlahu Ek- ber" diyerek protesto ettiler. Mtsır'da 198l'de dönemin cunhHrbaş- kanı Enver Sedat'a dfizenleııen suikast ardından yürürlüğfi giren anti terör ya- sası cerçe>esinde 16 aşın Islamcı mili- tana ölüm cezası verildi. Ancak cezalar henüz infaz edibnedi. Askeri mahkemece dün açıklanan ka- rar, Enformasvon Bakanı Safet el- ŞeriTe Kahire'de suikast girişiminde bu- lunulmasından iki gün sonraya rastladı. El-Şerif in yara almadan kurtulduğu sui- kast girişimini Mtsır'm İslami Gnıp adıy- la biKnen aşm düıd silahlı yeraKı örgu- rünce östienilmişti. 49 İsiamcı militan, turisrJere saldm dü- zenfcyerek ülkenin en önemli gelir kay- naklanndan turizmi bahalamayı ve böy- lelikle ekonomiyi zayıflatıp hükümeti de- virmeyi amaçlayan İslami Grup örgütü- ne üye bulunmakla suclanıyordu. Mısu-'da turistlere yöoelik sakürriann başlamasHMİan bu yana rezervasyonlar- da yüzde 40 oranında düşüş görüldüğü ve bunun ülke ekonomisi îcin yıMa 700 mil- yon dolar zarar anlamına geldiği belirtüi- yor. Polis yetkililerine göre aşın dinci militanlar, 1992 martından bu yana 3'ü rurist olmak üzere 140 kişiyi öldürmüş bulumıyor. BAŞSAĞUĞI 8. CUMHURBAŞKANIMIZ ' SAYM ÖTURGUT ÖZAL'ın ebediyete intikali nedeniyle üzüntümüz büyüktür. Merhuma Allah'tan rahmet, kederli ailesine başsağlığı dileriz. İSİ İİLAÇ ENDÜSTRİSİ İŞVERENLER SENDİKASI POLTTİKADA SORIMLAR ERGUN BALCI Baü'nm Görmek Istemediği Gerçek Batı Avrupada değil ama ABD'de, Sırplar'a karşı sı- nırlı hava harekatı seçeneği ciddi biçimde tartışılmaya başlandı. Bu gelişmede, Sırplar'ın Srebrenica'nın kapı- sına dayanması başrolü oynadı. Sırplar Batılılar'la alay edercesine önce Ovven-Vance barış planını imzalamayı reddettıler, ardından Srebrenica'ya dayandtlar. Srebrenica'nın Sırplar tarafından işgalini BM'nin son anda yaptığı müdahale önledi. Kente acele gönderilen 150 Kanadalı askere saldırmak, BM'ye savaş ilanı anla- mına geleceğinden Sırplar Srebrenica'yı işgal etmeyi göze alamadılar. Ne var ki ateşkes anlaşmasının uygulanması BM için dogrusu pek onur verici olmadı. Anlaşma uyarınca tepe- den tırnağa silahlı Sırp milisler kentin kapılarında bek- lerken Müslümanlar silahlanndan arındınldı. BM, Sırp- lar'dan bu işlemin biraz ertelenmesini istedi; Sırplar'ın komutanı bu talebi geri çevirince Müslümanlar alelace- le önceki gün öğleye kadar silahlanndan arındırıldılar. Srebrenica olayı Başkan Clinton'ı güç durumda bırak- tı. Clinton seçim kampanyası sırasında Sırplar'a karşı sert politikayı savunuyordu. Beyaz Saray'a yerleştikten sonra ilk günler bu sert tutumunu sürdürdü. Owen- Van- ce planını eleştirerek alternatif plan hazırlayacağını bil- dirdi. Ama müttefiklerinin hiçbirinin askeri müdahaleye niyeti olmadığını görünce yumuşamaya başladı. Ortaya attığı "alternatrt plan" ise, Ovven-Vance planını destek- lemenin ötesinde bir yenılik getirmedi. Clinton, Bosna'ya bulaşmaktan kurtutduğunu sanıyor- du, ama Sırplar'ın önce Owen-Vance planını reddetme- leri, ardından Srebrenica'ya saldırmalan durumu değiş- tirdi. Sırplar artk doğrudan ABD'ye meydan okuyorlar- dı. VVashington ağırlığını koyduğu halde barış planını reddediyor. Üstelik Srebrenica'ya saldırıyorlardı. Batı Avrupa liderleri gerçi Sırplar'dan darbe yemeye alışmtşlardı Hazımltydılar. Ama dünyanın tek süper gü- cü ABD'nin yeni Başkanı için bu tavır, son derece prestij kmcıydı. Nitekim senatodan da Sırplar'ın bombalanması için Clinton'a yoğun baskı gelmeye başlamıştı. Barış planını Cyrus Vance ile birlikte hazırlayan Lord Owen bile, Sırp- lar'a karşı askeri güç kullanımının gerekebileceğini be- lirtmiştir. Amerikan basınının ise Clinton'ı açıkça eleştir- meye başladığı gözleniyor. Basın, Bosna-Hersek'in Clinton için çok ciddi bir sınava dönüştüğünü, bu sınavı kaybettığı taktdirde ABD Başkanı'nın içeride ve dışarıda güvenirliliğini yitirecegini belirtiyor. Beyaz Saray ise henüz karar verememiş durumda. Dışişleri Bakan Warren Christopher, Müslümanlara si- lah ambargosunun kaldırılması için çabaları yoğunlaştı- racaklarını, ancak ABD'nin tek başına bir askeri müda- haleye niyeti olmadığını bildirdi. Ne var ki Ingiltere, as- keri müdahale bir yana, Müslümanlara silah ambar- gosunun kaldırılmasına bile karşı çıkıyor. Ote yandan BM Güvenlik Konseyi'nin Sırplar'a yaptırımları sıkılaş- tırma karannın uygulanması da Boris Yeltsin'in baskı- sıyla Rusya'da 25 nisanda yapılacak referandumdan sonraya alındı. Bosna-HerseR bir trajedi ve Balkanlar'ı ateşe verebt-' lecek bir bunalım olmanın ötesinde dünya banşını tehdit edebilecek bir krize dönüşüyor. Ermeniler, Azerbay- can'a saldınrken Bosna-Hersek örneğinden yüreklen- mişlerdi. Kampuçya'da silahlı eylemlenni artbran Kızıl Kmerler'in, Kuzey Kore'de nükleer tesislerini denetime açmayı reddeden Kim ll Sung yönetiminin gözleri her- halde Bosna-Hersek'tedir. Sırpların zaferi "Onlann yaptkiarı yanlarına kalırsa, benim yapacaklarım da yanıma kalır" diye düşünen bir dizi potansiyel saldırganı yüreklendirecektir. Bat'nın vasat liderlerinin görmek istemedikleri ger- çek budur. İTALYA Sosyalist Başbakan Amato istifaetti ROIVU (AA) - İtalya Başba- kanı Giuliano Amato. görevin- den istifa ettiğini açıkladı. Parlamentonun, referan- dum sonuçlannın değerlendi- rildiği dünkü toplantısından sonra istifasını acıklayan 55 yaşındaki Sosyalist Partı Baş- kanı Amato, istifasını Cum- hurbaşkanı Oscar Luigi Scal- faro'ya sundu. Cumhurbaşkanı Scalfaro"- nun, Amato'dan yeni hükü- met kurulana dek başbakanlık görevini geçia olarak yürüt- mesini ıstediğı ve Amato'nun kabul ettiği bildirildi. Giuliano Amato, Sosyal- Demokrat, Liberal ve Sosya- list Parti koaüsyonundan olu- şan "merkez sol" hükümetini 28 Haziran 1992'dekurmuştu. Amato istifasını acıklarken yaptığı konuşmada. ülkede hafta sonunda düzenlenen re- ferandum sonuçlanndan, hal- kın yönetimde değişiklik yapıl- masını istediğinin anlaşıldığını söyledi. İtalya'da 45 yıllık siyasi sis- tem ve seçim vasasının değişti- rilmesıyle ilgili olarak pazar ve pazartesi günleri yapılan refe- randumda halkın yüzâe. 82.7'si "evet" oyu kullanmıştı. Öte yandan, Parlamento Başkan Yardımcısı Alfredo Bi- ondi'nin de, koalisyon hükü- metinin ortaklanndan Liberal Parti'den istifa etme karan al- dığı belirtildi. Biondi dün yaptığı açıkla- mada, ülkedeki yenilikçi deği- şim hızına ayak uyduramadığı için bu karan aldığını söyledi. LE FIGARO Türkiye, bölge liderliğj yolunda MİŞELPERLMAN PARİS - Fransa'nın önde gelen gazetelerinden Le Figa- ro, uluslararası siyaset sahne- sinde Türkiye'nin "hırsına ye- niden kavuştuğunu" yazdı. Gazete Karaderuz Ekonomik tşbirliği Bölgesi'nın (KEIB) Ankara tarafından "Türkiye'- nin etrafında bir siyasal toplu- luk oluşturmak için" gerçek- leştiğini ve böylelikle Türkiye'- yi "aniden bölgenin önderi du- rumuna getirdiğini" belirtti. Sağ eğilimli gazete, Thierry Desjardine imzalı ve sayfanın üçte ikisini kaplayan aynntılı bir röportajda "Tüm dünya- nın aniden Türkiye'ye döne- rek, geçmişi presüjli, konumu ideal bir büyük devleti sanki keşfediyormuş izlenimini ver- diğine" de işaret etti. Bosna'da ön planda Ankara'nm. Bosna'- mn geleceğinde ön planda rol oynamaya niyetü olduğunu" belirten Le Fıgaro, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi'nin (KEIB) Ankara tarafından "Türkiye'nin etrafında bir si- yasal topluluk oluşturmak için" gerçekleştiğini ve böyle- likle Türkiye'yi "aniden bölge- nin önderi durumuna getirdi- ğini" de yazıyor.