Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmthaz sahibi: Berin Nadi
l m \ l ^ '.ı • V U K ' I . ' . O/jjcıı \ı-ar • C
^ .ı\ııı Kı'ı>ı Jııı.ıl.Miı llıkııııl (, clıııkat a • (
"l .IMıı I•).!!]f,iii..rı OrhanKniH, • '1 a/ı \ş c\> Mıı-
Lİıırıı ( Hal Buflnn^n, #H.ılxı \K
-
ık»./ı Mıulııııı
Muslafa Balba\
1 (joiscl ^ ıHKinıon \li \car •DuAMilcmc Mustafa Sağlamer
:
• Kt.ıtıKıl H.ıherlcıı Şena\ kalkan # D i ) ll.ıherler ErgunBalcı
- •!•; • I kmıoıvı Dinv la>anv • > urı Hahcrlen Mehnıct Saraç
• M.ıkalolcı Sami Karaoren •Srn^r Abdülkadir \ ücelman
• I )ıı/c!ınıc \bdullah ^ a/Hi
-Vnk.ıra TeınsılciM Cüneyt \rca\ürek •Habcr Mudurlcrı l^tk Kansu, Hakkı Kr-
demAlalurk BuharıNo "l2S Kaı4 Bakaıılıklar • \nkara Fcl 4l9502O(
7
hat)Telc\
42344, F-a\(4)4l9 5<)27»İznıırTcmMİaM Serdar Kızık. H Zıya Bl\ I352S2 .ITel
S3I22O. Telex 52^59.Kı\ (51)895160 • Adana TCITIMICISI Çetin Yiğenoğlu Inonu
Cd 119S No 1 Kat l.Tel 59 37 52(4 hat),Telex 62155, f-ax (7! (59 25 78
Muo^esc Muduru Frol Frkut • Koordınator
\hmct KoruKan • Muhasebe Büjent Vener
• İd.ırc Hüse>iııGürer •İı) ktme ÖnderÇetik
# Bılgı-t^lem Nail Inal •Bılgısa;,ar Sıstenı:
Mürüvct Çiler • Reklam Reha Işıbnan
Bli»ıve\ ııınlaıajı V'iı ( mr H,ık-r
Tark.JcajiX.ul ^41 t .ığakıglu U'-U
1> B.ıMll .t "1 İUIKIİ k \ "}
Pk 2-MiNîıniulTı.: "M-ıı- :U\ISA\ ı îırvik 4 .V Guncj 6 11 Oâle 11 08 İkındı 16 53 55 Yatsı 21 22
Erkeklerin
kanser riski
• LONDRAO-BA)
Erkeklernkansere
>akalaama nskinın
kadınlara oranla ikı kat daha
fazla olduğu öne sürüldü.
Erkeklenn yaşamlan
boynncaakciğer kansenne
yakalanmarisklenyüzde 8
olarak saptanırken. bu
oranın kadınlarda > üzde 3
olduğu bıldınldi. İngıltere'de
"Middesex Schoof of
Medicıne Ünıversıtesı"
öğreurn üyelennden
R Souhamı tarafından
yapılan bıraraştırmada son
yıllarda akcığer kansen olan
erkeklerin sayısında azalma
kaydedilmesine karşın
kadınlararasında birarüşın
şaptandığı bildınldı.
Özellıklegençler arasında
sigarayı bırakma ey lemınin
yaygınlaşmasına karşın,
Avrupa Parlamentosu'nun
ve ülkelerin sigara
reklamlannı >asaklamak gibi
bireğıhmıolmadığını
bildiren araştırmacı. bunun
sonucunda kadınlar arasında
sigara kullanımının
azaltılmadığına dıkkat çektı.
Yatoızlığı
kabulendî
• FRANKFLRT(AA)-
Sinemadıinyasının ünlü
.sımlennden Gına
Lollobngıda. 65 y aşında
olmasına rağmen neden hiç
evlenmedığinı soranlara
'Yalnızlığı kabullendım'
diyor Almanya'da
yayımlanan Buntedergısınde
yeralanröportajında ltalyan
yıldız. birkaç kez âşık
olduğunu, ancak bu
beraberlıklenn, çok
istemesine rağmen evlilıkle
sonuçlanmadığını söyledi.
"Bana âşık olan erkekler
vardı. ama hıçbın de benimle
evlenmek ıstemedı" dıyen
sanatçı, bu erkeklenn daha
sonra başka kadınlarla
evlenmek ıçın kurulu
yuvalannı bıleyıktıklannı
söyledi. Evlilık konusunda
kısmetinin kapalı oluşunu.
güçlü kişilığinın erkekleri
ürkütmesmeyorumlayan
Lollobrigıda şöy le dedi:
"Erkekler evde oturan.
gömleklerinı ütüleyip
yemeklerinı pışıren
kadınlarla evlenmeyi tercıh
ediyorlar.
Telecankurtaran
ilgi göpdû
•TOKYOflJBA)-
Bılgısayar. yaşamın her
alanında kullanılırken, sağlık
sektörünün vazgeçilmez bir
parçası olma özelliğıni de
koruyor. Son olarak üretilen
bilgisayar donanımlı
cankurtaran. sağlığına çok
önem verenler tarafından
büyük ilgj gördü Edınılen
bılgilere göre bu özel
donanımlı çanta acıl hastalar
için haarlandı. Daha çok
polis ve ıtfaiye ekiplerince
kullanılan sistem acıl bır
durumda, anlaşmah
hastaneyle telefon bağlantısı
kuruyor. Karşıdaki hekım
hastanın kalp grafiğıni
gönderiyor ve hekım
gerekirse telefon aracilığıyla
hastaya elektroşok
uyguluyor
Hara-Kiri yeniden
çıkıyop
IPARİS (UBA) - Geçmışte
Fransa'nın en azgın ve
saldırgan mizah gatezesi
olarak bılinen Hara-Kıri
yayın yaşanuna yenıden
başlayacak. Yayınına 20 yıl
ara verildıkten sonra yeniden
çıkanlması kararlaştınlan
Hara-Kıri'yi yayımlayacak
olan Prof Choron ve
arkadaşlan, gazetenin adının
altına "Avmpa'nın ateşli ve .
kanh gazetesı" yazacaklannı
açıkladılar. İletışım
dünyasında yer alan habere
göre 1960"h yıllarda
yayımına başlanan ve
Fransa'nın azgın, en
saldırgan mızah gazetesı
olarak tanımlanan
Hara-Kıri 20 yıl önce
kapatılmıştı.
Avrupalı, 7 saat
çalışıyor
• ATİNA (AA) - Avrupa
Topluluğu ıstatısük kuruluşu
tarafından yapılan bır
araştırmanın sonuçlanna
göre. Avrupalılargunde
ortalama 7 saat 20 dakıka
çahşıyor. 8 saatını uykuya
ayıran AT \ atandaşı. günun
1 saatıni ahşveriş, 3 buçuk
saatinı televızyon seyretmek,
1 saat40dakikasınıdaspor
ıçınharcıvor Giyımive
bakımına günün 40
dakikasını ayıran Avrupalı.
günde 2 saat 45 dakıka
sureyledeaileM\le
ilgılenıyor Gundc ortalama
3saatradyodınleyen
Avnıpalı.hergün I saat
süreyle de gazcte ok uy or
Gece kulüplerinde çeşitli gösterilerle Dietrich'in imgesi pazarlanıyor
Marlene,müzikâlle BerlîHaber Merkezi -Vlarlene Di-
etrich. Parib'te ölümünden bir
yıl sonra Berlin"e müzıkalle
döndii. Marlene Dıetnch'ın dö-
nüşü. Berlın ıçın büyük bir pa-
zar oluşturuyor.
Dietrich, Âvrupa'daki kımli-
ğini yeniden kazanmak ısteyen
kent ıçin, kuşkusuz belırgın bır-
sımge 1920'lenn görkemlı Ber-
lin'inde. bir müzıkal yıldızı ola-
rak mesleğe atılan Dietrich,
Nazilere karşı verdıği savaşta'n
ötürü ününe ün kattı
Son günlerde Berlın'ın her
köşesinde onun de\ posterlen
göze çarpıyor. Dıetnch'ın bu
kentte böylesıne
gündemde ol-
ması, yaşamını
konu alan yenı
bır müzikalin
sahneye kon-
masından kay-
naklanıyor.
İncecık el-
macık kemıkle-
ri, azıze görünü-
münün ardında
baştan çıkartıcı
ancak biraz
ukala bakışlan
ıle, Dietnch'ın
yaşambiçemide
oldukça yankı
uyandınyor ^ " • ^ " ^ ~
"Sag mır wo die Blumen sınd"
münkalı ıle birlikte açıkgöz pa-
zarlamaalar bu olanaktan en
ıyi bıçimde yararlanmak ıçın
kollan sıvadılar Gece kulüple-
rinde çeşitli gösterilerle Diet-
rich'in imgesi pazarlanıyor.
Marlene Dıetnch bebeklen ve
yıldızın şışınlmış modelleri hal-
ka sunuluyor.
Berlınliler geçmışte kalan ka-
ranlık sayfalann açılmasından
eziklık duymuyor Geçen yıl
sahnelenen "Bombenstım-
mung". 111 Reıch dönemınde-
ki şarkılardan oluşmuş bır mü-
zıkli gösten Dev gamalı haçlar-
la bezenmış bır sahnede Zarah
Leander ve Hans Albers ezgıle-
rini dınleyenler kendilerinden
geçtiler.
"Nazı sırenı" olarak bılinen
Zarah Leander'in yaşamının
anlatıldığı tek kişilik kabare
• Dietrich,
Âvrupa'daki
kimliğini yeniden
kazanmak isteyen
Berliniçin kuşkusuz
belirgin bir simge.
1920'leringörkemli
Berlin'inde, bir
müzikal yıldızı olarak
mesleğe atılan
Dietrich, Nazilere
karşı verdiği savaştan
ötürü ününe ün kattı.
gösıerisi. savaş önccsı bır saray-
dan tiyatroya dönüştürülen
•"Wıntergarten"ı kente ka-
zandırdığı için başanlı sayıldı.
Geçen yıl sahnelenen "Der Bla-
ue Engel-Mavı Melek"in fıyas-
koyla sonuçlanması. Berlın'de
yenı bır Dıetnch arayışını en-
gelleyemedı "Sag mır wo die
Blumen sind-Where have all
the flowers gone" (Çiçeklere ne
oldu?) için 1928"de Dietrich'in
sahneye çıktığı tiyatro kıralan-
dı.
Oyunun yönetmenliği ve
müzık danışmanlığı deneyımlı
ustalara venldi. Oyundaki ezgı-
ler Hollaender'-
ın bilınen ezgile-
n. Oyun Marle-
ne'in Mavi Me-
lek'te Lola Lola
rolüne seçilmesı
ıle başlıyor. An-
cak kurguda
kimi gariplikler
var. Dıetrich'ın
yaşamı ile 30'-
lann ve 90'lann
Almanyası
arasında koşut-
luklar kurul-
muş. Şöyle kı.
hem faşizm hem
yabancı düş-
^•^^"~^~" manlığı yeril-
miş. Aynca. Dietrich'in son ldö-
nem cinsel sapkınlıklanna çok
ağırlık venlmış. Daha ılk perde-
de Dıetnch kocası ve onun met-
resi ıle yatakta belinyor
Dietnch oyunda aşk ve cin-
sellıkle ılgilı pek fazla bır şey
söylemediğinden. bu kavram-
lar anlamsız \e belırsız kalıyor
Dietrich polılıka konusunda
da. acıklı değınmeler ve Heine'-
den bıldik alıntılar dışında, sus-
kunluğu yeğlıyor. Ikıncı perde-
dedüzenıyiden myealtüst olu-
yor İngıİızce oynanan sah-
nelerde, Orson Welles ya da
John VVayne'e benzemek ıste-
yen Alman oyuncular ızleyıcıde
olumsuz ızlenımler bırakıyor.
Oyunun galası yapılmadan
önce 100 bın bılet salıldı. Kım-
bılır. belkı de başanlı bır mua-
kal yapmak. pazarlamadan
daha güç bir ış. Ölümünden bir vıl sonra Marlene,Berlin'e mizikalle döndii.
Uygulama Temmuz'da
Panuikkale'ye
avaçyasağı
• Yaklaşık 30 milyar liraya açılan güney ve kuzey
yollannın haziran ayında hizmete gireceğini, 32
milyar liraya ihale edilen giriş kapılanyla idari
bölümlerin de aynı tarihte faaliyete geçeceğini
anlatan Vali Kağan Köksal, "Pamukkale'yi
korumak için öncelikle ulaşım ve dolaşımı
yeniden düzenlemek gerekiyordu" dedi.
ÖMER \TJRTSEVEN
DENİZLİ - Pamukkale'yi
kurtarmak ıçın uygulamaya
konulan proje uyannca oren
yenne araç gınşı, bu tunzm se-
zonunda yasaklanacak. Tre-
vertenleri kesen karayolu da
iptaledilecek.
Koruma çahşmalan sürer-
ken "Beyaz Cennet" sağlık
açısından gözaltında bulundu-
rulacak.
Pamukkale'deki koruma
çahşmalan hakkında gazete-
mizin sorulannı yanıtlayan
Pamukkale Danışma ve Yön-
lendirme Kurulu Başkanı Vali
O.Kağan Köksal, "Temrnuz
ayından ıtibaren araçlann
ören yenne girmelen yasakla-
nacak" dedi. Yaklaşık 30 mil-
yar liraya açılan güney ve ku-
zey yollannın haziran ayında
hizmete gırecegıni, 32 milyar
liraya ıhale edilen gınş kapı-
lanyla ıdan bölümlenn de aynı
tanhte faaliyete geçeceğini an-
latan Vali Köksal, daha sonra
şöyle dedi:
"Pamukkale'yi korumak
ıçın öncelikle ulaşım ve do-
laşımı yeniden düzenlemek ge-
rekiyordu.Çünkü projenin ilk
aşamasını bu çalışmalar kapsı-
yordu. Girişler düzenlendık-
ten sonra travertenleri kesen
karayolu ıptal edilecek. Böyle-
ce Pamukkale araç trafiğine
kapaülacak. Özel Çeyre Koru-
ma Kurulu da yeni açılan yol-
lann kenanna yaya yollan ya-
pacak, yeşillendirme ve ışı-
krândırma projesini gerçekleş-
tirecek."
Kurul Başkanı Vali Köksal.
ören yerindeki motellerin gele-
cek yıl kamulaştınlacağını. bü-
fe. hediyelık eşya mağazası ıle
lokantalann ışlettiğı dük-
kanlann da önümüzdekı dö-
nemyıkılacağınıaçıkladı. 1994
yılından ıtibaren 35 derece sı-
caklıktakı termal suyun sadece
travertenler ıçın kullanıla-
cağını vurgulayan vali. yıkıla-
cak motellenn yerinin dinlence
sahalan olarak yeniden düzen-
leneceğini söyledi. Köksal
daha sonra yapılacak çahşma-
lan şöyle özeıledi:
Turizmin göz bebeği
"Amacımız Pamukkale'yi
koruma projesini 5 yıl içinde
gerçekleştirmek. Tarihi ve do-
ğal güzelbğıyle Türkıye'run tu-
nzmde gözbebeğı olan bu bel-
de arük kurtulma aşamasına
gelmışür. Bu yıldan başlamak
üzere traverten sahalan geniş-
letılecek 800 metretul olar
travertenler 2600 metretule Çı
kanlacak. Pamukkale. böyie-
ce adına yakışır beyazhğa bü-
rünecek. Hierapolıs antik ken-
tindekı kazılarda, tarih gün
yüzüne çıkanlacak. 'Beyaz
Cennet'e 5 km. uzaklıktakı
Karahayıt kasabası ise dinlen-
ce, eğlence ve konaklama mer-
kezi halıne gelecek Yıkılacak
motellere burada yer gösterile-
cek.
Koruma altındaki Pamuk-
kale, turizm sezonu boyunca
sağlık açısından denetımde
bulundurulacak. Bunun ıçın
vahlık. beledıyeler, ılgjlı resmi
ve özel kuruluşlar koordinas-
yon içinde çalışacak.
Doğu Abnanya
tarikunçocuklar
anlataaıkHaber Merkezi - Doğu Al-
man çocuklann doğumdan ıti-
baren yaşamöykülerini anla-
tan belgesel fılm Doğu Alman-
ya'nın yakm tarihine ışık tutu-
yor.
Ağustos 1961de, Berlin Du-
van'nın inşa edihnesinden bır-
kaç gün sonra fılm yapımcısı
VVinfried Junge, Doğu Alman-
ya'nın küçük bir köyü olan
Golzow'dakı çocuklann ya-
şamlannı filme almağa başladı.
Bu tanhten sonra aynı ço-
cuklan kamerasıyla sürekli ızle-
dl: Okula başlamalannı. ev-
lenmelerini. işe girmelerinı.
Berlin t)u\an'nın yıkıhşıyla
Batı Berlin'e gecışlennı hep
kaydettı. Şimdı bu çocuklann
yaşamöyküsü Doğu Alman-
ya'nın yakm tanhıne ışık tutu-
yor.
Junge fılmin çekımine Ko-
münist Partı'nin ısteği üzenne
başlandı. Partinin amacı 2000
yılına kadar fılmin çekimıne ke-
sintisiz devam edıp Demokra-
tik Ahnan Cumhunyeti'nın
50'nci yıldönümünde gösten-
me çıkarmaktı. Doğal olarak
çekımler sansür alünda yapılı-
yordu. Filmın amacı sosyalıst
bır ülkede yaşamarun yarar-
lanru kamu oyuna duyur-
maktı Yer olarak Golzovv'un
seçilmesi de rastlantı değil.
İkına Dünya Savaşı'ndan
sonra harabeye dönen köy
Sosyalistler tarafından yeni-
den yapılmış.
Gerçek görüntüler
Fılm geçen Berlin Film
Festivali'nde gösterime cıktı.
İzleyenler 4.5 saat süren filmı
çok iç karartıcı buldu. Gol-
zovv'un yaşam dolu çocuklan
gıderek, birleşen Almanya'-
nın neşesiz. uyumsuz vatan-
daşlanna dönüşüyor. Junge
bu sonuca ulaşmak için, parti-
nin sıkı denetımı altında çekıi-
ği fılm ile kendı arşıvi için çek-
tıği gerçek görüntüleri birleş-
tirdı. Eleştirmenler fılmin
uzunluğundan ötürü ticari
başan kazanamıyacağıru be-
hrtiyor. Oysa komünizmin
çoküşünden sonra Doğu Al-
manya'nın gızli yüzünü belge-
lediğı ıçin filrrü oldukça ılginç
buluyorlar Junge ise arşiv
fılmlerinden yararlanarak
Golzovv çocuklanyla ilgili
yenı bir dızının haarhklanyla
meşgul
Turisüer temiz çevre, bol eğlence diyorANTALYA (Cumhuriyet) - Türki-
je'ye gelen turistlerin yüzde 40'ını oluş-
ruran Almanlar üzerinde yapılan **Al-
man turizm pazanndaki eğilimlcr'"
araştırmasına göre tatil yöresi seçimin-
de çevre niteliği birinci derecede önem
taşıyor.
Studienkreis für Tourismus'un (Tu-
rizm Araştırma Kurumu) her yıl >aptığı
araştırma sonuçlanna göre Almarüarın
yüzde 25'i tatillerini evde geçirmeyi ter-
cih ediyorlar. Yüzde 20'si ise dinlenme
amacıyla tatile çduyor. Yüzde 50'si do-
ğada tatili. kültürel gezileri, serüven tu-
rizmini ve kısa süreli tatilleri istiyor.
Yüzde 51 de uzun süreli tatili tercih edi-
>or.
Araştırma sonucunda geleceğe yöne-
lik turist eğUimleri konusunda da somut
veriler ortaya çıkıyor.
- Tatil yöresinin seçiminde çevre nite-
liği birinci derecede önem kazanacak.
- Kitle turi/mi azalacak, buna karşılık
bireyler çok değisik tur paketleri talep
edecekler.
- Yılın en güzel hafulan sevahatlerde
tercih edilecek.
- Kendi ülkelerindeki konfonı tatil
yöresinde arayanlar artacak.
- Güneşli güney bölgelerinde, kötü
hava lirikosu olduğu dönemler tercih
edilmeyecek.
- Genç ve yaşlı kuşak, sosyal yapıdaki
değişiklikler nedeniyle, boş zamanlan
artacak ve tatillerini daha hareketli geci-
recekler, kısa süreli, fakat sık sık tatile
çıkacaklar. Orta kuşak ise çocuklanyla
belli kalıplar içinde tatil tercihini yapa-
caklar.
- Giderek artan bir eğilim de, kısa sü-
rede daha etkin tatil yapma isteğinin
artması. Üç hafta aynı yerde dinlenme
tercih edUmeyecek, aynı sürede eskive
göre daha çok yer gezmek, görmek ihti-
yacı artacak.
- Batı Almanlarm 1/3'ü, Doğu Al-
manlann 1/4'ü uzun tatilleri tercih et-
me.yecekler. Vaşlılara göre gençler,
kadmlara göre erkekler, evli ve ailelere
göre bekarlar tatü tercihlerini önceden
değil, ani kararla gidecekleri tatil y öresi-
ni belirieyecekler.
- Belli kalıplar içinde bir tesiste tatil
gecirme yerine daha serbest hareket
etme istekleri etkin olacak.
Profesyonel Otel Yöneticileri Derne-
ği (POYD) Yönetim Kurulu üyesi Avni
Aker, Ahnan turistlerin Türkiye için
önemli olduğunu vurgulayarak, araştı-
rmalarında bu doğrultuda önemli roe-
sajlar verdiğini belirtiyor.
Aker, Türk otel ve seyahat acenteleri-
nin Aunanlann bu isteklerine göre poli-
tikalarını belirlemeleri gerektiğini söyle-
di \e "Geleceğe hazırlanmak için mev-
cut eğüimleri bilmek. çalışmaları bu ve-
riler ışığmda yapmak zonınluluğun-•
dayız. Buna göre önlemler alınmak zo-
rundadır. Araştırmalar >e sonuçlan de-
ğcrlendirdiğimiz zaman daha oluml
sonuçlar alacağmız kesindir" diye ko-
nuştu.
Karagözcü Dısan ve Yardak Rıfat derler ki...
• îhsan Dizdar ve
orlaoy unlannın "yardak'ı
Rıfat Usta Turkıye'nin en
yaşlı karagözcülen.
Kendilenni "Geleneksel ve
Görsel OyunlarSanatçısı"
olarak tanımlayan 68
yaşındaki İhsan Dizdar ve 63
yaşındaki Rıfat Usta, yanm
asn aşkın bir süredir bu işi
yaptıİdannı anlatıyorlar
gözlen dolu dolu. Belli ki
onlar da farkında "son
perdeyı" oynadıklannın.
AHMETŞIK ~
"...Perde kurdum. şem-a
yaktım gösteren zıll-ü hayal.."
Günümüzün bilgisayar tut-
kunu çocuklan ıçın bu sözler
pek bir şey ıfade etmeyebılir.
Orta yaş ve daha yukansı ku-
şaklar içinse geçmışten tatlı bır
anı.
Bir zamanlann tek eğlencesı
"Karagöz-Haavat" gösterilen
işteböylebaşlardı...
Eskiden sık sık ızlediğimiz.
belkı de izlerken seyrine doya-
madığımız bu eğlence artık sa-
dece Ramazan ayı süresince. -o
da gelenek olduğu ıçin hatın
kalmasın dıye- göstenhyor
renkli ekranlanmızda
Son Karagözcüler
Çunku artık, gerek küçükler.
gerekse büyükler ıçın "daha
"çağdaş ve daha eğlencelı(?)"
programlar var Küçükler. tele-
vizyonlann hemen her kanalın-
da şıddet dolu çızgı fılmlerle,
büyükler ise uykusuzluğu prob-
lem olarak görmedtkleri ıçın
geç saatlerde gostenme gıren
"kırmızı noktalı" yayınlarla za-
man geçırmeyı seçıyor.
Karagö/-Hacı\at"la ancak
bır sünnct duğününe gıttığınız-
de karşılaşabılirsıni7. Çünku
İhsan Dizdar ve Rıfat Usta, yaklaşık 50 yıldır Karagöz oynatıyorlar.
bunlar. kalan "son parti" Ka-
ragoz-Hacıvat'çılardır. Öme-
ğın, Istanbul'un. kendi ıddıası-
na göre de Turkıye'nin en yaşlı
Karagözcüsü ihsan Dizdar vc
ortaoyunlanndakı "yardak"ı
Rıfat Usta"'dır bu seyirliklen
sunan. Kendilerini "Geleneksel
\e Görsel Oyunlar Sanatçısı"
çlarak tanımlayan 68 yaşındaki
İhsan Dizdar ve 63 yaşındaki
Rjfat Usta. yanm asn aşkın bır
süredir bu ışı yaptıklannı anla-
tıyorlar gözleri dolu dolu. Belli
kı onlar da farkında "son per-
deyı" oynadıklannın.
Çocukluğunda mahallelenne
gelen Karagözcülen görerek bu
ışe heveslenen İhsan Usta. hıç-
bir oyunu kaçırmayarak başla-
mış ışe. Gitgıde Karagöz-Haci-
vat, Ortaoyunu ve Meddah
gösterilerinin müdavimi olmuş.
Oylesıne sevmış ki bu işi, Kara-
göz oyunlanndakı figürleri sa-
tın alıp. perde kurduktan sonra
mahallenin çocuklanna oynat-
mayabaşlamış
Göstenlennı daha iyı yapa-
bilmek ıçın de Halkevleri'nın tı-
yatro kolunda çahşmaya baş-
İamış
İhsan Lsıa geleneksel sanal
olarak tanımladığı Karagöz-
Hacıvat. Ortaoyunu. Meddah
gibı oyunlar üzenne eğıtim gör-
müş. Ama bu işi öğrenmerun
tek yolunun "usta-çırak" ihşkı-
si olduğunu söylüyor. İşi öğren-
mek için başka bir eğitime ge-
rek olmadığını vurgulayan
İhsan Usta, ıstek duymanın ya-
nında taklit, ses değıştirebilme,
şarkı söyleme gibi yeteneklerin
de gerektiği inancmda. Öğre-
nım gördüğü Haydarpaşa Lı-
sesı'nde yaptığı ilk gösterisinı o
günün heyecanıru tekrar yaşı-
yormuş gibı anlatıyor:
"Okulumuzda bir müsamere
vardı Arkadaşım Fethi ıle gö-
nüllu olduk bu müsamere ıçin.
Gösten günü de hokkabaz ve
kuklacı ustam Selahattın'in ta-
kımlannı çalarak müsamereye
katıldık. Fethi'nin dayısı olan
Selahattın Usta'nın durumdan
haberi yoktu tabii. Neyse, bız
oyunu sunduk ve çok beğenildı.
Adımız duyuldu. Daha sonra
da ücreth olarak Karagöz ve
hokkabaz oynatmaya başladık.
Ama o ilk günü hıç unuta-
mam".
Eskiden sünnet düğünlerinde
gelenek haline gelen bu tür
oyunlann artık unutulmaya
başlandığını belirten İhsan Us-
ta, yazlan Kemal özkan'la bir-
likte çalıştıklannı ve sünnet dü-
ğünlerinde gösteriler yaptık-
lannı ancak eski havayı bula-
madıklannı söylüyor.
Baba mesleği
İhsan Usta ile 15 yıldır birlik-
te çalışan Rıfat Usta ise baba
mesleği olarak başlamış bu ışe.
Kendisıni yetıştıren babasıyla
bır süre oynadıktan sonra baş-
kalanyla gösterilere çıkmaya
başlamış. "Yardakçı" imiş Rı-
fat Usta, yanı. Karagöz oyun-
lannda tef çahp, şarkı söyleyen
kişi.
Son yardak olduğunu biraz
da üzüntüyle aktanyor. Tek
dileği çocuklannın da bu işi sür-
dürmesı. Tıpkı İhsan Usta gi-
bi... Ancak ne yazık ki iki usta-
nın çocukJan da bu işe hiç he-
veslenmemişler. Kimbilir, belki
de hakhlar.Günümüzün yaşam
koşullannda, Haavat-Karagöz
gösterileriyle geçinmek müm-
kün değil ki...
İki usta da çocuklannı suçla-
mıyorlar. Ama bu gerçek, iki
ustanın da, yaptıklan işin verdi-
ği mutluluktan gözlerine yansı-
yan panltının ardındaki üzün-
tüyü gizlemeye yetmiyor. İkısi
de bıhypr ki. "Karagöz'le Haci-
vat'ın Ölümü"nü oynayacakla-
n son perde yaklaşıyor.