Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 NİSAN 1993 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER Kazakistan'da • ALMATl(AA)- Çumhurba^kanı Turgut Özal'ın, Kırgızıstan'dakı temdsiannı tamamlamasından sonra, Orta Asya cumhuriyetlen gezısının 3. durağı Ka?akıstan'a resmi ziyareti dun başladı. Kazakıstan Parlamentosu'nda konuşan Özalı Almau'dakı Ahıska Türklen heryerde takip ettiler Özal, Ahıska Turklerine, isteyeaienn Türki)e'jc alınacağırıı söyledı. Özal, Almatı Havaalanı'nda Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından törenle karşılandı. Özal, daha sonra Nazarbajevile görüştü. Görüşmeden sonra Nazarbayev, ülkesınin bağımsızlığa kav uşmasından buyanaTürkiyeile Kazakistan arasındaki ticaret hacmımn I3kat arttığınısöylcdi Başkan Clinton Pentagon'da • WASHINGTON (AA) - ABD Başkanı Bill Clinton. görevidevraldığı 20ocaktan bu>anaılkkezABD Savunma Bakanlığı Pentagon"a giderek askeri yelkılılcrlegörüştü Vıetnam savaşı \e homoseksüellerin orduya alınması konulunndaki tutumu nedenıv le askerlerle zor ilışkıler yaşayan Clınton'ın Penuigon ziyareti, planlanan süreden daha uzun oldu. Yaklaşık ıla saat Savunma BakanlığYnda kalan Clinton, ABD Genelkurmay Başkanı general Colin Poweb\ kara, deniz, hava ordulan vedeniz piyadeleri komutanlan ıle görûştü. Cuntaalaraaf isteği lATİNA(AA)- Yunanistan'da iktidardaki Yeni Demokrası Partısı'nin (YDP) bir grup milletvekili hapiste bulunan cunta liderlennın serbest bırakılmalan için bir kez daha girişımde bulundu. Aralanndasürgundeki Kral Konstanün yanlılartnın da bu!unduğu33YDP milletvekili Adalet Bakanı Anna Psaruad Denaki'ye öncekı aun verdıkleri af dilekçesinde "1967-74 yıllan arasındaki cunta doneminin mimarlannın" derhal salıvenlmelerini istedıler. YDP çevreleri ve kilise "ınsanı nedenlerle" cunta liderlennın serbest bırakılması ıçin çeşıtb defalar girişimlerde bulunmuş, ancak sol partiler ve kamuo)unun tepkisi nedenıyle bu çabalar bugûne kadar başansız kalmıştı. Ispanya'da • MADRİD(AA)- İspanya'nın Barcelona bölgesınde faaahyete geçen ikı seyahat acentesı müşterilenne verdıkleri yeni tıp hizmetle dikkatlen üzerlerinde topladılar. En ucuz seyahat şekli olan otoptopu organıze bir hale getirmek ve seyahatı şansa bırakmamak ıçın gırişimde bulunan turizm acenteleri, kısa bir süre içinde büyuk bir taleple karşılaşüklannı bıldınyorlar. Barnastop adlı gezı acentesı yetkilıleri, verdikleri hizmetinesasını "Bellı bir yere gitmek isteyen ve parasının az olması dolayısıyla otostop yapmayı tercıh eden kişi ile aynı yöne gidecek olan araç sahiplerinı buiuşturmak" şekhnde özetliyorlar. HÖHgöcönü koruyop•SOFYA(AA)- Bulgaristan'da yapılan bir kamuoyu araşurması, ûlkenin büyük siyasi gücü Hak ve Özgûrlükler Hareketı (HÖH) ile sürgündekı kral Simeon'un desteğinin sabit olduğunu ortaya çıkardı. BBSS Gallup International tarafından ülke çapında gerçekleştirilen araştırmada, BuJgar siyasetçilerinin tabanlannın sürekli değı^mesıne rağmen HÖH lıden Ahmet Ooğan'a yönelik (yüzde I2)desteğınistıkrarlı bir çızgı ızlediğı belırlendı. nc gazetesine göre İranlı füze uzmanlan anlaşma imzalamak üzere Pyongyang'a gitti Iraıı KıızeyKore'denfîize alıyor• ABD'li ve Rus istihbarat görevlileri Nodong-1 fuzlerine kimyasal, hatta nükleer başlık takılabileceğini belirtiyorlar. Yetkililer, bin kilometre menzili bulunan füzelerin Pyongyang'dan Tahran'a bu yıl sonuna dek teslim edilebileceğine dikkat çekiyor. Diş Haberler Senisi - Kuzey Kore'nin İran'a nükleer başlık takılabılen orta menzıl- h fîize saüşının bu yıl sonuna dek gerçekleşe- bilecegi biİdirildi. International Herald Tn- bune gazetesi İranlı üst dûzey bir heyetm füze alımıyla ılgılı görûşmeler ıçin Kuzey Kore'ye gıttiğiru bildirdi. Nodong-1 adlı fü- zelerle Kuzey Kore ve İran'ın ellerinde bulu- nan sılahlann menzib iki katına çıkacak. Böylelikle Kuzey Kore Japonya'yı, Iran da Israil'i füze menzili ıçıne alacaİc. Amerikan Gızli Haber Alma Teşkilatı CIA Kuzey Kore'nin üretim çakşmalannı sürdürdüğü füzenin gerek Asya'nın gerekse Ortadoğu'nun istikran için bir tehdıt olarak değerlendirmişti Her ne kadar füze henüz denenmedıyse de İranlı füze uzmanlannın Kuzey Kore'yi ayaret etmesi. füzenın üreli- mının sanılandan erken bıteceğı volundakı kuşkulan arttırdı. Her ne kadar İran'm Çin'den de füze satın almaya çalıştığı bıliniyorsa da uzmanlara göre bu son zıyaret İran ile Kuzey Kore ara- sında bir anlaşma ımzalanmasına yaklaşılı- dığını göstenyor. ABD Savunma BakanhğYndan (Penta- gon) bir yetkib' bin kilometre menzili bulu- nan füzelerin Pyongyang'dan Tahran'a bu yıl sonuna dek teslim edilebileceğine dikkat çekiyor. Nodong-1 adlı füzelerle Kuzey Kore ve İran'ın ellerinde bulunan silahlann menzili iki katına çıkacak. Böylelikle Kuzey Kore Kapasitesi aitiyor Japonya'yı, İran da İsraıl'i menzili içine ala- cak. de 40'ını İran'dan sağlıyor. Yetkililer, ABD'nın bu füze satışını engelleyebileceğini sanmadıklannı da beürtiyorlar. Nükleer başlık ABD'li ve Rus istihbarat görevlileri No- dong-1 füzlenne kimyasal, hatta nükleer başlık takılabileceğini belirtiyorlar. ABD hükümet yetkililen nükleer tesısleri- nı uluslararası denetime açmamakta dıreten Kuzey Kore'nin ilende ABD'nin ekonomik ambargosuyla karşı karşıya kalabileceğıru belırterek füze satışı karşıhğında İran'dan petrol alrnayı umduğunu söylüyor. Kuzey Kore hali hazırda petrol gereksinimınin yüz- İran ıse Nodong-1 füzeleriyle şu anda Körfez ülkeleri arasında yalnızca Suudi Arabıstan'da bulunan bir füze kapasitesine ulaşmaya hazırlanıyor. İran'ın babstik füzeleri arasında ikı yıl ön- ce Kuzey Kore'den aldığı düzinelerce Scud-C füzesi var. Aynca gaçen yıl içinde İran'ın yine Kuzey Kore'den 500 kilometre menzdlb ek Scud-C füzeleri satın aldığı bilini- yor. ABD ile iran ve Kuzey Kore arasındaki askeri ilişkiler uzun süredır gergin. VVashıng- ton'ın bu iki ülkeyi tecrit etmeye yönebk baskılanna karşın ne Tahran ne de Pyong- yang'ın politıkalannda değışıklik gözleni- yor. Kuzey Kore 1970 tarihli Nükleer Si- lahlann Yayılmasmı Önleme Anlaşması'ra imzalamış. ancak geçen ay içinde bu anlaş- madan çekildiğinı açıklamıştı. Batılı siyasi gözlemciler diplomatık yollardan Kuzey Kore'nin karannı geri almaya ikna edilebile- ceğine ihtimal vermiyorlar. CIA'dan uyan CIA Başkanı Jaroes Woofcey ise geçenler- de Kongre'de yaptığı bır konuşmada son ge- bşmelerin boyutunu şöyle değerlendirdi: "Böylebkle ABD askeri güçleri ve müttefik- leri pek de dost olmayan güçlenn füze men- zılıne girecek. Dolayısıyla da ABD için yıne koaüsyonlar kurup Körfez Savaşı arasında yapüğıru yapabilmesine olanak kalmaya- cak." BOSNA-HERSEK BMyardım araçlaraıda silah bulunduDış Haberler Senisi - Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna yakınlannda ınsani yardım taşıyan Birleşmış Milletler (BM) kamyonlannda silah bulunduğu bildırildi. Bosnab Sırplann lideri Radovan Karadziç BM Koruma Gücü'nü (UNPROFOR) Boşnaklara yardım etmekle suçladı. Bosna'nın doğusundakı bırçok bölgede Sırp bombardımanmın sürdüğü bıldirili- yor. Ajanslann bıldırdiğıne göre Sırp birbkle- ri öncekı gün yaptıklan aramalarda ınsanı yardım taşıyan BM kamyonlarındaçok sa- yıda cephane buldu. BM Mülteeıler Yük- sek Komiserliği'ne (UNHCR) aıt kam- yonlann Saraybosna havaalanından yük- ledıklen ınsani yardım malzemelerinı Sırp kuşatması altındakı Butmır kasabasına gö- türmeye çalıştıklan kaydedildı. Saraybosna'dakı BM gücünden bir söz- cü kamyonlarda silah bulunduğunu doğ- ruladı ve olayla ilgili soruşturma başlattık- lannı soyledı. Bosnalı Sırplann lideri Radovan Karad- ziç, BM vardım konvoyunda cephane bu- lunması üzenne BBC'ye yaptığı acıklama- da "BM gücü düşmanlanmıza yardım ediyor" dedı. Bu arada Bosnalı Sırp mılisler, Srebre- nica'ya yerleşmesi öngörülen 120Kanadalı BM askerinin kente girmesıne izin verme- yeceklerini açıkladılar. Ateşkesönerisi Bosnalı Sırplann askeri bderi General Ratko Mladiç, yeni bir ateşkes önensinde bulundu. Mladiç, eskı Yugoslavya'dakı BM güçlerinin komutaru General Lars- Eric VV'ahlgren'le Belgrad'da yaptığı görüş- mede, Bosna-Hersek'te çatışan taraflar arastnda yeni bir ateşkes sağlanmasını önerdi. Mladiç, söz konusu ateşkes anlaşması- nın pazartesi günü imzalanmasını istedı. Öte yandan Belgrad'daki BM Sözcüsü, 28 martta ilan edılen fakat yer yer ihlal edı- len ateşkes anlaşmasının Srebrenica'yı da kapsaması için Mladiç ile Bosnah Müslü- manlann komutanı General Sefer Halito- viç'ın yann Saraybosna'da bir araya gele- ceklerini açıkladı. Şözcü, Bosna'dakı Sırp ordusu ile bugün TSİ 15KX)'ten itibaren Srebrenica'da ateş- kese gidılmesi konusunda anlaşmaya vanl- dığını söyledi. Bosna'dakı NATO operasyonuna katılacak askerlcrin yakınlan HoUanda'daki NATO üssünden ayrılan askerlerin ardından göz yaşı döküyor. Askerter Italya'daki üslerden kaikarak Bosoa hava sahasını denetkyecek.(REUTER) Almanya 1945 yılından bu yanailk kez uluslararası bir askeri operasyona katılacak AJıııaıı uçaklaıı BosnayohuıdaDış Haberler Senisi - Alman Anayasa Mahkemesi, 2. Dûnya Savaşı'ndan bu yana ilk kez Alman uçaklanıun uluslara- rası bir operasyona katılmalanna yeştl tşıkyaktı. Mahkeme, NATO'nun Bosna hava sa- hasmı denetleme operasyonuna Alman AWACS uçaklan >e piİotlannın katı- Imasının, anayasa çerçe\esinde temel bir sorun olusturmadığına karar verdi. NATO Genei Sekreteri Manfred VVörner'in Alman Anayasa Mahkemesi'- nin, AVVACS ucaklarmın Bosna operas- yonunda kullaıulmasma veşil ışık >ak- masını memnunlukla karşüadığı bildiril- di. Ajansların bildinüğine göre Alman Anayasa Mahkemesi'nin karan Başba- kan Helmut Kohl başkanltğındaki koa- lisyon bükümetindeki krizi sona erdirdi. Helmut Kohl'ün partisi Hırisriyan De- mokrat Birliği (CDL), Bosna operasyo- nuna Alman AVVACSIannm kullanıl- masını savunurken koalisyon ortağı Hfir Demokrat Parti'den (FDP) itîrazlar gel- mişti. Siyasi gözlemciler mahkeme karannı- nı Başbakan Helmut Kohl için önemli bir zafer olarak niteiiyorlar. Kohl Alman birlikerinin operasyonlara katüarak bir- leşmiş Almanya'nın uluslararası sorura- luluklar ustlenmeye hazır olduğunu gös- termek niyetinde olduğuna dikkat çekUt- yor. Hiir Demokrat Partili Dışişkri Baka- nı Kiaus KinkeL Anayasa Mahkemesi'- nin 5'e karşı 3 oyla aJdığı karan mem- nunlukla karşıladıklarmı, kendilerinin ve askerlerinin de tam yasal desteğe sahip olduklarını söyledi. Kinkel, partisinin Alman askerlerinin bundan sonra da yapdacak uluslararası operasyonlara katılabilmesi için gerekli detayların görüşülüp yasallaştırılmasını istcyeceklerini bildirdi. NATO Genel Sekreteri Manfred W örner'in Alman Ana) asa Mahkemesi'- nin karannı memnunlukla karşıladığı bil- dirildi. NATO sözcüsü, karann BM Barış Gücü'nün roenfaati doğnıltusunda re NATO'nun görevkrini yerine getirmesi- ne izin veren yönde almdığmı söyledi. 18 Türk uçağı hazır Türkiye, Bosna- Hersek ha>a sahasf- nın denetimi konusunda NATO'ya yû- kümlülük getiren BM karannm uygulan- masında, NATO">a 18 ucaklık bir F-16 fllosu tahsis etmeyi kararlastırdı. NATO'nun Türkiye'den olası bir filo is- teği cerçe^esinde alman karar Bakanlar Kunılu'ndan geçri. NATO'nun isteğinin resmi olarak Ankara'v a iletilmesinin ar- dından, daha önceden TBMM'de alınan karar uyarınca Türkiye, Bosna ha>a sa- hasuıın denetimi için görer yapacak. Rum askerinin, Türk askerlerince acılan ateş sonucu ölmesi Rumlarca "cinayet" olarak nitelendi RvuııKesiıııi'ııdelıalk öfke içinde• Kıbns Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, Rum askerinin iki kez 4 dur' ihtarı yapıldıktan ve uyan ateşi açıldıktan sonra öldürüldüğü belirtildi. Dış Haberler Servisi - Kıbns'ta iki toplumu ayıran ara bölgede bir Rum as- kerinin Türk askennce açılan ateş sonu- cunda ölmesi Rum Kesımi'nde büyük tepki yaratu. Büyük Kaymaklı yöresin- de öncekı gece mevdana gelen olay son- rasında Rum gençleri Ledra Palas'ın önünde protesto gösterisi başlatırken Rum gazetelen dünkü sayılannda olayı "cinayet" olarak nıtelediler. Fılelefteros eazetesi. olavdan sonra Rum Savunma BakanlığYnın olağanüs- tü toplandığını yazdı. Savunma Bakanı Kostas İliades. topjantı ardından > aptığı açıklamada olayı "gaddarca bir cina- yet" olarak niteledı ve derhal soruştur- ma açacaklannı söyledi. İliades Aman- saios Kleouvoulu adlı 20 yaşındakı askenn silahsız olduğunu ve bir çanta içinde iki şişe konvak taşıdığmı belirtti. Rum hükümetince yayımlanan bildı- nde ıse ateşin açıldığı Türk mevzısinın süreklı nöbet tutulan bir mevzi olmadı- ğına dikkat çekilerek bunun cinayetin önceden pianlandığını gösterdiği belir- tildi. Rum Yöneümi'nin Bırleşmiş Millet- ler (BM) Banş Gücü'nden aynntılı bir rapor ısteyeceği bıldirildi. Cyprus Maıl gazetesine göre olaydan sonra BM as- kerlen mısilleme yapılabilecegi düşün- cesiyle bölgede sıkı önlemler aldılar. Komutanlık açıklaması Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutan- lığından yapılan açıklamaye göre ise olay şöyle gebşti: iki Rum askeri önceki akşam 18.30 sırasında ara bölgeye girdi. Türk askerleri art arda iki kaz "dur" ih- tannda bulundu. Rum askerler durma- yınca uyan ateşı açıldı. Askerlerin ilerle- yerek Türk bölgesine gınnesi üzerine ise ateş açıldı ve askerlerden bin öldü, diğe- ri Rum bölgesine döndü. Rum askennın öldürübnesi dünkü tüm Rum gazetelerinde binnci sayfa- dan manşetten verildi. Tüm gazeteler "Rum askerinin birlikte içmek üzere Türk askerlenne konyak götürdüğünü" bebrterek olayı "anayet" diye niteledı. DIŞBASEV İjork Simcs Mısır ve terör Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek, Ortadoğu'da Amerika'nın en önemli dostlanndan bindir. Mübarek, Islamcılar'ın giderek artan eylemleri karşısında sendeleyen rejımı kurtarmaya çahşjyor. Bu işlem sırasında da kımi zaman kolaya komplo teorileri üretiyor. Örneğın Amerika'dakı terorizmin Mısır'daki radikal İslama gruplanndan kaynaklandığını öne sürüyor ve Washington'a terorizme karşı yeterince işbirliğı yapm&makla suçluyor. Ama gerçek şu ki Mübarek'in bürokratik ve kaiı rejimi, Mısır halkından kopmuştur. Kahire yönetimi, halkın ihtiyaçlanna ve duygulanna yabanalaşmış durumda. Şeyhömer Abdölrahman ın (Körîmam),ateşli konuşmalan ile kışkırttığı radikal İslamcılığın yayılmasının önemli nedenlerinden biri hükümetin yeteneksizliğidir. örneğin geçen yıl Kahire'de meydana gelen depremden sonra. hükümet halkın sıkıntılan karşısında seyirci kalırken İslama gruplar derhal harekete geçerek halka yiyecek maddesi ve konut sağlamışlardı. Radikal İslama terörün yayıldığı ve özellikleturistlerle Kopti Hıristiyanlan hedef aldığı şu sıralarda hükümet sert önlemlere başvurmak zorunda kalıyor. Kahıre'nin bu tutumunuanlamak mümkündür. Ancak Mübarek rejimi kendi içinde köklü bir reforma giderek halkın ıhüyaçlanru dikkate almazsa, terorizme karşı mücadelede herhalde zorlanacaktı. Hüsnü Mübarek'i gerek terorizme karşı verdiği mücadelegerekse Ortadoğu poütikası konulannda desteklemek gerekir. Ama terorizmin nedenleri ve bu belaya ka rşı önerdiği reçete konusunda temkinli davranılmahdır. (8nsan) Tokyo9 nun yanbş tutumu Japonya, Rusya'ya yapılan ekonomik yardıma eskı bir siyasi çekişme yüzünden katılmıyor. Rusya'ya tam destek veren Almanya'dan sonra Amerika da ekonomik yardım için kollannı sıvadı. Dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Japonya ise Rusya'ya duyarsız. 2.Dünya Savaşı sırasında Rusya'nın Japonya'ya ait Kuril Adalan'na el koyması ve geri vermemesi üzerine Rusya ve Japonya arasında çıkan siyasi çekişme yıllardır sürüyor. Hiçbir ekonomik değeri olmayan adalar nedenıyle çıkan Japon-Rus anlaşmazlığı dünya politikasında simgesel bir anJam taşıyor. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeftan, anlaşmazlığı Japonya'nın miUiyetçi tutumuna bağlayarak kendisini savunuyor. Japonya'nın bu simgesel anlaşmazlığı bir yana bırakıp, Rusya'ya ekonomik yardım sağlayan uluslararası politikada yerini alması gerekiyor. Çünkü Japonya, bu toprak anlaşmazlığı nedeniyle yaşamsal öneme sahip bir durumda Rusya'yı yalnız bırakmaktadır. (8Nisan) KKTC LİDERİ MJTÎNGDE KONUŞTU Denktaş, Eroğlıııııı halkaşikayetetti LEFKOŞA (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denk- taş, iktidardaki Ulusal Birlık Partısı'nin (UBP) Genel Baş- kanı ve Başbakan Derviş Eroğlu nu halka şikâyet etti. Denktaş, "Davayı müdafa edemeyeceksem, görevden çe- kibr, mücadeleye aranızda de- vam ederim" dedi. Denktaş, dün Lefkoşa"da bir açık hava toplanüsı düzen- leyerek görüşmecihkten çekil- me karannın gerekçelerinı açıkladı. Toplantıya kaıılanla- nn zaman zaman. "Eroğlu istı- fa, başbakan istifa" sloganlan arasında konuşan Denktaş. iç meseleleri dış meselelerden ayırt etmenın mümkün olama- yacağına işaret ederek UBP hükümetinin iç ve dış konular- daki tutumunu sert bir dille eleştirdi. Denktaş, bu tip top- lantılann, iktıdar doğru yola gelinceye kadar daha da büyü- yerek devamedeceğini açıkla- dı. Hükümetin halka hizmet için hiçbir şey yapmadığını, yolsuzluk ve usulsüzlüklenn üzerine gıtmediğinı. Sayıştay raporlanna kulak asmadıgını. mahkeme kararlannı uygula- madığını savunan Denktaş, partızanlık yüzünden en yakın arkadaşlannın bıle kapısına korkarak geldıklerini söyledi. Denktaş. sözlerinı şöyle sür- dürdü: "İç meseleyi milli davadan ayırmak mümkün değiklir. Halk da içte rahat etmeüdir, güven içinde olmahdır, yannı- na güvenle bakabilmelidir ki dışta davayı müdafa edenler rahat bır şekilde hareket ede- bilsin. 'Aman acele bir anlaşma ya- pın, ne olursa olsun. bunlar- dan kurtulabm' diyenlergittik- çe benim kapıma yığılmaya başlamıştır. Halkı bu duruma getirmeye kımsenin hakkı yok- tur." "Donkişotdeğilim" Hükümeün tarutma konu- sunda da hiçbırşey yapmadığı- nı. uyanlannın da dikkate alınmadığını ıfade eden Denk- taş. "Donkışot değilim. Ben halkın temsılcileriyle birlikte, müşterek bir davayı, millı bir davayı yürütmek görevini al- dım. Birdenbıre baktım ki, ar- kamda temsilciler yok."