Katalog

Cumhuriyel Imtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Özgen 4car •Genel Görsel Yonetmen \h Acar •Düzenleme Mustafı Sağtamer Ankara Temsılcısı Cüneyt Arcayurek •Haber Mudurlen Işık Kansu, Hakkı Muessese Mudur V Erol Erkut •Koordına- Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkava •Genel Yayın Danışmam Orhan Erinç • \azı lşlen Mudurû Celal Başlangıç •Haber Merkea rvlu- dürü Mostafa Balbav • Istanbul Haberlen Şenav Kalkan »Dış Haberler Ergun Bakı Erdem Z Gokalp Blv Inkılap S No 19 4 Tel 4331141-47, Teiex 42344. Fax tor Atanet Korulsan • Muhasebe Baent Ye- • lş - Ekonomı Dınç Tajanç •Yurt Haberlen Mefamet Saraç (4)4330565• lzmır TemsUası Serdar Kızık, H Zıya Blv 1352S 2 3 Tel 831230, ner »10316 Hüseyın Gârer •lşletme Önder • Makaleler Samı Karaoren »Spor Abdülkadır Yücefanan «Du- Telex 52359,Fax (51)895360 »Adana Temsılası Çetin Yiğenoğlu tnönü Cd Çeük »Bılgı-lşlem Naıllnal »Bılgısavar Sıs- zeltme AbduUah ^ aacı 119 S No 1 Kat 1, Tel 59 37 52 (4 hat), Telex 62155, Fax (71) 59 25 78 tem: Murövet Çiler • Reklam Reha Işrtman Yıyanlaju. >-nıGun Haber Ajansı Basın veYayıncılık \ Ş B»Sm:Cumhun)etMatbaacilıkveGdzetecılıkTAŞ Türkocağı Od 39 41 Cagaloglu 34334la PK 246lslanbulTel S1205O5Telex 22246 Fax (IJ5H859S 30MARTI99' Imsak 5 18 Guneş 6 45 Öğle 13 Ikırıdı 16 4S Akşam 19 33 Yatsj 20 54 J atnzhnesen obtmyor i MajoröO yaşında • LONDRA (AA)-İngıltere Başbakanı John Vlajor, dun 50 doğumgunünukutladı Major ı Dovvnıng Street'tekı Başbakanhk bınasında doğum gunü ıçın ayaret edenlerarasında4 5 yaşındakıSian Merrywealher da \ardi Başbakan a unlu Bramle> elması sunan Sıan, bolgenın elmasına un kazandıran Henry Menyweather'ın torununun torununun, torununun torunu Boat Show'93 • İSTANBLL(AA)- İnterteks tarafından duzenlenen 13 Uluslararas» İstanbul Boat-Show'93 Fuan yann açılacak Hılton Exhıbıtıon Center'dakı fuara v erh ve yabancı 120firmanın katılacağı belirtıldı Fuarda Turkıve nın en buyuk veen unlu tekne uretıcılennın yanı sıra. sektore duny a çapında egemende\ kuruluşlaraaıt markalann en yenı modellennın de tanıtılacağı kaydedıidı Kansız bajjırsak ameliyatı • İSTANBLL(AA)-İÜ. Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Hastanesı'nde gerçekleştınlen bır operasyonla, Türkıye'de ılk kez neştersız ve kansız kalın bağırsak ameliyatı yapıldı Doç Dr Erhun Eyüboğlu başkanhğında Doç Dr İsmail Avdemir,Op Dr Kenanl lualpveOp Dr Faik Özçelik'ten oluşan ekıp. dun I 3 yaşındakı Fatma Kocaman'ın kalın bağırsağındakı 15 santımetrehk uzunluğu 'Laparoskopf > ontemıyle aldılar Operasyon hakkında bılgı veren Doç Dr Erhun Eyüboğlu. "Laparoskopı" yöntemıyle gerçekleştınlen amelıyat sonrasında hastarun hemen ayağa kalkabıleceğını ve normal amelıyatlarda lOgunolan hastanede kalma suresının 2 güne ıneceğını soyledı Boy takınüsı • ANKARA (A\KA) - Tıp alanında yaşanan gelışmeler veuzunyıllarsuren deneylenn sonucunda keşfedılen yenı yontemlerle rutın hak^gelen boy uzatma çalışmalannın yanı sıra son yıllarda uzun boydan yakınan kışıler uzennde yapılan "boy kısaltma" çaîışmalanndan da başanlı sonuçlareldeedıldı Çoğu zaman ozelhkle erkeklerde bır avantaj olarak görulürken kızlarda bır dezavantaj olan "uzun boylu olma" ozelhğını bır kader olmaktan çıkaran bılım adamlan, özelbkle uzun boylu olarak bılınen bazı ırklar uzennde yapılan çalışmalann sonuçlannı yayımladılar İdeal kiloda kalmak • tZMtR(AA)-Kannve göğus bolgesınde bınken yağlann, kalp ve damar hastalıklan açısından önemlı bır nsk oluşturduğu bıldınldı DokuzEylül Ünıversıtesı Tıp Fakultesı dıyet uzmanı Suheyla Mutlu, bölgesel yağlanmalann sağlık açısından tehlıkeh olduğunu kaydererek AA muhabmne şunlan söyledı "Saglığı tehdıt eden. aşın kılodur (Balıketı) olarak tabır edıkn kılo fazlılığı değıldır Keyfflenirken zehirteniyoruz «ADANA(AA)-Bazı kışılenn yorgunluk gıdermek ya da eğlenmek amaayla aldıklan alkolun. organlan ve dokulan tahnp ederek görevlennı > apamaz duruma getırdığı bıldınldı Psıkı>atnstDr Şukran Evhce, alkol bağ^mhlığı yaşının, gelecek ıçın endışe vena şekılde duştüğunü belırterek 'Bazı ıçıaler tarafından gunün yorgunluğunu gıderdığı savı ıle alınan bır kadeh ıçkı, aslında alkolızme atılan tlk adımdır' dedı Kadınlanmız temizlikmi yapıyor,yoksa evimi temizleyeceğim diyeçevreyimi kirletiyor? İstanbul Haber Serrisi- Insanlann. su kadar. yemek kadar gerekanim du>duklan bİT başka şey de, kuşkusrz. birarada yaşamak. Bu, göçebeierde de, yerfeşik düzene gcçenkrde de aym. Issn bir vere çekflerek v alnız yaşamak isteyenler de yok degfl. Arna sayian oranlanama> acak kadar az. tster göçebe, ister yerleşîk J düzendeotsuvtopiuhaide yaşamanm baa bedeOeri var. örneğin. kakoriferri bir apartmanda kiracıysaıuz, "Ben üşikmrvorum; kazanı yaksaıuz da ohff, vakmasann da. Aidat ödemem " deme hakkınız >oküır. O zaman sıze, "Ne demeye katoriferti daire kiraladBi?" diye sorarlar. Temiriik de üpkı bunun gibL "Eviım temizJerim. gerisi beni OgUendirme/" di>emezsiniz. Her apartmanai tenuzlik gunü >ardır. Herkesöocedenbildiğjiçin ö d a n n alr. Kaptsmı penceresün kapatr, tadanmasm diye çamaşır asmaz balkonuna, Herkes kendi keyfine g5re tenuzlik yapmay a kalkarsa.birtikte\aşadjğı insaniara zarar >erir. O zaman, birtikte > aşanuunı arüamı kahnaz. "Ev alma, komşu al'" önerisindekj ohmsuzhık kavTanunm muhatabı dunmnna dfişeraniz. Bizleri, böyie çevTemizi kirietmeye iten bazı nedenler de yok değüdir. Sonunun nere)e>aracağmı Wç düşünmedeiL, çifti çntnğu bffâkç büyük kente göçmekri engeDeyebüecek ekonomi poütikalar üretemeyen yönetimler. böigeierin özelüğini düşÂımeksızin >e çoğu zaman da seçim hesapianyla çarpık vapdaşmaya goz yuman >erel yönetimler, birükte yaşamanm zorlaşmasmda en büyfik suçhılardır. \ma btder yıne de "Benim suçum yok. Bizi bu duruma vonetkiler getirdi"' demezsek, çevremizi Haha temiz tutabflûiz. Bu konuda en büyük göre>, apartman >önetidlerine düşûyor. Şandüik tek çözum olarak, temizKk günlerinde, ptanauygun hareketetmek görüiüyor. (FotoğraHar CUMHURİYET) lıısaııuı kökeııi: Hangi balık? Biyologlar, hangi babk sınıfının atalanmıza daha yakın olduğunu tartışıyor Haber Merkezi - Ataljnmızın balık ol- duğu çogumuzun aklından çıkmıştır O>^.ı bıvologlar harareıle hangi balık sı- nıfının ınsan atalanmıza daha vakın oldu- ğunu tartışıvor İnsanoğluna doğruevnlen dortbaeaklı omurgalılar aılesıne daha vakın olan coelacanıhlar mıvdı (koela- kanı). voksa akcığerlı balıklarmı' 1 Son laboratuvar denevlen ve bulunan tosıl kanıtlan coelacanthlardan yanaymış gıbı gorunuvor Fakat elde edılen bulgular tanı$mayı sona erdınnek bır vana. daha da alevlcndırdı Son vıllarda uzmanlann çoğu amphıbı- anlar (ıkıya^amlılar). surungcnler kuşlar ve bızı de ıçeren memelıle r den oluşan dor- tavaklılar grubuna akcığerlı balıklann daha yakın olduğuna ınanıyordu Gunu- muzde yaşayan akcığerlı balıklarla coela- canthlann kan proteınlen ve kulak yapı- lannın analızı. bazı büımadamlannı coleo- canthlann. ınsan atasına daha yakın oldu- ğuna ıkna ettı Suda va^avan omurgalılann bundan 400mılvon vılonce. karavaılkçıkışlancv- nm tanhınde çok onemlı bır olaydı Yenı hareket bi(,ımlennın bcnımscnmesı. gor- me. îijitme organlannda onemlı değışıklık- ler balığın sudakı oksıjenı almak ıçın kul- landığı solungaç sıstemı venne havadan oksıjen alabılmek ıçın yenı bır korük sıste- mı gerekıvordu Hangi balık grubu \a da gruplannın ka- raya ılk adımı attıgını sovlemck zor Bı- lımadamlannın bır kiMnı coelacanthlann. bır kısmı da akuğerlı balıklann bu ışı ust- lendığını boyluyor Y ılanbalığı gıbı ınce vapılı olan akcığer- lı balıklann soluk alış-venşı vapancığerle- n. vanı sıra solungaçlan ve yuzgeçlen vardır Akcığerlıbalık tosıllenne. 400 mıl- >onyaşındakıtortulardarastlanmıştı Gu- numuzde akcığerkbalıklar Guney Amen- ka. Afnka ve Avustralya'dakı gollerde. tatlısularda va^ıvor Hemen hemen av nı v aştakı bır atav a sa- hıp olan coelacanthlann 1938 de. Guney Afnka sahıllenndecanlı bır coelacanth ya- kalanana kadar 80 mıly on yıl once > ok ol- duğu sanılıvordu 1938 den bu yana yûz- lercesı yakalandı Ama hıçbınnın sağ kal- maması bılımdamlannda. soylannın tü- keneceğı endışesını doğunıyor 522 hayvan analiz edildi Son tartışmanın çıkış noktası. Alman- \,a Max Planc Enstıtusu Bıyokımya Bolu- mu'nden Thomas Gorr ve Dr Traute'un çalışmalanna dayanıyor Bılımadamlaı karada ve denızde vaşavan 522 hayvanın hemoglobınlennı analiz ettıler ve coe- lacanthın hemoglobının bır bıleşenı ıle, ın- başta bu bıleşene karşılık gelen bıleşen arasında kımvasal bır jakınlık bulundu- ğunu gorduler Bir araştırmaya göre, edebiyat devlerinin üçte biri smın zorlayan bir delilik deneyimi yaşıyor Delıa ile delilik arasındaki ince çizgi• Amenka'da yapılan bır çahşmada, psıkı\atnstlere. aralannda JamesJoyce'un yazılannın da yer aldığı, psıkotık hastalara aıt yaalar venlmış. Psıkı\ atnstlenn > ansı. Jo\ ce'un yazılannm şızofrenık öğeler ıçerdığını söylemış Virgınıa Woolf, Sylvıa Plath \ e John Ruskın'le ılgılı çalışmalar. aıle tanhlennde de yaratıcılık ve çılgınlığın el ele gıtüğını göstermış. Haber Merkezi - Gen bılımcı J.L. Karlsson, yaptığı araştır- mada edebiyat devlennın uçte bınnın. en azından smın zorla- yan bır'delılık deneyimi >aşa- dığını buldu Bu oran, normal nufusta ancak yırmıde bır Ünıversıtede Ingılızedebıyatı derslen veren Gwen Watkins' ın, yırmı yıl boyunca manık- depresıf bır kışıhğe sahıp olan oğlu Tristan ıkı >ıl once olmuş 1967"de olen kocası. şaır Ver- non Watkins, gençlığınde şızof- renık bır çoküş yaşamış Ver- non. hasta olduğu 18 ay boyun- ca ıkıbınden fazla şur >azmış Gvven. oğlunun da son derece üretken olduğunu soyluyor Gvven. vaşadığı deneyımın ıkı gerçeğe ışaret ettığını duşu- niıyor Ruhsal dengesızlık ve yaratıcı enerjı arasında guçlu bır bağ vardır ve her ıkı eğılım de Jkalıtsal ozellıkler taşır Ünlu şaır Dvlan Thomas'ın da arkadaşı olan Gvven Wat- kıns. yıne İngıltz edebıyatında otonte kabul edılen Ruth Pryor ve Oxford L'nıverMtesı'nde psı- kolojık bozukluklarla ılgılı dersler veren Dr.Gordon Cla- ridgeılebırlıkte hemvaratıcılık ve ruhsal bozukluklar arasın- dakı bağlan araştırmak hem de belkı. ruhsal olarak hasta kışıle- re kar>ı davranışlanmızı değış- ümnek üzere çahşmalara başla- mış Gen bilimciler Gvven. "Yaratıcı butun ya- zarlann 'delı' olduğunu ıddıa etmıvorum Örneğın. bıldığı- mız kadanv la. Chaucer ve Jane Austen nıhsal açıdan oldukta sağlıklı kı^ılerdı aılelen de ov le Bazı'delilik anlannın, yaratıcı- lığı doğuracağını duşiınmek de saçma Yalnız. ıkısının arasın- da bır bağlantının bulunduğu durumlan araştırmak. "delılığe yukledıgnnız toplumsal anlamı değıştırmemezı sağlayabılır en John Ruskin (üstte), V'irginia VV oolf (sağda), James Joyce (solda) ve Syhia Plath. azından" dıvor Gen bilimciler. yaptıklan ça- lışmalarda psıkıvatn hastalan- nın yakın akrabalarının yazar olma eeılımınm, sıradan ınsan- lann akrabalanna gore ıkı kat daha lazla olduğunu buldular Tcrsınden gıdıldığınde de. ya- zar aılelennde psıkoza daha fazla rasllandığı goruldu Elbette aıle bıreylen, genlen olduğu kadar bellı bır orıamı da paylaşmaktadır Ne var kı. çalışmalar. evlatlık alınan ço- cuklann yaratıcı ve ruhsal çızgı- lennın uvey ana-babalara değıl, asıl ana-babalara yakın oldu- ğunu gostermıştır Eldekı ka- nıtlar hem bellı duşunüş-kahp- lannın hem de duygusal tepkı- lenn genlerle aktanldığını soy- luyor Dr Clandge'ın ılgısını çeken de varatıcı ve psıkotık duşun- cenın bılımsel bıçımlen arasın- daki benzerhkler olmuş Her ıkısınde de, duşgucu, normal- den sapan duşunceler ve arala- nnda gevşek bağlar kurulan fı- kırler gorulür Orneğın Ame- nka'da yapılan bır çahşmada. psıkıyatnstlere, aralannda Ja- mes Jojce'un yazılannın da yer aldığı. psıkotık hastalara aıt ya- zılar venlmış Psıkıyatnstlenn yansı. Joyce'un yazılannın şı- zofrenık oğeler ıçerdığını soyle- mış. Clandge. "Şızofrenıde, has- talar. nonmalde bır kenara bıra- kılacak duşuncelere saplanıp kalmıştır Tek bır uyaran. bır dızı kontrolsuz. çoğu da haylı ganp çağnşımı doğurur Yara- tıcı ınsanlar belkı. bu denevımı de yaşayıp. sonra gen donmeyı başaranlardır" dıyor Virginia Woolf, Sylvia Plath ve John Ruskinie ılgılı çalışma- lar. aıle tanhlennde de yaratıcı- lık ve çılgınlığın el ele gıttığını gostermıştır Aılenın bazı uye- îen sadece yeteneklı, bazılan çılgınken, çoğu her ıkı eğılımı bır arada taşır Bu duruma aıt en yaygın açıklama, yaratıcılığı kodlayan genlenn, aynı zaman- da de'hlığf de kodladığı ve her ıkısının btrhkte aktanldığı şek- lınde Woolf un duyarlılığı Yaratıcılık ve 'delılık" arasın- da, duygusal tepkılenn yoğun- luğu açısından da bır benzerlık vardır Örneğın. Virgınıa Wo- olfun babası, kızının "bır den bır kemık kaldığını" soylerken, Woolfun aşın derecede duyarh bır ınsan olduğunu ıma etmek- tedır Ilgınçtır. bu duyarlıhkla, başkalannın duygulan karşı- sındakı kayıtsızlık bazen bır arada bulunmaktadır Cland- ge e gore. "aşın duyarlıhkla kayıtsızhk arasındaki salınım, klınık psıkozlarda goruluyor" Esınle, ruhsal bozukluk bır- bınne bu denlı yakınsa. toplum, v aratıcılıkla donatılmış bu ıncı- nebıhr ınsanlan yeteneklennın karanlık > uzunden korumak ıçın bır şey yapamaz rru'' Gvven. ruhsal bozukluk dam- gasının. bu durumun edebı kışı- lıkler arasında ne denlı yaygın olduğunu gormemızı de engel- ledığını duşunuyor John Fow- les, y azarlan. toplum yuzunden acı çeken ve toplum ıçın "delı- ren' kışıler olarak tanımlıyor