Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 MART 1993 CUMA 6 EKONOMI PARARAPORU Stok, 190 trilyonu da geride bıraktı Temel gıdalarla at başı, konut ve dayanıklı tüketim mallarında nal topluyor " Içborçsımr \ Fiyatlar kaçar, altııı peşinden koşar tcammyoY• Hazine'nin iç borçlanması bütiin hızıyla süriiyor 1992 sonu itıbarıyla 175.2 trilvon olarak agklanıp sonradan 181. l trilyon olarak revizeedilen v; bon,iarın toplamı ocak a\ında 9. l trihonluk artı^göslcrdi. AN'KARA (ANKA) - İç borç stoku 190 ırılyon lıra sınınnı da gcrıdc bıraktı Sto- kun. ocak ayında 9.1 ırılyon lı- rahk uriı^la" 190 inlyon'248 7 mılyar lira. a ulastığı bclirlcn- dı. Bu arada daha öncc 175 2 tnlyon lira dibcyindc açıkla- nan 1992 sonundakı ıç borç sloku 181 I ınlyon lıra olarak revı/ecdıldı. İç borç siok tında oeak a\ ın- da gcrçcklcsen 9 1 ırıly onluk artışın büy ük bir kısmı Hazinc bonosu vc a\ans siokundakı ariıslan kavnaklandı. Oeakta Ha/ınc bonosu yoluyla ncı6.2 tnlyon borçlanıldı. k.ısa \adc- li avanstakı artisda 2.2 ınlyon lıra oldu. Devlct tah\ılı yoİuş- la gerçcklesiınlcn borçlanm.ı ısc *?77 rnıKar lırada kaldı Brüt borç 14.3 fril\on Ocak ayındakı loplanı brül borçlanma 41 1 trilyona ula>lı Bu tuiann 21 7 ınlyonu kisa \adeli a\ansian. 14.? trıl- yonıı Hazinc bonosundan.<4 7 tnlyonu dc\lci lahvılınden kay'naklandı.2974 sayılı Tah- kım Yasası'ndan doğan ana- puıanın mahsııp ışlemı yoluy- la da 432.5 mılyar lıralık borç- lanma gcrçeklcştı. 41.1 ırılyon borçlanılan oeakta 32 ınlvon anapara ödcmcsı yapıldı Bu ödcmcnin 19.6 tnlyonu kisa vadelı avans. S I tnlyonu Ha/ıncbo- nosu. 3.9 trily oııu dc\ lci lahv ı- li. 432.5 mılyarı da Falıkım Yasası'ndan doğan anapa- ranın mahsup ışlcmınden oluştu. Ocak ayında 3 ınlyonu lahvıl. I 9 ınhonu da bono ıçm olmak ü/crc toplam 4.9 tnlyon faı/ödendı. Ocak ayı sonunda 190.2 ırıi- yon ürayla yenı bır rckorkıran ıç borç stokunda cn büy ük pay "3.9 trılyonla dc\lct iah\ilinc aiı bulunuvor. Tah\ilı 48.5 trilyonla Hazinc bonosu. 34.7 trilyonla konsolıde borçların kur farklan. 33 2 tnlyonla Ha- zinc a\ansi ı/lıyor 1993 sonu hedefi 1992 sonunda 181.1 ınlyon olan. ocak sonunda ısc 190.2 trilvona ulasan ıç borç stokun- da 1993 sonunda 250.9 trıl- yonda kalınmasi amaçlanıyor. Bu hcdef. suhal-arulık döne- mındckı ncı borçlanmanın 60.7 inKonda kalmasını ge- rcklinyor. Bir başka ıfadcvle aylık orlalama borç siokıı artışınm 5.5 tnlyonda lulul- ması gerekiyor. I993'tc devlcl lahvilindcn olusan stokun 56 9 trilyon ar- larak 130 I tnlyona.konsolıde borçlar kapsamındaki kur larklannın 10 irilyon arıışla 44.7 tnlyona. Ha/ınc'nin Mcr- kcz Bankası'ndan kulUındıgı kısa vadelıavansında 26 9ıril- yon ariarak 57.9 tnlyona çık- masj öngorülüyor En ıddıah hcdcf ısc Ha/ınc bonolanyla ılgılı bulunuyor 1993 yılında Hazinc bonosun- dakı borç •lokuıuın 24 ınlvon a/allılarak İS 2 tnlyona çekıl- mcsianıaçlanıyor. Ocak avı sonundaki labloya gore ıse Ha/ınc boııoMi ^lokıı- nun yıl sonuna kadar 30.2 irıl- \on lira gcnlclılmcsı gcrckı- \or Sevmaye hareketkriANKARA (ANKA) - Ercğlı Dcmir Çclik Fabnkalan ErdcmırscrmaşcMnı üç kalına yükscllccck. Erdcmırın scrmaye artlırımı dolayısıyla gcrçcklcş- lırcccği hıssc scncdi ihraçlan gcçcn hat'ta ıçındc Scnna\c Pı- vasası Kurulu ka>dına alındı. Buna görc Erdemır scrmavcsı- nı 768 mılyar lıradan 2 ınKon 304 mılvara yükscltccck Şır- kcl bunun ıçın 768 mılyar lı- ralık bcdellı vc avnı tutarda bcdclsız hıssc scncdi ıhraç cdc- cek. Garanti'nin arttırımı Bu arada Garanıı Ban- kası da Gcncl Kurulu nda kararla^un- lan scrma> c artlınmı do- la\ısı\la 600 mılyar lıralık bcdclli. 300 mil- yar lıralık bcdclsiz. hıs>c scncdi ihraç edccek. Bankanın söz konusu ihraçlan da SPK kavdına alındı. Böylcce Ga- ranii Bankusı'nın scrmaycsı birlnhon 100 mılyar lıradan 2 trilyona %üksclccck SPK. ' aralannda Tckstil- bank'ın da bulunduğu üç kuruluşun daha scnnaye arllınmı ncdcnişlc yapacağı hissc scncdi ıhraçlannı kayda aldı. Tckstübank 14 mıhar bc- dclli. 6 mıl>ar bcdclsız ihraçla 100 mılyar lıra olan scrmayesi- ni 38 mılyar 100 mılyona çı- karmak ıçın 21 mılyar bcdclli. 8 mıKar 100 milyon liralık bc- dclsız hıssc scncdi ıhraç cdc- cck. Scrmaycsinı 60 mılyon- dan 500 mılvona \ükscltccck olan Kar-Tas. AŞ isc 440 mıl- yarlık arummın tamamını bc- dclli hıssc scncdi ıhracıyla gcr- çcklcsiirccck Şirkcl scrmaye artiınmında ruçhan hakkını kullandırmayacak. Başvurular Scrma>c aritırımına giimcyı kararlaştıran ddrt kurııluş da hıssc sencdi ıhraç ctmck ıçın SPK"ya ba^\urdu. Toros Gübrc 125 milyar bcdelli. 245 mılyan bcdclsız. İzocam 30 mıKar bcdclli. 15 milyar bc- dclsiz. Dökias AŞ 10 mılyar bcdclli. 15mıl>arbcdclsız. Ncı Turisiik Yayınlar AŞ dc 2 mil- yar 640 mıKonlıık bcdellı.360 mılyonluk bcdclsız ıhraç içın ba>\uruda bulundu. Çamsan Ağaç Sanayii'nin kavıtlı scrmaye lavanını 25 mılyardan 50 mıljara yükselı- mc yönündekı başvurusıı da kabul cdıldı. Gcdız Allınta) Plaslık Sanayıı (GAPSAN). kayıılı scrmaye lavanmın 10 mıîvardan 50 mılyara çıkar- mak ıçın baş\uruda bulundu. Faaliyet izinleri SPK. gcçcn hafta bazı kuru- lusların portfö\ yöncliciliğı \c yatınm danısmanlığı faalıyct- İcnnde bulunmak amacıyla yaplıklan başvurulan da ka- bul cllı. Çarsı Mcnkul Değer- lcr. Sumcrbank Holdıng vc Pamukbank Mcnku! Kıynicı- ler Merkczınin porlföy yönc- ticiliğı vc yatınm danışmanlığı faalıyetlerinde bulunması uy- gun görüldü. Türkıyc Ekono- mi bankası ılc Toros Mcnkul Kıymctler AŞ"nın yatınm danışmanlığı taalıyctındc bu- lunması na da ızın venldi. Değertt kâğıtlara VDMKdopingiANKARA (ANKA) - Bu yilın ılk iki ayında mcnkul kıymct ihraçlannda büvük bir artış mcydana geldi. Bunda yeni bır scımajc pıyasusı aracı olan varlığa davalı menkul kıymetlcr (VDMK) ctkılı oldu. Hcnüz. VDMK ıhraç- larının baslamadığı gecen yılın ocak-şubat döncmındc bır ıril- yona bılc ulaşmayan mcnkul kıymeı ıhraçlan. bu yıl aynı döncmdc 3.5 tnlyonu geçtı. Bu yılki ihraçlann 2.5 irilyondan fa/lasını VDMK'lar oluştur- du. SPK \crılcnndcn \apılan bclırlcmcîcrc gorc bu yıl ocak- şubat döncmındc gerçcklcs- lırılen mcnkul kıymeı ıhraç- lannın lutarı 3 tnhon 515.6 mılvara ulaştı Geçen yılın aynı döncmındekı 985.1 mil- yarlık ıhraç lulanna göre yüz- dc 256.9'luk bır artış mcydana geldi. Bu yıl ılk iki ayda 2 ınlyon 547 2 mılyar lıralık varlığa da- yalı mcnkul kıymeı ıhraç cdil- dı VDMK ihraçlan ilkolarak gcçcn yılın ağustos ayında başlamıs, kısa sürcdc yaygı- nlasan uygulamanın sonucun- da ıhraç tutarı 1992'nın so- nunda 14 tnlyon 480.6 milyar lıraya ulasmistı İhraçlaıda \'DMK"lardan sonıa cn buyuk lulaı hıssc scncdındc gcrçcklcsii. lınans- man bonosu ıhracı ısc yüzdc 85.4 gcnlcyerck 274.1 mılyar- dan 40 mılyara ındi. Ekonomi Senisi- Yıllar bo- yunca. Türk insanı için en önemli tasarruf aracı olan altının alım gücü gıda ürünle- rındc deği^mezkcn konut. be- ya/ ve elektronik eşya ile oto- mobılde giderek azalıyor. Ömeğin. 1985 yılında Gay- rcttepedeki 9 milyon lıralık bir daire ıkı kılo altın ile satın alınabilirken bugün aynı semtte aynı özellikteki 500 milyon liralık birdaireyi satın alabılmek ıçin 5 kilo altın ge- rekiyor. Yine 1985 yılında Florya"- daki 40 milyon liralık bir daire 7 kılo altın ile satın alınabilir- ken bugün aynı semtteki bir daire yaklaşık 20 kilo altına satın alınabilıyor. Altının altın yılları Türkiyede altın. 1970-1980 yıllan arasında yatınm yapa- na "altın yıllar" ya^attı. 1960 ile l970"li yıllar arasında yüz- dc 9 oranında dcğeri artan bir gram altının fiyatı 1970 ile İ980 yıllan arasında yüzde 9270 oranında arttı. " 1960 yılında 16 lira 30 kuruş olan birgramaltın l970yılındaan- cak 17 lira 72 kuruşa çıkabil- di. Bu yıldun itibaren ise her yıl hızla artarak 1980 yılında VJıda ürünlerinin fîyatındaki artış, 1 gram altının fiyatındaki artışla başa baş gidiyor. Peynir, zeytin, ekmek gibi temel gıda ürünlerindeki fiyat artışı son 30 yılda 1 gram altından geri kalmazken konut. beyaz eşya, otomobildeki pahalılanma altının çoküzerineçıktı. 1 gram altın hangiyılnealıvordu? N 1963 1970 1977 1980 1985 1988 1990 1991 1932 1993 iraftı 14!ıra21kurus 17 rtra 72 kurıe 106i'ra65kjrus 1593'ra35kjrus 5580iıra63kurus 20bin lıra 32bınlıra531kuruş 49t)tnlıra201kunjş 76ixn lıra 125kuns 103bifi400iıra m 47 41 65 455 124 140 47 49 43 52 El m 15 1 15 10 4 4 2 2 15 2 Fir* m 2 2 25 15 5 5 3 3 2 2 m m3 2 2 17 6 6 2 25 2 2 »1 5 5 13 100 32 42 18 15 8 11 - - - 45 45 11 10 7 6 7 m 9 7 9 31 18 22 12 11 13 17 ftprt m 5 5 9 20 19 15 9 8 6 9 m 46 33 64 228 207 241 '35 138 79 86 Tfcfl 2 13 11 4 2 15 1 2 1593 lira 35 kuruşa yükseldi. 1980 yılından sonra altına yatınm yapanlar ise bir önce- ki lOvılın kazancına enşeme- diler.' 1980 ile 1990 yıllan arasında 1 gram altının fiyatı yüzde 1940 oranında arttı. İ980 yılında 1593 lira 35 ku- ruş olan bir gram altın 1990 yılında 32 bin 531 liraya yük- seldi. 1979 yılında Bahçelievler'- de bır kilo altına. yani yak- las,ık 600 bin liraya bir daire satın alınabiliyordu. Bugün yine Bahçelıevler'deki birdai- reyi satın alabilmek için 4 ki- lonun üzennde altın gereki- yor. 1974 yılında bir ticaritak- si plakası y anm kilo altına (43 bin lira) alınabilirken buaün aynı plaka 7 kilo (725-750 mil- yon lira) altına satın alınabili- yor. Yine 1974 yılında yerii oto- mobillerin başında gelen Mu- rat 124 yanm kilo altm fiyatı- na satılırken bugünün gözde yerli otomobilini '0' kilomet- rede anahtar teslim alabilmek için bir kilo altın gerekıyor. Altının gıda ürünlerine karşı alım gücünde ise büyük gcrileme olmadı. Örneğin 1963 yılında bir gram altın ile 47 ekmek alınabilirken 1993 yılında bir gram altına 52 ek- mek alınabiliyor. Yine 1963 yılında bir gram altına 2 kilo peynir alınabilirken bugün de alınabilen peynir miktan iki kilo. Altının enflasyonun üzenn- de arttığı yıllar ise 1975"ten iti- baren başladı. 1975-1985 arasmdaki yıllar bir gram altının gıda ürünlen karşısında alım gücünün en fazla yükseldiği yıllar oldu. Örneğin 1963 yılında bir gram altına 47 ekmek alınabilirken 1980 yılında 455 ekmek alma- bildi. Yine 1963 yılında 3 kilo zey- tin alınabilirken 1980 yılında bu miktar 17 kiloya çıktı. Esnaf memnımADANA (AA) - Altın borsası kurulması çabalan Adana"daki kuyumcu esnafı tarafından olumlu karşılandı. Kuvumcular Derneği Şubc Başkanı Süle\man Tala\. borsanın kurulması için Ada- nalı ku\umcular olarak 5 yıl- dan bu vana hükümetler nez- dinde girişimier yaptıklannı belirterek bu arzulannın ger- çeklesmesini soincle karşıla- dıklannı vtırguladı. \ltın borsasının. sektörii canlandıracağını belirten Ta- la>, "Borsa > la Türkiye, dünv anın en biıyük altın ihra- catçtsıolan İtal>a'nındüze>ine ulaşabilir. Ancak önemli olan sistemin > erine oturtulmasıdır" dedi. Kuyumcu esnafı olarak en önemli sorunlarının başında vergi meızuatının geldiğini >e tergilendirme sisteminin düzel- tilmesini istevenTalav şö>le konuştu: "\ltın sektöründeki fiyat artışından doğan miktar kuyumcu esnafından tahsil ediliyor. Bizim istediğimiz. fiyat artışlanndan doğan farklann >ergi dışı bırakılması >e geryek kazançtan u'rgi alınmasıdır. Biz adeta enflasy on \ergisi olarak bir bedel Ödüyoruz." Yabancı bankalar, özelleştirme için önerilerini Başbakan'a sundular PTPnîn Tsi Demirerîn6 düşünmesine9 kaldı SERTLĞ ÇİÇEK ANKARA - Basbakan Sü- leyman Demırcl. 6 yabancı yatınm bankasının PTT'nin özelle^tirılmesine iliskin öne- rilerini aldı. Telekomünikas- yon hı/mctlcrinin hemen PTTden aynlmasını. yatırım \e tlyatlandınnaya iliskin yet- kilerin hükümettcn bağımsı/ bir organa devredilmesini öneren yabancı bankacılar: telefon sirkctı gelırlerinın ve ccp tclcfon lisansının tamamı- nın satılmasının yanlış ola- cağını savundular Demirel dûşünüyor Demirel. PTTnin Tsine 15 mılyar dolar değer bıçen ya- bancı bankalara. "Düşünece- ğız" yanıtı verdi. L'lastırma Bakanı Yaşar Topcu'nun çcsiılı ıtıra/lanna karşın. Dcvlet Bakanı Tansu Çiller, PTT'nin özelleşlırilmcsı- ne ili^kın çahşmalanna hız \cr- di. Çiller hızlandırdı PTT'nin özelleştirılmesine ilişkin aynntılı önerilerini hazırlayarak Türkiye'ye gelen 6 yabancı yatınm bankasının temsilcileri. önce Çiller'e bağlı Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarlığı (HDTM) yetkilıleriyle görüştüler. Müşteşar Yardımcısı Osman Ünsal ÖZELLEŞTİRME UZMANLARIÎNDAN: • •'Özelleştirmeye niyetiniz varsa, hemen telefonu PTTden ayırın. Telekomünikasyon hizmetlerinin fiyatlandınlması ve yatırım kararları, yetkileri, hükümetten bağımsız bir organa devredilsin" • "PTT'nin Tsi en az 10. en çok 20 milyar dolar eder. Telefon şirketinin yüzde 20'sini bir stratejik yatırımcıya satın. Bu pay. 1.5-2 milyar dolara satılabilir. Telefon gelirlerini satmaym, fiyat düşer." başkanlığındaki bır HDTM heyetine önenlerini anlatan bankacılan. Çiller'in bazı danışmanlan da dinledi. 'Talip' bankalar Carnagıe, Morgan Stanley. Salomon Brothers. JP Mor- gan, Lehman Brothers, Kov- hı Capital bankalannın tem- silcileri. daha sonra önerileri- ni Basbakan Demirel'e ak- tardılar. Çiller'in girişimleny- le gerçekleşen görüşmelerde. banka temsilcilerinın Demi- rel'le yaklaşık 5'er dakika gö- rüştüğü öğrenıldi. PTT'nin özelleştınlmesi iş- lemlenni üstlenmeye talip olan bankalar, özelleştirme- nin nasıl yapılacağı ve kendi- lerinin istedikleri komısyon konusundaki önerilerini De- mırel'e anlattılar. Bütün bankacılann öneri- lerini dinleyen Demırel'in bankacılara. "Biz PTT'yi özelleştıreceğiz. Bunu ıstıyo- ruz. Ancak bu. halkın malıdır. öyle kolayca satmak mümkün değildir. Teklıfleri- nizi düşüneceğiz" dedıği öğre- nildi. Neler öneriyorlar? Yabancı bankalann tem- silcilerinin görüş birliğinde ol- duklan konular ve önerileri özetle şöyle: "•Türkiye'nin gelişen bır ekonomisi var. Orta Asya pa- zan açısından önemli bir yere sahip. Gelişmış ülkelerde tele- komünikasyon hizmetlennde belli bir noktaya gelinmiş. Oysa Türkiye'de. her^gün ar- tan bir talep var. Özellıkle kırsal bölgelerde, açık hat oranı çok yüksek. Türkiye'de telekomünikasvona vatınnı yapmak kârlı olur. • PTTden aynlarak şir- ketleştırilecek telekomünikas- yon hızmetlerine ılişkın biri- min değeri en az 10 mılyar. en çok 20 mılyar dolar eder. • Özelleştirme düşünülü- yorsa, hemen telekomünikas- yona ilişkin birimler PTTden aynlmalı. yeni bir şirket hali- ne dönüştürülmelidir. •Tetefon şirjcetınüjj yatınm ve fiyadandırma ka- rarlannı verme yetkısi. hükü- metın de ıçinde olabıleceği, ancak hükümetten bağımsız bir organa devredilmelidir. Böyle bir düzenlemeyle yatınmalara aüven verilmeli- dir. • Daha sonra şirketin yüz- de 20'sini satışa çıkann. Bu pay ıçin stratejik yatınmcılar 1.5-2 milyar dolar para verir- ler. • Bu fiyatı yükseltmek is- tersenız, staratejik yatınma- ya, daha sonra yapacağınız özelleştirmeden bellirli bir pay vermeyi taahhüt etmeniz ge- rekir. • Cep telefonu lisansını satmayın. Bu. yatınmcı açısı- ndan fiyatı düşürecek bir et- kendir. Satsanız bile. hepsini vermeyin. mutlaka elinizde bir bölümü kalsın. • Telefon şirketinin gelirle- rini satmayın. Buda fiyatı dü- şürecektir. Satarsanız 1.5-2 milyar dolar elde edemezsi- nız." Rusya'daki siyasal krizden etkilenmemek için uzım vadeli önlemleri şimdiden alma arayışına yöneliyor Almanya gözleriııi Doğu Avrupa'ya çevirdi • Moskova'da yaşanan iktidarmücadelesi. Rusya">a en fazla kredi veren ülkelerin başındaki Almanva'yı ilk elde etkilemeyecck. Ancak uzun vadeli düşünen Alman işadamlan. Rusya'dan boşalacak yeri Doğu Avrupa ülkeleriyle doldurma hazırlığında. BONN (AA) - Rusya'da gi- dcrck dcrinlcscn siyasi krizın. bu ülkcyc cn fazla krcdi veren Almanya'nın ckonomısini kısa vadedc pek fazla olumsuz etkı- lcmcyeccği lahmın edıliyor. Rcutcr'in Almanya'daki gözlemciler vc ekonomistlcre dayanarak verdiği haberde. Rıısyada Dcvlcı Başkanı Yelt- sin iİc Halk Temsilcileri Kong- rcsı arasındakı yetki pnylaşımı mücadclesınin şiddcllcnmcsiylc Alman Markfnın Avrupa bor- salannda dcğcr kaybı vc rrankfurt Menkul Kıymetler Borsası'nda da hıssc scnedı fı- yatlarının duşmcsınc yol açma- sı "psıkolojık ncdcnlerc" bağ- l.ınıyor. Almanya'daki ckono- mıstlcrc görc Almanya'daki dövız. hıssc scncdi. hazinc bo- nosu vc uıhlıl pıyasalannda. Rusya'daki sıyası krizc bağlı düşü^lcr "abartılı," Rublenin Rus rukti MOSKOVA (AA) - Rusya'daki siyasi kriz nedeniyle hızla değer kav beden nıblenin düşüşii. Rusy a Merkcz Bankası'nın piyasay a daha fazla miktarda dolar satışa sunmasıyla durdunılabildi. Böylece 1 ABD Doları karşısmdaki değeri, salı giinü şimdiye kadarki en düşük düzeyine. 684 rubleye incn rublenin dolar karşısında daha fazla düşüşü önlendi \ e 684 ruble düzeyinde tutuldu. Rublenin ABD Doları karşLsındaki vavaş iniş grafîği bu ay ın ortasından itibaren hızlanmış>e Moskova'daki bankalararası döviz borsasında geçen haftamnson açık arttırmasında 1 ABD Doları karşısına 66Tye düşmûşrü. Ruble 23 mart salı günkü sattş seansında 17 ruble birden değer kav bederek 684 rubleye inmişti. Salı günkü döriz piv asasında el değiştiren dolar miktan 60 milyon dolar cnarında idi. Rusya para birimi 18 mart perşemb« günkü açık arttırmada. bir önceki döviz satış seansına göre sadece 5 ruble değer yitirmişri. Rusya Merkez Bankası bünyesindeki bankalararası döviz piy asasında 1993 vılı başında 1 ABDDolan415nıbleye eşirri. Bu piyasada her hafta salı ve perşembe günleri bankalararası döviz alım-satım işlemleri gereekleştiriliyor. Rublenin değer kaybını bugünkü seansta koruy abilmesinde, sattşa sunulan dolar miktarımn talepten daha fazla oimasının etkili olduğu belirtiliyor. Gözlemciler. Rusya Merkez Bankası'nın, ülkenin içinde bulunduğu siyasi bunalım nedeniyle daha hızlı değer kaybına uğramaması için bu kez piy asay a normalin üzerinde dolar sürdüğünü belirttvorlar. Frankfurt Borsasfnda dü- şüşler pazartcsi günündcn iti- baren başladı ve 23 mart salı günü kapanışta Da\ Endcks- 12.96 puan (yüzdc 8.1 oranın- da) kaybctti. Ancak çarşamk' günü kapanışta toparlana-ık yüzdc 0.67 puan kazandı. \v- rupada pazartesi vc salı günü ABD Dolan karşısında gcrılc- ycn Alman Markı dün vc bu- eün biraz toparlandı Almanya'nın öndc gclcn bankalannın Rusya ılc iıcarct ıliskılcrindc u/manlasmış ycıkı- lılcn. "Alman isadamlaıının. Rusya'da iş yapmanın zorluk- ları karşısında. Macaristan vc Çck vc Slovak cumhuriycılcrı basta olmak uzerc Doğu Av- rupa'ya yönclıyorlar. bu ülke- lcrdc çok daha büyük fırsatlar görülüyor" diyorlar. Mülteci akını olursa "Rusya'daki siyasi krizın, Almanya'yı büyük kıllclcr ha- lındc mültccı akınına maruz bı- rakabilcceğı" spckülasyonunu da kabul ctmeyen bu Alman bankacılara görc "Almanya. Rıısmulıecı akınına uğramaya- cak. çünku Ruslar vatanlanna çok bağlı, mcşakkat çckmcye vc fakirlik ıçinde yaşamaya alışkm insanlar." Rusya'da ıhalc almış bulu- nan inşaal fırmalannın. bura- daki inşaatlann durması hahn- dc zarara uğrayabileccklerini belirten Alman bankacılara gö- re Alman inşaat firmalannın Rusya'daki iş hacimlcrının top- lamı yine dc sınırlı kaldığı için büyük kayıplara uğramaya- caklar. 1990 yılı sonrasında. Alman- ya ile eski SSCB arasındakı tı- carel hacmı. bolgedeki ekono- mik sorunlar. ödcme güçlük- lcn. mcvzuat cngcllcri vc siyasi bclırsı/lik nedeniyleyanya indi. Alman ycıkılılcr. "İkilı lıcarcllc s*>runlar zatcn mevcut oldu- ğundan Rusya'daki ycnı siyasi krizın. durumu daha da ağırlaş- tırmayacağı" kanısındalar. Almanya Federal İstatıstık Bürosu'nun gegcı verilenne gö- re. Almanya'nın Rusya Fcde- rasyonu'na geçen yılki ihracatı 6 milyar 350 milyon mark (3.9 milyar dolar) cıvannda. Ihracatta gerileme Almanya'nın toplam ihra- catındaki Rusya Fcdcrasyonu'- ndan geçen yıl yaptığı ılhalatın tutarı da 7 milyar 360 milyon mark (4.5 milyar dolar) cıvan- nda. Eskı SSCB'nin dağılması- ndan öncc 1990 yılında Alman- ya'nın SSCB'yc ıhracaiı 17.7 milyar mark (10.8 milyar do- lar). bu ülkeden ithalatı da 14.1 milyar mark (8.6 mılyar dolar) cıvannda idi Ekonomıstler. Rusya'dakı si- yasi istıkrarsızlığın uzun sürme- si halinde isc Almanya bu du- rumdan olumsuz etkilenecek. çünkü Almanya'nın yeni ihra- cat pazarlan bulup mevcut pa- zarlan daha da genişlctmesi ge- rekiyor. Uzun vade endişesi Bununla bırlıkte Alman eko- nomistler. Rusya'da iş bağ- lantılan olan Alman sermayeli firmalann bu pazara uzun va- deli bakıp. tedbirlerini buna göre aldıklannı, "Rusya'da si- yasi kirizin belki de 10 yıl daha süreceğini" göz önüne aldıkla- nna dıkkat çekıyorlar. Almanya. bueün Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) de- nılen eskı SSCB'ye. kredi. hibe. proje krcdisı. ihracat kredisi ve garantisı şeklinde 1989 yılından bu yana toplam 80 milyar mark (49 milyar dolar) mali yardım kullandırdı. Almanya'nın BDT ülkelenne yönelık bu malı yardımlannın çoğu Rusya'ya kullandınldı. Batılı sanayileş- miş ülkcler ile uluslararası kredi kııuluşlannın eskı SSCB'ye y«-iiclık mali yardımlannda Al- manya'nın payı yüzde 50'yi ge- çıyor.