Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 ŞUBAT1993 CUMARTESİ 8 DIŞHABERLER Türkiye önemli roloynayacak' • \NK\RA(AA)-ABD TcniMİcılcr Meclisi L luslarıırası Güvenlık. Llu->lar;ırasıÖrgüt!ervc İnvın Hakları Alt Komitesi Ba^kanı Tom Lantos, BaşKıkan Süleyman Demirel \e Içışlen Bakanı İsmet Sezgin larafından dün kabul edildı. Görüşmelerden sonra gazeteciierin sonılannı yanıtlayan Lantos, görev alanıçerçevesinde Türkiye ile görüşülecck birçok gündem maddesı olduğunu belirterek temaslannın verimli geçtiğinı ıfade elti. Lantos, birsoru üzerine. Türkiyc'nin "dünyanın bu önemli bölgesinde giderek daha önemli ve merkea bir rol oynayacağına inandığını" da kaydetti Clinton-Yeltsin zirvesi • MOSKOVA (Reuter)- ABD Başkanı Bill CKntDiı ile Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin arasında 4 nisan tarihınde gerçekleşecek arvenin büyük olasıhkla Kanadada olacağı bildirildi. İnterfaksajansı tarafından venlen haberin, Rusya Dışışlen Bakanlığı'ndaki üst düzey yetkililere dayandığı belirtildi. Ancak henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Rusya Dışışleri Bakanı Andrey Kozirev, iki lider arsmdakı ilk zirvenin tarihini öncekı gün Cenevre'de açıklamjştı. Arap ülkeleri Şam'tfa toplâftdcsk • BRÜKSEL(AA)-Arap ülkelennin. Ortadoğu banş görüşmelerininyeniden başlatılması ve Israil'in sürgün etüği Fılıstinliler konulannı ele almak ûzere Sunyenin başkenü Şam'da toplanacaklan bildirildi. Suriye Dışişlen Bakanı Fanik El Şara, dün Brüksel"de gazetecilere yaptığı açıklamada, "Arap ülkeleri, Filistinii sürgünler ve Ortadoğu banş görüşmelennin yeniden ba^laması konusunda ortak bıriutum belirlemek amacıyla önümüzdeki günlerde ya da haftalarda Şam'da bir araya gelecek" dcdı Angola'da ateşkes çagnsı • NEWVORK(AA)-BM Genel Sekreten Burros Gali, Angola hükümtı ile UNITA genllalanna ateşkes çağrısında bulundu. Gali, vavımladığı bir bıldin ile taraflar arasında banş anlaşmasına vanlması için gerekli uyumu göstermelerini istedi. Aleşkese vanlmasının siyası dıyaloğun başlaması için gerekli olduğunu belirten Gali "Bunun yanı sıra milyonlarca Angolah'ya yardım ulaştınlması da kolaylaşacak" dedi. İtalya'da •MİLANO(AA)-İtalya'da üst üste patlak veren siyası skandallar, rüşvet ve yolsuzluk olaylanyla ekonominin şıddetli durgunluğa gırmesi bu ülkenin dış kredibilite puanının da düşmesine nedenolacak. Ulkelenndış borçlanmalannda kredibilite puanlantu belırleyen dünyanın en büyük iki fırmasından biri olan Amerikansermayeli Mody's Yatınm Hizmetlen, İtalya'nın uluslararası kredi piyasasında halen en yüksek puanın bir alt derecesinde yer alan AA3 olan kredibilite puanını düşürmeyi planladığını bıldirdi. Mitsotakis Gali göröşmesi • ATİNA(AA)- Yunanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis'in önceki gün Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali ile Makedonya ve Kıbns konulannı kapsayan bir telefon konuşması yaptığı bildirildi. Hükümet tarafından konuyla ilgili yapılan kısa açıklamada, görüşmede Makedonya ve Kıbns konulanndaki son gelişmelerin ele alındığı ve fıkiralışvenşınde bulunulduğu belirtildi. Bu arada Yunan hükümeti, Makedonya Cumhunyetı'nin ismi konusundakı anlaşmazlığı çözmeyi amaçlayan BM Gü\tnlık Konseyı Karar Tasansı'na Üsküp tarafından verilecek cevabı beklemeyedevamediyor. HİKMET ÇETİN Türkiye'nin önerisigeri çevritmedi • Dışişlen Bakanı Çetin, Tür- kiye'nin, Bosna'ya havadan yar- dıma katkı önerisinin reddedildi- ği haberlerini teyit etmedi. BRLKSEL (AA) - Dışışleri Bakanı Hikmet Çetin, Türkiye'nin Doğu Bosna'- ya havadan yardım ulaştınlmasına ilişkin ABD planına yapmak istediği katkının reddedildiğine ilişkin haberlen doğrula- madı. Nato Dışişlen Bakanlan'nın, ABD'h meslektaşlan VVarren Christopher ile ta- nışmalannı sağlamak amacıyla Brüksel'-* de yapılan toplantıya katılan Çetin, AA muhabirinin sorusu üzerine, Türkiye'nin ABD yardım operasyonuna kargo uçak- lan, havaalanı kullanım kolaylıklan. ilaç ve yiyecek maddesi sağlanması şeklınde katkıda bulunmaya haar olduğunu bil- dirdiğini söyledi. Dışişlen Bakanı Hikmet Çetin, ABD'- nin insani yardım operasyonunun içeriğı ve şeklinin henüz tam olarak açıklığa ka- vuşmadığını vurgulayarak "Biz. ABD girişiminı memnuniyetle karşıladık. Buna ne tür bir katkıda bulunabileceğimizi bil- dirdik. Ancak onlann bizden henüz ne ıstedikleri belli değil" şeklinde konuştu. ABD'nin yardım operasyonu ve Tür- kiye'nin bu operasyona olası bir katkısı yönündeki gelişmelerin ABD planının henüz tam olarak kesinlik kazanmaması nedeniyle, şu aşamada bu noktada kaldı- ğını, konunun bugünkü NATO konsey toplantısında tekrar dile getınlmediğini belirten Çetin. Türkiye'nin destek öneri- sinin reddedildıği yolundaki haberleri doğrulamadı. Konsey toplantısı sırasında meslektaş- lanyla yaptığı ikili görüşmeler konusun- da da bilgi veren Çetin. Yunanıstan Dı- Şişleri Bakanı Mkhail Papaconstantinou ile yaptığı ikili görüşmede, '"müftüler so- rununa" değindiğini, söyledi. Dışişlen Bakanı Hikmet Çetin, İngilte- re Dışışleri Bakanı Dooglas Hurd ile yap- tığı görüşmede. Azerbaycan-Ermenıstan sorununu gündeme getırdiğini kaydetti. ABD uçaklan Almanya'dan kalkmaya hazır Havadan yardım yamı başlıyor • ABD'nin Bosna-Hersek'e havadan yapacağı insani yardımdan tüm taraflann yararlanacağı bildirildi. ABD Başkanı Clinton, etr aynm yapılmaksızın tüm taraflara yardım yapılacağını belirtti. Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da ölüm çoktan beri sıradan sayılıyor. Gözaşları dün de Sırplarla Boşnaklar arasında önceki gun çıkan çatısma sırasında yaşamını yiriren 2 yaşındaki Boşnak kızçocuğu için aktı. Saraybosna yakınlarındaki Ra>bo>aç kasabasına >ardım maLzemesi görüren B komoyuna ateş açılması sonucunda da bir Mısır askeri öldü. Bosna-Hersek'in kuzey ve doğu bölgelerinde de çaıışmalar aralıksı/ sürihor. (Fotoğraf: RELTER) Dış Habeıier Servisi - ABD'nın, Bosna- Hersek'm doğusundakı yerleşim merkezle- rine havadan insani yardım operasyonu- nun pazar günü başlayacağı bildirildi. ABD Başkanı Bill Clinton, Bosna-Hersek'- te karadan ulaşılamayan yerlere havadan yiyecek ve tıbbi malzeme yardımı yapacak- lannı açıkladı. Beyaz Saray, yardım hare- kâtını yalnızca Müslümanlar için değil, Bosnalı tüm taraflar için gerçekleştirecek-' lerini bildırdi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilileri, Bosna-Hersek'e havadan yar- dım operasyonunun bifyük olasıhkla yann başlayacağını bildirdiler. Yetkililer, yar- dım operasyonunun yann başlamasma engel oluşturabilecek en önemli unsurlann hava koşullan ya da teknik aynntılar ola- bileceğini belirttiler. Bu durumda operas- yonun önümüzdeki haftaya sarkma olasılığının bulunduğunu kaydettiler ABD Başkanı Clinton, dün sabah imza- ladığı bir emırle. Amerikan ordusunun Almanya'da üslenen C-130 tipi kargo uçaklan ile yardım atması için gerekli ha- nrlıklann başlamasıru istediği bildırilirken, Frankfurt askeri havaalanında operasyon hazırlıklan sürüyor. AFP'nin habenne göre, üsteki ABD as- kerleri, insani yardımlan her bın 300 ile 700 kilo arasında kapasiteye sahip kontey- nerlere yerleştıriyorlar. ABD askeri sözcü- 5Ü Greg Ackerman'ın verdiği bilgiye göre konteynerlere. havası alınmış paketler için- de gıda malzemelen konuluyor. Diğer askeri yetkililer de, her biri bir se- Terde 16 konteyner taşıyabilen C-130 tipi ^argo uçaklanyla yapılacak yardım ope- "asyonunun en kısa zamanda başlayacağı- iı belirttiler Yardım Sırplara da yarayacak ABD Başkanı Bill Clinton, Bosna-Her- sek'e havadan yardım harekâtı yapacakla- nnı da resmen önceki gece açıkladı. Clinton. NVashington'da gazetecılcrcyaptı- ğı konuşmada, Bosna-Hersek'in doğu yörelennde temel besin maddesi ve ilaca büyük gereksınim duyulduğunu söyledi. ABD Başkanı Clinton'ın yazılı açıkla- masında, harekâla savaş uçaklannın katıl- mayacağı da vurgulandı. Clinton. harekâta katılmak isteyen "birçok gönüllü ülke" bulunduğunu söyledi. Bildiriye göre harekât. ABD önderliğinde Birleşmiş Mıl- letler (BM) ile eşgüdümlü yürütülecek. Harekâtf ABD'li bir komutan yönetecek. Beyaz Saray açıklamasında aynca hare- kât sırasında etnik aynm yapılmaksızın tüm taraflara vardım vaDilacaib da belirtil- di.Siyasi gözlemciler,ABD'nin, yardım ha- rekâtından Müslümanlar kadar Sırplann da yararlanabileceğıne ilişkin açıklaması- nı, yardımı dağıtacak Amerikan uçaklan- na özellikle Sırplar tarafından ateş açılmasından duyduğu korkuya bağlıyor. Japonya da katılmıvor Bosna-Hersek'e havadan yapılacak yar- dım harekâtına siyasi destek vermekle birlikteetkin biçimde katılmayacak ülkele- re Japonya da eklendi. Reuter'in bildırdiğı- ne göre Japonya Dışişlen Bakanlığından bir sözcü "Desteküyoruz, ancak harekât Amerikan askerlerince gerçekieştirilmeli" diye konuştu. Bilindiğı gibi Ingiltere ve Fransa temelde "tehlikeli" bulduklan için harekâta katıl- mıyorlar Aynca her iki ülke de Bosna- Hersek'te görev yapan BM Banş Güci'" nde önemli sayıda asker bulunduruyc Almanya'nın da harekâta katılması bek- lenmiyor. Saraybosna'da BM Koruma Gücü'nde (UNPROFOR) görev yapan bir Mısır as- keri dün vurularak öldürüldü. UNPRO- FOR sözcülüğünden yapılan açıklamaya göre Saraybosna yakınlanndaki Raylovaç yöresine yardım malzemesi götüren kon- voya maİcineli tüfeklerle ateş açıldı. 3^ göremoral çok düşük, askerlerher çeşitsilahısatıyorlar • Ruslar, askerlerin ticaret merakını alaylı biçimde "Rus Silahlı •sh "•- Kuvvetleri'nin özelleştirilmesi" olarak tanımlıyorlar. • Kalaşnikof un fıyatı 1200dolar.Makarov marka tabanca 250 dolar. El bombalannın fıyatı ise 10-1 ldolar dolaylannda. • 'Özelleştirme'nin kapsamına askerler de giriyor. Yüzlerce ordu üyesi eski Sovyet cumhuriyetlerinde paralı asker olarak görev yapıyor. ALM. Rus ordusunun halen üslenmiş olduğu belli başlı yöreler Asker sayısı: 2 435.000 • Birkaç bin Rus birlikleri Gürcü Kuvvetlerine müdahaleetii. 21 Şubat'ta bir Rus SU-25 uçağı Sohum'u bombaladı. Azeriler ve Ermeniler, Ruslar'ın çatışmalara kanştığını iddia ediyor. ÇİN ANKARA Rııs ordıısu perişandurumdaDış Haberler Servisi - SSCB Silahlı Kuvvet- leri birkaç yıl öncesıne dek dünyanın en güçlü 2. ordusu olarak değerlendirilirdi. Günümüz- de eski Sovyet ordusunun özünü oluşturan Rus ordusunun ise tam bir çözülme içinde ol- duğu bildırilıyor. Newsweekdergisi. son sayısında Rus or- dusunun durumunu kapak konusu yaptı. Dergiye göre. subay ve askerlerin çoğu kendi- lerini savaş eğitiminden çok silah ticareüne vermişler. , ,-. Parayı verene. istediği silahı satıyorlar. 100 metreye kadar herşeyi kül eden bir alev maki- nesinin fıyatı 1300 dolar. Ünlü kalaşnikov tü- feklenni 1200dolara almak mümkün. Maka- ror tabancalan 350 dolar; el bombalann fıyau ise 10-11 dolar dolayında. Ruslar bu olguya bir ad takmışlar. "Rus si- lahlı kuvvetlerin özelleştirilmesi" diyorlar. Cumhurbaşkanı Boris Yeltsin, bir süre önce yaptığı açıklamada Savunma Bakanlığı'run cephane depolanndaki cephaneleri calıp, dı- şanya satuğını ileri sürmüştü. Newsweek, Rus ordusundaki çözülmenin özellikle içeride muazzam bir tehlike oluştur- duğunu bildiriyor. Ordu, BDT içinde çatışan çeşitli gruplara bol miktarda silah, hatta kimı zaman asker saglıyor. Başka bir deyişle yangı- na körükle gıdiyor. örneğin Azerbaycan, Rus birliklerinin Er- bulunamayışı. Üst düzeydeki bir yetkilinın menileri'in safında çarpıştığını ileri sürüyor. "Newsweek"muhabirine verdiği bilgiye göre. Ver parayı, al sfltfc»- Tadk askeri ve AK-47 tüfeği. ndaki çeşitli çatışmalarda birkaç tankın bile önemli olduğunu, çatışmanın sonucunu etki- leyebileceğini belırtiyorlar. Asker bulunamıyor 100 bin kişinin profesyonel askerük için baş- ve askeri araç değil. Askerler de "özelleştir- vuruda bekleniyordu. Ancak. yanlızca 13.500 me" kapsamına giriyor. Kafkasya hükümet- kişi başvurdu. leri.ellerindekigelişmişsilahlannkullarulması Rus ordusunda sadece silah ticareti yapıl- için Rus askeri uzmanlan kiralıyor. Eski Sov- mıyor. "özelleştirme" programmın kapsamı- yetler ordusundan yüzlerce parah asker Kaf- Rus ordusunun diğer bir sorunu da asker na, benzin, uçakyakıtı, radyo, kamyon, necip kasya'da ve Tacikistan'da çarpışıyor. Öme- Ermenistan'la Azerbaycan'ın ellenndekı bazı gelişmiş silahlann nereden geldiğı ise tam ola- rak bilinemiyor. Bu orada ilginç olaylar meydana geliyor. Mesela 1992 yılında eski Sovyet ordusundakı tanklan bir kaç yüz tanesinin esrarengiz bi- çimde kaybolduğu ortaya çıktı. Bu lanklann nereye gittiğı anlaşılamadı. Uzmanlar, Bağımsız Devletler Topluluğu- gecen sonbaharda askere çağnlan her 5 kişi- den sadece bir kişı orduya katıladı. Orgeneral Gennady Bochayer, ordu gazetesi Krasnaya Zvezda'ya yazdığı yazıda "Gençlenn çoğu, as- kere gitmeİc istemiyor" diyor. Moskova, bu sonınu profesyonel ordu ku- rarak çözmeyi denedi. Profesyonel askene an- laşma yapılacak ve ayda 6 bin ruble maaş veri- lecekti. Ancak sonuç düş kuru oldu. Gecen gel gibi araçlarda giriyor. ğin, bir zamanlar Sovyet ordusunda yüzbaşı Gecen yıl ortaya çıkan skandaida. bir hava olan tgorÇerni, Tadkistan hükümeti ile ilginç üssü komutanı ile yardıması askeri hakliye uçaklan ile özel yolcu taşımaktan suçlu bu- lundular. Üs komutanı General Viadiınir Ro- dionev'da 2 milyar ruble ile binlerce dolar bu- lundu. Yarduncısı Albay Georgu Islurov'un evinde ise binlerce dolar ve mark bulundu. Olayda, bir çok subay ve askere de seslerini çı- karmamalan için rüşvet dağıtıldığı anlaşıldı. Rus ordusunda özelleştirilenler sadece silah bir anlaşma yapmış: Bir saatlik carpışma 2 bin ruble. Öldürülen he düşman için 10 bin ruble, İmha edilen tank başına da 50 bin ruble. An- cak Tacıkıstan hükümetinin parası olmadığj- ndan bir vaadlerini tutamış. îgorÇerni'ye 3 ay savaşması karşılığında 10 bin ruble ile 4 oto- mobil verilmiş. Otomobiller de çalınınca Çer- ni 10 bin ruble ile kalmış. Yardııııasıl Boşnaklara gerekiîANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Tür- kiye, havadan yardımın. Sırp ve Hırvatla- nn olduğu yerlere de yapılmasına ilke olarak karşı çıkmamakla birlikte asıl yar- dıma gereksınimi olanlann Boşnaklar ol- duğunu vurguluyor. Ankara, ABD'nin Bosna-Hersekte yardım ulaştınlamayan yerlere havadan ulaşılması planı için dün- ya ülkelerinin resmi tepkilerinin ortaya çıkmasını beklıyor. Ankara. ABD'nin havadan insani yar- dım ulaştırma>a kararlı olduğunu, ancak bu yardımın nasıl yapılacağını belirleye- cek "modalitelerin" ortaya çıkmadığını vurguluyor. Bunun gerçekleşmesi için bütün ülkelerin resmi yanıtlannın ortaya çıkması gerektıği. ABD'nin bu amaçla görüşmelerini sürdürdüğünü belirtiyor- lar. İlke olarak hiçbir ülkenin insani yardı- ma hayır diyemeyeceğıni bildiren Dışışle- ri kaynaklan hangi ülkenin, nasıl. nedes- teği vereceğinin önem kazandıgını söylü- yorlar. ABD'nin bütün ülkelerin ne des- tek vereceğını öğrendikten sonra modali- teler üzerinde çalışacağı ifade ediliyor. ABD'nin girişiminin "Bosna'da bir as- keri müdahaleye ilk adım" olduğu "izle- nimini" vemıemeye özen gösterdiğini de- ğerlendiren Dışişlen kaynaklan. bu ne- denle operasyonda savaş uçaklannın kul- lanılmasının beklenmediğıni bildırerek yardım uçaklannın tıpkı BM konvoylan gibi aynca ktmınmadan operasyon yap- mak dunımunda olacağını sözlerine ekli- yorlar. Yüzyıllardır Türkiye'nin sivil halka yö- nelik insani yardım çabalannda bir aynm yapmadığına dikkat çeken Ankara. Bos n-a-Hersek'te yardım ulaştınlamayan ki şilenn Boşnaklar olduğuna da dikkat çekiyor. Ankara, "eğer Sırp ve Hırvatlara da yardım ulaştınlamıyorsa" havadan onlara da yardım yapılmasına karşı çık- mıyor. KOSOVAKRİZÎ Türk-Yunan savaşıçıkabilir LONDRA (AA) - Ingiltere'deki 'Terör ve Uyuşmazlık Araştırmalan Enstitüst (RISCT), Kosova'daki gerginliğin Avrupa capında savaşa yol acacağını ve NATO üyesi Türkiye ile Yunanistan'ı bir birine karşı savaşa sokacağını öne sürdü. RISCT tarafından yayımlanan rapor- da Sırplann 'Kosova'daki baskılan art- tırmalannın Avrupa'run tümünde banşı ciddi biçimde tehdıt etüği kaydedilerek. dünyanın zaman geçmeden önlem al- ması istendi. Kosova'da kanlı olaylann başlaması halinde Arnavutluk'un savaşın içine çekileceğ), bu ülkeyle savunma işbirliği anlaşması olan Türkiye'nin de ülke ıçin- deki yoğun kamuoyu baskısı altında Ar- navutlann safında çatışmalara kanşabı- leceğı belırtilen raporda, Yunanıstan'ın da tanhı ve dini nedetılerle kendısı gibi Ortodoks, olan Sırbistan'ın yardımma koşacağı ve böylece iki NATO üyesi ül- kenin karşı karşıya gelecek leri görüşü sa- vunuldu.