Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Ocnel Ya\m Yonetmenı Özgen \car #Genel Va>ı:ı k.ıordınatoru HikmetÇetinkava •Genel Ya>ın Danı^mjnı Orhan Eriaç • Yaa İşien Müdürü Celal Ba^langıç #Haber Merkea Mü- duru. Mustafa Balbav Görsel Yonetmen Ali Acar •Duzenleme Mustafa Sağlamer Ankara Temsılası: Cünejt Arcayürek •Haber Mudurlen Işık Kansu, Hakkı Muessese Mudur V Erol Erkut #Koordına- • Istanbul Haberlen Şena> Kalkan »Dış Haberler Ergun Balcı Erdem Z Gökalp Blv.İnkılap S No 19 4, Tel 4331141-47. Te!ex 42344. Fax tor Ahmet Korukan • Muhasebe Böent Ye- • J§ - Ekonomı Dinç Tajanç • Yurt Haberlen Mdunet Saraç (4)4330565 • İzmır Temsılcısı. Serdar Kızık. H Zı>a Blv 1352S.13 Tel.831230, ner • İdare Hüseyin Gürer •İşletme önder • Makaleler Sami Karaören »Spor \Miilkadir YBcefanan »Du- Telex-52359,Fa\ (51)895360 »Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu İnönu Cd. Çelik »Bılgı-^lem Nail lnal «Bılgısavar Sıs- zeltme \bdullah \ azıcı 119 S No 1 Kat 1, Tel: 59 37 52(4 hat),Telex 62155 Fax (71)59 2578 tem: Mürihet Çiler •Reklam Reha Işıtman Ya^ımllvuı: Yenı Gün Haber Ajansı, Basın ve Yayıncılık A Ş B»sm:Cumhijn>ci MdîbJdcılık voG ı/ctccrlık TAŞ Turkocağj Caâ 39 41 Cağaloğlu343341si PK 246IsunbulTel 512O5O5Telex :224(S Fax (h<l38595 rŞLBAT1993 İmsak 5 11 Guneş 6 35 Öğle 12 21 İkındı 15 26 Ak^am P 59 Yatsı 19 18 Hugh Pope'nin açıklaması Haber Merkezi - Gazetemızin dün son sayfasında Gümrükten mal çıkarmak çocuk oyuncağı!' başhklı haberde bâzı çevın yanlışlıklan yapılmıştır. Okuyuculanmızdan ve The Independent gazetesinın Türkiyemuhabıri Hugh Pope'den özürdılerız. Çeviri habere ılışkin biraçıklama yapan Hugh Pope Türk gümrükleri konusunda The Independet gazetesıne yazdığı makalede çeviri yanlışlıklannadikkat çekerek şunlan söylüyor: •'Ben hiçbırzaman Türk görevlilerine riışvet veya birkaç binlik vermış değlım. Aynca makalemde böyle bir iddıada bulunmadım. Tam aksıne, İstanbul Havalimanı Gümrük görevlilerinin yardımıyia, her şey kolaylıkla vegereİcli resmı ödemeler dışında herhangi bir şey ödemeden çözüldü. Asıl ûzüldüğüm, yapılmış olançevmnın tamamen amacım dışında yanhş şekılde yansıtılmasıdır. Makalenin asıl hedefı Türk gumrüklennı eleştirmek değıi. Türklerin kişisel iyi nıyetlerle bürokratık işlemlen nasıl kolaylaştırdıklannı göstermektir." Annesinden boşanankız • LONDRA(AA)- İngiltere'de yüksek mahkeme, 12 yaşındaki bir kızın annesinden 'boşanma' ısteğınıkabuletti Leeds kentınde görülen davada, üç aylıkken sûtannesının bakımına verilen ve ancak talıllerde öz annesinı zıyaret edebilen çocuğun. aynlma isteğine neden olarak evde "hizmetçi' gibi kullanılmasmı gösterdıği açıklandı. Yasal nedenlerden dolayı ismi açıklanmayan kızın, ülkede I989yılında yürûrlüğegiren •Çocuk Yasası'nda tanınan haklar çerçevesınde böyle bir istemde bulunan yaşı en küçük çocuk olduğu belirtıldi. Kızamıktan ölüm • ANKARA (ANKA)- Nığde'nın Dıvariı ılçesındeö çocuğun ölümüne neden olan kızamık salgmı ılçe yönetialerini birbirine ıJüşürdü. Beledıye Başkanı Ali Can Akbay, salgınla ılgilı oiarak sağlık prsonelını suçlarken, İl Sağlık Müdürlüğü. belediye başkanı ve ka)7nakamı tedbirsizlikle suçladı. Niğde İl Sağlık Müdürlüğü. Belediye Başkanı Ali Can Akay'ın ilçede ambulans bulunmadığı vemakam otosunu ambulans olarak kullandığı yolundaki açıklamalan üzenne Sağlık BakanlığYna bir rapor gönderdı. Raporda ilçedekı kızamık salgınının onlenmesı ıçın sağlık personelinin özel çaba gösterdiğı ve belediye başkanının bu çahşmalar grasında hıçbiryardımda bulunmadığı bıldinldi. "Belediye Başkanı, oluşturulanekibeyer gösterme ve dığer konularda İuç yardımcı olmamıştır" denılen raporda. kaymakamın da tatilde olan okullan. kızamık salgını olduğunun bılınmesıne rağmen açtırdığı belirtıldi. vetenuzlik •ADANA(AA)- Ülkemızde, önemli bir sağlık OTIUIU olan bulaşıa sanlıktan korunmada en etkin yolun temızlık olduğu hldınldi. Ege Üniversitsi Hemşirelik Yüksek Okulu ogretim üyesı Doç. Dr. Zuhal Sahar, geüşmekte olan ilkelerde salgınlar halinde ortaya çıkan bulaşıa «anlığın, çevre sağlığı loşullan iyi olan gelişmiş Jkelerde sorun olmaktan üktığını söyledi. Bahar. anlık salgınlannın genelhkle lötü çevre koşullan, yetersiz nşiseİ temizlık, sağlıksız su, okak satıcılan, kırli gıdalar. :rtak eşya kullanımı ve ortak emek yeme alışkanlığı gibi :edenlerden kaynaklandığını relirtti. Türkıye'de 977-1987 yıllannaaıt erileregöre l-4yaş irubunda yüzde 60-65 ranında sanlık prüldüğünü ifade eden îahar, hastalanan heryüz iişıden birinin öldüğünü laydettı. I>oç. Bahar, •ulaşıcı sanlığın (vıral Kpatit A) virüs denilen nikroplann dışkı-ağız yolu jebulaşması sonucu, taracığerde ıltıhaplanma taparak vücudun dığer jrganlannı da etkıledığini Kİİlttl. Kamavallann en ünlüsü Rio'da gerçekleşiyor. Brezilya'daki bu dünyanın en büyük partisine on binlerce turist akın ediyor Bahar kamavalla karşılaıur Rio'daki karnavala on binlerce turist akın etti. Bir hafta süren karnaval, en önemli turizm etkinliklerinin başmda geliyor. Haber Merkezi - Dünyanm her yennde karnavallar kasıp kavu- ruyor. Avrupa'nın birçok kentin- de ve Rıo de Janeıro'da şubat kar- naval ayı. İnsanlar bahan (Breal- ya'da sonbahan) çılgınca eğlene- rek karşılıyor Rio'da karnaval geçen pazarte- si günü başladı. Mılyonlarca in- san sokaklara döküldü Brezilya'- nın yoksul halkı sorunlannı bir- kaç gün için de olsa unutmak için karnavalı değerlendırmesini çok iyi biliyor. Sokaklarda günlerce samba ya- parak, ıçerek. dağıtarak bir başka alemde yaşıyor. Brezilya'daki bu dünyanın en büyük partisine dünyanın her ye- rinden on binlerce tunst çekıyor. Otellerdekı bütün odalar haftalar öncesınden satıldı. Bir hafta süre- cek karnaval en önemli turizm et- kinliklerinin başında yer alıyor. Almanya'da faşing Avrupa'da karnavallar ülkesı Almanya. 18 şubatta Alman ç o cuklan okullanndan maskelerle • Şubat Avrupa'da kamavallar ayı. Rio kamavah geçen hafta başladı. Brezdlyalılar sorunlannı birkaç gün de olsa unuttular. 18 şubatta Alman çocuklan okullanndan maskelerle fırlayarak faşingi başlattı. Almanya'nın her yerinde kötü ruhlan kovmayı amaçlayan faşingler var. Avrupa'da hiçbir karnaval Venedik'in aşın gösterişli maskeleri ve kostümleriyle yanşamaz. Avrupa'nın her yerinden travestiler, Sitges kentindeki karnavalı yaşamak için İspanya'ya akıyor. fırlayarak faşingi başlattı. Al- manya'nın her yennde kötü ruh- lan kovmayı amaçlayan faşingler var. Ama bunlann içinde en fazla ılgi çekenı Köln'deki faşing. 22 şubatta yani Pembe Pazartesi, Köln'deki büyük yürüyüş için yaklaşık bir milyon kişı toplandı. Bu kadar insan dağıtınca ortaya çıkan anarşide 250 kişi yaralandı. Yürüyüş güzergahında bınken çöp miktan 900 tona ulaştı. Venedik karnavah İtalya'da karnavalın adı Ve- nedik. Avrupa'da hiçbir kamaval Venedik'in aşın göstenşli maske- len ve kostümleriyle yanşamaz. 12 şubatta başlayan kamaval 23 şubatta sona enyor. Saint Valen- tıne Günü'nün de denk düşmesi, kamavala ayn bir hava veriyor. 14 şubatta. Venedik'in kanallan- nda dolaşan ellı gondol aşk şarkı- lanyla karnavala romantizm katıyor. Travestilerin karnavalı Avrupa'nın her yerinden tra- vestiler, Sitges kentindeki kar- navah yaşamak için İspanya'ya akıyor. Diktatör Franco, 1937 yılında karnavallan saçmabk ol- duklan gerekçesiyle yasaklamış. Ancak Franco'nun ölümündr bu yana, Ispanyollar karnavallaı., kendilerini saçmalıklann ıçindekı kaybederek kutluyor. Baharda Barcelona'ya akın Barcelona'nın güneyindeki sa- hıl kentı Sitges'dekı karnaval, bunlar arasında aşınhklara en çok izın venlen karnaval olarak göze çarpıyor. Kentin kozmo- polit bir havası var ve özgür or- tam travestiler için bir cennet ya- ratmış. Kışın sakin. yaan turist- ten geçılmeyen kent, bahan kar- navalla karşılıyor. Kendi kentle- rinin bir kamavah olmadığı için başta Barcelonalılar olmak üzere Avrupa'run her yerinden msanlar eğlenmeye gehyor. Geceleri so- kaklar dans eden insanlarla dolu- yor, travestiler kamavaün şenliğj- m arttınyor. Fransa'nın tatil merkezlerin- den birisı olan Nice kenti de kışın donukluğunu karnavalla üzerin- den atıyor. Nice, 18 şubat 7 mart arasında, 1294'ten bu yana süren karnavahnı kutluyor. Annelerin ellerine her geçen gıdaya şeker katmamalan önerildi Hırçın çocuklar çok şeker tüketîyor • Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden beslenme uzmanı Rüksan Çehreli "Amerika'da 30-35 yıh kapsayan araştırmalar vardır. Çok şeker tüketen çocuklann hırçın, kınp döken, huzursuz, tedirgin bir kişilik yapısı oluşturduklan ortaya çıkanlmış. Şekeri az tüketen çocuklarda ise tam tersi bir davranış türü gözlenmiş" diyor. ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR - Yetişkinlikte ortaya çıkan birçok hastalığın temeii bebeklik ve ço- cukluk çağlarında yanlış beslenme alış- kanlığı ile atüıyor. Türkiye'de çok >a>gın olan aşırı şeker tüketiminin yetişkinUkte şişmanlığa zemin oluşturduğu vurgulanı- yor. Yapüan araştırmalann çok şeker tüke- ten çoctıklann "Hırçın, kırıp döken, hu- zursuz, kolay ilerişim kurama> an' 1 kişilik yapısı oluştıirduklarını gösterdiğı belirti- üyor. Bebeklerde ek gıdalara geçilen ddr- düncü aydan itibaren annelerin meyve suyu, muhallebi. yoğurt hatta sebze çor- bası gibi "EUerine geçen her gıdaya şeker katmalarT en yaygın beslenme yanlışı olarak nitelendiriliyor. Dokuz Eylül Üni- versitesi Tıp FakültesTndcn beslenme uz- manı Rüksan Çehreli Türkive'de "Şiş- man çocuğun sağlıklı çocukla eşdeğer" tutulduğunu, bunun vanlış olmasının \anı sıra şişman çocuklann enfeksiyon has- talıklanna daha fazla > akalandıklannı söyledi. Bebeklerin altıncı a>a kadar anne sürû ile beslenmeierinin Üeride şiş- man çocuk olmalarını engellediğini kay- deden Çehreli, "Anne sürü ile beslenen çocuk, kendi ihriyacı olanı alıyor. Ancak biberonla beslenen çocuklarda, anneler önce kendilerini, şişede gördükleri mik- tardaki mamavla tatmin edhorlar. Bu da, anne kendisi tatmin olurken, bebeğin ihtiyacından fazla beslenmesine neden oluyor" diye konuşnı. V ücuttaki yağ hücrelerinin en hızlı 0-2 yaş arası dönemde oluştuğunu ve bu dö- nemde yanltş beslenmeıün yağ hücre saytsını arttırarak şişmaıılığa zemin hazı- rladığını vurgulayan Çehreli, "Diyetlerle yağ hûcre sayısını azaltamıyorsunuz. Yalnızca çapını kücültüyorsunuz. Yağ hücre sayısının yüksek olması istenen bir durum değildir" dedi. Biberonla beslenen çocuklardaki en bûyük beslenme yanlışının piyasada bir- çok çeşidi olan mama seçiminde ve bu mamalann hazırlanmasında yapıldığuu vurgulayan Çehreli, şunları söyledi: "FonnüJIerin hatalı seçimi, bebeklerin hızlı kilo almalanna neden olabiliyor. Fazla nişastalı ve içinde laktoz dtşındakj tatlandıncılar bulunan mamalar. bebeğin aşırı kilo almasına yol açar. Bebeklerin aylarına uygun şekilde mama seçilmesi gerekmektedir. Hangi mamanın hangi ayda kullanılacağına çok dikkat edilme- lidir. Bu konuda maalesef ki hekimler de hata \apabilmektedirler." Mamanın ölçek sayısının iyi ayarlan- maması durumunda bebekte kusma gö- nildüğunü oelirten Çehreli, bu tür yanlı- şlaruı bebekleri ölüme bile götürebilece- ğini söyledi. Az miktar srvı içine fazla öl- çekte mama karıştınlarak bebeğe veril- mesi sonucunda, bebekte sıvı kaybı oluş- tuğunu, kanda tuzlaruı yükselmesi ile halsiz, bitkin, huzursuz bir göriintü oluş- tuğunu kaydeden Çehreli, bunun böbrek- lere yük bindirdiğini de bildirdi. Bebekle- re altıncı aydan sonra mama verilmesine gerek obnadığını savunan Çehreli. "Bu- nun hiçbir pratik y ararı yoktur, aksine bi- raz önce söylediğim sâkıncaian vardır. Evde hazırlanan gıdalar, sebze, meyve ve yoğurtla bebeğin ihtiyacı karşılanabilir" diye konuşnı. Çehreli, şunları söy ledi: •'Bebeklik döneminde şeker tadının aşılanmaması gerekiyor. Amerika'da 30-35 yıiı kapsayan araştırmalar vardır. Çok şeker tüketen çocuklann hırçın, kınp döken, huzursuz, tedirgin ve başka- lanyla koiay üetişim kuramay an bir kişi- lik yapısı oluşturduklan ortaya çıkanl- mış. Şekeri az tüketen çocuklarda ise tam tersi bir davranış türü gözienmiş. İşin il- ginç tarafı, bu çocuklar yerişkinlik çağ- larıi>da da aynı kişilik yapısını sürdürü- yorlar. Amerika ve Avrupa ülkelerinde bebek ve çocuk beslenmesinde şeker gide- rek azaltılmıstır.." Otistikçocuk sayısında artış ANKARA (ANKA) - Dus- tin Hoffman'ın otistik bir kışı- >ı canlandırdığı "Yağmur Âdam"filminmTürkiye'de de göstenlmesinden sonra o güne kadar çocuğunu geri zekah ol- duğunu sanarak çevrelennden gızleyen ailelerin doktora baş- vurmalan sonucu otizm va- kası sayısında artış gorüldüğü bıldirildı. ' 1991 yılında kurulan ve Türkiye'de tek otızm merkea olan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Otızm Teşhis ve Te- davi Merkezi ne yapılan baş- vurular sonucu, 119 çocuğa oıizm teşhisı konuldu. Konuyla ılgili uzmanlar, otizmin tedavısinde erken teş- hisin hayati bir önemı olduğu- nu belırttiler. Türkiye'de otizm konusun- da yaptıeı çalışmalarla tanı- nan'Prof. Dr. Atalay Yörü- koğlu, otistik çocuklann kesın olarak tedavi edilemedığın] ancak zekâ düzeyi yüksek otıstıklerde tedavi şansının yüksek olduğunu bıldırdi. Yorükoğlu, son zamanlar- da saptanan otızm vakalan- nda artış görülmeye baş- landıgını belirttı. '"Çevreyle iletişim kurmak- tan kaçman, değjşıklıkten ra- hatsız olan, kendi kendıne el çırpma, parmak uçlannda yu- rüme gibi ganp davranışlar gosteren, sevgıye, ilgıye karşüık vermeyen ve ınsanla- rarası ilişkıye büyük direnç gosteren" otisuk çocuklann en büyük özelkklerinın "gözle ileuşım kuramama olduğu- nu"'bildıren Yorükoğlu, "Otis- tik çocuklann karşısındakıne baksa bıle bakışlannın sanki kışıyı delıp geçer gibi anlamsız olduğunu" kaydetu. Kadm araştırmacı Sırp Maja Koraç'm Bosna-Hersek trajedisi konusundaki raporu: Sırp kadınlar da Bosnalılar gibi ağbyor GÜRHANUÇKAN STOCKHOLM - Maja Ko- raç, Belgrad'da yaşayan bir sosyolog. Son aJtı yıldır Avru- pa'nın çeşıth kentlennde Bos- na-Hersek trajedisi konusunda konferanslar verdıkten sonra bir rapor hazırladı. Raporda, '"Sırplann ulusal mıtlerinın, halkın defalarca yapmak zo- runda kaldıklan özgürlük sa- vaşlan nedenıyle abartıiarak savaş mitleri haline geldikleri- ni" vurgulayarak bugünkü du- ruma nasıl gelındığini şöyle acıkhyor- - Eski Yugoslavya, yabızca 33 yıl içinde bir kırsal toplum halindeyken. sanayileşmiş bir toplum oldu. Cumhuriyetlenn birçoğunda sanayileşme hızlı gerçekleşti, ama halk gelenekle- re bağlıhk konusunda gereklı değışimı aynı hızda gerçekleştı- Maja Koraç, Sırp kadınlannın da Bosnalı hemcinsleri gibi baskı ve şiddet altında olduklannı vurguluyor.' Saldırgan ulusçuluk, artık yalnızca cephede yaşamıyor. Yuva denilen yerin dört duvan içinde. yatak odasında da var. Belgrad'daki Kadınlara Yardım Örgütü, son bir yıl için kocası tarafından ağır derecede dövülen kadınlann oranının yüzde yüz arttığını açıkladı. remedi. ekonomık gelişmeye, kafa yapısı açısından ayak uyduramadı. Maja Koraç, "kendi cumhu- riyeti"nin yöneücılennı ağır bir dille eleştirdiğini belıru'yor: - Sırbıstan'da ulusçuluk ate- şiyle yanıp tutuşmadan yaşa- yan bır Şırp olmak gayet güç. Benım gibilere, "kötü' Sırp gö- züyle bakilıyor. Yani, bır çeşıt vatan haini olarak. Koraç, ülkeye uygulanan yapünmlann. ülke içindeki sı- nırlı sayıda varlığını sürdüren sivıl banş gruplannı da güç du- ruma soktuğunu söylüyor: - İnsanlar günlük yaşamlan- nı sürdürebilmek için büyük uğraş vermek zorunda kaldık- lan zaman, politıka konusunda kafa yoracak, etkinlıklere katı- lacak zamanı bulamıyorlar. Sa- vaş gıbı totaliter ve koleküf bır gerçek karşısında bireyler. dü- şünmeyı bırakjyorlar ve uy- mayı öğrenıyorlar. Müoseviç ve yandaşlan halka, Sırplann gır- dıkleri bütün savaşlan kazandı- klannı anlauyorlar, ama kur- duklan banşlan da yitirdiklen- ni söylemiyorlar. Koraç, şu görüşü belirtiyor: - Kadınlara tepkı gösterme seçeneği asla tanınmadı. Ya kahramanlar doğuracaklardı ya da ellerinde silah, kendileri kahraman olacaklardı. Her ikj roldeki kadınlar, medya tara- fından 'pnmadonna' olarak göklere çıkarnldılar ve "trajık kaderimian" yeni bir örneği şeklinde adlandınldılar Bize düşen rol, rollerin en pasifıydi' El alünda olacartık, ama bır adım geride durarak; savaşın ilk kurbanlan, şıddetin ve u^a geçilmenin tek hedefı. Maja Koraç, Sırp kadınlan- nın da Bosnalı hemcınsleri gibi baskı ve şiddet altında oldukla- nnı vurguluyor: - Saldırgan ulusçuluk, artık yalnızca cephede yaşamıyor. Yuva denilen yerin dört duvan içinde, yatak odasında da va r Belgrad'daki Kadınlara Yaı dım Örgütü, son bir yıl için ko- cası tarafından ağır derecede dövülen kadınlann oranının yüzde yüz arttığını açıkladı. Yalnız Belgrad'da tanıdığı er- kek tarafından ırzına geçildiği ıçın yardım isteyen kadınlann sayısı %30 arttı. • Maja Koraç, savaştan Sırp erkeklerin de büyük zarar gör- düğünü yaayor. Istemeden şid- det uygulayıcı role geçen erkek- lerin, cephede birbırlerini vur- duklannı, intihar ettiklerini acıkhyor. 30 bin askerlik çağın- da, yüksek öğrenim görmüş gençle yaşlan 25-45 arasında ışininehh 100.000 erkeğinsava- şa gıtmemek için ülkeden ay- nldıklannı belirterek raporunu noktalıyor: Bu savaşta kazanan taraf asla olmayacakür!