Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 26ŞUBAT1993CUMA
HABERLER
KÖPt Realitesi
Sempozyumu
•İçPoütika Servisi - Kurt
Aydın Insiyatifi adlı oluşum
tarafından 27 şubat'ta The
Marmara'da düzenlenecek
olan "Kürt Realhesını
Tanımanın Gerekleri"
konulu sempozyumda
tebliğler ûzerineyorum
yapacağı bildirilen Av.
AhmetZekiOkçuoğlu,
kendisının bılgisi dışında
adırun kulknıldığını
açıkladı. Okçuoğîu, konuyla
ilgili biraçıklama yaparak,
"Kişi oJarak, K ürt Aydın
İnsiyaıifi adlı oluşumla
herhangi bir ilişkim
buiunmamaktadır.
Sempozyuma tebliğsunacak
kişilerarasında, Kürt
sorununun asli unsurlan
olan Kürtler ve onlann
temsilcilerinin bulunmaması,
Kürt Aydın İnsiyatifinin
halen Kürt ulusuna karşı
haksız savaşı sürdürmekte
olan devletin icazeıine
yönelik çabalan söz konusu
sempozyumda 'tebliğcf veya
'yorumcu' olmamı
engelleyen en önemli
etkenlerdır. Bu hususlar,
Kürt Aydın İnsiyatifi
tarafından da bilindiğı halde,
adımın nedenıni
anlayamadığım bir biçimde
ve ısrarla zikrcdilmeye
devam edilmesi amaçlıdır"
dedi.
Yunanistan'a
uyan
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Ankara, Ramazan
ayı nedeniyle Yunanistan'a
giden dört vaizin Yunanistan
tarafından sırurdışı
edilmesıni, Batı Trakya
Müslüman Türk azınlıgının
din ve vicdan özgürlüğünü
baskı aluna almak olarak
değerlendırdi. Yunanistan
Maslahatgüzan Dışişleri
Bakanhğı'na çağınldı.
Dışişlen Bakanlığı
larafından yapılan yazılı
açıklamada, Yunan
makamlannın bu
davranışlannın anlayışla
karşılanmasının mümkün
olmadığı vurgulanarak,
Türkiye'nin Batı Trakya
Müslüman Türk azınlığının
statüsünü ve haklannı ahdı
hak ve yükümlülükleri
çerçevesınde koruyacağı
bıldinldi. Açıklamada,
konuyla ilgili olarak Yunan
makamlan nezdindegerekli
girişimlenn yapılmış olduğu
da yer aldı. Dört vaizin sınır
dışıedılmesinin ardından,
Yunanistan Maslahatgüzan
dün Dışişleri Bakanlığı'na
çağınldı. Dışişleri Bakanlığı
Müsteşar Yardımcısı Tugay
Uluçevik, maslahatgüzara
bu tutumun kabul
edılemeyeceğının bildiîdi.
Edinilen bilgiye göre
Uluçevik, maslahatgüzara "
bu hareketin uluslararası
anlayış ve teamülle
bağdaşmadığını" ıfadeetti.
Nursi'nin itiban
tehlikede• ANKARA (ANKA)-
TBMMİnsanHaklan
Komisyonu'nda hakkında
iade-i itibar karan alınan
Said-ı Nursi'nin "itiban"
yeniden tehlikeye girdi.
Komisyonun SHP ve DYP'li
yeleri oylamanın yeniden
yapılmasını isteyecekler.
Komisyon'da çekimser oy
kullanarak Said-i Nursi'ye
itibannın ıade edilmesini
sağladnğı ifade edilen SHP'li
Alf İbrahim Tutu, insan
haklan ihlalerine karşı çıktığı
için çekimser oy kulandığını
söyledi.
THY'de
toplusözleşme
göPöşmelepi
• Ekonomi Servisi - Türk
Hava Yollan'nda
çalışanlann grev
oylamasında 'hayır' karan
aîmasından sonra başlayan
toplu sözleşme görüşmeleri,
işverenin daha önce
vereceğini taahhüt ettiği
üçüncü ve dördüncü ay
zamlannı geri çekmesi
üzerine kesildi. Ankara'da
kamu işveren sendikası
TÜHİS'le dört gündür toplu
sözleşme görüşmelerini
sürdüren Hava-İş Sendikası
yöneticileri dün İstanbul'a
geridöndü.
Demirel,
bakanlan uyapdı
• ANKARA (ANK A)-
Başbakan SüJeyman
Demirel, silahlı ve bombalı
saldınlardan daha etkin
korunmalan ve ek önlemler
almalan için bakanlannı
uyardı. Başbakanlıktan
bakanlara gönderilcn yaada,
kamu kurum ve
kuruluşlanna yönelik
saldınlann artlığına dikkat
çekilerek yurtiçi ve yurtdışı
seyahatlerde koruma
bulundurulması, aynca
"artçı koruma ekibi"
oluşturulması istendı.
İnsan Haklan Bakanlığı sorununa, kanun hükmünde kararnameyle çözüm aranıyor
OıtaklanııhakaıılıkpazarlığıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM gündeminde olmasına karşın,
engellemeler nedeniyle bir türlü çıkan-
lamayan İnsan Haklan Bakanlığı kuru-
luş yasası için çözüm aranıyor. DYP
milletvekillennin de karşı çıktığı tasan-
nın TBMM'den geri çekileceği ve soru-
nun kanun hükmünde kararname ile
çözüleceği bıldinldi.
Yeni arayışlar
Koalisyon orıaklan arasmda da so-
run olan insan Haklan Bakanlığı kuru-
luş yasasına ilişkin tasannın TBMM
gündemini tıkar duruma gelmesi, yenı
arayışlan gündeme getirdi. insan hakla-
nndan sorumlu Devlet Bakanı Mehmet
Kahraman'ın tulumunu dikkate alan
DYP grup yöneticileri, SHP grup yöne-
ticileri ile yasa konusunda pazarhğa gi-
riştiler. DYP grup yöneticileri, Devlet
Bakanı Kahraman'ın bugüne kadar in-
san haklan konusundaciddi birçalışma
yapmamasına karşın, kadro konusun-
da gösterdiği hassasiyet üzerine harake-
te geçtiler.
DYP grup yöneticileri, yasa görüş-
melenne kaülmalan konusunda parüii
milletvekillerini bir türlü ikna edemedi-
ler. Bir çok DYP milletvekih İnsan
• Koalisyon ortaklan arasmda
da sorun olan İnsan Haklan
Bakanlığı kuruluş yasasınailişkin
tasarınm TBMM gündemini tıkar
duruma gelmesi, yeni arayışlan
gündeme getirdi. DYP grup
yöneticileri, SHP grup yöneticileri
ile yasa konusunda pazarhğa
giriştiler.
Haklan Bakanlıgı'nın kuruluşuna karşı
olduklannı yüksek sesle dile gelirdiler.
DYP'nin "'Şahinler"inden İstanbul
Milletvekili Coşkun Kırca, yasaya karşı
çıkarken, "Böyle yasa ve bakanlık ol-
maz. Diğer bakanlıklann üzerinde on-
lan denetlcyen bir bakanlık mümkün
değil. Bu yasa çıkmayacak"diye dile ge-
lirdi.
Bu tepkiler üzerine DYP grup yöneti-
cileri, sorunu nasıl aşacaklan konusun-
da formül arayışına girdi. Devlet Baka-
nı Kahraman'ın bir süre önce söylediği,
"Bana 15-20 kişilik kadro vcrin" sözle-
rinı anımsayan DYP grup yöneticileri.
tasannın gen çekilmesi koşuluyla bunu
gerçekleştirmeye razı oldular. DYP
grup yöneticileri, konuyu SHP grup yö-
neticileri ile de görüştüler. Ancak, SHP
Grup Başkanvckıllcri Ercan Karakaş ve
Aydın Güven Gürkan bu önenye karşı
çıkülar ve tasannın geri çekilmesini ka-
bul etmediler.
'Protokolde yok'
DYP grup yöneticileri bu gelişmele-
rin ardından Cumhunyet muhabinnın
sorulannı yanıtlarken, İnsan Haklan
Bakanlığı lasansının Mcclis'tcn geçiril-
mesınin mümkün olmadığını belirttilcr.
DYP grup yöneticileri, koalisyon pro-
tokolü ve hükümet programında da
böyle bir durumdan söz edilmcdığini
bildirdilcr.
• Soruna çözüm arayışlan bakanlar
kurulu gündemine dc girdi. Ancak, ön-
ceki akşam yapılan bakanlar kurulunun
gündeminde bu konu bulunmasına kar-
şın görüşülemedı. Bakanlar kurulunda,
TBMM gündemindeki tasannın gen çe-
kilmesi görüşünün ağırlık kazandığı öğ-
renildi.
Böyle bir durumda sorun, kanun
hükmünde kararname ile aşılacak. Ka-
nun hükmünde kararname ile İnsan
Haklan Bakanlıgı'nın kuruluşu gerçek-
leştirilecek.
Mümtaz Soysal'ın savunduğu, bir
bakanlık yerinc anayasal bir kuruluş
oluşturulması görüşü giderek daha faz-
la taraftar topluyor. Bu görüşü savu-
nunlar, anayasa değişikliği konusunda
son zamanlarda yoğunlaşan çahşmalan
da önemli bir dayanak olarak gösteri-
yorlar. Bu görnüşe göre, anayasa deği-
şikliği calışmalan sırasında böyle bir
kurul oluşturulabilecek ve insan haklan
konusunda devletin dışında daha la-
rafsız bir organa kavuşulacak.
'Adüdüzen
şaşvrma*
Belediye-İş Beyoğlu Şubesi'nin
Kağıthane Belediyesi'nden işten
atılmalan kamuoyuıuı
duvurmak amamla dûn bir
yürüyüş ve miting düzenledi.
Binkrce işcinin katıldığı miting
Çağlayan kavşağından Abide-i
Hürriyet Meydanfna yürihüşle
başladı. Mitingde, 340 işcinin işe
geri alınması istendi ve
Kağıthane Belediye Başkanı
Arif Calban istifa etmeye
çağrıldı. Çağlayan kavşağında
12.00'de toplanan işciler şiddetli
yağışa rağmen "Vur vur inlesin
adil düzen dinlesin", "Bosna'da
Sırplar. Türkh e'de refah",
"Adil düzen şaşırma, sabrımızı
taşırma" şekünde sloganlar
atarak Şişli Abide-i Hürriyet
Mevdanı'na kadar > ürüdüler.
SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel
Çenget ve il yöneticilerinin de
hazır bulunduğu yürüyüşe,
Belediye-İş Sendikası'nm şube
örgütleri, Tfim BeJ-Sen
Sendikası ve DISK de katıldı.
Mitinge katüan işçiler, Grup
özgüriuk'ün sö>lediği türküler
eşliğinde coşkulu bir şekikte
halaylar çektikten sonra olaysız
olarak dağıldı. (Fotoğraf:
HATİCE TUNCER)
TBMM'nin çahşma temposu nedeniyle, ivedilik için tasan kısaltılacak
InfazYasası'nahız veriliyorANKARA fCumhuriyet Bürosu) - Ada-
lel BakanhğVnca hazırlanan geniş kap-
samlı infaz yasası, TBMM'nin çahşma
temposu dikkate alınarak kısaltılacak,
öncelik ve ivedilikle çözümü gerektiren
konulan kapsayan yeni bir tasan hazırla-
nacak.
Bakanlar Kurulu'nun önceki gün
yaptığı toplantıda, infaz yasasında yapı-
lması gerekli değışiklikler ele alınırken,
223 maddeden oluşan geniş kapsamlı yeni
tasannın TBMM'den geçirilmesinin uzun
zamanı gerektireceği görüşü ağırlık ka-
zandı. Bunun üzerine "Ceza infaz ku-
rumlan ile tulukevlerinin kuruluş ve ida-
resine, cezalann ve tuluklama karar-
lannın yerinegetirilmesine, ceza infaz ku-
rumlanndan sahverilen hükümlülerin
korunmasına" ilişkin tasannın ikiye bö-
lünmcsi kararlaştınldı.
Bakanlar Kurulu'nda alınan karar
uyannca infaz yasasındakı degişikliklcrle
ilgili olarak 10-15 maddelik bir cerçeve
yasa haarlanacak. Mart ayının ilk haf-
lasında TBMM'ye sunulması beklenen
bu tasan, cezaevlerinin iç yapısının yeni-
den düzenlenmesine yönelik olacak.
"Ceza infaz kurumlannın kuruluş ve ida-
resi hakkında kanun" başlığını taşıyacak
tasan ile aynntılı düzenlcmeler yönetme-
lıkjere bırakılacak.
Oncelık ve ivedilik isteyen sorunlann
çözümüne yönelik cerçeve yasa Adalel,
Içişleri ve Milli Savunma Bakanlığı tem-
silcilerinin katılacaklan bir alt komisyon
tarafından hazırlanacak, Bakanlar Kuru-
lu'nda görüşüldükten sonra Türkiye Bü-
yük Millet Meclisi Başkanlığı'na verile-
cek.
Güneydoğu
SHPheyet
gönderiyor
ANKARA (Cumhuriyet Bfi-
rosu) - SHP heyeti. Güneydo-
ğu'da meydana gelen olaylan
yerinde görmek amacıyla in-
celemegezisine çıkıyor.
Altı milletvekilinden oluşan
SHP heyeti, Diyarbakır, Bat-
man ve Mardin illeri ile Sil-
van, Mıdyat ve Nusaybin ilçe-
lerini kapsayan gea boyunca,
çok sayıda İcişi ve kuruluş yö-
neticisi ile görüşecekler. Gezi
sonunda hazırlanacak rapor
ise SHP TBMM grubuna ve
genel merkeze sunulacak.
İncelemelerde bulunacak
SHP heyetinde Mehmet Keri-
moğhı, Muzaffer Ankan,
Fahri Gündüz. Cemalettin
Gürbüz, Abdülkerim Zilan ve
Halil ÇuDıaoğlu bulunuyor.
HEP
Alınakve
Demir
istîfaları
engelledi
İçPoKtikaServisi-HEPŞır-
nak Milletvekili Mahmut Alı-
tıak ile Muş Millelvekili Muzaf-
fer Demir'in geçen hafta "düzen
partisi" suçlamasıyla partilerin-
den istifa etmelcri, HEP'ten
aynlarak yeni bir partı kurma
hazırlığında olan milletvekille-
rini engelledi. HEP, Parti Mec-
lisi ve Merkez Yüriitme Ku-
rulu'nun da onayıyla 1 marttan
önce partiden aynlmaya hazır-
lanan milletvekilleri, istifalan-
nın Alınak ve Demir'e destek
olarak algılanabıleceği gerekçe-
siyle bundan vazgeçtıler.
Anayasa Mahkemesi'nde sü-
ren kapatma davası nedeniyle
bir grup HEP milletvekili olası
bir kapatma karan karşısında
yeni bir sıyasi sürcç başlatmak
için partilerinden istifa etmeye
hazırlanıyordu. HEP Genel
Başkanı Ahmet Türk, HEP
Parti Meclisi ve Merkez Yürüt-
me Kurulu'nun onayıyia alınan
karann ardından, istifa edecek
milletvekillerinin isimlerni be-
lirleniyordu. Aralannda Mu-
zaffer Demir ve Mahmut Alı-
nak'ın da bulunduğu Şırnak
Milletvekili Orhan Doğan ve
Selim Sadak, Muş Milletvckili
Sırn Sakık, Siirt Milletvckili
Naif Güneş ile Diyarbakır Mil-
letvekili Sedat Yurttaş'ın, Ana-
yasa Mahkemesi'nde sözlü sa-
vunlamalann alınacağı 1 mart
tarihinden önce istifa etmelcri
kararlaştınlıyordu. Ancak, Alı-
nak ve Demir'in, "zamansız"
ıstifası diğer milletvekillerinin
partiden aynlmasını engelliyor-
du.
SSK'nın Hazine'den 7 trilyon liralık alacağı ivedilikle ödenecek
Mücadeledeilk raundMoğultay'ın
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Hükümet, SSK'nın so-
runlannın çözümünde "orta
yolu" tercih etli. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı Meh-
met Moğultay, SSK'nın sorun-
lannın çözümü konusunda
Devlet Bakanı Tansu Çiller ile
giriştiğı mücadclenin ilk aşama-
sını kazandı. Bakanlar Ku-
rulu'nda benimsenen kısa vade-
li çözümler uyannca, SSK'nın
Hazine'den 7 trilyon liralık ala-
cağı ivedilikle ödenecek, kuru-
mun bazı gayrimenkulleri Millı
Emlak'a saulacak, SSK alacak-
lannın tahsilini hızlandırabil-
mek için kurumun yetkileri ar-
tınlacak ve SSK mallannın kira
sözleşmeleri fesh edilerek gü-
nün koşullanna uygun olarak
yenilenecek.
Moğultay, sosyal yardım
• MoğuJtay, SSK'nın
sorunlannın çözümü
konusunda Çiller ile
giriştiği mücadelenin ilk
aşamasını kazandı.
Bakanlar Kurulu'nda
benimsenen kısa vadeli
çözümler uyannca, SSK
alacaklannm tahsilini
hızlandırabilmek için
kurumun yetkileri de
artınlacak.
zammının genel bütçeden kar-
şılanması konusundaki ıstemi-
ni kabul ettiremezken, Tahkim
Yasası'ndan doğan 7 trilyon li-
ralık SSK alacağının kuruma
hemen ödenmesini ve bazı gay-
rimenkullerin oldukça yüksek
birbedclden Mılli Emlak'a dev-
rini sağladı. Böylece, SSK'nın
bu yıl için, nakit açığı sorunu gi-
derilmiş oldu. Ancak, SSK yel-
kilileri, çözümün "geçici" oldu-
ğunu, prim karşılığı olmayan
sosyal yardım zammı ödemele-
rinin mutlaka SSK'nın sııtın-
dan alınması gerektiğini belirl-
tiler.
Moğultay, önceki gün ba-
kanlar kurulu loplantısı ön-
cesinde SSK'nın sorunlan ko-
nosunda uzmanlan ile bir dizi
değerlendirme yaptı. Bu değcr-
lendirmeler sırasında, prim
oranlannın arttınhnasından,
prim tavanının kaldınlmasına
kadar birçok öneri de ele alındı.
Ancak, bu önerilerin uyguluna-
bilir olmadığı somut biçimde
ortaya kondu. SSK'nın sorun-
lannın çözümü konusunda
Moğultay'ın önerilireni karşı
çıkan Çiller'in uzmanlan da,
çahşma bakanlığı uzmanlan ile
birlikte bu değerlendirme çalı-
şmalanna katıldı.
Bakanlar Kurulu mağduriyetleri gidermeyi amaçlayan tasanyı TBMM'ye sevk etti
Süperlere zamlımaaşyasası Meclis
9
te
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sü-
per emeklilerin mağduriyetlerini gider-
meyi amaçlayan yasa tasansı, Bakanlar
Kurulu'nca Meclis'e sevkedildi. Tasan
yasalaşırsa, 1 ocak 1993 tarihinden ge-
çerli olmak üzere, süper emeklilerin ay-
lıklannda, 1 milyon 815 bin liraya kadar
ulaşan miktarlarda artış olacak.
Secim meydanlannda ve hükümet
programında, süper emeklılenn aylıkla-
nnı artırarak, mağduriyetlennı giderme
vaadinde bulunan hükümel, konuya
ilişkin yasa lasansını, iktidara gclmesin-
den yaklaşık 15 ay sonra meclise sevket-
ti. Bakanlar Kurulu'nun önceki gün geç
saatlere kadar devam eden toplanlısın-
dan sonra bir acıklama yapan Devlet
Bakanı Akm Gönen, süper emeklilerin
durumlannın düzeltilmesi ve mağduri-
yetlcrinın gjderilmcsinı amaçlayan yasa
lasansının, meclise gönderilmesine ka-
rar verildiğinı bildirdi.
SSK'ya 4 milyon 200 bin veya 5 mil-
yon 40 bin lira borçlanma primi ödemiş
süper emeklilere, 16% gösterge üzerin-
den ödenmekte olan aylıklan ile 6400
gösterge üzerinden hesaplanacak aylı-
klan arasmdaki fark kadar "telafi edici
ödeme" yapılacak. Buna göre, 4 milyon
200 bin lira borçlanma primi ödeyen sü-
per emeklilerin 2 milyon 421 bin lirayla
2 milyon 735 bin lira arasında değişen
aylıklan, 944 bin lirayla I milyon 815
bin lira arasında değişen miktarlarda
artacak. Böylece, bu emeklileren düşük
3 milyon 366 bin. en yüksek de 4 milyon
550 bin lira aylık alacaklar.
SSK'ya 5 milyon 40 bin lira borçlan-
ma primi ödeyen süper emeklilerin 2
milyon 568 bin lirayla, 2 milyon 882 bin
lira arasında değişen aylıklan, 797 bin
lirayla 1 nıilyn 667 bin lira arasmda ar-
lacak. Bu durumdaki emeklilerin aylık-
lan, böylece, 3 milyon 366 bin lirayla 4
milyon 550 bin lira arasında değişecek.
SSK'ya 1.2 trilyon dolayında ek yük
getirecek düzenlemeyle göre, 4 milyon
200 bin veya 5 milyon 40 bin liradan da-
ha az borçlanma primi ödemiş olanlara
yapılacak telafi edid ödeme, aynı esas-
lara göre, ödedikleri borçlanma pnmiy-
le oranülı olarak belirlenecek.
BİR BAKIMA
SERVER TANİLLİ
Bir Hollanda Dönüşü...
Biraz kendimi dinlemem mi gerek? Hollanda'dayım.
Kuzey Avrupa ülkeleri arasında en çok tuttuğum yer-
dir orası bu bakımdan. Danimarka'ya pek yolum düşmü-
yor, Isveç'e yolculuklar da seyreHeştı; Hollanda, baş
yerj almış durumda. Aynca, düşunce dünyamda en faz-
la çağrıştırma orada olur. Unutmayınız, Avrupa tarihin-
de, ingiltere'den de önce, ilk burjuva devrimi bu ülkede
oldu ve bütün bir 17. yüzyıl boyunca, yurdunda baskıya
uğrayan aydınlara sığınak hizmetini gördü o topraklar.
Bir "Bilgi Cumhuriyeti" idi o yüzyılda Hollanda. Böylesi
bir geçmiş geleceği de belirledi; Avrupa'nın liberal ülke-
leri arasında, bugün de en başlarda bir yeri vardır
orasmın.
Neresinden baksanız belli olur.
Geçen hafta, bir çıkışta, Utrecht, Leiden, Zwolle,
Amersfoort'u dolaşıp döndüm. Her birınde birer konus-
ma yaptım bizim insanlarımıza. Konulan soracaksınız:
"Eğitim sorunu", "Irkçılıkveyabancıdüşmanlığı", bir de
"NâzımHikmet'inşiirdünyası."
Nâzım Hikmet'siz olur mu efendim?
Çağırıcılar arasında, derneklerın yanı sıra, Tanım der-
gisi de vardı. Zvvolle de yayımlanan, başta Hollanda'-
daki gurbetçilerimizin sorunlarını dile getirip onlara
seslenen, pırıl pırıl insanlarımızın çıkardığı pırıl pınl bir
dergi. Orada o, Almanya'da da Ergin Erkiner'in Yazın'v.
Avrupa'da, özellikle son yıllarda, Türkiyeliler arasında
hüküm süren mezar sessizliğini bozan, üstelik inançla-
rından dönmemiş aydınların kulağı ve sesi durumunda-
ki birkaç dergi arasında iki ışıklı odak.
Ne zaman elime alsam, gönenirim.
Irkçılık ve yabancı düşmanlığı, yeni faşizmin bu iki
hastalığı, başta Almanya olmak üzere, hemen bütün Av-
rupa ülkelerini sararken, olanca liberalliğine karşın,
Hollanda'ya da bulaşmış durumda. Insanlarımız, orada
da tedirgin bu bakımdan.
Nasıl karşı çıkmalıyız bu afete? Onu tartışıyoruz.
Eğitime gelince, eleyici Hollanda eğitim sistemi için-
de, goçmen işçi çocuklarının yetiştirilmesi, tam bir çık-
mazda. Sözünü ettiğim Tanım dergisinin son sayısında,
Turgut Ersoy adlı bir uzmanın şu saptamasına bakınız
lütfen: "Temel eğitimden sonra, goçmen çocuklarının
%70'i, Hollandalı öğrencilerin ancak %30'unun devam
ettiği en düşük duzeyli ilk meslek okullarına yığılıp kal-
makta; bunlann da %70'i, bu okulları bile diploma ala-
madan terk etmek zorunda kalmaktadır. Daha yüksek
dereceli okullara gidebilenlerin de yine çok büyük bölü-
mü eğitimini tamamlayamadan okuldan ayrıimak zo-
runda kalmaktadır."
Gözünüzün önüne getirebiliyor musunuz fecaati?
Hollandacayı öğrenme sorun, anadili eğitimi sorun.
Hollandalı yetkililer, onlara ve başka sorunlara çözüm
bulmak için çırpmıp duruyorlar.
Çıkmazdan çıkılabilmiş değil ne var ki!
Tartışırken, kara kara düşünüyoruz da...
Şeriatçı mi? Bakın onun içi rahat! Açmış Islam okulla-
rını; hatırlatmaya Q&> ek yok, adım başına Kuran kursla-
rı. Şu sırada, kız çocuklarına ayrı dershane açtırmanın
arkasında; bir de Islam Partisi'ni kurmanın iznini kopa-
ra^ildi mi, keyfine diyecek yok. Ve ötede, Cemalettin
Kaplan Hoca, kurduğu şeriat devletine çağırıp durmak-
ta...
Bre aymazlık!
Türkiye'nin içinde ve dışında, sorunlann üstesinden
geleceksek, bilimin ışığında ve aklın aydınlığında, kısa-
ca çağdaş yöntemlerle gerçekleştirebileceğiz bunu.
Dinle diyanetle çözülmez çağımızın sorunlan.
Ama gelin de anlatın!
Strasbourg'a dönerken bunları düşünüyorum yolda.
Ve sonra aramızdan ayrılışlan şubat ayına rastlamış,
çağdaşlık kavgasının iki büyük insanı geliyor aklıma:
Hıfzı Veldet Hoca'yla, Orhan Apaydın. Biri laik cumhuri-
yet ülküsünün ytlmaz kalemi, öteki demokratik hukuk
devleti mücadelesinde şehit düşmüş yiğit insan.
Rahmetle anıyorum ıkisini de.
Onlara ve çağdaşlık davasının öteki ısrarlı savunucu-
larına bakıp, tablo olanca karartılarla dolu olsa ve yir-
minci yüzyılın bitimine pek az kalsa da, heyecanım bi-
leyleniyor, umudum tazeleniyor.
Büyük şairin dizelerini mırıldanıyorum:
Ve ölen ve doğan
ve son gülenleri güzel gulecek olan yirminci asır
benim şafak çığlıklarıyla sabaha eren müthiş gecem
senin gözlerin gibi, Hatçem,
güneşli olacaktır.
Anayasa Mahkemesi
•• ••
OzaL YOK koııteııjaııma
Prof. Sach Adalı'yı seçli
• Özal, Resmi Gazete'de dün yayımlanan karara
göre, Anayasa Mahkemesi asil üyeliği için YÖK
tarafından gösterilen üç aday arasından Marmara
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
öğretim üyesi Prof. Dr. Sacit Adalı'yı seçti.ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Cumhurbaşkanı Turgut
Özal, Prof. Dr. Suleyman Ars-
lan'ın yasal koşullan taşunadığı
için göreve başlatılmaması üze-
rine cekilmesiyle boşalan Ana-
yasa Mahkemesi'ndcki YÖK
kontenjanına Prof. Dr. Sacit
Adalı'yı seçti.
Özal, Resmi Gazete'de dün
yayımlanan karara göre, Ana-
yasa Mahkemesi asil üyeliği
için YÖK tarafından gösterilen
üç aday arasından Marmara
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bi-
limler Fakültesi öğretim üyesi
Prof. Dr. Sacit Adalı'yı seçti.
YÖK Genel Kurulu. Anayasa
Mahkemesi asil üyeliği için
Prof. Dr. Adalı ile birlikte Prof.
Dr. Fazıl Tekin >e Prof. Dr.
Erol Cihan'ı aday göştermişti.
Cumhurbaşkanı Özal tara-
fından Anayasa Mahkemesi
asil üyeliğine secilen Prof. Dr.
Sacit Adalı, 1945 yılında Eğir-
did'dedoğdu.
Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakfiltesi'ni bitiren
Adalı, Fransa'da Rennes Üni-
versitesi Yönetim Bflim-
leri'nde doktora yaptı. Adalı,
1976'da SBF Kamu Yönetimi'-
nde doçent ünvanı aWı, 1983'de
de profesöıiüğe yüksekB.
Kaymakam vekilliği, senato
ve yönetim kurulu üyelikleri,
bölüm başkanlığı, anabuiın dalı
başkanlığı görevlerinde bulu-
nan Prof. Adalı, son olarak
Marmara Üniversitesi İktisadi
ve İdari Bilimleri Fakültesi'nde
göre> yapıyordu. 6 telif khabı,
60 bilimsel makalesi bulunan
Pıof. Adalı, evü ve 4 çocuk ba-
bası.
Güzel insan
UĞUR
MUMCU
güzelliklerinle yaşayacaksın.
ANKARA DENEME SAHNESt