Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23ŞUBAT1993SAU 8 DIŞHABERLER Almanya:2Türk ezilerek öldü • MÖRS(AA)- Almama'nın Kuzey Ren Vestfalya Evaletı'ne bağlı Mörs kentinde 14 ve 15 yaşlanndakı ıkı Türk genci tren altmda kalarak öldüler. Mörs Polısı, gençlenn, cuma akşamı geç saallerde gençlenn demiryolu hattına çıktıklannı \ e raylar üzerinde yüriırken. arkadan ge'.en bır trenın altında kaldıklannı bıldırdı. Polıs, trem altında ezilerek ölen gençlenn kımlığını açıklamadı. Suhumi bombalandı: 1 ölü • MOSKOVA(AA)- Gürcü kuvvetlerinın kontrolündeki Abhazya başkeni Suhurru'nın SÜ-15 tıpı bır savaş uçağınca bombalanması sonucu bır sivilın öldüğü 8 kişinin ağır yaralandığı bıldırildi Gürcistan, saldırganın bır Rus uçağı olduğunu sa\undu TASSAjansı, uçağın dün akşam üzeri gerçekleştirdiği saldında kenttekı TASS muhabirirun de evmın ısabet aldığını, gazetecı yaralanırken babasının hayatını kaybettiğini behrtti. Saldında vedı kışınin daha agıryaralandığı bıldinldi. Mitterrand'dan öneri • PARİS(AA)-Fransa Devlet Başkanı Francois Mıtterrand, diğer devletler n ükleer denemelere gırişmedikçe, kendilennın de bu tür denemelere yeniden başlamayacaklannı söyledi. Fransa tdevbyonunda konuşanMÖterrand, "Nükleer^flahlara sahıp dığer ülkeler denemelere başladığı takdirde Fransa'yı savunmasız bırakamam" dedi Fransa 1992 nisanından bu yana nükleer denemeyapmıyor. Nükleer silahlara sahıp Rusya ve ABD'de Fransa'yı izleyerek butürdenmeleri durdurmuşlardı. Kuzey Denizi'nde tehlike • LONDRA (AA) - Iskoçya açıklannda 497 ışçutin calıştığı bir petrol platformunun şiddeth fırtına nedenıyle sürüklenmesi üzenne genış çaplı bir kuriarma operasyonu başlatıldı. Aberdeen kentinin 150 kılometre doğusundaki Amoco şırketıne aıt ve 400'ü aşkın ışcının çalıştığı petrol pîatformlanndan biri, dün gecesaatte lOOkilometre hızla esen şıddetli fırtına nedenı> le demir tarayarak bır başka platformun üzenne doğru sürüklenmeye başladı. Christopher Gûney Kıbns'ta • LEFKOŞA (AA) - ABD Dışışlen Bakanı VVarren Christopher, Rum yönetımı liden Yorgo VasiMu ve 28 şubatta görevi Vasiliu'dan dev ralacak Glafkos Kkrides ile dün gece bir görüşme yaptı. Rum radyosunagöre, ABD Dışışlen Bakanı Christopher, Ortadoğu ülkelerine yaptığı ziyaret çerçevesınde Larnaka Havaalanı'na da uğradı. VVarren Chnstopher. Kuveyt'ten Beyrut'a giderken Larnaka'ya uğradı ve buradan bir helikopterle Beyrut'a hareketetü. Christopher, akşam geç saatlerde Larnaka Havaalam'na geri döndü ve Kıbns Rum kesiminde Vasiliu ve Klerides ile görüştükten sonra İsrail'e geçü. Somali'de gruplar çatıştı • MOGADİŞU(AA)'- Somali'nin güneyindeki Kismayu liman kentinde, dün rakıp gruplar arasında meydana gelen silahlı çauşmada en az yedi kişinin öldüğü, 21 kişinin yaralandığı belirtildı. Somalı'dekı ABD askeri bırliğınin sözcüsü Albay Fred Peck, yaptığı açıklamada, Kismayu'da dün meydana gelen çaüşmanın beş saat sürdüğünü kaydetti. Atina'ya440 • ATtNA(AA)-ABD Savunma Bakanı Lees Aspin'ın önümüzdekı cuma günü Yunanıstan'a uğrayarak Cumhurbaşkanı Konsutantin Karamanlıs, Başbakan Konstantin Mıçotakısve Savunma Bakanı Yanis Varviçiotis ile görüşeceğıne dair haberler Atina'da yoğunlaştı. Körfez ve Ortadoğu ülkeleri görülmemiş hızla silahlanıyor. Araplar 1990'da silahlanmaya 60 milyar dolar ayırdı Olüıııtacirlerinincemıeti: Körfez• Batılı ülkelerde savun- ma giderleri kısıtlandı- ğından silah şirketleri gözlerini dış pazarlara dikti. Fransa, geçen haf- ta BAE ile yaptığı anlaş- mada bu ülkeye 3.5 mil- yar dolarlık 436 tank sat- mayı kabul etti. Suudi Arabistan İngiltere'den 6 milyar dolar 48 Torna- do uçağı alıyor. Dış Haberier Servisi - Batılı ülkeler, Körfez'e silah akıtıyor- lar. Bir yanda sürülmemiş bi- çımde silahlanan Körfez ülkele- ri. öte yanda içeride savunma giderlerinin kısıtlanmasından dolayı gözlerini dış pazarlara çevirmiş silah şirketleri. Böyle- ce Batılı silah firmalan arasında dış pazarlarda pay kapmak için kıran kırana bir rekabet yaşanı- yor. En gelışmiş sılahlar, müm- kün olduğunca uygun fıyatlarla dış pazarlara sunuluyor. Bu sı- lahlann en büyük alıcılan da Ortadoğu ve körfez ülkeleri arasından çıkıyor Haflalık The European gaze- tesi, Ortadoğu'da Arap ulkele- rinın 1990'da silahlanma gider- lerinin 60 milyar dolan geçtiği- ni. Körfez Savaşı'ndan bu yana bu mıktann daha da arttığını bıldiriyor. Suudi Arabistan. silahlı kuv- vetlerini 200 bin askere çıkar- mayı planlıyor. Arap ülkesi ol- mayan, ama büyük bir hızla si- lahlanan İran, önümüzdekı bır- kaç yıl ıçınde silahlanma içın 10 milyar dolar harcamayı tasarlı- yor. Körfez İşbirhğj Konseyi'ni oluşturan ufak Arap ülkelen ise. İran'la Irak'ın gölgesı altı- nda yaşıyorlar Petrol zengını Birleşik Arap EmiriDderi, Fnınsa'dan 3,5 mflyar dolar değerinde 436 tane Lederc tankı sipariş etti. LedercTer Fransa'nın en getişmiş tanklan.(Fotoğraf:EUROPEAN) bu ülkeler yoğun biçimde silah- lanıyorlar. 48Tornado Suudi Arabistan ocak ayında 6 milyar dolar değennde 48 ta- ne İngiliz yapımı Tornado sa- vaş uçağı sipariş etti. Umman ıse İngiliz firmalan ile 200 mil- yon dolarlık tank alımı için an- laşma yaptı. Dünyada gayri safı milli hası- lanm yüzde 20'sınden fazlasını savunma ıçın harcayan 20 ülke var. Bu 20 ülkenın 6'sı Orta- doğu'da bulunuyor. Amerikan, İngiliz ve Fransız silah şırketlen bu zengın pazar- da pay sahibı olabilmek için kı- yasıya rekabet ediyorlar. Son zamanlarda Rusya'nın da Or- tadoğu pazanna girmek için yoğun çaba harcadığı gözleni- yor. 436 tank alıyor Geçen hafta Abu Dabi'de açılan fuarda dünyanın en ge- lişmiş silahlan sergılendi Fuardan en kazançb çıkan ülke ise Fransa oldu. Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa'dan 3,5 milyar dolar değerinde 436 tane Leclerc tankı sipariş etti. Leclerc'ler Fransa'nın en geliş- miş tanklan. Yanşmaya ABD. ünlü MI-AZ tankı ile girdi. Fransa'nın ABD gibi güçlü bir rakip karşısında sıparişi kazan- ması Pans'te büyük sevinç ya- rattı. Ancak gözlemciler, BAE'nin Fransız tankı almaya karar vermesinde siyasal etken- lerin rol oynadığını öne sürü- yorlar. Leclerc tanklannın 1600 beygir gücündeki motorlan ise% Alman 'MTU-Deutsche Aerospace" firması tarafından üretilecek. Fransız GIAT fir- ması tarafından üreülen "Lec- lerc" tahkının IDEX-95 fuan- ndaki dığer güçlü rakıbi de İngiliz "Chaltenger-2" tankı idi. Fuarda dıkkati çeken bir başka tank da Ruslar'ın T-80 tankı oldu. Gözlemciler, Rus- lar'ın Ortadoğu pazanna gire- bilmek için yoğun çaba harca- dığını, yakında Batılılar için güçlü bir rakip olacakJannı be- lirtiyorlar. Ozetle Yeni Dünya Düzeni"- nin belirgin özelliklennden bıri Ortadoğu'da sılahlanmanın görülmemiş bir hızla artması oldu. Kıbns'ta Rumlarla Türkler arasında ekonomi alanında bir uçurum göze çarpıyor KKTCekonomisizorlanıyor• Genel olarak bakıldı- ğında her iki toplum da turizm ve hizmet endüst- risine bel bağlamış du- rumda. Bu ana sektörler karşılaştınldığında da Kuzey Kıbns oldukça geride kalıyor. ERDALGÜVEN Kıbns'ı başkent Lefkoşa üze- nnde ıkıye bölen Yeşil Hat aynı zamanda bir uçurumu da sergı- liyor. Lefkoşa temel olarak ahndımnda görüntü açısından Türk ve Rum taraflan arasında belıren bu uçurumu genele ya- yıp rakamlarla somutlaştırmak da mümkün En temel gösterge olarak kışı başına düşen gelire baktığımız- da bir Kıbnslı Rum'un cebine bir yılda giren para 10 bın dola- n aşarken Kıbnslı Türk ancak 3 bın dolar sınırlannda dolaşı- yor. I Kıbns Lirası 17 bin 800 TL'ye denk geliyor. Genel olarak bakıldığında her ikı toplum da turizm ve hız- Rakamlarla Kuzey-Cüney farkı (1992) Büyüme Oranı Ihracat (milyon dolar) Turizm (milyon dolar) Turist Sayısı Yatak Kapasitesi Enflasyon Işsizlik 4.3 64 *~^ 236 242 bin 63 bin Yüzde 60 Yüzde 2 7.7 » " 900 1 100 1.5 milyon 300 bin Yüzde 7 Yüzde 35.4 (Emekli vb dahil) met endüstrisine bel bağlamış durumda. Bu ana sektörler kar- şılaştınldığında da Kuzey Kıb- ns oldukça gende kalıyor. Rumlar pek de uzun sayıla- mayacak bır süre içerisinde tu- ristık yatak sayısını 3 yüz bine çıkarmış bulunuyor Bu kapasi- teyle geçen yıl 1.5 mılyonu aş- kın tunst ağırladılar ve l. l mil- yar dolar gelır sağladılar. KKTC'de ise söz konusu ra- kamlar sırasıyla 7 bin, 242 bin (yıîzde 74'ü Türkiye'den) ve 236 milyon dolar Bu konuda göriişlerini aldığımız KKTC- nin önde gelen turizmcisı Aziz Kent turizme yaünm yapmış bulunmaktan pışmanbğını sak- lamıyor. KKTC aynca canlı hayvan ve narenciye ihracatı da yapı- yor ve bu yoldan gelen gelir ulu- sal gelirde yaklaşık yüzde 40'lık bir pay tutuyor (Burada, naren- ciye üretıminin bel kemiğini oluşturan Güzelyurt'ta verimli- liğin gıderek düştüğünü unut- mamak gerekiyor). Yıne genel olarak bakıldığın- da Rumlar ıhracat gelirlerinde 900 milyon dolara yaklaşırken KKTC 54 milyon dolarda kab- yor. KKTC enflasyonda Tür- kiye'yı aratmıyor. Kuzey"de yıl- da yüzde 60 dolaylannda seyre- den enflasyon Güney'de geçen yıl yüzde 7 olarak gerçekleştı. Nitekim işşizlık oranında da Rumlar yüzde 2 gıbı yok dene- cek kadar az bir oranla karşı karşıya. Kuzey'de ıse emekli, öğrenci vb. dahil ışşizJenn oranı yüzde 35 İşsız sayısı her geçen gün artıyor ve ve bu yüzden genç nüfus Kuzey Kıbns'lan 'kaçı- yor.' Aynca gündelik olarak çalışmak icin yüzlerce Türk gena Rum Kesimı'ne geçiyor. Büyüme oranı ise geçen yıl Güney'de yüzde 7.7, Kuzey'de ıse yüzde 4.3 olarak gerçekleştı. KKTC ekonomisinde yeni olgukrdan bıri de 'olağanustü' bır hızla artan banka sayısı. Kuzey Kıbns'ta 17 ayn banka- ya aıt şubeler bulunuyor. Bu bankalar büyük ölçüde vergi muafıyetı sağlayan ve tsvıçre bankalannda görülen türden kendine özgü kolaylıklar sağla- yan layı bankacalığı (off-shore banking) yapıyor ve genellıkJe Türkiye'de kurulu bankalann uzantılannı oluşturuyor. Nite- kim yetkıliler son zamanlarda KKTC'yi bır finans merkezine dönüştürme yönünde demeçler veriyor. Ancak bu gelişmenin KKTC ekonomisine katkısı henüz net- leşmiş değil. Sonuç olarak Kıbnslı Türk- ler, olası bir federasyonda Rumlar karşısında 'çöküntüye ugramamak' içın epey yol kat etmek zorunda görünüyorlar. Şunu da unutmamak gerekir kı KKTC'nin bugünkü "refah du- rumu'nda Türİuye'nin payı bü- yük. KIBRIS Rüşdü'den ü-an'a suçlama ^ g g £ £ ^ ^ ^ kında İran İslam Devrimi'nin lideri AyetuDah Humeyni tarafından ölüm fetvası çıkanlan Salman Rüşdü, tran'ın Avru- pa'daki elçilikterinde tranlı teröristleri banndırdığını öne sürdü. Hint asıDı İngiliz yazar "tran hûkümeti uluslararası terorizmi destekiemekte \e gerek İngütere'de gerekse Avrupa'daki tran elçilikleri bu amaçla kullamp, "kiralık katiUe- ri' banndırmaktadır. Benim Japon çevirmenimi de İranlılar öldürdü" dedi. Rüşdü, hakkındaki ölüm fetvasının kaldın- hnası için sürdürdüğü kampanyayı desteklemesi baglamında Ingiltere Başbakanı John Major'la karşıuklı bir göriisme çağnsında da buhındu. Bu arada Rüşdü hakkmdaki fet> anın 4. yıldönümü nedeniyle geçen cuma günü Lübnan'da fran yanusı aşuı dinci HizbuUah örgütünce düzenlenen bir gösteride, İngiltere'nin Rüşdü'yü Iran'a vermesi istendi. Ledsky Ankara'yı uyardı • ABD'nin eski Kıbns koordi- natörü Büyükelçi Nelson Ledsky, Klerides'in seçilmesinin Türkiye'yi rahatlatmayacağını, ABD'nin Kıbns'ta çözüm için baskıyı arttıracağını söyledi. LONDRA (AA) - ABD'nin eski Kıbns koordınatörii Büyükelçi Nelson Ledsky, Kıbns Rum Kesimi'nde Glafkos Kleri- des'in başkan seçilmesinin Türkıye'yı ve Kıbnslı Türkleri rahatlatmayacağını, ABD'nin Kıbns'ta çözüm için baskıyı arttıracağını söyledi. Ledsky "Klerides'in seçilmesi hiçbir şeyi değiştirmez. ABD, Kıbns'ta çözüm için basürmayı sürdüre- cek, BM gözetiminde görüşmelerde ısrar edecektır" dedi. 'Sevinmeyiıı' Bir süre önce ABD Dışişleri Bakan- lığı'ndan aynlan National Democratic Institution adh bir özel Think-Tank' (araştırma kurulu) kuruluşunda çahşma- ya başlayan Ledsky, Türkiye ve Kıbnslı Türklerin Klerides'in seçimınden duy- duklan sevinç ve rahatlamanın, 'boş' ol- duğunu savunarak 'Türkler boşuna ra- hatlamasınlar' dedi. Ledsky, Clinton yönetiminin Kıbns konusunda daha faal bir politika izleye- ceğını vurguladı. Öte yandan eski Rum Yönetimi Baş- kanı Yorgo Vasılıu.Klerides'ıBMçerçe- vesindekiçözümarayışlanndan vazgeç- memesi için uyardı. Denktaş ve Ankara olumlu KuzeyKıbrıs'ta seçimrüzgân • KKTC'de yaşanan siyasi kriz, erken seçim ola- Sılığını güçlü bir biçimde gündeme soktu. Iktidar- daki UBP'nin Genel Başkanı ve Başbakan Eroğlu'nu erken seçim için sıkıştıran muhalefet partileri, kampanya başlatmış durumda. İZZETRJZAYÂLÎN pılması olasılığı görülüyor. Başbakan Eroğlu, erken se- LEFKOŞA - KKTC'de çimden bucak bucak kaçmak- ufukta erken seçim görünüyor. la beraber, Ankara zırvesınden Iktidardaki Ulusal Birlık Par- sonra, bu secimleri zorunlu tisı (UDP), son gûnlerde, dör- olarak kabul etmek durumun- dü mecliste. altısı meclis dışın- da kalacak. da bulunan on muhalefet par- — . tisinın seçim ısteğiyle kuşaül- PUVUkelÇlllgUl tutumu TcKTC Cumhurbaskan. Ra JÜT W™ Le^oşa Büyü- Denktaş min, hangi davayı savunduğu konusunda bir karmaşa bu- lunduğuna; bu nedenle erken çğ TC muhalefet ile arasındaki buzlan entiyor. Lefkoşa Büyükelçıliği'run nımlu Devlet Bakanı Orhan Kilercioğlu da "erken seçimlere gıdılmesının gereklılığinin an- laşıldığını'' söyledi. KKTC Başbakanı Deniş Eroğlu ile iktidardakı UBP ise önenye soğuk bakıyor. Mecliste grubu bulunan dört muhalefet partisinin, UBPyı erken seçime zorlaya- cağı, başlangıç olarak meclis komitelerine katılmayacaklan öğrenildi. Meclis dışındaki TKP, gaze- telerde Kilercioğlu'na parah açık mektup yayımlayan ve "erken seçımin bu yıl içinde ya- pılmasının kaçınılmaz olduğu- nu" söyleyen mecbs içi muha- lefete, UBP'yi "tek başına bırakmalan" çağnsında bu- lundu. Meclis dışı muhalefet- ten CTP de erken seçimi des- tekliyor. Buna karşın seçimlerin yeri- ne geürilmesi gerekli yasal zo- runluluklar nedeniyle en erken 1993 hazıranının 27'sinde ya- paıtilere aynı gözle bakar du- Bu yaklaşımla TBMM Baş- karu Hüsametön Cindoruk'la Türkiye Büyükelçiliği'nde ayn ayn görüşen parti başkanlan, Gırne'de Jasmine Court Otel'- de de Devlet Bakanı Kilerci- oğlu'nun yemeğinde tümden bır araya geldiler. Devlet Bakanı Kilercioğlu. bizzat Eroğlu'nun da bulundu- ğu yemekte yaptığı konuşma- da, "Kıbns'ta yeni bir seçim yasası yapılması ve erken seci- me gıdılmesinin gerekli oldu- ğunun anJaşıldığını; seçimlerin Kuzey Kıbns'taki rejimi güç- lendireceğinı" söyledi. "Başbakan Eroğlu'nun ger- çeklere bakarak iyi nıyet gös- termesı gerektiğini de" belırten Kilercioğlu, "yasanın hazır- lanmasında tüm partilerle iş- birlığinde bulunulmasının şart olduğuna" özellikle işaret etti. KIBRIS/ABD çabaları sürmeliLEFKOŞA (AA) - ABD'- nin Lefkoşa Büvükelçisi Ro- bert Lamb, Kıbns sorunu konusunda BM Genel Sekre- teri'nin çabalarm destekk- diklerini yineleyerek, "Biz, BM prosedürünün yeniden başlatıhnasını tavsiye ediyo- ff ddiruzded Lamb, ABD ve İngiliz dip- lomatlarMun Londra'da Kıbns konusunda düzenledikleri top- lantıdan döndükten sonra Larnaka Havaalanı'nda yap- tığı açıkiamada, Kıbns soru- nunun çözümü çabalannda, ABD'nin yapıcı roi oynamayı sürdüreceğini söyledi. Lamb, görüsmelerin erte- lenme olasüığma ilişkin bir sonıya verdiği yaratta da, yeni tur göriişmeler için hazirlık çauşmalan yapılması gerekti- ğini hissettiklerini, hiç kimse- nin şündiki hareketüliğiıı durmasuu istemediğini belir- terek, "Yeni tur müzakerete- rin tarihi, soruna taraf olan- laria biıiikte, BM Genel Sekreteri tarafından karar- laştırdacak" dedi. öte yandan Kıbrts Rum ba- sınında yer alan haberlerde Londra'da yapdan görüşme- lerde "Kıbns gelişmelerüıde bundan böv le öncti rolün İngil- tere tarafından ojnanmasma karar verikügi" bildiriMİ.