Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
11 ŞUBAT1993 PERŞEMBE CUMHURIYET SAYFA
KULTUR 11
Dayıoğlu'nun,
30. Sanat Yılı
• Kültflr Servisi- Çocuk
kıtaplan > azan Gülten
Dayıoğlu"nun 30. sanat yılı
kutlama etkınlıklen bugün
Atatürk Kıtaplığı"nda
başhyor. Prof \feral Alpay'ın
yapacağı açış
konuşmaşından sonra
İstanbul Üniversitesı Devlet
Konservatuvan. Vletin
Yavuz(flüt) ve Yonca Özkan
(arp) resitali verecek. Daha
sonra yapılacak "Çocuk
Edebıyatınm Dünü, Bugünü
ve Yannı' başlıklı panele
Prof. Meral Alpay, Fatih
Erdoğan ve Yalvaç Lral
katılacak. Etkinlikler
kapsamında 13 şubat
cumartesı günü "Çocuklann
Çocuk Edebıyatına Bakışı'
konulu tartışmalı bir
açıkoturum yapılacak. Doç.
Tûrkel Minibaş'ın yöneteceği
açıkoturuma Gülten
Dayıoğlu. Doç. Dr. Türkel
Minibaş ve ilk ve orta
öğrenimden dört öğrenci
katılacak.
Çocuk, dans ve
bale
• ANKARA (ANKA)-
Çocuklarda dans-bale
yeteneği Ankara'da
düzenlenecek panelde
tartışıiacak. Türk-İngılız
KültürDerneğı'nde 18
şubatta düzenlenecek panel,
Ankara Üniversitesi Güzel
Sanatlar Bölümü öğretim
görevlılennden Ümit
Gültekin tarafından
vönetılecek. Panele, Devlet
Opera ve Balesı"nin
sanatçılannı temsilenSevgi
Fe)inan, Devlet Opera ve
Balesi Modern Dans
Topluluğu Sanat Yönetmenı
Beyhan Murphy, Devlet
Opera ve Balesi Çocuk Balesi
kurs başkanı ÜstûnÖztürk.
Ankara Devlet
Konservatuvan bale
öğretimi görevlisı Efza Topçu
katılacaklar.
Namık İsmail
Sergisi
• İZM1R(AA)-I .Dünya
Savaşı'nı anlatan resımlen ile
dikkatiçeken, 1914kuşağı
sanatçılan arasında yer alan,
ressam Namık İsmaiTin
yapıtlan İzmir'de ılk kez
sergilenıyor. Namık İsmail.
ortaöğreniminı St. Benoit ve
Galatasaray lıselennde yaptı.
1911'deParisteFerand
Connon'un atölyesinde,
1918de ise Berlınde Louis
Corith ve Max Lieberman
atölyelerindeçahşan Namık
İsmail. 1927'denölünceye
kadar (1935) Güzel Sanatlar
Akademisi Müdürlüğü'nüde
üstlenmıştı. Öte yandan
Devlet Güzel Sanatlar
Akademisi Resim Bölümü
mezunu sanatçı Ercüment
Tartıan 3. kişısel sergısini
bugün FY Sanat
Galerisi'nde açıyor.
Tarhan'ın resminde,
insan-doğaveçevre
arasındaki uzlaşma arayışı
vurgulanıyor. Bu arada
ressam Sevgj Ürün ile ressam
Güberen Sönmez son dönem
çahşmalannı 16şubattan
itibaren Esbank Sanat
Galerisi'nde sergileyecekler.
'Woyzeck\
Ankara'da
• ANKARA (AA)- Ankara
Dev let Tiyatrosu dünya
edebiyatının seçkin
yazarlanndan Georg
Büchner'in 'VVoyzeck' adlı
oyununu. bu hafta sonundan
itibaren İrfanŞahinbaş
Atölye Sahnesi'nde
sergilemeye başlayacak.
Dünyaca ünlü yapıtın baş
karakteri Woyzeck insancıl
olmaktan uzak bir bilim
anlayışının kobay olarak
kullandığı, üstleri tarafından
horlanan. yoksul, ezik ve
suskun bir erdir. Algılannın
olduğu kadar düşgücünün de
etkisi altındadır. Marie'ye
duyduğu sevgi dışında
insanlarla hiçbir bağı yoktur.
Yönetmenliğini Müge
Günnan'ın y aptığı oyunda at
ve maymun gibi hayvanlann
canh olarak kullanılması
deaşık bir atmosfer sağlıyor.
Oyunun dekorlannı Cem
Köroğlu, kostümlennı Nur
Uzmen ve ışık düzenlemesini
de Ekrem Karadağ hanrladı.
'Kurtuluş
Fotojjraflarr
•KAHRAMANMARAŞ
(AA> Kahramanmaraş'ta
kentin düşman işgalinden
kurtuhışunun 73. yıldönümü
dolayısıyla iki sergi açıldı.
Kahramanmaraş
Müzesi'nde açılan 'Kurtuhış
Fotoğrafları' sergısinde,
Kahramanmaraş milli
mücadelesinde görev alan
kahramanlann fotoğrafları
ile savaşla ılgili belgeler,
silahlar ve bazı eşyalar yer
ahyor. Kültür
Müdürlüğü'nce açılan
sergide 75 fotoğraf yer ahyor.
Kahramanmaraş Belediyesı
ile Milh Eğıtim
Müdürlüğü'nce Sabancı
Kültür Sıtesi'nde açılan el
sanatlan sergisi de bir hafta
açık kalacak.
3O.Sanat yılı çeşitli etkinliklerle kutlanan çocuk yazmının önde gelen isimlerinden Gülten Dayıoğlu
'Şimdiki çoeuklar gerçekten bir başka.,
ANILAL
Ülkemızde çocuk edebiyatı-
nın önde gelen ısimlennden
Gülten Dayıoğlu bu yıl 30. sanat
yılını kutluyor.
İlk olarak 1964-1965'te Yu-
nus Nadi Öykü Yanşmasında
kazandığı ikincılık ödülü ile
okurlanna 'Ben buradayım' di-
yen Dayıoğlu. ashnda çok ön-
celeri yazmaya başlamış. Yaza-
nn ilk yazma deneyımleri ilko-
kulda öğrencilik yıllanna kadar
gidiyor. Dayıoğlu o zamanlar
yazdığı kompozisyonlann öğ-
retmenlennce çok beğenılip üst
sınıflarda okutulduğunu anım-
sıyor.
Yazara "Yazmaya 15 ya-
şımda başladım" dedirten hoş
anı ise söyle:"Trende Kütah-
ya'ya yolculuk
ediyordum.
Gazete oku-
mam. aynı
kompartıman-
da yolculuk et-
tiğim bir beyin
dikkatini çektı.
O zamanlar
(50"li yıllar)
herkes gazete okumazdı, bul-
mak zordu. Ben ondan bundan
ister okumaya çalışırdım.
Yalnızca okumakla kalmayıp
aynı zamanda öyküler de
yazdığımı söyledim o beye.
Şimdi yalnızca adını anımsı-
yorum, Cüneyt bey. O da 'Ma-
demki öyle, yazılannı gönder
de gazetede basalım' dedi
Gönderdim ve işte ilk o zaman
Afyon'da yerel bir gazetede
yazım, adımla basıldı".
15 yıllık öğretmenlik
Çocuk kitaplan yazan ola-
rak tanınmasına karşın Dayı-
oğlu'nun başka birçok türde de
yapıtlan bulunuyor. Hatta onu
okuyucusuyla ılk olarak buluş-
turan 'Döl' adlı öyküsü Anado-
lu kadınının sosyal ve cinsel so-
runlanru irdeleyen, yetişkinler
için yazılmış bir kitap.
Yazann dünyanın dört bir
yanına yaptığı yolculuklann-
dan edındıği gozlemlennı bır
araya getırdıği birçok gezi kita-
bı da bulunuyor. Dayıoğlu'na
en çok çocuk edebıyatında yo-
ğunlaşmasının, bu alanda ya-
pıtlar vermesinin nedenlerini
soruyoruz: Özellikle ılkokul öğ-
retmenliğim sırasmda çocukla-
ra kitap anyor bulamıyordum.
O zaman Türkiye'de bu alanda
çok büyük bir boşluğun oldu-
ğunu fark ettim. Kendim ço-
cuklara düş ürünü öyküler ma-
sallar anlaüyordum. Baktım ki
çok ilgı görüyor. Bir aşamadan
sonra da artık bellı bir alanda
yoğunlaşmam. bir türii seçmem
gerekiyordu. Çocuklan çok
sevdığim. onlar ıçin kitaplar
• Çağın nabzını tutmaya, onu
yakalamaya çalışıyor Dayıoğlu.
Ulkemizde köktendinci akımlann
çocuk kitaplanndaki
yönlendirmelerinden yakınıyor.
"Her yaşın belli bir dil da-
ğarcığı var. O dil dağarcığını
aştıysanız çocuk daha ilk pa-
ragraftan kitabı ıtiyor, itmekle
kalmıyor okumaya karşı ilgjsı-
nı de kaybediyor. Bunun gibı
ben cdebiyat yapıyorum diye
çok çapraşık, uzun. noktalı vir-
gülleri çok olan cümleler kul-
lanmak zararlı. Bir fıkri çok
yalın anlatmak zorundayız ço-
cuğa. Çocuk konuşmayı da dü-
şünmeyi de okuyarak öğreni-
yor. Güzel tümceler. düzgün
anlatımlar çocuk doğru düşün-
meyi veçarpık yargılar üretme-
meyı öğrenıyor".
Dayıoğlu, ülkemızde özcllık-
le 10 yıldan bu yana etkileri his-
sedilen, belli bazı kesimlerce de
desteklenen yeni bır ideolojik
yapılanmanın. yükselen kök-
Gülten Dayıoğlu'nun 30. sanat yılını kutlama etkinlikleri bugün İstanbul'da başlıyor.
yazmaktan son derece büyük
bir ze\ k aldığım içim seçimimi
ona göre yaptım.
Dayıoğlu'nun 15 yıllık ilko-
kul öğretmenlığınin de yazarlık
serüvenine çok büyük katkılan
olmuş. Çocuklan her an göz-
lemlediğini, her çocuk için kişi-
lik özelliklerini belirten, ruhsal
durumlanyla ılgili aynntılan
içeren raporlar hazırladığını be-
lirten Dayıoğlu, bir yandan da
geceleri pedagojı ve çocuk psı-
kolojisı üzerine kitaplar oku-
yor. öyküler yazıyormuş.
'Ben de bir çocuğum. Benim
içimde hala bir çocuk var" dı-
yen Dayıoğlu'na 'Çocuk kım-
dir' diye soruyoruz:"Çocuk
hiçbir güç tarafından betımle-
nemeyecek. sınırlan belirlene-
meyecek eşşız bir varhktır. Ço-
cuklan şu ya da bu sınırlar için-
de çızmek olanaksızdır."
Türkiye'de çocuk edebiyatı-
nm durumu ve sonınlan neler-
dir? Bu alanda ürün vermek iste-
yen yeni yazarlara neler önerir-
siniz?
Çocuk edebiyatında yapıtlar
veren bir yazar olarak yakınla-
nmdan, tanıdıklanmdan 'Niye
masallar yerine yetışkmler için
daha edebı. ciddı şeyler yazmı-
yorsun" gibı tepkiler aldım. Bu
da çocuk yazmının Türkiye'de
ikinci sınıf konumunda algılan-
dığmı gösteriyor. Okumayan
bır ulus olmaktan yakınıyoruz,
ama çocuk yaanına gereken
önemi vermiyoruz. Okuma sev-
gisi alışkanlığı ancak çocukluk-
ta elde edilir. Bilgi çağjna girdik
diyonız. Ders kitaplannı çocu-
ğa ezberleterek test yöntemıyle
bclleterek bilgi çağına gırilmez
kı. Biz bugünkü konumumuz-
la, tutumumuzla açıkçası şimdi
şimdı bilgi çağını fılan yaşaya-
mayız. Kıtaba bu yüzden çok
önem vermek zorundayız."
Gülten Dayıoğlu. çocuk için
yazmanın çok zor olduğunu
vurgulayarak . bu bilinci ve so-
rumluluğu taşımamn güçlü-
ğünden sözedıyor'
• 'Şimdiki çocuklann bir başka'
olduğu görüşünde Gülten
Dayıoğlu. 'Medyada bir çocuk
politikasının " olması gerektiğini
savunuyor.
PORTRE/GÜLTEN DAYIOĞLU
30 yılda 80'den fazla yapıtKültür Senisi- 1935 ydtnda Kütahya'nın Emet
ilçesinde doğdu. Öğreraminin bir bölüıminü Ana-
dolu'nun çeşitli >erlerinde >apan Dayıoğtu, İstan-
bul Atatürk Kız Lisesini bitirdi. Bir süre İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesine devam etti. On beş
yıllık ilkokul öğretmenliğinden sonra 1977 vıhnda
istifa etti. Roman. öykü, radyo ve televizyonoyun-
lannın yanı sıra araştırma ve incelemeleri bulunan
yazann makaleleri 1965-1967 vılları arasında
tumhuriyet Gazetesi'nde ve 196Tden bu yana
Milliyet Gazetesi ve çeşitli dergilerde yayuılandı.
İlk kitabı 'Bahçıvan'ın Oğlu' 1963'te bâsılan Day-
ıoğlu'nun elliyi aşkın kitabı bulunuyor. Aynca yir-
miyi aşkın radyo ve tetevizyon oyunu da yazdı. Ka-
zandıgı ödüiler:
1964-1%5 Yunus Nadi Armağanı ( DöJ'
başlıklı öykü ile ikincilik) 1974-1975 Arkm Çttcuk
Edebiyatı Ödülü, 1974-1975 Arkın Çocuk Ede-
btyatı Odülü. 1987 Aile Sağlığı ve Planlaması
V'âkfı Ödülü , 1987 Kültür ve Turizm Bakanlığı
Çocuk Edebiyati Ödülü ',1989 İzmir Büyükşehir
Belediycsi Çocuk Romanı Ödülü , 1990 Âltın Ki-
tap Ödülü. Âltın Kitaplar Yay mevin'ee, kitaplany -
la okura en çok ulaşan yazara verilen ödül.
tendınci akımlann tehlıkesine
dikkat çekerck. çocuklara ideo-
lojik yönlendirmelerin yapıl-
masına şıddetle karşı olduğu-
nu belirtiyor.
"Çocuk kitaplanndaki ço-
cuk kahramanlar başörtülü çi-
zilmeye başlandı artık. Ve bu
ideolojik koşullandırma anao-
kullannda da var."
Henüz kışiliğı oturmamış,
istenildiği gibi yoğrulabilecek
ve istenılen kalıba gırecek ço-
cuklann önce çağdaş ınsan ola-
rak yetiştirilmekri ve zatnanı
geldiğinde seçimin kendilerine
bırakılması gerektiğini söylc-
yen Dayıoğlu. "çocuklan rahat
bırakınız' diyor.
Görsel kitle illetişim araçları-
nı, tnedyanın bombardımanı al-
tında kalan televizyon çocuğu,
tüketim üzerine, cinsellik üzeri-
ne, insan ilişkileri üzerine çok
farklı etkilenimlcr ve verilere sa-
hip. Siz bu çocuklara kitapları-
nızı nasıl okutabilir, bu çocukla-
nn evrenlerine nasıl ulaşabilirsi-
niz. Bu anlamda çağdaş çocuk
edebiyatına neler düşüyor?
Bızım ülkcmizde tüm insan-
lar medya tarafından kuşalıl-
mış durumdalar. Doğal olarak
bundan en çok etkilenen kesim
çoeuklar. Medyada bır çocuk
poliükamızın olması şart. Ço-
euklar için belli saatteeğitseleğ-
lendiricı. yönlendirici. bilimsel
kcşifleri, ıcatlan anlatan prog-
ramlar hazırlanacağı yerdc ki-
logramla çızgi fılm satın alını-
yor. Tele\izyonun değer yargı-
lanmızda yaptığı crozyon da
gözlemlenebıliyor. Şimdi köşe-
dönmccilığin ayıp olduğunu
anlatamıyoruz
bilc çocuklara.
Olumlu bir ör-
nek göstere-
mıyoruz. Ço-
cuk onun bir
yaşam biçimi
olduğunu sanı-
yor artık. Ne-
den? Tüketici
toplum olduk. her şey para. gj-
yim. kuşam oldu. Değerlerimiz
oyula oyula çökmck üzere. Ben
buna karşın kiiaplanmda gün-
celi. çağdaşı. e\renselı yakala-
maya çalışıyorum
Robot kahramanlar
Çalışırken bılgısayar kutlanı-
yorum. Öykülcrimde robot
kahramanlanm var. Tarihle tl-
gili. çevreyle ilgili kıtaplaryazı-
yorum. Bılım-kurgu alanında
"Işın Çağı Çocuklan'.'Akıllı Pi-
reler' gibi kitaplar yazdım. ça-
ğın nabzını tutmavd. onu yaka-
lamaya çalışıyor. okunur ol-
manın savaşını veriyorum. Bu
kaygıyı taşıdığım için burdayım
ve bu konumdayım. Yoksa
öyle gclışmclcrden bağımsız,
uyduruk kitaplar yazsam yut-
maz şimdiki çoeuklar"
< IııAlA l&ç ic'JcİLlL) i!ı..
- - • -,, ••
Bir kişiliğin, bir yaşam seniveninin çok değişik bakış açılarından anlatılmasına dayananv
Çıplak Ayaklı Kontes" sine-
ma tarihinin bir diğer "Yurttaş Kane" i olarak, belki de sanatçırun en önemli filmi olarak anımsanacak...
Günümüzün en büyük Amerikan yönetmenlerinden Joseph Mankievvicz, 83 yaşmdaydı
HollywoocP
ATtLLA DORSAY
Joseph Mankievvicz, Hollyvvood ta-
nhınde kendine özgü bir yer tutuyon tipik
bir Amerikah olmasına karşın, for-
masyonu. zevkleri, klasik edebi yapıt-
lara düşkünlüğü, Hollyv/ood'un ti-
pik bir "görüntü sanaü" olarak geliş-
ürdıği sinemada, söze, konuşmaya
da, kimilerine aşın görünebilecek bir
inatla yer vermesi ve başka şeyleriyle..
.O, kuşkusuz yaşayan en büyük Ame-
rikan yönetmeniydi. ( Billy \Vilder 'la
birlikte) Ve ölümüyle, sinema tarihi-
nin bir yaprağı da çevrilmiş oluyor.
Gazetecilıkten gelen ve bir süre Av-
rupa'da (Berlin'de) muhabirlik yapan
1909 doğumlu Mankievvicz, 1930'lar-
da geldıği Hollyvvood'da önce senar-
yo ' diyalog yazan ve yapımcı olarak
çalıştı. 1945"lere dek 15 kadar filme se-
naryo yazdı. 1946da ilk yönetmenli-
ğini "Dragonwyok" filmiyle yapu. Ve
bundan sonra yönettiğı 20 filmle
Hollyvvood altın çağına adını
yazdırdı.
Filmin motoru: Konuşma
Mankievvicz, hep bir entellektüel,
tam biraydın. ince "sofıstike" zevklen
olan bir sinemacı olarak tanındı.
Klasik kaynaklara zaman zaman ba-
şanlı biçimde eğildi: "Jül Sezar" ı si-
nemada yapılmış en iyi Shakespeare
uyarlamalanndan biri sayılır. Gra-
ham Greene ("Sakin Amerikalı"),
Tennessee VMUiams ("Bir Yaz Ma-
cerası"), Ben Johnson ("Voipone"
uyarlaması olan "Bal Kutusu" gibı
önemli yazarlan da uyarladı. Ancak
onun yazar yanı hep çokluk üste
çıkmış, tüm fılmlennin senaryolanna
katılmış veya bizzat yazmıştır.
Mankievvicz'in sineması. konuşkan
bir anlamda "geveze" bir sinemadır.
Yönetmen şöyle demişti : "Sinema
konuşmaya başladığından beri,
önemli bırşeyler söylemek görevini
üstlenmişür." Bu "önemli" şeyler,
Mankievvicz'in fılmlerinde sözcük
oyunlan, imalar, cinaslar, espriler,
göndermelerle yüklü ince diyaloglar,
klasik Hollyvvood filmlerindeki "aksi-
yon" anlayışını ikinci plana iten bir
tavırla kendini belirtir. Konuşmak ve
kendisinı konuşarak dışavurmak,
Mankievvicz kahramanlannın sanki
baş eylemleridir. Ve konuşma. sanki
aksiyonun ve filmin motoru olmuş
durumdadır.
Parlak dönemi
Mankievvicz'in ilk filmleri arasında,
sevimlibir"hayaletöyküsü"olan"Ha-
yalet ve Bayan Muir" (1947) özellikle
dikkatlen çekti. Asıl başan ise "3
Kadına Bir Mektup" (1949)ıle geldı.
Bir Amenkan kasabasında. birbirle-
riyle tanışan 3 kadının kocalannın
ihanetine değgin aldıklanbirmektupla
kanşan olaylan anlatan fılm. Man-
kievvicz'in, bır anlamda Ernst Lu-
bitcsh 'in Avrupa kökenli" çapkın" ve
hayat dolu fılmlennin mirasım süren
sinemasının ılk büyük başansı oldu.
Ve yönetmene hem en iyi senaryo,
hem de yönetmen dallannda 2 Oscar
birden getirdi.
Mankiewicz'in parlak dönemi baş-
lamışü "Çıkış Yok- No Way Out",
ırk sorunlanna ilk radıkal bakışlar-
dan biriydi. Ve 1950 yapımı bu fılm.
Sidney Poitier 'yi bir anda yıldız yapı-
yordu. Aynı yıl çektiğj
ünlü "Perde Açüıyor-
All About Eve" ise
Mankıevvicz'in alabil-
diğine parlak bir senar-
yo üzenne Broadvvay 'e
ve tiyatro dünyasının
gjzlerine ödünsüz bir
bakışıydı. Mankie-
vvicz'in tüm edebı zevk-
lerinin. söz oyunlanna
düşkünlüğünün ve
özellikle kadın oyuncu-
şannın keyfıni çıkardı. Artık yalnız is-
tediği konulan çeken bir yazar ı yö-
netmen ' yapımcı statüsündeydi. Bu
yıllarda. savaş sırasında Ankara "da
geçen bir casusluk olayını (Alman ca-
Filmlerinde yalnızca bir öykü an-
latmakla yetinmeyip, sinemanın gi-
derek tüm temsil sanatlannın ger-
çekle. yaşamla olan ilişkilerini
araştıran ve beyazperdede Holly-
vvood'un koyduğu kurallan sürekli
sarsan Mankievvicz. kahplara ve ti-
cari başan koşuluna bağlanmış bir
sanat alanında, kişisel birşeyler ya-
pabilen sayılı sanatçılardan biri.
lan yönetmedekı başansının gösterge-
si olan fılm. Oscar'larda yılın filmi se-
çildi, yönetmene de yenıden yazar ı
yönetmen çifte ödülünü getirdi.
Mankievvicz, 5O'lı yıllarda bu ba-
susu Çiçero'nun serüveni) anlatuğı
"Beş Parmak*'. Shakespeare uyarla-
ması ve özellikle Marlon Brando 'nun
Mark Antonius 'üyle anımsanan "Jül
Sezar" Ava Gardner 'e perdedeki en
güzel rolünü veren "Çıplak Ayaklı
Kontes", Marlon Brando ve Jean Sim-
mons "u şarkı söyletip dans ettırdıei
^Gönül Yolu"-Gıiys and Doüs" adlı
müzıkal, Elizabetn Taylor 'u Mont-
gomery Cb'ft ve Katha-
rine Hepburn 'le birlike
oynatan Tennessee
VVilüams uyarlaması
"Bir Yaz \lacerasi-
Suddenly Last Sum-
mer". büyük başan ka-
zanan filmleri oldu.
Mankievvicz. metnin
ve konuşmalann "bü-
yük önem taşıdığı bu
fılmlerde. kendine özgü
sinemasal teknikler ge-
lıştirdi. Yönetmenin "flash- back"
(geriye dönüş, anımsama) olayının si-
nemada en iyi kullananan yönetmen-
lerden bin olduğu kesindi. Bir "dış
ses'"in olay öyküsünü anlatması da.
"Bır Kadına Üç Mektup" veya
"Çıplak Ayaklı Kontes" flmlerinde
büyük başanyla uygulanmış bir tek-
niktır *
t
Kteopatra'nm kurtancBi
Mankievvicz. 1962'de Fox şirketi-
nin başını büyük ölçüde belaya sokan
ünlü "Kleopatra" fılmini "kurtar-
mas.1" ıçın çağnldı. Çeşitli nedenler-
den gecıken ve bütçesi görülmemış bi-
çimde y ükselen bu filmi. belki ancak o
kurtarabilirdi. Mankievvicz. bu fela-
kete gönüllü olarak katıldı. Filmi kur-
taramadıysa da. kimi sahnelere üstün-
yapımlarda pek görülmemiş bir sine-
ma duygusu ve sanki ilk çağlara
yakışır bir görkem vermeyi ve Ehza-
beth Tay lor'u unutulmaz bir Kleopat-
ra yapmayı başardı. Hollyvvood'un
malı açıdan en büyük fiyaskolanndan
birini oluşturan bu fılmde. onun
"suçu" herhalde çok azdı. Yönetmen.
bu fılm üzerine şöyle demişti:
"- Hayatımda yönettiğım en zor
fılmdı "Kleopatra". Alarm halindc
çekimine başlandı. kargaşa içinde sür-
dürüldü ve tam bir panik halinde biti-
nldi."
Zekanın sineması
Mankievvicz, daha sonra yalnızca 3
fılm yönettı. "Volpone" uyarlaması
"Bal Kutusu- Honey Pot", kadın- er-
kck ilişkileri üzerine zarif bır güldürü.
"Cezam Çekeceksin- There was crooked
ked man", vvestern'in tüm venlerinı
tersıne kullanan bir vvestern parodisi,
1972'deki son filmi "Hafiye- SJeırth"
ise Antony Shaffer'in oyunundan
uyarlanmıştı. Ve kapalı bir mekanda
birbirlerini yok etmeye çalışan 2 ünlü
yazann öyküsünü böylesine sinema-
sal biçimde anlatmak. yönetmenin si-
nema ustabğının son kanıtı sayılabi-
lirdi.
Mankievvicz'in sineması üzerine
Andrew Sarris şöyle dıyor:
"Esinden çok zekanın sineması bu..
Ve espri gücü, ısırmaktan çok tırma-
layıcı". Gerard Legrand ise onu "bir
18yüzyıl Avnıpah aydmına yakışır
biçimde lıberal, ancak şair yanı biraz
eksik"diye anıyor.
İnsan Bahçesi'ni sahneye koyan Alkaya:
Çocukluğunuza iyi bakın
tştanbul Belediyesı Şehir Tiyatrolaruikiperdelikmüzikliçocukoyunu
'İnsan Bahçesi'ni Fatih Reşat Nuri Sahnesi'nde sahneliyor.
Kültür Servisi - İstanbul Belediyesi
Şehır Tiyatrolan. 2 perdelik müzikli ço-
cuk oyunu "İnsan Bahçesf'sini Fatih
Reşat Nuri Sahnesi'nde sunuyor. Gül-
sün Siren'in yazdığı. Orhan Alkaya'nın
yönettiğı oyun, hayvan sevgisi ve hay-
vanat bahçesindeki hayvanlann içinde
bulunduğu kötü koşullan konu ediyor.
Dekoru Ayhan Doğan, kostümü Zu-
hal Soy, müziği Mertol Şalt'ın yaptığı
oyunda yaramaz ve hayvansever bir ço-
cuğun serbest bıraktığı hayvanlar ın-
sanlan kafeslere kapatırlar. İnsanlara.
onlann kendilerine olan davranışlan
gösteren hayvanlar. bahçenin kapısına
"İnsan Bahçesi" tabelasını asarlar.
İnsanlar bir daha hay\-anlara kötü dav-
ranmayacaklanna söz verdikten sonra
serbet bırakılırlar. Hayvanlar insanlar-
la yaptıklan bir anlaşmayla serbest
kalırlar.
"İnsan Bahçesi"nin yönetmeni Or-
han Alkaya. oyunu yönetirken kendisi-
ni birden "uzak düştüğü eski ülkesinde;
çocuk olmanın eşşiz ülkesinde" buldu-
ğunu söylüyor. İnsanlara, "çocuklu-
ğunuza iyi bakın" diye şeslenen Alkaya
şöyle devam ediyor: "İnsan Bahçesi'-
nde. tam yirmibir oyuncu ve müzisyen-
le karşılaşacaksınız. Onlarla konuşun.
İnsanlara. hayvanlara ve birlikte yaşa-
maya dair bir oyun izleyeceksiniz.
Katıhn olup bitenlere. Bu sahne, bu
dünya size aittir."
Modern dans,
Türkiye
turunda
. ADANA ^AA) - Çağdaş
dansın tanıtılması ve yaygı-
nlaştınlması amacıyia, Türki-
ye'de ilk kez geçen yıl Devlel
Opera ve Balesi bünyasınde
kurulan, Modern Dans Top-
luluğu (MDT), İzmır'den
sonra ikincı açılış gösteri zin-
cirini, Adana ve Mersin'de
sürdürdü..
Çeşitli modern dans yön-
temlerinin izlerini taşıyan
Türk dansçılanyla. dansı üre-
tenlerin yeteneklennin daha
geniş bır alanda değerlendıril-
mesini hedefleyen M DT,
açılış zinciri gösterilerinde,
topluluk ıçi ve dışındaki sa-
natçılann müzık ve koregrafi-
lenyle çağdaş dans örnekleri
sergilıyor.
Sanat yönetmenliğini Bey-
han A. Murphy'nın üstlendiği
topluluk, açılış galasını. 13 şu-
batta Ankara'da gerçekleşti-
rccek. Açılış gösterilerinden
sonra, Ankara'da her cumar-
tesi sahneye çıkacak olan
MDT. sık sık da turneler dü-
zenleyerek, çağdaş dansı daha
geniş kitlelere ulaştırmaya
çalışacak.
Trabzon'da
'Kurtuluş
Etkinlikleri'
TRABZON (Cumhuriyet) -
Trabzon'un düsman işgalinden
kurtuluşunun yıldönümü do-
laytsıylabelediyebir dizi etkin-
hkdüzentedi.
"Kurtuluş Etkinlikleri" prog-
ramına göre, 23 şubat salı günfi
saat 19.30'da Trabzon Devlet
Tiyatrosu sanatçılan, Trabzon
Devlet Tiy atrosu Büyük Sahne'-
de "Şürlerle Mustafa Kemal ve
Trabzon" adlı gosteriyi suna-
cak.
24 şubat çarşamba günü, Ka-
mil Sönmez ve Suna Yıldızoğju,
19 Mayıs Kapalı Spor Sakmu'-
nda "kurtuluş gecesi konseri"
»erecekler.
Trabzon Belediyesi Kültür
Müdürtüğü, 3. Çocuk Resünleri
Yanşması Sergisi ve ödül töreni,
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi
Sakmu'nda 25 şubat perşembe
günü gerçekleşecek.
Aynı gün 19.00'da "Dünyada
Bağunsıdık Hareketleri ve Ke-
mabzm" konulu panel yapılacak
Panel, Prof. Bozknrt Güvenç,
Prof. Şerafettin Turan ve Prof.
Özer Ozankaya'nın kahlımıyla
Hammamİ7ade İhsanbey Kültür
Merkezi'ndc izlenebilecek.
26 şubat cuma günü gerçek-
leştirileceketkinliklerise, "Trab-
zon Satranç Turnuvası final ve
ödül töreniJSanıi Güner 1. Fo-
toğraf Yanşması sergisinin
açıhşı ile Trabzon Belediyesi
Türk halk müziği, Türk sanat
müziği ve halk oyunlan gösterisi
olarak belirlendi.