Katalog

9 KASIM 1993 SAU CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Graçov Pekin'de • PEKİN(AA)-Rusya Savunma Bakanı General Pa\ el Graçov. 4 günlük ziyaret ıçın dün sabah Çın'in bâşkenti Pekin'egitti. Graçov'un ziyareti. iki ülke arasında I992başlannda canlanmaya başlayan askeri işbirliğine yeni bir ivme kazandırmayı amaçlıyor. JsraihFKO • KÂHİRE (AA) - İsrail ile FKÖ arasında I3eylülde imzalanan ve Gazze ile Eriha'ya özerklik verilmesinı öngören anlaşmanın uygulanmasına ilışkin görüşmelerdün Kahire'de yenıden başladı Kahire'deki israil ve Fılıstın büyükelçiliklerinden yetkililer. görüşmelerin nerede y apıldığı ve heyetlerde kimlerin buhınduğu gıbı aynntılan açıklamaktan kaçınırken sadece görüşmelerin başladığını şöylemekle yeünıyorlar. Irak'ın nûkleer protjranu • MAN AMA (.4A) - Irak, yasaklanan nükleer programının önemlı bir parçasını oluşturan bir santnfüj projesını gerçekleştirmesine yardıma olan kuruluşlann adlannı Birleşmiş Mılletler'e bildirdi. Irak'ta inceleme yapan Uluslararası Atom Enerjısi Ajansı (IAEA) heyetinin Başkanı Richard Hooper. Bağdat'tan döndükten sonra yaptığı açıklamada öğrendıklennin, bılgilenndekı buyük bir boşluğu doldurduğunu söyledi, ancak Iraklılann verdiği ısimleri açıklamadı. Rüşdû'den Bonn'a protesto • STRASBOL RG (AA)- Şeytan Ayetleri kıtabırun yazan Saİman Rüşdü. İran gizli servisı ile ışbırliğı yaptığı gerekçesıyle Almanya'yı sert biçimde protesto etti. Dünya Yazarlar Birliğı toplantılan nedeniyle Strasbourg'da bulunan Hint asıllı İngiliz yazar Rüşdü. Alman yetkılilenn İran gızli servisi şefı ile bir araya geldiklerini hatırlatarak, "Almanya, iran gızlı servisı şefi ile terorizme karşı işbirliği yapacağını söylüyor. Ancak, gizli servis şefının kendısi dünyanın en büyük terönsti" dedi. Gûney AfıHka'da 4OÖIÜ • JOHANNESBOL RG (AA) - Güney Afnka'da hafta sonunda meydana gelen şiddet olaylannda 40 kışinin öldüğü bildirildi. Pohs. olaylarda ölenlenn 10'unun Ulusal Afrika Kongresı (ANC) üyesi olduğunuaçıkladı. En fazla ölümolayının, Johannesbourg kentı yakınlannda. sıyahlann yaşadığı East Rand yöresinde meydana geldiği, sadece bu bölgede 18 kişinin cesedinın bulunduğu belirtildi IRA, karakol bombaladı • BELFAST(AA)- Kuzey İrlanda'nın İngiltere'den aynlması ıçın mücadele eden İrlanda Cumhunyet Ordusu, bir hafta önce ılan ettıği ateşkesi bozarak. bir polis karakolunu bombaladı. Yetkililer, Caledon adlı köydeki karakolun yakınına bırakılan 90 kilogramhk bombanın infilakının, bir mucıze sonucu kimsenin yaralanmasına yol açmadığını söylediler. Raşiıl Dostum'un ûssûdüştû •TAŞKENT(AA)- Afganıstan'da önde gelen yerel lıderlerden Raşid Dostum'a bağlı birliklerin elindekı önemli bir kasabanın, aşın dincı mücahitlerin eline geçtiği bildirildi. Reuter Ajansı, Dostum'a bağlı kuvvetlerin çarpışmalar sonrasında Şirhenbende kasabasından kaçmak zorunda kaldıklannı belırttı. Dostum'un nerede olduğu ve can kayıplan hakkında bılgi edinılemedı. Koreyarımadasmda gerginliktımıaıııyorDış Haberler Ser>isi - Dikkaılerin Kaf- kasya, Balkanlar. Somali ve Haiti'ye çev- nlmiş olduğu şu sıralarda, Kore yanmada- sında gerginhk artıyor. Başkan Clinton'ın cumartesi günü Ku- zey Kore'yi sert biçimde uyararak, bu ülke- nin nükleer bomba geliştirilmesine izin ve- rilmeyeceğini söylemesi, tırmanmaya yeni boyut getirdi. Clinton. NBC televizyonuna verdiği demeçte, Kuzey Kore'- nin, Güney Kore'ye yönelteceği bir saldınnm da ABD'ye karşı bir saldın sayılacağını belirtti. Clinton, Güney Kore'de Ame- rikan askerlerinin bulunduğunu anımsatü. Clinton, Kuzey Ko- re'nin nükleer bomba geliştir- mesine engel olmak için ABD'- nin bir saldın planlayıp planla- madığı y olundaki bir soru üzeri- ne "Bugün için belirli bir seçenek konusunda konuşabUeceğimi sanmıyorum" dedi. 'Internatıonal Herald Tribune" gazete- smın haberine göre Amerikan Savunma Bakanhğı'ndan (Pentagon) üst düzeyli bir yetkilı Kuzey Kore'nın, Güney Kore'ye saldırabıleceğını söyledi. Adının açıklan- masını istemeyen yetkıli "Tehlikeü bir dö- neme giriyor olabiliriz. Kuze> Kore ordusu- nun yüzde 70'i Giiney Kore sınırına vıgılmış durumda" şeklınde konuştu. Ancak yetkilinın bu değerlendirmesı ki- mi uzmanlar tarafından "fazla karamsar" bulundu. Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yet- kili Herald Tribune muhabirine "Kuzey Kore, yıllardır. gûneye yığınak yapıyor. Bu yeni bir şey değü" dedi. John Hopkins Uluslararası Araştırma- lar Enstıtüsü'nden Ralp Clough ıse, "Kuzey Kore'nin. Güney Kore'ye saldırmaya cesa- ret edeceğini sanmıyorum" şeklınde konuş- • International HerakiTribune gazetesinin haberine göre üst düzeydeki bir Pentagon yetkilisi, Kuzey Kore'nin güneye saldırabileceğini söyledi. ABD BaşkanıBill Ginton, Washington'ın Kuzey Kore'nin nükleer bomba yapmasına izin vermeyeceğini belirtti. tu. ABD ve Asyab müttefıkleri Kuzey Ko- re'nin nükleer bomba yapmaya çalıştı- ğından kuşkulanıyorlar. Pyong Yang >ö- netimının, nükleer tesislerinı uluslararası denetime açmayı reddetmesı bu kuşkulan güçlendiriyor. Güney Kore basını. geçen hafta sonun- da Kuzey Kore hükümetinin. orduya sava- şa hazır olma yeteneğini arttırma emri ver- diğini öne sürdü. Pentagon'un. Kuzey Kore konusunda Dışişleri Bakanlığı'ndan daha karamsar olduğu gözleniyor. Nitekim bir Pentagon yetkilisi şöyle dedi' "Kuzey Koreliler aç. Bu insanlar açİıktan öbnektense sa>aşta ölmeyi tercih edebilirler." ABD'nin hesaplanna göre Kuzey Kore sılahlı kuvvetlerinde l. l milyon asker bulu- nuyor. Güney Kore'de ıse 700 bin Koreli ve 37 bın Amerikan askeri var. ABD Savunma Bakanı Les Aspin, geçen hafta Japonya ile Güney Kore'ye yaptığı gezide Kuzey Kore sorununu görüştü. Kuzey Kore. nükleer çalı- şmalannın sivıl amaçlı olduğu- nu öne sürerek. nükleer bomba yapmaya hazırlandığı şeklinde- ki iddıalan reddediyor. Pyong Yang hükümeti nük- leer tesislerinı uluslararası dene- time açmayı da hükümranlık haklannın çiğnenmesı olarak görüyor. Başkan Clinton'ın şu anda Somali ve Haiti bunalımlan ile uğraştığı. ancak Ku- zey Kore, nükleer denetım konusunda uz- laşmaz tutumunu sürdürürse, yakın bir ge- lecekte Clinton'ı çok ciddi bir bunalımın beklediği belirtiliyor. Asya'daki en büyük tehlike, Kuzey Ko- re'den çekinen Japonya, Güney Kore ve Tayvan'ın da nükleer silah yapımına yö- nelmeleri. Kamufle edlmiş çatı 1-2metrekaknlığında beton duvartar Smatridann depotanması için boru hattı 12 yeraflı deposıiKla katı nüKİeer atıkiar saManıyor Yongbyontta sıkı koruma ahındatu-rfukleer tesis //500 numaralı rj>ina iS.- Pkjfonjflfln.;--- s; .\J alıkbnnın depoiandtgıbtna^A&k 5 Megawatl(k reaktör 1960larda Sovyetler tarafından yapılan //' nûkleer araştırma ^zf merkea > ' Yaniden iflam* tmi«i Uranyum raaktöf yakıtından phionvum ûrrtüyor 25 Megawatlık reaktör Kuzey Kore'de çıkan uranyum kuHanMiyor 37 yıldır ilk kez dün düzenlenen seçimde Islamcılarla banş yanlısı ılımlılar yanşıyor ÜrdüııMe ilkçok paıtili seçim Dış Haberier Senisi - Ürdünlü- ler. dün 1956 yılından bu yana yapılan ilk çok partili genel seçim- ler için sandık başına gitti. Seçımler, Fılıstin Kurtuluş Ör- gütü (FKÖ)-tsrail arasında geçen eylül ayında imzalanan banş an- laşması sonrası Ürdün-İsrail ara- sında imzalanan banş takvimine bağlı olarak gelişen yeni Ortadoğu banş sürecine ilişkin bir referan- dum nitelıği de taşıyor. Seçimlerde, banş sürecini des- tekleyen partilerin kazanması bek- leruyor. Seçimler öncesı yapılan kamuo- yu araştırmalanna göre, banş sü- recini destekleyen partilerin, oyla- nn yüzde 80'ini alması beklenir- ken. banş sürecine karşı solcu ve radikal dincilerin, sahip olduklan 36 sandalyenm yansını kaybedece- ğıne kesin gozüyle bakıbyor. 1957 yılında gerçekleştirilen ba- şansız bir darbeden sonra pobtik partılen yasaklayan Ürdün Kralı Hûseyin, aralannda ülkede yaşa- yan nüfusun yüzde 40'ını oluştu- ran Filistinlıler de olmak üzere tüm Ürdünlüleri oy kullanmaya çağırdı. Gözlemciler, radikal dina parti- lerin. bir kişinin sadece bir adaya oy vereceğıni belirten yeni seçim yasasından bir haylı etkıleneceğini belirtivorlar. Diplomatik gözlemciler. seçım- leri banş sürecini destekleyen par- tilenn kazanmasının, geçen hafta İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Pe- res'le Aqaba Lımanı'nda gizli bir görüşme yapan Kral Hüseyin'e Isail'le bir banş anlaşması imzala- ması yetkisi vereceğini vurgulu- yorlar. Ürdünlü yetkililer. gizli gö- rüşmelere ilişkin bir yorumda bu- lunmamış. banş anlaşmasının se- çımler öncesı imzalanmayacağına dıkkat çekmışlerdı. 2 bın 906 seçim bölgesinde. ara- lannda üç kadın adayın bulundu- ğu 534 adayın 80 sandalyeli parla- mento için yanştığı seçimlere kau- bm oranının Amman'da ve dığer kentlerde düşük, kırsal kesimlerde ıse yüksek olduğu belirtildi. 1.51 milyon kayıtb seçmenin bu- lunduğu ülkede 1.18 milyon kışı oy kullandı. 22 siyasal partinin bulunduğu Ürdün'de partilerin çoğu yeterli haarlık yapmadıklan için seçime katıbnıyorlar. Sandıklann yerel saatle 19.00'da kapandığı seçimle- rin resmi olmayan kesin sonuçlan bugü.n bebrlenecek. Ürdün'de Kral Hüseyin'in 1957 yılında partileri yasaklaması üzerine 1989 yılında tek partılı se- çımler gerçekleşmiş, ancak geçen yıl dığer partilerin de seçimlere ka- tılmasına ızın verilmişıi. Adaylar, seçmenler ve parlamentonun durumu • Adaylar. Seçimlere 534 aday katıldı Bunlann üçü kadın Adaylar arasında İslamalardan komürustlere, bberallere kadar bir çok eğilimlı insan var. Parlamentoda Hıristiyanlara 9, Çeçenlere 3, Bedevilere 6 koltuk ayplmış durımda. Geri kalan koltuklar Müslüman olan tüm Ürdünlülere. • Parlamento: Ürdün'ün 1921'de kurubnasından bu yana 12.'si olan yeni parlamento. 1997 Kasımı'na kadar görev yapacak. 80 koltuklu parlamentonun çok genış yetkileri yok. Kral Hüseyin parlamentoyu feshedebibr. •6eçmenlen 19 yaşına gelmış herkes oy kullanabıbyor. Seçmen sayısı 1 5 milyon. Ürdün silahb kuvvetleri üyeleri, polis ve sivil savunma görevb'leri oy kullanma hakkına sahip değiller. Kraliyet ailesi de oy kullanamıyor. Radikal dincilerin yüriiyüşünde Müslüman kadınlar ellerindeki Kuran'ı sallıyor. Gürcistan Devlet Başkanı, isyana lider Gamsahurdia'nın kalesine giderek sivilleri yatıştırdı Şevardnadze asileriıı kalesi Zugdidi 9 ye girdi Dış Haberier Senisi - Gürcis- tan liden Eduard Şoardnadze, kendisine bağlı birliklerin önce- ki gün ele geçırdıkleri. devrik devlet başkanı Zviad Gamsa- hurdia yanlısı ısyancı mılislenn kalesi nıteliğindeki Zugdıdi kentine gelerek sivıl halkı yatıştırdı. Şevardnadze'nin sözcüsü. Gürcistan liderinın. yağma ve şiddet olaylannın meydana gel- memesi için hükümete bağlı ordu birliklerinin kentin dışında kalması emrinı verdıği- ni, kentte sadece polis ve İçişleri Bakanbğı'na bağlı görevlilerin bulunduğunu söyledi. Zugdidi'nin hükümet birlik- lennin elıne geçmesıyle Şevard- nadze, isyanın merkezi olan Baü'dakı Mingrelya bölgesıni kontrolüne geçırmiş oldu. Gürcü hükümeti kaynaklan, Gamsahurdia'nın, Gürcistan'a isyan eden Abhazya'ya kaçtığını savunurlarken, Ab- haz yönctiminin bir sözcüsü, bunu yalanladı. Şevardnadze, Tiflıs radyosundan yayımlanan açıklaması- nda, bundan sonra Gürcistan'da ya- şamın normale dönmcsi gcrektığini, Abhazya sorununun da çozumlenmesı Gürcistan ile Rusya anasındaki askeri anlaşma Türkiye stnırmdaRus-Gürcüaskeriişbirliği ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Rusya run Gürcistan'a gernî veasker göndermesini sağlayan askeri anlaşma 9 ayn işbirliğini kapsıyor. Geçen ay ımzalanan anlaşma, Rusya'nınTürkiye'ye sınmiaş bu Kafkas cumhuriyeti ile ortak savunma alanında yakın işbtrüğini öngören şu maddelerden oluşuyor 1 -Gürcistan'da geçki olarak konuşlandınlmış Rus askeri birtikJennin hukuki statüsü hakkında anlaşma. 2-Gürcistan karasulannda emniyetii geçjşin sağlanması. 3- Rusaskeri gemilerinin Gürcistan Kman ve karasulanndan favdalanması. 4-Gürcistan hava sahasından Rus hava araçlannm emniyetii geçişinin sağlanması. 5 - Eğitim merkezleri ve dığer askeri tesıskr ile liman ve hava alanlannın ortak kullanıhnası koşuUanmn düzenlenmesi. 6-Gürcistan topraklannda Rus askeri birfiklerinin, personeî ve malzemeterinin taşınmasının düzenlenmesi. 7-Gürcistan'daki Rusaskeri birliklerinin haberieşme olanaklannın düzenlenmesi. 8 - Gürcistan topraklannda Rus askeri biriikkrinin gecici otarak konuşlandınlmas! üe ügifi olarak hukuki yardımlaşma ve yargı konusunda anlaşma. 9 - Gürcistan topraklannda geçici olarak konuşlandınlmış Rus askeri birbklerinin mal ve hizmet ıhtiyaçlanrun temin edilmesi. Diğer anlaşmalar Üzerinde müzakere edilen, ancak henüz ım- zalanmadığı sanılan iki anlaşma ise şöyle: 1 - Gürcistan topraklannda geçici olarak fco- nuşlandınlmış Rus sınır birliklerinin statüleri- nin belirlenmesi. 2 - Emekli askeri personele ilişkin anlaşma. için çabalann süreceğini söyledi. Sadece iki hafta önce Gamsahurdia'- ya bağlı birliklerin saldınsı karşısında çok zor durumda kalan Şavardnadze'ye bağlı yönetım kuvvetleri, Rusya'nın sağladığı yardımla karşı taarruza geç- mişlerdi. The New York Times gazetesi. Rus- ya'nın Tiflis yönctımınc modern T-72 tanklan ile deneyimli personel gönder- diğini bildirmişti. Şev ardnadze, isyancı Abhaz- lara karşı verdiği savaşı yitir- mişti. İdamlar Zugdidi kentinın hükümet birlıklennın ele geçirilmesinden sonra ortaya çıkan kanşıkbkta vağmacılık yapan 9 kişinin idam edildiği bildirildi. Başkent Tiflis'te İçişleri Ba- kanlığı'ndan yapılan açıklama- da. Gürcistan Devlet Başkanı Şetardnadze'nın yağmalama ve tecavüz olaylanna katılanlann anında vurulması emri verdiği hatırlatılarak, idam edilen 9 ki- şiden 2'sinin Gamsahurdia yanlısı milis, 7'sinin de yerel si- vıller olduğu belirtildi. Gürcistan hükümet birlikle- rinin daha önce ele geçirdikleri yerleşim merkezlenndekı za- limce uygulamalannı gözönüne alan Şevardnadze, Zugdidi'de yalnızca polisin görev yapması- nı emretmıştı. Bu arada Şevardnadze'ye bağlı hükü- met birliklennın komşu Abhazya bölge- sınin sınınna yığınak yaptığı yolunda haberier alındı. ABD-RUSYA Washington'dan Yeltsin'e destek • Başkan Clinton, devlet başkanlığı için erken seçim yapmaktan vazgeçen Boris Yeltsin'i desteklediğini açıkladı. Rusya Başbakanı Viktor Çernomirdin de Yeltsin'e destek verdi. VVASHINGTON/MOS- KOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in, gele- cek yıl 12 hazıranda yapılması öngörülen başkanlık seçımle- rinden vazgeçmesi. gerek Baş- kan Clinton gerekse Rusya Başbakanı Viktor Çemonurdin tarafından desteklendı. Cbnton, NBC Televızyo- nu'nda yayımlanan bir söyle- şıde. "Demokrasivi, insan hak- lannı geliştirdiği. reformlan destcklediği sürece. ABD de \ eltsin'i desteklemelidir" dedi. İnterfaks Ajansı öncekı gece Rus gazete yönetıcileriyle bir araya gelen Yeltsin'in, Hazi- ran 1994'te erken başkanlık seçimıne gidilmesi yerine nor- mal süresinin sonu olan 1996 yılına kadar görevini sürdür- mek istediğini açıkladığmı bil- dirmişti. nın kaderiyle birleştirdiğini'" belirten Çernomirdin, reform programının uygulanmasıyla, hükümetinin devlet başkanı- nın "tarihi görevini yerine ge- tirmesine" yardım edeceğini söyledi. Çernomirdin'in, bu açıi:la- mayı, ziyaret ıçın bulunduğu Avusturya'dan yaptığı bildi- rildi. NATO'ya girebilirler Öte yandan Viktor Çerno- mirdin, feshedilen Varşova Paktı'nın eski üyelerinin NA- TO ya da Avrupa Toplûluğu'- na girmelenne engel olmaya- caklannı bildirdi. Resmi bir ziyaret ıçın bulunduğu Vi- yana'da Avtısturya Başbakaru Franz Vranitzky ile ortak bir basın toplantısı düzenleyen Çernomirdin, "Hiçbir ülkenin ekonomik. sivasi >a da savun- Çemomİrdİn desteklİVOr ma amaçlı bir kuruluşa üye Rusya Başbakanı Viktor Çernomirdin Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in. gelecek hazı- randaki başkanlık seçiminin yapılmaması ve süresinin sonu olan 1996 yılına kadar görev- de kalması şeklindeki eğibmı- ne güçlü bir destek verdi. Çernomirdin, TASS'ta ya- yımlanan açıklamasında. Başkanın meşnı süresi bitine kadar görevine devam etme yo- lundaki nh etini tamamen dog- ru bulmonım. Bu. ülkesine ve > atandaşlanna olan görevinin bilincinde, vakur ve sorumlu bir kişinin tavndır" dedi. Yeltsin'in "Kaderini Rusva'- olmasını ertgellemeyi düşünmü- yoruz. Bu. ber doletin kendi egemenlik hakkını girer" dedi. Ülkesinin Avrupa Toplu- luğu'nun büyük ekonomik or- tağı obnak istediğini sözlerine ekleyen Çernomirdin, "öte yandan Rusya pazannuı da AT için ilginç olduğuna inanıyo- ruz" diye konuştu. Çernomirdin, aynca Rusya Devlet Başkanı Bons Yeltsin'- in. 12 arabkta yapılacak seçim- lere Avusturya'nın gözlemciler göndermesini ısteyen bir mek- tubunu Vranitzky'ye sundu- ğunu açıkladı. Âvusturya Başbakanı da bu isteğı kabul ettiklerini bildirdi. SOMALİ Türk askerleri havaya ateş açtı MOGADİŞU (A.\) - So- mab'deki Birleşmiş Milletler (BM) Banş Gücünde görev yapan Türk birliğı. dün bazı göstericilerin kendilerine taş atması üzerine havaya ateş aç- tı. Olay sırasında ölen ya da yaralanan obnadı. Başkent Mogadışu'da yaşa- nan önemb boyuttakı işsizlik, zaman zaman gergin havanın iyke sertleşmesine yol açıyor. Dün sabah BM karargâhının önünde iş beklentisıyle topla- nan yaklaşık bin kişilik birgru- pun protestosu gerginliğe neden oldu. BM karargâhında yürütülen altyapı çalışmalannda görevli Somalib' işçilerin 06:30-08:00 arası karargâha alınmasından sonra, iş beklentisı içindekı ba- zı Somalililer karargâhın kapı- sına geldı. Kapıda bekleyen Somabblerin sayısı kısa za- manda bine ulaşınca. özellikle, 3 ve 8 nolu kapılann önünde aşın yıgılma oldu. Bunun üzerine ilk önlem olarak BM karargâhının kapı- lan kapatıldı. Ardından Kor- general Çevik Bir'e bağb Türk müfrezesindeki zırhlı araçlar, karargâh çevresinde devriyeye çıkarûdı. Uyan ateşi Devriye gezen zırhb araçlara kalabahk arasından taş atıl- ması üzerine, Türk askerleri havaya uyan ateşi açtı. Türk müfrezesine bağb askerlerin gerginliğin tırmanmasını önle- mek için harcadığı yoğun çaba sonucu ölen ya da yaralanan obnadı. Öte yandan AA muhabiri- nin görüştüğü bazı kaynaklar, BM karargâhında iş yapan müteahhit firmalann, Somali- liler yerine Kenyalılan çabştır- mayı tercih ettığini söyledi. Müteahhitlerin bu tavnnın halk arasında tepki yarattığını belirten kaynaklar, bunun da işsizliğin en büyük sorunlar- dan bin olduğu Mogadişu"- daki gerginliğin artmasına yol açan önemli nedenlerden biri olduğunu söyledi.