Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5KASIM1993CUMA HABERLER Hayaliihracat raportına engelleme • ANKARA(ANKA)- Hayali ihracat raporu tamamlanalı uzunca bir süre geçmesine karşın, ANAP'lı milletvekillerinin imzalamamalan ve toplanülara katılmamalan nedeniyle Meclis Başkanlığı'na sunulamıyor. Komisyon Başkanı Mahmut Öztürk. ANKA muhabirine defalarca çağnldıklan halde ANAP'U komisyon üyeleriniıi birsüredir toplanülara gelmediklerini ve raporu ımzalamadıklannı söyledi. Mahmut Öztürk. bir kez daha çağn yapacaklanru, toplanamamalan halinde raporu olduğu haliyle TBMM Başkanlığı'na şunacaklannı sövîedi. Öztürk, "Onlar anlaşılan muhalefet şerhi koyacaklar. Meclis Başkanlığı'na verdikten sonra şerhlerini koysunlar"dedi. Memurlardan miting hazırlığı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Memur sendikalan. bütçeden daha çok pay alabilmek ve sendikal haklannın yaşama geçirilmesini sağlamak amacıyla 27 kasımda Ankara da "Demokrasi ve Sendikal Haklar" mıtingi düzenleyecek. Mitingde. kamu çalışanlannın siyaset yasağının kaldınlması ile grev ve toplusözleşme hakkının ahnması yolunda baskı gücü oluşturulacak. Özal'a ölümünden sonra tazminat • ANKARA (AA)-8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın. kendısine hakaret ettiği gerekçesiyle, ölümünden bir süre önce DYP Antalya Milletvekili Hayri Doğan aleyhine açtığı 50 milyon liralık tazminat davası sonuçlandı. Mahkeme, DYP Milletvekili Doğan'ı 7.5 milvon lira tazminat ödemeye mahkûm etti. 'Sıkıyönetim çözöm değil' • ADANA (Cumhuriyet Güney tlleri Bürosu)- Başkanlar Kurulu'nun Adana'daki toplantısında konuşan Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral. "Akan kanın, parlamenter demokrasi ve hukuk devleti anlayışı cerçevesinde derhal durdurulması' çağnsında bulundu. Güneydoğu sorununa sivasi partılerden önce Türk-îş'ın el attığını söyleyen Bayram Meral, "Sıkıyönetim çözüm değildir. Türk-lş. ülkemizi, halkımızı ve işci sınınmızı etnik kökenlere göre bölmeye çalışan her türlü anlayışın kesinlikle karşısındadır" dedi. Kuyumcuların istediği başkan • tstanbul (AA)- Bakırköy Belediye Başkanı Ali Talip Özdemir, ekonominin canlandınlabilmesi için, yerel yönetimlerle esnaf gruplannın yakın ilişki içinde olması gerektiğini söyledi. Özdemir, İstanbul Kuyumcular Odası'nı ziyaretinde yaptığı konuşmada, kuyumculara sürekli "zengin esnaf gözüyle bakıldığına dikkat çekerek bu sektörde çalışanlann küçük ve sağlıkstz ortamlarda çahştıklannı ifadeetti. Florya Çobançeşme'deki fidankğm kendılerine verilmesini isteyen kuyumcular, Ali Talip Özdemir'i İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görmek istediklerini söyledi. 12eylemci tutuklandı • tSTANBUL(AA): İstanbuTda Türkiye İhülalci Komünisüer Birliği (TİKB) vePKK'yeyönelik operasyonlarda ele geçirilen 13 kişidenl2'si İstanbul DGM'ce tutuklandı. Çeşitli öldürme, yaralama ve soygun olaylanna kanşüklan iddiasıyla göz altına alınan TİKB üyesi sanıklar Güler Küçükemre, Akile Kana, İdris Yiğit, Serkan Akyıldız, Adil Erdoğan ve Çetin Coşkuner tutuklanırken, Niyazi Kibaroğlu serbest bırakıldı. Öte yandan, PKK üyesi olduklan iddiasıyla yakalanan Tosun Gülcan, Bülent Uçan, Yılmaz Gülcan, Macit Gülcan, Fadime Öztürk ve Mehmet AJtın adlı sanıklar tutuklandı. Yasa yeni suçluyaratıyorHukukçular Terörle Mücadele Yasası'nda yapılması öngörülen değişikliklerin hükümetin demokratikleşme sürecini sekteye uğratacağını söyledi Haber Merkezi- Terörle Mü- cadele Yasası'nda yapılması ön- görülen değişiklıkler. insan hak- fanna ve anayasaya aykın ola- rak nıtelendinldi. Değişiklikle- rin, terör suçlannın azalmasına bir katkısının olmayacağı ileri sürülerek hükümetin demokra- tikleşme sürecini sekteye uğ- rattığj görüşü savunuldu. Yeni Terörle Mücadele Ya- sası hakkında hukukçular Cumhuriyet'e şu değerlendir- meleri yaptılar: Erdal Merdol (Ankara Baro- su Başkanı): Insanlar, anayasal haklannı bile kullanmaktan çe- kinir duruma getirildi. 61 Ana- yasası. "Türkiye Cumhuriyeti insan haklanna dayalıdır" di- yordu; 82 Anayasası'nda bu madde 'İnsan haklanna saygı- h" olarak değıştırildi Şimdi du- rum. "insanlar anayasal hak- lannı kullanmaktan kaygılı". şekline dönüşmüştür. Yürür- lükte olan yasalar bile insanlan tehdit altında tutuyor ve yeni kısıtlamalar. yeni tehditler ola- caktır. Yasalar, insanlann ana- yasal hakkı olan yaşama hakkı- nı kısıtlar içerikler taşıyor. Te- rörle Mücadele Yasası'nda yapılması öngörülen değişiklik- ler arasmda. güvenlik güçleri- nin ışledıkleri suçlann affedıl- mesi de var. Bu nasıl yapılır? Bir ınsana ışkence yaparak. onun yaşama hakkını ihîal eden bir insanın suçu nasıl alTedilir? Bir diğer sakıncalı madde de. nor- mal vatandaşın. baskı alünda yaptığı bazr eylemlerden dolayı terörist sayıİmasını öngören maddedir. Bölgede, bir tarafta devlet baskı yapıyor. öbür ta- rafta çeşitli terör örgütlen baskı yapıyor. İnsanlar. kendilerini. yakınlannı korumak için. ek- mek kapısı olan dükkânını ka- patıyor, kontak kapatıyor. Bu ınsana terönst dersenız, bölgeyi olduğu gibi tel örgülerleçevirin, bir toplama kampı yapın. olsun bitsin. Halit Çeknk (Avukat): Te- rörle Mücadele Yasası'nda ya- pılması öngörülen değışiklikler, baskıcı bir zihniyetin ve 12 Ey- lül felsefesinin bir ürünüdür. Yaşama işlevinin her şeyden önce, toplumsal araştırmalara. akla ve demokratik ilkelere da- vanması gerekir. Ağır yaptınm- İarla terörün engellenmesi mümkün değildir. Suçlar. ağır cezalarla ve yeni suç türleri üre- tilerek önlenemez. Bu. ceza po- litikası uygulamalannın ve de- neyimlerinin ortaya koyduğu bir gerçektir. Nitekim, Terörle Mücadele Yasası, terör olarak nitelenen eylemleri önleyeme- miş. aksine bu eylemler artarak devam etmiştir. Bu nedenle te- rör suçu kavramının sınırlannı genişleterek. yeni suçlar ürete- rek bir sonuç alınabileceğine mizi karanlık bırortama sürük- leyecektir. Yeni tasanda kepenk kapat- ma, kontak açmama ve benzeri suç türleri, terör olaylanyla ilgi- si bulunmayan halka yönelik suçlardır. Bu maddeler. tasan- nın yanlış yönlerinden birini oluşturmaktadır. Ahmet Zeki Okçuoğlu (Avu- kat): Devletin terörle mücadele et- mesinden. bu amaçla yasa çı- karmasından daha meşru bir davranış olamaz. Hatta "terör sucıTnun toplumda ağır tahri- batlara yol açması ve oluştur- duğu tehlikenin niteliği itibariy- terörünü meşrulaştırmaya çalı- şan bir "terör kanunu". Gerek yürürlükteki haliyle, gerekse yürürlüğe konulmaya çalışılan haliyle "Terörle Müca- dele Kanunu" insan haklan ve demokrasi ilkelerine bağlı, çağ- daş hukukun ölçülerini aşarak düşünceyi kapsamına alması. terör suçunun sınırlannın belir- siz ve kaypak bir üslupla terör örgütü ve suçuyla ilişkisi olma- yanlan da kolayca içine alacak biçimde düzenlenmesi, "terörle mücadele'" adı altında "güvenlik güçleri"ni acıkça suça teşvik eden, hatta pnlan bu nedenle ödüllendiren düzenlemelere git- OKÇLOĞLU- Devlet terörünü meşrulaştırmaya çalışan bir terör kanunu' ÇELENTC-Suçlar, ağır cezalarla ve yeni suç türleri üretilerek önlenemez. inanmıyorum. Türk Ceza Ya- sası'nın eskiden yürürlükte bu- lunan ve salt düşünceyi ceza- landıran 140, 141 ve 142. mad- delerinin yeniden düzenlenme yoluna gidilmesi demokratik- leşme yolunda bir geriye dönüş- tür. Tasannın, basına bir "ön denetim" getirmesi de ana- yasanın sansür yasağı ilkesine ters düşmektedir. Bir yandan demokratikleşmeden. huku- kun üstünlüğünden. hukuk devletinden söz ederken. de- mokrasinin temel ilkeleri olan savunma hakkı, suçsuzluk kari- nesi. kişi güvenliği, yargılama- nın yüze karşı yapılması hakla- nnı ortadan kaldırmak. ülke- le, bu suçla ilgili düzenlemeler- de diğer suçlara nazaran daha duyarlı ve katı bir tutum izlenil- mesıni de bir ölçüde anlayışla karşılamak gerekiyor. Tabii, in- san haklan ve demokrasi ilkele- rine zarar vermeden. terörle mücadele adı altında insanlann ve toplumun temel hak ve öz- gürlüklerinı çiğnemeden... Türkiye'de yürürlükteki "Te- rörle Mücadele Kanunu"', işte bu noktada uzun bir süreden beridir. gerek iç ve gerekse dış insan haklan ve demokrasi ku- rallanna bağlı cevrelerin şiddet- li eleştirilerine maruz kalmak- tadır. Adı. "Terörle Mücadek Kanunu". ama gerçekte devlet mesi "terör kanunu" nitelemesi- ni haklı kılıyor. Günay Diııç: (İzmir Barosu eski başkanlanndan) Bizim politikacılanmız, açık- hkla belirtmek gerekir ki, ne yaptıklannı bilmiyorlar. Terör- le Mücadele Yasası'nda tasar- lanan değişiklikler gerçekleşir- se, hükümeti eleştiren Mesut Yılmaz'ın bu konuşması bile yasak kapsamına girecek ve suç oluşturacak. Bir başka deyişle. Güneydoğu sorununun çözü- mü, salt askeri yöntemlere ka- lacak. tartışma ortamıyla bir- likte, siyasi çözüm olanaklan büsbütün kapanmış olacak. Yine ta<annın getirdiği deği- şiklıkleri şöyle özetleyebiliriz 1- Terör suçlannın kapsamı genışletilıyor. 3713 sayılı yasa, 1991 yılında zaten Ceza'Ya- sası'nın yansına yakın kısmını terör suçu kapsamına almıştı. Şimdi bunlara, çok sayıda yeni yeni suçlar eklenmektedir. Uy- gulamada, yargıçlann takdiri içinde kalan konularda katı çö- zümlere gjdilmektedir. Örne- ğin, kontak kapama, kepenk indırme, zorla ya da gönüllü olarak binsine yardım etme gibi davranışlar da ağır yaptınmla- ra bağlanmıştır. 2- Terör suçu sayılan eylem- lerin cezalan arttınlmaktadır. Oysa bölgede yaşanan koşul- larda cezalann arttınlmasının hiçbir anlamı yoktur. Önemli olan, yasalann uygulanabilirli- ğini sağlamaktır. 3- Yaalı basına çok ağır ya- saklar ve cezalar getirilerek ba- nşçı çözüm yollan tıkanmakta. görüş açıklama, tartışma ola- naklan daraltılmaktadır. 4- Sanki salt Güneydoğu'da uygulanacakmış gibi getirilen tasannın, Türkive genelinde yü- rürlüğe girecek bir yasa olacağı gözden uzak tutulmamaLdır. Bu yasa ile, çok partili demokra- ük mücadele yeni yaralar ala- caktır. Demokrasi, ülke genelin- de darbelenmiş olacaktır. 5- Tasannın önemli bir bölü- mü de, görevlerini yaparken öl- dürülen kamu görevlilerinin hak sahiplerine. yaralananlann kendilerine sağlanacak tedavi. koruma. geçim sorunlanyla il- gilidir. 6-3713 sayılı yasanın daha önce Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen maddelerinin yerine getirilen savunma hakkına, yargılama yöntemlerine, ceza- lann infazına ilişkin düzenle- melerde eski görüşler tasanda sürdürülmüştür. Yasalaşması dunımunda. bunlann ve daha pek çok yeni kısıtlamalann anayasa deneümine takılması olasıdır. Yazılı basına onca suç ve ceza getirenler, ilginçtir ki radyo-TV konusunu hiç dü- şünmemişler. İşadamlan, sanayi cxlalan başkanlan Doğu ve Güneydoğu'yu değerlendirdi: Terör, ekonominin sıçramasınaengel ANKARA/ İZMİR (Ajans- lar)- İş dünyası Güneydoğu te- rörünü değerlendirdi. İşadam- lan. sanayi odalan başkanlan "Terör, Türk ekonomisinuı sıç- ramasını engelliyor" ortak gö- rüşünde bırleştiler. Terörle mü- cadele için. bölgede. yılda 100 tnlyon liralık harcama yapıldığı vurgulanırken. işa- damlan. Silahlı Kuvvetler'in bölgede Kurtuluş Savaşı verdi- ğini açıkladılar. Güneydoğu ve Doğu Anadolu'daki terörün, Türk ekonomısini kilitlediğı göriişünde birleşen değişik oda başkanlannın. terör ve ekono- miye ilişkin göriişleri şöyle: Yavuz Zeytinoğlu (TOBB Başkan Vekili)- Terörün so- nuçlanmasını beklersek, çok şey kaybederiz. Tırmanan bir terör ve durdurulamayan enf- lasyon.. İşte. son altı ayın özeti. Ekonomik hayat devam edi- yor. Yılgınhğa uğramadan faa- İiyetlerimize devam etmeliyiz. Ülke ekonomik olarak gelişir- se, terörün elindeki silahı da almış oluruz. Ömer Dinçkök (TOBB Sa- nayi Odalan Konsey Başkanı): Güneydoğu'da kamu yatın- Hacı Sabancı mlannm gercekleşmesi ne ka- dar güçse. özel sektörün de bu bölgede yapacağı yatınmlar o kadar zor. Özel sektörün Gü- neydoğu'da yaünm yapması demek. PKK ile ortak olması demektir. Hacı Sabancı ' Adana Sanayi Odası Başkanı): Türkiye'nin bugün yaşadığı en önemli so- run. terör.. Ancak ekonomide de hızla tırmanan sorunlar çö- züm bekliyor. Bizlerin ışadamı ve sanayici olarak asli işimiz yatınm yapmak. üretim ve ih- racat gerçekleştirmektir. Gü- venlik ve asayiş devletin soru- Memduh Hacıoğlu nudur. Teröre karşı duyarsız kalamayız, ama çözümü bu ko- nuda devlet getirecektir. Memduh Hacıoğlu (İstanbul Sanayi Odası Başkanı): Diyar- bakır'da. yaklaşık bir milyon insan işsiz. Bunlar. dağa çıkmak için potansiyel adaylar. Devleün en çok yatınm yaptığı bölgede, devlete karşı isyan var. Bölgeye yatınmlar yanında si- vil, demokratik ve siyasi çö- zümleri de götürmek gerekir. Murat Demirer (EBSO Baş- kanı): Terör o bölgeyi ülkemiz- den ayıncı bir noktaya gelmiş- tir. Bunun için gayretler oldu- Ömer Dinçkök ğunu görüyoruz. Bu kötü yapı ekonomik gelişmeyi de etkile- mektedir. Terörü önleme eav- retlerinin mali portesi enflas- yonun artmasında çok önemli bir etkendir. Feridun Alpat (Denali Sa- nayi Odası Başkanı): Ekono- mik kalkınma, terörü önlemi- yor. Doğu ve Güneydoğu Ana- dolu'ya bugüne kadar hakkı- ndan çok fazla para akıtılmıştır. Bu bölgede gercek- leştirilen altyapı yaünmlan, batıdan çok fazla olmuştur. Ama, terör hâlâ durmadı. Yıimaz Men (Ege Genç İşa- damları Demeği Başkanı): EG- İAD olarak. Güneydoğu'da yaşanan kargaşa ve güvensizlik ortamının kesın çözümlere ulaştınlması için, gerekli her türlü askeri ve idari önlemlerin, en kısa sürede ulusal uzlaşma desteğini de arkasına alarak, hayata geçirilmesini zorunlu görüyoruz. Silahlı terör örgütü- nün haince saldınlan. bundan böyle onun anlayacağı dilden karşılık görmelidir. Silahlı mü- cadelenin gerektirdiği tüm stra- lejı ve taktikler, geniş kapsamlı olarak, bölgede terörle müca- delede etkin şekilde kullanı- lmahdır. Aynı sertlikle karşılık gören terör örgütünün bölge- deki etkinlığı ve moral desteği bir kez kınldıktan sonra, hızla ekonomik önlemler devreye so- kulmalı ve bölge insarunın ya- şam koşullan. terörün bir daha ortam bulmasını önleyecek şe- kılde düzenlenmelidir. Koaüs- yon ortaklannın. ayn tellerden çalmalan bu mücadelenin so- nuca ulaşmasını engellemekte- dir. Kısacası. terörün üzerine gidecek olan devleti yönetenler. ilk önce kendi aralannda uzlaş- mayı sağlamalıdırlar. Güneydoğu'tum maUyetilOOtnlyon ANKARA (ANKA) - Doğu ve Güneydoğu'da yaşanan te- rörün devlete maliyetinin. yıllık 100 trilyon lirayı buldu- ğu belirlendi. Kuzey Irak'a yapılan bir ha- rekâtın maliyeti 13 trilyon lira olarak saptanırken, bölgeye güvenlik görevlileri için götü- rülen altyapı hizmetlerinin yıllık maliyeti 30 trilyon ola- rak gösterildi. Bölgede çalışan kamu görevlileri ile örtülü ödenekten maaş alan M İT gö- revlilerinin maliyeti yaklaşık 10 trilyon, köy korucu- lanna ödenen para ise 5 trilyon olarak ifade edildi. Ankara Sanayi Odası'nın yaptığı araştırmada, Güney- doğu'da görevli 44 bin 372 köy korucusunun devletten aldığı maaşın, 3 milyon 120 bin lira ol- duğu belirtildi. Bu ma- aşın yanında korucula- cezaevi. 353 jandarma ka- rakolu ile 967 jandarma loj- manının maliyeti ise 30 trilyon olarak ifade edildi. Araştırmada. yapılan kara ye hava harekâtlannın maliye- ti, sınır ötesi operasyon maliye- tinden hareketle belirlenmeye çalışddı. Kuzey Irak'a yapılan bir harekâta 18 tabur asker ile bin köv korucusunun katıldığı, harekât araanda hava kuvvet- lerine aıt jet uçaklannm 900, helikopterlerin 70 sorti yapüğı kaydedildi. Bir savaş ucağının • Ankara Sanayi Odası'nın yaptığı bir araştırmaya göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde terörü önlemeye yönelik olarak yapılan harcamalarm 'görünmeyen kalemlerle' birlikte yıllık lOOtrilyonu aştığı belirtildi. ra yapılan yiyecek, giyecek ve cephane yardımlan da gözeti- lerek koruculuk sisteminin devlete maliyeti yıllık 5 trilyon olarak saptandı. "Apo tazminatı" Araştırmada, devletin bölgede çalıştırdığı 180 bin memura ödediğj olağanüstü hal tazminatı "Apo tazminatı" olarak adlandınldı ve bu taz- minatın tutan. 3 trilyon 600 milyar olarak gösterildi. Bu rakamın. 657 sayılı yasanın dışında kalan askeri ve adlı personel ile örtülü ödenekten maaş alan MIT mensuplanna ödenen parayla biriıkte 10 tnl- yonu aştığına dikkat çekildi. Bölgede 1991-1992'de yapı- lan 7 bin 195 polis lojmanı. 55 bir sorülik maliyetinin 120 mil- yon lira. helikopterin maliyeti- nin ise 80 milyon lira olduğu ifade edilerek, toplam maüye- tin 13 trilyonun üzerinde oldu- ğu belirlendi. Bölgeve yapılan "görünme- yen harcamalarla" birlikte te- rör maliyetinin yıllık 100 tril- yonu aştığı belirtılen araştı- rmada. bu konudakı uzman görüşlerine de yer verildi. ASO araştırmasında, "Böl- ge ekonomisinin durma nok- tasuıa geldiği" belirtildi. Bu durumun yol açtığı zarar ile 1.5 milyar dolarlık turizm kaybının 100 trilyonluk terör maliyetine dahil olmadığına dikkat çekılerek. "Bütçe açığının asıl nedeni, terör har- camalandır" görüşüne yer ve- rildi. IPveTSIP'ten genel grevçağrısı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perincek ile Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Genel Başkanı Turgut Koçak. Terörle Mücadele Yasası'nda değışiklik yapılmasını öngö- ren yasa taslağına karşı. genel grev çağnsında bulundular. Perincek ve Koçak, yayı- mladıklan ortak çağn metnin- de. "Dizginsiz bir devlet terörü- nü olanaklı kılan bu tas- lağa karşı. demokrasi- den yana bütün sivasi partileri, sendikalan, demekleri, kurumları ve tek tek yurttaşlan mü- cadele etmeye cağınyo- ruz" dedıler. Türk Ceza Kanunu- nun (TCK) 55 ayn maddesinde tanımla- nan suçlann. "terör suçu" kapsamına alı- nmasını ön'gören yasa taslağıyla tüm vatan- daşlann terörist ilan edildiği vurgulanan çağn metninde, şu görüşlere yer verildi: "Yasa tasartsıyla iş durdu- ran, toplu vizite eylemi vapan, sokakları dolduran milyonlar- ca emekçi terörist ilan edilerek halka karşı saldırıya geçUmiş- tir. Yeni terör yasasının esas hedefi. işçiler ve kamu çaltşan- landu-, Çünkü, Kürt halkuıın mücadelesine her türlü şiddet, Olağanüstü Hal \ asası ile za- ten uygulanmaktaydı. Şimdi yeni yasa tasansı ile şiddet bü- tün ülke çapnda yaygmtaştml- maktadır. Yasa tasansıyla yardım, ya- taklık, bağışta bulunmak, yol göstermek, aracılık terör suçu kapsamı içinde ele alınarak ne- redeyse TC yurttaşiığı ile 'terö- rist' kavramı birlestiriunekte- dir. İnsanca yaşamak, özgür- lük >e demokrasi isteven bütün halk, terörist olarak görülmek- tedir. Oysa terörist olan, bu y a- J sa\ı çıkaranlar >e uygulayan- lar olacaktır. Çünkü yasa diz- ginsiz bir devlet terörünü ola- naklı kılmaktadır. Genel grev, • İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perincek ve Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Genel Başkanı Turgut Koçak. yayımladıklan ortak büdiride Terörle Mücadele Yasası'nda yapılacak değişikle Türk Ceza Kanunu'nun 55 ayn maddesinde tanımlanan suçlann. 'terör suçu' kapsamına alınacağına dikkat çektiler. hakim sınrflann saldtnsına karşı koyabilmenin tek yolu- dur. Genel grevle birlikte orta- ya konacak emekçi inisivatifi, iilkemizin içinde bulunduğu bu- nalundan çıkış konusunda. ha- kim sınıflarm başvurduğu şid- det politikasının alternatifîni ortaya çıkaracaktnV* Perincek ve Koçak imzasıru taşıyan ortak metinde. yasa taslağı karşısındaki tutumu eleştirilen SHP'nin ortaya koyduğu ıtirazlann dar kap- samlı olduğu ifade edildi ve "SHP bu yasa tasansının so- rumluluğunu paylaşmanıalıdır" denildi. TERÖRLE MÜCADELE YASASI VE ÖNERİLEN DEĞİŞtKLtKLER / ATİLLA COŞKUN Yasa hangi eylemi 'terör suçu' sayacak açık değil -2- Ceza hukukunda genel anlamda suç, ya- sanın cezalandırdığı eylem olarak tanımla- nır. Yani suç sayılan veya kabul edilen eyle- min. yasada açıkça ve net olarak belirlenmiş olması gerekmektedir. Bu kural. "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" biçiminde ifade edilen ceza hukukunun e\- rensel bir ilkesidir. Kişi özgürlüğünün ve gü- vencesinin vazgeçilmez bir koşulu olarak insan haklan cerçevesinde bir anlam ve de- ğer taşımaktadır. Uygarlık tarihi ıçerisinde ilk kez, "Magna Charta Ubertatum"da (1215) yer almışür. Tüm insan haklan belge- lerinin temel bir ilkesi olarak günümüze ka- dar ulaşmıştır. "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi, onse- kizincı yüzyıldan ıtibaren de çeşitli ülkelerin yasalannda yer almıştır. Türk Ceza Yasası'nın 1. maddesi; "Kanu- mın sarih (açık) olarak suç saymadığı fiil için kimseye ceza verilmez" demek suretiyle, bu en temel ilkeyi benimsemiştir. Ceza hukukunun bu evrensel ilkesine kar- şın, Terörle Mücadele Yasası'nda, hangi ey- lemin "terör suçu" sayılacağı "açık olarak" tanımlanmış değildir. Bu duruma göre. han- gi eylemin "şiddet eylemi" olduğu. hangi ey- lemin 1. madde kapsamında "terör suçu" ve dolayısıyla kimin 2. madde gereğince "terör suçlusu" sayılacağı hususu, tamamen takdi- re bırakılmıştır. Y'asa suç tanımlannı, kaypak. kapsamb ve hukuksal çerçevesi belli olmayan terim- lerle yapmakta ve böylece terör kavramı ile ilgisiz ve herhangi bir "suç ripine" uygun bu- lunmayan eylemlerin "terör suçu" sayılması tehlikesini yaratmaktadır( 3 ). Koalisyon ortaklan arasında anlaşmazlık nedeni olan tasan da Terörle Mücadele Ya- sası'nın "suç" anlayışını, aynen korumakta- dır. Aynı mantıkla, yasadaki suçlara yenile- rini eklemektedir. Yasanın suç düzenlemesi Her yasa, niteliğine göre suçlan belli bir düzen içerisinde kapsar. Hangi tip suçun, yasanın hangi bölümünde ya da yerinde yer alacağı bilinebilir. Bu uygulama. yaşama tekniğinin en basit gereğidir. Gerek Terörle Mücadele Yasasfnda, ge- rek tasanda böyle bir sistem izlenmemiş; suçlar, herhangi bir ölçü olmaksızm yasada yer almıştır. Tüm bu karmaşaya karşın. yasa kapsa- mında yer alan suçlan üç ana kategoride toplayabilmek mümkün görünmektedir; bi- rincisi, "terör suçu" olarak tanımlanan suç- lardır (md. 3); TCK'nın 125.131,146.147 ve benzer maddelerine yollama yapılmak sure- tiyle yasa kapsamına dahil edilmişlerdir. İkinci kategori, "terör amacı ile işlendiği tak- dirde terör suçu sayılanlar"dır (md. 4). bun- lar da TCK'nın kimi maddelerinde (md. 145.150,155,499 '2 vd) ve DGM Yasası'nın 9. maddesinin bazı bentlerinde sayılan suç- lardan oluşmaktadır. Üçüncü kategon ise, "terör örgütlerini kurma, faaüyetini düzenle- me, yönetme veya bunlara girme vb" suçlann- dan oluşmaktadır (md. 7/1 )( 4 ). Görüldüğü gibi, Terörle Mücadele Yasa- sı, bir kısım suçlan kendisi yaratmış (md. 1, 2, 6,8), diğer bir kısmını ise doğrudan veya dolaylı olarak TCK'ya yollama yaparak te- rör suçu saymıştır. Tasannın terör suçlanna katkısı Terörle Mücadele Yasası'nda değişiklik öngören tasan, "terör suçu" kapsamını ge- nişîetici bir özellik taşımaktadır. Bu bağlamda, TCK'nın, Terörle Mücade- le Yasası'nda yer almayan elli ayn suçu. doğrudan veya dolaylı olarak "terör suçu saymıştır (md. 2); Türk Ceza Yasası'nı, ade- ta terorize etmiş; terör yasası haline dönüş- tünnüştür. Aynca. tasan; Devlet Güvenlik Mahke- mesi Yasası'nın 9. maddesi kapsamında sa- yılan 6136 sayılı yasanın öngördüğü suç ile "olağanüstü halin ilanına neden olan olaylara ilişkin suçlan" da dolaylı olarak "terör suçu" saymaktadır (md. 2). Tasannın '^erör suçu" olarak tanımladığı diğer tip eylemler ise, yasada aynca belirtil- miştir. Bunlar. Terörle Mücadele Yasası'nın bizzat yarattığı suç tiplerine ek anlamında- dır. Bu kapsamda. "terör örgütünü, her ne nam altında olursa olsun kurmak ve faaliyetlerini düzenlemek veya yönetmek" (md. 4). "terör örgütleri mensuplanna her ne suretle olursa olsun yardım veya yatakltk etanek, bağışta bulunmak, yol göstermek veya bu konularda aracılık etmek veya her türîü desteği sağla- mak" (md. 4), "terör örgütünü desteklemek amacıyla kepenk kapatmak, kontak acma- mak, boykot, grev, lokavt veya benzeri hare- ketlere katdmak" (md. 4), "Türkiye Cumhu- riyeti devletinin şeklini, cumhuriyetin laik ni- teliğini hedef alan propaganda yapmak" (md. 5). "Yabancı bir ülkede devletin saygınlık ve etkinliğini kıracak şekilde, devletin iç işlerine ve terörle mücadele faaliyetine ilişkin konu- larda maksatlı, asılsız. abartılı veya kötüleyici beyanat vermek veya milli çıkarlara aykm davTanışlarda bulunmak" (md. 5) eylemlen- ne_yerverilmiştir. Ote yandan basın ve yayın faaliyetine iliş- kin yeni bir dizi kural getırihniştir (md. 3.4 ve Ek md. 5). Tasannın "terör suçu" kap- samını genişletmesinin en önemli sonuçlan- ndan biri de ceza yargılaması sisteminde gö- rülmektedir. CMUK'ta değişiklik ya- pan 3842 sayılı yasa ile birlikte TCK'nın bazı maddelerinde yer alan suçlar DGM'lerin gö- rev alanı dışına cıkanlmıştır. Böylece, bu suçlar nedeniyle yargılananlann 3842 sayılı yasanın sağladığı haklardan yararlanmalan olanağı doğmuştur (gözaltında avukat yardımından yararlanma, tutuklamanın sü- reli olmasının sagladıâ olanaktan vararlan- ma gibi).. Tasannın, TCK'da yer alan yir- mi bir suçu "terör suçu" kapsamına almasıy- la birlikte, CMUK değişikliğinin sağladığı tüm bu haklar. bu suçlar bakımından geri alınmış olmaktadır... (') Özek. Çetın: tstanbul Barosu Derpsı. sayı (1991) 4, 5.6; s. 366 (") Tanöf, Bülem. Türki>enın tnsan Haklan Sorunu. s IX Yarın: Yasa önerlsi ve insan haklan