Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 EKİM 1993 CUMARTESİ HABERLER DEP: Digor'da halkı, özel timtaradı ANKARA (ANKA) - DEP mılletvekıllen, 14 ağustos gü- nu Dıgor'da 16 kışının olü- muyle sonuçlanan olaylann. ozel tımın gostencılere ateş açmasının neden olduğunu ılen surduler Mılletvekıllen olayı ıncelemek uzere gıttıkle- n Dıgor'da bır özel üm gorev - lısının kendılenne. "Daha çok fatiha okuyacaksmız" dedığı- nı one surduler Soruşturma istendi DEP mılletvekıllen \hmet Tûrk. Sedat Yurttaş, Ortıan Doğan, Sun Sakık. Zubeyir Aydan, Mahmut Lyanık, Naif Gûneş, MuzarTer Demir, Se- lim Sadak ve Mehınet Emin SevertarafındanTBMM Baş- kanlığı'na ortaklaşa venlen dılekçede, 14 ağustosta 14 kı- şının ölümü, 134 kışının de yaralanmasıyla sonuçlanan olaylar hakkında soruşturma başlaülması ıstendı Mılletve- kıllennden oluşan bır DEP heyetının olaylar sonrası bol- gede ıncelemelerde bulundu- ğu belırtılen dılekçede, butün gorgu tanıklannın, ola>lann özel tımın gostencılenn üzen- ne ateş açması sonucu çıktığı- nı söyledıklen anlaüldı Olav- da güvenhk güçlennın denetı- mı dışında herhangı bır noktadan ateş edılmedığı de savunulan dılekçede. "Millet- vekili arkadaşlanmızla \aptı- ğımız incelemeler sırasında özeltimmensubu birisinin bize, 'Daha çok faüha okuyacaksı- nız' demesi bile dikkat çekki- dir ve gerçeğin aynasıdır" de- nıldı Dılekçede ozel üm gorevlılenrun halkla olay hak- kındakı dı>aloglanna da yer venlerek, Dıgor'a sonradan gelen bır ozel tım görev lısının de "Burada olmadığıma şükre- din. Ben tek başıma 200 kişiyi öldürürdûm" şekhnde konuş- tuğu ıddıa edıldı Dılekçede, ozel tımın huku metın deneümı dışına çıktığı ve yasalan tanımadan gorev vaptığı da savunularak, ozel tımlenn dağıtılması ve TBMM tarafından Dıgor oıaylan ıçın bır Mechs araştır- ması açılması ıstendı Tansu Çiller'in dar bölge seçim sistemi için verdiği talimat tartışmalara neden oldu 2 turluseçîme SHP karşıçıkıyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başbakan Tansu Çiller'- in talımatı üzenne. seçım sıste- mını değıştırmeye yonehk çalış- malar surerken, "dar bölge 2 turiu seçim sistemi" onenlennın RP ıle sosyal demokrat oylar uzennde olumsuz etkı yapacağı bıldınhyor Seçım sıstemı uze- nndekı teknık çalışmalan sur- duren De\ let Bakaru Necmettin Cevheri. değışıklık ıle seçımler- den guçlu yönetımlenn çıkma- sının hedeflendığıru sö>ledı SHP yönetımı. dar bölge seçım sıstemının, "demokratik obna- dığını" ıfade ettı 2 turlu seçım sıstemının, se- çımlenn "tek dereceli" yapıl- masını ongoren ana>asal sınır- lama kapsamına gırmedığı bıldınldı A C Sıyasal Btlgıler Fakultesı Anayasa Hukuku kursusu öğretım üyelennden Prof Dr Yavuz Sabuncu, tek dereceli seçım sıstemının. ABD'de de uygulanan "ikinci seçmen" seçeneğını engelledığı- • SHP Grup Başkanvekili Nihat Matkap, koalısyon ortağı DYP'nın üzennde çahştığı dar bölge seçım sistemının "antıdemokratık bir sıstem" olduğunu behrterek bu sısteme karşı olduklannı söyledı Devlet Bakanı Necmettın Cevhen ise değişiklik ile seçimlerden güçlü yönetimlenn çıkmasının hedeflendığinı söyledi. nı, ancak seçımlenn kaç tur yapılacağı konusunda bır sınır- lama getırmedığını bıldırdı Sabuncu, Cumhunyet'ın soru- lannı yanıtlarken, bırden fazla turlu seçım sıstemlennde, "seç- menlerin doğrudan doğruya adaylara oy verdiklerini, ancak ikinci seçmenin söz konusu ol- nuuhğınT açıkladı Meclis seçimi önem kazanıyor Anayasanın "Seçme, seçibne vesi> asi faatiyette buhınma hak- lan" ıle ılgılı 67 maddesındekı, "Seçimler ve halko\laması ser- best, eşit, gizli, tek dereceli, ge- nel oy, açık sayun ve dokum esaslanna göre, yargı yöoetim ve denetimi altında yapriır" huk- münun, seçımlenn çok turlu yapılmasını engellemeyeceğıne dikkat çeken Yavuz Sabuncu. dar bolge çok turlu seçım sıste- mınde, genel seçımler ıçın asıl sorunun, Yuksek Seçım K.u- rulu'nca kararlaştınlacak "se- çim çevreleri"nın belırlenmesın- de ortaya çıkabıleceğını vurgu- ladı Ankara Ünıversıtesı Hukuk Fakultesı oğretım uyesı Prof Dr HikmetSamiTürkdeİngıl- tere, Fransa ve İtalya'da da uygulanan dar bölge seçım sıs- temının, Turkıye şartlannda "tahmin edilemeyecek sonuçlar doğurabileceğini" sovledı Cumhunyet e yaptığı değerlen- dırmede. u Bu sistemden bekle- nen >arar, ülkede çoğuniuğa sahip partiye iktidan daha kolay sunabiimektir" dıyen Turk, sıs- temın her seçım çevresınde nü- fuz sahıbı kışıler ıçın avantaı sağlayacağını ıfade etü RP'nın dını temel ve yoresınde güçlu kışılerle şansını artırma olasılı- ğına değınen Turk, "Birtakun etnik, dini veya feodal şartlara göre adaylar parlamentov a gire- biür. Bu RP'nın onunu kesecek dive düşünülu> orsa bır hesap ha- tası var. Guneydoğu Anadolu faktöründen j ararlanarak, PKK da Mecus'e doiabilir. Boy- le hassas bir dönemde bu öneril- mez" dedı Devlet Bakanı Necmettın Cev- hen, dar bölge seçım sıstemı ko- nusunda çalışma yapılması ıçın Başbakan Tansu Çıller m talimat verdığını açıkladı Cumhunyet'ın sorulannı yanıtlayan Cevhen, ca- lışmalann henûz başlangıç aşa- masmda olduğunu bıldırdı "Amerika'yi yeniden keşfetmiyo- ruz, dünyada örnekleri var" dıyen Necmettın Cehven. seçım sıste- mının değıştınlmesıne ılışkın dü- şüncenın. temel olarak seçimler- den guçlu hukûmetler çıkanlması ve ıstıkrarlı bır ortam yaratılma- sını hedefledığını vurguladı SHP: Dar bölge antidemokratik SHP Grup Başkanvekıh Nihat Matkap. koalısyon ortağı DYP'- nın üzennde çalıştığı dar bolge seçım sıstemının "antidemokratik bir sbtem" olduğunu behrterek. bu sısteme karşı oldukUnnı soy- ledı Matkap. dar bolge sıstemı- nın halkın gerçek ıradesının orta- >a çıkmasına engel olduğunu, bunun yenne mevcut secım yasa- lannın daha demokratik hale ge- tınlmesı ıçın çalışılması gerektığı- nı bıldırdı NOTLAR MUSTAFA BALBAY -A. şınustası rahmetlı özal'dı Seçım I yaklaşırken once kamuoyu yok- I lamalanna. sonra seçım yasaana A bakardı Partısının alacağı oy ne kadar9 Bu oy oranıyla tekrar ıktıdar olunabılır vaP Mevcut oylarla seçımden en karb nasıl çıkılır* Buna paralel olarak seçım yasasında vapılacak değışıkhklen duşunurdü 1987"de yuzde 35 oyla, parlamentoda vuzde 65 çoğunluk sağlamak her baba- yığıdın harcı olmasa gerek Seçım bol- gelennı partıne göre ayarla, barajlan değıştır, bolgelenn mılletvekıh sayılannı yenıle. sonra buvrun seçîme Yeııibirseçimyasası da Tansu Çflkriçin İki aşamalı seçim Eğer yanlış saymadıysak sekız yılda yedı kez değıştınldı seçım yasası Şımdı yenı bır hazırlık daha yapılıyor Çıller gereklı talımatı vermış - Seçim vasasını partimizi en güçlü çv- karacak şekilde >enileyin. Kollar sıvandı Elde henuz somut bır çalışma yok, ama ön hazırlıklar başladı Çıller başarabılırse mart seçımlennı yenı bır yasa>Ia yaptıracak Kulıslerde. seçımlenn ıkı aşamalı ya- pılması konuşuluyor 27 martta hıçbır partının adayının yuzde 50"yı aşamadığı yerlerde en çok oy alan ıkı partı bır hat- ta sonra tekrar seçmerun karşısına çıka- cak Burada bınncılığı sağlayan beledı- vebaşkanıolacak Sıstemın ozu bu Tansu Hanım'ın bu formülü 'daha demokratik' dıye benımsedığını sanmı- yoruz Turkıye'dekı seçmen tabanı bellı Yuzde 60 sağ, yuzde 30 sol, yuzde 10 da sağla sol arasında gıdıp gelıyor Hıçbır partının yuzde 50 çoğunluğu alamadığı yerlerde seçımı kımın kaza- nacağmı kesürmek guç değıl Soldan bır adayla, sağdan bır adayın ıkıncı tura kaldığı yerlerde sağ oylar bırleşecek ve seçım bu partının lehıne sonuçlanacak- tır Buna ılk karşı çıkan DSP lıden Ecevit oldu Ecevıt'ın seçım yasasına ılışkın eleştınlen öteden ben bılıruyor Ecevit, parlamentonun Turkıye genehndekı oy dağıhmını yansıtmadığı gorüşunde DSP lıden, "Bir ülkede demokrasiden söz edebilmenin önemli kriterlerinden bi- ri seçim y asasıdır. Eğer seçmen eğüimini parlamentoya yansıtan bir seçim vasası yoksa, o ülkede tam demokrasiden söz edilemez" dıyor Anayasa hukukçulan da seçım yasa- sımn yaz-boz tahtasına donmesınden rahatsız. "Iktidarlann çıkarlanna en- oVksli bir seçim \asası, hukuk devletine olan gu>eni de zedeler" değerlendırmesı- m yapıyorlar SHP bu konuda henuz sesını yukselt- medı Zaman zaman venlen demeçler bu konuda ıktıdar ortağının değerlen- dırmesını yansıtmaya yetmıyor Haar- lıklar tamamlanıp yasa çıktıktan sonra muhalefet etmenın de bır anlamı > ok Necmettin Cevheri, bu konuda hazır- lık yaptıklannı yadsımıyor Aksıne, "Böyle bir niyetimiz var" dıyor SHF- nın bu konuda daha aktıf olması gerekı- yor RPnin kaygısı Bu hanrlıklardan rahatsız olan bır dı- ğer partı de RP "İktidan devrahnaya hazırlanan" Refahlılar, seçım yasasın- dakı doğışıkhğjn daha çok kendılenne yonehk olduğu goruşündeler RP An- kara Mılletvekıh Melih Gökçek. "Bu değişiklik SHP'vi de bitirir. onlar niye seskrini yükseitmiyorlar, anlamıvorum" dıyor RP ıle bır başka partının karşı karşıya kaldığı yerlerde de dığer partılenn seç- menlen buyuk olçude RP'yı değıl, kar- şısındakı parüyı tercth edecek Refahlı- lann kaygısı dabu Yenı bır seçım yasası ıçın duğmeye basıldı Önumuzde çok kısa bır süre var Mechs'ın gundemınde bütçe var En az bır ay surer Ocaktan sonra da mılletve- kıllennı Ankara'da bulmak mumkün olmaz Herkes seçım bolgesıne dağılır Gorünen o kı, çalışma yontemıyle, ka- muoyu onune çıkma bıçımıyle sık sık Özal'ı anımsatan Çıller, yenı bır seçım yasası çıkarmayı kafasına koymuş Ama bunu salt partısının mılletvekılle- nyle yapması mumkün değıl Bunda SHP behrleyıcı olacak Bu arada anayasanın 67 maddesını de hatırlatalım "Seçünler ve halkoylaması serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel o>, açık sa- yım >e doküm esasına gore yargı yönetim ve denetimi altında yapılır." Yanı ıkı dereceli seçım ıçın anayasa değışıklığı de gereklı. Ankara'da son gunlerde yerel seçım deyınce akla gelen bır dığer konu, Gu- neydoğu'da sandık güvenlığı Hemen her partının lıden, bu koşullarda Gu- neydoğu'da sağlıkh bır seçım yapma- nın mümkun olmadığı gorüşunde Ne yapmdk gerekır 9 Bunun yanıtını veren vok AVRUPA 9 DAN EDİP EMİL ÖYMEN Kıbrıs AT'ye mi? Avrupa Topluluğu dışışlerı bakanları, Kıbrıs Rum yo- netımının kulturel, sıyasal, ekonomık ve sosyal açılar- dan Avrupalı kımlıklı olduğuna hafta başında karar verdı Boylece, Kıbrıs Rum yonetımının AT uyelığıne la- yık olduğunu belırttı Ancak ufak bır puruz var Kıbrıs sorununun çozulmesı de şart bunun olması ıçın AT Bakanlar Konseyı nın sorunun çozumu ıçın tanıdı- ğı sure 1 Ocak 1995 Bu tarıhten sonra da sorun hala askıda kalırsa AT o zaman sadece Kıbrıs Rum yönetımı ıle ılışkıye geçeceğını açıkça uyardı Avrupa Komısyo- nu, zaten Kıbrıs ın (yanı Rum yonetımının) uyelığının gereklı olduğuna ınanmış durumda Bakanlar Konseyf- nın yaptığı, aslında komısyon'un olumlu goruşunu onaylamaktan ıbaret Konsey şımdı, komısyon'u, Kıbrıs hukumetı ıle (yanı Rum yonetımıyle) on hazırlık goruş- melerını bır an once başlatmakla gorevlendırdı ATın yeşil ışığı Kıbrıs ve AT ılışkılermdekı bu bahar havası, AT'nın Kıbrıs Rum yonetımıne yeşıl ışığı Yunanıstan'ın yarın yeniden ıktıdara gelmesı beklenen obur 'yeşıl ışığı' da Kıbrıs Rum yonetımını AT ye almak ıçın her turlu şama- tayı yapmaya hazır Bu 'yeşıl ışık', PASOK bayrağının egemen rengı olan yeşıl Yarın yeniden ıktıdara hazırla- nan PASOK ve Papandreu, ustelık 1 Ocak 1994'ten ıtıba- ren altı aylığına AT Donem Başkanlığı'nı da yuklenecek Kıbrıs konusunu buyuk bır hınç ve şımarıklıkla AT gun- demıne getırmek ıçın her fırsatı kullanacak bu sure ıçın- de Bu nedenle Kıbrıs'ın Turkıye gundemıne yeniden gtrmesıne çok az kaldı O Kıbrıs kı hem sorunun ulusla- rarası boyutlarına ılışkın tartışmalar hem de 28 kasım seçımıne az kala bırbırıne gıren ıç sıyaset dalaşıyla tam bır keşmekeş Dunya, KKTC yı zaten Turkıye'nın uzantı- sı olarak goruyor Buna şımdı bır de Denktaş-Eroğlu patırtısı, BM'de Kıbrıs goruşmecılığı sorunu, Turkıye'nın KKTC ıç sıyasetıne mudahalesı gıbı durumlar eklenın- ce, butun bunların, Turkıye'nın saygınlığı açısından çok çok hayırlı ve yararlı olacağı kuskusuz1 KKTC'dekı 150 bınlık nufusu yonetme sevdasındakı bırkaç kışı kendı aralarındadalaşırken Kıbrıs Rum yöne- tımı, AT yolculuğuna çıkıyor Evet Turkıye'nınkı gıbı uzun ınce bır yol ama o kadar da uzun ve o kadar da ın- ce değıl Ne dıyor AT bakanları? 'Kulturel, sıyasal, eko- nomık ve sosyal açıdan Avrupa kımlıklısmız " Turkıye - ye dıyemedıklerını Kıbrıs'ın 1960 Anayasası Bu ışın gorunur yanı Propaganda goz boyama ve sı- yaset yanı Bır de hukukı yanı var Kıbrıs'ın unlu 1960 Anayasası hala geçerlıyse, Kıbrıs ın, AT uyelığıne baş- vurması hukuken mumkün değıl Çunku Turkıye ve Yu- nanıstan'ın bırlıkte uye olmadıkları bır uluslararası kuru- luşa Kıbrıs'ın uye olamayacağı, anayasa hukmu Her ne kadar Kıbrıs ıle AT arasında 1972'de ımzalanan bır or- taklık anlaşması varsa da anlaşma, 1974 harekatı once- sıne aıt Ustelık bu, Kıbrıs'a tıcarı ayrıcalık tanımayı ongoren, ancak gumruk bırlığı ya da tam uyelıkten soz etmeyen bır anlaşma Kıbrıs Rum yonetımının 1988 Ek Protokolu' ıse Kıbrıs-AT arasında 2002 yılında gumruk bırlığını ılk kez telaffuz etmıştı Oysa Kıbrıs Rum yönetı- mı, uç yıl once AT uyelığı ıçın başvuruverdı Bu başvuru- da Turk toplumunun adı bıle geçmedı Ancak AT, Kıbrıs • (Arkası 17. Sayfada) Büyük Kaybımız Izmır ve Ege'nın ilk Türk eczacılarmdan merhum Suleyman Ferıt Eczacıbaşı ile merhume Saffet Eczacıbaşı'nın oğlu, Kemal, Haluk, Melih, Şakır ve merhum Vedat Eczacıbaşı'nın ağabeyi, Gulçin, Zerrin, Turkan, Nazan ve Sebla Eczacıbaşı'nın kayınbıraderı, Denız Alatlı, Pınar Eczacıbaşı, Filiz Sarper, Nukhet Eczacıbaşı, Renin Eczacıbaşı ve Füsun Güran'ın amcası, Oya ve Fusun Eczacıbaşı'nın kayınpederi, Emre, Sinan ve Esra'nın dedesi, Bülent ve Faruk Eczacıbaşı'nın babası, Beyhan Eczacıbaşı'nın eşi Dr. Nejat F. Eczacıbaşı ABD'de tedavi gormekteyken 6 Ekım 1993 Çarşamba gunu vefat etmıştır. Aziz naaşı, 11 Ekim Pazartesi günü Teşvikiye Camisi'nde kılmacak oğle namazından sonra, Zıncirlikuyu mezarlıgmdakı aıle kabrıstanında toprağa verılecektir. Eczacıbaşı Ailesi Çelenk gonderılmemesı, bağışların Turk Egıtım Vakfı (Tel- 274 52 60) ya da Istanbul Kultur \e Sanat Vakfı na (Tel 258 32 1 2 - 258 74 98 / 99) yapılması rıca olunur