Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ŞAYFA CUMHURİYET 8EKİM1993CUMA
8 DIŞ HABERLER
Yunanistan'da pazar günü yapılacak seçimde, aralannda 30 yıh aşkın amansız rekabet bulunan Mitsotakis'le Papandreu yanşacak
TKnozorlarSavaşı'ndaPapandreuşansk
ÖZGENACAR
Komşu Yunanistan'da pazar
günü yapılacak seçimlerde. ara-
İannda 30 yıh aşkın amansız bir
rekabet bulunan iki yaşlı politi-
kacıdan biri, halktan daha çok
seçim sisteminin desteği ile ikti-
dara gelecek.
Yunan seçim yasasında yapı-
lan değışıklik sonucunda ikı
partı arasında yüzde yanmhk
bir fark gereğinde, 300 sandal-
yeli parlamentoda birinci du-
rumdakı partiye ek 25 milletve-
kili dahi getirebiliyor. Bu fark
ise birinci partinin koalisyon-
suz iktidar olmasına yetiyor.
Seçimlere katılan parti ya da
bağımsız adaylann yüzde 3 ora-
nında başanyı aşamamalan en
çok birinci ve sonra da üçüncü
partiye sandalye sağhyor.
Bundan önceki seçim sistemi
ile yeterli çoğunluğu alamayan
tutucu Yeni Demokrasi Par-
tisi'nin (NDP) lideri Konstantin
Mitsotakis (75) Batı Trakyalı
bir Türk milletvekilinin payan-
dası altında iktidannı bir süre
koruyabilmişti. Mutlak çoğun-
luğu elde etmek için kısa arahk-
larla üç kez sandık başına giden
Mitsotakis, seçim yasasına bu-
günkü biçimini vererek iktidara
gelmişti.
Mitsotakis. süresinın bitme-
sine 10 ay kala dört sandalyelik
farkın erozyana uğraması üze-
rine, yeniden bağımsız Baü
Trakyah Türk milletvekilleri-
nin payandasından yararlan-
mak istemeyince erken seçim
yolunu açtı ve halkı 10 ekimde
sandık başına çağırdı.
Paslanmış demiradam
Erken seçim karannın ahndı-
ğı günlerde kamuoyu araşür-
malanna göre rakibi ile arasın-
da lehine yüzde 15 oranında
fark olan milliyetçi-sosyalist
Panhelenik Sosyalist Hareketi-
nin (PASOK) lideri Andreas
Papandreu (74) pazar günkü se-
çimlerde daha şansh görünü-
yor. Son günlerdeki kamuoyu
araşürmalan şansının yüzde
9'a doğru gerilediğini söylüyor.
Yunanistan'daki seçimlerin
kaderi gcnclliklc son üç gün
içinde behrlenir. Yûzde 18 ora-
ındaki kararsızlann yönü bu
süre içinde ortaya çıkacak. Ge-
nel karu; 1981-89 tarihleri ara-
sında iktidann "demiradamı"
Papandreu'nun "paslanmış" da
olsa dört yıllık bir aradan sonra
yeniden iktidara geleceğidir.
"Koskotas" skandalının ala-
şağı etıiğı ve çapkınlık kurbanı
Papandreu'yu bu kez yeniden
iktidar yolunu açan birkaç ne-
den var.
Mitsotakis-Muhalefete doğru Papandreu-En güçlü aday Samaras-İktidan yıktı
10 Ekım 1993 secımlerıyle ılgili on senaryo
Birinci
Parti
Yüzde
44.0
44.0
43.5
43.0
43.0
42.2
42.0
42.0
38.0
37.0
Sandalye
158
171
158
156
164
157
166
168
154
152
Yûzde
43.0
38.5
43.0
42.5
41.0
41.7
38.5
36.5
34.5
33.5
Psrf
Sandalye
126
100
126
122
110
117
101
95
96
95
Samaras
Yüzde
1.5
6.0
2.0
3.2
4.5
4.5
8.0
10.0
15.5
17.0
KKE/Sol
KoaNsyon
Yüzde
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
Dtgertefi
Yûzde
3.5
3.5
3.5
3.3
3.5
3.6
3.5
3.5
4.0
4.0
Bunlardan birincisi. Mitsota-
kis'in kemer sıkma politikası ile
enflasyonu yüzde 14.5'e indir-
me başansına karşın işsizliği
yüzde 20'ye çıkarması ve özel
sektörün önemli ölçüde vergi
kaçağına göz yummasıdır.
Mitsotakis ise "Dünya eko-
nomisinin içinde bulunduğu ge-
nel durgunluğun ^ unanistan'ı da
etkilediğini, kemer sıkma politi-
kasının mey>elerinin yeniden se-
çilmesinden sonra ancak görül-
meye başlavacağını" söyleyerek
seçmenlerin karşısına çıkıyor.
Ikincisi. Makedonya soru-
nunda daha ılımlı ve banşçı bir
yol izleyen Mitsotakis; gerek
kendi partisi içindeki gençlerin
ve gerek muhalif PASOK'un
tepkilerine yol açmıştır. Politi-
kaalann şu günlerde "Make-
donya"dan dolayı (M) harfini
dahi ağızlanna almadıklan bil-
diriliyor. Yugoslavya'da ycni
kurulan cumhuriyete Büyük İs-
kender'ın atalanndan gelen
Makedonya adının verilmesini
başbakanın hoşgörüylc karşıla-
ması Yunan şahinlerini kızdır-
mıştı.
Mitsotakis'in "halefi" olarak
görülen gcnç Dışişleri Bakanı
Andonis Samaras (42) başba-
kanla arasındaki bu temel dış-
politika aynlığından dolayı isti-
fa etmişti. Samaras, kurduğu
yeni parti ile "Siyasal Bahar"
adıyla pazar günkü seçimlere
katılıyor. İki dinozor arasında-
ki savaşta Samaras'ın şansının
yüzde 3'lük barajı biraz geçebi-
lecek güçte olduğu söyleniyor.
Ancak Samaras'ın asıl hedefı-
nin bu seçimde nesli tükenecek
Mitsotakis'm sağ oylannı gele-
cek seçimlerde toplamak oldu-
ğu anlaşılıyor. Samaras'ın se-
çim sloganı olan "vannlar için"
sözleri de bu düşünceyi doğnılu-
vor.
Yunanistan siyasal yaşamın-
da belirli ailelerin etkinliği baba-
dan oğula ve tonına geçen bir ol-
gudur. Baba Yorgo'dan sonra,
torun Papandrcular da bugün
siyasal yaşamdadır. Giritli Ve-
nizelos ailesinin uzantısı Mit-
solakis'in terör kurbanı dama-
dı ve kız da parlamentodaydı.
Hatta kızı bakanlık dahi yap-
mıştı. Ancak kızının babasının
yerine gelecekte liderliğe oyna-
ması beklenmiyor.
Özelleştirilemeyen (T)
Üçüncü neden ise Mitsota-
kis'in izlediği KİT'leri özelleş-
tirme politikasının Papandreu'-
nun "sattırmam" biçimindeki
tepkisine yenik düşmesidir.
Özellikle bizim PTT'nin Tsinin
tam karşıhğı olan Yunan
OTE'sini özelleştirme çabalan-
na karşı çıkışı Papandreu'ya oy
getirmektedir.
Hükümetin istifa edip seçim
karan açıklandığı gün iki özel
şirketin hisse senetleri. Atina
Borsası'nda birdenbire rekorsı-
çrama yapmıştır. OTE'nin ya-
tınm ıhalelerini üstlenen lnter-
con ve Alcatel Cable adh iki şir-
ketin hisse senetlerindeki bu
artışa, PASOK iktidannda
Kim kazanırsakazansın
hiçbirşeydeğişmeyecek
FAHİRALAÇAM
Emekh Atina Büyükeljisi
Yunanistan halkı. askerlerin
idareden uzaklaştınldıklan
1974 yılından bu yana, önü-
müzdeki pazar günü sekizinci
defa sandık başına gidiyor". Di-
ğer bir deyişle. Yunanhlar. ana-
yasalannda öngörülen dört yıl
yerine her iki yıl dört ayda bir
oy kullanmış oluyorlar. Böyle-
sine sık bir biçimde genel se-
çime gitmenin ülkenin siyasi ve
ekonomik istikrannı olumsuz
şckilde etkilediği gerçeğini göz-
den uzak tutmamakta muhak-
kak ki yarar vardır. Işte, Yuna-
nistan'ın da bu sıklıktan olum-
suz şekilde etkilendiği yadsına-
maz bir olgudur.
Bugûne nasıl geündi?
Cunta idaresinin sona erdı-
rilmesinden sonra 1974 yılında
yapılan ilk seçimlerde Yeni De-
mokrasi Partisi (YDP) 300 üye-
lı mecliste 221 milletvekili çıka-
rarak ezici bir çoğunluk sağlı-
yordu. YDP, daha ilerideki yı-
İlarda bu çoğunluğunu >avaş
yavaş kaybedecek ve Ekim
1981 scçimlerinde iktidara veda
edecekti.
1981'de 172 milletvekili ile
Panhellenik Sosyalist Hareketi
(PASOK.) ikıidara geliyor,
1985 seçimlerinde 157 milletve-
kili ile iktidannı koruyor, fakat
Haziran 1989 seçimlerinde ikı
partiden hiç biri çoğunluğu
alamıyordu. Kasım 1989 se-
çimlerinde aynı durum devam
ediyor ve nihayet Nisan 1990
seçimlerinde 150 milletvekili çı-
karan YDP, bir bağımsız mil-
letvekilinin katıhmı ile çoğunlu-
ğu bularak 9 yıl sonra yeniden
iktidar oluyordu.
Muhalefet, kurulduğu gün-
den başlayarak Mitsotakis baş-
kanlığında oluşan hükümetin
dar bir desteğe sahip olduğu
için fazla dayanamayacağı ve
bu nedenle yeni bir genel seçi-
min kapıda göründüğü te-
masını işlemeye başhyordu.
Ancak, ne gariptir ki, hükü-
meti muhalefet değil ve fakat
YDP içindeki anlaşmazhklar-
dan kaynaklanan ay nlmalar yı-
Ipcakü. Başbakan Mitsotakis-
w, Haziran 1993'te aşın sağcı
Dışişleri Bakanı Samaras'ı gö-
revinden alması, iktidar partisi
içinde anlaşmazlığın ilk to-
humunun atıhnasına yol aça-
caku. Samaras'ın "Siyasi Ba-
har" adlı bir parti kurması ve
eski partisinden bazı milletve-
killenni yanına almak için gay-
retlere girişmesi iktidardaki çal-
Kalanmayı çabuklaştıracaktı.
PASOK'tan devralınan kötü
ekonomik durumu düzeltebil-
rnek için yaalması zorunlu aa
reçetelerin bedeli de pasife kay-
dedilerek hükümetin yıpratı-
lmasına çahşılacaktı. Papand-
reu'nun telefonlannın dinlendi-
ğİnin başına yansımasından
hükümetin prestijini kırmak
•için yararlanılacaktı.
^ynlmalar yıktı
" Bunlann hepsi yapıldı, ama
hükümet hala ayakta idi. Bar-
dağı taşıran damlayı bir millet-
yekilinin partiden istifası oluş-
İUrdu. Bövlece. Samaras'tan
tonra >cni bir istifa ile hükümet
kzınlığa düşüyor ve başbakan
jlcni seçimlere gitmek karan al-
mak zorunda bırakılıyordu.
-'- lOekim günü yapılacak genel
seçimlerin sonuçlan yeni bir
hükümet kurulmasına olanak
sağlayacak mıdır? Yoksa Hazi-
ran ve Kasım 1989'daki gibi
hiçbir parti tek başına iktidar
olamayacak mıdır? Yapılan ka-
muoyu yoklamalan. Papand-
reu'nun PASOK partisinin ço-
ğunluğu alabileceğini belirt-
mektedir.
Şimdi, seçimleri Papandreu'-
nun ya da Mitsotakis'in kazan-
masının Türkiye ve Batı Trak-
ya Türk azınlığı üzerindeki
muhtemel etkilerini incelemeye
çahşahm. Kanım odur ki, se-
çimleri Papandreu'nun veya
Mitsotakis'in kazanması Yu-
nanıstan'ın Türkiye'ye yönelik
politıkasında, farklı etki yarat-
mayacakür.
Zira, Papandreu ile Mitsota-
kis'in Türkiye'ye bakışlan
arasındaki farkın, amaca değil
taktığe yönelik olduğu artık ke-
Yunanistan'da pazar
günü yapılacak
seçimlerde hangi
parti kazanırsa
kazansm Türkiye ile
ilişkilerde yeni
dönem açabileceğine
inanmıyorum.
sinlikle anlaşılmışür. Her ikisi-
nin de amaa aynıdır. Diğer si-
yasilerin de farklı değildir.
Güzel bir kız ve iki erkek
düşünün: Her iki erkeğin de
amacı kın elde etmektir. İşte,
Mitsotakis amaana kızı hoş tu-
tarak ulaşmak taraftandır. Pa-
pandreu ise hoş tutmakla sonuç
alamayacaksa zora müracaat
etmekte beis görmemektedir.
Bununla birhkte iki ülkeyi
savaşın eşiğıne getiren Mart
1987 krizinden sonra Papand-
reu'nun bu alanda daha dikkat-
h hareket edeceğini beklemek
makul olur. Özetleyecek olur-
sak, seçimleri ister Papandreu
ister Mitsotakis kazansın, Tür-
kiye ile Yunanistan arasındaki
sorunlar devam edecektir.
Esasen, ülkede Türkiye düş-
manlığı kavramının ele-
başılığını yapan kilise ve ordu-
nun tutumu ile Yunanlı genç di-
mağlan bu alanda zehirleyen
okul kitaplanrun Türkiye ile il-
gili bölümlerinin içeriklen de-
ğişmedikçe, siyaset adamlann-
dan başka türlü hareket etmele-
rini beklemek, kanımca sadece
safdillik olur.
Batı Trakya
Aynı dcğerlendirmeyi Batı
Trakya'daki Müslüman Türk
azınlığı için de yapabiliriz.
Kanımca, azınlıklann güven-
likleri için denge şarttır. Bu den-
ge hem nüfus, hem de mal-
varlığı alanlannda mevcut ol-
malıdır. Bu dengelerden sadece
biri dahi bozulsa sorunlar orta-
ya çıkar. Dengenin aleyhine bo-
zulduğunu gören taraf, kaybe-
decek bir şeyi kalmadığı için
karşı tarafın azınlığını rahatsız
etmeye başlar. Azınlığı rahatsız
edilen ülke de elinde mukabil sı-
lah kalmadığı için platonik pro-
testo ve teşebbüsterden ileri gi-
demediği gibı çoğu zaman pra-
tik sonuç da alamaz.
İşte, azınlık açısından Türki-
ye ile Yunanistan arasındaki
durum aynen budur. İstanbul'-
daki Rum azınhğı 130 binden
2-3 bine inmiştir. Böylece nüfus
dengesi temehnden bozulmuş-
tur. Istanbul'u terkeden Rum-
lann büyük bir kısmımn, mal
varlıklannı da el altından tasfi-
ye ettikleri ısrarla söylenmekte-
dir. Bu söylentiler doğru ise mal
varlığı dengesi de kalmarruş de-
mektir.
Böyle olunca, gocunacak hiç
bir şeyi kalmayan Yunanistan
Baü Trakya'da kendisini tama-
men serbest hissedebilmekte ve
azınlığımız üzerindeki baskı
politikasını rahatça sürdürebil-
mektedir.
Sonuç olarak, Yunanistan'-
da iki gün sonra yapılacak se-
çimleri hangi parti kazanırsa
kazansın, ne Türkıye ile ilişki-
lerde yeni devre açılabileceğine,
ne de Batı Trakya Müslüman
Türk azınlığının durumunda
olumlu bir gelişme sağlanabile-
ceğine inanıyorum. Öyle ise
"Kim kazanırsa kazansın" de-
mek belki de en doğru yaklaşım
olacakur. .
Konstantin Mitsotakis Türkiye ile ilişkileri yumuşatmak amacıyla geçen yıl içinde dört kez Törkiye'yi ziyaret efti.
Ankaraadaylararasındafarkgörmüyor
HALUK GERAY
ANKARA - Yunanistan'da yapılacak
seçimler, Ankara tarafmdan dikkatle izle-
niyor. Türkiye, seçimleri kim kazanırsa ka-
zansın. Yunanistan'ın Kıbns ve ikili ilişki-
ler konusundaki dış politikasının değişme-
sini beklemıyor.
Seçimde yanşan PASOK liden Andreas
Papandreu "kavgacı kişiliğe" sahip bir po-
litikaa olarak biliniyor. Bu kişilik, Türkiye
ile ilişkilere de yansımış ve Ankara-Atina
gcrginliği. 1987'de iki ülkeyi neredeyse
sıcak savaşın eşiğine getirmişti. Ancak dö-
nemin başbakanı Turgut Özal ile Papand-
reu, 1988 yılında Davos'ta bir araya gele-
rek, gerginliğı gidermesi beklenen "Da\os
ruhu"nun yaratıcısı olmuşlardı. İki lider.
çatışmalı olduklan konulan bir tarafa
bırakıp,çatışmanınolmadığıalanlarda"yıı-
muşama ha\ası" yaratmak konusunda an-
laşmışlardı.
YDP lideri Konstantin Mitsotakis ise
uluslararası kamuov unda, "yumuşak, ba-
bacan. güleryüzlü" lider olarak tanınıyor.
O>sa Davos ruhunun yürümesini engelle-
yen. o dönemde muhalefetteki Mitsotakis
olmuştu. 1989 yılında Antalya'da yapılan
Avrupa Demokratlar Birlıği toplantısında,
artık başbakan olan Mitsotakis, Türkiye
ile ilişkilerin Kıbns sorununun çözülme-
sine bağlı olduğunu açıkladı. İki tarafın
çalışmalı olduğu bir konuyu yeniden gün-
deme getirmiş olan Mıtsolakis. böylece
Davos ruhunu fiılen soldurmuş oluyordu.
Mitsotakis. daha sonra Türkiye ile ilişkileri
yumuşatmaya çalıştı. Bu amaçla. geçen bir
yıl içinde dört kez Türkiye'ye geldi. Ancak
Yunanistan'la ilişkilerde Kıbns ipoteği he-
nüz kalkmış gibi gözükmüyor.
Ankara. bu açıdan Mitsotakis ile Pa-
pandreu arasında bir farklılık görmüyor.
Papandreu bir süre gergjnliği arttırma poli-
tikası izlemişti. Mitsotakis de kendi yöneti-
mi zamanında gergınliği azaltacak doğrul-
tuda çahşmaktan başka yol olmadığını
gördü. Ancak her iki lider de Yunanistan'-
ın Kıbns ve ikili ilişkiler konusundaki te-
mel yaklaşımlanna bir değışıklık getireme-
diler. Yunanistan'ın yaklaşımının de-
ğişmesi için Yunan toplumundaki "Türk
tebdidi görüntüsünün" değişmesi gerekiy or.
Bu da liderlerin adlanndan çok. hangi ku-
şağaaitolduklanylailgili bir durum.
özelleştirmenin olmayacağı ve
yeni ihaleleri yine bunlann ala-
cağı inancı neden olmuştur.
Bu yılki seçimlerin dördüncü
konusunu- Yunanistan seçim-
lerinin değişmez olgusu- yine
Türkiye oluşturuyor. Mitsota-
kis, yapüğı bir seçim konuşma-
sında Türkiye ile başlatüğı ya-
kınlaşmanın önümüzdeki dö-
nemde sağlam bir dostluğa dö-
nüştüreceğini vurguladı.
Mitsotakis'in Dışişleri Baka-
nı birkaç kez Türkiye'ye gelmiş
ve hatta Türkiye'nin Ege bölge-
sinde birkaç günlük özel bir ta-
til dahi yapmışü. Eğer erken se-
çime gidilmeseydi bugühlerde
Türk Dışişleri Bakanı Hikmet
Çetin de Yunan meslektaşının
konuğu olarak Ege adalannın
birinde yapacağı birkaç günlük
tatilde "uzo" içiyor ve belki de
"artaki" oynuyor olacaktı.
Yunanistan'da Kıbns ve Ege
sorunlannın yanı sıra Balkan-
lardaki "Tûrk parmağı^ndan
kaygı duyuluyor. Dağılan Yu-
goslavya'da Örtodoks Sırplara
karşı Müslüman Boşnak'lan
destekleyen, Türk azınlığından
dolayı Makedonya Cumhuri-
yeti ile iyi ilişkileri olan. Yuna-
nisan sınırlan içinde Batı Trak-
ya Türkleri'nin insan haklann-
dan yoksun bırakılması ile ilgi-
lenen Türkiye'nin Balkanlarda-
ki bu konumu Yunan siyasal
yaşamında ürküntü veren bir
boyut olarak kabul ediliyor.
Yunan aydınlan bu olguyu
Balkanlar'daki ulusal sınırlan
aşan ortadoğudaki Kürt soru-
nu gibi bir olay olarak algıhyor-
lar.
Bu arada Papandreu'nun
Türkiye'ye karşı tutumunu bi-
len bazı yabancı çevreler. -tam
seçim arifesinde- Amerikan ga-
zetelerine son bir yılda Tür-
kiye'nin (1.5 milyar dolar-18
trilyon lira) ve Yunanistan'ın
da (2 milyar dolar- 24 trilyon li-
ra) harcayıp. tehlikelı bir silah
yığınağı yaptığmı da yazdır-
mazlık etmivorlar.
Artık yeter!
1981'de "aUagi-değişim" slo-
ganı ile iktidara gelen Papand-
reu bu kez "artık yeter" diyor. ;
Koskotas olayının acısını çı-
karmak için bu kez Papand-
reunun "telefon dinleme ve bazı
yolsuzluk olaylarına göz yum-
ma" gibi nedenlerle Mitsota-
kis'i yargıç önüne çıkaracağı
anlaşıhyor.
1989'da geçirdiği üçlü bypass
\e kapakçık ameliyatı. daha
sonra bunun yarattıgı bazı sağ-
lık sorunlan. ilerlemiş yaşı Pa-
pandreu'nun karizmatik hita-
bet gücünü iyice azaltmış görii-
nüyor. Eskiden meydan mey-
dan dolaşan. saatlerce kür-
süden inmeyen Papandreu bu
kez konuşmalannı kısa kesiyor
ve halkın karşısına topu topu
dört meydan konuşması ile çı-
kıyor. Papandreu'nun çallayan
sesini perdelemek için aynca
yüksek ses tonu yaratan özel
ekolu mikrofonlann devreye
konulduğu da söyleniyor.
Buna karşılık kendisinden
bir yaş büyük ve 55 meydan ko-
nuşması öngörmüşolan Mitso-
takis ise arahkta Yunanistan'a
geçecek yoğun AT dönem baş-
kanlığı ıçın "kendisi gibi sağlıklı
bir liderin gerektiği" görüntüsü-
nü yaymaya çahşıyor.
Mitsotakis. halkına Papand-
reu'nun milliyetçi-sosyalist po-
litikasını anımsatarak "geriye
dönüş yok" diyor.
Yunan seçimlerinde ise ke-
mikleşmiş komünist parti
(KKE) ve sol koalisyonun yüz-
de 3 oranındaki barajı aşması-
na kesin gözle bakıhyor.
PapandreuTürkiye'yleeskiyaralandeşebilir
NAZMİAKIMAN Emekh Atina Büyükelçisi
Geçtiğimiz yazın ortalannda komşumuz
Yunanistan'ın siyasi arenasında, eski dışişle-
ri bakanı Andonis Samarasın iktidardaki
Yeni Demokrasi Partisi'nden aynlarak "Si-
yasi Bahar" adlı yeni bir parti kurmasıyla
başlayan hareket, diğer gelişmelerin de etki-
siyle 10 ekim tarihinde yapılacak erken genel
seçimle bir noktaya varmış olacaktır.
Yumuşak politika
Cç yıl öncesıne gidildiğinde görülecektir
ki, nisan 1990'da yapılan son genel seçimler-
le beh'rlenen 300 kişilik Yunanistan Parla-
mentosu'nda iktidan Konstantin Mitsota-
kis'in başında bulunduğu YDP 152 milletve-
kiliyle, yani 2 oy farkıyla ancak eline gcçire-
bilmişti. Başbakan Mitsotakis bu pek az
farkla ayakta durabılen hükümetiyle işe ko-
yuldu ve bir cvvclki Andreas Papandreu ikti-
danndan farklı bir yaklaşımla dış polilikada
ABD ve Batı'ya daha yakın ve yumuşak bir
yol izlerken Türkiye ile olan ilişkilerde de dı-
yalog kapısını açık tutan vc iki ülke ara^ında
bazı konularda anlaşma imkanlarının bulu-
nabilcccğini vaat cden bir politika yürütıü.
Diğer yandan enflasyon, bütçe açığı, ödc-
meler dengesi, özelleştirme ve drahminin de-
ğeri gibi ekonomik sonınlann üzerine cesa-
retle yürümeyi yeğledi.
AT üyeliğinin bedeli
Fakat bu konularda alınan önlemler, AT
gibi bir "zengiıtler kulübüne" kısıtlı ımkan-
larla katılan Yunanistan'da orta direğe çok
ağır geliyordu. Bu durum. başta Papand-
reu'nun lideri bulunduğu ana muhalefet
partisi PASOK olmak üzere Sol İttifak ve
Komünist Partisi gibi diğer muhalifler ta-
rafından sürekli istismar edildi. Nihayet,
Samaras'ın başlattığı hareket, birkaç millet-
vekilinin YDP'den aynlmasıyla iktidann
çökmesi ve erken seçime gidilmesi sonucunu
doğurdu.
Ağır eleştiriler
Bir aydır süren ve giderek hareketlenen se-
çim kampanyasında iki tecrübcli ve yaşlı li-
der, Mitsotakis ile Papandreu. ılensi için or-
taya yeni tezler veya programlaratmak yeri-
ne birbırlerıni şıddcllc eleştırmcyi yeğledıler.
Kampanya sırasında Türkiye'ye ve Türkiye
ile olan ikili ilişkilere bundan önceki gcncl
seçim kampanyalanna oranla çok daha az
yer verildi ve bu konudaki karşılıklı demeç-
İer Papandreu'nun "Türkiye'nin genşleme
emellerini" yineleyen malum savını hatırlat-
masıyla ve Mitsotakis'in "Türkiye ile diyalo-
ğa öncelik veren'" ve hatta "Türkiye'nin böl-
gedeki dış politikasını öven" sözleriyle sınırlı
kaldı.
Kararsızlar belirleyecek
Şu sıralarda Yunanıstan'da yapılan kamu
yoklamalan PASOK'un oylann yüzde 35'-
ini toplayacağına. YDP'nin ise bunun altı-
nda kalacağına, Siyasi Bahar Partisi ve sol
partilerin yüzde 3*lük seçim barajını aşabil-
seler dahi bunu zorlukla başarabileceklerine
ve seçim kanununa göre tam iktidar için ge-
rekli yüzde 42'lık çoğunluğu asıl belirleyecek
olan öğenin yüzde 20'lik "kararsızlar" oldu-
ğuna işaret etmektedir. Bu noktada unutma-
mak gerekir ki seçimlerde her zaman sürp-
nzler beklcnebilsc de PASOK. lideri Pa-
pandreu'nun bir yandan rüşvet ve sair skan-
dallar dığcr yandan ö/el hayatı dolayısıyla
itibardan lamamen düştüğünün sanıldığı ge-
çen genel seçimlerde dahi 125 milletvekili çı-
karmayı başarmıştır. Kaldı ki Papandreu
arada geçen süre içerisinde mahkeme ta-
rafından aklanmıştır.
Sonuç olarak Yunan halkı Mitsotakis ile
Papandreu arasında tercihini bir kez daha
belli edecektir. Şayet seçimler Papandreu'-
nun tek başına veya barajı aşabilecek sol
partilerin desteğiyle yeniden iktidara gelme-
siyle sonuçlanırsa bunun, Türk-Yunan iliş-
kileri üzerinde -iki liderin temel esaslarda ol-
masa bile üslupla ve yaklaşımda- şimdiye
kadar sergiledikleri farklar dolayısıyla
önemli etkisi olacağı açıklır.
Nitekim Papandreu'nun iktidara geldiği
takdirde. bilinen dış politikası cerçevesinde
bir yandan dikkatlen başka yönlere çekmek
diğer yandan Türkiye ile ilişkiler konusunda
kanşık hisler taşıyan kitlelerin hoşuna git-
mek amacıyla ülkemizle olan ilişkilerde ye-
niden diyaloğu keserek oklannı Türkıye'ye
çevirmesi olasıdır.
Eski yaralara neşter
Papandreu'nun bununla da yetinmeyerek
-bundan önce dc yaptığı gıbı- Türkiye ile ıliş-
kılcrı bozacak ve knzlcrin çıkmasına neden
olacak sorunlan deşmesi. eski yaralara neş-
tcr v urması aynı şckilde olasıdır. Bu bağlam-
da. Ege Denizi'ndeki Yunan adalannın si-
lahlandınlmasına yeniden hız kazandın-
lması, hava sahasında uluslararası kurallara
uygun uçuşlann ihlal telakki edilerek protes-
to konusu yapılması, kıta sahanlığı üzerinde
bilimsel olanlann dışmda araştırmalara yel-
tenilmesi, Batı Trakya'da yaşayan Türk soy-
lülara karşı Mitsotakis döneminde nispeten
yumuşatıldığı görülen önlemlerin yeniden
sertleştirilmesi, Kıbns sorununda Rum Yö-
netimi'nin uzlaşmaz yollara sevk cdilmesi,
Türkiye'nin uluslararası alanlarda "karalan-
ması" kampanyasına germi verilmesi. siyasi
havayı zehirleyen sürekli demeçler ve benze-
ri konular Yunan tarafınca yine gündeme
getirilebılir.
Politikasını değiştirebilir
Tabıatıyla, Papandreu'nun iktidardayken
senelerce "bu yöntemlen uyguladıktan sonra
nihayet 1987 mart ayında iki ülkenin bu yüz-
dcn sıcak çalışmanın eşiğine geldiğını ve so-
nuçta Türkiye ile masaya oturmak ve diya-
loğu başlatmak mecburiyetinde kaldığını
hatırlayarak bu defa dcğışik bir yaklaşımı
benımsemesi de olasıhk dahilindedir.
Bekleyeceğiz ve göreceğiz.