Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22EKİM1993CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
TTKIojman
satıyor
• ZONGULDAK (AA) -
Tûrkiye Taşkömürû
Kurumu Genel Müdürû
Hayrettin Soydaş, kuruma
aıt lojmanlann satışıyla ilgili
çalışmalann devam ettiğini
söyledi. TTK Genel Müdûrû
Soydaş, kuruma ait 3 bin 200
lojmanın bulunduğunu
belirterek, bu lojmanlarla
ilgili tapu işlemlennin devam
ettiğini bildirdı. Soydaş,
lojmanlann saüşıyîa ilgili
prosedûrün
tamamlanmasından sonra
satış işlemlennin
gerçekleştirüeceğini açıkladı.
Soydaş, yıllardan beri alıa
bulamayan Zonguldak'taki
acıhk semtindeki arsalar ile
Ankara caddesindeki üç kath
binanın satışının
gerçekleştirildiğini büdirdi.
Sanayi odalan
İzmir'ıte
• ANKARA (ANKA) -
Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği (TOBB) Sanayi
Odalan Konseyi İzmir'de
toplanacak. Toplanü, 25
ekim pazartesi günü EBSO
Meclis Salonu'nda
yapılacak. Toplanüda,
sanayinin dokuz ayhk
değerlendirmesi ile gûncel
konular tartışılacak.
Toplantıya konseye üye
olmayan sanayi odalan
başkanlannın da
katılabileceği bildirildi.
Toplanüda görüşülecek
konulann arasında vergi
yasa tasansı, yatınm ve
ihracat teşvikleri, dış ticaret
dengesi özelleştinne, gümriik
birliği ve 1994yılı bütçe yer
alıyor.
Çllep'eUbya
mektubu
•ANKARA(AA)-Türkiye
Müteahhitler Birliği (TMB)
Başkanı Kadir Sever.
Başbakan Tansu ÇiUer'e
Libya'ya uygulanan
ambargo nedeniyle
karşılaşuklan sorunlan
içeren bır mektup gönderdı.
Mektubunda, bu ülkeye
uygulanan ambargonun
birçok soruna yol açtığuu
belirten Sever,
"Inşaatlanmızda
kullanacağız malzeme ve
yapı elemanlannın Libya'ya
intikali adeta imkansız hale
gelmiştir. Bu husus bizleri
artık dayanrimaz güçlüklere
karşı karşıya bırakmaktadır"
dedi.
Belpka'da rekor
•BRÜKSEL(AA) - Avnıpa
Topluluğu'na (AT) ev
sahıphğı yapacak
Belçıka'nın, Gayri Safı
Yurtıçi Haşılasının (GSYİH)
yûzde 170"ine varan rekor
miktarlardaki bütçe
açıklannı azaltmak için
işverenler ile sendikalar
arasında sosyal sözleşme
imzalanmasma çalışıyor.
Sosyal sözleşme ile sosyal
güvenlik harcamalan
bütçesindeki 50milyar
Belçika Frank'ı (1.4 milyar
dolar) tutanndaki bütçe
açığınm kapaülması ihracata
dönük ekonominin rekabet
gücünün arttınlması, eylül
ayında yüzde 14.1 'e dayanan
yüksek ışsızlikle mücadele
amaçlanıyor.
kontrole aldı
• PEKİN(AA)-Çin'de
hükümet, ücret arüşını
önleyebilmek için kamu ya
da özel sektör ayınmı
yapılmadan bütün ücret
artışlannda Çabşma
Bakanlığı'nın onayının
ahnmasını kararlaştırdı.
Resmi Xınhua Ajansı'nın
haberine göre yabancı
kuruluşlar ile yabancı ortaklı
kuruluşlardışındaki bütün
şirketler ücret bütçelerini
bulunduklan bölgenın
Çalışma Bakanhğı şubesine
onaylatacaklar. Bukararile
hükümet geçen temmuz
ayında şirketlerin her
konudaki politikalannı
belirlemede tümüyle
bağımsız olmalan şeklindeki
karanndan geri adım atmış
oldu.
'Görtinmez
teşvik'talebi
• ANKARA (AA) - Avrupa
TopluluğuileGümrük
BirliğTne nasıl gidileceği
konusunda, ilginç bir fikir
demir çelik üreticilerinden
geldi. Demir Çelik Üreticileri
Derneği Genel
Koordinatörü Hami Kartay,
yaptığı açıklamada. dış
ticarette görünen koruma ve
teşvıklerin, topluluk
ülkelerinde olduğu gjbi
(görünmez) hale getinlerek
gümrük birliğine gidilmesi
önensinde bulundu.
Tikveşli'nin patronu Vardarlı, "Sütve süt ürünleri benden sorulur" diyor ve ekliyor:
SEK'inüretiıııiııiikiyekatlanz... .. __.Ekonorai Servia- Hayvancılık ve süt-
çülük dışında hiç bir alanda çahşmayan,
kurulduğu yıldan bu yana tek kuruş kredi
kullanmayan Tikveşli: özelleştinne kap-
samındakı SEK'in Istanbul, Balıkesir ve
Çan işletmelerine talip.
Tikveşli, 1943 yıünda Vardar Ovası'nın
Tikveş kasabasından Türkiye'ye göç eden
Recep Vardarlı tarafından kuruluyor.
1962 yıhndan başlayarak Doğan Vardarlı
Tikveşli'nin başına geçıyor.
Doğan Vardarlı, Tikveşli'de ikinci ku-
şak yönetici. Tikveş'li tam bir aile şirketi.
Doğan Vardarh, çocuklan ve yeğenlerin-
inekçiliği medeniyet
ölçüsüdür. SEK'in
İstanbul, Balıkesir ve Çan
işletmelerine talibiz.
den oluşan üeüncü kuşakla bırlikte şirketi
yönetiyor. Lüleburgaz. Söğütlü. Eskışehir
ve Bursa'dakı ışjetmelerinde her gün 150
ton süt işleniyor.
Türkiye'deki en zor sanayiı seçmiş ol-
malanna rağmen şımdiye kadar devletten
hiçbir şey almadıklannı vurgulayan Do-
ğan Vardarlı, "Ne kazandık, o kadar
yaünm yapük" şeklinde konuşuyor. Tür-
kiye'nin hayvancılık ve süt sorunlan ile
yakından ilgilenen, üniversiteler ile Tanra
ve Orman Bakanlığı'ndan görüş ahşveri-
şinde bulunan Doğan Vardarlı'nın çeşitli
konulardaki görüşleri şöyle:
ÖZELLEŞTİMMEı KOf'nin satışa
kredi ile birlikte teknik bılgj de veren kredi
sistemi gehşünlmehdir.
SÜT ÜRETİMİt Süt inekçiliği me-
deniyet ölçüsüdür. îçme sütleri temel gıda
maddesi kabul edilip belli ölçüde sübvan-
se edilmelidır. 6. beş yıllık planda fert başı-
na günde 15-20 gram içme sütü plan-
lanmıştır. Bu plan doğruysa, 25 yılda 20
1
Tikveşli'nin patronuna göre süt içme-
{ yenler ot kafalı olur. Vardarlı bu görü-
çıkardığı SEK'in tstanbul ışletmesıne 575
milyar, Balıkesir ışletmesine 44 milyar,
Çan işletmesine ıse 10 miljar lira teklif
verdik. İstanbul işletmeande çalışanlar ık
görüştük. Orada süt işleme kapasitesini
ıkiye katlayacağız. KOÎ ile sürdürdüğü-
müz görüşmeler bir ay önce bitü.Şimdiye
kadar sonucun acıklanması gerekiyordu.
TAKIMSAL BENGEt Türkiye'de
beslenme dengesı, gelışmış ülkeler beslen-
me dengesine ve çağımız gelişmışlığıne
aykın bir biçimde bıtkisel beslenme lehine
gelışmektedır. Avrupa Topluluğu ülkele-
nnde toplam ekilebılen alan yüzde 40 ile
60 arasında iken Türkiye'de yüzde 2 ile
yüzde 3 arasında. Meralanmız bitmiş,
yem bitki alanımız yüzde 2-3'edüşmüştür.
£ T ÛMETİMÎı Et üretiminin arttınl-
masında besıciliğin geliştirilmesine gerek
var. Besicilerin çok an kendi öz kaynağını
kullanmakta, önemlı bir bölümü hay-
vancılık için fınansman desteğıne ıhtiyaç
duymaktadır. Küçük ve orta nitelikteki
besicilik işletmelerinin desteklenmesi için
şünü orijinal çizimiyle de vurguluyor.
gram ıçrne sütü ile, 200 gramlık bir bardak
içme sütüne bu hızla ve nüfusumuz art-
madığı takdirde 200 yılda ulaşabiliriz.
TBŞVtKLBBt 1992 yılında hayvan-
cıhk; çıklet sanayii ile beraber teşvik edi-
lemeyen yatınm konulan içinde yer
almıştır. Ete 4 bin, süte bin lira teşvik veril-
melıdir. Gıda ürünleri ithalatında güm-
rük, sağlık, tanm yönünden mevzuat uy-
gulamalan, AT malından ATye ithal edi-
len ürünlerden istenen uygulamalar aynen
talep edilmelidir.
GAPPROJESİ
Hk6ayda653
milyarharcandı
ANKARA (AA) - Türkiye'-
nin en büyük ve çok yönlü pro-
jesi olan Güneydoğu Anadolu
Projesi'nde (GAP), DSİ tara-
fından yürütülen çahşmalar
1993 yıh için aynlan ödenegin
nakdi gerçekleşme yüzdesi, ha-
ziran sonu itibanyla 20.7 oldu.
Devlet Planlama Teşkilaü'-
nın (DPT) verilerine göre, söz-
konusu projeler için bu yıl hazı-
ran sonu iübariyle 653 milyar
250 milyon lira nakdi ödeme
gerçekleştirildi. 1993 yılı (revı-
ze) program ödeneği 3 trilyon
152 milyar 786 milyon lira ola-
rak belirlenmişti. Sözkonusu
döhem itibariyle sektörler
arasındaki gerçekleşme yüzdesi
en yüksek olan sektör, yüzde
41.7 ile hizmetler sektörü oldu.
Gerçekleşme yüzdesi enerji sek-
töründe yüzde 16.9, tanm sek-
töründe de yûzde 30.6 oldu.
Bu yıl hazıran ayı sonu itiba-
riyle hizmetler sektöründe yer
alan Gaaantep ve Şanhurfa İç-
mesuyu Projeleri için toplam 32
milyar 325 milyon lira harcan-
dı. Diyarbakır-Batman ve
Şanhurfa depolama projelerini
içeren enerji sektörü projeleri
için toplam 395 milyar 243 mil-
yon lira, yine Şanlıurfa, Diyar-
bakır, Ganantep, Batman ile
Siirt ve Mardin'deki depolama
ve sulama projelennin yer
aldığı tanm sektöründe de top-
lam 225 milyar 692 milyon li-
rahk iş yapıldı.
GAP projesı gerçekleşmesı (Milyon TL)
Setfr
Tanm
Enerjı
Hizmsaer
G. Toplam
Pfogfâra
odeoeğl
737.326
2.337.85?
77.603
3.152.736
gerçtûeşme
225.682
395-43
32.3S
Gerçeiâeşıne
30.6
16.9
41.7
20.7
Fındık ihracottnda cıltın dönem
CEMİLCtĞERtM
Türkiye'ninen önemlı tanmsal ürünlerinden
biri olan ve milyonlarca üreticinın gecim
kaynağı durumundaki fındıkta ihracat
açısından altın bir döneme girildi. Ülkemizin
en önemli hiracat ürünlerinden birini oluştu-
ran fındık rekoltesinin tüm üretıcı ülkelerde
düşük olması fmdığın kental başına fıyatını
yüzde 50 oranında antırdı. Dünya iaç fındık
ihtiyacında 100 bin tonluk açık bulunmasına
rağmen üretici kuruluşu Fıskobirlık elındeki
115bin tonluk 1992 türünüfındığı dünya
fıyatlannın aşağı düşmemesi için dışpiyasaya
sunmayacağını açıkladı. Son >ıllarda ortalama
500 bin tonluk kabuklu fındık rekoltesine
ulaşan Türkjye'nin bu yıl 300 bin ton civannda
rekolte yapabileceği açıklandığı zaman
özellikle üretici kesimlerde bir umutsuzluk
doğmuştu. Ancak en büyük üretici Türkiye
dışındaki ülkelerde de rekoltenin düşük olması
bu umutsuzluğu umuda çevirdi. Rekoltenin
İtalya'da 80 bin ton, tspanya'da 15 bin ton,
ABD'de de 35 bin ton olması bekleniyor.
Bütün bu rakamlann toplanmasıyla dünya
fındık rekoltesinin 430 bin ton civannda
olacağı tahmın ediiyor
Oysa bu rakam son yıllann 630 bin tonluk
ortalamasına göre 200 bin tonluk bir azalış an-
lamına geliyor.
ABD ve Italya ile yapılan ticarette ortaya çıkan toplam açık 2 milyar 904.2 milyon dolar
Dış ticaretteki açıklarkapaıımıyor
ANKARA (ANKA) - ABD ve İtalya
ile yapılan ticarette verilen açık, toplam
açık içindeki önemini koruyor. Bu iki
ülkeyle yılın ilk sekiz ayında gerçekleşti-
rilen dış ticarette ortaya çıkan açık, Tür-
kiye'nin toplam dış ticaret açığının yak-
laşık üçte birini oluşturdu.
Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine
göre Türkiye bu yılın ilk sekiz ayında
ABD'yle yaptığı ticarette 1 milyar 737
milyon dolar açık verdi. Böytece, ABD
dış ticarette en çok açık verilen ülkeler
arasında ilk sırayı aldı. Türkiye ocak-
ağustos döneminde ABD'ye yaptığı
622.6 milyon dolarhk ithalat gerçekleş-
tırdi.
İtalya dış ticarette en çok açık venlen
ikinci ülke oldu. İtalya'dan bir mılyar
597.6 milyon dolarhk mal alan Türkiye
bu ülkeve 430.4 milyon dolarhk mal sa-
tabildi. İtalya ile gerçekleştirilen dış tica-
ret bir milyar 167.2 milyon dolarhk açık
verdi.
ABD ve İtalya ile yapılan ticarette or-
taya çıkan toplam açık 2 milyar 904.2
milyon dolar oldu. Böylece, yalnızca bu
ikı ülkeden kaynaklanan dış ticaret
açığı. Türkiye'nm bu yılı ocak-ağustos
dönemindeki 9 milyar 298.4 milyon do-
larhk toplam açığının yaklaşık üçte bın-
ni oluşturdu.
Türkiye, Japonya, Fransa, Rusya.
Suudi Arabıstan, Almanya ve İngiltere
ile yaptığı dış ticarette dönemli açıklar
verdi. Bu ülkelerle yapılan dış ticarette
ortaya çıkan şöyle: "Japonya 812.8 mil-
yon dolar, Fransa 803 milyon dolar, Rus-
ya 771.2 milyon dolar, Suudi arabistan
625.8 milyon dolar, Almanya 4815 mil-
yon dolar, İngiltere 337.6 milyon dolar."
Böylece sekiz ülkeyle yapılan dış tica-
rette ortaya çıkan toplam açık 6 milyar
736.1 milyon dolar oldu. Bu da Türkj-
ye'nin aynı dönemdekı toplam dış ti-
caret açığının yüzde 72.4"ünü oluştur-
du. Türkiye söz konusu sekiz ülkeyle bu
yılın ilk sekiz ayında 5 milyar 83.7 mil-
yon dolarhk ihracat yaparİcen, bu ülke-
lerden gerçekleştirdiği ithalat 11 milyar
819.7 milyon dolar oldu. Türkiye'ihra-
catının yüzde 53.8'inı, ithalaünın da
yüzde 63'ünü bu ülkelerden yapü.
MKRO
DtNÇTAYANÇ
AlameL.. Kıyamet...
Uçak bir sağa, bir soia savruluyor... Uçak güçlü...
Rüzgar "kararlı"... "Bende neş'e ne arar?"
Fena halde korkuyorum...
"Bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete" diye ge-
çiriyorum içimden.
"Alamet," taa Güney Afrika Cumhuriyeti'ne değin
uçacak!
"Kıyamet," taa Güney Afrika Cumhuriyeti'nde
kopacak... Tekstil satmaya gidiyoruz...
"Tekstil" deyince aklıma takılıyor. Ünlü Angora'
kazaklarında damgasını vuran "keçi"n\n aslı (adtnı
aldığı -yada verdiği-) Ankara'dabir "hey^e/r'Rivayet
muhtel'rf! Diyorlar ki Osmanlı'nın yolladığı "birkaç
çift" tiftik keçisinden türemiş Güney Afrika'da üreyen
bu keçiler.
Tekstil ürünü satmak için işi gerçekten ciddiye alan
"üreticilerle" birlikte, Ulaştırma Bakanımız "geziye"
katılıyor...
Rüzgar imansız!
Uçak, cıvataları atacakmışçasına sarsilıyor.
Daha fena korkulara kapılıyorum.
• • •
Sonunda Güney Afrika!
Afrikaanerler (beyaz asıllı Güney Afrikalılar) ve
"her nasılsa" Güneyli olmuş Türkler "uyanyor": Si-
yahların "kol gezdiği"semtlerde "cebinizdeki dolar-
ları, omzunuzdaki fotoğraf makinelerini saklayıp da
gezin."
tnat mı! Ben de var! O semtlere, elimi kolumu sal-
layarak giriyorum...
"Şans" olayı "bizim" elimizde...
Beyazların kapılarında, duvarlarında "Dikkatköpek
var"m yerine birer yazı: "Silahla karşılık verilir!"
Silah, paralı askarlerin elinde. "Paralı as/cer"likfik-
ri, şusıralar Türkiye'de de çok "revaçta"ya!ü
• • •
Bu 'arada' fuar sürüyor... Kimi; 'Türkiye'de turist
takılırken , "ayağına gelmiş' Afrikaaner Hanım'ı kıra-
mamış; kimi, bakanlığm ilgisini bekliyor... Bu arada
"Angora'nın keçisi' ayağına gelen fırsatı hiç tepmek-
sizin, ülke ihracatındaki ağırlığını' sürdürüyor.
Türkiye'nin "ihracathamlesi'nde öncüluk yapmayı
"şiar edinmiş" bir Hazine yetkilisi (!) 25 yıllık 'engin'
deneyimlerini dile getirip "Angora'nın oyunu"nu
eleştiren basına "izi bir daha getirmem haaa..." gibi-
lerinden 'uyarıda"bulunuyor.
Yalnız kaldığım bir anda şahsen tanımadığım, ama
duyarlılıkları itibanyla çok fena dostum olan birinin
dediği gibi "Yakıyorum içimin lambasmı ve yüreği-
min çektiği filmleri yırtmaya çıkıyorum."
Bir başkasına çok eğlencelı gelecek, yurda dönün-
ce dönünce anlatacak ne kadar çok şey var diye dü-
şündürecek bu Güney Afrika yolculuğu geriyor beni,
acıtıyor.
De Klerk ve Mandela görüntüleri, onların barış
ödülü almaları bıle ınsanın insana yaptığı zülmü, o
kalleş ırk ayrımını, sırf renklerinden dolayı katledilen
insanları unutturamıyor bana.
Belki de yaşamımtz ya da serpilip geliştiğimiz ku-
şak itibanyla emekten, emekçiden yana olmuş yüre-
ğimiz.
Her şeyden önce "Insanı yaratan şartlaraj şartlar
insanca yaratılmalıya" inanmışız. Büyük birçoğunluk
için imajin önce geldiği, kişiliklerin buna göre şekil-
lendiği bir ülkede yaşıyor olmanın sıkıntısını düı>
yanın bir ucunda bile atamıyorum içimden. Dili veyü-
reği benimle ortak dostları felaket özlüyorum. Bura-
daki çelişkilerden kendi çelişkilerime dönmek istiyo-
rum bir an önce.
Ana fikir: Alamete binip kıyamete gitmek zordur.
Ana fikrin ana fikri: Alamete binip kıyamete gitmek
isteyen ya alametin ya kıyametin farkında değildir.
Eryaman-lll konutları
Kurayı kaybedenlerin
paralan ödeniyor
ANKARA (AA) - Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından
geçen hafta satışa çıkanlan Eryaman-III etaptaki 3195 konut
satışlannda. kurada çıkmayanlann paralannm geri ödenmesi-
ne başlandı.
Yapılan belirlemeye göre, Vakıfbank araahğı ile satışa çı-
kanlan Çağdaş Konutlar-1 için yapılan başvuru sırasmda
yatınlan ön peşinatlar, bankanın tüm şubeleri aracıhğı ile öde-
nebilecek.
Ödenme sırasında, herhangi bir masraf abnmayacak. Pa-
mukbank araahğı il satılan Çağdaş Konutlar-2 için yapünlan
peşinatlar ise sadece bankanın Ulus'taki Toplu Konut Şubesi'-
nden geri ahnabilecek.
DPT ve DIE'nin ayn seriler hazırlaması resmi rakamda uzlaşmayı önlüyor
Milli gelirtaıtışıııası bitmediANKARA (ANKA) - Tür-
kiye'nin milh geliri ne kadar?
Devlet Planlama Teşkilatı ve
Devlet İstatistik Enstitüsü 1991
yıhndan bu yana milli gelir ra-
kamı üzerinde bir türlü uzlaşa-
mıyorlar. DPT 1994 yılı prog-
ramını da yine eski milU gelir se-
risi üzerinden haarlayarak,
DİE'nin 1991 yıhndan bu yana
ürettiği yeni milli gehr serisini
kullanmamakta ısrar etti.
DPT, 1994 yılı programında
Türkiye'in 1994 yıhnda cari fı-
yatlarla milli gelirinin 2.1 katril-
yon düzeyinde gerçekleşeceğini
tahmın etti. Milli gehrin 1993
yıh sonunda 1.3 katrilyona
ulaşmasının beklendiği açıklan-
dı. DPTye göre Türkiye'nin
cari fiyatlarla milli geliri 1990
yıhnda 287.3 trilyon 1991 yıhn-
da 452.7 trilyon. 1992 yıhnda
ise 779.5 trilyon lira oldu.
Oysa DİE, milli gelirin 1990
yıhnda cari fiyatlarla 395.3 tril-
yon 1991 yıhnda 622.6 trilyon,
1992 yıhnda da bir katrilyon 72
trilyon lira olduğunu hesapla-
mıştı. DÎE'nin yeni serisine gö-
re milli gehr bu yıhn sonunda
1.8 katrilyon hraya yükselecek.
Programda esas alınan deflatör
ve büyüme hedefi dikkate ah-
narak yapılan hesaplamada he-
saplamaya göre DIE'nin 1994
yıh milli gelir mkamı 2.9 katril-
yon lirayı aşacak.
DİE, DPTye göre Türkiye'-
nın milli gelirini yüzde 30-40
arasında daha fazla hesaphyor.
Testedikii
DİE'nin 1987 yıh sabit fıyat-
lannı baz alarak gehştirdiğı
1994 yıh programının DİE'nin
yeni milh gelir sensi esas ahna-
rak hazırlanacağını açıklamıştı.
Çelişkiler doğuyor
Devlet ıki kurumunun milli
gehr rakamı üzerinde anlaşa-
mamalan Türkiye'nin genel
ekonomik büyüklüklerinin
karşuaştınlmasında çelişkiler
doğuruyor. Örneğın. DPT'nin
kullandığı eski milli gelir sensi
DPT, 1994 yılı programında
Türkiye'in 1994 yıhnda cari fiyatlarla milli
gelirinin 2.1 katrilyon düzeyinde
gerçekleşeceğini tahmin etti. DİE'nin 1991'den
beri ürettiği milli gelir serisini
yinekullanmadı.
yeni milli gelir serisinin DPT ta-
rafından kullanılmaması öncc-
ki yıllarda da ıki kurum arasın-
da tartışmalara neden olmuştu.
DPT, DİE'nin yenisensini'*har-
camalar yönünden test edilmedi-
ği" gerekçesiyle kullanmamışü.
DİE ise 1992 yıhnda milli geh'ri
harcamalar yönünden de he-
saplamaya başlamıştı. DPF
eski Müsteşan İUıan Kesici,
esas alınınca Türkiye'nin vergi
yükü yüzde 25-26 gibı normal
sayılabilecek bir oranda gözü-
kürken, DİE'in yeni sensi esas
ahndığında yüzde 16-17 gibi
çok düşük bir yük ortaya çıkı-
yor. DPTnin serisine göre "dev-
let vergi toplayamıyor" sonucu
çıkıyor. DİE'nin hesaplaması
Türkiye'de çok büyük boyutlu
bir ycraltı ekonomisinin
varhğını gösteriyor.
DPTnin serisine göre Tür-
kiye'nin 1993 yıhndaki kamu
kesimi borçlanma gereği yüzde
16.3 gibi çok yüksek bir oran
olarak karşımıza çıkıyor. DİE'-
nin serisi kullanınca bu oran
yüzde 11.9 gibi diğerine göre
daha kabul edilebilir bir düzeye
iniyor.
Ancak bu defa da Hazine'nin
bu kadar bır kamu açığını fi-
nanse etmek için dünyanın en
yüksek reel faizini ödemek zo-
runda kalmasının açıklaması
güçleşıyor. DİE bunu "Tûrki-
ye'deki mali piyasalann kücûk-
İnğüne" bağlayarak açıkhyor.
Yetkililer, "Milli gelire gggöre
mali piyasalar çok küçük, o ne-
denle de Hazine kamu açığını fi-
nanse etmekte zorlanıyor. Yapı-
lacak şey mali piyasalan geliş-
tirmektir" görüşünü dıle getıri-
yorlar.
DPT'nin rakamlanna göre
Türkiye. dış borçlar açısından
çok borçlu bir ülke statüsü ka-
zanırken, DİE'ye göre orta
borçlu bir ülke konumunda bu-
lunuyor. Diğer birçok sosyal vc
ekonomik göstergede dc aynı
çelişkiler yaşanıyor.
M
I S T E . . .
RKIYE'NIN
K L E D İ Ğ İ
NOMİK PAKET!