Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13EKIM1993ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Enflasyon, kronik enflasyon ve çığetkisi TEVAZTİTİZ B u konunun ılk bolumun- de (31 ^ğustos 199Vte Cumhunyet'te yayımlan- mıştı) Kritik Lrüiıler adı venlebılecek bır grup mal ve hızmet bulunduğu be- lırtılmış. bunlara yapılan zamlann fı- yatlar genel duzeyını "büyük ölçüde" etkıledığı ve bır Çığ EtkJsi'ne yol açtı- ğma değınılmıştı Aşağıda. varsayımsal (ancak olduk- ça gerçekçı) bır gırdı çıktı tablosuna dayalı olarak. çeşıtlı urunlere yapılan + o ol0 ve -o ol0 zamlann yol açtığı Çığ Etkisi Çarpanlan venlmıştır Her ürüne ayn ayn + -%10 zam ya- püması halinde fiyatlar genel düzeyin- deki % değişmeler £ rün Criin 4dı ->- % 10 -% 10 zam 1 4 5 6 •7 8 9 10 îşçı ucretı Taşıma Dem -Çelık Kıra Gazete Su Arazı Ekmek 16 5 8 1 1 1 13 3 1 2 6 1 0 68 -21 8 -9 3 -1 15 -17 1 -125 -6"? 0 -7 5 Peırol Elektnk zam 15 0 97 -180 -110 Bazı kntık urunlerde fiyat ındınmı yapılabıldığı takdırde fiyatlar genel duzeyınde kendısınden daha büvuk bır azalmaya neden olması olgusu. enflasyonla mucadele polıtıkasında son derece etkın bır araç olarak kulla- nılabıhr Modelin varsayımlan ile gerçek ko- şuilar arasındaki farkldıklar: Bu makaleye temel oluşturan model ılepratıkarasındabazıfarklıhklarvar- dır Bu farklıhklar. pratıktekı dunımu -genellıkle- daha da kotuleştırıcı (yanı Çığ Etkisi Çarpanf nı daha da arttıncı) vondedır Bu farklıhklar şunlardır a) Sıstemın. "tam rekabet" altında ışledığı varsavılmaktadır Pratıkte ıse "eksik rekabet" koşulları geçerlıdır Fıyatlann. herhangı bır >a\aşlatıcı et- kı ıle karşılaşmadan >enı bır denge durumuna doğru "çığ" bıçımınde art- maM-nı onleyebılecek bır faktor "reka- bet" ıken. eksık rekabet koşullan bu avantajı azaltmaktadır b) Her urunun fıvatı ıle malıyetı ara- iindakı oranın (kâr oranı) ardışık zamlar sırasında sabıt tutulacağı var- bavılmıştır \ anı bır urunun bır gırdı- sine bır mıktar zam geldığınde. o uru- nun yenı fiyatının ancak eskı kar oranını sabıt tutacak kadar olabıleceğı kabul edılmektedır Pratıkıekı durum ıse 2 açıdan farklıdır 1 - "Nasıl olsa her zaman zam y apıla- maz, yapmışken biraz daha fazla zam yapayım" duşuncesı genel geçer bır eğılımdır Boylece zamlar. bu model- dekı kabulden daha buyuk olabılır 2- Ama ote>andan. yuksek fiyatlar- da kâr oranmı duşurme yonünde bır duşuncededoğabılır ^ncak buradakı vuksek fiyat' fıyatlar yelpazesınde yer alan ucuz urunlenn tersı olan pa- halı urunler olmayıp. ucuz ya da paha- lı ama fiy atı yukselmekte olan urun- lerdır Bu duşuncelerden hangısmın geçerlı olacağını kestırebılmek güçtür c) Yuvarlatma(round-off)etkısı Bır urune yapılması gereken zammın daı- ma bır ust değere yuvarlatılması eğılı- mı \ardır Bu, Çığ Etkisi Çarpanı'nı bır olçude artınr ç) Modelde ardışık zamlar eşza- manlı olarak meydana gelmektedır Pratıkte ıse çığ olgusu belırlı bır zama- na yayılarak gerçekleşmektedır An- cak bu sure çok uzun olamaz Çünkü her mal \e hızmet uretıcısı. urunünun kârlılık oranını korumak ıçın vakıt kaybetmek ıstemez Hatta bır bolü- mu urunünun ordılennde henuz bır artış olmadan da zam >apabılır 'Tam Rekabet e nıspeten daha ya- kın ekonomılerdekı "iş çevrimT (busı- ness cycle) nedenıyle oluşan per>odık enflasyonla yalnız ad benzerhğı bulu- nan ulkemız enflasyonun (eksık reka- betlı ekonomılenn hepsındekı enflas- yon) nedenlennden yalnızca bınsı -ama onemlı bınsı-. burada ıncelenen "fiyat artışı sannalı" (spıral)dır Enflasyonla savaşımda kullanılması gereken araçlar paketı ıçınde ılk sıra- larda yeralması gereklı bu anahz yon- temı yoluyla saptanacak az sayıdakı Kritik Ürün'un fıyat değışmelen ya- kından ızlenmelı, gerekırse serbest pı- yasa ekonomısının ılkelennı bozmak- sızın. çığ etkısınj durdurucu mudaha- lelerde bulunulmalıdır Yenı hükumetın gündemının ılk sı- ralannda veralacağı kuşkusuz bulu- nan Kronik Enflasyon ile Mucadele konusuna yenı bakışlann gereküğı ke- sındır ARADABIR YAVUZ GOR EmekliElc Uatandaş! Türkçe Konuş! Stan Laurel ıle Oliver Hardy'yı anımsayanlar bılırler Rahmetlı Ferdi Tayfur, bu ıkı gulduru ustasının, -orıjınal kopyası ingılızce olan- fılmlerının Turkçe dublajını her- kesın beğenısını kazanan bır becerı ıle yapıp, Turk sıne- masına armağan etmıştı Seslerı yazı ıle vermek olanağı yok amma aşağıda ozetlenen "Dışçı Seruvenı' nı, rahmetlı Ferdı'nın anısı- na saygı ve sevgı ıle sunmaya çalışacağız Stan (Ağlamaklı bır sesle) 'Olı Benım dış-ım ağ-rı- yordır " Olı "Şımdı sırası mıdır, bu-nuuun " Neyse Stan m çenesının altına bır peşkır bağlanır, dışçıye gıdılır Bızımkıler bekleme salonunda otururken, ızbandut gıbı ıkı herıf, bır adamı sedye ıle çıkarırlar dışçının oda- sından Stan Olı Benım dışım artık ağnmıyordır Ben ev-e gıdıyonm dersede cesurOlı ' Dış-çı-den korkulmuyordur Ayıptır " Dışçı nın kendısı, bu ıkı arkadaşın hemen herfılmınde, karşılarına dıkılen, şaşı gozlu, sarkık bıyıklı ' Lanet' bır herıf ' Ellerımı yıkamaya gıdıyorum Şu ıskemleye otur ve ağzını ac 1 Hem de cabuk tarafından ' dıyor Stan a Stan dışçı ıskemlesıne oturmaktansa olmeye razı Cesur Olı ıskemleye oturup ağzını dort karış açıp ' Işte boyle oturuluyor Ağzı açılıyor ve dışçı tşı bıtın- yor demeğe kalmadan, dışçı bırden ıçerı gırıp en buyuk kerpetenı kavrayıp Olı nın en buyuk dışını çatır çutur sokup avucunu açarak ucretını ıstıyor Stan'ın yuzundekı sınsı gulumseme gorulecek şey • • • Bu fılmlerın sınemalarda gosterıldığı donemlerde, Is- tanbul'da vapurlarda, tramvaylarda pastanelerde vb yerlerde ' Vatandaş 1 Turkce Konuş'' levhaları vardı O zaman, buna ne gerek duyulduğunu lyı bılmıyoruz Buyuk olasılıkla ' ısgal yıllarında sadece azınlıkların değıl 'Dersaadet sosyetesınm de, ışgalcılere Ben Turkdeğılım Onagoreha ' ışaretı vermek ıçın Turkçe konuşmamak turunden bır sapıklığa duştuklerı soylenır Ehh Işgat bıttığıne gore, Turkce yeavdetoluna denıl- mış ve de bu nedenle tramvaylara vapurlara, Tunel e vb yerlere bu 'uyarıcı' levhalar asılmış olabılır • • • FM bandını bıraz karıstırın TV'lerde boy gosteren 'şohret 'lerı dmleyın Duvarlardakı reklamlara goz atın Seslı reklamlara kulak verın Marketlerın butıkle- rın super dukkânların hyper mağazaların tabelalarına bır bakın Fesupanallaahhh Yahu? General Franchet D'Espe- rey, yıne mı, beyaz atı ıle Beyoğlu nda dolaşıyor kuşku- sunakapılabılırsınız Bunu herkes bılır Soylemeye gerek yok Bır ulusun ulkesı, kulturu ve oz değerlerıne sahıp çık- ması zorunluluğunda, "Dıl" en basta gelen oğelerden bırıdır Bu "Turkce' denılen dılı, Stan Laurel ve Oliver Hardy seslerı ıle konusmaya araya sık sık yabancı dılden aşır- masozcuklersıkıştırmaya, seslı harflerı yutup sessızle- rı de es geçmeye, tumcelerı tamamlamadan bıtırmeye gramerıdecopluğeatıp 'IşgalIstanbulu' narkozu altın- da mırıldanmaya devam edersek vahlar olsun bızlerın halıne Mıllı Eğıtım Bakanlığı" Kultur Bakanlığı" Butcelerden bırazcık para ayırınız ve basımevlerıne 'Vatandaş' Turkçe Konuş1 ' levhaları bastırıp, her yer- lere 'astırınız,' artıkın" OKURLARDAN Ağaç katiiamı... 6 Ekım 1993 Çar^amba akşamı Show TV haberlennı ızlerken İstanbul'un bol tanhı ağaçlıklı tepelennden bınnde konservatuvar y apmak ıçın doğanın kıtır kıtır kesılışı ızletıldı Olayasahıpçıkansemtsakınlen, kesılen ağaçlann venneyenılennıektıler amaışıştengectı.trenkaçtı Doğa vc hay\an sevmedığımızmalum Bızebarbardenılmesı, sanınm bundan dolayı Geçenlerde gazetede okudum Bır gecede > uzlerce ağaç Lludağ'da lcicfenk ınşaatı ıçın kesılmış Kımsenın haben olmamış Iştebubjrazganp Benım bıldığım. Uludağ'da buyuk bırOrman İşletmesı var Buyuk bır Jandarma Karakolu var Bunlara paralei olarak, de\letm tum olanaklan da orada hazır\e nazır Pekı. nasıl oluyorda yuzlerce ağaç kesılırken kımse -uç maymunda olduğu gıbı- gormuyor,duymuyor.soylenmor? \h paraah ! Sen nelerc kadırsın Senyokmusunsen1 fskıgate. Ilksangate.Colgate Hepsı boş !al. yanı lafı guzaf Bıraz bekleyelım vetelefenğı kım kuracak gorelım Mete Apak - Kızıltoprak/İstanbul TÜRK KÜLTÜRÜNE HIZMET VAKFI TÜRK HALICILIK VAKFI HALI-KİLİM DOKUMA KURSU KAYITLARI BAŞLAMIŞTIR Müracaat: YıldızSarayı 2593101 2592785 Berlin'den getirtilen Hitit tabletleri... Berlın Muzesrndengenalınarak>urda getirtilen Hıtıttabletlennın. vayımlanmaldn ıçın gereklı hazırlık, bilinme>en nedenlerle engellenıyor. Prof. Dr. HAYRİ ERTEM B oğazkoy'de 1906-1911 yıllan arasında vapılan kazılardan çıkanlan lOOOO'e vakın tab- let, 1915 vılında temızlenmek bu arada \a\ımlanmak\e uzere Berlın Muzesı ne gon- ^ \e bunlardan çok az bır kısmı 1937 yıhnda ladeedılmıştı Gen kalanlann ıadesı ıçın 1987 yılına kadar pek çok kez Turk hukumetınce sivasal yollarla yaaş- malar yapılmışsa da bunda başanlı oluna- mamıştı Bu geçen sure ıçınde (72 \ıl) gerek Batı ve gerek^e Doğu Alman Hıtıtologla- nnca bu tabletlerden en ıyılen yayımlan- mış. genye kalan çok kuçuk. bazılannın ıçenğı bıle saptanamavan 2500 parça ya- yımlanmamıştır Tabletler Turkı\e"ye getınlınce. 1988 >ı- lında Kultur Bakanlığı E^kı Eserler ve Muzeler Genel Mudurluğu'nun çağnsı uzenne bu tabletlenn vayımı ıçın once \n- kara"da bulunan Hıtıtologlar toplanmı^ bır komısyon olu^turulup başkanı da seçıl- mıştı (18 3 1988ı Bu arada Anadolu Me- denıyetlen Muzesı nın çalışmalar ıçın komısyon uyelenne her turlu yardımı ya- pacağı da vurgulanmıştı Komısyon once bu tabletlerden hangılennın yayımlanıp sayımlanmadıklan uzennde çalı>arak bır lıste haarlamı^ ve y ay ımlanmamış tabletle- n 500'erlık gruplara boluşturmuştur Komısvon başkanının onensı uzenne yayım çahşmalan 2 aşamada gerçekleştın- lecektı 1 aşamada, kısa sürede herkes uze- nndekı kınk-dokuk parçalan okuyup transknpsıyon yapacak ve ıçenğını tesbıt edecek. 2 aşamada ıse ıçenğıne gore aynı olan metmlenn (dını mıtolojık tanhı hu- kukı vb )çıvı vazılı kopvalannıhazırlamak ıçın komısyon uyelen aralannda tekrar boluştureceklerdı Bır sure sonra 22 6 I989'da aynı genel mudurluk tarahndan. soz konusu lablelle- nn yayım çalışmalannı goruşmek uzere, komısyon toplantıya çağınldı Bu toplantı- da. İstanbul'da ve yurtdışında bulunan obur Turk Hıtıtologlannın da komısyona alınması bunlann çalı^malannda kolaylık sağlanması ıçın. venıden boluşturme sonu- cu. uzerlenne duşen tabletlenn fotoğrafla- nnın çekılerek gondenlmeM ve Ankara"da bulunan uyelerin de muzede çalışmaları, ozellikle zamanın mıize tnudunı tarafından istendi. Bu karara bır komısvon uyesı ola- rak. bır aynealık olduğu. eğıtım-oğretım bıhmsel çalı^malar ve obur ıdan gorevlen- mız olduğu veıerlı zaman bulunamadığı. arada bulunacak 1-2 saatlık zamanlarda muzeye ula^ım ve çalışmalann mumkun olmadığı aynca muzede çalı^malar ıçın sağlıklı koşullann olmadığı gerekçelenyle ıtıraz etmıştım Eğer fotoğraflar Ankara - dakı uyelere de gondenlecek olursa bır zaman tasarrufunun sağlanacağını ve ya- \ım hazırlıklannın hızlanacağını vurgula- mı^tım Aynı doğrul'uda. komısyon baş- kanma da 23 Ağustos 1989 tanhlı vazımı gondererek fotoğraflann çekılıp gondenl- mesı hususunda ılgılıler nezdınde yardımcı olmalannı ıstemıştırn Ne yazık kı herhan- gı bır yanıt alamadrm Bu arada tablet bo- luşturulmesı venıden vapılmış. dolavısıyla bır zaman kaybı meydana gelmıştır Aynı zamanda. çalımalanna ba^lamış olan uye- lenn ılk bolu^turmede uzerlenne duşen tabletlerde değışıklık olmuş. sonuçta sarf ettıklen emek ve zaman. boşa gıtmıştır Lzun bır bekleyışten sonra. 23 Kasım 1992 de Anadolu Medenıyetlen Muzesı yenı muduruyle bu konuda yaptığım kışı- sel goruşmemde nısbeten olumlu yanıt ala- bıldım 50'lık partıler halinde Ankara'dakı uvelere de fotoğraflar çekılıp gondenlecek- tı Nıtekım bu kışısel çabamız uzenne, Genel Mudurluğun 11 Ocak 93 tanh ve 00! 33 ;>a>ıh yazılannda da behrtıldığı gıbı, bazı uy elere bır deta. sadece bana 2 defa ol- mak uzere fotoğraflar gondenldı Boş za- manlanmızı değerlendırerek kısa surelerde (1 partı 3 hafia. 2 partı 13 gunde) transk- npsıyon vapılıp. ıçenklen tespıt edılıp fo- toğraflar ıade edıldı Zaten bu fotoğraflar muzede bu tabletlenn envantennde kulla- nılacaktı Genel Mudurluğun yaasına karşın 26 Nısan 1993 tanhınden bu yana bır daha fo- toğraflar, ılgılı muze mudurluğu tarafın- dan gondenlmedı Kaldı kı esas yayım 2 aşamada gerçekleştınlecektı Bunun uzen- ne çoğu Ankara'da olan komısyon uyele- nyle konuşup komısyon başkanının bır toplantı vapmasını ıstedık Toplanüda du- rum gozden geçınldı Bu usulle yayım ha- zırlıklannın kısa surede gerçekleştınlebıle- ceğı ortaya çıktı Aynca komısyon başka- nından. fotoğraf akımının tekrar başlatıl- ması ve yapılan çalışmalann aynntılı olarak muze mudurune anlaulması nca- sında da bulunuldu Aradan 3 ay geçmesı- ne karşın maalesef. olumlu ya da olumsuz bır sonuç alınamadı Bu gerçeklenn ışığı altında, tabletlenn yayım hazırlığının kımler tamafından en- gellendığının ya da en^I nedenının bıhn- mesını ıstedım TARTIŞMA 12 Eylülrejimini afFedecek mi? 7 ekımgunlu Cumhuriyet Gazetesı'nın "Dunyadan" sayfasında"Şili, Pinochet rejimini affetmedi" başlıklı bır y azı yavmlandı \azı"TheNev» \ ork Times"dan alıntıvdı Y azının alt puntObUnda şoy le denıv ordu "Şili mahkemeleri Pinochet donemindeki insan hakları ihlallerinı araştınyor. Pinochet'in iktidarı de\rederken kabul etrirdiği v asav a gore 1973-78 yıları arasında işlenen suclar cezalandırılamıyor ancak mahkemeler da> aları sonuçlandırmakta karariı." V e Pinochet halâ Şili Genelkurmay Başkanlığı gorevınısurduruyor Ekmekkı Şılılı sıvasıler Pinochet'in kurduğu baskıcı hukuk duzenınıortadan kaldıramamışlar Bunarağmen Şılı vargısı onurunu korumava kararlıKanlı Pinochet yonetımı sırasında Şılı halkının maruz bırakıldığı buy uk baskı ve baskıya karşı dırenmc vırmı yıldırşarkılanmızda "'Şili'de halk bugün sa>aşıyor/cesaret >e aklın gucuy le/Kahrolsun halkın katilı cunta/N aşasın unidat popula... \ azının ortasında bır annenın fotoğrafıvar Elındekıafişle oğlunun katıllerını anyor Hesap sorulma=ını ıstıyor 'Cumhunvet Gazetesı'nın 12 eylul gunlu nu->hasının son sayfası ıseTurk Pınochetlen. Evren veavanesıneaynlmışu Çıkanlan bılançoçarpıcıydı 7 bın kışı ıçın ıdam ıstendı. 49 kışı asıldı. 650 bın kışı gozaltına alındı 300 kışı kay~boldu. 171 kışıışkencedekatîedıldı 14 kışı cezaevı uygulamalannı protestoetmek ıçın gırdığı açlık grevındeoldu 4 kışı aynı nıtelıkte protesto ıçın kendını dındınyaktı 3 bın 854 oğretmen. 120unıversıte oğretımgorevlısı 47vargıan ışmesonvenldı 93 7 fil sakıncalı olduğu ıçın yasaklandı gazetecılere toplam 3bın315yıl6av hapıscezası venldı. 39 ton gazete dergı kıtap ımha edıîdı ve halkın "ha>ır"demesınınvasak olduğu anay asa oy laması sonucu 12 Ev lul u y apanlara omur bov u dokunulmazlık tanındı >ukandayazılıdehşet surerken cuntabaşıE\ren'e unıversıtetaratından hukuk doktoru unvanı venlıvordu Aradantam 13kocavılgeçtı Cunta üyelen koşelenne çekıldıler Cuntanınbaşı K.enan Evren natur-mort lara meraksaldı Buromun karşısındakı bırsanat merkezınderesımlennı 500 mılyondan satıyormuş Dığerlen şımdı nerelerde bılmıyorum Onlann hapıs'hanelercattığı ınbanlarıse şımdı cumhurbaşkanı oldu Paru başkanı oldu Ylahmut Dikerdem. Orhan Apaydm tutuklu olduklan sırad'a yakalandıklan kanser fıastalıklan nedenıyle olduler Öl um haberlen dev letı n telev ızy onlan tarafından duyuruldu Sağcısı. solcusu 12 Eylul'u lanetledı Amaılgınçbırşevler yaşıyoruz 12 E\Tul veonun kurduğu hukuk duzenını lanetleyenyeıkılı veyayetkısız herkesın uzenne bır olu toprağı ortulmuş 12 hvlul un hukuk duzenı tum haşmetıyle vaşantımızda Kılınadahı kımse dokunamıvor Dev let aynı dev let Yıne yargısızınfazlarsuruvor Olağanustu Hal V alısı oldurulenPKK'lılarıçınbunlar ashnda Ermenidıvebılıyor Katıl PKK'lı demek onun ıçın yetmıyor Boyleceolaylarla hıçbırılgısıbulunmavan Ermenı y uruaşlanmıza sankı kınduvulmasını ıstıyor Eskı Olağanustu Hal V alısı İstanbul'a gelırken Kiırt mulıecılerıçın uluslararası kuruluşlartarafındanvenlmış olan ıkı mılvançeyızıymış gıbı berabenndegetınvor Turkıye nın uluslararası prestıjınıbeşparalıkedıyor Bu y asal olarak tespıt de edilıy or \md o kışı Istanbul gıbı dev asa bır kentın v alılığıne de\ am edebılıyor Halil Nebiler'ın "Ben Devletim V aparım"' dızısınde olduğu gıbı dev let adınayaptığı herşeyı kendıne dehakgoruvor Tanhın fişlememeraklısı burokraük anlavış 12 Eylul hukukuyla tam anlamıyla ortuşmuşdurumda Trajı komık bır şekılde 25 y ıl once Sansary an Han%da gorev lı Emnıyet Muduru Parmaksız Hamdi tarafından 141 maddevemuhalefet nedenıyle konmu^ bır vakalama emn nedenıyle ınsanlarpasaport almak içın gıttıklen valılıkten apar topar şımdıkı terorle mucadele şubesıne goturulebılınıyorlar Yadaon y ıl once dev lete olan 250 TL vergıborcunedenıvle havaalanından geçır çevnlebıhnıyorlar Ve şeffaf devlet dıye cumhurbaşkanhğına kadar gelen Süleyman Demirere unversıtemızdemokrası volundakı başanlı uğraşlan nedenıy le şılı v erebılıy or unutulmamalı kı aynı şıldı ay nı kurum bundan 13 yıl once Kenan Evren edevemnıştı Oşıltıverenlere"Sayın Cumhurbaşkanı demokrasimiz için neler y aptı" dıve sorarsanız "Zincırbozan'dan çıktı cumhurbaşkanı oldu" gıbı ıçenk yoksunu bıryanıtı vereceklennı î>anıyorum Çunku Demırel'ın kendı adına cumhurbaşkanı olmasından başka demokrası ıçın ne yaptığı bır muammadır Turkıye ıçın demokrası. meclısıvle. yargısıyla. tum kamusal ve sıvıl guçleny le baskıcı dev let pholıtıkasıyla bırleşmış 12 Ev lul hukuk duzenınınveanlavışınınterk edılmesındengeçıyor Bunu gormemek ıçın kor olmak gerekıyor Bu "devlet yanlış yapmaz"anlayışının "terkedılmesıyleozdeştır Devletın de yanlış yapabıldığını kabul ettığımızde Turkıye'nın çozemeyeceğı hıçbır problemının olmay acağını duşunuyorum Sozde demokrası değıl ozde demokrası gerekıyor Guneydoğu'da suregelen ıçsavaşın da ancak demokrası \oluv la çozulebıleceğını duşunuyorum Asken yontemlerle bu savaşın bıtmeyeceğı ıyıceçıkmış durumda Her kapıyı açacak anahtar elımızde. veterkı. kullanmasını bılelım Kolay gelsın Şılılı veTurkıvelı \. Ergin Cinmen Yükseköğretimde olumsuzluklar* ^ ^ JW~ illı Eği&m 1 % / • Bakanlığı, I ^k i I unıversıteye I m/ I gınş I W • Mnavına •^" T - ^ katılabılmek ıçın gereklı kredının en alt duzeyınıbelırledı Oncelıkle anayasanın 130 maddesı ıle 2547 sayılı V uksekoğretim Kanunu, bu konuda bakanlığı değıl YOK'uyetkılıkılmıştır Aynca2547 45 madde, ortaoğretımdekı başarının hangı olçude etkılı olduğunu hükmc bağlayarak YÖK'un dahı herhangı bırkural kovmasınaolanak bırakmamışür Bakanlık duzenlemesı geçersızdır Amaçaçıktır Paralı kesımın okuduğu yuksek ucretlı ozel okullarda ve ımam hatıp lıselennde bol keseden dağıtılacak kredılerle bu çocuklara daha çok yuksekoğrenım olanağj sağlanarak laıklık karşıtlannın burokrasıdekı verlennı ve sermave-uluslararası tekeller koalısyonunun ulkcdekı geleceğını guvenccyc almak Bakanlık yetkılılen yasal sınırlan zorlamak yerıne. tabclalarında "Tal'ebe Yurdu" ya7ilı yurtlarla "Öğrenci Yurdu" yazılı yurtlann nıtelıklen arasındaki ayınmı araştırmalıdır Anayasanın 130 maddesının yuksekoğretımın ortaoğretıme (lıseye) dayalı olduğunu belırleyen kuralına karşın dort yıl surelı meslek lıselennın uçuncu sınıf çıkışhlannın yuksekoğretımekabulude anayasaya aykın oluvor Yenı unıversıtelenn açılacağı ısteycnhergence yuksekoğrenım olanağı sağlanacağı açıklamalan surerken, oğrctım elemanı yetcrsızlığı de vurgulanıyor. fakat çozum onenlmıyor Oğretım elemanlannı bılgı bınkımlenvedeneyımlennın doruk noktasında emeklı etmek yerıne. onlardan en az yetmış yaşlanna kadar yararlanmayı sağlayacak yasa değışıklığı.ulkeyeheryıl malıyetı sıfırv uzlerce bılım adamı kazandınr 69yaşında Cumhurbaşkanlığı 66yaşında Genelkurmay Başkanlığı gorev lennm yurutulmekte olması, somut orneklcr oluşturuyor Cengiz Alatlı Y. Müh. Mimar PENCERE Yunanistan'dan IbretDersi... Yunanıstan da seçımı Papandreu kazandı Papandreu kım? Kımlığı karmaşık bır polıtıkacı Askerı cuntaya kafa tu- tanadam Aşırı mıllıyetçı Hızlıçapkın Sosyalısteğılımlı Turk duşmanı Yolsuzluklara bulaşmış, ıktıdardayken ekonomıyı yuzune gozune bulaştırmış solcu Hostes Lianl'nın sevgılısı Karısını 70 ten sonra boşamış ateşlı aşık Kalbı ıkıde bır tekleyen yurek vurgunu Amerıkan unıversıtelerınde ders vermış profesor Sol eğılımlı su- baylarla gızlı orgırtkurmuş ıhtılalcı Vatana ıhanetlesuç- lanmış sanık Koskotas rezaletıne adı bulaşmış partınin lıderı Kımlığmde ne ıstersen bulunan Papandreu'nun ba- şında bulunduğu PASOK rumuzunun açıklaması ' 'Panhellenık Sosyalıst Hareketı1 ' Adı ustunde Pancermanızm, Panturkızm Panıslavızm gıbı Panhel- lenızm de şovenızm kokar Ancak Batı buna takılmaz, Panhellenızm e sıcak ba- kar, Panturkızm e bozulur Papandreu, Yunansosyalıstıdır geçmışte Amerıka ya kok sokturdu, NATO ya karşı çıktı Ege'de savaşı koruk- ledı Turkıye ye yapmadığını komadı 1990 da yapılan secımlerı yıtırmıştı, ekonomıyı duman etmış skandallara adı karışmıştı PASOK ıçın ' oldu, bıt- tı, tukendı' denmıştı Ne oldu? Uç yılda nasıl dırıldı Papandreu9 Sol nasıl canlandı? Özellestırmeye karşı duran sosyal adaletı savunan, ' çağdışı polıtıkalar sandıktan nasıl çıktılar1 ? Komunıst Partısı parlamentoya 8 mılletvekılını nasıl soktu9 Duşunmeye değer Bır de ıbret dersı çıkar • Batı da demokrası kapıtalıst ekonomı duzenınde bır gel-gıtoyunudur Sol gıder sağ gelır Sağ gıder sol gelır Tahterevallı oyunu surer, ama, sol her gelışınde halk yararına onlemler alır ozgurlük hukukunu gelıştırır sosyal hakları pekıstırır sosyal devlet kapsamında yurt- taşın guvencesını sağlar 20 ncı yuzyılın başından sonu- na kadar Avrupa da demokrasının ıçenğı budur, sıyasal demokrasıden sosyal demokrasıye katılımcılık surecın- de geçılmıştır Bıhmsel teknolojık devrım, bu surecı durdurmaz, bıl- gısayar çağında zengınlerın ve seçkınlerın halk yığınla- rını ezmek yolunda daha etkın olacaklarını ummak ve soylemek, ınsanlığa ters bırozlemın dışavurumudur Avrupa'da seçım sandığından sağ çıkarsa 'sol tuken- dı" dıye çığlık atmak, sol kazandığı zaman ' sağ tarıhe gomuluyor ' dıye erken bır sanıya kapılmak yanılgıdır Sağ ıle solun terazısındekı dırhemler zaman ıçınde de- ğışıyor ıkısı bırlıkte donuşumu sağlıyorlar bın olma- dan, otekı olmaz Papandreu nun seçım sandığında kazanması, bu su- reçte bır anlam kazanır • Ne yazık kı Turkıye daha bu surece gıremedı, demok- rası tarıhını gerıden ızlıyor Geçış donemındedır llkel tartışma ortamında "ozelleştırme' pohtikası, "demokratıkleşme 'nın onundedır, 4650 faılı meçhul cı- nayet dosyası bır dağ oluştururken medyanın PTT'nın T'sını ozelleştırmek ıçın verdığı savaş, çağdaşlığın de- ğıl koşedonuculuğün urunudur Turkıye de sol, Yunanıstan a bakıp ıçıne duştuğu du- rumdan utanmalı Sağ, zaten demokrası dışı Ve çağdısı ¥@S3YAYINLARI 1993 NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLÜ TONI MORRISON KATRAN BEBEK (roman) Katran Bebek (Tar Baby) 1993 yüı Nobd Edebiyat Ödülü- nü alan Toru Momson'un en olaganüstü romanL Siyahlar- la beyazlar, sıyahlarla sıyahiar, kadınlarla erkekler araaın- dakı ılışkıleri daha önce hiçbır yazar böyleaıne dermlemesi- ne ve bunca duyarlüıkla ele alm&dı. Karaderili bır kadın ile karadenlı bır erkek arasındaki aşk öykûsü: Kadın, beyazla- nn kültürüyle yogrulmuş güzd bır manken; erkek. ıse kadı- nı korkutan ve çeken ne varsa hepsinı kendinde toplayan bin. Momson'un dehasu yarattıgı dünyanın ıçine okuru tam anlamryla çekme başarısından kaynaklanryor. Çarpıa imgeler, yakıcı bir zekâ, şiirsel bır dil... Katran Bebek (Tar Baby),yazannEn Mavı Göz adlı bir hafta sonra çıkaracağı- mız olağanustu romanından sonra kıtapçılarda. CAN YAYINLA.R1/ BâbıâlıCad No 19/2. 34410 Cagaloglu, Istanbul İDAMGECESİANILARI HalıtÇelenk'ın bu eserının 10. basısı çıktı. TEKİNYAYINLARI OLTADAKİ BALIK: TÜRKİYE VI Emın Deger ın "Emperyalizmin Tuzağındaki Ülke" ya da "Oltadaki Balık: Tdrkiye" adlı belgelerle değerlendırdığı bu yapıtı Çınar \ ayınlan tarafından yayımlandı Ansiklopedılerinizveromanlarınız yerinizdenalınır. TEL: 5540804