Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
12EKİM1993SALI CUMHURİYET SAYFA'
EKONOMI 11
Mevzuat Bilgl
Bankası
• EkoDomi Senisi -
Tûrkiye'de mevzuatta
bilgisayar dönemini başlatan
AjansTÜBA, "Mevzuat
Bilgi Bankası" kurdu. Bilgi
Bankası'nda 46 ayn dizi ve
33 bin sayfahk mevzuat yer
alıyor. Mevzuat değişiklikleri
gûnü gününe bilgjsayarlara
aktanlabiliyor. AjansGenel
M üdürii Etem Yazgan'ın
verdıği bilgiye göre,
"TÜBA Bilgi
Bankası"ndaki mevzuatlar
yürürlükteki en son
biçimiyle. önce bilgisayara
jükleniyor. Mevzuat
değişiklikleri modem ya da
turpak (on line) kanahyla tek
tuşa dokunarak kullanıanın
bilgisayanna 30 saniye ile 5
dakika gibi çok kısa bir
sürede işlenebiliyor.
Gıdaya kalite
kontrolü
•ANKARA (AA)-
Hacettepe Üniversitesi Gıda
Miihendisliği bölümünde
kurulan 'Referans Kalite
Kontrol Laboratuvannın'
kasım ayında açılacağı
bildirildi. H.Ü.Gıda
Mühendisligi Bölûm
Başkanı İlbilge Saldamlı,
gıdalarda kalite kontrolü
yapabilecek referans
laboratuvarlanna ihtiyaç
duyulduğunu beürterek
bugün yurtiçinde üretilen ve
yurtdışından ithal edilen
gıdalarda hiçbir şekilde kalite
kontrolünün yapılamadığını
söylcdi.
Petrolarama
hıztândı
•BATMAN(ANKA)-
Türkiye Petrolleri Anonim
Ortaklığı çoğunluğu
Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'nde olmak üzere 11
sahada petrol arama
çahşmalannda bulunacak.
TPAO üretim sahalannın
geliştirilmesine devam
edüiyor. Buçerçevede,
TPAO, Karakuş, Kastel,
Ozan Sungurlu, Cendere,
Kuzey Karakus, Tokaris,
İkizce, Raman, Doğu
Beşikh, Baü Raman ve
Kuzey Marmara sahalannda
üretim kuyulan açacak.
Karayalçın'ın
yerine Soydan
• Ekonomi Senisi - Bağlı
bulunan kooperatiflerin üye
sayısının 70 bini aşüğı
TÜRKKENTÇTurkiye
Kent Kooperatifleri Merkez
Birliği) Genel Başkanlığı'na
Oğuz Soydan seçüdi. Murat
Karayalçın'ın SHP Genel
Başkanı ve Başbakan
YardımcılığVna getirilmesi
ileboşalanTÜRKKENT
Başkanlığı'na seçılen Soydan
daha önce örgütün Genel
Başkanı Yardımcüığı
görevini yürütüyordu.
Yapılan seçimlerde Genel
Başkan Yardımcılığı'na Ali
Sözer ve Mustafa Pala
getirildi.
UzayGıda
yabancılaştı
• ANKARA (ANKA)-
Bisküvi. cips. şekerleme ve
çikolata üretiminde bulunan
ve bu pazarda önemli bir
pa\a sahip olan Uzay Gıda
A.Ş.eldegiştirdi. Şirketin,
aralannda UlkerGıda'nın
sahibi Asım Ülker'in de
bulunduğuyerh ortaklan,
hisselerinin tamamını
Hollandalı şirket Seven-Up'a
satu. Sermayesi 81 milyar
liradan 179 milyar liraya
çıkan şirkette Pepsico yüzde
50 ofanındaki hissesini
korudu. Seven-Upiseyerli
ortaklardan Selçuk ve Faruk
Berksan'ın yüzde 19'ar, Betül
Karagöz'ün yüzde 9. Asım
Ülker'inyüzde 2 ve Zehra
Ülker'in yüzde bir olmak
üze-e beş ortağın toplam
yüzde 50 oranmdaki hissesini
de\raldı.
Bay Çarkıfelek
patrofloldu
• ANKARA (AA) - Ünlü
maıken ve TV sunucusu
Tank Tarcan. ticaret
ha;atına atılarak "TREP
Teevizyon Reklamcılığı Eko
ve ?rodüksiyon Ticaret Ltd.
Şti"nikurarken,
Caıkurtaran Holding "Tefal
İsunbul Ev Aletleri Sanayii
v e Ticaret \.Ş."yi ve
AJmyıldu ile Tekfen
Hdding de ortaklaşa "Akpol
Teıstil Kcnfeksiyon Sanayii
v e ficaret A.Ş.'Vi kurarak
şinetlerine bir yenisini
ekediler. Merkezi
Isünbul'da bulunan Tank
Tatan'ın jrketi televizyon
fUni, teleuzyon programı,
d ü fılm, rcklam filmi imal ve
saışını yapmak üzere 100
nniyon lin sermayeli olarak
kııruldu.
Fransız Carrefour İstanbul'da açacağı hipermarkete yerli fîrmalan parayla alıyor
Kapitiilas\oıılaradönüşBÜLENT KIZANLIK
Hipermarketlerde "parayı veren malını
satönr" dönemi-başlıyor. Türkiye'deki ilk
mağazasını gelecek ay İstanbul'da açma-
ya hazırlanan Fransız Carrefour. ürününü
satacağı fırmalardan binlerce mark tutan-
nda katılım paylan ve çeşitli ayncalıklar
istryor.
Unlü mağaza zincirinin Türkiye'ye ge-
lirken yerli firmalardan istediği ayncalı-
klar, Osmanlı İmparatoriuğu'nda Fransı-
zlar'averilerek başlatılanve "kapitülasyon-
lar" olarak bilinen imtiyazlara benzetili-
yor.
Türkiye'de ilk kez karşılaşılan bu istek-
leri yerine getirmeye güçleri yetmeyen orta
ve küçük işletmeler, mallannı bu yenı hi-
permarkette pazarlama olanağmdan
mahrum kalıyor. Carrefour'a "yüksek be-
del" ödeyerek girenlerin ya rakiplerinin
üriinleri de bulunduğu için mecbur kalan-
lar ya da maliyetin çok üstünde karlarla
saüş yapanlar olduğu öne sürülüyor. Car-
refour'a giremeyenler, girenlerin de
Franstzlar'a ödedikleri paralan karşılaya-
bilmek için yüksek fiyatla mal satmaya
çalışacaklanm savunuyorlar.
Bedava yatmm
Carrefour'un KozyatağYndaki dev ma-
ğazası, 15 kasımda Türk tüketicisine kapı-
lannı açacak. Ancak yerli üreticinin o
kapıdan ürünleriyle birükte gjrmesi müş-
avantajıru yaşacağı ortadayken, Fransız
yetkililerin bunun tersine kendi yatın-
mlannı Türkıye açısmdan "bulunmaz ni-
met" olarak lanse ettiğini söylüyorlar.
Istanbul'daki Altın Pillç'in sahibi Ah-
met Biçkiogtu. "taraç" olarak nitelediğı
bu ödemeler kendilerine bildinlmeden
önce, Fransız müdürlerin Türkiye'deki
şirketler hakkmda araşürma yaptırdık-
larını söyledi. Biçkıoğlu, et ve tavuk ürün-
lerini satmak için Carrefour'un kendileri-
ne yönelttiği talepferi şöyle sıraladı:
• Her üriin başına bin mark katılım payı
• Her çeşitten50kilobedava üriin
• Sattşfiyatıüzerindenyüzde 12iskonto
• Kendfleriyte çahşmak karşdığında her
ay kesilmek üzere yüzde 1 yıl sonu primi
• Carrefour'da sürekB çalışhnlacak bir
etentan
Ahmet Biçkioğlu'nun anlattığına göre
Fransız departman müdürü Denis Cozien.
Türkiye'deki firmalann bayramlarda ve
yılbaşılarda hediye alışkanlığı bulunduğu-
nu hatırlatarak "Biz btırada çok yüksek
maaşlar aldtğımız için tek tek hediye iste-
miyonız. Ancak bu hediyelere karşıhk
yıiİık yüzde 1 prim istiyoruz" dedi. Aynca
Carrefour'da ödemelerin de 15 günden
sonra 30-45 günlük çeklerle yapılacağı
Altın Piliç'e bildirildi. Fiyat listelerinde
5-6 ay artış yapılamayacağı da buna ek-
lendı
Biçkioğlu'nun anlattığına göre, bu is-
tekler yüzünden henüz promosyon ve ka-
tolog pazarlığına sıra gelmeden görüşme-
koy anlamında, yeter ki biz Carrefour'a is-
tediğini verebileBm."
Büyûk kâr hedefliyorlar
Metro'nun açılışta kendilennden böyle
hiçbir kaulım pa>ı almadığını, sadece
Metro Post'a girmek için 300 mark öde-
diklerini kaydeden Ahmet Biçkioğlu, bu
kuruluşun yeni açılan mağazalan için ise
kimseyi zorlamadan ve ürün başına ra-
kam koymadan, tüm ürünler için ortala-
ma 300-500 marklık katılım payı teklif et-
tiğini söyledi. Metro'ya yüzde 10 iskonto
>aptıklannı belirten Ahmet Biçkioğlu
şunlan anlattı:
"Metro toptancı bazında satış vapıyor.
En fazla yüzde 10'la satış yapıvor. Metro
teriler kadar kolay değil.
Carrefour'a mal vermek için
Fransız departman müdürleriyle
görüşme yapan yerli firmalann
yetkilileri, kendilennden çeşith
adlar alunda ödemeler, iskonto-
lar, komisyonlar. bedava mal ve
eleman ıstendığini söylüyorlar.
Türkiye'deki ilk hipermarketler
olan Belpa ve Metro ile en büyük
mağaza zinciri Migros da dahil,
hiçbir kuruluştan bu denli büyük
taleple karşılaşmadıklannı kay-
deden fırma yetkilileri. "Fransizlar yaptı-
35-40 bin kalem mal. her kalemden bin
mark abalar, 35-40 milyon mark eder. Be-
deva verilen mal da bin marktır benim üni-
nümde. 14 bin mark daha açılırken \erece-
ğiz. Diğerlerivle beraber hesapladım > ıllık
200-250 mihon lira vereceğiz, anıa ne ka-
dar satacağımız belli değil. Bu durumda ya
anahtan \a pantolonu btrakmak lazım.
Altuı Piliç Carrefour için açılmadı."
Carrefour'un ıstekleri sadece küçük fır-
malan zorlamıyor. Sektörün iddialı kuru-
luşlanndan Beşier de, aynı sıkıntıyı yaşı-
yor. Ürün başına bin mark istenince 60 çe-
şit ürünü olduğu halde Carrefour'a sadece
sucuk veren Beşler'ın bir yetkilisi. "Para
kazanmadan vermek AUah'a mahsus, biz
ticaret yapıyonız. Kalkıp da şirketin tnen-
faarlerine ters düşecek şey >aparaayız"
dedi. Carrefour'la görüşme>i yanda kes-
tiklerinı anlatan yetkili "Deterjancılardan
35 bin mark istemişier. Diğer firmalardan
70 bin mark istemişier. İlk defa bö\le bir
şevle karşdaştım.Satışından zivade önemli
olan o maluı orada ounası, diğer rakipleri-
niz var, Puıar'ı >ar, Maret'i var, Coşkun'u
var. Beşler'in de orada ounası lazım.'''' diye
yakındı.
Temizlik ürünlerinde ise tarife daha
yüksek. Adının açıklanmasını
isıemeven bir başka fırma
yetkilisi. Carrefour'un
kendılerinden üriin başına
katılım payını 5 bin mark.
iskontoyu da yüzde 18-20 ola-
ler kesıldı "Eğer oralara gelse> dik, onların
klan tüm yatınmı, malını satacağı >erli şir- sececeği promosyon için 4-5 bin mark, ka-
ketlenkn birkaç a> içinde toplamayı ve be-
dava) a finanse etfirdikleri bu sermaye ile
büyûk karlar eMe etmeyi planlıyor" görü-
şünde birleşiyorlar.
Carrefour'un mahnı satacağı kuruluş-
tologda yer almak için de 2-5 bin mark
arası ödeme yapmamızı isteyeceklerdi" bi-
çimınde konuşan Allın Piliç'in sahibi.şöv-
le devam ettı:
*tlk görüşmemizde "Siz bunlan bizden is-
lardan olan istekleri, firmadan fırmaya ve tiyorsunuz. ama nereden veretim. Bir yer-
lirun grubuna göre değişiyor. Unlü
Fransız kuruluşun buna karşıhk. iş yapa-
den çalmak lazım. Etin fiyatı belli tavuğun
fiyatı belli' dedik. Fransız Denis Cozien
cağı firmaya hiçbir promosyon, satış ve 'Önemli değir dedi, "Sen içine ne koyarsan
ciro garantisi vermeye yanaşmadığı de be-
lirtiliyor. İş görüşmesi yapan fırma yetkili-
leri, Carrefour'un Türkiye'de hipermar-
ketlere büyük ilgi duyan dev bir pazann
koy'. Biz firma olarak kücük olabiliriz.
Ama bugüne kadar sizin karşınıza gelebil-
dîysek böyle bir şeve tevessül etmediğimiz
için geldik. Yani içine at eri de. eşek eri de
bi/im fi\atlarımi7İa satnor. Carrefour bizi
incelemiş. Mcrro'va kaça »erdiğimizi. Met-
ro'da kaça satıldığmı öğrenmiş. Biz kendi-
lerini Metro gibi görenıeyeceklerini sö\le-
dik. 'Siz bir Migros gibisiniz, diger market-
ler gibisiniz' dedik. L'cuza satacaklannı
sö>lü\orlar. \ e kadar ucuza satarsa satsın,
vergi dilimi yüksek. İlla ki bir perakendeci
karı ile satmak zonında. Kendilerini mal
alırken Metro gibi almak. ama satarken de
diğer büyük marketier gibi satıp kâr marj-
laruıı yüksek tutmava çalışıyorlar."
Carrefour'un istediklennı vermeyece-
ğjni söyleyen Ahmet Biçkioğlu. sözlerini
şöyle tamamladı:
rak istediğini anlattı ve "Bumı bir hak ola-
rak göniyorlar. İlk mağazamıza girmezse-
niz, sonrakilere de giremezsiniz diye aba
altından sopa da gösteriyorlar. Bu verilen
paralar nasil karşılanacak? Tabii ki tüketi-
ciye yaasjhlacak" şeklinde konuştu.
Carrefour yetkilileri ise Cumhuriyet'in
sorulannı yanıtsız bıraktılar. Kapı güven-
lik görevlileri. yetkililerle görüşme isteği-
mizi "TeJefonla randevu alın" şeklinde geri
çevirdiier Belirtılen telefon numarasıyla
görüşlüğümüz ve adının Suna olduğunu
söyleyen ilgilı ise "Fransız yönetkilenmiz
yurtdışında. Geldiklerinde biz sizi aranz"
yanıtını verdı.
Koç, Bayındır, Net ve Doğuş Hoding'in başı çektiği 20 şirket Emekli Sandığı'nabaşvurdu
ElfesOteli'netaleppatlaması
İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Emekli
Sandığı tarafından özelleştirme kapsamında 30
yıllığına kiraya verilecek Izmir Büyük Efes Ote-
li'ne "talip" patlaması yaşanıyor. Başta Koç,
Bayındır, Net, Doğuş holding olmak üzere, yak-
laşık 20 fırmanın Büyük Efes Oteli'ne talip ol-
duklan bildirildi.
Emekli Sandığı'na bağb en kârlı otel olan Bü-
yük Efes Oteli'nin kiraya verilmesı iştah kabartı-
yor. 1964 yılında Almanlar tarafından hizmete
açılan otel. 1965 yılından bu yana Emekh
Sandığı tarafından işletiliyor. 1992 yılı drosu
120 milyar lira olan Büyük Efes Oteli'nin 1993
yılı cirosunun 500 milyar lira olması bekleniyor.
İzmir'in en güzel yerindeki 5 yıldızlı Büyük
Efes Oteh. 394 oda, 50 suit, 2 özel'dairesiyle 856
yatak kapasiteli. Otelde 1 kapalı. 2 açık yüzme
havuzu. gece kulübü, kumarhane. ahşveriş mer-
kezleri. restoranlar, barlar, sauna, Türk ha-
mamı, spor tesisleri ile 300 araçlık otopark bulu-
nuyor. Aynca yapımı yaz başında tamamlanan
Uluslararası Convention Center Merkezi'nde
her türlü organizasyon gerçekleşebilıyor. Con-
vention Center'da 700 kişilik Efes. 400 kişilik
Bergama ve Î50 kişilik Didim salonlan bulunu-
yor. Bu salonlar gerektiğınde birleştirilerek bin
450 kişilik tek bir salon haline getirilebiliyor.
Merkezde aynca 50 kişiden 130 kişiye kadar çe-
şıtü kapasiıclerde 9 toplanü salonu da bulunu-
yor.
30 yıUığına kiralanmak üzere ihaleye çıkanlan
oteh'n bu özellikleri iştah kabartıyor. Otele Koç.
Net. Doğuş. Bayındır holdingleriyle Hattat ve
Toprak gnıplannm talip olduğu bildirildi. Abcı-
lann bir süredir otelde incelemelerde bulunduk-
lan öğrenildi.
îhalesi 7 gün sonra yapılacak olan otelle ilgili
Büyük Efes Oteli Genel Müdürü Tuğrul Altan.
346 kişinin çahştığını söyledi. Personelin yetiş-
miş eleman olduğunu vurgulayan Altan, otel gi-
derlerinin yüzde 60'ını personel harcamalannın
oluşturduğunu da açıkladı. Efes Oteli'ni, 1%5 yılmdan beri Emekh' Sandığı işletiyor.
ATYE KARŞIONLEM
Itlıal TV parçasına
vergikonacak
• AT'nin başlattığı anti damping soruşturmasının
durdurulabilmesi için Uzakdoğu'dan ithal edilen
TV parçalan ortak gümrük tarifesine tabi olacak.
ANKARA (AA) - Avrupa
Topluluğu'nun kendi iç paza-
nnı bozduğu gerekçesiyle anti-
damping soruşturması açtığı
TV'ler için Türkiye önlem alı-
yor.
Türkiye anti-damping soruş-
turmasının ortadan kaldı-
nlması ve anti-sübvansiyona
dönüşmemesi için ithal edilen
TV parçalannın tümüne vergi
getiriyor. Bu çerçevede, Türk
üreticilerin ihraç etmek üzere
özellikle Uzakdoğu ülkelerin-
den ithal ettiği ve TV üretimin-
de kullanılan tüm girdilere Or-
tak Gümrük Tarifesi (OGT)
oranında vergi uygulanacak.
Uygulamaya yılbaşından önce
başlanacağı bildirildi.
Mevcut durumda, ihraç
amaayla teşvik belgesi kapsa-
mında ithal edilen ve TV üreti-
minde kullanılan parçalarda
gümrük vergisi ahnmıyor. İthal
girdi oranı belil bir düzeyin
(yüzde 50) üstüne çıkarsa telafı
edici vergi ahmyor. Ancak, bazı
ihracatçılann ithal girdi
oranmın yüzde 50'nin altında
kaldığına dair belge aldıklan ve
vergi ödemedikleri öne sürülü-
yor.
Geçen ay AT Komisyonu
yetkilileri ile yapılan görüşme-
de, Türkiye'nin, ithalatta OGT
oranında vergi uygulama yö-
nünde çözüm yolunu önerdiği
öğrenildi. İthalatta OGT oranı-
nda vergi ahnmasına ilişkin ka-
rann Resmi Gazete'de yayı-
mlanması halinde sorun çö-
zümlendiği icin AT'ın da açtığı
damping soruşturmasını ka-
patması bekleniyor.
AT. Türkiye ile birlikte beş
Uzakdoğu ülkesi (Çin Halk
Cumhuriyeti, Malezya, Tay-
land Güney Kore ve Singapur)
kaynaklı renkü ıdevizyon abcı-
lan hakkında 25 Kasım 1992
tarihinde anti-damping soruş-
turması açmıştı. Söz konusu so-
ruşturma 15.5 cm'den büyük
ekranh tüm renkli televizyon
alıcılannı kapsıyor.
Trafik sapması
AT'nin Türkiye'den yapılan
TV ihracatında vergi almadı-
ğıru, ancak Uzakdoğu ülkele-
rinden yapılan TV ihracatm-
dan vergi aldığmı hatırlatan
yetkililer, şöyle konuştu: "An-
cak, Türkiye'de TV üretiminde
kullanılan parçalann pekçoğu
Uzakdoğu'dan teşvikli olarak
gümrüksüz ithal ediüyor. Yerli
katkı oranı çok düşük kalıyor.
Montajdan sonra da, AT'a güm-
rüksüz giriyor. Yani "trafik sap-
ması" dediğüniz olay oluyor.
"Trafik sapması^nın önlenmesi,
yani Uzakdoğu mallarının AT'a
vergisiz önlenmesi için, ithalata
OGT oranında vergi uygulan-
ması yönünde çözüm önerfldi.
Bu çözümün resmileşmesini bek-
liyoruz."
FactoFinans
dünyasına
hoşgeldiniz.
30.000.000.000 TL'hk ödenmiş
sermayesinin %15'ini halka açan FactoFinans'ın
hisse senetlerinin tümü halka arzının
ilk gününde satılmıştır.
Yeni ortaklarımızın katılımıyla daha da güçleneı,
FactoFinans, yeni yapısı ile olağanüstü başarılarını
geliştirerek siirdürecektir.
Hisse senetlerimize güvenle yatmm yapan
yatırımcılarımıza ve halka arza
aracılık eden İktisat Bankası'na
teşekkürlerimizi sunarız.
L/KACFO
rFiNANS
ALACAK AUMI A.Ş.
FactoFinans bir Avrupa ve Amerika Holding kuruluşudur.
IŞÇEMN EVRENINDEN
ŞÜKRANKETENCİ
Cehalet
Cehaletin iyisi, cahilin az zararlısı yoktur şüphesiz. An-
cak suyun başındakilerin cehaleti, kendini aydın, bilgili
sananın cahilliği, topluma bir başka zarar veriyor.
Işçinin ağzına bir parmak bal gibi tattırılan bir işsizlik
sigortası hazırlığı vardı. Yıllardır politikacının ağzına sa-
kız olmuş, bir türlü gündeme gelememiş işsizlik sigortası
için en sonunda Çalışma Bakanlığı bir yasa tasarısı hazı-
rlamış, Bakanlar Kurulu'na sunmuştu. Bakanlar Kurulu'-
ndan geçirilip Meclise gönderilmesi beklenen işsizlik Si-
gortası Yasa Tasarısı bugünlerde yeniden ortaya çıkt.
işçiye işsizlik sigortası getiren bir düzenleme olarak de-
ğil. Özelleştirme programının içinde. Tansu Çiller, çok
hızlı olmasını istediği özelleştirme uygulamasında, işsiz-
lik sigortasını sadece özelleştirmede işinı kaybedecek iş-
çiler için öngörmüş. Böylece işçiden özelleştirmeye karşı
gelecek tapki sindirilmeye çalışılacak.
Çok da sürpriz, şaşırtıcı bir mantık değil. Bu düşünce
sistemine biz, örneklerini yaşaya yaşaya, şaşırrnamaya,
tepki duymamaya iyice alıştık. Anımsayacaksınız, birara
da Doğu sorunlarına öncelik vermek moda diye, işsizlik
sigortasının Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerimizden
başlatılması bnerisi gelmişti. Sonra yetkililerimıze, işsiz-
lik sigortasının sadece işi olup işini kaybedecek işçiye
ödenen bir hak olduğu ve söz konusu illerimizde de özel-
likle özel sektör bazında hiçbir ciddi yatırım olmaması
nedeniyle işsizlik sigortasından yararlanmaya aday pek
işçi bulunmadığı anlatılmıştı da bu projelerinden vazgeç-
mişlerdi.
Özelleştirme programının ekine alınmış olan işsizlik si-
gortası modelinin tam metnini görebilmiş değilız. Ancak
daha önce Çalışma Bakanlığı'nın genel işsizlik sigortası
için hazırlanmış yasa taslağı alınmışsa, ortaya toplana-
cak primler re yararlanacaklar anlamında bir hilkat gari-
besinin çıkmış olması gerekiyor. Ne yapalım cehalet, de-
yip geçip gülecek miyiz? Doğrusu kendi adıma acı acı gü-
lümsemek dahi içimden gelmiyor.
Anayasa Mahkemesi'nin KHK çıkarma yetkisine ilişkin
yasanın iptal kararı gerekçesi yayımlandı. Haber olarak
dikkatinizi çekmiş olmalı. Mahkeme, ayrıntılı bir biçimde
bir daha benzer nitelikte bir yetki yasasının çıkanlmaya
kalkışılmasının anayasaya aykırı olacağını. parlamento-
ya ait yetkilerin, yasa yapma yetkisinin, icraya, siyasi ıkti-
dara devredilemiyeceğini gerekçede yazmak gereğini
duyuyor. Yetki yasasını çıkaranlar, KHK'lar ile Meclis'in
yasama yetkisini gaspetmek isteyenler adına ne büyük
bir ayıp. Mahkeme, "Cahillik yapmayın, yasama yetkisini
gaspeden, Meclis 'in varlığmı ortadan kaldıran yetki yasa-
ları çıkarmayın, anayasaya aykırı ve iptal olur" demek
zorunluluğunu duyuyor.
Acaba bu işler gerçekten cehaletten mi, yoksa cahil
maskesi altında fazla uyanıklıktan, "yaptım oldu" ile iş bi-
tirme anlayışından mı böyle kotarılıyor? Son zamanlarda
cehalet izlenimi veren örenkier artmakla birlikte, gerçe-
ğin ikinci olduğu biliniyor.
KHK çıkarırsınız, Meclis'ten asla geçiremeyeceginiz,
ne işçi, ne de memur haklarından yararlanamayacak,
anayasaya aykırı, kamuda üçüncü bir çalışanlar grubu,
sözleşmelileri yaratrsınız. Anayasaya göre ancak bir
özel hal, istisna olarak düşünülebilecek sözleşmeli ça-
lıştırma, memur güvencesi ve işçinin sendikal hakların-
dan uzak, işçi-memur çalıştırma aracı olur. Anayasa
Mahkemesi sözleşmelilere ilişkin KHK'yı iptal eder. Bir
benzerini çıkanrsınız. O da iptal olur, bir üçüncüsüne sıra
gelir. Derken "yüzbinlerle sözleşmeli sokakta bırakıl-
masın" savı ile Meclis'ten birkaç dakıkada görüşülen bir
son dakika yasası geçirilir. Sözde bu yasa çok geçicı, adit
soruna çözüm olarak kullanılacaktır. Aradan yıllar geçer.
Sözleşmeli uygulaması öylece devam edip gider
Bırakınız Meclis'ten geçirebilmeyi, Çiller'in koalisyon
ortağına, hatta kendi partisinin parlamenterlerine kabul
ettirebilmesi söz konusu olamayacak özelleştirme uy-
gulamaları. yangından mal kaçırılırcasına yürürlüğe so-
kulmak istenmektedir. PTT'nin Tsi, Arsa Ofisi'ne KİT ar-
salarının ve imar yetkilerinin devri türünden pek çok
kamu yaran ile çelişen uygulama, ancak "oldu bitti"\er\e
kotarıimak istenmektedir. Hak, hukuk, kamu yaran a'ma-
ca ulaşmada engeller olarak görülmektedir.
Uluslararası çok uluslu şirketlerin. dünyayı ellerinde tu-
tan para güçlerinin çıkarları doğrultusunda geri kalmış
ülkelere dayatılan özelleştirme modellerinin gerçekleşe-
bilmesi önünde hak, hukuk, kamu yararı engel oluşturu-
yorsa bunlar çiğnenerek yola devam edilmek istenir.
Geçmiş özelleştirme uygulamalarında da bu türden
çok çarpıcı örnekler vardır. USAŞ'ın. Aktaş'ın özelleştir-
melerinin hak ve hukuka aykırı olduğunu kanıtlayan yargı
kararları vardır. Ancak yargı kararları bile uygulan-
mamakta, uygulama hukuk her boyutu ile çiğnenerek
sürdürülmektedir. Çukurova'daki özelleştirmenin değe-
rinin çok altında, kamu yaran aksine ve sonuç olarak hu-
kuka aykırı yapılmış olması neyi değiştirmektedir? Ya da
Trabzon Çimento'nın arsa değerinin çok altında satılmış
olması, kamu yararına. sonuç olarak hukuka aykırı uygu-
lamayı ortadan mı kaldırmaktadır?
Sadece özelleştirmede değil. yaşamın pek çok alanın-
da yasanmakta olan, masum cahillik örnekleri gibi gö-
züken, hak-hukuk tanımaz uygulamalara karşı gür sesle
karşı çıkmayı, durmayı beceremezsek, toplum olarak uğ-
rayacağımız zararlar çok fazla. onanlmaz olacaktır.
DEMİR ÇELİK TEK YUMRUK
DemirÇelik
ihracatçısıbirleşti
ANKARA (AA) - Demir-
çelik üreticileri, ihracata yö-
nelik yeni bir örgütlenmeyle tek
yumruk haline geldi.
HDTM Orta Anadolu İh-
racatçı Birlikleri Genel Sek-
reterliği bünyesınde "Ankara
Demir ve Demir Dışı Metaller
İhracatçılan Birliği" kuruldu.
Geçen haftaki genel kurulda
yeni yönetim kurulu belirlenir-
ken, yönetim kurulunun bugün
yapılan ilk toplantısında birlik
başkanlığına Sıvas Demir İşlet-
meleri A.Ş. Genel Müdürü
Naci Akın, Başkan Vekilliğj'ne
Karadeniz Bakır İşletmeleri
A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı
Mûkerrem Le>ent seçildiier.
Naci Akın, birlik başkanı se-
çildikten sonra yaptığı açıkla-
mada, demir-çehk ürünlerinin
halen tekstilden sonra en çok
ihraç edilen mallann başında
gelmesine karşın, sektör olarak
bir takım zorluklar içinde ol-
duklannıbelirtti.
Uzun ürünlerdeki fazlalığın
ihraç imkânlannın artünlması
yönünde hükümetin bir takım
önlemler aldığını. bu önlemler
saycsinde özellikle Uzakdoğu'-
dakı pazarlann harekete geçi-
rildiğini anlatan Akın. "Bu ön--
lemlere geçen temmuz sonuna
kadar önemli ihracat artışı sağ-
landı. Ancak temmuz ayından
bu yana ihracatta büvük durak-
lama ve gerileme var. Dola\ısry-
la yeni pazarlak bulmak zorun-
dayız" şeklinde konuştu.
Âkın, 1995 yılında Avrupa
Topluluğu ile Gümrük Birliği'-
ne geciş öncesi sektörde yeni
politikalann belirlenmesi. ihra-1
cat imkânlannın daha da geliş-1
tirilmesine yönelik tedbirler alı-
nmasının zorunlu olduğunu be-
lirterek. şunlan kaydetti:
"Hükümete yardımcı olmak
icin bu tedbirlerin neler olması
gerekriği konusunda yapa-
cağımız çalışmaları en kısa süre-
de ortaya kovacağız. Demir ve
demir dışı mctallerde ihracat
açısından görüien önemli potan-
siyel, bundan sonra da doam
edecek.
Uzun ürünlerdeki fazlalığa
karşdık, >assı ürünlerdeki açık
dikkate alındığında >assı raa-
müller yönünde \eni yatırımlar
yapdması da gerekli. Yassı ma-
müllere yönelik >eni yatırımlar
yapılarak bu açığı kapatacak
tedbirler alınabilir."