Katalog

t OCAK1993 ÇAflgAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Sargın'dan Çetin'e yanıt • İç Poütika Servisi- A vrupa Konseyi İnsan Haklan Komisyonu'nda başvurulan haklı görünenlerden Nihat Sargın ve Haydar Kutlu kendilerineönerilen 150 mılyon lırayı, 500 milyon lira tstedikleri için reddctlikleri yolundaki savın gerçck dışı olduğunu söylcdiler. Sargın ve Kutlu, yaptıklan açıklamada Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'in yanhş bilgilendirildiğini belirtcrek, Yapılması gerekli başka ruıin uygulamalar da var. Bir daha aynı durumun tekerrür etmemesi için Türkiye'nin hangi önlernleri alacağını bildirmesigerekiyordu. Bu yapılmadı. Söz konusu I5O milyon lira da tarafımıza resmcn önerilmcmişlir. Dolayh olarak bu parayı reddetmcmizin nedeni, Türkiye'nin 'dostaneçözûm' yönündc içten adım atmamasıdır" dcdiler. lngiliz gizli telgeleri •LONDRA(AA)- Jngilterenin 1962yihndaki Ankara Büyükelçısi Sir Bernard Burrows,dönemin Dışışlen Bakanı Lord Home'c gönderdiği gizli bir raporda, Atatürk'ün, başlattığı devrim ve reformlannı tamamlayamadığını öne sürerek "Türkiyc'dc Atatürk'ün yeteneğinde ve çapında bir lider yoktur. Sistemin işiemesi için Türkiye'nin ikinci bir Alatürk'e ihüyacı var. Ama : yazık ki böyle lidcrler dünyamıza pek sık gclmiyor" dedi. SHPMYKbugün toplanıyor • ANKARA (ANK A)-SHP Merkez Yüriitme Kurulu (MYK) Genel Başkan Erdal Inönü başkanlığında bugün toplanarak program ve tüzükdcğişıkliklcrini değerlendirecek.SHP'de MYK vcPM üyeleri ile millelvekillerinden kurulan tüzük komisyonu,parti lüzüğünde yapılması düşünülcn dcğişikliklcre ilişkin SHPyöneliminebilgi vcrecek. SHPGenel Merkezi 9ocakla Ankara'da loplanacak SHP Küçük Kurultayı öncesinde iki toplanU daha düzenlcyecek. 7 ocak pcrşembc günü SHP parti meclisi loplanarak MYK'dan tüzük ve program dcğişikliklcnnc ilişkin bilgi alacak OemirePin programı • ANKARA (Cuıhariyet Bttrosn) - Başbakan Süleyman Demirel, 11 ocak pazartesi günü MİT bölge başkanlan ile Ankara'da bir plantı yapacak. Demirel, 14 ocak perşembe günü Cumhurbaşkanı Tlırgut özal'ın vepeceği yeni yıl resepsiyonuna katılacak. Başbakan demirel, yeni yıl nedeniyle ilk resepsiyorru yarın akşam Bakânlar Kurulu üyeleri ve eşleri için verecek. Demirel ve eşi, daha sonra sırasıyla yabancı misyon sefleri, yerli ve yabancı basın mensuplan, DYP GİK üyeleri, DYPveSHP'li milletvekilleri, meslek kuruluşlannın temsücileri, sanatçı ve sporculara, esleriyle birlikte Bakanlık konutunda ayn ayn yeni yıl resepsiyonu verecek. Demirel, 14 ocak perşembe günü Cumhurbaşkanj özal'ın Çankaya Köşkü'nde verecği yeni yıl resepsiyonunada katılacak. Ersömer Hûkümeti eleştirdi • ANKARA (ANK A)- AN APGcnel Başkan Yardıması Cumhur Ersümer, hükümetin hiçbir ' mazereti kalmadığını belirterek yapabilecekleri tek acil hizmetin "çckip gitmek" olduğunu söyledi. Cumhur Ersümer, düzenlediği basm "H>lanüsında Başbakan .•mirei'in dışında 1992 yılının iyi geçüğini söyleyen hiç kimse bulunmadığını belirtti.GeçenyıIın hükümetin yandaşlannı ayakta tutabilmek için kullanıldığını öne süren Cumhur Ersümer, "Enkaz edebiyatı tutmamışür, anavatan için soylencnler havada kalmıştır, hesap soracağızdiye gelenler hesap veremeyecek duruma düşmüşlerdir. 'Bizbabayız kurtaracağız' diyenler acaba bizi hangi baba kurtaracak diye kara kara düşünmektedirlcr" dedi. Küçük Kurultay, 9 Ocak günü Altmdağ Yunus Emre Kültür Merkezi'nde toplanacak SHP, hûkümetitarbşaeak• 9trfTViral (Ankara İl Başkanı): Bız, •TVMKmfeaş (İzmir!) Başkanı): Önce • TllMI Urttm (Adana İl Başkam): öncelikle partinin yeniden yapılaşmasına tüzük değişikliği ile ilgili isteklerimizi Kuryltayda tüzük ve program kurultayıyla büyük önem veriyoruz. İkinci anlatacağız. Çok ciddi bir örgütsel eskime ilgili onerilerimizi dile getireceğiz, duyarhhğımız,"3/Ö" dediğimiz, örgütün yaşıyoruz, bütün partiler bunu yaşıyor, hükümetin de bir yılını değerlendireceğiz. öncülüğü, önderliği ve önceliği. ama bizim tahammülümüz yok. Kadrolaşma olmadan, hükümet olmaz. TÜREY KÖSE SHP küçük ku- •.rultayı, 9 ocak fgünü toplanıyor. 'SHP Gcnci Sekre- teri Cevdet Selvi, Itayda "hüküroelin bir yılı- nın değerlendirileccğini'' söyle- di. Büyük illerin il başkanlan ise, kurultayda "bakanlıklarda kadrolaşılamaması, örgütün ıs- tcklerinin dikkate alînmama- sı", "koalisyon içindc ŞHP ka- nadının yeterince aktif olma- ması", "hükümet programının tam uygulanamaması" gibi bcnzeri elcştirilcr ile "sosyal de- mokratlar ile demokratik sol- culann birlcştirilmcsi için çalış- malann sürdürülmesi" islekle- rini dile getireceklcr. SHP küçük kurullayı 9 ocak günü Alundağ Yunus Emrc Kültür Merkezi'nde toplana- cak. Toplantıya kaulacak il başkanlannın, hükümeteyöne- lik sert cleştirilerde bulunması bcklenirkcn. özcllikle Bayındır- lık ve İskan Bakanı Onur Kum- baracıbaşı'ya yönclik scrt eleş- tirileryapılabilcccği bclirtiliyor. İl başkanlan, Kumbaracıbaşf- nın vc bakanlığındaki bürok- rallann örgüt temsilcilerini dış- ladıklannı, islcklcnnin dikkate alınmadığını 'ilcri sürüyorlar. Kunıilayda aynca, tüzük deği- şiklikleri konusunda da çcşitli öncriler dile gctinlccek. Konu- lann rahatlıkla konuşulabilme- si için toplaniının basına kapalı yapılması da düşünülüyor. SHP Gcnel Sckrctcri Ccvdct ScJvi. "Küçük kurultayda, ör- gütün scsi dinlenecek. Hükü- metin bir yılı değerlcndirilccck. Hükümet programmın, koalis- yon prolokolünün uygulanma- sı konulannda isteklerimizi dile getireceğiz. Bunlann yakın la- kipçisi olacajjımızı söylcycce- ğiz" dedi. Cunihuriyct'in göhişlcrini al- dığı bazı büyük illerin yönctici- lcri, küçük kurulıay öncesinde göriiş ve önerilerini şöyle özet- ledilcr ŞlTİf VtMA (Ankara İl Baş- kanı): Biz, öncelikle partinin yeniden yapılaşmasına büyük önem veriyoruz, lüzük dcğişik- likleri üzerinde duruyoruz. İkinci duyarlılığımız, "3/0" de- diğimiz, örgülün öncülüğü, ör- gütün önderliği ve örgütün ön- celiğinin sağlanması konusun- da. Bakanlıklarda bu"3/Ö" dışında olgular varsa, sorumlu bakandır. Kurullayda, tek tek tüm bakanlarla ilgili göriişleri- mizi söyleyeceğiz. Hükümetin, gencl imajıyla ilgili elcştirilcri- mizi anlatacağız. Temmuz ayi- nda Ankara'da bir kamuoyu araşlırması yaplırdım. Gcrçi üzcnndcn çok zaman gccti, ama onun sonuçlannı açıklaya- cağım. Hükümcltc, SHP'nin ct- kinlığjnin gücünc göre düşük olduğu sonucu çıku. Bcn, hü- kümcl içindc daha ctkin olun- masını istcycccğim. Aynca ol- ması gcrckcnlcrlc. olanlar yan yana konduğunda, cğcr düzcl- mc olmuyorsa, kabincdc dcği- şiklik dc olabilir. Biz, bunu gc- ncl başkana bırdkınz. Bu ko- nuda öncrimız olmaz. TVM tatikaŞ (İzmir İl Başkanı): Öncc lüzük değişikli- ği ile ilgili isteklerimizi anlata- Bulgaristan'da tutuklu Sinan Reis için birşey yapılamıyor Tez'den babkçılara destek çağrısı ANKARA (Cumhuriyet Bii- rosu) — "Pırlant Kardeşler" teknesi o gece erkenden yol al- mış. Karadeniz bu, belü olur mu sağı solu? Bomboş çıkmış ağlar, 13 mart 1992 sabahı. Kolay de- gil, 11 nüfus ekmek beküyor. Donmek yok, devam etmiş Pır- lant Kardeşler Varna acıklanna. Sonra kaptan köşkünde kıyamet kopmuş. Bulgar hücumbotları, uyansız, flamasız, hem de kap- tan köşküne aleş etmeye başla- mışlar. 10 aydır BuJgaristan'da süren tutukluluk, aileyi perişan etmiş. Denizcilikten sorumlu Devlet Bakanı tbrahim Tez'in, bütün balıkçılan yazışmaya ça- ğırdıgı Sinan Reis'in öyküsü bu. Her yıl 30-35 Türk teknesi "karasulannı ihlal" gerekçesiy- le Bulgar hücumbotlannca ya- kalanıp. en yakın limana, büyük bir olasıkla Varya ya da Burgaz limanlanna çekiliyor. Karade- nizli balıkçılann çok alışkın ol- duğu bu vakaiar, 5-15 milyon arası par acezası ve teknedeki balıklann Bulgariara devriyle sonuçlaruyor genellikle, Ama 13 mart 1992'de öyle olmamış. B tarihte, 10-12 Türk balıkçı teknesi Bulgaristan'ın Burgaz Limajıı açıklannda kısmçiini aramaya çıkmışl Ama ne kalkan vurmuş ağlara, ne palamut. Si- nan Şahin, "Pırlant Kardeşler" adlı teknesine, Varna'ya do|ru yol vermiş. Hareket etmeden ön- ce, Türk hocumbotlannda ve ra- darh teknelere "maç milde" bu- lunduğunu sormuş. öyle ya, Bulgar karasularuıa girme teh- likesi var. "13 mil" demişler. Ya- ni uluslararası sular. Pırlant Kardeşler 13 milde "seyrü sefer" eylerken, 2 Bulgar Hücumbotu yaklaşmıs. Derken, uluslararası hiçbir kurala uyma- dan, uyan fişeği atmadan, fla- ma çekmeden, doğnıdan kaptan köşküne ateş açmış. Niveti, Pır- lant Kardeşler'i yedeğine alıp, en yakın Bulgar limanına çekmek. Derlet Bakuı tbrahiın Tez, diin guatr «meUyjıtı oJmak özere Ankara Beltdiye Hastanesl'M y»J- tı. SHP Gcnel Başkaaı Enfad Inönü, Tez'i basttnede riyaret etti. (Fbtoğraf: AA) Sinan Reis'in aylar sürecek çilesi başlamış. Bu aşamada, denizcilikten so- rumlu Devlet Bakanı tbrahim Tez devreye gjrmiş ve damsman- lanndan Erhan Taneri'yi Bulga- ristan'a göndermiş. Ama Tez'in bakanlığının, bu konuda bir yat- kisi yok. BaJıkçılar, Tanm ve Köyişleri Bakanlığı'na bağb! Her neyse, Taneri Sinan Reis 1 le görüşurken, ailesi de mahke- me karanna itiraz etmiş. Itiraz üzerine para cezası 85 bin dola- ra indirilmiş, ama hapis cezası aynen kalmış. 23 aralık 1992'de görülen bu davanın ardından, Türkiye Büyükelçiligi'nin katkı- lanyla son olarak başvurulan yer Bulgar Yüksek Mahkemesi, Bulgaristan'ın unlü avukatlann- dan Sosyal Demokrat Parti Baş- kan Yardıması Kornaşev bu da- va için ikna edilmiş ve davayı üstlenmesi sağlanmış. Yüksek Mahkeme karannı 27 şubatta verecek, ama aile peri- şan, 11 kişinin ekmek teknesi olan Pırlant Kardeşler Burgaz Limam'nda tutuklu. Sinan Re- is'in ailesi, tek mal varhğı olan Avcılar'daki evi 90 milyon lira- ya satıp, mahkeme masraflannı, avukat paralannı, "Bulgar ma- kamlannı tamyoruz, kurtannz" diyen üçkâğıtçılara yapılan har- camalan karşılamış ve hasbelka- der bugüne kadar geçimini sağ- lamış. Ama 90 milyon değümi, o da bitmiş sonunda. Sinan Re- is'in en küçük kardesi balıkçı Se- fer'in son seferi Bulgaristan'a ol- muş. Aylardır orada. O da pa- rasız. Bugünlerde gelip, biraz para kazanacak da, Sinan Reis'- in yanına dönecek! Davayı izleyen Tez'in daruş- manı Taneri, "Bahkcıhğın bu kadar teşvik edilip tekne kredi- si verilmesi iyi de" diyor, "Bu gelişmiş tekneler, içeride balık bulamayınca uluslararası sular- da avlanmak zorunda kalıyor- lar. Madem bu kadar teşvik var, uluslararası anlaşmalann bir an önce yapılması gerekirî' cağız. Çok ciddi bir örgülscl es- kime yaşıyoruz, bütün partiler bunu yaşıyor, ama bizim ta- hammülümüz yok. Buna önem verilmeli. Sonra, hükümetle ör- güllcrin arasındaki ilişkilcrdcn yakınmalar var. Bunu giderici mckanizmlar kumlmalı. Ör- gütlcrin bakanlıklardan isleklc- ri var. bu konuda bir ilclişim cksikliğı yaşanıyor. Gencl ola- rak bütün bakanlardan bu ko- nuda şikayct var, parti örgütlcn incitiliyor. Kadrolaşma da ola- madı. Türkiye problemlerinc köklü çözümlcr olmadı, bizim işimı/, mcvzual bckçiliğı yap- mak dcğil. Yaratra çözümler bulunmadı. Hükümcl, öncelik- le örgütün göriiş vc önerilerini dcğcrlcndirmcli. Aynca bizim İzmır olaraiı sıkıniımız, bölge- mizınçok ihmalcdilmcsi. Bura- da lcrör yok diye ciddiye alın- mıyorsa, sözüm yok. Bcn ilçelc- re gitmeye utanıyorum. Demi- rel, İzmir'c 200 milyar lira pa- muk parasıyla geliyor, bizim gcnel başkanımız boş geliyor. Bu, bizı üzüyor. Aynca, hükü- met içınde SHPdamgasını taşı- yan projeclcrin daha ctkin sa- vunulmasını istiyoruz. Gcnel olarak koalisyon sürsün, diyo- ruz. Kabincdc degışikliklc ilgili talcbımız de yok. Ama. mcka- nizmalann oluşmasmı vc işlctil- mcsini istiyonjz. (Adana İl Başkanı): Kurultayda tüzük vc program kurultayıyla ilgili onerilerimizi dilc getireceğiz, hükümelin dc bir yılını değer- lendireceğiz. Kadrolaşma ol- madan. hükümet olamarsınız Bayındırlık vc İskan Ba- kanlığı'nda kadrolaşma ola- madı. İcişlcri, Milli Eğitim ba- kanlıklannda da kadrolaşma problcmlcrimiz var. Biz, koalis- yonun dcvamından yanayız. Insana yönelik yalınmlarda. hükümetin birinci yıl sonunda başanlı olduğu söylcnemez. Çıkarttığımız yasalar, lakviye cdilmeli. CMUK'u labana yay- mak gcrck, bu yasa çjktı, ama polis 'CMUK'a hayır" diye bağınyor. İLO sözlcşmclerinin tabanı hazırlanmalı, mcmur scndikacılığı nasıl yapılacak bu altyapı hazırlanmalı. Enfiasyon bir yılda düşmez. Ama hükü- met, insanın insan gibi yaşama- sını sağlamalı, bunu bekliyo- ruz. Bu, hakkımız. Aynca kitle- lerdcn hükümet programını uy- gulamak için dcstck aldık. Uy- gulama konusunda problefnlcr var. Kltllf (Gaziantcp): Sol görüşlülerin, sosyal dcmok- ratlann mümkün olduğu kadar birlcşiinlmcsı çalışmalarının sürdürülmesi gcrckir. Bunu is- lcycceğİ7. Yoksa, bu partiler, siyasal yaşamdan çckiİir. Hü- kümet iyi gidiyor, SHP hükü- met içindc clkcn. Bizim bürok- rasi vc bakanlar konusunda da clcşlirimizyok. Içcrdc partizan- lık olursa, bürokrasi serbest ça- lışamaz. \aliler stiper yetkilerle donatdıyor GÖKSEL POLAT ANKARA - Içişleri Bakanü- ğı, olağauüstü hal uygulaması- nın kaldınlması durumunda, bunun yerine "güçlü vali" siste- mini öngörcn üç ayn yasa tasa- nsı hazırlayarak, Başbakanlık'a sundu. "İl tdaresi Kanunu", "Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetki Kanunu" ve "Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu"nu kap- sayan yasa tasanlan ile valiler olağanüstü yetkilerie dona- tılıyor. Cumhuriyet'in edindiği bilgi- ye göre, hedeflenen "güçlü vali" sistemi için 5442 sayılı "İl tda- resi Kanunu"nda yapılan deği- şikliklerle, valilere şu yetkiler ta- nınıyor. - Vali, gerektiğinde, tabii afet ve benzeri durumda ildeki bü- tün kuvvetleri olay yerine sev- kedecek. • îçişleri Bakanlığı'nın Güneydoğu için haarladığı "Güçlü Vali Sistemi"nde, Jandarma teşkilatı illerde valiye, ilçelerde kaymakama bağlanıyor. - Bütün kuvvetler ve birimler valiye bağü olacak. - Jandarma, kolluk görevi ba- kımından doğrudan valiye bağ- lı olacak. Bu düzenleme ile iller- de tl Jandarma Alay Komutanı valiye, ilçede ise ilçe bölük ko- mutanı kaymakama ba|lı olarak görev yapacak. - Valiler, jandarmamn sicil amiri olacak. Validen olumlu si- cil alamayan subay ve astsubay terfi edemeyecek! - Jandarma yetküisi, valinin onayı olmadan izinsiz olarak görevinden aynlamayacak. - Valiler, yıllık kalkınma plan- ları ve buna benzer çalışmalan- nı yapabilmeleri için uzman ki- şilerden oluşan sözleşmeli danış- manlar çalıştırabilecek. -15 yıl yöneticilik yapmayan- lar vali olamayacak. - Valiler, jandarma dahil, bü- tün kamu ve özel kuruluşlan de- netleyebilecek. - Zorunlu ihtiyaç maddeleri, ilaç vc tıbbi malzemeler, hayvan gübresi ve yemi gibi maddelerin il dışına çıkanlması vali emriy- le engellenebilecek. - Bunlann fazla fiyatla satıl- ması ya da stoklanması yasak- lanabilecek. - Valiler, gerektiğinde tanzim satıs yaptırabilecek. - Vali, meydana gelen olaylar nedeniyle, gerekli arac-gereci tüm kamu kunım ve kurulusla- rından sagJayabılecek. Yetersiz kalması halinde, özel kişi ve ku- ruluşlardan temin edebilecek. - Tehlikeli görülen binaları yıktırabilecek. Belli yerlerde oturmayı sınırlandırabilecek ve bundara giriş ve çıkışı yasakla- yabilecek. -tl sakinleri ve ile dışandan gelen kişiler için kimlik taşuna zorunluluğu koyabilecek. (Bu uygulama bugün sadece olağa- nüstü hal bölgesinde uygu- lanıyor.) - Ruhsath da olsa silah ve mermilerin taşınmasım geçici olarak yasaklayabilecke. - Toplumsal olaylarda, tabii afetlerde yaralılann tedavilerini özel ve devlet hastanelerinde, devlet memuru gibi yaptıra- büecek. - İldeki yatınmlan izlemek, ekonomik, sosyal, kültürel ve turistik potansiyelleri çıkannak için 'tl planlama danışma kurullan' oluşturabılecek. - İllerde valilere tanınan bu yetkiler, ilçelerde kaymakamlar eliyle vürütülecek. "tl Idaresi Kanunu'nda yapı- lan bu değişiküklere koşut ola- rak, 2803 sayılı "Jandarma Teş- kilatı Görev ve Yetküeri Kanu- nu"nun 12. maddesi de değişti- riliyor. Buna göre, "Ö Jandarma Aiay Komutanlan ve astları, mülki görevlerin yapılması yö- nünden, mülki idare amirlerinin emri altındadır. Jandarma alay komutanı valiye, ilçe bölük ko- mutanı kaymakama karşı sorumludur" hükmü getirildi. Aynca, "bu görevlilerin, aun- malanndan görevden uzaklaştı- rılmalarına kadar hepsinin vali- nin bilgisi altında" olacağı hük- mü de tasanya konuldu. Devlet Bakanhğı ve Ankara Cumhuriyet Başsavcıhğı, mektupla ilgili soruşturma açtı Özden'ite/uStedenhnamnu,müftünui?ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Adana Düziçi Müfıüsü HüseyinÇmar, AnayasaMahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden'e, kendi adı ve imzasıyla göndcrilcn tchdit meklubunun, ilçede görevli bir imam larafindan yazıldığını öne sürerken, imam da müftüyü suçladı. Müftü Çınar, mektubun gazctcmizdc yayımlanması üzcrincdün Cumhuriyet 'eyaptığı açıklamada, "Benim, bu mektupla birilgim yok. Burada, imam Ahmel Kararmaz iie aramızda bir sürtüşmc var. Kendisi namaza gıtmediği için bazı cczalaratdı. Bu yüzden bana ve memuruma iftıra atıyor. Bu. bir komplodur. Bcnim vc memurumun adını ve imzasını kullanarak.mcktubugöndcrmiş. Bcn, bunu biliyorum. Amacı, bana görev yaplırmayıp, islcdiği gibi harckcl ctmek" dedi. Müftü Hüscyin Çınar'ın, Yckla Güngör Özden'i dcarayarak, kcndisinin böylc birmcktup göndcrmcdiğjni vc bunun imam Ahmcl Kararma/'ın bir komplosu olduğunu söylcdiği öğrcnildi. İmam Ahmct Kararmaz, müftü Çınar'ı suçlavarak, "Benim bu ıştcn haberim yok. Iddia, tamamcnsaçma. Müftü, bana kınama cezası vcrmişü, bcn dc iüraz cttim vc larüşlık. Zalen uzun sürcdir tartışıyoruz. Bcn, popüler bir imamım. Müflü, demokratik birinsan dcğil. Bana iftira atıyor. Vcrdiği cczalar da usulsüz. Burada. Düziçi Din Görcvlilcri Yardımlaşma vc Dayanışma Dcrncgi'nin scçimleri yapıldı. Bcn, yönetimcgirdim, kendisi kaybctti. Ondan sonra sürckli bcnim üzerimcgclmeycbaşladı. Ben, valiliktcn lakdirnamc almış, halkla daha yakın ilişki kuran bir imamım. Bunu çckcmiyor. Kcndisiylcdin konusunda sürckli tartışıyoruz" diye konuştu. İmam Kararmaz, demokrat yapısı nedeniyle RP'lilcrin dc kcndisini islemcdiğini söyledi. Diyanct işlcri Başkanlığı'ndan sorumlu Devlet Bakanhğı vc Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da, Özden'e göndcrilen tchdil mcklubu konusunda soruşturma açtı. Söz konusu mcktup, Anayasa Mahkemesi Başkanhğı'nca, Devlet Bakanhğı vc Ankara Cumhuriyet BaşsavcılığYna gönderildi. Adana'nın Ösmaniye ilçcsindcn APS ile göndcrilen vc altında müftü Hüseyin Çınar ile müftülük görcvlisi Jsmail Yıhnaz'ın adı bulunan mektubun, kim tarafından göndenldiği, mektup üzcrindeki cl yazısının incelcnmesi sonucu beliricnccck. ÜĞÜPOLÎTİKA GÖNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Yasaklar Ülkesi... Temel Içgüdü filmi Ankara ve Izmir'den sonra Istan- bul'da da yasaklandı. Bakırkoy 4 Sulh Ceza Mahkemesinin aldığı karar şöyle: "Halkın ar ve haya duygularını ve cinsel arzulannı tahrik ve istismar eder nitelikte, genel ahlaka aykırı..." Ne diyeceksiniz? 1993 Türkiyesi'nde yaşanan bu olay gerçekten düşün- dürücü... Türkiye bir yasaklar ülkeskJir... Filme yasak, şiire, öyküye, romana yasak... Resime, fotoğrafa yasak... Kitaba, dergiye, gazeteye yasak... Müzığe yasak.. Geriye ne kaldı? 39 yılda 600 filme sansür uygulanmış Türkiye'de. Dev- let Beyoğlu'nda film yakmış. Devletin valileri tiyatro ya- saklamış. Film makaslamakta TRT altın ödül alan bir ku- ruluş olmus. Hemen hemen tüm filmler TRT'de sansüre uğramış. Yine TRT'de sakıncalı görülen sanatçılara ' ek- ran vizesi" verilmemiş. Bu kadar ayıp yetmez mi? Hayır. Onun için baskıya, kısıtlamaya devam... Günün konusu Temel Içgüdü filminin mahkeme kara- nyla yasaklanması. Başbakanlık Muzır Kurulu Temel Içgüdü filmini müstehcen olduğuna ilişkin bir rapor ve- rince mahkeme filmin gösterimini durdurdu. Bu olay bir süre sonra unutulup gıdecek. Bir başka engelleme geldiğinde gazetelerimiz yeniden olayın üzerine gidecek Sûleyman Ege'nin "Kitabın Ateşle Dansı" 1? Eylül as- keri darbesiyle yoğunlaşan süreçteki yasakları ve kısıt- lamaları anlatır... Daha açıkçası "imha edilen kitaplann " öyküsüdür "Kitabın Ateşle Dansı" isterseniz şöyle bir göz atalım... Masada karşımda oturuyordu. Çantamdan Sıkıyöne- tim Komutanhğı na yaptığımız başvurunun bir örneğini çıkarıp önüme koydum: "Bakın dedim, biz bunu komutanlığa sunduk. Kitapla- nn hepsinin yıltarca önce yargı organlannca aklanmış olduklarıpı belgeleriyle açıkladık. Kitaplann bu niteliğini Emniyet Basın Bürosu olarak zaten siz de biliyorsunuz. Yapılan işin yanlışlığı başvurumuz incelenince anlaşıla- caktır. Şimdi komutanlıktan yanıt bekliyoruz. Inceleme sonuçlanmadan kitaplann götürülmesi ilerde gideril- mesi guç bir zarara neden olabilir." "Evet, ama emir böyle" "Yayınevini zaten mühür altında tutuyorsunuz. Kitap- lar denetiminizde bulunuyor, bir yere gitmiyor. Komu- tanlığa bilgi verin, anlatın durumu, incelemenin sonucu- nu bekleyelim." Çelenk de üsteledi "Bir dilekçe verilmiştir. Bu sonuçlandırılmadan yapı- lacak bir işlem yanlış olur." Emniyet Basın Bürosu Amiri, eli telefonun üstünde, bir süre düşünüp taşındı. Sonra Sıkıyönetim Komutan- lığı'nı aradı. istemımjzi aktardı. Aldığı yanıt kısaydı: "Dilekçeyi inceleriz. Siz kitapları getirin." "Görüyorsunuz dedi emniyet yetkilisi, yapılacak bir şevyok. Kitapları götürüyoruz." Ttesıl olacak bu iş7" "Kamyon getirdik." "Ama 30-35 ton kitap var burada." "O kolay, kamyon sayışını artınnz." Öyle bir tavır ki, kitapları hababam işi alıp hemen işi bitirecekler. Tutanak falan hesapta yok gibi. Durum onu gösteriyor. Böyle bir olasılığa karşı nazır olmalıyım. Ni- yetleri nedir, önce bunu bir anlamalıyım: "İyi de dedim, bunlann sayımı, tutanağa geçirilmesi günlerce sürer." "Saymaya gerek yok. Tutanak istenmiyor zaten." "Nasıl olur?- "Emir böyle." 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle yoğunlaştı baskılar ve engellemeler. Yıl 1993 ve hâlâ sürüyor baskı ve engelle- meler Kitabın Ateşle DansıISûleyman Ege Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ataç Sokak No:36/2 Ye- nişehir-Ankara CHP TRT Genel Müdürü'ne yanlı yayın protestosu ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - CHP yöncticilen. taraf- sız davranmadığı gerckçcsiylc Radyo ve TV Yüksek Kurulu'- na TRTyi şikayet etli. CHP Grup Başkanvckili Uluç Gür- kan, TRT Gcnel Müdürü, Kc- rim Aydın Erdcm'in, haberler- de CHP'nin yok varsayılması konusunda şifahi emir verdiği- ni ileri sürdü. Karaman vc Konya örgütleri de CHP Gcnel Başkanı Dcniz Baykal'ın Bos- na-Hcrsck gezisine duyarsız kaldığı gerekçcsiylc TRT Gencl Müdürlüğü'ne proteslo telgrafı çekti. CHP Grup Başkanvekili Uluç Gürkan, Kurul'a gönder- dikleri yazıda TRTnin yayı- nlanndaki kcvfiliğın araştın- Imasını istcdi. CHP Grup Baş- kanvekili Gürkan, kurula gön- derdiği yazıda şu açıklamalar- da bulundu: "CHP adına yapılan basm toplantılannda, TRT genellikle tek cümlelik, özetle olayı gcçiş- lirmc, acık anlatımıyla 'yasak savma' yoluna başvurmakla- dır. Habier değcri taşıyan top- lantılara katılan CHP sözcüleri dc TRT'nin habcrlerindc genel- likle yok sayılmaktadır. Bu ko- nuda TRT bünyesindc yaptığı- mız girişimlcrdcn aldığımız yanıllar, Gcnel Müdür'ün, CHP konusunda gencl olarak ve bazı parti milletvekillerinin de özel olarak 'yok varsayımla- n' için şifahi cmirlcri bulundu- ğu yolundadır" Kuruluşyasasıohııayaıı 7 belediyeye 87.7 milyar ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Yüksek Planlama Ku- u (YPK), hcnüz kuruluş ya- sası kabul edilmeyen 7 yeni bü- yükşehir belediyesinc avans vcrilmesini kararlaştırdı. YPK karan çerçcvcsinde, bu belediyelcre toplam 87.8 milyar lira aktanlması benim- sendi. Bakanlar Kurulu'nun 7 ilde- ki bclcdiycyc daha "büyükşc- hir bclcdiyesi" slatüsü verilme- si yönündeki yasa tasansını Meclis'c scvk etmcsinin ardın- dan Yüksek Planlama Ku- rulu'nun bu belediyelcre 'avans" verilmcsine karar ver- diği öğrcnildi. YPK'nın 3 Ara- lık 1992 larihli karanyla ilgili olarak, 24 aralıkta Bayındırlık vc İskan Bakanlığı'nı tcmsilen lllcr Bankası Genel Müdürü Scyhan Bayoğlu, Devlet Plan- lama Tcşkilatı'nı tem^ilcn Sos- val Planlama Gcnel Müduru ısmail Karahan ile Hazinc ve Dış Ticarct Müstcşarlığını temsilen Kamu Fınansmanı Genel Müdürü Ayfcr Yılmaz'- ın katıldığı bir toplantı yapıldı. Toplanııda, TBMM günde- mindeki, 7 ildeki belediyelerin büyükşchir belediyesi statüsü- ne gcçınlmcsini öngören yasa tasansının "ocak 1993'le yasa- laşacağı varsayılarak" ioplam 87.8 milyar lira avans vcrilmesi karara bağlandı. Bu betediyelerc. 3030 sayılı Bclcdıydcr Yasası uyannca, 1993 yılırtda alacaklan vergi paylanndan düşülmek üzere verilcn avanslar şöyle: "Anlalya 7.2 milyar, Diyar- bakır 2.1 milyar lira, Erzurum 2.2 milyar lira, Eskişehir 5.4 milyar lira, İzmit 54.5 milyar li- ra, Mersin 10.1 milyar lira. Samsun 6.3 milyar lira."