Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6 OCAK1993 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Veni YÖK üyeleri
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürasu) - Cumhurbaşkanı
Turgut Özal,.görev süreleri
sona eren YÖK üyelerinin
yerine yeni atamalar yapu.
Buna göre, görev süresi 11
ocakta dolacak olan eski
Adalet Bakanlığı Müsteşan
ArifYüksel,
Cumhurbaşkanlığı
kontenjanından yeniden bu
göreveatandı.
Resmi Gazete'nin dünkü
sayısında yayımlanan atama
kararnamelerine göre,
Yüksel dışında,
Üniversilelerarası Kurul
tarafından seçilen Prof. Dr.
AtillaÖzmen ile Prof. Dr.
Mehmet Alı Kısakürek,
Bakanlar Kurulu'nca seçilen
jsmaıl Akınaltuğ da, YÖK
üyeliğjne aianan diğer üyeler
oldu.
Emniyetkemeri
kırilananlar
azakyor
•ANKARA (ANKA)-
Türkiye Trafık KazaJan
Yardım Vakfı Başkanı Prof.
Dr. Rıdvan Ege, emniyet
kemeri kullanma
zorunluluğu karşısında
emniyet kemeri kullanma
oranının i]k aydan bu yana
düşüş gösierdğini bildirdi.
Ege, emniyet kemeri
kullanma zorunluluğunun
getirildiği ilk ayda özel
araçlarda emniyet kemeri
kullanma oranının yüzde 92.
resmi araçlarda yüzde 42
olduğunun sapiandığını
bclirterek bu oranın geçen ay
yapılan bir araştırmada özel
araçlarda yüzde 57, resmi
araçlarda yüzde 9.3'e.
taksilerde yüzde 17'ye
indiğini açıkladı.
KumarhaneTer
kazançlı
olmaktan çıkıyor
•I ANKARA (ANKA)-
Türkıye'de kumarhane
işletmek artık çok kazançlı
olmaktan çıkıyor. Tunzm
BakanıAbdülkadırAteş,
oyun salonlannın üzerine
yasaklarla gitmek yerine bu
işletmelerin ekonomik
getirisini azaltmaya
çahştıklannı bildirdi.
Abdülkadir Ateş konuyla
ilgili olarak yaptığı
açıklamada. bu yılın
başından itibaren oyun
salonlanna girebilecekleriçin
denetımı kolaylaştıracak
barkodluelektronık kart
sistemine geçüklerini
bildirdi.
Ençok
Avusturya'dasuç
işliyoraz
• ANKARA (ANK A)-
Yurtdışında yaşayan
Türklerin en çok suçu
Avusturya'da işledikleri,
işlenen suçlann büyük
kısmını da hırsızlığın
oluşturduğu belirlendi.
İslatisklere göre yurtdışında
yaşayan Türkler bir yıl ıçinde
453olayakatıldılar.
Bandergiler
muzır bulundu
• ANKARA (AA)-
Başbakanlık Küçüklcri
Muzır Neşnyattan Koruma
Kurulu, 'Penthouse Türkiye'
ve 'Kadjnca' dergılerinin
Aralık 1992 ve 'Formen Alo
Sex' dergisinin kasım
sayısının 'küçüklerin
maneviyatı üzerinde muzır
tesiryapacak nhelikte'
bulunarak küçüklere
zararlıdır' ibaresiyle
satılmasını kararlaşUrdı.
Resmi Gazete'nin dünkü
sayısında yayımlanan kurul
kararlannda, dergilenn ılgilı
sayılanndayer alan bazı yaa
ve resimlem 18 yaşından
küçüklerin maneviyatı
üzerinde muzır tesır yapacak
nitelikte olduğuna ve
sözkonusudergj sayılannın
'Küçüklen Muzır
Neşriyattan Koruma
Kanunu'nım4.
maddesind;ki sınırlamalara
tabi tutulmasına
oyçokluğuyla karar verildiği
belirtildi.
• ANKARA (UBA) - Organ
bağışı kornsunda yapılan
araştırmaltrda, halkın yüzde
4'ünün, vâcudunun
parçalanrrasından korktuğu
için organ îağışında
bulunmadğı belirlendi. Bu
arada nüfisun yüzde 88'inin
de organ hğışı konusunda
yeterli bilgye sahip olmadığı
ortaya çık:. Organ bağışı ve
naküneTirk toplumunun
bakışını beirlemek amacıyla
Kamuoyu \raştırma
Merkezi(L\MOY)
tarafındaryapılan
araşürmaca. halkın yüzde
85'ınin orpn bağışına
olumlu battığı belırlenirken
yüzde 9'urun da olumsuz
baktığı sariandı.
Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur, ocak aylıklannı zamsız ödeyecek
Emekli, zamnu geç alaeakANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — Emekliler, 1 Ocak 1993
tarihinden itibaren geçerli ola-
cak zamlı maaşlannı gecikmeyle
alacaklar. Emekli Sandığı, SSK
ve Bağ-Kur, ocak aylıklannı
zamsız ödüyorlar. Zamdan do-
ğan farklar, memur emeklileri-
ne 15 ocakta, SSK ve Bağ-Kur
emeklilerine de şubat ayı ayhk-
larıyla birlikte verüecek. SSK ve
Bağ-Kur'a bağlı emeklilerin ay-
lıklannda yapılması beklenen
yüzde 25-30 dolaymdaki zam-
mın kesin oranı, Bakanlar Ku-
rulu karanyla kesinleşecek. Bağ-
Kur'un tanm kesimindeki emek-
lilerin aylıklannı yüzde 400 ora-
nında artıracağı bildirildi.
SSK Genel Müdürü Kemal
Kıhçdaroğlu, Cumhuriyet'in ko-
nuya ilişkin sorulannı yanıtlar-
ken, 21-23 ocaktaki emekli ay-
lıklan ödemelerinin, eski katsayı
ve sosyal yardım zammı (SYZ)
esas aknarak yapılacağıru bildir-
di. Zamlı ayhkları şubatta öde-
meye başlayacak olan SSK, ocak
ayına ilişkin 21-23 günlük fark-
larla, şubat ayına ilişkin farkı da
21-23 şubatta verecek.
SSK'da halen en düşük aylık
1 milyon 255 bin lira, en yüksek
aylık da 3 milyon 800 bin lira.
En düsük aylıkta, maaş zammı-
• SSK Genel Müdürü Kemal Kılıçdaroğlu, 21-23 ocaktaki emekli
ayhkları odemelerinin, eski katsayı ve sosyal yardım zammı esas
alınara yapılacağını bildirdi. Zamlı ayhkları şubatta ödemeye
başlayacak olan SSK, ocak ayına ilişkin 21-23 günlük farklarla şubat
ayı farkını da 21-23 şubatta verecek.
nın yüzde 25 orarunda gerçek-
leşerek 1 milyon 568 bin lira ola-
bilmesi için SYZ'nın 980 bin li-
ra olması gerekiyor. Maaş zam-
mının yüzde 30 oranında ger-
çekleşerek, en düşük emekli ay-
lığının 1 milyon 631 bin üra ola-
bilmesi için de SYZ'nın 1 milyon
42 bin lira olması gerekiyor. En
yüksek dereceden aylık alan
SSK emeklisi, maaş zammı yüz-
de 25 olursa, 4 milyon 750 bin
lira, yüzde 30 olursa 4 milyon
940 bin lira olacak.
^o25-30 zam bekleniyor
Ayhkların katsayıya bağh bö-
lümünde yüzde 8'lik bir artış
olacağına işaret eden Kılıçdar-
oğlu, SYZ'ne ilişkin artışm ne
oranda olacağına Bakanlar Ku-
rulu'nun karar vereceğini söyle-
di. Aylıklara, memur maaş ar-
tışına paralel olarak, toplam
yüzde 25-30 dolayında zam ya-
pılmasının beklendiğini bildiren
Kılıçdaroğlu, "Katsayı nedeniyle
oluşan yüzde 80'lik artış,
SYZ'nin artınlmasıyla yüzde
25-30 çekilirse, esas olarak
SSK'yla ilgisi olmavan SYZ'nin
SSK üzerinde yarattığı yük da-
ha da artacaktır" dedi.
Bağ-Kur Genel Müdürü Rıd-
van Selçuk, kurumlarının için-
de bulunduğu mali sıkıntılann
devam ettiğini belirterek, "Şu
anda zamsız bilc olsa emekli ay-
lıklannı odeyebilecek durumda
değiliz" dedi. Selçuk, son olarak
30 aralıkta hazineye başvurarak,
500 milyar lira yardım istedikle-
rini bildirdi ve bu paranın emek-
li ayhkları ile zorunlu bazı sağ-
lık giderleri için kullanılacağını
söyledi.
11-13 ocakta verilecek aylıkla-
ra zammın yansıtılamayacağını
bildiren Selçuk, Bakanlar Kuru-
lu'nun aylıklara yapılacak zam
orânmın halen beÛrlemediğini
belirtti. Zam oranının belirlen-
mesinden sonra, 1 ocaktan iti-
baren geçerli olan zamlı aylık-
lara ilişkin doğacak farklann,
şubat ayından önce ödenmesi-
nin mümkün olmadığını söyle-
yen Selçuk, tanm kesimi emek-
lileri dışında en düşük aylığın
387 bin Iira, en yüksek aylığın
da 3 milyon 153 bin lira olduğu-
nu söyledi. Bakanlar Kurulu-
nun, bu kesimin ayhklannda,
yüzde 25-30 oranında zam yap-
masıbekleniyor.
Ayhklar 4 kat artıyor
Tanm kesimi Bağ-Kur emek-
lilerinin ayhklan ise, 86-273 bin
lira arasında değişiyor. Bakan-
lar Kurulu'nun, primlerin 18-58
bin lira arasında olduğu bu ke-
simin aylık ve primlerini yakla-
şık 4 kat artıracağı öğrenildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba-
kanı Mehmet Moğultay'ın öne-
risiyle, gerçekleştirilecek amstan
sonra, bu kesimde en düşük ay-
lığın 340 bin, en yüksek aylığın
da 1 milyon lira olacağı be-
lirtildi.
Ayhklan 3'er aylık dönemler
itibanyla 3 ayn grup halınde pe-
şin odeyen Emekli Sandığı, yıl-
başından itibaren geçerli olarak
ortalama yüzde 28'lik zamdan
doğan farklan 15 ocakta ödeye-
cek. Emekli Sandığı Genel Mü-
dürü özcal Korkmaz, aylıklan-
nı 1 ocakta alanlara 3 aylık, 1
aralıkta alanlara 2 ayhk, kasım-
da alanlara da 1 aylık farklan,
İS ocakta ödeneceğini bildirdi.
Koı'kmaz, 1 ocakta yapılan ay-
lık ödemelerine zammın yansı-
tılmamasıyla ilgili olarak şu
açıklamayı yaptı:
"Bu farklann 1 ocakta veril-
mesi mümkün değildir. Bunun
için 20 aralıkta bankaya parayı
yollamak gerekir. Oysa, 20 ara-
lıkta daha bütçe yasası bile çık-
mamıştı. Bu, yıllardır böyle
olur. Memuriar, 15 ocakta zamlı
maaş alaeak. Bunlardan kesilen
Emekh Sandığı primleri bize 30
ocakta intikal edecek"
Emekh Sandığı'ndan en dü-
şük ayhk alan, ilkokul mezunu,
7. derecenin 1. kademesinde
emekli olan kişilerin 1 milyon
516 bin lira olan ayhklan 1 mil-
yon 970 bin lira olacak. Bu du-
rumdaki kişiler, son maaş aldık-
lan aya bağh olarak 450 bin, 900
bin veya 1 milyon 350 bin lira
fark alacaklar.
Nebioglu
suçlayarak
DİSK'ten
hükümete
destek
• Sermaye kesiminin
KİT'ler özeleştirüsin,
vergiler azaltılsm
şeklindeki çıkışlarını ve
hükümetle kavgasını
eleştiren DÎSK Genel
Başkanı Nebioğlu,
TÜSÎAD'ın halkın
anlayacağı biçimde
açıktama yapmasını istedi.
Ekonomi
Servisi - TÜSt-
AD'la, hükü-
met arasındaki
tartışmalar işçi
kesiminin tem-
silcilerinden
DİSK de
katıldı.
DİSK-Genel
Başkanı Kemal
Nebioğlu, işve-
renleri kaçak
dövüşmekle
Istedikleri nedir?
Neyi istediler de olmadı. Kendi-
lerini, halkın anlayacağı biçim-
de açıklama yapmaya çağırıyo-
rum" diye konuştu.
Scrmayc kesiminin KİT'ler
özcllcşiinlsin, vergiler azalnlsın
şeklindc çıkışlan olduğunu ha-
tırlatan Nebioğlu ö/cllc şöylc
dcdı "Bazı KİTlcr tinlyon dc-
ğcrındc.
Bunu hangı güçlc ala-
caklar? KİT'lcnn surdürdüğü
sosyal işcvlcri dcvam cttırccck-
lcr mi, yoksa üzcrinc süngcr mi
çckeceklcr? KİTlcri yarardan
nasıl kurtaracaklar? İşçi çıkar-
tarak mı'' nc diişünüyorlar?".
Özel scktorün vcrgilcrin a/allıl-
ması istcğını dc açması gcrckli-
ğinı savunan Kemal Nebioğlu
"Düşürülçn oranlar, kimın sır-
tına bindirilccck? Scnnaycdcn
alınan nıcblağ a/aldığındii, hü-
kümcl bu miktan ncrcdcn sağ-
layacak? İşçının, mcmurun sır-
lından mı? Bunlan açık yürcklı-
liklc. halkın anlav«cL"i biçımdc
agklasınlar Bcklcntilcri ncydi
de olmadı?" divc dcvam ciiı
TÜSİAD, ASIAD vc TISK gı-
bi işveren örgüllcrinı bu sorula-
n yanıtlamaya ça^ıran Nebioğ-
lu, gerckirse, DISK Yönclim
Kurulu olarak bu örgüılcre ya-
zıyla başvurarak yanıl ısteyc-
ceklerini söylcdi.
Kemal Nebioğlu. DİSK'in,
hükümelı, 12 Eylül'ün tahriba-
tını ortadan kaldırma, dcmok-
raliklcşmeyi sağlama ve çalış-
ma ilişkilerini İLOstandartlan-
na oturlma yönündeki çabalan
nedeniyle desteklemeye devam
eltiğını ıfadeelli.
Boya, tiner, yapıştırıcı kokulan ve yeraltında tazgah başında geçer ayakkabıcının ömrü. 40 yıllık ustalara raslanır buralarda.
Umutiar kırık, bcden çökmüş, tiner azar azar beyni tükctmtş...(Fotoğraf:ClJMHLJRİ YET)
Pabuç kadar yere sığar bir öntür
Yaşanmaz mekanlan mesken tuttu ayakkabıcı. Zorluk ve çaresizlik üzerine
kurulur yaşam. Nefes almanın bile güç olduğu tezgahlarda ömür tükenir.
ÜMtTOTAN
İZMİR - Her şey Rumlann bıraktığı gibi;
ılkcl tc7gahlarda zaman sanki durmuş. Zor-
luklar, çaresizliklcr, üzüntüler anason
kokusunun arkasına gizlcnmiş..."
Nerede köhnc bir bina, nerede yaşana-
maz diyc baklığınız bodrum katı varsa
ayakkabıcılar oradadır. Boya kokulannın,
yapıştırıcı, dcri kokulanna kanştığı, ncfcs
almanın bilc zorlaştığı bu mekanlar clli yıl
önce neysc şimdı de öyledir. Rumlardan ge-
riye kalan tczgahlar sanki yerli ycrindcdir.
Sayacılar, kesiciler, kalfalar, çıraklar,
modelciler samorkoyu. yani haftalık alınan
işi bitirme çabasında. Polalka yani iş avansı
alınıp çoktan tüketilmiş. Hakkı Usta'nın
yüzünde yıllann yorgunluğu. Kolay değjl
tam 40 yıl geçirmiş bodrum katlannda, şim-
dilerde terlikçiliğe "çark" etmiş. Hakkı
Usta o günlerde bu günleri yaşıyor:
"Burada nc görüyorsan yıllardır de-
ğışrnedi. Ayakkabılann modelleri değiştı,
bizeskidc kaldik. Hcr zaman zor kazandık,
zor doyduk. Yaşanıımız hep çileli geçü. Ak-
şam üzcrlcri lczgahlann altma konulan bc-
yaz peynir ve rakı şişeleri bize yoldaş oldu,
bizi rahallatu. Şimdi gcnçler gdiyorlar bclli
süre çalışıyorlar, sonra vazgcçıyorlar, gcl-
miyorlar. Onlara hak veriyorum."
Sayacı Salıh Usta hapislcn yeni çıkmış..
Yokluğun gctirdiği çılgınhk anı yaşamını
kararlmış:
"Bizde ölü seronlar vardtr Hani ya/ ve
sonbaharda aynı ayakkabılar giyilir ya. İşle
böyle ölü bir dönem cepte beş kuruş yok.
Evc para bırakamadım. Bizim hanım, 'Evi-
ne para bırakamayan erkek olur mu' dedi-
ğirde kendimi kaybelmişim. Hanım ağır
yaralandı, sonra sağlığma kavuşlu. Kamu
davasından içcnde yatük. Şımdi işlerı yeni-
den yoluna koymaya çalışıyorum."
Ayakkabıcılarm büyük çoğunluğu si-
gortasız. Hiçbir yaşam güvenccleri yok An-
cak ış olduğu ve çalışabildiklen zamanlarda
var olabilıyor ayakkabıalar. Bır de erken
hastalanıyorlar. Yapıştıncılar, dcrilerle ge-
çcnuzunyıllaronlançökcrtıyor. Rakıyıan-
libıyoük niyetıne kullanıyorlar.
Mekanları değişmcdiği gibı dilleri de de-
ğişmemiş ayakkabıcılann. Hiçbiri Rumca
bilmiyor ancak Rumca anlaşıyorlar. Rum-
lar lezgahlanyla birlikte meslekıc kullani-
lan dillerini dc bırakıp gıtmişlcr. Kösclcnin
yüzünü sıyıran alet raspadır Kimscnin gvi
dcdiğini duymazsınız; kalçalızma vidasıdır
kullanılan sözcük.
Ayakkabıalar elli yıl öncesini yaşıyorlar;
alctlcrindcn tczgahlanna. dillennden rakı
sofralanna kadar her şeyi cskıden bugüne
laşımışlar..
Ayakkabıcı sözlüğü
Samorko: Haflalık yapılan ış.
Rekapta: Kalfalann aldığı malzeme ve
aletier.
Prustanca: Haftalık çekilen samorkodan
düşülen avans.
Poiatka: Transfer parası, kalfaya ödenen
yıllık avans.
Pianta: Ayakkabının kcnan.
limaki: Ege.
Kamineto: İspino ocağı.
Katakfi: Çi/jm için kullanılan kösele.
Kakaüki: Küçük lahta ıstaka
Falçata: Ağaç alet.
Mastalya: Teneke kap.
Mastariki: Küçük kap.
Makinata: Ayakkabının kenanna geçiri-
len takım.
YÖK içinkomisyon bile kurulamadı
YÖK Yasası'nın bazı maddelerindedeğjşiklik yapan yasataslağj hükümet gündemine gelemedi
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Yükseköğretim Yasası'nın baa mad-
delerinde değişıklik yapan yasa laslağı
bir türlü hükümet gündemine gclemi-
yor. Milb' Eğitim Bakanlığı'nca geçen
yılın şubat ayında hazırlanan ve 1 yıldır
tartışılan yeni düzenlemc, "laslak" ola-
rak kalmaya dcvam ediyor. Mılli Eği-
tim Bakanı Köksal Toptan'ın "yeni
yükseköğretim yasası" için oluştura-
cağını söylcdiği komisyonda hâlâoluştu-
rulamadı.
Milli Eğiıim Bakanı Toptan'ın ko-
misyon oluşturulacağını açıklamasının
üzerinden yaklaşık 2 hafta geçmesine
karşın, henüz bu konuda bir çalışma
yapılmadığı öğrenildi. BakanToplan'ın
24 Aralık 1992'de Cumhuriycl'c yaptığı
açıklamaya göre, bu komisyonun geçen
hafta içindc oluşturulması gerekiyordu.
Bakanlık kaynaklanndan edınilcn bilgi-
ye göre, YÖK'ten 2, öğretim elemanlan
derneklerinden 2 ve bakanhktan bir
kişinin katılımıyla oluşacak komisyon-
da ycr alaeak üyelerin isimleri de henüz
belirlcnmedi. Bakanlık yetkilileri, isim-
lerin önümüzdcki haftalarda ancak be-'
lirlcncbilcccğini bildirdilcr.
Oluşturulacak komisyonda 2 YÖK
tcmsilcisi bulunması da bazı öğretim
üyclerince eleşliriliyor. Curnhuriyet'in
görüşlcrini aldığı bazı öğretim üyeleri,
Milli Eğilim BakanlığYnın hazırladığı
yasa taslağında bır bir yandan YÖK"ün
yclkılerinc kısıtlaına gelirilirkcn, bir
yandan da laslak üzerinde YÖK üyele-
rinin söz sahibi olduğuna dikkat çekili-
yor.
Yükseköğretim yasasında yapılacak
değişıklik, hükümetin hem koalisyon
protokolünde, hcm de SHP ve DYP'nin
parti programlannda yer alıyor. Bu çer-
çevede, koalisyon hükümetinin ku-
rulmasından kısa bir süre sonra, Milli
Eğitim Bakanı Köksal Toptan. YÖK
yasasında değişıklik yapılmasını öngö-
ren bir yasa taslağı hazırlatn. Taslak,
YÖK'ü tamamcn ortadan kaldırma&a
da, yetkilerine büyük kısıtlama gclire-
rek, ünıversitelcrdc demokratiklcşmeyi
ön plana çıkarmajn amaçladı. Ancak,
mayıs ayında tartışmaya açılan taslak,
başta öğretim üyeleri olmak üzere, çcşit-
li kcsimlcrcc clcştirildi. Özcllikle tem-
muz ayında yaşanan "rektörlük seçimi"
tarlışmalan sonrasında, Milli Eğitim
Bakanı Köksal Toptan, TBMM açıhr
açılmaz, yükseköğrctim yasa taslağını
Meclis gündemine gelireceklerini açı-
kladı. Ancak, gelen eleştiriler üzerine
bakanlık. taslağı üniversıleler ile. ilgılı
kunım ve kuruluşların lartışmasına
açtı. Bu çerçcvede, başta rcktörlüklcr vc
üniversıtc öğrelim üyeleri olmak üzcrc
çcşitli bakanlıklann görüşlerının top-
lanması süreci Aralık 1992'yc dck
uzadı. Görüşlerin toplanması vc taslağa
yöncltilcn eleştiriler nedeniyle, Milli
Eğitim Bakanİığı, laslak üzenndc hcr
türlü dcğişıkliği yapabilccck olan bir
komısyon kurulacağı açıklamasını
yaptı.
Anayasa Mahkemesi Raportörü
hukuka saygısızhktan yakındı
'Kendine özgü
hukuk devleti'• Anayasa Mahkemesi Raportörü Bülent Serim,
anayasa engeline ra^nen özel radyo-TV'lerin faa-
liyetlerini sürdürmesinin Türkiye'yi 'kendine özgü
hukuk devleti' haline getirdiğmi bildirdi. Anayasa
değişikliğinin bir an önce gerçekleştirilmesini iste-
yen Serim, böylece özel radyo-TV'lerin de *başı
bozukluktan' kurtanlacağını savundu ve "Hukuk
ihlali bir kez başlayınca nerede duracağı belli ol-
maz" dedi.
ANKARA (ANKA) - Ana-
asa Mahkemesi Raportörü
Bülent Scnm, insana ve huku-
ka saygısızlığın Türk toplumu-
na bir virüs gibi gırdiğıni, bun-
da dcvlct adamlanmn ve yönc-
timı oluşturan kadrolann bü-
ük rolü olduğunu bildirdi.
Özel radyo vc tclevizyonlara
arşı lakınılan tavnn bunun
son örneğini oluşlurduğunu
savunan Serim, "Anayasa hü-
kümleri ve Anayasa Mahke-
mesi karanna karşı, özel rpdyo
vc tclevizyonlann kuruluşuna
bclki izin vcrilmcmiş, ancak
;öz yumularak aynı sonuç sağ-
lanmıştır. Hukuka saygı ya
vardırya yoktur. Hukuk kura-
lını bir kez ihlal edip sonra da
hukuka saygıdan söz ctmck
olanaklı değildir" dedi.
Anayasa Mahkemesi Ra-
portörü Bülenl Serim, Devlcl
Dcnctlcmc Elemanlan Der-
neği'nin Yayın Organı 'pcnc-
tim' dcrgısinde kaleme aldığı
'Hukuk üstünlüğü ilkcsi karşı-
sında özel radyo-TV'lcr' baş-
lıklı yazısında anayasa ihlalini
ağır dille elcştirdi.
Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'ın "Anayasa bir kez ihlal
edilse ne çıkar" sözlerini hatır-
attıktan sonra bu yaklaşımm,
yasalara ve giderek hukuka
saygısızlıği içeren bir yaklaşım
olduğunu, hukukun olmadığı
ycrdc anarşı olacağını, hukuk-
sal boşluklann hızla hukukdışı
güçlerce doldurulacağını savu-
nan Serim, "Bu dolduruşia
çok kimscnin canı yanar İlkc-
lcr vc kurallar bir yana, bırakı-
larak insan hak vc özgürlükkri
korunup kollanamaz" dedi.
Özel radyo-TV istasyonlannın
oğrAim kılaplanna gerçek ör-
nek oluşturduğunu kaydeden
vc anayasanın 133'üncü mad-
dcsinde radyo-TV'lcrin ancak
devlet eliyle kurulacağınuı ön-
görüldüğünü hatırlalan Senm.
Anavasa Mahkcmcsı'nin 133"-
üncü maddeyi yorumladığı da-
vaya da atıfta bulundu. Ana-
yasa Mahkemesi'nm diğer bir-
çok karannın nasıl savsak-
landığindan da örnekler veren
Serim, sorunun bir an önce
anayasa değişikliğıyle çözüle-
ceğını belirtti.
Bülent Serim raporunda
şunlan belirtti: Ne yazjk ki in-
sana vc hukuka saygsızlık top-
lumumuza bir vırüs gibi gir-
mışür. Ve yine ne yazık ki bun-
da dcvlct adamlannı ve yöneti-
mı oluşturan kadrolann bü-
yük rolü olmuştur. Özel rad-
yo-TV'lere karşı takımlan
tavır bunun son örneğini oluş-
turmaktadır.
Anayasa hükümlerine ve
Anayasa Mahkemesi
kararlanna karşın özel radyo-
TVlerin kuruluşuna belki izin
vcrilmemiş ancak göz yumula-
rak aynı sonuç sağlanmışür.
Hukuka saygı ya vardır. ya
yoktur. Hukuk kuralını bir kez
ihlal edip sonra da hukuka
saygıdan söz ctmek olanaklı
değildir. Hukuk ihlali bir kez
başlayınca nerede duracağı
belli olmaz Özel rd-TV konu-
sunda da durum böyledir.
Bunlardan yakınmalar çığ gibi
büyümektedir."
Savsaklamanın
arkası gelir
Kurallardan bir tekinın bile
saksaklanması halinde düze-
nin bozulacağını belinen Ana-
yasa Mahkemesi Raportörü
Bülent Serim "Çünkü savsak-
lanmanın arkası gelir" dedi.
Senm raporunu "Yapılan uy-
gulamalar Türkiye Cumhuri-
yeti'ni (kcndınc özgü) bir hu-
kuk devleti konumuna düşür-
mektedır. Buna kimsenin
hakkı olmaması gerekir. Hu-
kuk devleti olmanın kurallan-
nın hiçbiri gözardı edıîemez"
sÖ7İeriyle bilirdi.
MESAMa suçlama
Saııatçılarm
para kavgası•MESAM Başkanı Yıldınm Gürses,aralannda
Zülfü Livaneli,Sezen Aksu.Orhan Gencebay,
Ban, Manço gibi isimlerinde bulunduğu sanatçı-
lan 'daha çok para kazanmak' ve 'art niyetli' ol-
makla suçladı.
İSTANBUL (AA) -Müzik
Eserlcn Sahipleri Mcslck Birli-
ği "MESAM" Başkanı Yıldı-
nm Gürses, üyeleri olmayan
sanatçılann kcndileriylc ilgili
suçlamalannın "art niyct" ta-
şıdığını öne sürerek "Bu sanat-
çılann amacı. daha çok para
kazanmak" dedi.
MESAM Başkanı Gürses;
Sezen Aksu, Zülfü Livaneli,
Kayahan, Onno Tunç, Orhan
Gencebay, Aşkın Nur Yengi,
Banş Manço ve Derya Köroğ-
lu'nun da aralannda bulundu-
ğu 15 sanalçının, "MESAM'm
izinsiz olarak eserlerinin telif
hakkı ücrctini aldığı" iddiasıy-
la ilgili olarak AA muhabinnin
sorulannı yanıtladı. Üyeolma-
yanlann adına telif hakkı alı-
nmadığinı bildiren Gürses,
şöylc devam ctti:
"Kanun açıkür. Telif hakla-
nnı almak için MESAM'a üye
olmaya gerek yoktur. (Bin ki-
şinin üye olduğu büyük bir ku-
ruluşa ntdcn üye olmak is-
lcmiyorlar) diyc düşünmek gc-
rckir.
MESAM, Afrika'dan Al-
manya'ya kadar üyelerinin
hakkını koruyacak uluslarara-
sı anlaşmalara imza koymuş-
tur. 'MESAM hakkımızı ko-
rumasın, biz koruruz' diyor-
larsa, kcndilcri bilir. Beni ıstc-
meyen insanın hakkını niye sa-
vunayım?'
(jyc olmayan sanatçılann,
cserlerindcn alacaklan parayı
paylaşmak istcmcdiklcrini, da-
ha fazla para kazanmaya çalış-
tıklannı önc sürcn Gürses, 'Bu
arkadaşlanmız clbctte haklan-
nı kcndilcri de koruyabilirlcr.
Ancak haklannı dünya ülkele-
rindc de koruyacak bir kurulu-
şun dışında kalmak istemeleri-
ni anlamıyorum" şeklinde ko-
nuştu.
MESAM'a üye olmayan 15
sanatçının vekaleti ile bu kuru-
luşa bir uyan mektubu gönde-
ren Avukat özdemir Arkan ise
müvekkilleri adına açıklama
yaptı. MESAM'ın, "12 Eylül
sonrası yasalan" ile kuruldu-
ğunu kaydeden Arkan, "O dö-
nemde, MESAM'dan başka
örgüt kurulmasını yasakla-
dılar. Sanatçılan tek bir örgüt-
te toplayıp, dcvleün kontrolü-
ne almak ıstiyorlar. MESAM
militan bir kuruluştur" iddia-
sında bulundu.
Freni patladı
Kömür
kamyonu
2canaldı
Istanbul Haber Servisi - Re-
mi'de, freni patlayan kömür
yüklü bir kamyonun başka
araçlara çarpması sonucu 2 ki-
şi ölürken, bir kişi de ya-
ralandı.
Ahmet Konut idaresindeki
34 BE 254 plakah kömür yük-
lu kamyon, dün sabah saatle-
rinde Rami Gürbüzler Cadde-
si'nden Yeni Yol Bulvan'na
doğru inerken freni patladı.
Şoförün kontrolünden çıkan
kamyon, park halinde duran
34 EFC 37 ve 34 MMP 79 pla-
kah tüp kamyonetlerine daha
sonra da bir aygaz bayinin du-
vanna çarptıktan sonra durdu.
Kaza sırasında kamyonun
çarptıği, mahalle çöpçüsü Ha-
lil Çakmak (27) ile tüp kam-
yonlannı yıkayan Rahim Şen-
türk (32) ölürken, ağu- yarala-
nan tüp kainyonlannın şoförü
Mehmet Kutul SSK Okmeyda-
nı Hastanesi'ne kaldırıldı.
Kamyonun şoföTü Ahmet Ko-
nut da gözaltına alındı.
Öte yandan önceki akşam
işinden ayrıldıktan sonra ken-
disinden haber ahnamayan
Lütfü Şanal (66) adhbir göm-
lek tüccannın da Sarayburnu
sahilinde cesedi bulundu. Şa-
nal'ın cesedi otopsi için adli tıp
morguna kaldırılırken, her iki
olayla ilgili soruşturma sürdu-
rulüyor.