Katalog

2OOCAK1993ÇARŞAMBA* CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK • (Baftarafi 1. Sayfada) Anlaştlan, hükümet bir iki günlüğüne "bekle gör" poli- tikasına girmişti. Başbakan Demirel'in havaalanındaki iki cümlesi, bu yargıyı doğruluyordu. Demirel, "Bakalım, görelim -Irak- ne yapacak? Göre- lim bakalım, neler olacak" demişti. Beri yandan alınan yeni bilgiler müttefiklerin Türkiye'- yi köşeye sıkıştırmaya çalıştıklarını gösteriyor. önceki gün Başbakanlık Konutu'nda Başbakan, yardımcısı ve kimi teknik adamların katılımıyla ABD, Ingiliz ve Fransız büyükelçileriyle yapılan görüşmeler hayii ilginç çizgiler içeriyor. Elçiler, hükümetlerinin "Güney Irak'ta yaptıklarım ku- zeyde de yapacağını" bildiriyor, Saddam'ın "nereye çarpacağının belli olmadığını" yineledikten sonra bu- gün yine Kuveyt benimdir diye ilan ediyor, uçuşa yasak bölgeleri tanımam diyor, "yarın ortaya başka şeyler çı- karacağmı" öne sürüyorlardı. Türk tarafının edindiği izlenime göre "Saddam, kuzey- deki füzeleri geri çekmezse, müttefikler hepsini tahrip edecek'\\ tzlenimin önemli yanı füzeleri imha için "Tür- kiye'den gitmeleh şart değıldi. Başka yerden gidebilir- Jer"di. Tehdit kokan bu irdelemeler ne demekti? Müttefikler "Izni ister ver, ister verme. Biz, bir yolunu bulur, Kuzey Irak'a saldırınz, ama sonra Türkiye'ye bakış açımız, davranışımız değişır" demek mi istiyorlardı? Hükümetin analiz masasına yatırdığı sorunlardan biri buydu. "Bekle gör" politıkasının içeriğinde kimi önemli öğe- leryatıyordu. örneğin, Erdal İnönü-Tikriti görüşmesinde "füzelerin belirli bir süre içinde çekilmesıni" ıstemış miydik? inönü, dün sabah bize soruyu yanıttarken "Hayır, süre söz konusu değil" dedi. Tikriti de Türk hükümetinin iste- mini Bağdat'a bildirmiş, rte zaman yanıt alacağını bil- mediğini söylemişti. Milli Savunma Bakanı Ayaz dün sabah "Füze rampalarını kaldırdı, o zaman başka bir şey yapılması mevzu bahis değil" diyordu. Temelçtegi Boylece önümüzdeki bir iki günün olası gelişmelerine egemen olacak temel çizgi beliriyordu. Irak'ın füzeleri kaldınp kaidırmama kararı ya olaytarı birden hızlandıra- cak ya da yumuşatıp yavaşlatacaktı. Dogal olarak dış olaylar iç politikayla sarmalanıyor, muhalefet grupları dün sabah, Inönu'nün hükümet adına Meclis'te yapacağı konuşmadan sonra eleştirjlerini sı- ralamaya hazırlanıyorlardı. Önümüzdeki süreçte sıkı tartışmaların hükümetin iki lideriyte ANAP arasında geçmesi olastydı. Demirel ve İnönü, iki yıl önce Çekiç Güç'e olanca ağırlıklarıyla karşı çtkmışlardı. önceki günkü basın toplantısında Demirel, "Çekiç Güç'e musaade ettiğiniz yerde neticelere katla- nacaksınız. Musaade ettiğiniz yerde onun ne yapması lazım geldiğini biliyorsunuz demektir" derken daha çok ANAP'ın olası hazırlıklarını karşılıyordu. Çevik Güç'ün Türkiye'de konuşlandınlması 23 Hazi- ran 1991 'de Mesut Yılmaz'ın kurduğu hükümetce ilke karanna bağlanmış, daha sonra sırasıyla gerekenler yerine getirilmişti. Başbakan, günümüzün olaylannı savunurken "Çekiç Güç'e musaade edenlerin bugünkü durumun asıl so- rumlulan olduğu tezinı ana öğe" yapıyordu. Olumlu kimi işaretlere karşın verilip verilmeyecegi henüz belli olmayan Incirlik izni gerçekleşirse bu kez, hükümet tezinin tersine "yeni bir Meclis karannın ge- rekliliğini" içeren tartışmalar başlayacak. Clinton'un bugün göreve resmen başlaması, Rusya- nın Güvenlik Konseyi'ni toplantıya çağırırken takındığı tavır, Irak'ın bize vereceği yanıt... Başbakan, bu nedenlerle kesin bir eğilim sergilemi- yor, bekliyor. "Olaylann saat başı değişip geliştiğini" söylemekle yetJniyor. HAVA DURUMU TORKİYE'DE DONYADA Evkadınına U( Baftarafi 1. Sayfada) mış, ancak işlcl- mcye henüz açılamamış organi- ze sanayi bölgclen ıçın 1 irilyon Kralık kaynak sözkonusu. Bıl- miş, ama çalışlınlamamış böl- geJcr içın vcrilecek kredilcrin kımilcri yüzdc 10, kimileri yüz- dc 25 faizli olacak. kihnlır: Evındc, cv ckono- misinc dayalı bir işlctmc aça- cak, diyclim ki konfcksiyon işi içın ıczgah, makinc alacak ya da kreş başlalacak kadınlar için 500 milyar lırahk kaynak aynl- dı. Burada da faiz yüzdc 30 ti- vannda olacak. Küçük orta boy işletmeier: 500 milyar lira lulannda bir kaynağı da küçük ve orta boy işlelmelcrde tamamlama vc iş- leimc kredisi olarak kullandıra- cağız. Bunun faızj dc düşük olacak. Risk sermeyesi: Dünyada da ömcklcri görülcn bir sislcmi, ilk kcz Türkiyc kullanacak. Oriji- nalilcsi bulunan, ya da ülke ckonomisi için bir ıhtiyaç ola- rak addcdilcn alanlardaki yatı- nmctya sıfır faizli kredı kullan- dınlacak. Yöntem şöylc ola- cak: Diyclim ki. bir yalınma risk sermaycsi kalkısı yapılması kararlaşlınldı. Banka olarak, bu yaUnmın hıssc senetlcnnı alıp, para ödcycccğiz. Yalınmcı bu parayı belli bir süre, diyclim ki 3 yıl işlctccck. 3 yıhn sonun- da, işlctmc, belli bir aşama ka- lcüniş olacak vc biz hissc scnct- lcrimizi satışa çıkararak para- mızı o günkü rayiçten gcri alacağız. Tabii hissc senetlcri sozkonusu işlctmc tarafından da salın ahnabilccck' Halk Bankası Genel Müdü- rü Taşkıran, faizlerlc ilgjli soru- lan yanıüarken, bankalara önclik "cenülmenlik anlaşma- sı" çağınsına bu kcz dcvleti de dahil ederek şöyle konuştu: "Biliyorsunuz, bu konuya bazı bankalar cvcl diyor, bazı- lan hiçsesçıkarmıyor. Pamuk- bank ise kendi başına işlcr yap- lı, düşlüğü durumu gördünüz. Bcncc bu karmaşadan kurtul- manın en iyi yolu bırcentilmcn- lik anlaşması. Ancak bu defa bu anlaşmaya dcvlclin dc katıl- ması şart. Görüyorsunuz. şu anda bankalara mcvduatın ma- liycii yüzdc 87'lcrdüzcyindcdir. Bir dc 3 aylık mevduat çılgınhğı başladı şimdi. Maliyellcr öyk?- sinc yûkselıyor ki, bu ölçüdc MeteorotojiGenelMûdOrKiOû'rKlBnalmanbılgiyagöreyurdunkuzey- doğu kesımlerı çok bututtu. Doğu Karademz kıyılan yaflmurtu, ötekı verterubutuUuveaçıkgeçecek.MarmaraılevurdunıçvedoAukeson- lennde sabah saatlerıncte yoğun olmak uzçere »s gorutecek. Hava SKakiığı yurdun batı kesımlerınde bıraz anacaK Ruzgar, güney ve doğu yonlerder hafıl arasıraortakuvveneesecefc Oenızlenrnızde ruzgar Afcdenu de yıMu ve poyrüûan , 3-5 kınvetmde. : 10-21 denız mMı hui a eseoek. ıBulutlu Sisii # Gûneşti AmaerdamY Amman Atına Bağdat Bonn Brtjksel Cenevre Cezayır Franklurt Letkosa Petersburg K 3 Londra Madnd Mılano Mosfcova Munıh Osto Paris Prag Rıyad Göz göre göre ölüme ghtfl»* • (Baftarafi 1. Sayfada) kalanla- nn adlannı haykınyor, scs gclc- cck mi diye kulak kabartıyor- lardı. Hcr gcccn saal kar altın- da kalanlann canlı olarak çıkanlması umudunu biraz da- ha azaltıyordu. Felakcttcn sağ kurtulan 13 yaşındaki Fatma Aktürk'lc ko- nuşuyoruz. "Evde oturuyor- duk. Çay iciyorduk. Birden kendimizi karlar arasında bul- duk. Yaşadığıma inanamıyo- rum" diyordu. Mustafa Çakır uyandığında kendini karlar arasında bulmuş. "Kurtulmaya uğraşıyor ama başaramıyor- dum. Sonra biri ayağımdan tu- lup bcnı çekli. Kalkuğımda cvimden ncrcdeyse yüz mctrc uzakıa olduğumu gördüm" di- yor Çakır. Çığ felaketinin üze- rinden 22 saat gcçmcsine karşın köy imamı Hıkmet Karaaslan, Sczgjn Bayram ve Ayşe Aliun kann altından sağ olarak kur- tanlıyor. Kann altında sağ çı- kanlanlar kunarma ckibıni yenıden umullandınyor. Çalış- malar hız kazanıyor. Bayburt Valisi Erol Uğurlu, pahalı parayı satabikceğiniz tek müşteri kölü müşlen olu- yor. Paranızı gcri alamıyorsu- nuz." Personele ödenecek para Sczgın Taşkıran, kamuda ya- pılan son ücrct ayarlamalan çerçcvcsindc, 1993 yılı için lop- lam 1.6 trilyon lirahk pcrsoncl ödcmcsı ilc karşı karşıya kal- malanndan da yakınarak şun- lan söyledi: "Kcşkc Halk Bankası bu ayarlamanın dışında kalsaydı. Çünkü bu yıl bcnim pcrsonclc ödemcm gcrckçn rakam 1.6 trilyon lıra. Yani scrmaycmdcn daha fazlasını pcrsonclc ödc- mek durumundayırp vc scyya- ncn hcrkcsc ödcmc) ıpacağım. Oysa bizı bu kapsamın dışına çıkarsalardı çahşana fazla, ca- hşmayana a/ ödemc yapardık vc çalışmayanlar kcndilcrinc iş ararlardı şimdi." Belediyeye mBaparafil.Sayfada ret Ava, petrokokun kükürt ora- nının yüksek olduğu ve yanma- sıyla birlikte çıkan dumanda aynca halk sağlığını tehlikeye sokacak başka maddeler de içerdiğini bilim adamlannın söylediğini belirterek "Yasak- lama için acele karar verdiğimi- zi söyleyenler olabilir ama burada söz konusu olan halk sağlıgıdır" dedi. Beyoğlu BelediyesTnin pet- rokok kömürûnûn saüşını ve kuUanımını yasakladığını ha- ber alan en büyûk petrokok ithalatçısı Türkok yetkilileri Beyoğlu Belediyesi ile acil ola- rak ilişkiye gectiler. Beyoğlu Belediye Başkanı Hüseyin As- lan Tûrkok yetkilileri ile görûş- meyi yardımgsı Nusret Ava'ya bırakü. Nusret Avcı'nın mey- dana gelen kirülikte petroko- kun tehlikeli sayılabilecek oranda rol oynadığjnı behrtme- si üzerine Taner Yılmaz şunlan söyledi: "Bu konuda bir araşürma yok, ispatlanmış bir şey yok. Siz bana petrokokun kesınlikle kanserojen olduğunu ıspatlaya- mazsıruz. Çünkü bu konuda yapılmış bir araşürma yok. Pet- rokokun kanserojen olduğunu bana ispatlayın, ben ase 500 milyon lira bağışta bulunaca - ğjm." kurtarma ekiplerinin 8 saatlik bir süredcn sonra köyc ulaşa- bıldiklcrini söylüyor. Bir kısmı- na clektrik veıilcbilcn Üzcngjli köyünde gccc kurtarma çalış- malan jcncratörlcrlc sağlanan cleklriklc sürdürülüyor. Kar kalınlığının yer ycr 6 mcireyc kadar ulaşan bölgcdc, kurtarma çalışmalan kazma vc kürcklcrle yapılabiliyor. Vali Erol Uğurlu'nun önceki gccc köye ulaşmasından sonra, lcl- sizİc sürekli olarak kazma kü- rek vc insan gücü istcğinde bulunuldu. Geç saatlerde kur- larma çalışmalanna askcri bir- likler dc kaiıldı. Vali Uğurlu'- nun köyc ulaştığında ilk dcğcr- lcndirmcsi "Köyün üzcrincdağ gıbı kar küılclcn yığılmış. Çok güç durumdayız. Bulabildığiniz kadar insan, kazma ve kürck göndcrin" oWu. Bu arada Almanya'nın An- kara Büyükelçihği, Bayburt Valiligi'ni arayarak özel eğiiım- li, insan yerini lespit cdcn kö- pckkrrdcn oluşan bir yardım ekibı göndcrmck isteğinde bu- lundu. Ancak Valılik, yardım icklifınin Dışişlcri Bakanhğı'na yapılması gcrektiğini belirterek gcri çcvirdi. Valılik yelkilikri, dış ülkelcrdcn gclccek yardım- lann Dışişlcri Bakanlığı bilgisi dahilinde kabul edilebiteceğini bildirdiler. 2 bin rakımda kurulu köyün tamamına yakınını yok cdcn çığ felakctindc 3 bin dolayinda küçük vc büyük baş hayvanın tclcf olduğu öğrenildi. Çığda yaşamını yitircnlerin ccnazclcri dün köyde düzenlc- ncn törcnlc toprağa vcrildi. Çığ altından ccselleri çıkan- lan 53 kişinin kimliklcri şöylc: Miyascr Yavuz, Nezaket Ya- vuz, Cihan Yavuz, Niyazi Ya- vuz, Davul Aklürk, Schna Aktürk, Rcsul Bayram, Osman Bayram, Zcnnurc Bayram, Gökmen Bayram, Gülpcri Al- kan, Mahmut Alkan, Leyla Çakır, Kcmal Çakır, Kadriyc Çakır, Songül Çakır, Yasemin Çikır, Solmaz Çakır, Haticc Çakır, Özcan Çakıroğlu, Esma Çakıroğlu, Elmas Aklürk, Elıf Aktürk, Fatma Aktürk, Halıt Aktürk, Mahmul Aktürk, Ali Aktürk, Hasan Bayram, Fat- ma Karaaslan, Lcyla Karaas- lan, Meryem Karaaslan, Sey- han Karaaslan, Hızır Aktürk, Yaşar Aktürk, Rahime Çakır, Yunus Karaaslan, Tahir Al- lunbay, Haticc Çakıroğlu, Meryem Çakır, Tuğba Karaas- lan, Ali Çakıroğlu, Nerşeh Ça- kıroğlu, Halis Çakır, Beyhan Karaaslan, Faruk Çakıroğlu, Scrdar Çakır, Emrah Karaas- lan, Burhan Çakıroğlu, Ham- diyc Karaaslan, Gülizar Çakır. Fadime Karaaslan." Çığ alundan yaralı olarak kurtanlan 23 kişidcn 19'unun sağlık dunımlannın ıyi olduğu belinıkü Durumlan ağu olan köy imamı Hikmet Karaaslan ilc Falma Aktürk. Şakir Çakır ve Ayşc Alünbaş, Erzurum Atatürk Ünivcrsitesi Tıp Fa- kültesi Araşurma Hastanesi'ne scvk cdildi. öte yandan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal inönü'nün bugün sabah heli- kopterle Bayburt'a geleceğı bil- dirildi. tnönü buradan çığ fela- ketinin yaşandığı Ozengili köyüne gıderek incelemelerde bulunacak ve vatandaşlara baş- sağlığı dıleyecek. Incirlik4 nefei müdafaada' w\(Baftarafi 1. Sayfada) Türkiye lncirlik'ten kalkan uçaklann Kuzey Irak'taki as- keri hedefleri dün de vurmasııu "nefsi müdafaa" çerçevesinde değerlendırmeye devam ediyor. Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, " Kuzey Irak'ta olanlar hiç bir şekilde Irak'a saldın ola- rak değerlendirilemez. tncirlık kullanıldı, Türkiye bulaştı gibi yorumlar doğru değildir. Hu- zuf Karekatı çefçevesi dışinâ çıkılmamışur" dedi. Milli Sa- vunma Bakanı Nevzat Ayaz Irak'ın 36. enlemdeki luzelerini cekmesı halinde İncirlik'in sal- dın amaçlı kullanımının gün- demden çıkacağını vurguladı. Dışişlcri kaynaklan, Tür- kıyc'nın şu andaki çıkannın, gcrginlığin İncirlik'tcn gcniş çaplı bir yok clmc opcrasyonu uygulanmadan gidcnlmcsı ol- duğunu belirterek. "acclc" bir karar alınmayacağını biidiri- yorlar. Yeni ABDCumhurbaş- kanı Bill CHnlon ckibınin yeri- nc olurmadıkça bir "boşluk olduğunu" vurgulayan kay- naklar. bu ncdenlc "acclcci" bir tutumla izin talcbinc yanıt vc- rilmesinin söz konusu olmadı- ğını bikJiriyorlar. Üst düzcy bir dışişlcri yelkili- si, Başbakan Süleyman Demi- rcl'in normal programını uygu- layarak, Suriyc gczısıne çıkma- sının bu yönde bir mesaj olduğunu söylcyerek, Demi- rcl'in Şam'da, Irak ile ilgili ola- rak "düşüncc vc bilgi unsurlan- nın" dcğiş lokuş cdcceğini, bu nedenle ayarctin büyük önem kazandığını vurguladı. Türkiyc, Avnıpa ve Ame- rika'nın bütün önemli başkcnt- lerindc vc Ankara'da Birleşmiş Millctlcr Güvenlik Konseyi üyclcrindcn bazılan nezdinde ginşımlerde bulundular. Dışiş- leri kaynaklan, girişimterdc Bosna-Hersek konusu ile Irak'- taki durum arasında "bağlan- U" kurulduğunu, Irak'la ulus- lararası toplum yaptınm uygu- larken, Bosna'ya uygulanma- masının dünya kamuoyuna kolay anlalılamayacağmı vur- guladılar. Aynı üst düzey Dışişlen Ba- kanlığı yetkilisi, Türkiye'nin tutumu konusunda Cumhuri- yel'e şu açıklamayı yaplı: "islişareler dcvam ediyor. Dünyadaki lutum belirginleş- miş değil. Bizim ne herkeslcn fazla nc dc az, ama hcr şcyden önce kendi menfaatimizi düşü- ncrck harckct ctmcmiz gcrcki- yor. Bu olaylann ncrcdcn baş- ladığı da düşünülmclı. Nclicc ilibanyla Irak, hâlâ Kuveyl be- nim toprağımdır diyor. Durup dururkcn çıkmadı bu iş. Irak'ın nükkcr sılahlannı vc kimyasal silahlannı konımasına yardım- cı olmak da bizim cıkanmıza uygun değil. Aynca, Saddam'ın güç kazanması bölgeyi büyük ıstikrarsızhklara sürükler. Ama, Batılılara hoş görünmek için Türkiye bir harbe girmez." Dışişlcri kaynaklan, Rusya'- mn, ABD'nin Irak opcrasyo- nuna karşı çikarak, müdahale- nin BM Güvenlik Konseyi karan olmadan vapıldıönı vur- gulaması konusu da Dışişlcri Bakanlığı'nca değcrlcndirili- yor. Rusya'nın, Irak'a yapılan müdahalcnin Bosna'ya da ör- nck olmasından rahatsızlık duyduğunu vurgulayan bazı kaynaklar. aslında Rusya'nın Irak'a müdahalcyc karşı cıka- rak, özcllikk kendi iç kamuoyu vc muhalcfcttcn kaynaklanan kaygılan dılc gctirmış olabilccc- ği dcğcrlcndirmcsini yapıyor- lar. Dışişlcri çevrclcri, Türkiyc ilc Rusya arasındaki "çok olumlu iliskilcnn varlığı" nçdcniylc. Moskova'nın "Bcn dc vanm" demesindcn "olumsuz" ctkilcn- mcycccğını savunurken. Rusya'nın, ABD ilc "ntlaşma- yı" çok fazla sürdürmcsinin bcklenmediğini belirtiyorlar. Dışişlcri kaynaklan. Dışişlcri Bakanlığı ilc Gcnclkurmay ycl- kililerinin lrak'ın kuzcyde yer- leşlirdiği füzclerle ilgili olarak "tchdit" dcğcrlcndırmcsi yap- maya dcvam ctlıklcrini. bu dc- ğerlendirmelcrin çeşilli "hipo- lezlerc" uygun olarak yapıldığı için "tehdit var ya da yok" gibi bir sonuca vanldığımn şu an söylenemcycccğini ifadc cdi- yorlar. Milli Savunma Bakanı Ncv- zat Ayaz, 36. paraleldeki fü/£ rampalannın gcri çckilmcsi ha- linde ne yapılacağına ilışkin so- nı>a, "Başka bir şey yapılması mevzuu bahis değil. O zaman kcndiliğindcn o sualin ccvabı çıkmış oluyor" yanıtını verdi. Ayaz, Irak'taki füze rampalan- nın Türkiye açısından bir lchdil oluşturup oluşturmadığı konu- sunda ısc, "Bunhr, Türkiye'ye yönelik bir tehdit oluşluruyor diye bir ifadcdc bulunmam şu anda mümkün dcğıl. Yanı, bc- nim böylc bir değerlendirmem yok" diye konuşlu. ABD, lngjltcrc vc Fransa*- nın, «neekf^gün Türkiye'ye, "İncirlik'ı tümüyle acın, kuzcy- dcki füzeleri yok edclim" şck- lindcki talcbi üzerine, Ankara, Bağdal yönctımindc bu füzeleri gcri çckmcsıni islcdi. Ankara, dün, bir yandan Bağdal'ın mcsajını bcktcrkcn, diğer yandan da Kuzey Irak'- laki gclişmclcn yakından i/Jcdı. Dışişlcri kaynaklan, Ankara'- nın son degerlcndırmelerinı lamamlamadan önce, Irak'ın yanılının dikkatc almacağı yo- rumunu yaparak, "Şu an bckle- mcdcyiz" diyoriar. Başbakanvckili Erdal İnönü, SHP TBMM grup loplanltsın- da mütlcfıklcrin Irak'a gerçek- lcşlirdıklcri son saldınlan ve Çekiç Güç'e bağlı uçaklann bu opcrasyondakı durumunu dc- ğcrlcndirdi. İnönü, Irak'ın, 32. paralclin güncyinc füze rampa- lan ycrlcstirmck vc Kuvcyt'c Saddam, ateşk< I (Baftarafi /. Sayfada) "Saddaır'ın tavurlannda ve ey- lemlerinde, onun değişeceğinı Irak Devlet Başkanı Saddam gösteren hiçbir şey yok" diye Hüseyin başkanİığmda topla- nan Devrim Komuta Konseyi ve BAAS Partisi yönetimi tara- fından yapılan ve radyo ve tele- vizyondan açıklanan bildiride, bugün TSİ 08.00'den itibaren, "karşı karaf ateş açmadıkça", Irak'ın da ateş açmayacağı be- lirtildi. Bildiride. "yeni Amerikan yönetimine, Irak'ın kuzey ve güneyınde uçuşa kapalı bölge ilan etme karannı gözden gecir- mesi için bir şans vermek için" böyle bir karar ahndığı kayde- dildi ve bu "iyi niyet" gösteri- sinden sonra, 30 aydır Irak'a uygulanan "haksız ambargo- nun kaldınlması gerektiği" gö- rüşü savunuldu. Bağdat yönetiminin açıkla- rnasında, ABD'de yeni yöne- timle birlikte "sağduyunun ga- lip geleceğinin" ve daha fazla çatışma olmayacağının umul- duğû da ifade edıldı. Clintoo'm tepkisi Irak'ın tek yanh ateşkes ka- ran, ABD'nin görevi bugün devralacak yeni yönetiminde "heyacan" yaratmadı. ABD'de bugün başkanlık görevini devralacak olan Bill Clinton'ın sözcüsü George Stephanopoulos, Bağdat'ın ateşkes önerisini, "BM kararla- nnın gerektirdiği koşullardan sadece bir tanesine uymak" olarak değerlendirdi. Sözcü, "Biz, BM kararlan- mn tümüne tam olarak uyul- masını bekliyoruz. Bunu göre- ne kadar politikamızda bir değişiklik olmayacaktır" dedi. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in BM kararlanna uy- ma konusundaki tutumunu değiştirmesi gerekıiğîni vurgu- layan sözcü Stephanopoulos, konuştu. Ajanslar, Clinton'ın sözcüsü- nün açıklamalannın, Irak'ın önerisini reddetmek olarak de- ğerlendirilebileceğini belirttiler. ABD Dışişleri Bakanlığı Söz- cüsü Pete Williams da Irak'ın ateşkes önerisi ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, "Irak'ın müttefık uçaklanm tehdit et- meyeceğini açıklaması iyi bir işaret" dedi. Sözcü Williams, "ancak en önemli şey, Sad- dam'ın gerçekte ne yapacağı- dır" diye devam etti. İngütere'nin tepkisi Ingiltere, Irak'ın ateşkes öne- risini 'önemsiz' bukiuğunu açıkladı. Başbakanlık'tan yapı- lan açıklamada, Bağdat yöneti- minin, Körfez Savaşı sonrasın- da BM tarafından alınan tüm kararlara uyması gerektiği be- lirtildi. Rusya ise Bağdat'ın son öne- risinin, Irak'a düzenlenen hare- kâtı gözden geçirmek için yeter- li zemin oluşturduğunu bildir- di. Rusya'nın BM temsilcisi Youli Vorontsov, Irak'ın son açıklamasını 'çok ilginç' buldu- ğıınu beirterek "Bu açıklama 10 gün önce yapılsaydı pek çok şeyin olmasıru engellerdi" dedi. ÇALIŞANLARIN SORULARI SORUNLARI Yılmaz Şipal 20.000 lira (KDV içinde) ödcmcli göndcritect. Nüfus cüzdarumı kaybetüm. Hükümsüzdür. NEZAKETCESVR huzursuzluk çıkarmak amaay- la bazı gruplan göndercrek, BM Güvenlik Konscyi'nın ka- rarlan ilc lam bir uyum içinde olmadığının ortaya cıknğını, bunun üzcnnc mütlcfıklcrin bu ülkcnın güncyinc yönclik bir harekâla giriştiklcrini söyledi. İnönü, daha sonra Irak larafın- dan bu ûlkcnin kuzcyinc de fü- ze rampalan ycrlcştırdiği vc radarlannı bölgcdc kcşif görevi yupan Çekiç Güç'e aıt oçaklara kilitlcdıği yolunda habcrlcr alındığını anlattı. Çekiç Güç'- ün, Irak hükümetinin, Kuzey Irak'ta yaşayan Kürtkrc karşı ginşebileccği bir harekâtı önlc- mck içın bölgcdc konuşlandtnl- dığını vc önceki gün ABD, Fransa vc Ingillcre'nin büyii- kclçılcnnın bu yöndcki kaygıla- nnı kcndilcnnc ılcltıklcrini ifa- dc ctti. İnönü, Meclis gcnel kurulun- da yaplığı konuşmada Kuzey Irak'taki olaylann keşif uçuşu sırasında meydana geldiğjni vurgulayarak "Huzurharekâtı- nın dışına çıkılmamışur, incir- lik Üssü kullanıldı, Türkiyc bulaşu gibi yorumlar doğru de- ğildir. Kuzey Irak'la olanlar hiçbir şekilde Irak'a saldın ola- rak değerlendirilemez" dedi. CHP adına konuşan tsmail Cem ve RP Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, hükümetin son günlerde ortaya koyduğu dış politikayı eleştirdiler. SHP gru- bu adına söz alan Mümtaz Soy- sal, konuşmasırun başında Çekiç Güç'ün süresinin uzaul- masma karşı oy kuüandığını söyledi. Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerinin geliştirdikleri ilişkiler ağının yanm yüzyıldır iktidara gelen hükümetieri zor- ladığını, bu ağı yırtmakta bü- yük zorluk cekildiğıni dile geti- ren Soysal, "Bizim yanılgımız, müttefıklerimize çok güvenip onlann ıpıyle kuyuya inmemiz- dir" dedi. Son oteyda hüküme- te karşı müttefiklerin açık bir baskısının olduğunu dile geti- ren Soysal, yabana diplomatla- nn Türkiye ile yürüttukleri bu baskı diplomasisini "yumurta kabuğu üzerinde yürümek" olarak tanımladıklannı söyledi. Soysal, "Bütün Türk hükümet- lerinin ortak ve acıkh kaderi budur" dedi. Koalisyon hükümetinin lehi- ne yorumlanacak bir tek geKş- me olduğunu, bunun da Irak'ın üzerine çullanalım denilmemek şekünde geliştiğini dile getiren Soysal, müttefiklerin inandıncı olmayan izahlannın hükümet tarafından kabul edihnek zo- runda kahndığmı belirtti. öte yandan Cumhurbaşkanı Turgut özal OSTtM Sanayici ve İşadamlan Derneği tarafın- dan düzenlenen toplantıda yapuğı konuşmada, Türkiye'- nin Körfez savaşındaki etkin rolünün kaybolduğunu belirte- rek, bunun nedeninin koalis- yon yönetimi olduğunu söyledi. Ozal, "Bir Körfez savaşındaki Türkiye'nin ağırbğı bugün yok. Hele üçlü dörtlü koalisyona gjt- tiğıniz zaman perişan olursu- nuz. Siyası agırhğın fazla oldu- £u sıstemlere dikkat cdıniz, Ingiltere'de tek parti hükümeti var, Fransa'da başkanlık var, ABD başkanlık. Zannediyo- rum sistemi o tarafa doğru gö- türmek lazım" dedi. GOZLEM UĞUR MUMCU • (Baftarafi 1. Sayfada) Bu serüvenci ve acımasız diktatöre yıllarca silah sa- tan Batılı silah tekelleri ve hükümetler, Saddam'ı yeni mi tanıyorlar^ Saddam'ın Batılı hükümetlerin bilgisi altında satın al- dığı bu silahları ne amaçla kullanacağını şimdi mi anlı- yorlar'' Bağdat rejimine yıllarca nükleer santral kuran vekim- yevi silah satan Batılı şirketter ve hükümetler, Saddam'- ın acımasız ve kıyıcı bir diktatör olduğunu Kuveyt işga- linden sonra mı keşfediyorlar? Batılı büyük devletler, Birinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Ortadoğu'yu ve Ortadoğu petrollerini ele geçirme- yeçalışıyorlar. Bu yüzden, Batılı hükümetler ile çağdışı Arap şeyhlik- lerinin arasında petro-dolar ortaklıkları kuruluyor. Ortadoğu'da her kim bu ortaklığa karşı çıkarsa, devrt- liyor. Dr. Musaddık, petro-dolar egemenliğine karşı çtktığı için devrildi. Saddam, Humeyni ile savaşa tutuşunca, bütün Batılı hükümetler, denetimlerindeki silah şırkeıleri aracılığı ile Irak'ı silahlandırdılar. Batı, Saddam'ın Halepçe'de kimyevi silahlarla Kürtle- re saldırmasını da görmezlikten geldi. Saddam a Körez savaşı öncesinde kimyevi silah sa- tan Batılı şirketler, savaş sırasında bu kimyevi silahlar- dan korunmak için satın alınan gaz maskelerini de üre- ten şirketlerdi) Ortadoğu halklarına yıllardır kanlı bir oyun oynanıyor. Bu oyunun senaryosu ve aktörleri belli. Bu oyunun fı- güranlan da belli... ABD, 80°h yıllarda Iran'a karşı Saddam ı destekledi, 90lı yıllarda Saddam'ı devırmeye çalıştı. Aynı ABD, 70'li yıllarda Barzani'yi kullanarak Şah- Beyaz Saray -CIA işbirliği ile aynı Bağdat rejimini ytk- maya çalışmadı mı ? Barzani lideıiiğindeki Kürtleri, paralı askerler gibi kullanmadı mı? ABD, 1975 yılında Sah ile Saddam arasındaki Cezayir Anlaşması'ndan sonra bu desteği çekmedi mi? CIA desteginin çekilmesinden sonra Molla Mustafa Barzani, ABD'ye götürülmedi mi? önce Şahı, Dr. Musaddıka, sonra Kürtleri Bağdat reji- mine, daha sonra Saddam'ı Humeyni'ye karşı kullanan ABD, Saddam'ı devirirse bütün gücüyle Iran'daki Islam Cumhuriyeti'ni de devirmeye çalışacak. Hangi rejim, Ortadoğu'da ABD egemenliğine karşı çı- karsa, o rejim yıkılacak. Türkiye, neden bu oyunlara araç oluyor'? Neden 'Çekiç Güç'ün Türkiye'de konuşlandırılmasına evet diyor"? Neden Incirlik Üssü'nden kalkan uçaklann Irak'ı bombalamalarına ses çıkarmıyor^ Türkiye'nin bu çatışmalardan uzak durması için elin- de hem SEİ Anlaşması var, hem de Irak ile 5 Haziran 1926 tarihinde imzalanan Sınır ve İyi Komşuluk Anlaş- ması' var. 22 Ekim 1962 tarihinde yapılan bir anlaşmayla da fki ülke arasındaki sınır yeniden çizilmişti. « 1926 tarihli anlaşmanın 12. maddesine göre de Türki- ye ve Irak'ın kendi uyruğundan olup da karşı tarafta ka- lan aşiret beyleri ve şeyhlerle resmi ya da siyasal ileti- şirn bile kurmamaları gerekmekteydi. Her iki devletin 'sınır bölgesinde ötekı devlete karşı yöneftilmiş bir propaganda örgutune izin vermemesi' de aynı anlaşmanın uyulması zorunlu maddelerindendi. " Celal Talabanfve Mesut Barzani'nin ceplerine Türki- ye Cumhuriyeti diplomatlarına özgü kırmızı pasaport sokmanın uluslararası diplomasideki adı herhalde 'iyi komşuluk ilişkileri' değildi. Türkiye, bir Ortadoğu despotuna karşı çağdışı Arap şeyhleri ile birlikte savaşmak zorunda değildir. Ortadoğu'nun siyasal coğrafyası yeniden çizilirken aynı Batı, Kıbrıs ve Kürt sorununda Türkiye'den yana bir tavır mı alacaktır? Batı, Saddam olmasa da bir başka Saddam yaratıp, bugün sağlamaya çalıştığı egemenliğini yıne kuracaktı. Bu gerçeği, -başta aslan sosyal demokratlar olarak- anlayabiliyor muyuz? Sorun bu. Vurucu üs Incirlik • (Baftarafi I. Sayfada) saat 05.00'ten ilibarcn yoğun bir hareketlilik başladı. Pıslten ilk olarak bir tankcr ve 12 savaş uçağı lam donanımh olarak ha- valandı. Bu uçaklann kalkışın- dan yaklaşık bir saat sonra bir grup savaş uçağı daha kalkış al- dı. İJçaklarda bomba vc füzele- rin bulunduğu öğrenildi. Arala- nnda F-16 vc F-111'lerin de bulunduğu savaş uçaklannın sayısı 50'ye ulaşü. Aynı saaller- de 5 tanker uçağı İncırlik'ten aynldı. Bu uçaklara erken uyan uçağı olan bir Awacs'ın da eşlik ettiği öğrenildi. Uçaklann 10. 30'dan itibaren taşıdıklan füze- lerle birlikte Incirlik Üssü'nc dönmeyc başladıklan gözlcndi. İncirlik'te yer hizmetlerinin de gün boyunca yoğun bir şekilde sürdüğü dikkat çekli. Edinilen bilgiye göre. İncirlik'c malzemc sevki de yoğun bir şekilde dc- vam ediyor. Üs komutanlığ) yetkilileri, dünkü uçuşlann rutin dcvriyc uçuşlan olduğunu bildirdiler. Çekiç Güç uçaklannın devriyc uçuşlannı sürdurdükleri saat- lerde İncirlik'te bulunan Türk Hava Kuvvetleri'ne ait Konya Üssü'nden gelen savaş uçaklan da bir süre cğıtim uçuşu yaptı- lar. Uçuşiaıi CNN, Irak'ın. BM uçaklan- nın Bahreyn'den Bağdat'a di- rekt uçuşlanna izin verdiğini duyurdu. CNN, Irak'ın BM'ye ait uçaklar konusundaki yeni karannın Iraklı bir yetkiliden öğrenildiğini belirterek söz ko- nusu karann BM'ye iletildiğini açıkladı. Son bir haftadır Körfez'deki krizin ana noktalanndan birini oluşturan Irak'taki kitle imha silahlannı yok etmek amacıyla görevlendirilen BM silah uz- manlan heyetini taşıyan uçak- lar hakkında Bağdat, BM uçaklannın Ürdün uzerinden Irak'a gelmesi konusunda ısrar ediyordu. Komisyon doğnıladı Irak'taki kitle imha silahlan- nı yok etmekle görevü BM özel Komisyonu Sözcüsü Tim Tre- van, Irak ın, "BM kimyasal si- lah uzmanlannı taşıyan ucakla- ruı Bahreyn'den Bağdat'a direkt uçuşuna izin veren" öne- risini içeren mektubun ellerine geçtiğini bildirdi. Irak'ın BM nezdindeki Bü- yükelçisı Nizar Hamdun da, gazetecilere yapüğı açıklama- da, "Eğer düşmanlann engelle- meleri olmazsa. 'Özel Komis- yon'un uçuşlan sorun olmadan gerçekleşecek" dedi. Yeni savaş gemileri ABD donanmasından 4 sa- vaş gemisi, Kuzey Irak'taki operasyonlannda ihtiyaç duyu- labileceği gerekçesiyle Doğu Akdeniz'e gidiyor. ABD Savunma Bakankğf- ndan kimüğinin açıldanmasını istemeyen bir yetkili, gemiler arasında uçak gemisi USS Ken- nedy ve ABD 6. Filosu Komu- tanı Amiral Thomas Lopez'in komutasındaki güdümlü füze taşıyan Belknap kruvazörünün bulundujunu söyledi. Gali'nintalebi BM Genel Sekreteri Butros Gali, Irak-Kuveyt sırunnda gö- rev yapan BM askerlerinin sa- yısının arttınlmasını istedi. Gali, BM Güvenlik Kon- seyi'ne gönderdiği bir mektup- ta sınırda BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu'nun (Monu- ik) görev yapuğını belirterek bu güç çerçevesindeki askerlerin toplam sayısının 3.465'e çıkanl- masını istedi. Monuik bünyesinde 500 as- kerin bulundugunu kaydeden Gali, "Misyonun kara sırun ile ilgili görevini yerine getirebü- mesınin tek yolu budur" dedi. BM Güvenlik Konseyi'nden Gali'nin bu istekleri üzerine ye- ni bir karar tasansı çıkması bekleniyor. Irak: 3 5K var Irak, ABD uçaklannın dün Kuzey Irak'ı bombardunanın- da üç kişinin öldüğünü, üç kişi- nin yaralandığını bildirdi. Irak haber ajansı INA, Amerikan jetlerinin, Bağdat'ın kuzeyinde- kı Ninive bölgesinde bir askeri tesisi hedef aldıklannı belirtti.