Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30EYLUL1992ÇARŞAMBA • * * * CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 15
GUVCEL
CÜNEYT ARCAYÜREK
• Baştarafi /. Sayfada
kazanıyor Bır yandan da Mesut Bey yapmayı tasarla-
dıklarının kendılığınden gerçekleşme aşamasına jjeldığı-
nı goruyor
Dun kısaca değınmıştik Turkıye nın 'aslı sorunu" Çan-
kaya ıle, DYP ıle SHP'nın Bulent Ecevıt kadar uğraşmadı-
ğına değınmıştık Dun boyyuk bır gazetede yayımlanan on
satırlık demecıyle Tö, kımı kuşkularımızı haklı çıkardı
Bır arâTürk sıyasal yaşamından sılmeye çalıştığı -Çan-
kaya yazarlarınca- one surulen Demırel'ı, meğer Tö, ken-
dıne Mesut Bey'den de yakın goruyor"vr\uş
Duşuncelerı ya da bırçok duşuncelerı arasında pek fark
yokmuş Demırel TÖ dekı eğılımlerı sezdı, bu nedenle su-
suyor Bırolasılık
Oysa Demırel ne duşunuyor, elbette bılınmez ama, ıs-
rarlı sorulara karşın dun, demeç uzerıne beyanat vererek
polemığe gırmeyeceğını" soyleyen Mesut Bey, herhalde
içınden "dostluğun Demırel e ugurlu ve mubarek olması-
n/"dılıyordu
Ne var kı, dun başka gelışmeler ızlendı Derhal senaryo
üretmeye ya da dolaptan eskılerı çıkarıp yıldız yapmaya
meraklı olan kulıs, TO nun bır ışaretıyle ANAP tan ayrıla-
cakları DYP ıle 'butunleştınverdı "
ANAP'tan ayrılacaklarm desteğınde DYP-SHP koalısyo-
nu yuruyebılır veya DYP-SHP-ANAP'lı bağımsızlar bır yenı
hukumet modelı oluşturabılırlerdı
Hesap şoyleydı Geçende 112 kışılık ANAP grubunda 90
mılletvekılı Mesut Bey'e destek verdıklerını açıklarken, 22
mılletvekılı TÖ den yana tavır koymuştu
Kopmanın zamanı
Daha once ayrılanlara 22 ıer katılacak olursa DYP'nın
Meclıs'tekı "sağ desteğı" 203e yukselebılır Ufak tefek
başka destekler ve MÇP ıle rakam 216 ları bulabılır, aşabı-
lırdı Butun bunlar olabılırdı Fakat Demırel'ın kuracağı
sağ partıler koalısyonun karşısına uç -sol- partı çıkacaktı
SHPkanadıylabugunedek muhalefetsızyaşayan Demı-
rel'e aydın kesımle bırlıkte uç ayrı merkezden salvo atış-
ları başlayabılırdı Başbakan elbette madalyonun bu yuzu-
ne de bakıyordu
ANAP ıçındekı Mesut muhalıflerı dun TÖ nun sozlerını
yurekten destekleyen demeçler verdıler Örneğın Fevzı Iş-
başaran ıle Tunca Toskay Hatta Işbaşaran Mesut Bey ı
"gruba fesat sokmakla ' suçladı
Kulıste başka yorumlar gozlendı
Tö Demırel ın kendısıneyakınlığınıduyurmaktanöteye
geçerek, ANAP takı bolunmenm ılk ve onemlı ışaretı 'nı
verdt
Mesut Bey'ın hele dun grupta partının guçlenmesını ıs-
temeyenlerın "tedırgın' olmalannı "polıtık değıl, psıkolo-
jık hadıse ' dıye nıtelemesı yaraya tuz bıber ektı
Gelışmelere, olağanustu kongredekı başarıya gore
ANAP takı bolunmenm zamanı saptanacak Tö veekıbının
başansızlığı, ANAP tan olma bır başka partıyı gundeme
getırecek
Tö, daha bugunden ' yenı partının ana çızgılerını duyu-
ruyor Partı ozlemını dıle getırırken, toplumun her kesı-
mıyle, sanatçısıyla, entelektuelıyle, Kurduyle, kısacası her
kesımle barışık olmakian" soz açıyor ANAP'ı eleştırırken
sıraladığı bu kavramlar mustakbel bır partı nın ılkelerını
andırıyor ya da kabaca ana ıçerığını verıyor
Daha çok senaryo yazılır, pıyasa daha çok laf kaldırır
Anayasa
değişikliği gündemde
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
Anayasa değîşıklıklen yenıden
gûndeme gınyor Değışıkhk
pakeü hafta sonuna kadar ta-
OLAYLARIN
ARDENDAKI
GERÇEK• Baştorafı 1. Sayfada
yasal ıktıdann başı sanması da
bır geçmışe dayanıyor
Sonuçta Turkıye'mn bugun-
ku sorunlarmı, koalısyon huku-
metı, geçmışın uzun bırıkımın-
den mıras almıştır
Bunlarm bır gunde ya da on
ayda düzeltılmesı söz konusu
değıldır
Ancak muhalefet de böyle bır
"mazeret"ı bemmseyecek değıl-
dır, halkın bılıncı, kıtlelerın eğı-
Umı, ıktıdar-muhalefet dengesı-
nı kurar
Koalısyon hukumetıne verı
len kredının ve tamnan guven-
ce suresımn dolması ıçın daha
vakıt var Bu zaman dılımı, ya
beklenenden kısaya da duşunu-
lenden çok uzun olabılır
1992 Turkıyesı 'nde anamuha-
lefet partısı kendı ıçınde kavga-
lıdır, taraflardan bırısının lıde-
n Sayın Cumhurbaşkanıdır
Sosyal demokrat kesım, uç
partıye ayrılmıştır, bırısı huku-
metın ortağıdır, ıkısı muhalefet
tedır Yenı kurulan CHP, henuz
örgutlenme aşamasındadır
12 Eylul'un bozduğu tablo
gerçekten demokratık bır yenı
genel seçımle yerlt yenne otur-
madan, muhalefet belırsızlığını
sıirdurecektır
Sıyaset, bugunku Turkıye'de
tepedekı oyunlar sanılıyor, "sa-
ray entrikası" heveslerıne bası
nın buyuk bır bolumu de ken-
dısını kaptırmıştır
Bu ortamda, yenı bır genel se-
çıme -kı ne zaman gerçekleşebı-
leceğı bellı değıldır- kadar bu-
gunku ıktıdann omurgasını
olusturan DYP'nın eksenınde
polıtıka dalgalanacaktır Temel
sorunlanmızın çozumu uzun bır
sureye gereksınme gosterdığın-
den, ayrıntılarla uğraşmak, kı
şıselpolıtıkalarla vakıt geçırmek
modası suruyor
Ancak ulkenın çok onemlı,
acıl, ağırlıklı temel sonınlan du-
ntrken, yuzeysel pohtıkayla va-
kît geçırmeye çalışan sıyasetçı
lerımızın, kamuoyunda umut
yenne karamsarlık yarattıkları
da bır gerçek Bugunku Meclıs
arıımetığı ıçınde hesap yaparak
ve koalısyon hukumetının yaz-
gısı uzerınde yorumlar ureterek
gıdüecek bır yer yoktur
f*e var kı daha bır sure böyle
gûkcek.
• * *
HAVA DURUMU TURKIYE'DE DUNYA'DA
.^~>
IVIeteorolojı Genel Mudur
luğu nden alınan bılgıye go
re yurtta yagiş beklenmıyor
Butun bolgelerımiz az bulut
ıu ve açık geçecek Hava sı
caMığı artmaya devam ede
cek Ruzgar kuzey ve batı
yonlerden hafif ara sıra orta
kuvvette esecek Denızlerı "
mızde ruzgar Akdenız de
gunbatısı ve karayel Karadenız de kıble ve keşışleme Ege ve Marmara da kıble ve
lodostan 2-4 yer yer 5 kuvvetınde saatte 4 16 yer yer 21 denız mılı hızla esecek
Van Golu nde hava az blutlu ve açık geçeceK
Adana
Afyon
Ağr
Ankara
Antalya
Aydın
Bursa
CanakJıale
Oıyarbakıt
Edıme
Erzurum
Eskışehır
İstanbul
(zmr
Kars
Konya
Mersın
Samsun
TraBzon
Zonguldak
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
*r22°
13°
?2°
28°
30°
25°
26°
26°
26°
15°
22°
24°
14"
1°
2°
fi°
13°
13°
6°
11°
9°
9°
3°
3°
13°
28° »13°
12°
21°
26°
21°
21°
n°
2°
3°
16°
12°
10°
1?°
Amslerdam
Amman
Alına
Bafldat
Bruks«l
Cenevre
Frankturt
Leftoşa
Peterseurg
Londra
Madnd
Mılano
Moskova
Munıd
Osk)
Pans
ftag
Rıyad
Roma
vlyana
H
A
R
A
B
B
B
A
A
y
Y
A
B
R
B
y
B
A
B
B
?r>
?fi°
30°
??°
?4°
?2°
?«°
13°
23°
22°
V
16°
?4°
14°
?1°
24°
37°
24°
20°
"0- l yaâmurkı *•** B-feâıikı G-guneş» K-tart S-ssS Y-^Jmurtu
'Çekiç Güç bölgeden çekilsin'
Baştarafi 1. Sayfada
"Bır taraltan devlet yok denı-
yor Dığer taraftan oldu bıttıyle
bır devlet oluştu Bır devletın
fonksıyonlan bu yapı tarafın-
dan yenne getınlıyor Seçımle-
nnı yaptılar, mılletvekıllennı
seçtıler Temsılalen, Ankara'-
da Cumhurbaşkaru tarafından
bıle kabul edılıyor Hukumetle-
nnı kurdular, bakanlannı bıle
seçıyorlar Ordulannı da kuru-
yorlar Devletın oluşması ıçın,
bır ülke ve bu ulkenın sırurlan,
aynca bayrağı olması gerekır
Bunlar hemen hemen var "
Yınanç, ABD'nın Irak'ı par-
çalayarak Kuzey Irak'ta ayn
bır devlet kurulması ıstedığıne
ınandığını behrterek, Turkıye'-
nın "ABD gûdûmunden çık-
ması" gerektığını, Çekıç Guç'-
ün sadece Türkıye'den değıl
bölgeden çekılmesı ıçın ABD'-
ye karşı tavır alması gerektığı
goruşunu ıfade etü Yınanç,
şoyle konuştu
"Çekıç Guç'un koruduğu
bolgede, 36 paralel bır tur ulke
sının oluşturmaktadır 1921'de
ABD, Kuveyt'te de cetvelle sı-
nır çızmıştı Çekıç Guç'un Tur-
kıye'dekı İncırlık'ten çekılmesı
yetmez Akdenız fılosu veya
Şam'a yerleştınlecek bır kuvvet
de aynı ışı yapabıbr ABD,
Korfez Knzı sırasında, Sovyet-
lenn dağılmasıyla boşlukta ka-
lan Sunye'yı yanına çekmışür
Mesele, Çekıç Guç'un hıç ol-
mamasıdır "
Sıyasal Bılgıler Fakultesı
Uluslararası İlışkıler Bölumu'-
nden Prof Dr Şukru Gurel de,
Cumhunyet'e yapüğı açıkla-
mada, egemenlık haklan "hu-
kuken" Irak'a aıt olsa hıle. fııb
olarak denetımın "yabana guç-
lenn desteğınde olan sıyası bır
guç tarafından" yapıldığını be-
hrtü Bu durumun bolge ve
Turkıye açından bugûn ve gele-
cekte önemb "olumsuz sonuç-
lan" olacağını soyleyen Gurel,
bolgede uzun suredır değışmez-
lığı kabul edılen sınırlann, bol-
ge dışı guçlenn zorlamasıyla
değışebıleceğının ortaya çıktığı-
na dıkkat çektı Bunun ıse, Tur-
kıye açısından gelışmelenn bır
başka tehlıkeb boyutunu oluş-
turduğunu dıle getıren Gurel,
"Aynca, bızım açımızdan Do-
ğu sorunun da çıkış yolu gö-
zükmuyor" yorumunu yapü
Gûrel, şöyle konuştu
"Kuzey Irak'takı oluşumun
bır devlet olarak kışıbk bulmuş
olmamasının da sakıncalan
var Çunku kışıbğını kanıtlamış
olsa veya herkes devlet olarak
görse, o zaman bebrb sorumlu-
luklan da olur Şımdı hem so-
nımluluklan yok, hem de fiılen
o bolgede denetımı sağbyor, ıs-
tedığını yapıvor Bu belırsızlı-
ğın Turbye açısından sonuçlan
daha kötü "
Gurel, bır projeksıyon yapıl-
dığı takdırde bolgede çoktan
ben varolan, herkes tarafından
bıbnen bır devletın toprak bu-
tunlüğu parçalanarak oluşacak
yenı bır devletın soz konusu
olabıleceğını behrterek. "Gıdış,
o gıdış Bunu herkes goruyor,
ama kımse mudahale edemı-
yor" dedı
Askeri kanatta
huzursuzluk
Irak Devlet Başka nı Saddam
Hüseyın'ın geçüğimız yıl ılkba-
harda Kuzey Irakblara yonelık
saldınsı sonrası, başta ABD ol-
mak üzere çeşıtb ulkelenn kaü-
lımıyla Kuzey Irak'ı "Bağdat
rejırrunın olası saldınlanndan
korumak" gerekçesıyle oluştu-
rulan Çekıç Guç'un faabyetlen
Turk Sılahb Kuvvetlen bunye-
sınde de rahatsızltk yaratıyor
Orduda kımı çevreler, Çekıç
Guç'un "olası bır Kürt devleü"
hazırbğı ıçınde olduğunu öne
surerken, bu gucun PKK'ya
destek verdığı ve yardım ettığı
yolunda da kuşkular olduğu
bıldırdıler
Ust düzeyde bır asken yetkı-
li, bu konudakı tedırgınlığını,
"Ben tek bır Amerıkalı bıle gor-
sem, ondan kuşkularunm" şek-
mamlanacak SHP Grup Baş-
kanvekılı Aydın Guven Gur-
kan, DYP Grup Başkanvekıb
Bekır Samı Daçe ıle SHP rrul-
letvekıb Mumtaz Soysal'ın yu-
ruttuğu çahşmada, ıkı parü
arasında daha önce vanlan ıl-
keler doğrultusunda anayasa
maddelennın yazımı yapıhyor
İkı partının yaptığı çahşma-
da, anayasanın başlangıanın
kaldınlması kararlaştınldı ve
genel esaslar ıle temel hak ve
odevler konulannda goruş bır-
hğıne vanldı SHP'lılenn getır-
dığı bır onen ıle okullarda
Kürtçe oğretılmesıne de kapı
aralandı Grup başkanvekılle-
nnın yaptıklan çabşma sırasın-
da ana>asada resmı oğretım
dılının Turkçe olduğu ve bıbm-
sel dıl olarak kabul edılen dıller-
de oğretım yapılabıleceğı yolun-
da bır duzenleme \apılması
kararlaşünldı SHP'bler, bu
maddede otekı yabancı dıllenn
de öğretılebılmesıne olanak
sağlanması yolunda bır duzen-
leme onerdı Bu duzenleme ıle
okullarda Kurtçe'nın de oğre-
tılmesıne olanak sağlanıyor
Devlet
olmanın
koşıülan
ANKARA (Cumhuriyet Bûro-
su) - Dışjşlen Bakanbğı Hukuk
Danışmanlanndan, Ankara
Unıversıtesı Sıyasal Bılgjler Fa-
kultesı oğretım üyesı Prof Dr
Huseyın Pazara'mn "Uluslara-
rası Hukuk" adb kıtabında, dev-
let obnanın temel koşullan şoyle
tanımlanıyor
-Bır ınsan topluluğunun ohna-
sı -Kendı ustunde herhangı bır
otonteye bağb olmayan sıyası
yonetımın olması -Sırarlan bellı
bır toprak parçasının obnası
-Ötekı devletlerle ıbşkıye gırme
yeteneğının obnaa -Topraklan
uzennde (self-determınasyon)
egemenbk hakkının bulunması
Karşıyaka
• (Baştarafi Sporda)
Kupayı "luks" olarak go-
ren Kuçukov, Ulken ve Er-
han'ı kenarda oturtup sahaya
değışık bır tertıp sürdu Tek-
nık dırektorlenne nazıre ya-
pan Mladenov, kenara alın-
masına kızarak hakeme topu
fırlatınca kırmızı kartla oyun
dışı kaldı
5 golu de "fılm ızler" gıbı ız-
leyen Karşıyaka'nın Bulgar
kalecısı Valov, 4 gol oncesın-
de oyle bır penaltı yaptırdı kı,
Muharrem'ın «goluyle yaşam
bulan takımının adeta ıpını
çektı
Irak'ta Kürt devletine
• Baştarafi 1. Sayfada
ndan sonra Kuzey Irak'takı
Kurtlen, Saddam Huseyın rejı-
mının baskısından korumak
ıçın konulan, "'Irak hükumet
güçlennın 36 paralebn kuze-
yınde egemenbk haklannı kul-
lanamama" yasağı, Kurt devle-
ünın kurulmasına temel oluş-
turdu Kürtler ıçın kurulan
"güvenb bolge"nın kontrolu
ıçın 1991 haaranında gönden-
len Çekıç Guç'un varhğı ıle de-
netımı sağlayan Kurt muhalıf
grupları, 19 Mayıs 1992'de ya-
pılan mılletvekılbğı seçımı ıle
mecbs kurdular Kurdıstan
Cephesı tarafından seçımlerden
once yayımlanan bır bıldırge,
'Irak Kurdıstan Ulusal Meclı-
sı", "Irakh Kurt Yurttaşlar"
kavramlannın kullanıbnasının
yanında, mecbse "yasama ve
uluslararası anlaşmalan onay-
lama yetkısı" venhyordu
Irak hukumeünın "yasadışı •
ılan ettığı seçım, KDP'nın ılk lı-
den Molla Mustafa Barzanı ıle
Baas rejımı arasında 1971 de
ımzalanan özerkbk anlaşması-
na dayandınldı Otonom bolge
parlamentosunun 5'ı Hırıstıyan
105 uyesının bebrlendığı ve 1
mılyon 100 bın kışının oy kul-
landığı seçım, ıkı kez ertelen-
dıkten sonra 19 mayısta yapıl-
dı Irak 7 partının kaüldığı
seçıme Mılb Turkmen Partısı,
"Oy kullanmak ıçın Kurdıstan
vatandaşı olmak gerekır" şek-
lındekı şartı protesto ederek
katıbnadı Yüzde 7'bk barajı
aşabılen KDP ve KYB, mechs-
te 50'şer sandalye kazandılar
"Ortak bder" ve mılletvekıl-
lennın behrlendığı seçımde, h-
der adaylan Kurdıstan De-
mokrat Partısı (KDP) bden
Mesut Barzanı ıle Kurdıstan
Yurtseverler Bırbğı (KYB) lıde-
n Celal Talabaru yûzde 44 eşıt
oy aldılar Bunun üzenne "h-
der" seçımı mechse havale edıl-
dı
HÜKÜMET Irak Kurt
Ulusal Meclısı 5 temmuzda
KYB'den Fuat Masum'u baş-
bakan olarak atadı ve ılk hüku-
met kuruldu Başbakan Yar-
dımcıhğına da KDP den Roh
Nun getınldı Çeşıtlı bakanlık-
lınde ıfade ederken, bır başka
asken yetkılı de, "Zaten kuşku-
lanmız nedenıyle Zaho'dakı
karargaha Turk subaylan yer-
leştırdık Tüm uçuşlanna mut-
lak surette bır Turk subayı katı-
hyor" dıye konuştu
Genelkurmay Başkanbğı da,
Çekıç Güç'ûn "tûm faabyet ve
çalışmalanrun" Türk Sılahb
Kuvvetlen'nın deneümınde ol-
duğunu bıldırdı Genelkurmay
Başkanbğı'ndakı asken çevre-
ler, "Çekıç Guç'e aıt tum karar-
gahlarda Turk subaylan bulun-
maktadır Daha önceden heh-
kopterle gerçekleşen bır uçuşta
çeşıtb ıddıalann ortaya atılması
uzenne, tum uçuşlarda bır
Türk subayını gorevlendınyo-
ruz Attıklan her adımdan ha-
benmız var, bu nedenle kuşku-
ya ve rahatsızlığa da mahal
yok" dedıler
Genelkurmay Başkanlığf-
ndakı asken yetkılıler, ' Neden
Çekıç Guç Türk Sılahlı Kuv-
vetlen'nın emır ve komutasın-
da değıl de, denetımı altında0
Tamamen emır ve komutasın-
da olması daha rahatlatıcı ol-
maz mP" sorusuna ıse, "Tama-
men TSK'nın emır ve komutası
altında olması halınde bunlann
tum ıhu>açlanru, gereksınımle-
nnı bızım karşılamamız gere-
kırdı Yıyecekten, ıçeceğe, gı>e-
ceğe kadar bızım sorumluluğu-
muzda olurlardı Ancak denetı-
mımız alünda olmalan halınde
bu tur bır sorumluluğumuz
yok ' yanıtını verdıler
Asken çevreler, Çekıç Guç'-
un bölgeden gıtmesı halınde,
geçtığımız yıl yaşanan buyuk
çaplı bır göç olayının yenıden
gundeme gehne olasılığı bulun-
duğunu da dıle getırdıler Ge-
nelkurmay çevrelen, bu olasıb-
ğı gundem dışı tutmak, ancak
Çekıç Güç'u tamamen denetım
altında tutmanın tek çözüm ol-
duğunu da kaydettıler
Dışişlerinin görûşü
Dışışlen Bakanbğı ıse, bolge-
de oluşan bınmın "günluk ışle-
lar da oluşturularak çabşmaya
başladı Seçımın yapıldığı 19
Mayıs 1992, meclıs tarafından
"mılb bayram gunü" kabul
edıldı
DEVLETİN ADI Parla-
mento ıçın seçım yapan, hüku-
metını kuran Irak'takı Kurt
muhahfler, 36 paralelın kuze-
yındekı bolgeyı "Kurdıstan
Devletı" olarak ılan ettıler
Kurdıstan'ın başkentı olarak
da Erbıl bebrlendı Turkıye'den
Irak topraklanna geçışın sağ-
landığı Habur'u Zaho'ya bağ-
layan karayolu uzenne "Kur-
dıstan'a hoş geldınız" tabelası
asıldı Sınırda guvenlığı de Kürt
peşmergelen sağlamaya başla-
dılar 36 paralelın kuzeyındekı
bolge de, "fiılen" Kürtlenn de-
netımınde bulunuyor
ORDU Kürtdevletınegıden
yolda önemh bır adım olarak,
"mılb Kürt ordusu" kurulması-
na ılışkın karar gostenbyor
Celal Talabaru ve Mesut Bar-
zanı'ye bağlı peşmergelerden
oluşturulacak duzenh ordunun
50 bın kışıden oluşması ve ılen-
Istaıılnıl'clateröroperasyonu
İstanbul Haber Servisi - Is-
tanbul Emnıyet Mudurluğu
Terorle Mucadele Şubesı'ne
bağlı ekıplenn 3 ayn eve duzen-
ledığj operasyonlarda Dev-Sol
SDB uyesı olduklan ılen suru-
len ıkısı kadm üç kışı öldürulür-
du, ıkı kadın sağ olarak yaka-
landı
İlk operasyon oncekı gece sa-
at 23 30 sıralannda gerçekleştı-
nldı Içerenkoy Oyacı Sokak 15
numarab Medıha Apartmanf-
nın 8 katındakı 32 numaralı
daıreye baskın düzenleyen po-
lısler, ıçende bulunan kadına
teslım ol çağnsında bulundu
Içenden ateşle karşıbk venbne-
sı uzenne çıkan ve yaklaşık 15
dakıka suren çatışma sonrasın-
da kadın oldürulurken, Kadır
Uçar adb pobs de kolundan ha-
fif şekılde yaralandı Koşuyolu
Pobs Hastanesı'nde tedavısı ya-
pılan polıs daha sonra taburcu
edıldı
İkıncı operasyon ıse Beyler-
beyı'nde gerçekleştı Pobs, Bey-
lerbeyı Burhanıye Mahallesı
Kıroğlu Camısı Sokak 11 nu-
marab eve operasyon duzenle-
dı Sabah 08 00 sıralannda evı
kuşatan pobsler. çevre guvenlı-
ğı aldıktan sonra bınanın ıçıne
gırerek "Teslım ol" çağnsında
bulundu Evm içınden ateş açıl-
ması uzenne çıkan ve yaklaşık
15 dakıka suren çatışma sonun-
da evde bulunan bınsı bayan ıkı
kışı olduruldu Operasyon bıt-
tıkten sonra bınaya gırmek ıs-
terken yakalanan bır kadının
da evde kalanlardan bın oldu-
ğu ıddıa edıldı Yetkıbler, yaka-
lanan kadının operasyon başla-
madan önce ekmek almak ıçın
dışanya çıküğını daha sonra da
eve gırmek ıstemesınden kuş-
kulanılarak gozaltına ahndığmı
sovledı
Beylerbeyı'ndekı operasyon
bıttıkten sonra pobsler bu kez
de saat 09 30 sıralannda Balat'-
ta Hacı Rıza Sokak 4 numara-
dakı bır evı kuşattı Bınada bır
orgute aıt hucre evı olduğunu
belırleyen pobs, çevreyı kontrol
altına aldıktan sonra, çebk ye-
leklı ozel tımlen buraya gon-
derdı
Daha sonra olay yenne
gelen istanbul Emnıyet Mudu-
ru Necdet Menzır, operasyo-
nun başlaması ıçın telsızden,
Fatıh Cumhunyet Başsavası
ıle basın mensuplannın olay ye-
nne çağnlmasmı ıstedı Telsız
kumanda merkezınden, Men-
zır'e geçılen anonsta ıse, Fatıh
Cumhunyet Başsavcısı'nın ışı-
nın olduğu ve savcının, "Mus-
tenh olun, ne gerekırse yapın "
şekbnde sozlen ıletıldı Bunun
uzenne istanbul Devlet Guven-
bk Başsavası Ahmet Köksal
olay yenne çağnldı Bu arada
evdekı kışıye Menzır ve Koksal
"Teslım ol" çağnlanna, evde
bulunan kışının,"Işkence yok,
tecavuz yok"dıyerek karşıbk
verdığı duyuldu Bunun üzenne
DGM Başsavası Ahmet Kok-
sal. "Sıze soz venyorum, sorgu-
nuz cumhunyet savabğınca
yapılacak Dışan çıkın ve ken-
dınızı bağımsız Turk mahke-
melenne teslım edınız" dıye
konuştu Bu sozden sonra
' Sahtekâr" dıye bağıran kadın
daha sonra ıkna olarak saat
10 35 sıralannda tesbm olacağı-
nı soyledı ikıncı katta bulunan
kadın, kapının gınşınde bubı
tuzağı olduğunu ve kendısını
pencereden almalannı ıstedı
Bunun uzenne ıçende bulunan
kadın ıkına kat penceresınden
pobs eşbğınde mdınldı
Operasyonlann tamamlan-
masından sonra istanbul Valısı
Hayn Kozakçıoğlu, istanbul
Emnıyet Muduru Necdet Men-
nr ıle istanbul Jandarma Alay
Komutanı Necatı Sezgın'ın ka-
tıldığı ve Emnıyet Müdurluğu'-
nun Gayrettepe'dekı bınasında
yapılan basın açıklamasında,
operasyon duzenlenen evlerde
ele geçınlen sılahlann aralann-
da emekh Oramıral Kemal
Kayacan, emeklı Orgeneral
Adnan Ersoz, DGM Başsavası
Yaşar Gunaydın ıle bazı pobs
memurlanrun öldurulmesınde
kullanıldığı bebrtıldı
nn görübnesıne yönebk bır
yerel yonetım" olduğunu, peş-
mergelenn bırleşmesının "dü-
zen sağlayacak bır pobs gucü"
kurulacağı şekbnde algılandığı-
nı vurguluyorlar Irak'ın ege-
menbğının ve toprak bütünlu-
ğunun bozulmasına ızın venl-
meyeceğını bıldıren Ankara, bır
Kurtdevletının "oldu bıttıye"ge-
tınlerek kurulmasına yonebk
egıhmlere karşı "tetıkte" olun-
duğunu soyleyerek, ABD başta
olmak uzere Batıb ulkelenn çe-
şıtlı vesılelerle bır Kurt devletı-
nm kabul edılmeyeceğını açık-
lamış olmalannın "Turkıye'ye
venlmış bır garanü" olarak gö-
rulduğunu açıkbyorlar
Bır dışışlen yetkıba, "Tür-
kıye'ye rağmen bolgede bır olu-
şum olamayacağını butün
dünya bıhyor Kuzey Irak'ın
tek çıkışı yolu Habur'dur Ge-
rekırse Habur kaparur Kurt
devletı de orada bıter" dedı
Dışışlen Bakanbğı'ndakı ba-
zı kaynaklar ıse, bolgedekı sta-
tu behrsızlığınden şıkayetlennı
dıle getınyorlar ABD tarafın-
dan Çekıç Guç'un bolgede tu-
tulması ıçın gelen ısteklenn ve
sürekb olarak "Çekıç Guç gı-
derse, Turkıye'ye yonebk goç
başlar" uyansını yapmasından
rahatsızlık duyan dışışlen çev-
relen, bunun, eğer Çekıç Güç
gıderse ve Turkıye'ye goç olur-
sa "multecılerle başbaşa bırakı-
nz" dıye anlaşılması gerektığını
savunuyorlar Turkıye'mn Ku-
zey Irak'takı bebrsızbğın gjde-
nlmesı ıçın Batıb ulkeler nez-
dınde gınşımler yapmasıru
savunan bu kaynaklar, Çekıç
Guç'un suresımn uzaülmama-
sının addı olarak değerlendınl-
mesı gereken bır secenek oldu-
ğunu savunuyorlar Bu kay-
naklar, Ankara'nın Kuzey
Irak'ta bır otonte olusmasının,
bolgedekı bebrsızlığı azaltarak,
PKK'nm faalıyetlennın sınır-
landınlmasına yardıma olaca-
ğının duşünuldüğune dıkkat
çekıyorlar
de 50 bın kışının daha katılması
ongörulüyor Mayıstakı seçım-
den sonra oluşturulan Kurt
Savunma Bakanlığı'na bağla-
nacağı açıklanan Kurt ordusu
ıçın Mesut Barzanı, "Bu ordu
tanhsel bır zonınluluktur" de-
ğerlendırmesını yapü
EGEMENLİK Kuzey
Irak'ta denetım Kürtlenn elın-
de olmasına karşm, "bağımsız
Kürt devletı" düşuncesı yetkıh-
ler tarafından telaffuz edılmı-
yor Kentlerde denetımı sağla-
yan Kurt pobs guçlen ve Kürt
askerlen hala Irak ünıforması
gryıyor Kurt Ulusal Mecbsı'-
nın onunde ve Habur-Zaho sı-
runnda da Irak bayrağı dalga-
laruyor Kuzey Irak'ta Irak
dman kullanılıyor
EKONOM1 Kuzey Irakta
ekonomı tam anlamıyla "felç'
durumda bulunuyor Geçmışte
bolgede ekonomık altyapı Sad-
dam rejımı tarafından oluştu-
rulmadığı gıbı, şu an da hıçbır
uretım yapılamıyor Zaho böl-
gesınde var olan bırkaç kuyu-
dan, ham petrol boşa akıyor ve
değerlendırelemıyor Musul ve
Kerkuk'te petrol tesıslen de
merkezı hukümetın kontrolun-
de uretım yapıyor Kuzey Irak -
ta ınsanlar yaşayabılmek ıçın
gıda yardımına muhtaç bulu-
nuyor Yaşanan ışsızhk nede-
nıyle, eb sılah tutan herkes 150
dınar (Yaklaşık 80 bın TL) ma-
aş karşıhğında peşmerge olarak
askerbk yapıyor Saddam'a
bağlı guçlenn Kuzey Irak'a
yaptığı saldınlar sırasında peş-
mergeler de bolgedekı mılyarlık
ış makınelerını yaktıklarından,
altyapı kurma çalışması da
mumkun gorunmuyor Genç-
ler ve çocuklar, kacak petrol
satarak aılelennın geçımım sağ-
lamaya çabşıyor Mevcut Kurt
hukumetı, açlık tehbkesım on-
lemek ıçın baüb devletlerden
yardım sağlamaya çalışıyor
Kurt yetkılıler, şu aşamada
Irak'ın toprak butunlüğunü or-
tadan kaldıracak bır bağımsız-
lık duşuncesının olmadığmı,
amaçlannın "demokratık ve fe-
deral bır Irak ıçınde, 1971 an-
laşmasına dayanan haklar
uyannca Kürt federasyonunu
oluşturmak" olduğunu ıfade
edıyor KDP temsılası Hoşbar
Zeban, "Kuzey Irak'ta bır dev-
let kurmak ya da Turkıye ve
Irak'ın toprak butunluğunu
tehdıt etmek gıbı bır amacımız
yoktur" dıyor Talabanı de, self
determınasyon talep ettıklennı
açıklarken, "Ortadoğu'da banş
ıçın, Fıbstın ve Kürt halklannın
kendı kaderlennı tayın etme
hakkı tanınmalıdır" şekbnde
konuşuyor
GOZLEM
UĞUR MUMCU
• Baştarafi 1. Sayfada
da bu sefer Fransa-Parıs uzerınden bırleştırılmesı gelış-
tırme hazırlıkları soz konusu oldu Tarıhte Sevr Anlaşma-
sı oncesınde bazı ışbırlıkçı feodal-komprador temsılcıle-
rını Kurt haklannı dıle getırmesıne benzer yaklaşımın
gunumuzde tekrar canlandığını gormekteyız Adı da
' Kurtlere ulusalozerklıkplanı"n\ uluslarası platformlara
taşırma gıderek bunu Bırleşmış Mılletler'e goturme ve
sozum ona kâğıt uzennde bazı haklar kazandırma çaba-
ları olmaktadır
Bu satırların yazarı, aynı yazısında Parıs Kurt Enstıtusu
hakkı nda da şunları yazıyor
-ABD emperyalızmını ıstıhbaratçevrelennın Ortadoğu
uzmanlarının bır onerılen soz konusudur Kurulan Kurt
enstıtülerının başında görevlı olanlar, enstıtunun kuruldu-
ğu ulkenın kesınlıkle beynını lyıce yıkayıp a/anlaştırdığı
en uşak cınsten turedılerdır () Bunlar yedı kapı arkasın-
da ne olduğu behrsız a/an tıpler olarak hazırlanmış,
15-20 yıldır tumuyle ajanlaştırılmış kuklalar halıne gel-
mış oğelerdır
Bu Kurtlen kımler bır araya getırıyor? Aynı yazıya gore
CIA Okuyalım
- Kurtler vardır dıyerek çoğu CIA ajanını ve CIA a/a-
nının ılışkıde bulunduğu ırılı-ufaklı bazı kışılerı bır araya
getırdıler Bugun bunları bır araya getıren CIA'dır Kıs-
sınger zamanında bıle CIA nın Guney Kurdıstan a gıdıp
ABD ye çektığını bılıyoruz Ayaklanmanın daha var oldu-
ğu koşullarda bıle Barzanı 'nın temsıl ettığı çızgmın bu-
yuk cenazesı gerı geldı Şımdı Talabanı ve dığerlen bu
yolun yolcusu olarak ABD'ye gıttıler Bu bunlar CIA uz-
manları elıyle hangı garantılerı almışlar?
Okuduğunuz satırların yazarı Amerıka'nın Kurt deste-
ğını boyle açıkladıktan sonra Alman ve Isveç desteklerı
konusunda da şu savları ılen suruyor
- Almanların desteğı nedır"> Bu konuda Almanlar bıraz
daha sınsıce ve altan alta ABD platformuna yardımcı ol-
maya çalışmaktadırlar Bu sahte çozum ıçın ozellıkle de
geçmışlennden ben besledıklen bır Komkar vardır ( )
Kısacası Burkay tıpı ışbırlıkçılerı terbıye edıyorlardı ve
ve daha sonra bunlara yazdırıyorlardı
Yazar Almanya nın 'Komkar adlıMarksıstKurtorgu-
tunu destekledığını ılen surdukten sonra sozu isveç des-
teğıne getırıyor
- Isveç uzerınden de buna benzer bır çabanın olduğu
malumdur ( ) Gerçekten bırkaç hasta tıp kalmışlardı
Bunları cezaevınden cıkardılar Turkıye ıle bırlıkte bunla-
rı Isveç'e goturduler Kendılerıne mılyonlarca kron ver-
dıklerını basın organlan bıle yazdı Bunlara dernek kur-
durdular Dergı çıkardılar Ajan faalıyetlerı yuruttuler ve
her tarafa bunları sozcu dıye yansıtarak Af Örgutu de-
meçlermı bunlann ağzıyla çıkardılar
Buyuk devletler neden Kurt sorunuyla bu kadar yakın-
dan ılgılenıyorlardı'' Nedır Amerıka, Ingıltere, Almanya ve
Isveç'ın amacı?
Yazar, bu soruya da şu yanıtı getırıyor
-70'lerden ben hazırlanan emperyalızmm Kurt senar-
yosuna uygun bır yaklaşım
Ve bu açıdan yakın geçmış ıle şu ılgıyı kuruyor
-Ingılız ıstıhbaratının ABD ve butun Batı da bu yaklaşı-
mın mucıdı olarak rol oynadığını belırtmek gerekır Kurt
meselesının emperyalıst çozumunun esas yaratıcısı ve
polıtıka belırleyıcısınm ozellıkle Ingılız emperyalızmın ıs-
tıhbaratı olduğunu vurgulamakta yarar vardır Kaldı kı,
\urt ışbırlıkcılerın en ınlerı de Ingıltere de ıkamet ettırılır
Burada da bunlar eğıtılırler, polıtıka belırleyenlerı, bu ış-
te ana kadroyu oluşturanlan once burada hazırlarlar
Yıne Kurtmeselesı uzennde tarıhı olarak da Ingılızler ve
ingılız ayan/an etkılıdır
Parıs'te toplanan "Kurt Konferansı na kımler katıl-
mış?
Yazarın bu konudakı yorumu şoyle
- Bırleşıme baktığımızda Talabanı, Barzanı Kurt ens-
tıtusü, bazı şahsıyetler hatta her devletın ataşesı (yanı
dıyebılınz kı aslında ızlıyorlar rapor alıyorlar) tumuyle
ajanlardan derlenmış, ıflas etmış feodal-komprador ar-
tıkları, beyınlerı ve yureklen kırk defa yıkanmış kuçuk
burjuva soysuz turedı aydınlan
Bu satırların yazan, Kurt mıllıyetçılerı tarafından "Ke-
malıst' dıye suçlanan Türk yazarları mıdır?
Hayır, bu satırların yazarı PKK lıderı Abdullah Öca-
lan'dan başkası değıldır'
Öcalan ın bu yazısı PKK'nın Almanya dakı yayın orga-
nı Serxwebun adlı gazetenın hazıran 1989 sayısının
12-15 sayfalarında yayınlanmıştır
Bılındığı gıbı 14-15 Ekım 1989 gunlerı arasında Parıs te
"Kurt Konferansı" toplanmış o zaman SHP mılletvekılı
olan Ahmet Turk de bazı mılletvekıllerıyle bırlıkte bu top-
lantıya katılmıştı
Turk ve Öcalan arasındakı HEP-PKK gorusmesınde bu
Batı emperyalızmı ve ' ışbırlıkcılık konusu konuşulacak
mıdır dersınız7
Güneydoğu'da kanlı gün
• Baştarafi 1. Sayfada
Ozgen, gezıyı keserek olay böl-
gesıne gıttı
Demirerin açıklaması
Başbakan Suleyman Demırel,
öncekı gün sabaha doğru başla-
yıp dün saat 16 00 sıralannda
sona erdığını bıldırdığı ŞemdırüT-
dekı karakol baskınında ıkı ast-
subay ve 21 enn şenıt edıldığını,
53 teronstın de öldurülduğunu
soyledı Demırel, dün akşam
Başbakanlık bınasından aynlır
ken gazetecılere şu açıklamayı
yaptı
"Karakolumuz baskına uğra-
dı Sabahtan ben vardı da, henüz
netıcelennı tam almamıştık Sa-
baha doğru başlamış bır baskın-
dır Uzunca sürmuştur Hakkân
Valısı ve oradan aldığımız bılgıler
ıkı astsubay, 21 er şehıt, 23 er de
yarah 53 teronst oldürülmuş ya-
hut ölu olarak ele gecınbnış Olu
terönst sayısının daha da artaca-
ğı söylenıyor "
Ote yandan asken kaynaklar,
bolgede ele geçen olu PKK'b sa-
yısının 54 olduğunu, ancak sayı-
nın artabıleceğını kaydettıler
Cumhunyet Dıyarbakır Bü-
rosu'nun haberlenne gore Van ın
Çatak ılçesıne bağlı Suverdı kö-
yune dun gece bır grup PKK mı-
Iıtanı tarafından baskın düzen-
lendı Korucu evlennın hedef
alındığı baskında çatışma çıktı
Korucu Suphı tsnaz'ın evıne ro-
ket ısabet etmesı sonucu eşı Şeh-
naz (35), çocuklan Koçer (12),
Vasfıye (18), Besra (10), Cengız-
(11), Şehnban (14) ve altı ayhk
bır bebek ıle komşu evde bulunan
Musa Sancar (5) adb çocuk ya-
şamlannı yıtırdıler Yaklaşık 2
saat suren çatışmada 2 PKK mılı-
tanı öldüruldu
Mılıtanlann yakalanması ıçın
bolgede genış çaplı operasyonun
başlatıldığı, Van Valısı Mahmut
Yılbaş'ın olay bölgesınde ıncele-
melerde bulunduğu kaydedıldı
Sıvas'ın Zara ılçesıne bağlı Şe-
refiye köyünde guvenhk güçlen-
nın yaptığı operasyonda 8 sığı-
nak bulundu Çıkan çatışmalar-
da2PKK'höldurüldü
Inter Star'a
• Baştarafi 1. Sayfada
SHP Erzıncan Mılletvekıb
Mustafa Kul ve arkadaşlan ta-
rafından Magıc Box adıyla ya-
yına başlayan televızyon şırketı
hakkında ıle ılgılı olarak gecen
yıl venlen Mecbs araştırması
onergesı TBMM Genel Ku-
rulu nda dün göruşulebıldı
Inter Star ıle ılgılı Meclıs
araştırması onetgesı hakkında
hukümetın goruşlennı açıkla-
yan Devlet Bakanı Akın Gö-
nen. anayasa uyannca radyo ve
televızyon yayın hakkının
TRT'ye venlmesıne karşm 2
yıldır fıılı bır durum yaşandığı-
na dıkkat çektı
Goruşmelerden sonra,
ANAP'hlar, TRT dahıl tüm
ozel televızyon yayınlannın da
araşürma kapsamına ahnması
ıçın bır onerge verdıler Ancak,
bırleşımı yoneten başkanvekıh
Fehmı Işıklar bunun ayn bır
araştırma onergesını gerektırdı-
ğını bıldırerek ışleme koymadı
Daha sonra yapüan oylamada
ıse yenı adıyla tnter Star ıçm
Meclıs araştırması kabul edıldı
Araştırma komısyonu, önü-
muzdekı gunlerde kurulacak
Komısyonda. Mecbs'te grubu
bulunan parülenn mılletvekıl-
len uye sayılan oranında görev
alacaklar
Huvıyetımı ve sıgorta
kartımı kaybettım
Hukumsuzdur
MUHARREM TANRIVERDİ