Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SArFA CUMHURİYET 12 AĞUSTOS1992 ÇARŞAMBA
8 DIŞ HABERLER
Bush'a zina
suçlaması
• KENNEBUNKPORT
(AA) - ABD Başkara George
Bush, I984yılındabaşkan
yardımcıhğı görevi sırasında,
IsviçTe'de bir evde kadın
yardımcısı ile bir gece
geçirdiği yolundaki
haberlerin tamamen "yalan"
olduğunu söyledi. Başkan
Bush, Kennebunkport'taki
başkanlık yazlık konutu
bahçesinde İsrail Başbakanı
İzak Rabin ıle yaptığı ortak
basın toplantısında. bunun
büyük bir yalan olduğunu
kaydetti. Başkan Bush'un
yardımcısı Jennifer ile 1984
yılında Cenevre'de bir gece
geçirdiği öne sürülmüştü.
Çin KP'si
yumuşuyor
• PEKtN(AA>-Çin
yönetimi uzun süreden beri
ilk kez sanat ve edebiyatın
siyasete alet edilmemesi
gerekuğinı ıfadeetti. Çin
Komünist Partisi Politbüro
daimi komıtesinin ıdeoloji ve
propagandadan sorumlu
üyesi Li Ruihuan, yapüğı
konuşmada sanat ve
edebiyatın eğlendirme,
eğitme, kavratma işlevleri ve
estetik değerinin olduğunu
belirterek solcu ideolojinin
etkisi altındaki baa
insanlann geçmişteki
önyargılannı devam
ettirmeyeceklerini söyledi.
Çin'del989yılındaki
demokrasi yanlısı
gösterilerin basünlmasının
ardından yalnızca siyasi
açıdan "yarariı" görülen
eserlere izin verilmeye
başlanmıştı.
Kamboçya
hükümeti zorda
• KAMBOÇYA-
Uzak Doğu'nunenyoksul
ülkelcrinden Kamboçya'da
hükümctin maaşlan küçük
parabinmleri l0ve20
Riyellik paralarla
ödemesının, ülkeparasına
güveni tümüyle yok ettiği
ilerisürüldü. Yıllık
enflasyonun yüzde 100'ün
üzerinde seyrettiği
Kamboçya'da hükümet,
yüksek değerdeki
banknollann enflasyonu
daha da körükleyeceği
düşüncesiyle böyle bir
uygulamaya gıdıldiğini
bildinyor. Ülkede 150 bin
devlet memuru bulunuyor ve
birmemurortalama 38 bin
Riyel (24 dolar) kazanıyor.
Kosova'ya
destek
• TİRAN(AA)-
Arnavutluk Başbakanı
Aleksandır Meksi,
Kosova'nın Arnavut
temsılcileri ile Belgrad
arasında diyalog fikrini
dcsteklcdiklcrini açıkladı.
Sırbistan ve Karadağ'dan
oluşan yeni Yugoslavya'nın
başbakanı Milan Paniç,
önceki gece Tiran'da
Başbakan Meksi ve Dışişleri
Bakanı Alfred Sereki ile
görüştü. Meksi, görûşmeden
sonra yaptığı açıklamada,
Kosova konusunda gergin
olan Belgrad-Tiran
ilişkilerinin norrnalleşmesi
için Kosova'daki olağanüstü
hal durumunun kaldınlması,
federal ordunun bu bölgeden
çekilmesi ve azmlık
haklannın kontrolü için
bölgeye tarafsızgözlemciler
gönderilmesi gerektiğini
söyledi.
Helikopter
düştü: 16ÖIÜ
• PEKÎN(AA)-Çin'in
başkenti Pekin yakınlannda
Japon turistleri taşıyan
Sovyet yapımı bir
helikopterin düştügü ve
kazada 16 kişinin öldüğü
bildirildi. Japonya
Büyükelciliği, Çin Seddi
yakınlannda düşen
helikopterde 17 Japon
tunstin, bir Japon rehberin, 6
Çinlinin ve mürettebatın
bulunduğunu kaydetti.
Büyükelçilik, helikopterdeki
turistlerin hepsinin Toyo
Kasetsu Kogyo K.K. inşaat
şirketi mensuplan olduğunu
ve ölenlerin 19 ile 54 yaşlan
arasında bulunduğunu da
• belirtti.
Gazetelerden
başbakana boykot
• CEZAYİR(AA)-Cezayir
Gazeteciler Derneği,
yönetimin üç gazetenin
yayınını durdurması üzerine
Başbakan Belaıd
Abdüsselam'ın fotoğraflannı
gazetelerde yayımlama karan
aldı. Dernek başkanı Aziz
Muhtari tarafından yapılan
açıklamada. bağımsız sayılan
ve Fransızca yayın yapan Le
Matin ve La Nation ile
Arapca yayın yapan rejim
aleyhtan İslami Selamet
Cephcsi(FIS)yanlısı
"Bugünkü Cezayir'" adlı
gazetelerin yayınlannın
durdurulmasını protesto
ettiklerini belirtti.
ABD ile İngiltere ve Fransa arasında BM Koruma Gücü konusunda anlaşmazlık çıktı
Bosna-HersekkriziBaü'yıböldü• The Independent gazetesinde yer alan habere göre Bosna'ya
insani yardım malzemesi götüren konvoylara acil olarak askeri
koruma sağlanmasmı öngören Amerikan önerisi. başlangıçta
İngiltere ile Fransa'nın sert muhalefeti ile karşılaştı.
Dış Haberler Servisi - Bosna-Hersek
bunalımı, ABD ile A\rupa arasında de-
rin görüş aynlığına yol açtı. Buna-
lımdan ötürü Atlantik'in iki vakası
arasında zaten uzun süredir sürtüşme
vardı. ABD, Avrupa'yı bunalım karşı-
sında edilginlik ve beceriksizlikle suçlar-
ken, Fransa, ABD'nin "nasıhat verme-
nin" ötesinde bir şey yapmadığını, du-
rumu dışandan seyretmekle yetındığını
ileri sürüyordu.
Bosna-Hersek'te toplama kampla-
nnın ortaya çıkıp, kamuoyundan. Sırp-
lara müdahale için baskılann art-
masmın ardından ABD ile Batılı ortak-
lan arasında yeni görüş aynhklan mey-
dana çıktı.
İngiliz The Independent gazetesinin
haberine göre Bosna'ya ınsanı yardım
konvoylanna asken koruma sağlan-
ması için Güvenhk Konseyi'nin hemen
kararçıkartması yolundaki ABD öneri-
si. başlangıçta Fransa ile İngıltere'nin
sert muhalefeti ıle karşılaştı. İki ülke.
böyle bir karann. Batılılan Bosna-Her-
sek savaşına sürükleyebileceğini belirt-
tiler. Ancak Washington'un ısran
karşısında. sonunda ABD planını kabul
ettiler.
Bosna Hersek'teki BM Banş Gücü'-
nü silahh savaş gücüne dönüştürme yo-
lundaki Fransız önerisi de İngiltere ve
ABD tarafından soğuk karşılandı.
Başkan Bush, Güvenlik Konseyi'n-
• Atlantik'in iki yakası arasında yeni tartışma ise askeri müda-
hale konusunda ortaya çıktı. Washington, Bosna-Herşek'e bir
askeri müdahale düzenlenecekse, bunun Avrupa birlikleri ve
Avrupa uçaklanyla yapılmasını istiyor.
NATO'ya verilmesini istiyor.
Askeri müdahalenin gündeme geldiği
şu sıralarda ABD ile Avrupa arasında
yeni bir tartışma çıktı. ABD, Bosna'ya
yapılacak olası bir müdahalede. Avru-
pa askerlerinin ya da uçaklannın kul-
lanılmasını isliyor. International He-
rald Tribune'e göre bir ABD'li yetkili,
"Bu sorun, aslında onlann sorunu. Eğer
bir müdahale söz konusu olursa bu mü-
dahaleyi Avrupa uçaklan ile Avrupalı
askerler yapmalıdır" şeklinde konuştu.
Washington'un bu tutumunun, Batı
Avrupa başkentlerinde tepki yarattıgı,
Atlantik'in iki yakası arasındaki görüş
aynlığının daha da büyümesine yol
açtığı bildiriliyor.
BOSNA BATI BASIMNDA
den acıl karar çıkartabılmek ve İngil-
tere ile Fransa'nın direnmesıni kırabil-
mek için geçen hafta iki gün ara ıle tele-
vizyonda iki kez konuşarak Güvenlik
Konseyi'nin. yardım konvoylanna as-
keri koruma sağlanmasına ilişkin karan
acil olarak almasını istedi.
Fransa ile İngiltere, bunun üzerine,
Bush'un önerisini kabul etmek zorunda
kaldılar. Ancak Paris'le Londra şımdı
de yardım konvoylannı koruma görevi-
nin NATO'ya mı, yoksa BAB'a mı
(Batı Avrupa Bırliği) verileceği ko-
nusunda anlaşamıyorlar. Avrupa'nın
ön plana çıkmasını ısteyen Fransa, ko-
ruma görevinin BAB'a verilmesi gerek-
tiğini savunurken İngiltere, görevin
NEWSWEEK VE TIME'DA KAPAK KONUSU - Bosna-
Hersek'te Sırplar tarafından kurulan toplama kamplan ve bu
kamplarda gercekkştirilen insanlık dışı eylemler dünya bası-
nında yer almava devam ediyor. Amerikan Newsweek ve Tîme
dergileri son sayılarının kapak konusunu "etnik temizlik" poli-
tikası ile toplama kamplarına ayırdılar.
Bosna-Hersek'in BM Büyükelçisi Sacirbey, sorunun yalnızca önlemlerle çözülemeyeceğini söyledi
50 bin Bosııalı silalıbekliyor• Bosna-Hersek'e yönelik
insani yardım çalışmalannı
güvenceye almak amacıyla
askeri güç kullanımına da
izin veren karar tasansı bu-
gün Birleşmiş Milletler(BM)
Güvenlik Konseyi'nde oyla-
maya sunuluyor.
Dış Haberler Servisi - Bosna-
Hersek'ın BM Büyükelçisi Muham-
med Sacirbey, 'askeri önlem'ın so-
runu çözmeyeceğini belirterek 50
bin Boşnakın, kendilerini savuna-
bilmek için silah beklediğıni söyledi.
Bosna-Hersek'e yönelik insani yar-
dım calışmalannı güvenceye almak
amacıyla askeri güç kullanımına da
izin veren karar tasansı bugün Bir-
leşmiş Milletler (BM) Güvenlik
Konseyi'nde oylamaya sunuluyor.
Sırplann son iki gündür özellikle
Hırvatistan'ın doğu bölgesine ve
Gorazde'ye yönelik bombardımanı
yoğunlaşürdığı, Saraybosna'da ıse
BM yardımının sürmesine karşın
açlık tehlikesinin henüz ortadan
kalkmadığı bildiriliyor.
Fransa, İngiltere, Belçika ve ABD
tarafından hazırlanan ve insani yar-
dım konvoylannın sivillere ulaşma-
sını sağlamak için gerektiğinde as-
keri müdahelede bulunulmasını da
öngören yasa tasansı dün BM Gü-
venlik Konseyi üyelerine sunuldu.
BM kaynaklan, 15 üye üikenin BM
temsilcilerinin tasanya ilişkin gayri-
resmi görüşmelere başladıklannı ve
hükümetlerine danıştıktan sonra ta-
sannın oylanıp oylanmaması konu-
sunda kesin kararlannı verecekleri-
nı belirtiyorlar. Kaynaklar, tüm
üyelerden, oylama için 'evet' yanıü
gelmesinin beklendiğini ve tasannın
büyük bir olasılıkla bugün Güven-
lik Konseyi'nde oylamaya sunula-
cağını söylüyorlar.
Söz konusu karar tasansında,
tüm üye ülkelerden, "Bosna-Her-
sek'e yönelik insani yardım çalışma-
lannı kolaylaştırmak amacıyla, BM
ile eşgüdüm içerisinde gerekli tüm
önlemleri almalan" isteniyor. Ge-
rektiğinde askeri güç kuUrrumına
da kapı aralayan tasan aynca, Ulus-
lararası Kızılhaç Komitesi ve insani
amaçlı diğer kurumlann, Bosna-
Hersek'te kurulu toplama kampla-
nna yönelik yardım çalışmalanna
derhal izin verilmesi çağnsmda bu-
lunuyor.
Saraybosna'da sıkışıp kalmış sivillerin gözlerinden çaresizlik ve ölüm korkusu okunuyor.(Fotoğraf:NEWSWEEK)
Tasanda, olası bir askeri müda- Nevv York muhabirimiz Osman
halenin niteliğine ilişkin aynntıb bil- Karakaş'ın bıldirdiğine göre dün bir
giye yer verilmezken BM kaynakla- açıklama yapan Sacirbey, Sırplann,
n, insani yardım konvoylanna aske- ağır silahlar, tanklar ve savaş uçak-
ri birliklerce hava ve karadan eşlik lanyla saldırdığını, buna karşılık
edilmesi biçiminde gerçekleştirilebi- yalnızca 5 bin Boşnakta o da hafıf
lecek müdahaleye NATO ve Batı silahlar bulunduğunu belirterek 50
Avrupa Birliği'nin (BAB) de katıla- bin Boşnakın ülkeyi savunmak için
bileceğini belirtiyor. hazır beklediğini, ancak silahlannın
Bosna-Hersek'in BM Büyükelçisi bulunmadığını söyledi. BM Güven-
Muhammed Sacirbey. Belgrad yö- lik Konseyi'ni olağanüstü toplantı-
netimmi, "etnik gruplan yok edici ya çağıran Sacirbey, "yardım
faşist bir felsefe gütmek"le suçlaya- ulaştınlmasını sağlamak için alına-
rak "Kendimizi savunmak için sila- cak askeri önlemlerin savaşı dur-
ha gereksinimimiz var" dedi. durmayacağı"nı belirterek Bosna-
Hersek'e havadan ve karadan mü-
dahalede bulunulmasını istedi.
Bosna-Hersek Devlet Başkanı
Alia İzzetbsegoviç de, dün Saray-
bosna'da düzenlediğj basın toplan-
tısında, ülkesındeki Sırp topçu
mevzilerine karşı uluslararası hava
operasyonu düzenJenmesini istedi.
İzzetbegoviç, BM'nın insani yar-
dımlannın yerine ulaşması için dü-
şündüğü askeri yardımın sonuçta
askeri bir müdahaleye gitmesini ar-
zu ettiğini söyledi ve "Sanıyorum,
uluslararası topluluk buna sırtını
dönmez" dedi.
Sırplar, nisan ayından bu yana
kuşatmada tuttuğu Bosna'nın Go-
razde kentine yönelik bombardı-
manı giderek yoğunlaştmyor. Sa-
raybosna radyosu, kente başlatılan
roket saldınsının aralıksız sürdüğü-
nü ve kent çevresinde çaüşmalann
da yeniden alevlendiğini duyurdu.
Radyo, Bihac, Tuzla, Doboc ve
Mostar'a yönelik Sırp bombardı-
marunda ise toplam 9 Boşnak ve
HuA'atın öldüğünü bildirdi. AFP'-
nin bildirdiğjne göre Sırplar dün Hır-
vatistan'ın doğu bölgelerine de yo-
ğun roket ve topçu ateşi başlattılar.
ANKARA
Panic'ten
ani ziyaıet
• Türkiye'nin BM'ye Bosna-
Hersek'le ilgili bir plan sunma-
sından hemen sonra yapılan zi-
yaret Ankara'nın ilgisini çekti.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Es-
ki Yugoslav cumhuriyetlerinden Sırbis-
tan ve Karadağ'ın ilan etükleri Yugoslav
Federal Cumhuriyeti'nin Başbakanı Mi-
lan Panic, bugün Ankara'ya beklenme-
dik bir ziyarette bulunacak. Türkiye'nin
Bosna-Hersek konusunda Birleşmiş Mil-
letler (BM) Güvenlik Konseyi daimi üye-
lerine bir plan sunmasının hemen ardın-
dan yapılan bu ziyaret, Ankara'da ilgiyle
karşılandı.
Edinilen bilgjye göre, Panic'in ziyareti
kendi isteği üzerine gerçekleşecek. Panic,
bugün saat 10.30'da Dışişleri Bakanı
Hikmet Çetin tarafından Ankara Esen-
boğa Havaalanı'nda karşılanacak. Yu-
goslavya Federal Cumhuriyeti'nin dışiş-
leri ve enformasyon bakanlan ile baa
yetkiüler ve gazetecilerle birükte An-
kara'ya geleceği belirtilen Panic, bugün
Başbakan Süleyman Demırel ile de bir
görüşme yapacak. Hikmet Çetin ile ögle-
yin bir çalışma yemeğı yiyecek olan ko-
nuk başbakanın, Bosna-Hersek konu-
sunda Türk yetkililerine görüşlerini
aktaracağı belirtiliyor. Panic, bugün ak-
şam üzeri Ankara'dan aynlacak.
tVSAN HAKLAR1DERNEĞL-
Kamplarda
her gün idaııı
LONDRA (AA) - Uluslararası İnsan
Haklan Derneği tarafından yayımlanan
bir raporda. Bosna Hersek'te etnik şidde-
tin "tüyler ürpertici" bir boyuta ulaşüğı
belirtilerek Sırp kontrolündeki toplama
kamplannda "her gün birçok idamınger-
çekleştirildiği" belirtildi.
Merkezi Frankfurt'ta bulunan derne-
ğin İngiltere'deki bürosu tarafından, gör-
gü tamklannın ifadelerine dayanılarak
hazırlanan raporda, eski Yugoslav cum-
huriyetlerinde Sırplann "etnik bir temiz-
liğe giriştiğı" belirtilerek Bosna Hersek'in
yanı sıra Kosova özerk bölgesinde Arna
vut cocuklann toplu olarak zehirlendiği
kaydedildi.
Raporda, özellikle Bosna Hersek'teki
Sırp denetiminde bulunan toplama
kamplannda psikolojik işkence, genç koz-
lara tecavüz, mahkumkın birbirleriyle
dövüşmeye zorlama ve "eğlence için
idam etme" gibı insanlık dışı uygulamala-
nn yapıldığına yer veriliyor.
Ikinci turun 25. gününde, toprak sorunu dışmda, yeni sayılabilecek birilerleme sağlanamadı
Kıbrıs görüşmelerinde henüz soıııııt acbııı yok
• Taraflarla ayn ayn goruşmeyı
tercih eden Birleşmiş Milletler yet-
kilileri, bir taraftan aldıklan bilgiyi
diğer tarafa aktarmıyor. ABD, ne
olursa olsun görüşmelerin sürme-
sinden yana.
OSMAN KARAKAS
NEVV YORK - 15 temmuzda başlayan
ikinci tur Kıbns görüşmelerinin bugün 25.
günü. Bugüne kadar yapılan görüşmelerde
taraflar toprak dışında. "yeni" sayılabilecek
bir tek adım atmış değil. Çünkü taraflar kar-
şı tarafın hangi konuda ne gibi bir tavır orta-
ya koyduğunu bilmiyor.
Görüşmelerde somut olarak ele alınan \e
üzerinde müzakare ediien tek konu, "top-
rak". Rum tarafı Türk tarafının yüzde 29.9'-
luk teklifıni biliyor. ancak bu rakam zaten
yeni değil.
Taraflarla ayn ayn görüşmeyi tercih eden
Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri. bir taraf-
tan aldıklan bilgiyi diğer tarafa aktarmıvor
Bunun da önemli bir nedeni var: Taraflann
istekleri "olanaksız" olarak görünüyor ya
da tavızlenn yctersiz olduğu ve karşı tarafça
"kabul edilemeyeceği" düşünülüyor.
"Bir tarafın diğer tarafın düşüncelennı öğ-
renirse ne gkar" sorusunu yanıtlamak çok
kolay: Görüşmeler hemen biter ve anlaşma
olmadan liderler Nevv York'tan avnlır. Şu an-
da BM \e ABD dahıl Türk ve Rum taraflan
elde ediien gelişmelere bakarak anlaşma ıhtı-
malininçokzavıfolduğunugöru>orlar BM
Genel Sekreteri ButrosGalfnın ıkı haftadan
bcri Kıbrıs ışıni yardımcılarına devretmesı
de bunun bir ışaretı. KKTC Cumhurba^ka-
nı Rauf Denktaş'ın üzennde önemle durdu-
ğu ve Rum tarafınca "verme/seniz olmaz"
dcdığı Gü7elyurt konusunda taviz vermek
İKİNCİ KIBRIS TÜRK BARIŞ HAREKATTNIN YILDÖNÜMÜ14 AĞUSTOSTA KUTLANACAK
Güzelyurtbölgesi 18 yıl öncekurtanldı
İZZETRIZAYALIN
LEFKOŞA - Cuma günü 14Ağustos
1974'ün erken saatlerinde başlayan
"İkince Kıbns Türk Banş Harekatı"nın
18'inci yıldönümü. Bu nedenle 14
ağustosta Türk yerleşimlerinin en
önemlilerinden biri olan "Serdarlı
Bölgesi". bır başka adıyla "Serdarlı
Sancağı"nın, 15 ağustosta Gazi
Magosa'nın, 16 ağustosta Lefke'nin
18'incı kurtuluşyıldönümleri kutlanıyor.
"Birinci Banş Harekatf'nın
tamamlanmasının ardından 30 Temmuz
1974te Türkiye-Yunanistan-İngiltere
arasında imzalanan "Birinci Cenevre
Konferansı Deklerasyonu" ile " Yunan
veya Kıbns Rum güçlerince işgal ediien
Türk yerleşim birimlerinin derhal
boşalülması, bir güvenlik bölgesi
oluşturulması, tutuklu askeri personelle
sivillerin takas edilmesi veya serbest
bırakılması, bölgede banş ile Kıbns'ta
anayasal hükümetin restorasyonu"
kararlaştınlmıştı. Birinci Cenevre
Konferansı Deklerasyonu, "Kıbns
Cumhuriyetı'nde Türk ve Rum iki otonom
yönetimin varhğinı" da kabul ediyordu.
ıkinci Cenevre Konferansı, Kıbns Türk ve
Rum temsilcilerinin de katılmasıyla 9
Ağustas 1974'te başlamış, ancak birinci
konferansta vanlan anlaşma ve öngörülen
koşullardan hiçbirinin Rum ve
Yunanlılarca yenne getirilmediği
görülmüştü. "Türk yerleşim bölgelerinin
boşaltılmadığı ve bir güvenlik kuşağının
oluşturulmadığı" gerçeği ortada dururken,
Yunan temsilcisi "Türk birliklerinin 30
Temmuz'daki 'ateşkes hattı'na geri
çekilmemesi durumunda konferansı
terkedeceği" tehdidini savuruyoıdu. İki
konferans arasındaki süreçte Rum ve
Yunanlılann anlaşma ve ateşkes
koşullanna uymak bir yana, Türk halkına
saldınlanndan vazgeçmedikleri kaygıyla
izleniyordu.
Türk müdahalesine karşın Türk Banş
Kuvvetleri'nin koruyucu şemsiyesi altında
bulunmayan Kıbnsh Türklerin tümünün
hala yokedilme tehlikesiyle karşı karşıya
bulunması ve Birinci Cenevre
Konferansı'nda vanlan anlaşmanın yerine
getirilmeyerek ikinci konferanstaki
önerilerin de reddedilmesi, Cenevre
Konferansı'nı başansızlığa uğratarak 13
Ağustas 1974'te şona erdirirken, 14
Ağustos 1974'te İkinci Banş Harekatı'nın
başlamasının da "başbca nedeni" olacaktı.
Banş Harekatrnın 14 ağustos sabahı
başlayan ikinci evresi 16 ağustos akşam
üzeri tamamlandı. Halen Nevv York'ta
devam eden Kıbns görüşmelerinde toprak
konusunda en pürüzlü sorunu oluşturan
Güzelyurt bölgesi de ikinci harekat
sırasında kurtanlmıştı.
laraftan olmaması. Rum yönetimi lıderi
Yorgo Vasılıu'nun da "esıt federe devletler
ve başkanlığının dönüşümlü yapılması" ko-
nusunda kesinlıkle taviz vemıeyecek bır po-
litika izlemesı nedcnıyle görüşmelerin bir
"oyalama politikası"ndan öteye gitmediği
apaçık ortada
Nevv York'a gelmeden önce Gali hantası-
nı gördüklen anlaşılan ve söz konusu harita-
nın Denktaş tarafından kabul edilmemesi
durumunda "Türk tarafının suçlanarak Gü-
venlik Konseyi'nden Rumlar lehine bir ka-
rar çıkartılmasf' konusunda ABD'lilerden
söz alan Rum tarafı. ortaya konulan "çirkin
oyun"da bazı "nüanslann gözardı edilmesi"
nedeniyle arzusuna kavuşamıyor.
Denktaş'ın ıse şu andakı tek dayanağı Ga-
lı'nin fıkirlerdemeti. Budemette. bır konuda
öncelikle anlaşma yapılması gıbi bir zorun-
luluk bulunmaması, Denktaş'ın en büyük
kozu. Denktaş bu kozunu başanyla kullanı-
yor ve baskılara da "Hiçbir şey görmeden bu
kadar fedakarlıkta bulundum. Daha ne isti-
yorsunuz" diyerek karşı koyuyor.
Denktaş konuşmalannda eğer anayasal
konularda istedığını alırsa Güzelyurt'un bır
bölümü ile ilgili olarak ek toprak tavizi vere-
bileceğini ima ediyor. Ancak ABD'liler ile
BM yetkılilenncc bılındıği sanılan bu ıhti-
malin bile Rum tarafını tatmin etmediği an-
laşılıyor.
Şu günlerde Nevv York'ta Denktaş ıle Va-
silıu bir maç öncesi boksörlenn hayali rakıp-
le yaptığı aııtreman gibi "gölge boksu" yapı-
yor. Yani gerçek ınaça henüzçıkmışdeğiller.
İki lider de rakıbinın ne tür etkıli vuruşlar ya-
pabildiğıni ya da ne gibi açıklannın bulun-
duğu konusunda bilgi sahibi değil. En azın-
dan Türk tarafı değil. Çünkü Türk tarafı
bunu açıkca gündeme getirerek BM yetkili-
lerinin bugüne kadar Rum tarafının görüşle-
ri ile ilgili bir tek kelime alamadıklanru söy-
lüyorlar.
BM taraflann tam olarak anlaşma yoluna
girdiklerini görmek istiyor. Nitekim geçen
hafta sonunda BM'nın görüşü bu yöndeydi,
ancak Vasiliu'nun karşı çıkması nedeniyle
bu yönde bir karar alınamadı. Denktaş ise
karşılıkh görüşmelerle bir an önce başlayıp
en kısa yoldan sonuca varmak istiyor. Yani
görüşmelerin hiçbir sonuç alınmadan uzatıl-
masından memnun değil.
Gözlendiği kadanyla görüşmelerin bu ko-
şullarda devam etmesini isteyen tek taraf
ABD. Kasım ayında yapılacak seçim nede-
niyle Dışişleri Bakanı James Baker'ı Arap-
Isr3.il sorununda temaslarda bulunmak üze-
re bir süre önce Ortadoğu'ya gönderecek.
ABD'deki en etkili "Yahudi lobisi" için bir
"seçim hediye paketi" haarlayan Başkan
George Bush, Yahudi lobisinden sonra ikin-
ci sırada bulunan "Rum lobisi" için dc bir
hediye paketi haarlamaya çalışıyor.
Şimdi oyunun perde arkasmdaki yöneti-
cisi ABD. iİcı tarafın ıstediğı gibi oynamala-
nna izin veriyor yani taraflann istedikleri
konularda dertlerini anlatmalannı hoş kar-
yılayıp sırtlannı sıvazlayarak görüşmeleri
devam ettırmeye çalışıyor. ABD'nin görüş-
meleri hafta sonuna kadar sürdürtüp verile-
cek bir aradan sonra eylül sonu ya da ekim
başlannda tekrar başlatmak niyetinde olu-
duğu belirtiliyor.
Sonuç olarak "Zoraki kör dövüşü" biçi-
minde süren Kıbns kavgası. ABD seçimleri-
ne kadar gündemde kalacağa benziyor.