Katalog

30 TEMMUZ1992 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER İstanbul'da Avrupa zirvesi • BRÜKSEL (AA) - Avrupa Konseyi üyesi 27 ülkenin dışişleri bakanlan. İO-H eylül tarihlerinde İstanbul'da düzenlenecek "özel" bir toplantıda bir araya gelerek, "Değişen Avnıpa'da Avrupa Konseyi'nin Rolü" konusunu tartışacaklar. Toplantılara BDT Cumhuriyetleri Dışişleri Bakanlan'nın da davet edildikleri belirtildi. Avnıpa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanı Hikmet Çetin ve Genel Sekreter Catherine LaJumiere'in. bir süre Önce Ukrayna, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan ve özbekistan'a yaptıkları ziyaretlerden sonra, konseyin Orta Asya cumhuriyetlerine "yeni bir bakış açısı" belirlemesi bekleniyor. Törkiye, ABD basınında • W ASHINGTON (AA) - ABD'de vayımlanan Boston Globe gazetesinde yer aJan bir haber-yorumda, Türkiye'nindünya sahnesinde daha aklif bir rol oynamaya haarlandığı ve bu yolda güven ve kararlılık taşıdığı belirtildi. Türkiye'nin, özellikle Orta Asya ile bağlantısının, ticaretinin yanı sıra bölgenin yeni düşünce yapısına kavuşması ve İslam radikalizrninden uzak kalması için önem taşıdığı kaydedilen yanda, şu görüşlere yer verildi: Türkiye'nin önemli iç sorunlanna karşılık iyimserlik vekendine güven duygusunun da güçlendiğini kaydeden Boston Globe, ülkenin artık genel yaklaşımmı değiştirip yeni bakış açılan gelişürdığini vurguladı. Ekonominin Köîfez Şavaşı'ndan olumsuz etkilendiğini anlatan Globe, ABD'nin Saddam'ı devirip bölgede demokrasinin yayılmasına yol açacağı sanılırken, Irak'ın kargaşaya girdigini, süren yapünmlar yüzünden de Türkiye'nin zarannın büyüdüğünü yazdı. İsrail-ABD işbirliği • WASHINGTON (AA) - Soğuk savaş sonrasında ABD için önemini korumaya çahşan İsrail, değişen Amerikan stratejisine göre yeni işbirliği alanlan geliştirmeyi amaçhyor. Washington Post gazetesinde yer alan haber yorumda, İsraiJ'in ABD için " Akdeniz'deki en büyük uçak gemisi" olmaya hazırlandığı ve iki ülkenin Orta Asya için işbirliği yaptıklan görüşüne yer verildi. Haberde, 1970'lerde ABD ilegeliştirdiği stratejik işbirliği sonucu "Ortadoğu'daki Sovyet yayılmacıüğına karşı siper olma" görevi üstlenen tsrail'in şimdi "Ortadoğu'daki bölgesel bunalımlara ABD'nin müdahale etmesine yardım edecek bir platform olmaya haarlandığı" ifade edildi. Fujimopi'den demokrasi sözü • LtMA (AA) - Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimori, ülkesinde demokrasiyi yeniden kurrnak için kasım ayında bir kurucu meclis oluşturulacağını bildirdi. Ordunun desteğiyle geçen nisan ayında 240 üyeli kongreyi feshederek "sivil bir darbe" gerçekleştiren Fujimori, bağımsızlık günü dolayısıyla düzenlenen törendeyaptığı konuşmada, kasım ayında seçilecek 80 üyeli kurucu meclisin, ocak ayından itibaren anayasal reformu gerçekleştirmek amacıyla çalışrnalanna başlayacağını belirtti. Meclisin yasama yetkisine sahıp olacağını kaydeden Devlet Bakanı Fujimori, anayasada yapılacak degişikliklerin referanduma götürüleceğini, belediye seçimlerinin de şubat ayında yapılacağını açıkladı. Yeltsin'e güven azaldı • MOSKOVA (AA) - Rusya halkının en çok takdirettiği politikacılar sıralamasında E>evlet Başkanı Boris Yeltsin'in birinciliği yardıması Aleksandr Rutskoy'akaptırdığı belırlendi. Ülkedeki son siyasi gelişmeler ışığında yapılan bir kamuoyu araşürmasının sonuçlanna göre halkın sözüne en çok güvendiği politikacılar SLralamasında birinciliği Rutskoy, ikinciliği de Yeltsin aîlıyor. BM Genel Sekreteri, Denktaş'ın sunduğu haritayı beğenmedi Gali, topu Güvenlîk Konseyfne attı• BM Genei Sekreteri Gali'nin Türk tarafının onunekoyduğuharitanın,ABDKıbnsKoordina- törü Ledsky ile birlikte hazırlandığı ve Güvenlik Konseyi'nin "olur"u alındıktan sonra Denktaş'a sunulduğubildirildi. OSMAN KARAKAŞ NEW YORK - Turk taratının sunduğu haritadan memnun ol- mayan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Butros Gali, "Güvenlik Konseyi'nin beş dai- mi üyesi de haritanızdan mem- nun değil. Derdinizi onlara anlatın" dedi. Güzelyurt ve çev- resinin her iki tarafça da istenil- mesi nedeniyle dün kopma nok- tasına gelen Kıbrıs'ta toprak ayarlamalan görüşmelerine de- vam edilmesi kararlaştırıldı. BM Genel Sekreteri Butros Gali, dün Türk tarafı ile görüş- meden once Güvenlik Konseyi 1 nin beş daimi üyesi ile bir top- lantı yaptı. Geçen hafta sonu Denktaş'ın Birleşmiş Milletler Genel Sekre- teri Butros Gali'ye sunduğu ha- ritanın duzeltilerek önceki gün tekrar sunulmasının ardından dün BM'nin bu konuda göriişü- nü alan Türk heyetinin toplan- tıdan sinirli şekilde ayrıldığı gö- ruldü. Çıkışta bekleyen Rum ga- zetecilerin sorusu üzerine, "Gu- zelyurt'u vermeyeceğim" diyen Denktas, daha sonra KKTC temsilciliğinde ekibi ile toplan- tıya girdi. Toprak görüşmelerinin kilit noktası olan Güzelyurt ve çev- resinin Turk sınırlan içinde gös- terilmesi ve bu konuda taviz ve- rilmeyeceğinin Genel Sekreter'e yinelenmesi karşısında Gali'nin memnun olnyldığı ifade edili- yor. Denktaş'ın 50 dakika kadar süren görüşmesinin ardından Türkiye'nin Birleşmis Milletler Daimi Temsilcisi Mustafa Akşin de Genel Sekreter Butros Gali ile bir görüşme yaptı. Görüşmeden sonra, New York'ta Türk basın mensuplan- na bir öğlen yemeği veren KKTC lideri Rauf Denktaş, görüşmele- rin kilitlenmediğini, devam ede- ceğini söyledi. Bundan sonra Gali ile planlanmış bir görüşme- nin bulunmadığı, Güvenlik Konseyi'nin randevuya olumlu ce\ap vermesi üzerine beş daimi uye iie toplantı yapılacağı açık- landı. Türkiye adına görüşmelere katılaıı bir Dışişleri görevlisı de Türkiye'nin Güzelyurt ve çevre- si konusunda taviz verilmesi için Denktaş'a bir baskı yapmadığı- nı ifade ederek "Türkiye, 29.9 oranı üzerinde önerilerde bulun- muştur. Ancak bu orana daya- narak sınırın nereden geçeceği konusunda bir fikir telkin etme- miştir ve etmek de istememiştir. Sınırın nereden geçeceğinin te- spitinin, KKTC yetkilileri tara- fınca belirlenmesi gerektiği düşüncesindedir" diye konuştu. ABD: Görüşmeler sürecek Bu arada ABD kanadı yetki- lilerinden Ledsky'nin bir yar- dımcıst ise görüşmelerin devam edeceğini söyledi. Toprak sorununun çözümlen- mesi halinde de sıradaki konu- nun anayasa olmadığını, yerle- rinden edilmiş kişiler olduğunu ifade eden yetkili, "Görüşmele- rin kopmaması için çalışıyoruz" dedi. Ikinci tur görüşmelerinde 15 New YorkpazarlığıKKTC'yikanştırdı İZZETRIZAYALCV . LEFKOŞA-KuzeyKıbnsTürkCumhuriyeti (KKTC) Meclisi yann olağanustü toplanıyor. Muhalefet partilerinin istemi doğrultusunda gerçekleşecek toplantıda ağırlıkh oiarak New York görüşmeleri ele alınacak. KKTC Meciisi'ndeki muhalefet partileri, ola- ğanüstü birleşimde. dış politikanın göriişülmesi ve Nevv York görüşmelerinin ele alınmasının ya- nı sıra İhtiyat Sandığı'ndaki yolsuzluk olayla- nnda, kurumu sahte çekle dolandırmakla suçla- nan ve Başbakan Derviş Eroğlu'nun yolsuzlu- ANKARA ğunu örtbas ettiği iddia edilen iktidardaki Ulu- sal Birlik Partisi'nden (UBP) bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaidınlmasını da gündeme getirecek. UBP Meclis Grubu, "New York görüşmele- rinde ortaya çıkan baskıcı, haksız ve gayri adil gelişmeler karşısında KKTC Meclisi'nin yeni bir durum değerlendırmesi yapmasmın kaçınıi- maz olduğunu" belirterek meclisi olağanüstü toplantıva çağırma karan aldı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaşıdes- tekleyen kurum ve kuruluşlann oluşturduğu "Kurum ve Kuruluşlar Koordinasyon Komite- si" de KKTC Meclısi'nde "ivedi" toplanmasını ve New York'taki görüşmelerin sürüp sürme- mesi konusunda karar üretilmesini" istedi. KKTC Meclis Başkanı Hakkj Atun. bu istek- ler doğrultusunda, Türk halkınır. duygu, düşün- ce, görüş ve duyariılığını. New Yorİc, dünya ve özellikle Türk tarafına baskıda bulunmaya çalı- şan taraflara ileteceklerini". Meclis'in olağanüs- tü birleşimin yann gercekleşeceğini belirtti. KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu, "Yüzde 29 artı toprak önerisinin henüz cumhuriyet meclisi ve halk tarafından onaylanmadığını", "Bunun meclis ve halkça onaylanması gerektiğini" söy- ledi. "Toprak verme konusunda tek yetkili mer- cii meclis ve halktır" diyen Derviş Eroğlu, "KKTC topraklanndan taviz verümesine ve Kıb- rıs Türkünün yeniden göç etmesine kesinlikle karşı olduklarını" açıkladı. "Kıbns sorunu ile ilgili olarak New York'ta sürdürülen görüşmelerde zemin oluşturan 8 mad- delik bir paket olmasına karşın sadece toprak üzerinde durulduğunu" belirten Eroğlu, "Bu sü- recin devam etmesi halinde görüşmelerin kesil- mesi gerektiğini" kaydetti. Eroğlu, "Görüşme- lerin sürdüğünü, Nevv York'taki heyetin çekil- meyeceğini" belirtti. Denktaş formülüne destekANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dı- şişleri Bakanı Hikmet Çetin, KKTC Baş- kanı Rauf Denktaş'ın Kıbns'ta toprak konusunda önerdiği "yüzde 29 artı" for- mülünün altma inilmesinın güç olduğunu söyledi. Dışişleri Bakanı Çetin, ABD'nin gö- rüşmelere ağırlık koymasını "doğal" ola- rak niteledi. Çetin, ABD'nin, iki müttefı- kini ilgilendiren bir sorun olması nede- niyle konuya ilgi gösterdiğini ve ABD'- deki seçim yıh nedeniyle bu ilginin ağırlık koymaya dönüştüğünü belirtti. Çetin. "Türkiye'yi sıkıştırmakla, zorTamayla bir yere vanlamaz " diye konuştu. Dışişleri Bakanı Çetin'in, Kıbns görüş- melerindeki son durumla ilgili sorulara verdiği yanıtlar şöyle: - Tûrk heyetinde. "banş hayal" havası var. Bu konuda size ulaşan bir bilgi var rrn? Çetin - Bence o noktaya gelinmedi. Ben hala umutvar görüyorum. Denktaş ile BM Genel Sekreteri yine görüşecek. - ABD'nin devreye girmesini ve giderek ağırlık koymasını nasıl değerlendiriyor- sunuz? Çetin - Bu gayet doğal. Müttefiki olan iki ülkenin yıllardır gündeminde olan bir konu. Müttefiklik nedeniyle, isteristemez iki taraftan da onlan ilgilendiriyor. ABD'de seçim yıh olması onlan daha bir sıkıştınyor. - Bu durum Türkiye'yi de sıkıştırmaya- cak mı? Özellikle Rum seçmene selam vermek isteyen ABD'li politikacılann tu- tumu, Türk tarafı aleyhine bir durum ya- ratmayacak mı? Çetin - Hayır, hayır. Türkiye'yi sıkıştır- makla olmaz ki o iş. Türkiye'yi sıkıştır- mayla, zorlamayla bir yere vanlamaz. Mümkün değildir o. Şimdi Sayın Denk- taş, 'yüzde 29 artı' formülü ile önemli bir adım atü. Bu önemli bir adımdır. Bunu dikkatle izleyip gereğını yapmak gerekir. Hiç değilse diğer konulara geçmek lazım. Pekinlibalıkçıımtudmubağlamışağın ucuna Pekinli balıkçı, puslu biryaz sabahı ağını kanal sulanna bırakmaya hazırlanıyor. Yaşü Çinli kendi imalatı derme çatma salının üzerinde ekmek parasını çıkarmaya çalışıyor. Başkent Pekin'e köylerden göç edenlerden oluşan milyonlarca işsizi düşündükçe. haline şükrediyordur herhalde. Yalnız balıkçı, ağinı serin suJara salarken nelerdüşünüyordur kim bilir? Belki de sah üzerinde geçirdiği yaşamı geçiyordurgözünün önünden. Büyük birsabırla tamirettiği ağın karışmaması için yoğun çaba sarf etmesi gerekiyor yaşlı balıkçımn. temmuzdan düne kadar Denk- taş, Gali ile 9 kez bir araya ge- lirken, Vasiliu sadece 4 kez Ga- li ile görüştü. Yorgo Vasiliu, 20 temmuzdan bu yana Genel Sek- reter'le hiç görüsmedi. ABD ta- rafı ise 15 temmuzdan bu yana Türk ve Rum tarafımn yanı sıra BM yetkilileri ile her gün bir araya geldi. Bu arada Nevv York'ta bulu- nan ve bir Rum radyosuna açık- lama yapan DISI lideri Klerides, "BM Genel Sekreteri'nin sundu- ğu haritaya göre Güzelyurt bize verilirse ikinci konuya gececeğiz. Ancak bu, toprak konusunun kapandığı anlamına gelmez. Bu- nu, göçmenlerin dönüş hakkı, kantonlar ve ban bölgelerin özel statüleri izleyecek. Bugün (çarşamba) ya da ya- nn (perşembe) gününe kadar toprak konusunda Türk tarafı- nın tutumunda bir değişiklik ol- maması durumunda diğer ko- nulara girilmeyecek. BM Genel Sekreteri'nin Güvenlik Konseyi- ne bir rapor sunarak konseyi ay- dınlatması gerekecek" şeklinde bir konuşma yaptı. ABD ikili oynuyor Görüşmelerin başından beri iki tarafla her gün saatler süren toplantılar yapan ABD tarafı- nın sorumlusu Nelson Ledsky'- nin de, son gelişmeler üzerine ikili oynadıği belirtiliyor. Daha önce bir grup Rum ve Türk gazeteciye, Denktaş'^ - yüzde konusunda inatçı oldu- ğunu ve Türk tarafının teklif et- tiği yüzde 29.9 oranının bıraz daha aşağıya çekilmesi gerekti- ğini vurgulayan ABD Dışişleri Bakanlığı Kıbns Koordinatörü Nelson Ledsky, bu görüşünü yalanladı. Ledsky'nin. KKTC lideri Denktaş'la buluştuğu toplantıda söz konusu görüşîe- rinin aktanlması üzerine "Ben öyle bir şey söylemedim. Türk tarafı yüzde 29.9'a inmekle kendisine düşeni yapmış oldu" dediği öğrenildi. Ledsky'nin ay- nca Denktaş'la yediği yemekte, Türk tarafının önüne konulan yüzde 28.24'lük ve Güzelyurt ile çevresini Rumlara bırakan "Gali haritasf'nı birlikte haar- ladıklannı, daha sonra Güven- lik Konseyi'nin beş daimi üyesi- nin "olur"lannı aldıklannı söy- lediği öğrenildi. Bir Kore lokantasında ger- çekleşen yemekü toplantıda Denktaş'ın, Ledsky'ye aynca "Bize yardım cdcbileceğinıze inanmaz hale geldik. Genel Sekreter, Güzelyurt konusunda sürekli ısrar ediyor. Bize yar- dımcı olmak isteyen, Genel Sekreter'i yola getirir" dediği öğrenildi. Ledsky'nin, "Gali Haritası'nı birlikte hazırladıklannı söyle- mesinin ardından Denktaş'a yakın olan çevreler, "Toprak pazarlığının Birleşmiş Millet- ler'den çok ABD ile yapıldığı ortada. New York'ta bulundu- ğumuz süre içinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nden çok Nelson Ledsky ile görüş- memiz de bunu kamtlıyor. Açıkcası her şey ABD'nin memnun edilmesi ile ilgili" şek- linde görüş belirtiyorlar. Bu arada KKTC lideri Denktaş'la bir kez daha görü- şen Ledsky, Türk tarafının Gali'ye sunduğu "hatalan dü- zeltilmiş harita" ile birlikte VVashington'a gittiği öğrenildi. Ledsky'nin dün ülkesine dönen ABD Dışişleri Bakanı James Baker'le Kıbns konusunu gö- rüşeceği, Türk tarafmın sundu- ğu harita ile son gelişmeleri aktaracağı öğrenildi. Washington'da bulıman muhalif liderler yeni bir müttefik saldınsının Saddam Hüseyin'in işine yarayacağı görüşünde Iıak ııııılıalefeti Bağdat 9 a askerimüdahaleyekarşı• Washington'da bulunan Iraklı muhalif liderlerden Leif Kubba ile Celal Talabani, CNN televizyo- nunda yaptıklan ortak mülakatta, Irak'a karşı askeri harekatın Sad- dam Hüseyin'in işine yarayacağını belirttiler. Dış Haberler Senisi - ABD'h yetkiblerle görüşmeler yapmak üzere Washington'da bulunan Irak muhalefet liderleri, ülkelerine karşı girişilecek bir askeri harekata karşı ol- duklanm söylediler. Irak'ın başkenti Bağ- dat'taki Tanm Bakanlığı'nda önceki gün in- celemelere başlayan BM uzmanlan çalış- malannı dün tamamladı. Uzmanlar bina- dan herhangi bir evrak çıkartmadılar. Viyana'da geçen ay toplanan ve Saddam Hüseyin'e muhalif tüm gruplan çaüsı altın- da toplayan Irak Ulusal Meclisi tarafından saptanan 6 kişilik heyet, VVashington'da ABD'li yetkililerle temaslarda bulunuyor. Iraklı muhalefet liderleri dün yaptıklan acık- lamada, ülkelerine karşı girişilecek bir as- keri harekata karşı olduklanru söyledıler. Iraklı muhalif Ûderlerden Leif Kubba ile Celal Talabani, CNN televizyonunda yap- Uklan ortak mülakatta, Irak'a karşı askeri harekatın Saddam Hüseyin'in işine yaraya- cağını belirttiler. Kubba, "Irak'taki bina ya da hassas tesis- leri bombalamak Saddam'a zarar vermeye- cek. aksine işine yarayacak ve müttefikleri de Irak halkının düşmanı gibi gösterecektir" dedi. Irak'ta Saddam'ı devirmek için yeterince IRAKTARIM BAKANLIĞI Saddam: "Tebrikler Mustafa, gizli belgeleri ne yaptuı?" (Dail>' Mail'den) irade bulunduğunu kaydeden Kubba, mu- Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) li- halefet olarak bunu gerçekleştirebilecek bir- deri Celal Talabani ise, Irak halkının Sad- lik ve eşgüdüme sahip olduklannı, ancak dam Hüseyin'i devirmek ve demokratik bir desteğe ihtiyaçlan bulunduğunu ifade etti. sistem kurmak için mücadele verdiğini söy- ledi. Irak halkının, muhalefet güçleri ve müt- tefik kuvvetler arasmda işbirliğinden yana olduğunu kaydeden Talabani. "Irak'taki diktatörlüğe son vermenin Irak halkının asıl amacı olduğunu düşünüyoruz" diye konuş- tu. Celal Talabani önceki gün yaptığı bir baş- ka açıklamada da, VVashington'daki temas- lan sırasında ABD'den "askeri, mali, mane- vi ve siyasi destek" aradığını söyledi. Reu- ter'in haberine göre Talabani, Kuzey Irak'ta yaşayan Kürt nüfusun BM yaptınmlan dı- şında bırakılmasının kendileri için öncelikli bir konu olduğunu vurguladı. Talabani, Washington'da bulunan Irak muhalefet ü- derlerinin, bir sürgün hükümeti kurulması olasılığını da kendi aralannda tartışacaklan- nı belirtti. Saddam Hüseyin'in güneyde Şiile- re yönelen saldınlannın, yakında kuzeyde Kürtleri de hedef alacağına ilişkin kaygılan- nı dile getiren Talabani, "Şu anda çok acil olarak tanksavar ve uçaksavarlara gereksi- nim duyuyoruz" dedi. BM uzmanlan BM uzmanlan Bağdat'taki Tanm Bakan- bğı binasında önceki gün başladıklan incele- melerini dün tamamladılar. AFP'nin haberi- ne göre, heyet başkanı Achim Biermann, yeni silahlanma programlanna ilişkin her- hangi bir suçlayıcı belgenin bina dışma çı- kartılmadığjm söyledi. Biermann, heyetin kaldığı otelde basma yaptığı açıklamada, in- celeme sırasında silahlanma programlan hakkında herhangi bir kanıta rastlanıp rast- lanmadığına ilişkin bir soruyu yamtsız bı- raktı. Heyet başkanı, BM uzmanlannm dik- katli biraraştırma yürüttüklerini ve artık 'ni- hai kararlannı' vereceklerini söylemekle ye- tindi.