Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2TEMMUZ1992PERŞEMBE V 8 DIŞ HABERLER Rabbani'den yardım çağrısı • KÂBİL(AA)- Afganıstan'ın yeni devlet başkanı Burhaneddin Rabbani, uluslararası topluluğa ve özellikle BM'ye, Afganistan'ın yeniden inşası için yardım çağnsında bulundu. Devlet başkanlığını pazargünü devralmasından bu yana ilk kezdün televizyonda konuşan Rabbani, ülkedeki Müslüman aydınlann da yardımlanyla Afganistan'ın savunma ve bağımsızüğını güvence allına alan, Islamın ilerlemesı ve ulusal birliğin kurulniasını sağlayacak geçicibiranayasa hazırlanacağını söyledi. ABD, Demirel'e teşekkür etti • WASHINGTON (AA) — ABD Kongre üyeleri Başbakan Süleyman Demirel'e bir mektup göndererek Iraklı Kürtlerin korunmasında Türk hükümetinin çabalanm övdüler ve "Bu değerli yardım için size ve Türk halkına teşekkür etmek istiyoruz" dediler. Kongrenin 24 üyesinin imzasıyla 25 haziran tarihinde Başbakan Demirel'e gönderilen mektupta, şöyle denildi: "Türk parlamentosu halen yürürlükteki üs anlaşmalannın uzatılmasıyla ilgili tarihi oylamaya yaklaşırken, Kuzey Irak'taki mültecilerin korunmasına size yardım ve iki ülke arasındaki işbirliğinin devamı için destek öneriyoruz. Batı Trakya'da sevinç IGLMLLCİNE(AA)- Yunan hükümetinin. Gümülcine'de büyük çoğunluğu Türk azınlık üyclenne ait tanm arazisi ile ilgili istımlak karannı geri çckmesi. azınlık arasında biiy ük bır memnuniyetle karşılandı. Bugelişmenin Türk-Yunan ilışkilerindeki gclışmclerdcn kay naklandığına dikkal çeken azınlık üyeleri, Baü Trakya Türk loplumunun iki ülkc arasında dostluk köprüsü görevi görmeyi arzuladığını ifadeettiler. Azınlık üyclcri.iptal karannın biran önceyazılı olarak cllcrine geçmesini bcklediklerini dc sözlerine cklediler. İngiltere, AT Dönem Başkanı • LONDRA(AA)- Türkiye ile Avrupa Topluluğu ilişkilerinin güçlendirilmesinı destekleyen İngiltere, dün topluluğun dönem başkanlığını devraldı. Bu yılın ilk yansında dönem başkanhğıni yürüten Portekiz'den altı ayhk bir dönem için başkanhk bayrağını devralan İngiltere'nin, AT içindeki siyasi ve ekonomik bütünleşme sürecine fren vurması ve topluluğun "derinleşmesinden" daha çok "'genişlemesine" ağırlık vermesi bekleniyor. Bu yılın ikinci yansında 12 üyeli topluluğun gündemini İngiltere belirieyecek. Danimarka AT'ye meydan okuyor • KOPENHAG (Cumhuriyet) - Avrupa Topluluğu'nun iç pazar uygulamasına rağmen Danimarka sınır kontrollerini kaldırmayacağını açıkladı. 1986 yıhnda kabui edilen ve yılbaşındanitibaren yürürlüğe girecek iç pazar anlaşmasına göre AT üyesi ülkeler arasındaki sermaye, mal ve işgücü dolaşımı tamamen serbest kalacak. Anlaşmaya göre AT üyesi ülkeler arasındaki sistematik sınır kontrolleri tamamen kaldınlacak. Av rupa Komisyonu'nun, Avrupa Topluluğu Mahkemesi'nde dava açma tehdidine rağmen Danimarka ve İngiltere sınır kontrollerini kaldırmayı reddediyor. 'Kıbns Postası' gazetesi, Genel Sekreter'in Kıbns haritasını "Sevr paçavrasının benzeri ödün haritası" diye niteledi KKTC'de Gali'ninharitasına tepki• HaritayagöreKıbns'ın batısında 90 bin dönüm narenciye bahçesi ve önemli yerleşim birimleri Rumlara bı- rakılıyor. Aynca Leflce'nin batısı Gemi Konağı'ndan itibaren Yeşilır- mak dahil Rumlara veriliyor. Dış Haberler Senisi - KKTC'dc "Kıbns Posiasf gazctesındc dün BM Genel Sek- rcterı Butros Gali'nın taraflara sunduğu hariia çıklı. "Scvr paça\rasının benzeri, ödün haritası" başlığı ile çıkan yaada ise ivcile şöylc dcndi: •Kıbns Postası, Galinin ödünler harita- sını vayınludı. Halktan saklanan budur. Güvenlik-eşit- lik-barıs sözcüklerinin arkasında olan bunlardır. Haritayı incclcycnler şunu göre- ccklcrdir: 1. Balı'da. 90 bin dönüm narenciye bah- ÇCM \c son dcrcce önemli ycrlcşim birimleri Rumlara teslım cdilecektir. Güzelyurt ve yöresine bunun için el atıldı. Lefke sadece incc bir yolla Gazivcren'e bağlanacak. LelVoşu ile direkt yollan olmayacakür. Basil bir sahil şeridi bırakılmaktadır. Lcfkcnin balısı Gemikonağından iti- baron. Ycşilırmak dahil Ruma teslim edi- leeckıir. Doğu'da da ycni bir rczillik var. Lef- koîa-Gazimagosa yolu bile Rum silahlan- na cmanctlir. öüvcrcinlik. Korkuteli. Döriyol teslim edilecek; aynı yol üzerinde- kı Aslanköy dc Ruma bırakılacaktır. Bunlann güneyindeki Akınctlar, Köprü, Dilckka\a. Kınkkale. Erdcmli, Yiğitler halkı ycrlcrindc kalacaklar ve Türk yöneti- minc bağlı olacaklar. Gcriyc kalan köyler Rumlara bırakıla- cak. Karpaz'a el atmak isteyen Rumlan Esentepe KUZEY KIBRIS TÜRKCUMHURİYETİ « Değırmenlık memnun etmek isteyen BM Genel Sekrete- ri Gali, Dipkarpaz, Erenköy, Sipahi ve Esenköy'ün de boşalühp Rumlara veril- mesini uygun buldu. Yani Erenköylü hem baiıdaki doğum yerini, şehitlikleri teslim edecek, hem dc Karpaz'da sığındığı Yalu- sa Yeni Erenköy'ü teslim edecek! İşte saklanan gerçekler bunlardır. Baa açıkgözler de bunu saklıyorlar. Ha bir de öteki konular var. 1. Cumhurbaşkanmın dönûşümlü olma- sını kabul etmediler. 2. Hükümette 7 Rum. 3 Türk bakan isti- yorlar. Eşitlik ayaklar altında. 3. Mcclislerin birinde eşitlik var; Temsil- ciler Meclisi'nde 15 Türk'e karşı, 35 Rum var. Eşitlik nerede? 4. Egemenlik hakkınuz havada. 5. Güvencenin sulandınlmasını hedefle- diler. Halka tuzak kurulmuştur. Baa siyasal partiler ise 'al-ver' olacak diyorlar. Bizi, Denklaş'ı vermeye itiyoriar; zorluyorlar. amabizeverilen nedir?Bilen varmı? Beyler, bu bır SEVR dayatmasıdır. Yü- ce Atatürk bunu elinin tersı ile iterek, ölüm fermanına meydan okumuştu. Sıra bizde- dir, KıbnsTürk halkındadır. 1963'te teslim olmadık; şimdi Batılılara. bölücülere mı kurban olacağız." Ankara'nın tepkisi Cumhuriyet Ankara Bürosu'nun bildirdi- ğinc göre Türk tarafı. dünkü Kıbns Türk basınında çıkan haritanm. sadece görüşme- YUNANİSTAM Basın haritadan memnun • Gali'nin haritasmın KıbnsTürk basınında yayımlanmasına Yunan yaym organlan sert tepki gösterdi. Ancak gazeteler söz konusu harita- nın içeriğinin, Rumlan "memnun etmesi gerektiğini" belirttiler. STELVOBERBERAKİS ATtNA - Birteşmiş Milletler Genel Sekrete- ri Butros Gali'nin Kıbns Türk ve Rum taraf- lanna sunduğu haritanın KıbnsTürk basının- da yayımlanmaa, Yunan basrunın tepkisine yol açü. "Kıbns Türkleri ambargo karanna saygıâzhk etti" ya da "Denktaş Kıbns müza- kerelerini dinamitliyor'" gibi başlıklara yer ve- ren dünkü Yunan gazeteleri, buna karşın söz konusu haritanın, Kıbns Rum tarafını "mem- nun etmesi gereküğT görüşünde birleştiler. Kıbns Rum hükümet sözcüsü Akis Fandis, söz konusu harita için BM Genel Sekreteri'- nin koyduğu "ambargoya saygı gösterdiği" gerekçesiyleherhangi biryorum yapamayaca- ğıru açıkladı. Fandis aynca. "eğer Kıbns Türk basınında yayımlanan harita, Gali'nin tarafla- ra sunduğu haritanın aslıysa o zaman bu ya- yın yasağının Kıbns Türkleri tarafından ihlal edıldiğini" söyledi. Ancak gerek Rum kesiminde gerekse Atina'da diplomatik kaynaklara dayah ha- berlere göre KıbnsTürk basınında önceki gün yayımlanan ve dünkü Yunan gazetelerinde iktibas editen bu haritalar, Gali'nin önerdiği haritanın a>Tua. Yunanistan hükümeti de bu haritanın önerdikleri konusunda aynı gerek- çeteri göstererek herhangi bir yorum yapmak istemedi. Dışjşleri bakanhğı çevreleri ise Kıbns Türklerinin bu haritayı baana açıklamakla ambargoyu kırmış olrnalanndan Yunan hü- kürnetinin "üzüntülerini" dik getirmekle ye- ündiler. Yunan baanı bu haritanm KKTC lideri Rauf Denktaş tarafından "kasrtlT olarak ya- yımlandığını öne sürdüler. Buna gerekce ola- rak da "Denktas/ın Kıbns sorunundaki kaü si\asetuKk ısrarlı oldu.iunu" ve bu amaçla "Kıbns Türklerinin olumsuz yönde tepki gös- termelerini amaçladığjnı'' iddia ettiler. Dışişleri Bakardığj Sözcüsü Dimitri Avra- mopulos, Türk-Yunan ilişkileri konusunda dün "işler yolunda gjdiyor" değerlendirmeani yaparken. "Atina, Ankara'nın iyi niyetini, Kıbns sorununun çözümü için göstermesira bekliyor" şeklinde konuştu. Avramopulos, Yunan tarafinın bu konudaki ümitlerini yitir- mediğine de dikkati çektikten sonra 15 tem- muzda New York'ta başlayacak olan ikinci tur müzakerelerden olumlu sonuçlann ahna- bileceği yolundaki Yunan hükümetinin inan- cını yineledi. lere "zemin" hazırlamak için oluşturulmuş birçalışma belgesi olduğunu belirtiyor. Türk tarafı. Kıbrıs'ta yaşayan Türkleri göçmen konumuna düşürecek herhangi bir haritanın vcya çözümün. öncelikle Türk toplumu ta- rafından kabul cdilmeyeceğine dikkat çeki- yor. Kıbns Rum basınında, Birleşmiş Milletler Gcncl Sekreteri Bulros Gali'nin, Rum tara- fına vcrdiği ilcri sürülen bir harita önceki gün Kıbns Rum basınında kullanılmışü. Rum basını. harita haberini, "Türklerin ver- diği ödün" olarak tanımlamıştı. Dün çıkan Kıbns Türk gazeteleri de "Sevr benzeri ödünlerin verildiğıni" belirten haberler ya- yımlamışlardı. Türk tarafı kaynaklan, Gali'nin, Kıbns Rum lideri Vasiliu'ya bir harita göstermesi- nin tehlikelerine defalarca dikkat çekildiği halde. Genel Sekreter'in, Rum kesimine "ümit" verebilmek için bir "çalışma belgesi" gösterdiğini bildiriyorlar. Kaynaklar, KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş'ın, Gali'- den, herhangi bir harita taslağını Rumlara göstermemesini istediğini belirterek, Gali'- nin hatalı davrandığı yorumunu yapıyorlar. Söz konusu "harita olarak kabul edilme- yen haritanın" Rum tarafınca değil, BM Genel Sekreterliği tarafından. sadece görûş- melere zemin hazırlaması için "komik dere- cede rastgele" hazırlandığını belirten Türk kaynaklan, Denktaş'ın "emrivaki olarak su- nulacak herhangi bir haritayı" kabul etme- yeceğini Gali'ye aktardığını bildiriyorlar. Türk tarafı. Kıbns'ta siyasi bir çözüme ulaşabilmek için bir toprak degişimi olanı- nın olmasına karşı çıkmayarak, KKTC'nin topraklannın küçülmesini, müzakere edebi- leceğini bildirmişti. Ancak Türk tarafı, bu- nun, iki toplum arasında karşılıklı görüşme- lerde, "siyasi çözümün bütünü" göz önünde tutularak yapılmasını istiyor. Rusya'da yaşanan geçiş sürecine tepki gösterenler arasında, aşın sağcı Ulusal Vatansever Cephesi 'Pamvat' yandaşiarı da yer alıyor. Pamvat yandaşiarı Moskova'da gösteri düzenleyerek Yeltsin hükümetini protesto ediyor. Rusya'da toprak satışı artık serbest MOSKOVA(AA) - Rusya'da dünden itibaren toprağın serbestçealınıpsatılmasına izin verildi. Aynca toprağa vergi kondu. 1TAR-TASS ajansının haberine göre toprağın fıyatı ilk aşamada devletin birim toprak parçası başına koyduğu vergi üzerinden belirlenecek. Buna göre toprağın fıyatı devletin birim başına koyduğu verginin 50 katından az, hektar başına da 5 bin rubleden daha az olamayacak. Yerel yönetim örgütlcri. verimlilik düzeyine göre topraktan alınan vergiyi ve dolayısıyla toprağın fıyatını yükseltme hakkına sahip olacak. Toprak aynca bankadan kredi alabilmek için ipotek de edilebilecek. Devletin toprağı özelleştirme programından yararlanarak ilk kez toprak sahibi olan çiftçiler, beşyılsüreyle vergi bağışıkhğına sahip olacaklar. Devletin çiftliklerinden ve kolektif çiftliklerden toprak kiralayıp işleten çiftçiler ise en düşük marj olan hektar başına 10 rublelik dilim üzerinden vergi ödeyecekler. Aynca kentte yaşadıklan halde şehir dışında sayfıye evi ve topraklan olan kişıler de bu topraklan için vergi ödeyecekler. Yunanistan Savunma Bakanı, Başbakan Mitsotakis'le çelişen demeç verdi Yunanistan'atehdît,Türkiye 9 den geliyorLONDRA (AA) - Yunanistan, kendisine yönelik tehdidin Türkiye'den kaynaklandıgt görüşünü yineledi. Yunanistan Savunma Bakanı Yannis Var- viçiotis, Jane's Defence Weekly adlı savunma dergisine verdiği demeçte, "Yunanistan için tchdidin Türkiye'den gcldiğine inanıyorum. Kürtlerle sorunlan olmasına karşın Türkler, Trakya veya Ege adalanndan bir tek asker geri çekmiyorlar. İzmir'de büyük birçıkarma kuvvcti oluşturdular. Niçin?" dedi. Bilindiği gibi Başbakan Konstantin Mitso- takis. İstanbul'da KEİBzirvesindendöndük- ten sonra tümüyle değjşik bir açıklama yapmış ve "Arlık Türkiye'den Yunanistan'a tehdit gelmediğini" söylemıştı. Kıbrısolaylannın ardından Yunanistan'ın N ATO'nun askerı kanadından çekildiğini ve Nerinin Türkiyc tarafından doldurulduğunu kaydcdcn Yunan Savunma Bakanı. "Askeri kanattan geri çekümemizden önceki sorum- luluklann bize iadesini istiyoruz. Ancak Türkler. Sevenatafın (7. müttefik taktik ha- va kuvveti) hava sahası sorumluluklannı ta- nımayı reddediyorlar" diye konuştu. Yunanistan"ın kaygısının ileride "etrafv Müslümanlarla çevrili bir Hıristiyan adası" haline gclmek olduğunu savunan Varviçiotis. şöyle konuştu: "Cezayirde olanlan düşünün. Fas istik- rarlı d e p . Libya bildiğiniz Libya. Mısır'da Başkan Mübarek elinden geleni yapıyor, an- cak daha ne kadar dayanabilir? Onun altın- daki Sudan zaten bir İslam devleti. Öte yanda İran ile Irak var. Türkiye'de son secimlerde halkın yüzde 17*si köktendincilere oy verdi." Yunan Savunma Bakanı. sorunun sadece Yunanistan'ı değil, türtı Avrupa'yı kaygılan- dırması gerektiğini ileri sürdü. Varviçiotis, Başbakan Süleyman Demirel'in çoğunluğu Müslüman olan Arnavutluk"a ve Arnavutlann yaşadığı Kosova bölgesine 'askeri yardım sağlayacağı yönünde güçlü imalarda bulunmasının" iç işlerine müdahale olduğunu savundu ve "Askeri bir müdahale olursa Yuna- nistan bundan memnun olmayacaktır" dedi. "Üsküp" dediği Makedonya için de aynı duru- mun söz konusu olduğunu belirten Yunan Sa- vunma Bakanı, Yugoslav krizinin güneye yayıl- ması dunımunda ülkesinin çatışmalara müda- hale etmeyeceğini. ancak askerlik süresini uzatabileceklerini söyledi. Yunanistan'ın geniş güvenlik kaygılan nede- niyle gayri safı milli hasılasının yüzde 6.2'sini savunma bütçesine ayırdığını belirten Varviçio- tis. "Hükümetten savunma bütçesini arttırma- sını isıemek kolay değil, ancak ben yine de büt- çenin arttınlması gerektiğip.e inanıyorum" dedi. Son yıllarda 1.1 milyar dolarlık dış askeri yar- dım aldıklannı ve Yunan silahh kuvvetlerini modernize çalışmalannın iyi gittiğini kaydeden Savunma Bakanı. "Türk savunma sanayiinin canlanması da bizim için büyük bir kaygı, an- cak ülkem şimdilik savunma sanayii için daha fazlasını yapamaz" diye konuştu. Vaniçiotıs. Yunan savunma sanayiinin özel- leştirileceği yolundaki haberler konusunda da "Bu amacımız değil. ancak bu sanayilerin hisse- leri satışa çıkanlsa bile çoğunluğu devletin elin- dekalacaktır"dedi. Bu arada. Yunanistan Savunma Sanayii (D1D) Başkanı Korgeneral Nikolas Dımolis. aynı dergıde yer alan açıklamasında. ülkesi ile Türkiye arasında kryaslama yaparken "Benım elimde bulunan bilgilere göre iki ülke savunma sanayileri de aynı düzcvde. Şu da ilginçtir ki iki ülke de aynı alanlarda gclışmc sağladı" dcdı. UFÜK GÜLDEMİR İKİNCİ TURA DOĞRU ^ Kıbrıs için \ anahtar : toprak tavizi \ • New York'ta 15 temmuzda '] başlayacak ikinci tur görüşmeler- den fa2İa bir şey beklenmiyor. | Rum tarafinın "önce toprak tavi- j zi" diye tutturması görüşmeleri • tıkıyor. • \VASHINGTON - Kıbns dosyasının in- celiklerini bilenler gecen ay New York'ta yapılan Denktaş-Vasiliu görüşmesinden dramatik bir sonuç beklemiyordu. Söz ko- nusu çevreler temmuzda yapılacak ikinci tur görüşmeler için de aynı düşünceyi taşı- yor. Bir Türk yetkili. "Karşı taraf federas- yon sürecini bir bütün olarak görmeyip sadece loprak tavizi üzerinde duracağı için sonuç yine sıfıra sıfır elde var sıfır olacak" diyor. Kıbns sorununda müzakere sürecini ü- kayan konulann başında. ABD ve Rumla- rın her görüşmede "Önce toprak tavizi" diye tutturması geliyor. 15 lemmuzdaki zirvede de muhtemelen böyle olacak. Rumlar "Toprak verirseniz federasyon olur" diyor. Oysa toprak konusu, federas- yon paketinin sadece bir parçasını oluştu- ruyor. Bu paketin içinde "dönûşümlü başkanhk" da var. Bu paketin içindeki dosyalann tümü aynı anda ele alınıp paket toptan çözüme bağjanacağma. her seferin- de Türk tarafına "Önce şu toprak konusu- nu halledelim" diye yaklaşılıyor. Dolayı- sıyla bir ilerleme kaydedilemiyor ve "kop- ma" kaçınılmaz hale geliyor. Kopmanın maliyeti yüksek olduğu için taraflar müm- kün mertebe işi koparmamaya çahşıyor, ama Amerikalılann izleniminin aksine, or- tada anlaşmaya uygun bir zemin bulunma- dığı için, yine kopma noktasına gidileceği düşünülüvor. Öte yandan, kopmadan her ne kadar Rum tarafı daha çok mağdur oluyor gibi gözükse de, aslında bu durum Rumlann işine geliyor. Çünkü Türk tarafinın artık toprak tavizi verebileceğı az çok kesinleş- miş durumda. Türk kamuoyu da buna alış- mış vaziyette. Bunun karşıhğında ise Rumlann "dönûşümlü başkanhk" gibi çok ciddi bir tavizin altına imza atması ge- rekiyor. Bunu yapamıyorlar. O yüzden de "kopma" daha çok Rumlann lehine çauşı- yor. Bunun Rumlann lehine olmasmın bir başka nedeni de. halen Kıbns Rum yöneti- mi ve Yunanistan'ın uluslararası platform- larda iki ayn devlet olarak iki oy hakkına sahip olması. Eğer Kıbns'ta bir çözüm olursa bu durum ortadan kalkacak. Rum- lann Kıbns'ta Türklerin alabileceği "Omorfo" gibi küçük bir toprak parçasına karşılık. bu önemli avantaj yitirilecek. Bu da Rumlan '"Omorfo uğruna mevcut avantajlı statükoyu elden kaçınnaya değer mi" sorusuna yanıt aramaya zorluyor. Bir Türk diplomat, "Ben Denktaş'ın yerinde olsam Rumlara 'al sana toprak, hodri mey- dan' derim" diyor ve Rumlann bu durum- da kaçacak yer arayacağını vurguluyor. "Dönûşümlü başkanhk" gerçekten de Rumlar için bir siyasi kâbus haline gelmiş durumda. Hatta neredeyse "Ne siz toprak verin, ne biz dönûşümlü başkanhk işini ka- bul edelım" diyecekler. Nitekim Glafkos Klerides. Rum basınına verdiği demeçte, "15 temmuzdaki toplantıya gitmeyelim" diyor. Dolayısıyla Türk tarafı, içinde siyasi eşit- liği, dönûşümlü liderliği olan gerçek bir federasyon fıkrine, arz ettiği görüntüden daha yakm bulunuyor. Buna karşıhk, Rum tarafı da arz ettiği görüntünün aksi- ne, federasyon istemiyor. Çünkü olası bir federasyon kurulması ile kaybedecek çok şeyi bulunuyor. Yani herkes mevcut du- rumdan memnun.