Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURYET 16 TEMMUZ1992 PERŞEMBE
8 DIŞ HABERLER
Petrosyan'dan
suçlama
• MOSKOVA(AA)-
Ermenistan E>evlet Başkanı
Levon Ter Petrosyan.
ülkesiyle Rusya arasındaki
ilişkileri saboteetmek
ısteyen güçlerin çabalannı
arttırdıklanru ıddia ederek,
bu ilişkilerin zedelenmesine
izin vermemek için
ellerinden geleni
yapacaklanru bildırdi. Ter
Petrosyan, geçen hafta
sonunda bir Rus askeri
konvoyuna Gümrü
yakınlannda düzenlenen
saldınyla ilgili olarak
yayımlanan yazılı
açıklamasında, 5 Rus
askerinin ölümüne yol açan
bu olaydan da Rus-Ermeni
iüşkilerini zedelemek
isteyen güçlerin sorumlu
olduğunu savundu.
Londra, Kürt
devletine karşı
• LONDRA (AA)-
İngihere Dışişleri Bakanı
Douglas Hurd. "Bağımsız
bır Kürdistan olamaz"
dedi. Hurd. Avrupa
Parlamentosu Dış İlişkilcr
veGüvenlik
Komisyonu'nun Londra'da
yapıığı toplantıya
katılarak. çeşitli sorulan
cevaplandırdı. Douglas
Hurd. bir soru üzerine
şunlan kaydetti: "Kuzey
İrak Kürtlerinin tam
oıonomiye haklan var ve bu
haklannı elde etmeleri
gerekir. Bizde bunun için
çaba harcamahvız. Ancak
bağımsız bir Kürdistan
olamaz. Bunun tarihi ve
coğrafi nedenleri \ar.
Hantaya bir öakmak yeter.
Irak"taki Kürtlere
yardımımız da zaten Irak
Ana> asası'nda teorik
olarak mevcut olan
otonomi haklannın pratiğe
geçirilmesinde olmuştur."
Yemen'de uçak
kazası: 57 ölü
• SANA (AA) - Yemen'in
Aden kenti yakınlannda
önceki gece düşen Yemen
Hava Kuvvetleri'ne bağlı
askeri bir uçaktaki 57 kişi
öldü. Resmiyayın
organlan. askeri uçağın
Hmt Okyanusu'ndaki
Socotra adasından
kalkugım ve Adene doğru
giımekteyken düştüğünü
bildirdi. Kazaya. kötü hava
koşullannın neden olduğu
belirtildi.
Kinkel'in
ziyareti
• PARİS (AA) - Fransa'nm
"Le Figaro' gazetesi dün
Almanya Dışişleri Bakanı
Klaus Kinkel'in Türkiye
ziyaretiyle ilgili olarak
verdigi haberde, Alman
bakanın Ankara'daki
temasları sırasında Türk
yetkililerleolumlu
görüşmeler yaptığını yazdı.
Almanyanın Türkiye'ye
uyguladığı silah
ambargosuna son verdiğini
hatırlatan gazete, Alman
sosyalistlerin ise Türkiye'ye
silah verilmesine hâlâ karşı
olduklanna dikkat ceku.
Eski Dışişleri Bakanı Hans
Dietrich Genscher'in
•"Türkiye'deki demokıisiye
inanıyorum",
"Almanya'daki l.5milyon
Türk,dostluğumuzun
sımgesidır" gjbt sözlerine
yerveren gazete, Klaus
Kinkel'in de Ankara'ya
"banşmak için gittiğini" ve
"oldukça büyük bir
anlayışla" karşılaştığını
yazdı.
Hikmet Tiflis'te
•TİFLİS(AA)-Avrupa
Konscyi Bakanlar Komilcsi
Döncm Başkanı Dışişleri
Bakanı Hikmet Çcünile
Konscy Gcncl Sckrcteri
Calhcrinc Lalumicrc. BDT
cumhuriycllcnni kapsayan
ue/ilcrinin ikinci durağı olan
(iürcistan'ın başkcnti Tiflis'c
gıllilcr. Hikmet Çctin
başkanlığındakı Avrupa
Konscyi hcyclı.Tıfiis
Havaalanı'nda Gürcistan
Dışişleri Bakanı Alcksandr
Çikvaid/c vcTürkiyc'nin
Moskova Büyükclçisi
Volkan Vural tarafından
karşılandı Hcyct.daha
sonra Gürcisian Dcvlct
Konscyi Ba'jkanı Eduard
?jcvardnad/c tarafından
kabuledildi-
Türkiye-AT KPK'nın Istanbul'daki toplantısında Türkparlamenterlerin sert çıkışlan Brüksel'de günün konusu
SABETAY VAROL
• Türk parlamenterlerin Karma Parlamento Komisyonu toplantısında
özellikle Kürt sorununa ilişkin yapüklan sert çıkışlar, Avrupa Parla-
mentosu'nda Ankara aleyhtan bir havanm esmesine yol açtı.
da ele alınması bekleniyor.
Avrupa Parlamentosu'ndaki siyasi gnıp-
lann yönetim kademelerine yakın çevreler,
kuruluşun tarihinde ilk kez olarak, bir AP
heyetinin bir dış ziyaret sırasında bu kadar
ters bir yajdaşımla yüz yüze geldiğine dikkat
çektiler. Türkiye'ye haziran sonunda KPK
toplantısı için gelen AP heyetinin Türk par-
lamenterlerin sözlü saldınlan karşısında
neye uğradığını şaşırdığı kaydedildi. Türk
parlamenterlerin hücurnlan, daha çok, Kürt
sorununa ilişkin AP'nin aldığı kararlarla il-
gili idi. Oysa AP üyeleri, haziran ayı oturu-
e'de şok geçirdi
BRÜKSEL - Türk parlamenterlerin, geçen
ay sonunda Istanbul'da gerçekleşen Türki-
ye-AT Karma Parlamento Komisyonu
(KPK) çabşmalan sırasında Avrupa Par-
lamentosu'na karşı giriştiği sert çıkışlar, bu
kuruluş bünyesinde Ankara aleyhtan bir ha-
vanın esmesine yol açtı. Ingiltere Dışişleri
Bakanı Douglas Hurd'ın Topluluğa sundu-
ğu "Türkiye ile İüşkiler" raporunun ise AT
Dışişleri Bakanlannın önümüzdeki hafta
yapacaklan temmuz ayı olağan toplantısın-
munda oylayarak kabul ettikleri "Gawrons-
ki Raporu"nda, Kürtlerin self determinas-
yon hakkını kullanamayacaklannı benimse-
mişti.
Aynı kaynaklar, yakın zamana kadar in-
san haklan ihlalleri yüzünden Ankara'ya
hayli soğuk bakan Avrupa Parlamentosu'-
nun tutumunun tam yumuşamaya başladığı
bir sırada, Türk tarafının bu kadar sert bir
yaklaşırrun içine girmesinin talihsizlik oldu-
ğunu ifade ettiler. Değjşik siyasi eğilimlere
mensup Türk parlamenterlerin söz konusu
çıkışlannın nedenleri üzerinde de, Avrupa
Parlamentosu çevrelerinde çeşitli soru işa-
retleri uyandı.
Bu tepkilerin, Türk kamuoyunda son za-
manda güçlenen AT aleyhtan havayı mı
yansıttığı, yoksa Türk diplomasisinden mi
kaynakJandığı merak konusu oldu.
Merak konusu v
Siyasi kurmaylar Türk tepkisinin nedenle-
rini araşunrken tabandaki parlamenterlerin
"tepkiye tepki ile karşılık verme" eğilimine
girdiği haber verildi.
Türkiye'ye karşı lstanbul'daki KPK top-
lantısının kötü geçmesi nedeniyle yeniden
canlanmaya yüz tutan olumsuz havanın,
Belçikalı parlamenter bayan Rayrnonde
Dury'nın kaleme aldığı "Türkiye-AT İlişki-
leri" başlıklı raporun oylanması sırasında da
etkisini gösterebileceğini öne süren ban gö-
revliler. bu oylamanın sonbahar oturumlan-
na ertelenmiş olmasının bu açıdan bir şans
olduğunu belirttiler.
Avrupa Parlamentosu'na yakın, ancak is-
minin verilmesini istemeyen bir kaynak, böl-
gedeki gelişmelerin katkısıyla, Batı Avrupa'-
da eskiye kıyasla Türkiye'nin öneminin çok
daha iyi anlaşıldığmı, bu nedenle de çeşitli
Avrupa kurumlanndan önümüzdeki aylar-
da ilişkileri geliştirme doğrultusunda birçok
karar çıkabileceğini vurguladı. Avrupa Par-
lamentosu'nun da bu kurumlardan biri ol-
duğunu hatırlatan aynı kaynak, parlamen-
tolar arası ilişkilerin kötüleşmesınin diğer
düzeydeki gelişmeleri engelleyebileceğıne
dikkat çekü ve oynanan olumsuz havanın en
kısa zamanda giderilmesi gerektiğini sözleri-
ne ekledi.
* BUnJe'uniddiası:
Türkiye
içsavaşın
eşiğinde
• Fransa'nın ünlü gazetesinde
çıkan Lice kaynakh haber yo-
rumda, Kürt sorununun gide-
rek daha ciddi boyutlara ulaştı-
ğı savunuldu.
MİSEL PERLMAN
PARİS - Fransa'nın öğleden sonralan
yayımlanan ünlü gazetelerinden Le
Monde. dünkü sayısında, Türkiye'deki
Kürt sorunuyla ilgili olarak "gerçek bir iç
savaş tehdıdinin ufukta belirdiğini" iddia
etti.
Birinci sayfasında, "Türkiye'de Kürt
Olmak" başbğıyla yayımladığı Lice çı-
kışb haber-yorumun, Türkiye'deki mu-
habirinin konuyla ilgili haarladığı bir di-
zinin ilk yazısı olduğunu belirten gazete,
"Demirerin politikasmdan düş
kınklığına uğramış çok sayıda genç mi-
litanın, şiddet eylemlerine yöneldiğini"
de öne sürdü.
Yazıda, "bağımsız bir devlet kurma-
nın, 10-12 milyon Türkiyeb Kürdün şim-
diye değin başhca saplantısını oluştur-
madıgına" dikkat çekilirken, böylesine
bir davranış "tuhaf' olarak nitelendi.
Ancak, siyasal bir çö^üm yokluğu
karşısında, "bağımsız devlet fıkrinin
hızla geliştiği iddiasma da yer verildi. Ha-
ber-yorumda, "yıllar süren bir baskıdan
sonra, kendisini duyurmak için başka
hiçbir urnut bulamayan halkm geniş bir
kesiminin. en azından çağ dışı bir Mark-
sist-Leninist ideolojiye ve sert yöntemlere
ragmen, PKK tarafından fethedildigi"
ifade edildi.
Le Monde, aynı zamanda. "Ankara'-
daki siyaset adamlannın çoğunluğunun,
Kürt sorununun sadece terörizm soru-
nuna bağlı olduğu ve bunun, PKK'nın
elenişiyle ortadan kalkacağına inanmaya
devam ettiklerine" işaret etti. Gazeteye
göre "şimdilik, ne Türk devleti, ne de
PKK, kesin bir askeri galibiyet sağlaya-
bilecek durumda gözükmüyor."
Le Monde'un yaasında, Süleyman
Demirerin 20 ekim 199l'de başbakan
olarak iktidara geldiğinde, "Kürt gerçe-
ğini tanıdığmı" söylediğine ve "geniş bir
demokratikleşme vaat ettiğine" dikkat
çekiliyor.
Gazete, "oysa, hükümetin birinci so-
mut önerisi olan, gözaltı süresini önemli
ölçüde kısaltmak ve tutuklulann sorgu-
lamalan sırasıüda, yanlannda avukat
bulundurma isteğine izin vermek husus-
lan, Millet Meclisi'ni bölmeye devam
ediyor" dedi.
Gazete, "Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'ın onayına sunulan tasan, devlet
başkanı tarafından, başlangıçta bunun
"terörizmi teşvik' edebilecek gerekçesiyle
reddedilmişti" diye yaayor.
Haber-yorumda, aynca "olağanüstü
hal durumunun 4 ay daha uzatıldığı Gü-
ney Doğu'da, vaatlerin şimdiye değin
kayda değer değişiklikler getirmediği ve
yeni hükümete karşı beslenen güven re-
zervlerinin çabucak yitirilmekte olduğu"
ifade ediliyor.Aynca, "22 milliyetci Kürt
milletvekili"nin SHP etiketi altında Mil-
let Meclisi'ne girişinin, 'hükümetle Kürt-
ler arasında bir diyaloğun kurulabileceği
umudunu yaratüğı' belirtildikten sonra,
bunlann ŞHP'den aynlarak 'eski parti-
leri' olan HEP bünyesinde bir araya gel-
dikleri" kaydediliyor.
DIŞBASEV
Saddam'ı nasıl devirmeli?
Paris
f
te devrimin yaşgünü
Dış Haberler Servisi -Fransız Devrimi'nin 203'üncü
Yıldönümü Fransa'nın tüm kent ve kasabalannda
coşkulu törenlorle kutlandı. Devrimin doğum yeri
sayılan Bastille Kalesi'nin önünde toplanan büyük
bir kalabalık şarkılar söyleyip dans ederk havai fişek
gösterileridüzenledi. Bilindiği gibi 14 Temmuz
1789'da aristokrasiye karşı harekete geçen halk
Bastille Cezaevi'ni basarak büyük Fransız
Devrimini başlatmıştı. Başkent Paris'te düzenlenen
kutlamalar çerçevesinde yapılan havai fişek
gösterileri sırasında görkemli Eyfel Kulesiadeta bir
ışık çemberiyle donauldı. Başkentte törenlerin
açılışına katılan havai fışek gösterileri sırasında
Pans'in simgelerinden görkemli Eyfe I Kulesi adeta
bir ışık çemberiyle donatıldı. Binlerce kişi.Elysee
Sarayı'ndan başlayarak, Arc de Triomphe
yolundan, devrim günleri sırasında binlerce kişinin
öldürüldüğü Concorde Meydaru'na kadar uzanan iki
kilometrelik yolu yürüdü. Fransız Tören Kıtası da
onbinlerce insanın coşkulu tezahüratlan arasında geçit
töreni yaparken, Cumhurbaşkanı François Mitterrand
da üstü açık bir askeri araçta halkı ayakta selamladı.
Mitterrand'a gösterişli giysileri ile devrim muhafızlan
eşlik etti. Devrim muhafızlan ve Mitterand'ı Fransız
bayrağı iledonaülmış Miragjet ucaklan izledi.
Mitterrand'ı taşıyan araan arkasında askeri akademi
öğrencileri, beyaz giysileri içinde Alp birlikleri.
komandolar ile hava, kara ve deniz birlikleri yer aldı.
Mitterrand daha sonra Concorde Sarayı'nın
balkonundan tören kortejini izledi. Balkonda
M itterrand'a Başbakan Pierre Beregoyov ve
Fransa'ya resmi bir ziyarette bulunan Şili Devlet
Başkanı Patricio Alywin eşlik etti. (Fotoğraf:
REUTER)
Irak'ta gecen hafta Saddam
Hüseyin'e karşı
gerçekleştirilen darbe gjrişimi,
Ulkenin hâlâ onun kontrolün-
de olduğu gerçeğininalünı
çizmekten başka bir işe
yaramadı. Beyaz Saray ve
Kongre'deki darbe
taraftarlan ise Saddam'ı
indirme çabalannı iki katına
çıkardılar. Yanüşyönde
ilerlediği belli olan bu 'gölge
savaş', Saddam'ı devirmenin
çok daha iyi ve güvenli bir
yolunun önünü kesiyor
BirleşmişMilletler'in ateşkes
kararlannın uygulanmasını
sağlamasını beklemek.
Saddam'ın karşı koyma
çabalanna ragmen BM, Irak'ı
yavaş yavaş silahlardan
anndınyor. Kürtleri ondan
koruyor. BM güçlerinin
Irak'ta bulunması bile
Saddam'm ülkenin mutlak
egemeni olmadığı gerçeğini
anlatmaya yeter. Bu durumda
\Vashington patentli herhangi
bir darbe girişimi Saddam'a
halkı arasında destek
sağlamak ve onun yönetimi
bırakmamak konusundaki
çabalannı haklı çıkarmaktan
öteye gidemez. O halde Beyaz
Saray'ın yapması gereken tek
şey, BM güçlerine kayusız
destek vermektir. Son yıllann
en kötü saklanan sırlanndan
biri, BeyazSaray'da dolaşan
Saddam'ı devirmeye yönelik
senaryolar. Bunlardan biri,
ülkede alınacak askeri
önlemlerle ilgiliydi.
Genelkurmay Başkanhgı
öneriyi reddetti. Bir diğer fıkir
derejimmuhaliflerini
(Kürtler, Şiiler ve ordu ve
partisi içindeki muhalif
Sünniler) desteklemekti.
Ancak Amerika'nın
Ortadoğu uzmanlan bu farklı
gruplan yahıızca büyük çapta
bir Amerikan operasyonunun
biraraya getirebileceğini ve
Irak'ın bölünme tehlikesiylle
karşı karşıya kalacağını
söylediler.
Saddam'ı devirme
operasyonlannaen hevesli
olanlar Suudi Arabistan'ın
Washington Büyükelçisi
Prens Bandar Ibn Sultan,
Pentagon'daki siviller ve
kongre üyeleri. Bunlann
teşviki sonucu hazırlanan
darbe girişiminin kokusunu
önceden alan Saddam,
önlemlerini aldı. Ama bu,
Irak'taki operasyonlann
karşılanması için 40 milyon
dolarbk örtülü ödenek isteyen
darbe yanlılannı yıldımıışa
benzemiyor. Acaba
NVashington BM'nin yavaş
ama kararlı olarak Saddam'ı
indirmesine yardıma olmak
yerine kısa yoldan çözüme
ulaşmaya çabşmakla hata
yaptığını anlayabilecek mi?
(14 temmuz)
Her şey yolunda
yalnızcabırçocuk
kopeğını gezdırtyor
ATFEEŞ'
€t
Newsweek'ten
Tek suçlu Sırplar mı?
Bosna'ya yönebk olarak
yürütülen insani yardım
çabşmalannın güçlü bir askeri
desteği gerekli kıldığı
anlaşılıyor. Ne var ki tırmanış
yeni tırmaruşlan birükte
getirecek. Ondan sonra da
savaş mantığmagirilecektir.
İnsani olsun diplomatik olsun
uluslararası desteğin
| Bosnalılara kendilennı
savunma ve karşı saldınya
geçme olanağı tanımadığını
ileri süren Bosnalı
yöneticilerin çok açıkça
ima edip de tam anlamıyla
telafuzedemedikleri beklenti
de bu olsa gerek. Bakış
açılannı anlamak kabilama
ülke dışında kimler savaş
hazır ki? Amerikalılann
yanıtını biliyorsunuz. Salı
gunüde François Mitterrand
Fransa'nın BM olmadan
maceraya girmeyeceğıhı
söyiedi. Gerek Mitterrand'ın
gerek diğerlerinin haksız
olduğunu kim iddia edebilir.
Banş için yapılan bir savaş
biçimini de alsa sonuçta hangi
ülke hakkında konuşulacak
ve kimlerle konuşulacak?
3 temmuzda
ilan edilen "Hersek-Bosna
Hırvat Devleti" Zagreb'in
Belgrad'a yanıtı olarak
görülmeli. Bosnalı Müslüman
başkanbğını giderekütopyacı
hale gelen ünıter rüyalan ile
Belgrad ve Zagreb'in kabaran
iştahlan arasında banş
hattının nereden geçtiğini
saptamak her seferinde biraz
daha zorlaşıyor (15 temmuz)
KONUK
YAZAR İBBC'nin 'taraisız yayıncıbk
9
iddiasısözdekalıyor
Prof. TEVFİK DALGIÇ
İrlanda'da çalıştığım 10 yılı aşkın süre
içinde Dublın'de oturup İngiliz televizyon
kanallannı kablolu yayından izleme şansım
oldu. İrlanda Radyo-TV Kurumu'nun
(RTE) vermediği birçok haberi BBC televiz-
yonunun iki kanalından ve ticari televizyo-
nun hem ITV hem de Channel-4'ünder. izle-
yip karşılaşürma olanağım da oldu. Böylece
belli başlı yayın kurumlannın habcrlerini yö-
netenlerin hangi habcrc nasıl ydklaşUğını da
izleyebikiim.
Kolejdeki odamda radyodan sürekli ola-
rak BBC'nin hem World Scrvice hem de Ra-
dio-4'ünü izleycbiliyordum. Böylece sürekli
olarak olaylann içinde olabildim. Gazeteci-
likle akademik yaşantıyı bir arada gölürme-
nin insana kazandırdığı bir alışkanlık olsa
gerek, kısa bir sürc sonra belli olaylar arası-
ndaki bağlantılan görebılmek, gcnel eğilim-
lcrin çızgilerini izleyebilmck bcnim için çok
kolayoldu.
BBC'nin ö/.clliklc Türkiye'ye yönelik ha-
berlcrini TRT-Türkiyc'nin Scsi Radyosu yo-
luya bir bakıma karşılaştırarak izleme alış-
kanlığı da cdindim. Son üç yıldır ise Hollan-
dada çalışıyorum. Gazetecılik yaşantım
kısa bir kesir.ti dışında devam ettiğinden
İrlanda'daki haberleri izieme vc onlan karşı-
laşürma alışkanbğım daha iyi koşullarda
Hollanda'da devam etti.
Şimdi Hollanda'nın Utrecht kenti yakı-
nlanndakı Zeist kasabasında hem BBC tele-
vizyonlannı, hem Hollanda ve Belçika, hem
dc Almanya tclcvizyonlannı. Türkiye'den
kablolu yayınla gelen TRT-lnternationa' ile
bahçemdeki çanak antenden de lnterstar.
Shovv TV ve Teleon isimli özel niteliklı Tür-
kiye telcvizyonlanm, aynca CNN'i izleyebi-
liyorum. Bunlara ck olarak BBC'nin CEE-
FAX ile TRT'nin Telegün. Hollanda'nın
NOS-TT, RTL-4-TEXT. Belçıka'nm
BRTN-TELETEXT vc tcleyazı sistemi olan
tüm Alman televizyonlannın anında yazılı
olarak verdikleri haberlen dc izleyebiliyor ve
karşılaşlırma yapabıliyorum.
Ozclliklc Türkiye vc Türkiye'ye yönelik
habcrlcrlc Azerbaycan-Ermenistan olay-
lannıvcrmcbakımından BBC'nin yayınlann-
da ilginç gözlemlerim oldu. Genel kural
olarak BBC eğer Türkiye'nin iyiliğine yöne-
lik bir haber olursa bu haberi ya hiç vermi-
yor, ya da özet olarak geçiştiriyor. Ama Tür-
kiye'nin aleyhine birolay meydana geldiğin-
de BBC aslan kesilip haberi büyütüyor. Işte
size baa örnekler: Türkiye'de PKK katliam
yapıyor, suçsuz halkı öldürüyor. BBC buna
ait haberi ya veriyor veya kısa geçiştiriyor.
Ama Türİc güvenlik kuvvetleri PKK'ya
karşı saldınya geçiyor, BBC hcmen aslan ke-
siliyor. World Service ise aynı haberi her saat
başı yayımlamaya devam ediyor.
Aynı gözlem CEEFAX dcuilen telcyazı
sisteminde de gözc çarpıyor. Ermeniler katli-
am yapıyor, öldürülen çocuk ve kadınlann
resimleri dünya TV'lerinde yer alıyor, ama
BBC işi en az 24 saat sonra lütfen vercbili-
yor. Ama aynı anda Ermeniler bir açıklama
yapıyor. BBC bu habcrin doğru olup ol-
madığını araşlırmıyor bilc, "sözdc" katlıa-
ma karşı Ermenilcrlc ağız birliği yapıp dün-
yayı imdada çağınyor.
Son zamanlarda Azcriler, Ermenilcrin
katliam yaparak gaspctlikleri ycrlcşim bi-
rimlerini birer bireronlann elinden ahyorlar.
BBC süt dökmüş kedi sanki. Tek haber yok.
Ama Ermeniler sıkışıyor, hemen BBC ha-
berlerinde ana başbk haline geliyor.
Birleşmiş Milletler Azerbaycan ve Erme-
nistan'da inceleme yapmak üzere 4 uzman
gönderiyor. Heyetin görevi Azerbaycan'ın
bır iddiasını incelemek. Azeriler, Ermenile-
nn kimyasal silah kullandığını ileri sürüyor-
lar.
BBC hemen oralardan yeni gelmiş bir mu-
habirini sanki "bir tıp uzmanı" imiş gibi ko-
nuşturuyor. Adamlar hem savcı. hem ha-
kim. Karan vcrdiler bile. BBC muhabirine
görc Ermeniler kimyasal silah kullanmadı.
Yann aksilik bu ya BM uzmanlan bunun
aksini saptarlarsa ne olacak?
Çok tanıdığım. saygı duyduğum. arkadaş
olduğum çok sayıda ingiliz olmasa. onlann
dillerindckı ""fair play-dürüstlük" kavramını
bılmescm. çoğu kerc uygulamada görme-
sem. bu halk hakkında kötü düşünceyc
kapılmam ga>ct kolay. Ama gönül istiyor ki
ınsanlar "şanlanna layık" davranış içinde
olsunlar.
Ama BBC son 12-13 yılhk uygulamasında
bana bu kanıyı, özellikle Türkiye ve Türkler
konusunda veremedi. Bazen eğer Amerikab-
lar tarafından Türkiye lehine bir girişim oldu
ise BBC de geçici bir süre Türkiye konusun-
da tarafsız oldu. Ama olaylan verişinde, yo-
rumunda. ortaya aüşında "selective broad-
casting" -seçilerek yayın- denilen politikayı
uygulamaya devam ediyor. Yani Türkiye le-
hine bir haberi ya vermemek, ya geç vermek
veya özet verip, verirken de bunun kuşkulu
olduğu izlenimini yaratacak bazı cümlelerle
vermek veya bir kere vermek. Türkiye aley-
hindeki bir haberi ise hemen vermek, bunu
tekrarlamak, incelemeye gerek görmeden
vermek.
Aynı şeyi şimdi de Azerbaycan hakkında-
ki haberlerinde yapıyor. Kuramsal olarak
BBC tarafsız yayın yapıyor. Ve sanıyor ki
herkes kör ve sersem. Dünyanın en akıllılan
ise BBC'de çabşanlar. Hadi canım sen de. Bu
numaralan sadece siz yutuyorsunuz, başka-
ları değil. Buna sizin dilinizde "hypocrisy"
derlcr. Bizim dilimizde ise "çifte stan-
dartlılık."