Katalog

PAMUKBANK Cumhuriyet İşlem tamam: 1 rnilyara lcadar Konut Destek Kredisi -JPamukbank'ta! 68.YIL / SAYI 24298 / 3000 TL (KDV dahil) KURUCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 13 NİSAN 1992 PAZMTESİ Eğitinısizlikte tırsat eşitliğiîlk ve ortaöğretim öğrencilerinin onda biri, nitelikli eğitim almak için özel okullara, dershanelere ve özel öğretmenlere Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden daha fazla harcama yapıyor. ALt TEVFİK BERBER (istanbul) - İlk ve ortaöğretını öğrencilerinin onda biri, nite- likli eğitim almak veya "kalıtesız devlet eğı- timini telafı" etmek amacıyla özel okullara, dershanelere ve özel öğretmenlere Milli Eği- tim Bakanlığı bütçesinden daha fazla har- cama yapıyor. Öğrenci aılelen, bu nedenler- le, 1990 yılı ıçinde 2.5 tnlyon liranın üzennde harcama yaptı. Ilk ve ortaöğretimde oku- yan toplam öğrenci sayısının onda bın ıçın harcanan bu kaynak, Mıllı Eğitim Bakan- lığı'nın aynı yıl toplam 11 milyon öğrenci ıçin gercekleştirdıği yatınmlann 3 katından faz- la. Uzmanlar.Türk eğitim sıslemındeki bo- zukluklan kaynaklanan bu sorunun. eğı- tımdekı fırsat eşıtlığını bozduğunu söylü- yor. Sorunun çözümiı için ise nitelikli eği- tim içın harcanan bu kaynağın normal eğıtım sıstemıne kaydınlması gerektığine ışarct edılıyor. Özel okul yetkilileri ise. özel okullann herkese açık olduğunu bclirterek. asıl sorunun "imkân eşitsizliğinden" kay- naklandığına dıkkai çekivorlar MEB ve ılgılilerden alınan bilgılere göre. >aklasık 11 milyon öğrencının eğıtım gördü- ğü ilk ve ortaöğretimde 1 milyonun üzerin- de öğrenci para karşılığı nitelikli eğıtım alı- \or ya da devlet eğııiminı telafı amacıyla özel öğretmenlere ve dershanelere başvuru- yor Bu durumun devlet okullannda verilen eğitimin yetersiz ve kalitesiz olmasının yanı sıra. eğıtimdeki başannın üni\ersiteye gir- mekle ölçülmesinden kaynaklandığını be- lirten uzmanlar, nitelikli eğitim almaya vönelik talep artışını şu nedenlere bağlıyor- l'ar: -Milli Eğıtım BakanlığTnın ihtiyaçlara hem niceliksel. hem de niteliksel olarak ya- nıt verememesı: -Yabancı dıl eğitıminın artan önemı: - Çağdaş teknoloji ile eğitim ilişkisinin kurulmasının ancak bu okullarda mümkün olmaşı; - Üniversiteye girme şansının yükseltil- mesi. Nitelikli eğitim alma talebindeki artışa paralel olarak özel okul ve dershane sayı- lannda da hızlı bir artış gözlenıyor. Örneğin 1984 yılında 352 olan özel okul sayısı, geçen yıl 746'ya, 67 bin olan öğrenci sayısı 160 bine UArkasıSa.l7,Sü.2'de Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'den FransaCumhurbaşkanıMitterrand'a yanıt: KiirtlerTürkiye'de azınlık değil• Kürt sorununu 'azınlık' diye alıyorlar.Bu Türkiye gerçeğini bilmemektir.Bu yaklaşım Kürt kökenli vatandaşlanmızı ikinci sımf bir vatandaş durumuna getirmeye götürür.Azınlık hakkı esas unsurdan daha alt düzeyde bir haktır. Batı'nın yanlışı buradadır. CUMHURİYET (Ankara) - Dışişleri Ba- kanı Hikmet Çetin, Fransa Cumhurbaşka- m Mitterrand'ın Kürt sorunu ile ilgili değer- lendirmelerini olumlu karşıladığını, ancak Kürtlerin 'azınlık' olarak nitelendirilmesine karşı çıktığını söyledi. Çetin, bu tanımlama- nın daha çok Kürt yurttaşlarını üzeceğini söyledi. Çetin, Mitterrand'ın iki gaze- tenin dünkü sayılannda yer alan demecini değerlendirirken, Ba- tı'nın Kiirtler konusunda benzer yanlışlıklara sık sık düştüğünü vurguladı. Çetin'in Cumhuriyet muhabirine verdiği yanıtlar şöy- le: — Mitterrand'ın açıklamala- rından sonra Türkiye'nin Mitter- rand'a Kürt konusunda söyleye- cekleri neler olabilir? ÇETİN — Tabii yine bir yan- lışhk yapıyorlar. Kürt sorununu 'azınlık' diye alıyorlar. Türkiye^ de Kürt meselesi, azınlık mese- lesi, yani azınlık hakları mese- lesi değil. Aslında Güneydoğu olayına olum- lu, gerçekçi bakan Batıhların bile yaptıkla- rı bir yanlışlık var. Türkiye'deki Kürt kökenli vatandaşlarımızın durumunu ve haklarını bir azınlık hakları diye algılamak eğilimin- deler ki, işte bu yanlış. Bu, Türkiye'nin ger- çeklerini bilmemektir. Türkiye'de yıllardır, yüzyıllardır hiçbir ayrım yapmadan, birlik- te yaşayan insanlarımız arasında yeni bir tar- tışmaya, yeni bir yanlışhğa yol açar. Daha önemlisi, Kürt kökenli vatandaşlanmızı ikin- ci sınıf bir vatandaş durumuna getirme yo- Fransaile yeni dönemSEMİH İDİZ (Ankara) - Turkiye ile Fransa arasında 455 yıllık bir geçmişe sahip olan diplomatik ilişkiler, Fransız Devlet Başkanı Françoıs Mitterrand'm bugün başlayacak iki günlük resmi ziyareti ile yeni bir boyut kazanıyor. Ankara'da olduğu kadar Paris'te de bu ziyarete yeni ve yoğun işbirliğinin başlangıcı olarak bakıldığı bildirilirken iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik iüşkilerin bundan böyle büyük ivme kazanması bekleniyor. Yetkililer, Türkiye Cumhuriyeti'ni ilk tanıyan ülkeler arasında yer alan Fransa'nın Türkiye için çok önemli bir ülke konumunda bulunduğunu bildirirken 80'li yıllarda iki başkent arasında yaşanan soğukluğun artık çok geride bırakıldığını vurguluyorlar. Cumhurbaşkanı Mitterrand'ın ziyareti sırasında dört önemli belgenin imzalanacağına işaret eden yetkililer MArkasıSa.l7,Sü.2'de luna götürür. Çünkü azınlık hakkı dediği- miz zaman, ister istemez azınlık hakkı esas unsurdan daha alt düzeyde bir haktır. O ne- denle yanlıştır. O bakımdan hâlâ o yanlışlı- ğı yapmaktadırlar. Bana kalırsa bu yanlışlı- ğın değişmesi, düzeltilmesi lazımdır. — Mitterrand'ın sözlerinde azınlık sözcüğü geçiyor, ama... ÇETİN — Bununla ilgili de- 6U. — Başka bir şey de söylüyor Mitterrand. Kürtler dillerini ra- hatça konuşmah, örf ve âdetle- rini kullanabilmeli gibi. ÇETİN — Tabii, tabii. Aslın- da Sayın Mitterrand olaya olum- lu bakıyor. Azınlık kelimesi biz- den çok Kürt kökenli vatandaş- lanmızı rahatsız ediyor. Elbette demokratik haklann etnik grup- larca kullanılması çağımızın ger- çeğidir. Aksi düşünülemez. Hepsinin sağlanması gerekir. Türkiye'de bunlar büyük ölçü- mArkosıSa.l7,Sü.3'te Ondoruk, anayasa değişıklığı atağında • Bugün Meclis Danışma Kurulu'nu toplantıya çağıra- cak olan Cindoruk, DYP, SHP, ANAP ve RP grup başkanvekillerine hükümetin düşündüğü anayasa değişik- Hkİeri ve demokratikleşme atıhmı ile ilgili bilgi verecek ve partilerin yaklaşımlarını öğrenecek. M4. Sayfada Özala 13 milyonu Varsaklılar ödeyecek •Başbakan Süleyman Demi- rel dün Antalya'nın Varsak il- çesinde yapılan yağh güreşleri izledi, 'Baba' adı verilen stad- yumu hizmete açtı. Demirel, Özal'a tazminatın Varsak hal- kı tarafından ödenmek isten- mesi üzerine "Manevi değeri çok yüksek bir olay sayıyo- rum. Sağolun, varolun" dedi. m 4. Sayfada • Yetki kavgasında Demirel arabulucu 4. Sayfada • Yargı reformu uzlaşma beklhor 5. Sayfada "91 Ormanı'ndaki ağaçlandırma çaiışmalarına Defne de katıldı. (Fotoğraf: TAMAŞA FAZIL DURAL) '92 Ormanı yaprak açıyor İstanbui Haber Servisi • Kavacık'taki 1992 Ormanfnı oluşturma çalışmalan. ceşıtlı çevre kuruluşlarının katkılarıyla devam ediyor. Doğal Havatı Koruma Derneği'nin ağaçlandırma alanında dün gerçekleştirdiğı fıdan dikme gününe. kurulma aşamasmda olan Pandomim Vakff nın üyeleri de katıldı. Fidan dıkımine başlamadan önce bir konuşma yapan AlemdağOrman İşletme Müdürü Besim Özyurt, 217 hektarlık orman alanı mülkiyetinın yargı yoluyla Iş Bankasfndan Alemdağ Oıman İşletmesi'ne geçtiğini söyledi. Özyurt "Bu alanı, ormancıhk dışında kullamİmasını engelleyebilmek ıçin hızlı bir şekilde ağaçlandırmaya geçtık Bu amaçla işletme olarak 800 bin fıdanı dıkmekle birlikteçeşıth kuruluşlann da katVilanyla dört aylık bir zaman dilimi içinde yaklaşık 1 milyon fıdan dikilerek İstanbui için güzel bir orman oluşturmaçalışmalanna başladık" dedı. Bu \ıl sonuna kadar ormanı tamamlamayı amaçladıklannı ıfade eden Özyurt. Çev re ve Kültür Değerlerini Koruma Vakfının (ÇEKÜL) bir ayda 100 bin, Ticaret Odası'nın beş bin*. Türk Eğitim Vakff nın da bin ağaç fıdanı diktiğini söyledi. Ağaçlandırma Şefı Mehmet Yaman'nın fıdan dıkimi konusundaki açıklamalanndan sonra çoluğu çocuğu, yaşlısı genci. kadını erkeği tümçevreseverler. yağan yağmura ve zeminin çok çamurlu olmasına aldırmadan "92 Ormanı ıçın 500 fıstık çamı fıdanı dikiminı gerçekleştırdı. MitterrancTa Ermeni protestosuAA (Paris) - Fransa Cumhur- başkanı François Mitterrand'ın Türkiye'ye yapacağı geziyi pro- testo etmek amacıyla, bir grup Ermeni, dün Paris'teki Ermeni kilisesi önünde bir gösteri yaptı. Fransa'da bulunan üç Erme- ni siyasi partisinden biri olan Ermeni Sosyalist Partisi tarafın- dan düzenlenen gösteride, par- ti yetkilileri konuşmalar yaptılar. Konuşmalarda, Mitterrand'- ın Türkiye ziyareti, "Türk hü- kümetinin Türkiye'deki insan hakları ihlallerine, Kürt halkına yönelik baskısına ve Kıbrıs'ın bir bölümünün Türkiye tarafın- dan işgal edilmesine destek" nitelendirildi. Ermenîstan Avrupa'ya adımattı TANFLN GÖNLLLÜ (İs- tanbui) - Enncnislan. EUTEL- SAT Avrupa Haberlcync L\dulan Organı/as\onu"na üyc olarak A\rupa'\a ılk adı- mını aitı. Bununla bırlıkte. Enncnıslan'ın ım/ii >ctkısi bu- lunmuvor. ErmeniNlan"ın ü\clığc kabul edıldığı \onelim kurulu toplan- tısında. 1 urkı\c" >ı tcmsıl cdcn PTT uınclıcısının hangı >öndc o\ kullandığı bılmnıı>or ama. cğcıTürkı\c. karara muhalelct ctscşdı. Ermenısianın iivclığı k ıı Ancak ArkasıSa.l7,Su.Vde ERGUN BALCrnın POLİTİKADA SORUNLAR'ı bugün 9. Sayfada Mustafa Ekmekçi A N K A R A NOTLARI'/ıa yarın başlıyor A i i U l v i karikatürleri ile çarşamba günü dönüyor Şükran KetencVnin İ Ş Ç İ N İ N EVRENİNDEN köşesi yakında Melih Cevdet A n d a y yazılanna yakında b a ş l ı y o r Yayımlanmamış mektuplarıyla O R H A N K E M A L Isteyen doktor hteyenşairohır 'Bırparça aklı başında, elindeki metodu birpar- ça tatbik etmesini bilen, daha doğrusu hayatı o (malum) noktai nazardan mütalaaya kadirolan herkes duyar;fakat herkes yapabilir mi? Burası; bizim memleket için, hayır; yarın, yannki aydın- lık dünyanın insanlart için, evet. İnanıyorum, gün gelecek herkes şair, her isteyen hikâyeci, her isteyen mühendis veya doktor olabilecek.' KEMAL SÜLKER'ın hazırladığı yazt dizisi 12. sayfada OLAYLARIN runun birdenbıre çozuleceğini sananlar boşlufc içine düşmüşler. A orkTrVTTfc 4 TTt ° 8Unlen ya ?a yanlar anım - f\ f\ I f 11 li I f/\ IV I sarlar, toplumun sabırsızlığı ve beklentileri o kadar büyuktü ki bir iktidar değişiminde Türki- ye'nin sihirli bir değnek marife- tiyle cennet olacağma inanı- lıyordu. 14 Mayıs 1950'de ıktidara ge- çen yönetimin böyle bir gucu el- bette yoktu; devlet mekanizma- smdaki alışkanhklar sürüyor, özgUrlükler kısttlı, bürokrasi kendi âlemmde yaşıyor, kimse- nın yaşammda bir değişıklik olmamış... İşte tam o dönemde Doğan Nadi, Cumhuriyet'ın üçüncu GERÇEK ÖlçüL Yd 19501. Aylardan ağustos. Üç aydan beri iktidar değişmiş; ama değişen birşeyyok. U 27yil- hk CHP iktidan"nı "Jandarma dayağı, tahsıldar zulmu kalkacak" slogamyla yerden ye- re vuran Demokrat Parti'nin za- feri gerçekleşince, ülkede herso- sayfasmdakı "Bir Dakika" kö- şesinde bir fıkra yayımladı: "Adamın biri her günfasulye yemekten bıkmış. Lokantada listeye bakarken börülce yazdı- ğını görmüş. Garsona siparişini vermiş; ama, börülce gelince ta- bağa bakıp yerinden fırlamış; 'L'lan fasulye' demiş îıdını de- ğiştirip yine karşıma çıktın.'.." Fıkra, hükümet kesiminde tepkiler uyandırmıştı; ama, bir iktidar değişiminden sonra tüm sorunların birdenbıre çözümle- neceğini sanan hayalcileri de eleştırıyordu. Bızımki gibi bir ülkede hüku- •k-k-k mArkasıSa.l7,Sü.l'de Sicilya veNikaragua'da yanardağ paniğiDış Haberler Servisi - Sıcilya'daki Et- na Yanardağı ile Nıkaragua'nın baş- kentı Managua'nın 115 kılometre kuze\batısındaki Leon kenti yakınla- nndakı Cerro Ncgro Yanardağı dün bölge sakınlerine korkulu saatler ya- şattı. Etna çevresınde olağanüstü durum ilan edildi. Leonlular ısc yüzle- rını sardıklan ıslak mendillerle lav küllennden korunmaya çalıştı. Avrupa'nm en vüksek dağlanndan bın olan 3300 mctre yukseklığındekı Etna'dan püsküren lavlann çcvredekı barajı doldurup taşması üzenne yanar- dağın etrafındakı köyler boşaltılmaya başlandı. Reuter'in haberine göre. Et- na. geçen aralık ayında tekrar faaliyete geçtiği ıçin. ZafTerana kentini lavlar- dan korumak amacıvla bir baraj inşa edilmıştı. Ancak birkaçgün önce lavlar barajı doldurdu. Zafferanalıların kentten tahliye edil- mesi amacıyla üç koldan çalışma sürdürülüyor. Lavlann doğal bir tüneli doldurmasını önlemek amacıyla bir >andan Amenkan Hava Kuvvetlen'ne (USAF) bağlı dev helıkopterler, ıkı ton ağırlığındaki beton bankaılan bolgcye yerleştınyorlar. Dığer yandan ise uçak- lardan atılan patlayıa maddelerle lavlann set oluşturmamasına çalışıh- yor. Ekipler de lavlann akış güzergâhına en yakın evlerden 80 metre uzaktakı alana 10 metre yükseklığinde taş ve ka- yalar yığıyorlar Sis nedeniyle helikop- lerler, tahliye çalışmalannı zorlukla yürütüyorlar. # 1971 yılından ben uyuyan Nikara- gua'nın başkentine 115 kilometre uzaklıktaki Cerro Negro volkanik ya- nardağı cuma günü lav ve kül püskürt- meye başla>ınca. yanardağa 15 kilometre uzaklıktaki Leon kentı küller altında kaldı. Fransız haber ajansı AFPnin haberine göre, krater ağzmı yalayan alevlerle birlikte havaya kan- şan duman bulutlan kenti karanlıkta bıraktı. Cerro Negro'nun faaliyete geçtiği dakıkalarda gök gürûltüsü ve yer sar- sıntısı meydana geldi. Leon kentinde halk yüzünü maske ve ıslak mendillerle koruyarak, damlannı küllerden temız- lemeye çalıştı. Kent belediye başkanı Felipe Caldera, 30 evin damının külle- nn ağırlığından çöktüğünü açıkladı. Cerro Negroya 5 kilometre uzaklıkta- ki Telıca kasabası öncekı gün boşaltıl- maya başlanmıştı.